Những chuyển biến tích cực của DNNN bắt nguồn từ tìm tòi,đổi mới trong thực tiễn của các DNNN Và sự tổng kết,đa ra những chủ trơng đổi mới đúng
đắn của đảng ;những lỗ lực to lớn của đội ngũ giai cấp công nhân và cán bộ quản lí ở các DNNN .cũng nh những cố gắng của các cơ quan quản lí nhà n- ớc; sự chịu đựng và cùng san xẻ khó khăn của đội ngũ giai cấp công nhân với
Đảng và nhà nớc.
Nhũng nguyên nhân chủ yếu của tồn tại ,yếu kém hiện nay là:
1-Về mặt khách quan:
Chúng ta tiến hành đổi mới ,chuyển các DNNN sang hoạt theo cơ chế thị trờng trên cơ sở tiếp nhận một hệ thống DNNN Với cơ cấu dàn trải ,công nghệ lạc hậu và cơ chế quản lí tập trung quan liêu ,bao cấp đợc hình thành từ nhiều năm trớc đây để lại ;những khó khăn dồn tích lại nhiều và quá lớn,không thể khắc phục đợc trong thời gian ngắn;khả năng ngân sách lại rất hạn hẹp, nhiều năm bị bao vây cấm vận ngặt nghèo,gần đây lại gặp những khó khăn gay gắt do khủng hoảng tài chính- tiền tệ khu vực,nhiều năm gần đây thiên tai liên tiếp ở diện rộng.
2-Về mặt chủ quan:
+Chậm trễ trong xây dựng và phê duyệt Chiến lợc phát triển của các nghành ,nhất là các nghành công nghiệp nặng ,nên thiếu cơ sở để cơ cấu lại sản xuất và tiến hànhh đầu t ,hớng DNNN vào những nghành lĩnh vực then chốt .Trong chỉ đạo còn thiếu giải pháp toản cục ,có phần thiên về thu gọn sắp xếp đầu mối đối với những DNNN thua lỗ ,tháo gỡ những khó khăn cụ thể có tính tình thế,nhiều khi là xin-cho cụ thể đối với từng doanh nghiệp.
+việc thể chế hoá các nghị quyết của đảng nhìn chung còn chậm và thiếu
đồng bộ; nhiều chủ trơng quan trọng của đảng đến nay vẫn cha đợc triển khai.
+Cải cách hành chính chậm chạm gây nhiều trở ngại cho doanh nghiệp .các văn bản pháp luật quá nhiều ,chồng chéo và gây ách tắc khó khăn cho DNNN .Sự thiếu ổn định của chính sách đã làm cho doanh nghiệp không xoay sở kịp .Chủ trơng thì thông thoáng nhng văn bản pháp qui lạI qui định quá
nhiều thủ tục ,tạo ra nhiều phiền hà tiêu cực .Cha quản lí đợc khâu thu thuế đối với tất cả các thành phần kinh tế dẫn đến đánh giá hiệu quả kinh tế sai lệch .Xu hớng chung coi các DNNN là nơi sử dụng tài sản nhà nớc,là đối tợng của tiêu cực ,nên cơ quan quản lí nào cũng có quyền kiểm tra ,kiểm soát.
+Viêc bồi dỡng ,đào tạo tuyển chọn và sử dụng đội ngũ cán bộ quản lí các doanh nghiệp cha đáp ứng đợc yêu cầu ;cha chú ý đầy đủ đến mặt chất lợng chính trị,đạo đức của đội ngũ cán bộ quản lí;cơ chế sử dụng ,miễn mhiệm ,đãi ngộ cha phù hợp cơ chế thị trờng.
II- mục tiêu và phơng hớng tiếp tục đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà n-
ớc
A-mục tiêu tiếp tục đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà nớc.
1-Nâng cao hiệu quả kinh tế và sức cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nớc.
Từng bớc khắc phục và nâng cao một cách cơ bản hiệu qủa kinh tế xã
hội ,chất lợng sản phẩm và sức cạnh tranh của DNNN trên thị trờng trong và ngoài nớcđể thực hiện có kết quả tiến trình hội nhập khu vực và quốc tế.
Vai trò nêu gơng dẫn dắt của DNNN đợc thể hiện ở hiệu quả kinh tế,tiến bộ công nghệ ,năng suất lao động và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp đầu
đàn trong từng ngành trong qúa trình hội ngập .Chiến lợc điều chỉnh kinh tế nhà nớc phảI xuất phát từ vai trò quan trọng của DNNN liên quan đến sự phát triển của nền kinh tế XHCN ,để xác lập những lĩnh vực cụ thể mà nhà nớc cần duy trì độc quỷền ,duy trì vai trò chi phối và những lĩnh vực đợc phát triển theo quan hệ thị trờng.
2-Đổi mới cơ cấu sử hữu và điều chỉnh hợp lí cơ cấu DNNN .
Sắp xếp lạI,xây dựng cơ cấu hợp lí DNNN trong mối quan hệ với các doanh nghiệp của các thành phần kinh tế khác đảm bảo kinh tế tăng trởng ổn định vững chắc.
Sự gắn kết các thành phần kinh tế không chỉ bằng cơ chế chính sách ,điều hành ,phối hợp tổ chức các hiệp hội kinh tế mà còn phải thực hiện các biện pháp điều chỉnh quan hệ sở hữu thông qua phơng thức mua bán, giao, khoán, cho thuê,cổ phần hoá,công ty hoá một bộ phận DNNN để tạo động lực quản lí,khắc phục tình trạng không có chủ DNNN.
3-Tạo lập môi trờng kinh doanh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế.
Nhà nớc thực hiện chính sách bảo hộ khuyến khích hoặc hạn chế theo từng lĩnh vực hoạt động,không phân biệt thành phần của doanh nghiệp , trừ những lĩnh vực độc quyền cần duy trì vai trò của nhà nớc đợc áp dụng một số chính cách riêng.Hạn chế tình trạng độc quyền kinh doanh của những doanh nghuiệp
lớn .Khuyến khích cạnh tranh lành mạnh .tiến tới các doanh nghiệp đều hoạt
động theo luật doanh nghiệp thống nhất.
4-Xác lập đại diện sở hữu tài sản nhà nớc tại DNNN .
Điều này dựa trên cơ sở phân biệt chủ sở hữu và quyền của tổ chức,cá nhân sử dụng tàI sản của nhà nớc để sản xuất kinh doanh.Bãi bỏ quan hệ hành chính chủ quản đối với DNNN trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh.
Quyền của chủ sở hữu đợc thể hiện cụ thể bẳng quyền và trách nhiệm đầu t ban dầu ,quyền định hớng chiến lợc kinh doanh ,quyền lựa chọn các chức danh cán bộ quan trọng .quyền thành lập và tổ chức lạI doanh nghiệp ,quyền chuyển đổi chủ sở hữu và giám sát phân phối kết quả thu nhập của doanh nghiệp.
Quyền tổ chức ,cá nhân sử dụng tài sản của nhà nớc đợc thể hiện cụ thể bằng quuyền chủ động tổ chức sản xuất kinh doanh ,ký kết hợp đồng kinh tế phù hợp với yêu cấu thị trờng,quyền lựa chọn các phơng án đầu t đổi mới công nghệvà mở rộng sản xuất ,thụ hởng kết quả kinh doanh trên cơ slở trách nhiệm bảo toàn và phát triển nguồn vốn nhà nớc giao cho và nguyên tắc phân phối do chủ sở hữu qui định.