Việc xây dựng khu xử lý có tác dụng làm sạch môi tr−ờng.Tuy nhiên, công tác thi công không hợp lý, công nghệ không thích hợp, thiết bị không tốt thì chẳng những không đem lại hiệu quả mà còn có tác dụng bất lợi ngắn hạn và dài hạn, ảnh hưởng đến tài nguyên và môi trường. Những tác động xấu dài hạn là do phương án thiết kế, những tác động ngắn hạn do quản lý thi công công trình.
5.6.2 Các tác động bất lợi dài hạn
- N−ớc thải: thu gom không hết n−ớc thải, n−ớc thải pha lõang với n−ớc m−a nên không thu gom hết nước thải mà nước mưa vẫn bị nhiễm bẩn, nước bẩn xử lý không đạt tiêu chuẩn, nước thải vẫn ô nhiễm môi trường lâu dài ảnh hưởng đến môi trường đô thị.
- Chất rắn: vận tải chất rắn nh− rác của trạm bơm, bùn đã xử lý ít nhiều làm ô nhiễm
®−êng phè.
- Khí thải: khí thải của khu xử lý, của trạm bơm làm ảnh h−ởng không khí khu vực chung quanh. Khả năng xuất hiện ruồi muỗi trong khu vực.
- N−ớc ngầm: khả năng thâm nhập n−ớc bẩn vào nguồn n−ớc ngầm.
- N−ớc m−a: khả năng điều tiết n−ớc m−a khi dung tích điều hòa bị thu hẹp.
5.6.3 Các tác động bất lợi ngắn hạn - Ngập úng nội bộ nơi thi công
- Kẹt xe khi thi công trên đ−ờng hiện hữu - Xe vận tải bùn đất làm bẩn đường phố
- Tiếng ồn, chấn động và bụi gây ra do quản lý thi công không tốt
K IL O B O O K S .C O M
Dự án sẽ không gây ra tác dộng lớn lao nào đối với nguồn tài nguyên sinh thái thiên nhiên trong khu vực dự án, nhất là ảnh hưởng đến việc tồn tại của các loài thú quý hiếm.
5.6.4 Đánh giá tác động môi trường
♦ Những tác động dài hạn a. N−ớc thải.
1. Thu gom n−ớc thải: Việc thu gom không hết n−ớc thải vào khu xử lý, n−ớc thải tiếp tục chảy theo kênh Đen về các lưu vực hạ lưu. Việc pha lõang nước thải và nước mưa nhưng không thu hết n−ớc hỗn hợp này.
♦ Hậu quả có thể có: Nước thải tiếp tục gây ô nhiễm các vùng hạ lưu như kênh 19-5 và kênh dẫn về sông Chợ Đệm chảy qua nhiều khu dân c− và cũng có thể là nguồn n−ớc của vài điểm dân c−.
♦ Biện pháp giảm thiểu: Cấu tạo 1 hố thu rộng 3,3m, sâu 1,2m và dài 16m. Về mùa khô tòan bộ n−ớc thải đ−ợc thu hết vào khu xử lý.
2. Mức độ xử lý nước thải: Nước thải xử lý không đạt tiêu chuẩn
♦ Hậu quả có thể có: Tiếp tục gây ô nhiễm kênh Đen và các b−ng ấp II, kênh 19-5, kênh về sông Chợ Đệm ảnh hưởng đến sinh họat đô thị và đời sống nhân dân quanh vùng.
♦ Biện pháp giảm thiểu: Trong dây chuyền xử lý đã sử dụng hồ kỵ khí với thời gian lưu nước T=1,5 ngày.Khi nhiệt độ không khí và nước T=270C BOD, COD được xử lý có thể
đạt đến 85%. Tuy nhiên trong tính tóan chỉ lấy 60%. Xử lý trong hồ hiếu khí sau đó với thời gian lưu nước T=3 ngày và dùng hệ thống cấp khí nén với độ sâu >3m sẽ đạt hiệu quả cao
≥80% và hồ hòan thiện T=4 ngày với hiệu quả tối thiểu 50% nh− vậy đã có.
BOD COD TSS FC
Tr−ớc hồ kỵ khí 200 250 250 110.000
Sau hồ kỵ khí 80 100 100
Sau hồ kỵ khí 16 20 20
Sau hồ hòan thiện 8 10 20 <10.000
Thỏa mãn TCVN 5945 - 95 ( thậm chí TCVN 5942 - 95)
Trong quá trình xử lý một thông số thường đẻ ra nhiều tranh cãi là N trong NH3+. Xét nguồn nước kênh Đen, quan hệ BOD/N/P có tỉ lệ hợp lý. Như vậy nguồn N cũng chỉ đủ làm chất dinh d−ỡng cho các loại vi khuẩn kỵ khí và hiếu khí. N có trong NH3 không thừa.Tuy nhiên để đảm bảo xử lý N đạt tiêu chuẩn còn có các biện pháp sau đây:
• Tăng thời gian lưu nước trong các hồ thì N giảm.
• Tăng pH>6,6 trong hồ hiếu khí, cấu tạo lớp lọc trong hồ hoàn thiện sẽ có hiệu quả
giảm N.
• Cuối cùng vào những thời điểm sự cố tại hồ tiếp xúc sẽ tăng Clo để Oxy hóa N với hàm l−ợng 6-8mg/l
• Đối với FC theo tính tóan thì sau khi qua hồ đạt TCVN 5945 -95, chỉ trong trường hợp phát sinh nhiều dịch bệnh mới dùng Clo với hàm l−ợng 3-5mg/l.
K IL O B O O K S .C O M
b. Chất rắn:
1- Rác thải:
Các lọai rác thải có trong cống nh− cây cỏ, xác các loại động vật nhỏ, các loại túi mủ...
đ−ợc giữ trên sông chắn rác tích lũy hằng ngày. Mỗi ngày dự kiến có đến 4,38m3 rác.
♦ Hậu quả có thể có: Khối l−ợng rác không nhỏ, nếu không xử lý gây ô nhiễm sẽ phát sinh các loại chuột bọ, ô nhiễm nguồn n−ớc và không khí.
♦ Những biện pháp giảm thiểu ô nhiễm: Do rác không đơn thuần thuộc loại hữu cơ
dễ phân hủy nên cần thu hồi chở đi đổ ở bãi rác hằng ngày.
2- Cát
♦ Tác động dài hạn: Cát thu hồi ở bể lắng cát tương đối sạch do có thổi gió, lượng cát dự tính từ 4-8m3/ngày.
♦ Hậu quả có thể có: Số lượng cát nhiều không có chổ để chứa. Nước chiết từ cát là n−íc bÈn.
♦ Giảm thiểu ô nhiễm: Có 1 sân rửa và phơi cát nhỏ F=100m2 để làm sạch và ráo nước sau đó vận chuyển đi san nền ở ngoại thành. Nước chiết sẽ cho quay về hồ kỵ khí.
3. Khí thải: Các loại khí nh− COx, H2S và NH4 có thể bốc ra từ các hồ sinh học nhất là hồ kỵ khí và hiếu khí đó là tác động dài hạn.
♦ Hậu quả có thể có: Trong các lọai khí này chỉ có H2S và NH3 là có mùi khó chịu và tác hại lên sức khỏe có tiêu chuẩn hạn chế.
♦ Biện pháp giảm thiểu:Phân phối và thu n−ớc thải của hồ kỵ khí đ−ợc thực hiện ở
độ sâu 2m dưới mực nước làm cho lớp nước trên mặt ít dao động, O2 thâm nhập để tạo nên phản ứng:H2S + 2O2 → H2SO4. H2SO4 đ−ợc trung hòa bằng vôi trong hồ hiếu khí nhầm nâng PH lên 6,7 đến 7,2. Phun 1 lớp nước sạch giàu O2 lấy từ cuối hồ hòan thiện lên bề mặt hồ kỵ khí bằng ống chất dẻo thả nổi trên mặt hồ có khỏang cách 10m. H2S đi qua lớp n−ớc này sẽ xảy ra phản ứng trên.
Làm giàu O2 trong không khí bằng cách trồng nhiều cây xanh: Cây xanh tạo O2 trong không khí và hấp thụ CO2.
Đối với H2S còn lại cũng nh− NH3, CO2 và CH4 sẽ đ−ợc pha lõan trong không khí của khu xử lý do l−ợng không khí đ−ợc cấp qua hố hiếu khí.
L−ợng khí CH4 dự kiến bốc ra: 3000m3/ngày; Khí H2S và CO2 (chủ yếu là CO2):
300m3/ngày
Trên diện tích hồ là: 24655m3 trong đó l−ợng không khí đ−ợc tỏa ra từ hồ hiếu khí là 250.000m3/ngày. Nếu tính thể tích thì các lọai khí chỉ chiếm thể tích 1,32% trong không khí.
Tuy nhiên việc khẩn trương trồng cây xanh bao quanh hồ là điều cần thiết để các lọai khí đ−ợc bốc lên cao, đón gió có tốc độ mạnh hơn làm cho việc phát tán có hiệu quả.Trồng cây thấp trên các bờ hồ sẽ phóng thích nhiều O2 và hấp thụ CO2.
d. Côn trùng: Khả năng xuất hiện ruồi muỗi và những công trùng khác:Tác động dài hạn: do có mặt n−ớc rộng có thể xuất hiện cây cỏ ven bờ nên có thể phát triển ruồi, muỗi, côn trùng và thậm chí là chuột với số l−ợng lớn.
K IL O B O O K S .C O M
♦ Hậu quả có thể có: khi số l−ợng ruồi, muỗi thậm chí là chuột phát triển thì có thể lây lan nhiều dịch bệnh nh−: sốt suất huyết, sốt rét thậm chí là dịch hạch.
♦ Biện pháp gỉam thiểu: do yêu cầu này nên dự án đã dành ưu tiên chọn phương án hồ có kè bê tông và đá chẻ kín thành tất cả các hồ, nh− vậy hạn chế cây cỏ, ruồi, muỗi phát triển. Vì vậy việc nuôi cá trong hồ hòan thiện vừa là điều kiên có thể vừa là cần thiết.Quản lý các hồ tuyệt đối sạch sẽ, không để nước tù động, không để rác rưỡi tồn tại trên hồ và trong hồ. Mặc khác, thỉnh thỏang cũng cần dùng các chế phẩm vi sinh để hạn chế nh−: ruồi muỗi và côn trùng.
e. Bùn từ hồ kỵ khí: Bùn tồn tại chủ yếu ở hồ kỵ khí. Bùn được lưu trong hồ từ 3 tháng đến 6 tháng do vậy hầu hết hữu cơ đ−ợc phân hủy. Tuy nhiên 1 hàm l−ợng keo hữu cơ
và vô cơ vẫn còn. Sau khi bơm bùn lên sân phơi bùn, làm khô nước và phơi 20 ngày đến thậm chí 40 ngày. Khi bùn giảm độ ẩm chỉ còn 60-70% thì trộn với 10-20% vôi bột ch−a tôi và ủ khỏang 10 ngày, sau đó sử dụng làm phân . Khi đã có trộn vôi những vi khuẩn hiếm hoi còn lại cũng bị tiêu diệt.
f. Nước mưa: Tác động dài hạn: hệ số dòng chảy của lưu vực hiện đang còn thấp. Lưu lượng nước mưa đo được hiện nay tại Cầu Trắng chưa được đầy đủ là 1,446 m3/s. Khi đô thị phát triển, hệ số dòng chảy nâng lên và nếu tính P=3 cho cống cấp 2 và cấp 3 và P=5 cho cống chính thì lưu lượng tại Cầu Trắng dự kiến 50 m3/s.
♦ Hậu quả có thể có: Khi Hồ Sen không làm chức năng điều hòa nh− hiện nay thì
kênh Đen không tải hết lưu lượng mưa và có thể xảy ra ngập úng.
♦ Biện pháp gỉam thiểu: Kênh t−ơng lai có bề rộng B=24m thỏa mãn cho việc thóat nước mưa lưu vực và việc xây dựng khu xử lý nước thải Bình Hưng Hòa sẽ không ảnh hưởng gì đến thóat nước mưa.
g. Nước ngầm: Nưóc thải có thể thâm nhập vào nguồn nước ngầm có chất lượng tốt ở độ s©u d−íi 40m.
♦ Hậu quả có thể có: Nguồn n−ớc ngầm quý giá có thể bị ô nhiễm và không thể dùng làm nguồn n−ớc đ−ợc.
♦ Biện pháp giảm thiểu: Địa tầng tại đây chủ yếu là đất sét pha có hệ số thấm 8,8x10-7 đến 8,5x10-8cm/s, nên việc thâm nhập nước thải vào địa tầng là không đáng kể...
Tuy nhiên trong dự án, ở đáy hồ kỵ khí và hiếu khí nền sẽ được gia cường để nước không thấm vào n−ớc ngầm.
♦ Những tác động ngắn hạn
Những tác động bất lợi ngắn hạn là do quá trình thi công tạo nên. Tuy nhiên , do khu xử lý đ−ợc xây dựng ở hồ Sen, nơi có dân c− th−a thớt và có các biện pháp nh−: Có t−ờng cách ly, Xe chở đất có bạt che kín, tưới nước khi thi công, tập trung phế liệu đúng chổ, tổ chức đường đi cho nhân dân v.v thì có thể khắc phục được những tác động này.
5.6.5 KÕt luËn
Mặc dù khu xử lý đ−ợc xây dựng trong vùng dân c− nh−ng những tác động bất lợi ngắn hạn và dài hạn đến môi trường là không đáng kể. Ngược lại sau khi có khu xử lý thì môi trường được cải thiện nhiều và nhất là những lưu vực hạ lưu sẽ có dòng nước sạch chảy qua không gây ô nhiễm nh− hiện nay. Cấu tạo các hồ và cây xanh với diện tích hợp lý, đến 1 giai
đọan thích hợp chuyển khu xử lý đang xây dựng thành công viên cây xanh dễ dàng và khi
đó các cây đã cao lớn có giá trị nh− 1 công viên có thiên nhiên quý giá.
K IL O B O O K S .C O M
Ch−ơng VI
các ph−ơng án tổ chức quản lý