Bài 5. THIẾT BỊ CHUYÊN DỤNG
5.2. Các thiết bị chuyên dụng
5.2.9. Thiết bị vặn bu lông
Thiết bị vặn bu lông có chức năng hỗ trợ con người để thực hiện việc siết chặt hoặc nới lỏng các bu lông hoặc đai ốc của các bộ phận máy móc thiết bị. Thiết bị vặn bu lông giúp tiết kiệm đƣợc sức lao động, quá trình tháo lắp các bộ phận máy móc nhanh, an toàn và hiệu quả cao.
b) Phân loại
Dựa vào năng lƣợng dùng để dẫn động cho cơ cấu vặn của thiết bị vặn bu lông, đƣợc chia thành 2 loại:
+ Thiết bị vặn bu lông bằng điện + Thiết bị vặn bu lông bằng khí nén c) Mô tả
+ Thiết bị vặn bu lông - đai ốc, vít bằng điện:
Thiết bị vặn bu lông bằng điện đƣợc dùng để tháo hoặc siết chặt các bu lông – đai ốc cỡ nhỏ hoặc các vị trí lắp ghép không yêu cầu mối ghép chịu lực lớn.
Hình 5.25. Thiết bị vặn bu lông – đai ốc, vít bằng điện + Thiết bị vặn bu lông- đai ốc sử dụng khí nén
Thiết bị vặn bu lông sử dụng khí nén đƣợc dùng để tháo hoặc siết chặt các bu lông – đai ốc cần lực lớn. Một số ví dụ sử dụng thiết bị vặn bu lông đai ốc sử dụng khí nén nhƣ ở hình 5.26.
Hình 5.26. Thiết bị vặn bu lông- đai ốc sử dụng khí nén
Hình 5.27. Sơ đồ kết nối thiết bị vặn bu lông- đai ốc với hệ thống khí nén
d) Hướng dẫn sử dụng thiết bị vặn bu lông – đai ốc
Luôn đọc và hiểu rõ hướng dẫn sử dụng, người sử dụng phải được hướng dẫn sử dụng và an toàn khi sử dụng thiết bị
Luôn đeo kính bảo hộ lao động để bảo vệ mắt. Bảo về chính người sử dụng cũng nhưng người khác trong khu vực xung quanh.
Đối với thiết bị xiết bu lông: chỉ nên sử dụng khẩu tuýp dùng riêng cho thiết bị (Impact socket). Luôn sử dụng khẩu tuýp ở trạng thái tốt, không bị rơ, mòn, làm giảm lực vặn xiết và gây nguy hiểm.
Ngừng sử dụng thiết bị vặn bu lông khi phát hiện tiếng kêu bất thường, kiểm tra và sửa chữa lại trước khi sử dụng tiếp.
Khi hoạt động, hướng khí xả ra phía ngoài, không hướng vào người khác.
Các bộ phận của thiết bị mở bulong đƣợc chế tạo với độ chính xác cao, không nên quăng, làm rơi hoặc giữ gìn không cẩn thận.
Đất,cát và tạp chất khi vào trong thiết bị làm cho thiết bị hoạt động không tốt, thiếu ổn định dẫn đên yếu, nhanh mòn và có thể làm dụng cụ không hoạt động đƣợc.
Tháo thiết bị ra khỏi dây khí nén khi sửa chữa và khi không còn sử dụng trong thời gian dài nên bảo quản dụng cụ ở nơi khô, sạch sẽ.
e) Bảo dƣỡng thiết bị vặn bu lông, những hƣ hỏng và cách khắc phục
Chất bôi trơn là thành phần không thể thiếu đối với thiết bị vặn bu lông khí nén.
1. Bôi trơn Motor khí nén:
o Bôi trơn hàng ngày, nên có bình phun dầu tự động trong hệ thống khí nén.
o Có thể dùng loại dầu: SHELL, TETRA số 10 (SAE#10) / MOBIL:
VELOCITY số 6 (dầu thuỷ lực) hoặc tương đương.
o Nếu không có bình phun dầu tự động trên hệ thống khí nén, có thể bôi trơn bằng cách: tra khoảng 1cc – 3cc dầu vào lỗ tra dầu hoặc vào đầu nối đuôi dụng cụ trước vào sau mỗi ngày làm việc tuy thuộc vào cỡ thiết bị cũng như cường độ làm việc của súng.
2. Bôi trơn bộ phận búa hoặc bánh răng:
Hàng tháng tháo và kiểm tra mỡ trong búa hoặc cơ cấu bánh răng, nếu thiếu phải bổ sung .
Có thể dùng loại mỡ: Molybdenum hoặc dầu SAE#30 hay loại tương đương.
Khí nén:
Chỉ sử dụng khí nén sạch, khô (khí nén đã qua lọc và sấy), sử dụng áp lực khí nén đúng quy định cho từng loại dụng cụ theo khuyến cáo của nhà sản xuất. (thường chỉ nên dùng áp lức khí nén: 6,5 -7,5kg/cm2 ). Áp lực khí quá cao làm giảm tuổi thọ của dụng cụ và có thể hỏng ngay.
Máy nén khí phải đủ lớn và phù hợp với thiết bị. Tốt nhất lưu lượng của máy nén khí phải lớn hơn lƣợng khí tiêu thụ của dụng cụ khoảng 20%-30%.
Cỡ dây khí nén và các đầu nối phải phù hợp để đảm bảo đủ lƣợng khí cho dụng cụ hoạt động.
Hƣ hỏng và cách khắc phục
Khi thiết bị yếu, hoạt động không ổn định, các nguyên nhân có thể:
1. Áp suất, lưu lượng khí không đủ, rò rủ khí trên hệ thống khí nén.
o Khắc phục: kiểm tra lại áp suất bình nén, dây khí nén.
2. Kích thước dây và đầu nối khống đúng
o Khắc phục: Kiểm tra kích cỡ dây và đầu nối thích hợp.
3. Thiết bị thiếu dầu, mỡ bôi trơn.
o Khắc phục: Tra đủ, đúng chủng loại dầu mỡ.
4. Chất bẩn, dính, gỉ trong lọc khí, trong thiết bị.
o Khắc phục: Kiểm tra và rửa sạch.
5. Công tắc điều chỉnh bị kẹt, đóng mở không hết, dẫn đến dụng cụ bị yếu, hoat động không ổn định.
o Nguyên nhân: Trong quá trình sử dụng, cặn bẩn và nước trong đường khí nén kết hợp với dầu mỡ làm cho các bộ phận này bị gỉ, két bẩn.
o Khắc phục: Tháo và vệ sinh sạch sẽ.
6. Kiểm tra các nguyên nhân trên: Súng vẫn trục trặc và hoạt động không ổn định.
o Khắc phục: Tháo súng ra kiểm tra và thay thế các bộ phận bị mòn và hư hỏng như: cánh gió, búa, cam, vòng bi…