- Chuẩn bị bài : Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự + Trả lời câu hỏi
+ Sơ lợc nắm nội dung bài học
Soạn : Giảng:
Tiết 40 tập làm văn –
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự A. phần chuẩn bị :
I. Mục tiêu bài học :
• Giúp học sinh có những hiểu biết về mô tả nội tâm và phù hợp giữa nội tâm, ngoại hình trong khi kể chuyện.
• Rèn cho học sinh kỹ năng kết hợp kể chuyện với mô tả nội tâm nhân vËt khi viÕt vÒ v¨n tù sù.
• Giáo dục học sinh ý thức học tập nghiêm túc để có đợc cách miêu tả
nội tâm trong bài văn, cũng nh trong giao tiếp.
II. Chuẩn bị:
1. Thầy : Bảng phụ ghi ví dụ, học sinh thảo luận nhóm 2. Trò : Chuẩn bị theo yêu cầu của giáo viên (T39) B. Phần thể hiện trên lớp:
I. ổn định lớp : II. Kiểm tra bài cũ :
Không kiểm tra III. Dạy bài mới :
Vào bài :
Trong văn bản tự sự, muốn cho ngời đọc hiểu đợc nhân vật buộc ngời viết phải sử dụng yếu tố miêu tả nội tâm. Vậy vai trò của yếu tố miêu tả nội tâm, cách miêu tả nh thế nào, bài học hôm nay giúp các em hiểu rõ.
HS Đoạn trích “Kiều ở Lầu ngng bích”
Tìm những câu thơ mô tả cảnh sắc bên ngoài?
Trớc lầu dặm kia…
..buồn trông cửa bể chiều hôm quanh ghế ngồi… Dờu hiệu nào cho ta thấy đây là những câu thơ
miêu tả cảnh sắc thiên nhiên - Không gian màu sắc… - Thời gian cảnh vật…
ĐTTN : Mênh mông, hoang vắng, rợn ngợp trớc Lỗu ngng bích ( Đoạn I)
Cảnh thiên nhiên trống trải lúc hoàng hôn nơi cửa bể trớc Lầu Ngng Bích (ĐII).
Những câu thơ tả cảnh đó giúp ta hiểu đợc gì về tâm trạng bên trong của nhân vật?
Cảnh đó là kết quả của sự quan sát bằng mắt thờng kết hợp với sự cảm nhận tinh tế của tác giả
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả
nội tâm trong văn bản tự sù :
gợi tả tâm trạng con ngời
Tìm những câu thơ mô tả nội tâm của nàng Kiều - Bên trời . Ng… ời ôm
Dấu hiệu nào cho thấy đây là những câu thơ
miêu tả nội tâm?
- Đối tợng mô tả : Xót xa cảnh ngộ bơ vơ, nỗi dày vò day dứt vì tình yêu không giữ đợc trọn vẹn, nỗi lo lắng nhớ thơng cha mẹ già diễn ra… trong néi t©m Thuý KiÒu.
Kết quả của sự hiểu biết của tác giả về kiến thức kinh nghiệm sống của tác giả về tâm lý con ngêi .
Thảo luận
Miêu tả nội tâm khác nh thế nào với miêu tả bên ngoài? mối quan hệ giữa chúng?
( HSPB)
§HKT :
Miêu tả bên ngoài
- Đối tợng : cảnh vật thiên nhiên, con ngời với diện mạo bên ngoài, hành động, ngôn ngữ
- Quan sát trực tiếp Miêu tả nội tâm
- Đối tợng : những suy nghĩ tình cảm diễn biến tâm trạng của nhân vật
- k quan sát trực tiếp đc
Giữa miêu tả cảnh, ngoại hình với miêu tả nội tâm có mối quan hệ mật thiết với nhau
+ Nhiều khi từ việc miêu tả hoàn cảnh, ngoại hình tâm trạng bên trong của nhân vật
+ Ngợc lại từ việc miêu tả tâm trạng hiểu đợc hình thức bên ngoài.
miêu tả nội tâm nhân vật là bớc tiến của miêu tả
Em hiểu nh thế nào là miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự ?
( học sinh đọc to ghi nhớ 1 )
Đọc đoạn văn ( VD2) sách giáo khoa/117
nhận xét cách miêu tả nội tâm nhân vật trong
đoạn văn của tác giả Nguyễn Công Hoan
tác giả miêu tả vẻ mặt bên ngoài ( quan sát trực tiÕp)
tâm trạng của lão Hạc
Miêu tả nội tâm có tác dụng lớn trong việc khắc hoạ đặc điểm tính cách nh©n vËt.
Có những cách miêu tả nội tâm nh thế nào?
2 cách : Miêu tả nội tâm trực tiếp
+ Miêu tả nội tâm gián tiếp thông qua cảnh vật, nét mặt, cử chỉ, trang phục
Học sinh đọc ghi nhớ 2/117
Thực hiện bài tập 1 Trình bày
Đọc cho học sinh nghe
đoạn văn theo yêu cầu bài tập 1 học sinh tham khảo
Học sinh thực hiện ở nhà
II. Luyện tập 1. Bài tập 1 :
- Chuyển đoạn thơ thành đoạn văn tự sự - Ngôi kể I hoặc III
Sau khi quyết định bán mình chuộc cha, có một mụ mối đánh hơi thấy món tiền hời liền sốt sắng dẫn 1 gã đàn ông đến nhà Vơng ông. Gã đàn ông ấy khoảng hơn 40 tuổi, ăn mặc chải chuốt đỏm dáng. Cứ nhìn cách ăn mặc của hắn ta nghĩ ngay hắn là một tay đàn ông vô công rỗi nghề, thuộc loại ăn chơi đàng điếm. Khi vào nhà Vơng ông, gia chủ cha kịp mời, gã đã ngồi tót lên ghế trên một cách ngạo mạn, xấc xợc. Đến khi chủ hỏi han trò chuyện thì gã bộc lộ chân tớng của kẻ vô học bằng những câu cộc lốc, trống không. Gã có vẻ
đắc chí gật gù khi mụ mối giở trò vén tóc, bắt tay, kiểm tra nàng Kiều nh một món hàng ngoài chợ.
Có vẻ ng, hắn mặc cả nh một con buôn, trớc chân tớng của Mã, nàng Kiều chết lặng vì đau đớn, tủi nhục ê chề nàng đâu ngờ cuộc đời mình đến nỗi… này? cuối cùng cuộc mua bán, mặc cả kết thúc.
Chao ôi! một ngời con gái nhan sắc đoan trang, hiếu thảo nh nàng Kiều cuối cùng cũng chỉ đợc
định giá “ Vàng ngoài 400”
2. Bài tập 2 :
IV. củng cố bài :
H. Nêu vai trò của miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự ? ( học sinh bám vào ghi nhớ 1 để trả lời)
Giáo viên nhấn mạnh : Miêu tả nội tâm để nhằm khắc hoạ “ chân dung tinh thần “ của nhân vật. Tái hiện những trăn trở dằn vặt, những rung động tinh vi trong tònh cảm của nhân vật khắc hoạ đặc điểm, tính cách nhân vật.
V. Hớng dẫn học sinh học bài, chuẩn bị bài ở nhà :
- Làm bài tập 3
- Chuẩn bị bài : Lục Vân Tiên gặp nạn + Đọc đoạn trích
+ Tìm hiểu đoạn trích qua việc trả lời câu hỏi.
Soạn : 04/09/2006 Giảng thứ 5 ngày 07/09/2006