Chương II. ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM Tiết 16. Bài 9 TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC
Tiết 20. Bài 12 LỰC ĐÀN HỒI CỦA LÒ XO. ĐỊNH LUẬT HÚC
Ngày dạy : 14/11/2017.
I. MỤC TIÊU HỌC SINH CẦN ĐẠT 1. Kiến thức :
- Nêu được ví dụ về lực đàn hồi và những đặc điểm của lực đàn hồi của lò xo (điểm đặt và hướng).
- Phát biểu được định luật Húc và viết hệ thức của định luật này đối với độ biến dạng của lò xo.
2. Kĩ năng :
- Vận dụng được định luật Húc để giải được bài tập đơn giản về sự biến dạng của lò xo.
3. Tình cảm, thái độ :
- HS sôi nổi, tích cực trong giờ học.
II. CHUẨN BỊ CHO GIỜ DẠY HỌC 1. Chuẩn bị của giáo viên :
- Nội dung : Chuẩn bị giáo án và bài tập.
- TBDH : 4 lò xo, 4 quả cân có trọng lượng như nhau, thước đo. 1 lực kế.
2. Chuẩn bị của học sinh :
- Chuẩn bị về kiến thức, bài tập : Ôn lại kiến thức về lực đàn hồi của lò xo ở THCS.
- Chuẩn bị về đồ dùng học tập : Sách giáo khoa, vở ghi, vở bài tập, thước kẻ.
III. TIẾN TRÌNH GIỜ HỌC
Hoạt động 1 (6 phút) : Ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ.
* Nội dung và mục tiêu cần đạt :
- Kiến thức : Kiểm tra việc học bài cũ của học sinh. Đặt vấn đề vào bài mới.
- Kĩ năng :
* Phương pháp : Vấn đáp ; Thuyết trình.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung và mục tiêu cần đạt - Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số :
- Kiểm tra bài cũ :
Lực hấp dẫn là gì ? Phát biểu định luật và viết hệ thức của định luật vạn vật hấp dẫn ?
- Đặt vấn đề : GV đặt vấn đề như trong Sgk.
- Ổn định lớp, báo cáo sĩ số : - Cá nhân HS trả lời câu hỏi, các HS khác theo dõi, nhận xét.
- HS nghe giảng, ghi nhận nhiệm vụ học tập.
HS trả lời như trong Sgk.
Hoạt động 2 (7 phút) : Xác định hướng và điểm đặt của lực đàn hồi của lò xo.
* Nội dung và mục tiêu cần đạt :
- Kiến thức : Nêu được ví dụ về lực đàn hồi và những đặc điểm của lực đàn hồi của lò xo (điểm đặt và hướng).
- Kĩ năng :
* Phương pháp : Hoạt động nhóm : Thí nghiệm phát hiện.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung và mục tiêu cần đạt - Yêu cầu HS làm thí nghiệm
Hình : 12.1 và trả lời câu hỏi C1.
-> Kết luận về hướng và điểm đặt của lực đàn hồi của lò xo.
- HS hoạt động nhóm : Làm thí nghiệm Hình : 12.1 và trả lời câu hỏi C1. Từ đó rút ra kết luận về hướng và điểm đặt của lực đàn hồi của lò xo.
I. H ướng và điểm đặt của lực đàn hồi của lò xo
+ Lực đàn hồi xuất hiện ở hai đầu của lò xo và tác dụng vào vật tiếp xúc (hay gắn) với lò xo, làm nó biến dạng.
+ Hướng của mỗi lực đàn hồi ở mỗi đầu của lò xo ngược với hướng của ngoại lực gây biến dạng.
Hoạt động 3 (22 phút) : Tìm hiểu định luật Húc.
* Nội dung và mục tiêu cần đạt :
- Kiến thức : Phát biểu được định luật Húc và viết hệ thức của định luật này đối với độ biến dạng của lò xo.
- Kĩ năng :
* Phương pháp : Hoạt động tập thể : Thí nghiệm phát hiện.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung và mục tiêu cần đạt
* GV lấy ra một lò xo, yêu cầu HS xác định chiều dài tự nhiên của lò xo này.
-> Treo vào lò xo 1 quả cân.
* HS hoạt động tập thể : Xác định chiều dài tự nhiên của lò xo.
- HS quan sát, trả lời C1 và xác
II. Độ lớn của lực đàn hồi của lò xo 1. Thí nghiệm
+ Treo quả cân có trọng lượng P vào lò xo thì lò xo giãn ra. Ở vị trí cân bằng ta có :
Yêu cầu HS quan sát, trả lời C1 và xác định độ dài, độ giãn tương ứng của lò xo.
-> Treo thêm vào lò xo 1, 2 quả cân. Yêu cầu HS xác định độ dài, độ giãn tương ứng của lò xo.
-> Yêu cầu HS trả lời C3.
* Theo các em, nếu kéo một lò xo giãn quá mức thì sau khi thả ra lò xo có trở về được hình dạng và kích thước ban đầu không ?
-> Khái niệm giới hạn đàn hồi.
* GV thông báo nội dung định luật Húc.
* GV chú ý HS về lực đàn hồi của dây cao su hay dây thép.
định độ dài, độ giãn tương ứng của lò xo.
- HS xác định độ dài, độ giãn tương ứng của lò xo.
- HS thử lập tỉ số F/l từ đó rút ra nhận xét.
* HS suy nghĩ trả lời : không.
(Kéo lò xo của bút bi để kiểm tra).
* Từ thí nghiệm, rút ra nội dung định luật Húc.
* Ghi nhận về lực đàn hồi của dây cao su hay dây thép.
F = P = mg
+ Treo tiếp 1, 2 quả cân vào lò xo. Ở mỗi lần, ta đo chiều dài l của lò xo khi có tải rồi tính độ giãn l = l – lo. Ta có kết quả :
F=P(N) 0 1 2 3
l (m) l (m)
2. Giới hạn đàn hồi của lò xo
- Mỗi lò xo hay mỗi vật đàn hồi có một giới hạn đàn hồi nhất định.
3. Định luật Húc (Hookes)
* Trong giới hạn đàn hồi, độ lớn của lực đàn hồi của lò xo tỉ lệ thuận với độ biến dạng của lò xo.
Fđh = k.| l |
k gọi là độ cứng (hay hệ số đàn hồi) của lò xo, có đơn vị là N/m.
4. Chú ý.
+ Đối với dây cao su hay dây thép, lực đàn hồi chỉ xuất hiện khi bị ngoại lực kéo dãn. Vì thế lực đàn hồi trong trường hợp này gọi là lực căng.
+ Đối với mặt tiếp xúc bị biến dạn khi bị ép vào nhau thì lực đàn hồi có phương vuông góc với mặt tiếp xúc.
Hoạt động 4 (8 phút) : Củng cố. Vận dụng.
* Nội dung và mục tiêu cần đạt :
- Kiến thức : HS vận dụng được công thức của định luật Húc để giải các bài tập đơn giản như ở trong bài học.
- Kĩ năng :
* Phương pháp : Hoạt động nhóm.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung và mục tiêu cần đạt - Yêu cầu HS làm bài tập 3, 4, 5
(Sgk-tr.74) : mỗi nhóm làm một bài.
- HS hoạt động nhóm : làm bài tập theo yêu cầu của GV.
Bài 3
Áp dụng công thức : Fđh = k.| l |
=> Đáp án : C
- Gọi đại diện nhóm HS lên bảng trình bày bài làm.
- Nhận xét, cho điểm.
- Đại diện nhóm HS lên bảng trình bày bài làm. Các HS khác làm bài tập vào vở, theo dõi, nhận xét.
- Nghe GV nhận xét.
Bài 4
Áp dụng công thức : k = Fđh /| l |
=> Đáp án : D Bài 5
Áp dụng công thức : Fđh = k.| l |
=> Đáp án : A
Hoạt động 5 (2 phút): Tổng kết. Hướng dẫn về nhà.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- Nhận xét tổng kết giờ học : - Giao nhiệm vụ học tập về nhà : + Các bài trong Phiếu học tập 9.
+ Đọc phần : Em có biết ?
- Nghe nhận xét tổng kết giờ học.
- Ghi nhận nhiệm vụ học tập về nhà.
IV. RÚT KINH NGHIỆM CHO GIỜ DẠY
...
...
...
Người soạn giáo án Người duyệt giáo án (kí và ghi rõ họ tên) (kí và ghi rõ họ tên)