Chương IV- Lá Bài 19: ĐẶC ĐIỂM BÊN NGOÀI CỦA LÁ
Bài 24: PHẦN LỚN NƯỚC VÀO CÂY ĐI ĐÂU ?
1. Kiến thức
Trình bày được hơi nước thoát ra khỏi lá qua các lỗ khí: Nêu thí nghiệm chứng minh cây thoát hơi nước qua lá; cấu tạo lỗ khí phù hợp với chức năng thoát hơi nước.
Viết được sơ đồ đường đi của nước từ lông hút -> vỏ rễ -> mạch dẫn của rễ -> mạch dẫn của thân -> lá -> thoát ra ngoài.
- Nêu được ý nghĩa quan trọng của sự thoát hơi nước qua lá.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát, nhận biết so sánh kết quả thí nghiệm tìm ra kiến thức.
3. Thái độ
- Giáo dục lòng say mê môn học, ham hiểu biết.
4. Năng lực:
- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề
- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.
II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của GV: -Thí nghiệm chứng minh sự thoát hơi nước qua lá.
-Tranh vẽ phóng to hình 24.3 SGK.
- Bảng phụ.
2.Chuẩn bị của HS: - Xem lại bài: “Cấu tạo trong của phiến lá”.
- Thí nghiệm chứng minh sự thoát hơi nước qua lá.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15 phút:
2. Bài học A. Khởi động:
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
Ta đã biết cây cần dung nước để quang hợp và sử dụng cho các hoạt động khác nên hàng ngày cây phải hút rất nhiều nước . Nhưng theo những nghiên cứu của các nhà khoa học cây chỉ giữ lại một phần nước rất nhỏ. Còn phần lớn nước đi đâu? Bài hôm nay chúng ta cùng nghiên cứu.
B.Hình thành kiến thức:
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.
Hoạt động 1: Thí nghiệm xác định phần lớn nước vào cây đi đâu?
- Mục tiêu: HS biết nhận xét kết quả thí nghiệm, so sánh thí nghiệm, lựa chọn thí nghiệm chứng minh đúng nhất.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
B1: GV cho HS nghiên cứu độc lập SGK trả lời 2 câu hỏi.
+ Một số HS đã dự đoán điều gì?
+ Để chứng minh cho dự đoán đó họ đã làm gì?
B2: GV yêu cầu HS hoạt động nhóm để lựa chọn thí nghiệm.
- GV tìm hiểu số nhóm chọn thí nghiệm 1 hoặc thí nghiệm 2 (ghi vào góc bảng).
B3: GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày tên thí nghiệm và giải thích lí do chọn của nhóm mình.
B4: GV lưu ý tạo điều kiện cho các nhóm trình bày ý kiến nếu có nhiều ý kiến chưa thống nhất thì cho tranh luận nhưng theo gợi ý của GV. VD: cho HS nhắc lại dự đoán ban đầu sau đó xem lại thí nghiệm của nhóm Dũng và Tú đã chứng minh được điều nào của dự đoán, còn nội dung nào chưa chứng minh được? Thí nghiệm của nhóm Tuấn, Hải chứng minh được nội dung nào? giải thích?
- Sau khi đã thảo luận xong GV hỏi: Sự lựa chọn nào là đúng.
- HS đọc mục thông tin SGK trả lời câu hỏi của giáo viên.
- HS trong nhóm tự nghiên cứu 2 thí nghiệm quan sáthình 24.3 trả lời câu hỏi mục SGK trang 81, sau đó thảo luận nhóm để thống nhất câu tra lời.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- HS phải biết trong lớp nhóm nào lựa chọn thí nghiệm của Dũng, Tú và nhóm nào chọn thí nghiệm của Tuấn, Hải.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung nhóm giải thích sự lựa chọn của nhóm mình theo gợi ý của giáo viên.
- GV chốt lại đáp án đúng như trong sách giáo viên : Chỉ có thí nghiệm của nhóm Tuấn và Hải mới kiểm chứng được dự đoán ban đầu.
Cho HS rút ra kết luận.
- GV cho HS nghiên cứu SGK hình 24.3 SGK trang 81.
Yêu cầu: Tiểu kết:
- Phần lớn nước do rễ hút vào cây đã được thải ra ngoài bằng sự thoát hơi nước qua lá.
- HS quan sát hình 24.3 SGK trang 81 chú ý chiều mũi tên màu đỏ để biết con đương mà nước thoát ra ngoài qua lá.
Hoạt động 2: ý nghĩa của sự thoát hơi nước qua lá
- Mục tiêu: Nêu được ý nghĩa quan trọng của sự thoát hơi nước qua lá.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
B1: GV cho HS đọc SGK trả lời câu hỏi:
? Vì sao sự thoát hơi nước qua lá có ý nghĩa rất quan trọng đối với đời sống của cây?
B2: GV tổng kết lại ý kiến của HS, cho HS rút ra kết luận.
- HS hoạt động độc lập đọc thông tin SGK để trả lời câu hỏi của GV.
- Yêu cầu nêu được:
+ Tạo sức hút để vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ lên lá.
+ Làm dịu mát cho lá.
- HS trình bày ý kiến và HS khác bổ sung.
Tiểu kết:
- Hiện tượng thoát hơi nước qua lá giúp cho việc vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ lên lá, giữ cho lá khỏi bị khô.
Hoạt động 3: Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước qua lá?
- Mục tiêu: Nêu được ý nghĩa quan trọng của sự thoát hơi nước qua lá.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
B1: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, trả lời 2 câu hỏi SGK trang 82.
B2: GV gợi ý HS sử dụng kết luận ở hoạt động 2 và những câu hỏi nhỏ sau để trả lời:
? Khi nào lá cây thoát hơi nước nhiều?
? Nếu cây thiếu nước sẽ xảy ra hiện tượng gì?
B3: GV cho HS nhận xét bổ sung ý kiến cho nhau, rút ra kết luận.
? Qua bài học em hiểu được những gì?
- HS đọc thông tin mục SGK và trả lời 2 câu hỏi mục SGK trang 82.
- Đại diện 1 HS trình bày, các HS khác nhận xét, bổ sung.
- Yêu cầu:
+ Ngày nắng nóng, khô hanh hoặc gió
mạnh.Vì trong những ngày này cây bị mất rất nhiều nước, khi thiếu nước thì các hoạt động của cây bị ngừng, cây kho héo và có thể bị chết.
+ Sự thoát hơI nước phụ thuộc vào những điều kiện bên ngoài như: ánh sáng, nhiệt độ và độ ẩm của không khí.
- HS rút ra kết luận:
Tiểu kết:
- Các điều kiện bên ngoài như: ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, không khí ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước của lá.
3. Củng cố
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
- HS trả lời câu hỏi 1, 2 SGK trang 82.
Bài tập: Chọn đáp án đúng:
1/ Những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước của lá là:
A. Độ ẩm không khí, lượng khí cacbonic. B. Lượng khí ô xi, ánh sáng, nhiệt độ.
C. Độ ẩm không khí, ánh sáng, nhiệt độ. D. Lượng chất hữu cơ trong cây, nhiệt độ.
4..Vận dụng, mở rộng:
- Mục tiêu:
+ Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.
+ Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.
Tại sao khi giâm cành hoặc cấy lúa, người ta thường tỉa bớt lá hoặc cắt ngọn?
( Để giảm sự thoát hơi nước cho cây đỡ héo, cây sẽ thoát nước ít đi)
5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc mục: “Em có biết”.
- Chuẩn bị đoạn xương rồng có gai, củ dong, củ hành, cành mây, tranh ảnh lá biến dạng khác.
- Kẻ sẵn bảng SGK trang 85 vào vở.
* Rút kinh nghiệm bài học:………..
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết số: