Thích nghi là quá trình thay đổi thông số và cấu trúc hay tác động điều khiển trên cơ sở lƣợng thông tin có đƣợc trong quá trình làm việc với mục đích đạt đƣợc một trạng thái nhất định, thƣờng là tối ƣu khi thiếu lƣợng thông tin ban đầu cũng nhƣ khi điều khi điều kiện làm việc thay đổi.
Điều khiển thích nghi là tổng hợp các kĩ thuật nhằm tự động chỉnh định các bộ điều chỉnh trong mạch điều khiển nhằm thực hiện hay duy trì ở một mức độ nhất định chất lƣợng của hệ khi thông số của quá trình đƣợc điều khiển không biết trƣớc hay thay đổi theo thời gian.
Phân loại hệ thích nghi theo các tiêu chuẩn: - Hệ thích nghi mô hình tham chiếu (MRAS) - Bộ tự chỉnh định (STR)
- Lịch trình độ lợi - Hệ tự học
- Hệ tự tổ chức
Bộ điều khiển mà trong quá trình làm việc có khả năng tự chỉnh định thông số của nó cho phù hợp với sự thay đổi của đối tƣợng cũng nhƣ của môi trƣờng làm việc đƣợc gọi là bộ điều khiển thích nghi. Một hệ thống điều khiển thích nghi, cho dù có hay không sự tham gia của hệ mờ, là hệ thống điều khiển phát triển cao và có tiềm năng đặc biệt, song gắn liền với những ƣu điểm đó là khối lƣợng tính toán thiết kế rất lớn.
Trong thực tế ứng dụng kỹ thuật mờ cho thấy rằng không phải là cứ thay một bộ điều khiển mờ vào chỗ bộ điều khiển kinh điển thì sẽ có một hệ thống tốt hơn. Trong nhiều trƣờng hợp, để hệ thống có đặc tính động học tốt và bền vững hơn cần phải thiết kế bộ điều khiển kết hợp giữa bộ điều khiển mờ và bộ điều khiển kinh điển, bộ điều khiển nhƣ thế còn có tên gọi là bộ mờ lai. Ngoài ra về mặt tâm lý các nhà thiết kế hệ thống nhiều khi cũng cảm thấy yên tâm hơn khi chọn bộ điều khiển đã đƣợc quen biết và thông dụng từ lâu, ví dụ bộ điều khiển PID kinh điển, hơn là chọn bộ điều khiển mờ cho phƣơng án thiết kế của mình.
Trong thực tế ứng dụng kỹ thuật mờ cho thấy rằng không phải là cứ thay một bộ điều khiển mờ vào chỗ bộ điều khiển kinh điển thì sẽ có một hệ thống tốt hơn. Trong nhiều trƣờng hợp, để hệ thống có đặc tính động học tốt và bền vững hơn cần phải thiết kế bộ điều khiển kết hợp giữa bộ điều khiển mờ và bộ điều khiển kinh điển, bộ điều khiển nhƣ thế còn có tên gọi là bộ mờ lai. Ngoài ra về mặt tâm lý các nhà thiết kế hệ thống nhiều khi cũng cảm thấy yên tâm hơn khi chọn bộ điều khiển đã đƣợc
SVTH: Trần Thị Phú GVHD: ThS. An Tri Tân Page 32 quen biết và thông dụng từ lâu, ví dụ bộ điều khiển PID kinh điển, hơn là chọn bộ điều khiển mờ cho phƣơng án thiết kế của mình.