5. Kết cấu khóa luận
2.2. Thực trạng chất lượng tín dụng NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan
2.2.2. Nhóm chỉ tiêu định lượng
a. Tổng dư nợ
Tổng dư nợ tại NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan giai đoạn 2012 - 2014 được phản ánh qua bảng 2.3:
Bảng 2.3: Tổng dư nợ của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan giai đoạn 2012 - 2014
Đơn vị: Triệu đồng
Chỉ tiêu
Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014
Số dư Tỷ trọng (%) Số dư Tỷ trọng (%) Số dư Tỷ trọng (%) Tổng dư nợ 27.632 100 32.117 100 40.872 100 Theo thời hạn - Dư nợ ngắn hạn 4.319 15,63 5.942 18,5 7.443 18,21
- Dư nợ trung, dài hạn 23.313 84,37 26.175 81,5 33.429 81,79
Theo thành phần kinh tế
- Công ty cổ phần 1.508 5,46 2.560 7,97 3.320 8,12
- Cá nhân 8.180 29,6 10.348 32,22 14.586 35,69
- Hộ gia đình 17.944 64,94 19.209 59,81 22.966 56,19
(Nguồn: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2012 - 2014 của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan)
Tổng dư nợ tăng lên qua các năm với tốc độ tăng trưởng vừa phải. Năm 2012 là 27.632 triệu đồng. Năm 2013 là 32.117 triệu đồng, tăng lên 4.485 triệu đồng, tương ứng tăng 16,23% so với năm 2012; năm 2014 là 40.872 triệu đồng, tăng 8.755 triệu đồng, tương ứng tăng 27,25% so với năm 2013. Điều này cho thấy quy mô của ngân hàng ngày càng được mở rộng, uy tín của ngân hàng cũng ngày càng tăng.
Xét về dư nợ theo thời hạn:
Dư nợ ngắn hạn năm 2013 so với năm 2012 tăng 1.623 triệu đồng, tương ứng với tỷ lệ tăng 37,58%, năm 2014 so với năm 2013 tăng 1.501 triệu đồng, tương ứng với tỷ lệ tăng 25,26%.
Dư nợ trung, dài hạn năm 2013 so với năm 2012 tăng 2.862 triệu đồng, tương ứng với tỷ lệ tăng 12,28%, năm 2014 so với năm 2013 tăng 7.254 triệu đồng, tương ứng với tỷ lệ tăng 27,71%.
Như vậy dư nợ của ngân hàng cả ngắn hạn và trung hạn đều tăng lên. Đây là dấu hiệu đáng mừng đối với bất cứ một ngân hàng nào đặc biệt đối với NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan hoạt động trên địa bàn hết sức khó khăn.
Xét về dư nợ theo thành phần kinh tế:
Dư nợ đối với các công ty cổ phần năm 2013 so với năm 2012 tăng 1.052 triệu đồng, tương ứng tăng 69,76%, năm 2014 so với năm 2013 tăng 760 triệu đồng, tương ứng tăng 29,69%.
Dư nợ của các cá nhân năm 2013 so với năm 2012 tăng 2.168 triệu đồng, tương ứng tăng 26,5%; năm 2014 so với năm 2013 tăng 4.238 triệu đồng, tương ứng tăng 40,95%.
Dư nợ của hộ gia đình năm 2013 so với năm 2012 tăng 1.265 triệu đồng, tương ứng tăng 7,05%; năm 2014 so với năm 2013 tăng 3.757 triệu đồng, tương ứng tăng 19,56%.
Biểu đồ 2.1: Cơ cấu dư nợ theo thời hạn của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan giai đoạn 2012 - 2014
15,63 % 84,37 % Năm 2012 18,50% 81,50% Năm 2013 Dư nợ ngắn hạn Dư nợ trung, dài hạn
18,21 %
81,50%
Năm 2014
huyện Văn Quan giai đoạn 2012 - 2014 ) Trong cơ cấu dư nợ thì:
Tỷ trọng cho vay ngắn hạn năm 2012 chiếm 15,63% tổng dư nợ, năm 2013 chiếm 18,5% tổng dư nợ và năm 2014 chiếm 18,21% tổng dư nợ. Bên cạnh đó tỷ trọng cho vay trung, dài hạn năm 2012 chiếm 84,37% tổng dư nợ, năm 2013 chiếm 81,50% tổng dư nợ, năm 2014 chiếm 81,79% tổng dư nợ.
Tỷ trọng cho vay trung, dài hạn lớn hơn rất nhiều cho vay ngắn hạn do đặc thù Văn Quan là một huyện miền núi có điều kiện thuận lợi để phát triển các loại cây lấy gỗ như cây cẩm lai, bạch đàn, keo; cây công nghiệp như chè, đặc biệt là hồi; cây ăn quả như mận, na, cam quýt … Mặt khác, những năm gần đây, ban lãnh đạo huyện cịn khuyến khích phát triển kinh tế hộ theo hình thức chăn ni trang trại như chăn ni trâu, bị, dê… Vì vậy việc tập trung vào những đối tượng trung, dài hạn là phù hợp với điều kiện thực tế sản xuất của huyện Văn Quan. Điều đó đã giúp cho các hộ nơng dân có thời gian sử dụng vốn dài, yên tâm sản xuất tránh được tình trạng người nơng dân vừa lo sản xuất vừa phải lo trả nợ ngân hàng.
Biểu đồ 2.2: Cơ cấu dư nợ theo thành phần kinh tế của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan giai đoạn 2012 – 2014
5,46% 29,60 % 64,94% Năm 2012 7,97% 32,22 % 59,81 % Năm 2013 Cơng ty cổ phần Cá nhân Hộ gia đình 8,12% 35,69 % 56,19 % Năm 2014
huyện Văn Quan giai đoạn 2012 - 2014 ) Trong cơ cấu dư nợ thì:
Tỷ trọng cho vay đối với cơng ty cổ phần năm 2012 chiếm 5,46% tổng dư nợ, năm 2013 chiếm 7,97% tổng dư nợ, năm 2014 chiếm 8,12% tổng dư nợ. Văn Quan là một huyện miền núi còn gặp nhiều khó khăn, người dân chủ yếu chỉ sản xuất nơng nghiệp các hoạt động kinh doanh, thương mại còn kém phát triển. Hiện nay trên địa bàn huyện chỉ có 01 doanh nghiệp tư nhân và khoảng 06 công ty cổ phần . Do vậy dư nợ đối với thành phần kinh tế này chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong tổng dư nợ của ngân hàng.
Tỷ trọng cho vay đối với cá nhân năm 2012 chiếm 29,6% tổng dư nợ, năm 2013 chiếm 32,22% tổng dư nợ, năm 2014 chiếm 35,69% tổng dư nợ. Cho vay đối với các cá nhân chủ yếu là vay theo lương, vay tiêu dùng của các cán bộ công nhân viên trên địa bàn huyện. Do vậy dư nợ của các cá nhân có tăng lên nhưng vẫn chiếm tỷ trọng nhỏ bé.
Tỷ trọng cho vay đối với cá nhân năm 2012 chiếm 64,94% tổng dư nợ, năm 2013 chiếm 59,81% tổng dư nợ, năm 2014 chiếm 56,19% tổng dư nợ. Ngân hàng nông nghiệp huyện Văn Quan hoạt động nhằm mục tiêu chính là phục vụ cho sự nghiệp phát triển nông nghiệp nông thôn, khách hàng chủ yếu là người nông dân do vậy trong tổng dư nợ chủ yếu là cho vay kinh tế hộ gia đình chiếm tỷ trọng hơn 50% so với tổng dư nợ.
b. Nợ quá hạn, nợ xấu
Công tác quản lý dư nợ của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan trong thời gian qua đã có nhiều chuyển biến rõ rệt, nợ xấu có xu hướng giảm dần, mặc dù hoạt động đầu tư cho vay của ngân hàng luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro và phụ thuộc vào thiên nhiên. Đặc biệt trong thời gian qua ở địa bàn huyện Văn Quan thiên tai, hạn hán, gia súc dịch bệnh, mất mùa ln xảy ra. Bên cạnh đó một số hộ vay vốn về sử dụng vốn sai mục đích, khả năng sản xuất kinh doanh còn hạn chế dẫn đến vốn vay kém phát huy hiệu quả kinh tế, đã phần nào làm ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng mà đặc biệt là nợ xấu của NHNo&PTNT Huyện. Nợ quá hạn trong giai đoạn 2012 –
2014 được thống kê qua bảng 2.4:
Bảng 2.4: Dư nợ quá hạn của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan giai đoạn 2012 – 2014
Đơn vị: Triệu đồng
Chỉ tiêu
Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014
Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (% 1. Tổng dư nợ 27.632 100 32.117 100 40.872 100 2. Tổng Dư NQH, nợ xấu 606,28 2,19 537,60 1,67 493,00 1,21 a. Theo thời hạn - Ngắn hạn 133,48 22,02 139,10 25,87 172,30 34,95 - Trung, dài hạn 472,80 77,98 398,50 74,13 320,70 65,05 Trong đó - NQH nhóm 2 169,30 27,92 145,70 27,10 120,50 24,44 - NQH nhóm 3 140,08 23,10 138,50 25,76 152,80 30,99 - NQH nhóm 4 139,70 23,04 157,30 29,26 160,30 32,52 - NQH nhóm 5 157,20 25,94 96,10 17,88 59,40 12,05 Tổng nợ xấu từ nhóm 3-5 436,98 1,58 391,90 1,22 372,50 0,91
(Nguồn: Tổng hợp báo cáo phân loại nợ của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan)
Nợ quá hạn giai đoạn 2012 – 2014 có xu hướng giảm nhẹ. Năm 2012 nợ quá hạn là 606,28 triệu đồng. Năm 2013 nợ quá hạn là 537,6 triệu đồng, giảm 68,68 triệu đồng, tương ứng giảm 11,33% so với năm 2012. Năm 2013 nợ quá hạn là 493 triệu đồng, giảm 44,6 triệu đồng, tương ứng giảm 8,3% so với năm 2013.
Xét tỷ lệ nợ quá hạn theo thời hạn:
NQH, nợ xấu ngắn hạn năm 2012 là 133,48 triệu đồng; năm 2013 là 139,10 triệu đồng, tăng 5,62 triệu đồng, tương ứng tăng 4,21%; năm 2014 là 172,30 triệu
đồng, tăng 33,2 triệu đồng, tương ứng tăng 23,87%. Trong giai đoạn này thì tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu ngắn hạn có xu hướng tăng lên là do tỷ lệ lạm phát cao, giá cả tăng lên mà đồng lương của các cán bộ cơng nhân viên có tăng nhưng khơng đủ để bù đắp dẫn đến khả năng trả nợ của các cá nhân giảm sút.
NQH, nợ xấu trung và dài hạn ăm 2012 là 472,80 triệu đồng; năm 2013 là 398,50 triệu đồng, giảm 74,3 triệu đồng, tương ứng giảm 15,71%; năm 2014 là 320,70 triệu đồng, giảm 77,8 triệu đồng, tương ứng giảm 19,52%.
Xét tỷ lệ nợ quá hạn theo nhóm nợ:
Thứ nhất, tỷ lệ nợ nhóm 2 (nợ cần chú ý)
Tỷ lệ nợ quá hạn nhóm 2 năm 2012 là 169,30 triệu đồng, chiếm 27,92% tổng dư nợ quá hạn, năm 2013 là 145,70 triệu đồng, chiếm 27,10% tổng dư nợ quá hạn, năm 2014 là 120,50 triệu đồng, chiếm 24,44% tổng dư nợ quá hạn. Tỷ lệ nợ quá hạn nhóm 2 có xu hướng giảm, một phần do đơn vị đôn đốc thu nợ được kịp thời hoặc một phần do chuyển sang nhóm nợ mới (Khách hàng trả đầy đủ phần nợ gốc và lãi bị quá hạn (kể cả lãi áp dụng đối với nợ gốc quá hạn) và nợ gốc và lãi của các kỳ hạn trả nợ tiếp theo trong thời gian tối thiểu sáu (06) tháng đối với khoản nợ trung và dài hạn, ba (03) tháng đối với các khoản nợ ngắn hạn, kể từ ngày bắt đầu trả đầy đủ nợ gốc và lãi bị quá hạn chuyển về nhóm nợ thấp hơn tương ứng hoặc là số ngày nợ quá hạn đã vượt quá 90 ngày đã chuyển sang nợ xấu nhóm 3...).
Thứ hai, tỷ lệ Nợ xấu (nợ nhóm 3 đến nhóm 5)
Hiện nay theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ nợ xấu tại các NHTM không được vượt quá 3% so với tổng dư nợ. Đối với NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan, mọi hoạt động của ngân hàng thường xuyên gắn với sự chỉ đạo của cấp ủy chính quyền địa phương, ln chấp hành nghiêm chỉnh mọi chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các chế độ, thể lệ của ngành trong hoạt động kinh doanh, đảm bảo an toàn về vốn, tài sản và con người. Tỷ lệ nợ xấu năm 2012 là 1,58%, năm 2013 là 1,22%, năm 2014 là 0,91%. Những con số này đều đạt theo đúng yêu cầu của toàn hệ thống và tỷ lệ nợ xấu giảm xuống theo từng năm. Điều này chứng tỏ NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan đã quan tâm
đúng mức đến chất lượng tín dụng ở tất cả các khâu, từ khâu điều tra thẩm định khách hàng đến việc tăng cường kiểm tra kiểm soát ở tất cả các khâu trước, trong và sau khi cho vay, thực hiện tốt chỉ tiêu về xấu, chất lượng tín dụng của ngân hàng tương đối tốt.
Tóm lại, trong giai đoạn 2012 – 2014 tỷ lệ NQH nhóm 2, NQH nhóm 3 và tỷ lệ NQH nhóm 4 có xu hướng tăng lên. Đồng thời tỷ lệ NQH nhóm 5 có xu hướng giảm xuống. Xét về mặt hình thức thì NQH nhóm 5 có chuyển biến tốt, là dấu hiệu đáng mừng. Tuy nhiên đi sâu xem xét về ngun nhân thì thấy rằng: Nợ q hạn nhóm 5 một phần là do đơn vị có biện pháp đơn đốc thu hồi nợ cịn phần lớn do được cấp trên xử lý rủi ro hàng năm. NQH nhóm 2, NQH nhóm 3 và NQH nhóm 4 ngày có xu hướng tăng lên về tỷ trọng là do nợ quá hạn mới phát sinh. Điều này chứng tỏ rủi ro vẫn tiềm ẩn trong cơng tác tín dụng của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan.
Tốc độ tăng trưởng nợ quá hạn có xu hướng giảm dần: năm 2012 chiếm 2,19% tổng dư nợ quá hạn, năm 2013 chiếm 1,67% tổng dư nợ quá hạn và năm 2014 chiếm 1,21% tổng dư nợ quá hạn. Tốc độ tăng trưởng nợ xấu được thể hiện qua biểu đồ 2.3:
Biểu đồ 2.3: Tốc độ tăng trưởng nợ quá hạn của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan giai đoạn 2012 – 2014
Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014 0 0.5 1 1.5 2 2.5 2.19 1.67 1.21 Nợ quá hạn
(Nguồn: Tổng hợp Báo cáo phân loại nợ của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan)
Biểu đồ 2.4: Cơ cấu nợ quá hạn theo thời gian của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan giai đoạn 2012 – 2014
22,02 % 77,98 % Năm 2012 25,87 % 74,13% Năm 2013 Ngắn hạn Trung, dài hạn 34,95 % 65,05% Năm 2014
(Nguồn: Tổng hợp Báo cáo phân loại nợ của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan)
Qua so sánh và phân tích cho thấy tỷ lệ nợ quá hạn cho vay ngắn hạn luôn chiếm tỷ lệ thấp hơn so với tỷ lệ nợ quá hạn cho vay trung, dài hạn.
Nợ quá hạn, nợ xấu ngắn hạn chiếm tỷ trọng thấp là do ở NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan vay ngắn hạn chủ yếu dành cho tiêu dùng của cá nhân mà phần lớn là các cán bộ cơng nhân viên có thu nhập ổn định và chỉ thiếu vốn trong thời gian ngắn. Mặt khác đa số họ là những người có hiểu biết, có trình độ dân trí, có ý thức tự giác... Chính vì vậy tỷ lệ NQH, nợ xấu ngắn hạn luôn chiếm tỷ trọng thấp hơn trong tổng dư nợ quá hạn. Năm 2012 tỷ lệ NQH, nợ xấu ngắn hạn chiếm 22,02% tổng dư nợ quá hạn, nợ xấu; năm 2013 chiếm 25,87% tổng dư nợ quá hạn, nợ xấu; năm 2013 chiếm 34,95% tổng dư nợ quá hạn, nợ xấu
Tỷ lệ NQH, nợ xấu trung và dài hạn luôn chiếm tỷ trọng cao trong tổng dư NQH, nợ xấu. Năm 2012 tỷ lệ NQH, nợ xấu trung và dài hạn chiếm 77,98% tổng dư NQH, nợ xấu; năm 2013 chiếm 74,13% tổng dư NQH, nợ xấu; năm 2014 chiếm 65,05% tổng dư NQH, nợ xấu. Về lý thuyết thì cho vay trung và dài hạn luôn tiềm ẩn rủi ro cao hơn so với cho vay ngắn hạn. NQH của những món vay trung hạn do các hộ còn thiếu kinh nghiệm trong sản xuất, chăn nuôi nên năng suất, chất lượng
kém hiệu quả cùng với giá cả thị trường về sản phẩm không ổn định. Đặc biệt trên địa bàn huyện cây hồi và cây mận là nguồn thu chủ yếu nhưng trong những năm qua giá hạ xuống quá thấp làm cho các hộ thu về khơng đủ bù đắp chi phí. Do đó đã làm ảnh hưởng đến tài chính và khả năng trả nợ của các hộ vay vốn.
Tốc độ tăng trưởng nợ xấu giai đoạn 2012 – 2014 có xu hướng giảm dần. Năm 2012 tỷ lệ nợ xấu là 1,58%, năm 2013 giảm xuống còn 1,22% và năm 2014 chỉ còn 0,91%. Tốc độ tăng trưởng nợ xấu được thể hiện qua biểu đồ 2.5:
Biểu đồ 2.5: Tốc độ tăng trưởng nợ xấu của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan giai đoạn 2012 – 2014
Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4 1.6 1.8 1.58 1.22 0.91 Nợ xấu
(Nguồn: Tổng hợp Báo cáo phân loại nợ của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan)
c. Hiệu suất sử dụng vốn tín dụng
Hiệu suất sử dụng vốn của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan được thể hiện qua bảng 2.5:
Bảng 2.5: Hiệu suất sử dụng vốn của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan giai đoạn 2012 - 2014
Đơn vị: Triệu đồng
Chỉ tiêu Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014
Tổng dư nợ tín dụng 27.632 32.117 40.872
Tổng nguồn vốn huy động 93.500 110.100 140.600
(Nguồn: Báo cáo kết quả tín dụng của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan)
Biểu đồ 2.6: Hiệu suất sử dụng vốn của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan giai đoạn 2012 – 2014
Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014 28.8 28.9 29 29.1 29.2 29.3 29.4 29.5 29.6 29.7 29.6 29.1 29.1 Hiệu suất sử dụng vốn
(Nguồn: Báo cáo kết quả tín dụng của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan giai đoạn 2012 – 2014)
Hiệu suất sử dụng vốn chủ yếu chịu ảnh hưởng của 2 yếu tố là tổng dư nợ tín dụng và tổng nguồn vốn huy động. Hiệu suất sử dụng vốn của NHNo&PTNT chi nhánh huyện Văn Quan có sự chuyển biến tích cực. Điều này là do tốc độ tăng của tổng dư nợ lớn hơn tốc độ tăng của nguồn vốn huy động chứng tỏ trong những năm vừa qua ngân hàng đã quan tâm đến việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn. Hiệu suất sử dụng vốn năm 2012 là 29,6%; năm 2013 là 29,1% và năm 2014 là 29,1%. Giai đoạn