M Tỉ lệ thuận với hàng hóa thơng thường Tỉ lệ nghịch với hàng hóa thứ cấp
Y/ X đơn vị hàng hóa Y Ta có:
3.3.3. Lựa chọn tiêu dùng tối ưu khi thay đổi thu nhập
Ở nội dung trước, chúng ta thấy rằng sự thay đổi thu nhập của người tiêu dùng sẽ làm thay đổi nhu cầu của họ đối với hàng hóa. Bây giờ, chúng ta sử dụng mơ hình sự lựa chọn hợp lý của người tiêu dùng để phân tích chi tiết hơn ảnh hưởng của thu nhập đến nhu cầu của người tiêu dùng đối với hàng hóa.
Hình 3.15 biểu diễn sự lựa chọn của người tiêu dùng khi thu nhập thay đổi, nếu các yếu tố khác không đổi. Giả sử một cá nhân có một khoản ngân sách I0 dùng để chi cho hàng hóa X và Y với giá của hai loại hàng hóa được giả sử là PX và PY. Đường ngân sách mới (ứng với số thu nhập là sẽ là đường I1, song song với đường ngân sách cũ I0 và nằm ở phía phải đường này. Cá nhân có thể mua nhiều hàng hóa hơn với đường ngân sách mới. Cá nhân sẽ thay đổi sự lựa chọn của mình từ điểm C0 đến
C1. Tại điểm C1, đường ngân sách mới tiếp xúc với đường bàng quan U1.
Cá nhân sẽ đạt mức lợi ích cao hơn do tiêu dùng nhiều hơn cả hai hàng hóa X và Y.
131
Hình 3.15. Ảnh hưởng của sự gia tăng thu nhập đối với hàng hóa thơng thường
Giả định hai hàng hóa X và Y là những hàng hóa thơng thường nên khi thu nhập tăng, cá nhân tiêu dùng nhiều hơn các hàng hóa này. Bây giờ, chúng ta biểu diễn ảnh hưởng của sự gia tăng thu nhập đến nhu cầu của người tiêu dùng đối với hàng hóa thứ cấp. Sự gia tăng thu nhập sẽ làm giảm lượng tiêu dùng của hàng hóa này. Chúng ta đã biết, một hàng hóa có thể là hàng hóa thơng thường khi thu nhập của người tiêu dùng ở một mức nhất định nào đó. Khi thu nhập tăng lên, một hàng hóa thơng thường có thể trở thành hàng hóa thứ cấp. Ở khoảng giữa điểm C0 và C1, X là hàng hóa thơng thường nên khi thu nhập của người tiêu dùng tăng cầu đối với nó tăng. Khi thu nhập tiếp tục tăng, X trở thành hàng thứ cấp, cầu đối với nó giảm khi thu nhập tăng. Ví dụ như được mơ tả trong hình 3.16.
Cả hai hàng hóa X và Y khơng thể đồng thời là hàng thứ cấp bởi vì khi thu nhập tăng, cá nhân khơng thể mua cả hai hàng hóa ít đi. Có như thế, người tiêu dùng mới có thể tiêu xài hết số tiền của mình khi thu nhập tăng lên.
132
Hình 3.16. Thu nhập tăng làm giảm cầu của hàng thứ cấp