C. Ghi chỳ: như 1C ở trờn Rất cần sử dụng moi dữ liệu thuộc cỏc vựng kề cận, sử dụng bất kỳ tài liệu nào cú thể cung cấp thụng tin bổ sung về khớ hậu súng (wave climatology) của vựng.
b. Mụ hỡnh vật lớ (physical model)
(1) Việc sử dụng cỏc mụ hỡnh vật lớ là rất quý giỏ để tỡm hiểu sự biến đổi địa mạo ở miền bờ. Mụ hỡnh vật lớ tạo cơ hội làm giảm bớt mức độ phức tạp của cỏc hệ tự nhiờn (natural systems), rỳt nhỏ kớch thước theo tỷ lệ, và đẩy nhanh sự biến đổi theo thời gian cho nờn những tương tỏc nhỏ cũng cú thể được phỏt hiện. Cỏc mụ hỡnh vật lớ dựng để nghiờn cứu thuỷ động học, trầm tớch và cấu trỳc. Trong nghiờn cứu cỏc quỏ trỡnh và phản ứng ở ven bờ, bồn tạo súng là mụ hỡnh vật lớ đơn giản nhất và hữu dụng nhất.
(2) Cỏc mụ hỡnh vật lớ thường cú kớch thước 2 hoặc 3 chiều. Bồn tạo súng được coi là mụ hỡnh hai chiều vỡ cú thể đo được sự biến đổi theo chiều dài và theo chiều sõu. Khi người ta khảo sỏt cả sự biến đổi theo chiều rộng nữa thỡ nú được coi là mụ hỡnh ba chiều. Cỏc mụ hỡnh ba chiều hay bồn cú thể cú cỏc kiểu đỏy (bottom) bao gồm cỏc lớp (beds) được gắn chặt, thanh đo được gắn chặt (fixed tracers) hay thỏo lắp được. Cỏc mụ hỡnh vật lớ phải được thu nhỏ theo đỳng tỷ lệ và phải được phõn độ (calibration) chớnh xỏc và đũi hỏi phải cú nhiều kinh nghiệm để xõy dựng mụ hỡnh. Tuy nhiờn, một khi đó được xõy dựng, nú cho phộp đo trực tiếp cỏc quỏ trỡnh, lặp lại thớ nghiệm dưới nhiều điều kiện khỏc nhau và nghiờn cứu trong điều kiện được tỏch li khỏi cỏc biến động khỏc rất khú đỏnh giỏ trong điều kiện ở thực tế.
(3) Một vài thớ dụ về cỏc thực nghiệm với mụ hỡnh vật lớ (chủ yếu là bồn tạo súng) cho phộp soi sỏng cỏc biến đổi địa mạo miền ven bờ, bao gồm sự ngăn chặn dũng trụi ven bờ do cỏc đờ chắn súng gõy ra (Seabergh và McCoy,1982), phõn loại kiểu súng xụ (breaker type) (Galvin,1968), thực nghiệm xúi mũn vỏch đỏ (Sunamura,1983), mối tương quan giữa súng nhào của bóo (storm surge) hoặc những biến đổi ngắn hạn mức nước biển với sự bào mũn bờ và cồn cỏt và nghiờn cứu hàm lượng trầm tớch lơ lửng trong súng (Hughes,1988).
(4) Những mụ hỡnh vật lớ cỡ lớn cho cảng biển, sụng, cỏc cửa sụng đó được xõy dựng và kiểm nghiệm ở trạm thớ nghiệm đường thuỷ để đỏnh giỏ tỏc động của cỏc đờ chắn súng, cỏc đập tràn, bố trớ lại kờnh và xõy dựng cảng trong cỏc điều kiện biến đổi thuỷ động lực và đường bờ diễn ra trong cỏc mụi trường phức tạp này. Việc đo đạc bằng cỏc thiết bị đo ở địa điểm nguyờn mẫu (tức ở thực địa) đụi khi đó được thực để phõn độ (calibrate) mụ hỡnh vật lớ. Đỏp lại, kết quả kiểm nghiệm mụ hỡnh lại chỉ ra những vị trớ cần phải đặt cụng cụ đo tại thực địa để đo cỏc điều kiện bất thường. H.5.15 trỡnh bày thớ dụ mụ hỡnh bến cảng ở Los Angeles và Long Beach. Được sử dụng từ những năm đầu 1970 nú giỳp dự bỏo tỏc động của bến cảng tới cỏc điều kiện thuỷ động lực học và chất lượng nước. Như một phần của dự ỏn này cỏc dụng cụ đo súng được triển khai ở hai cảng tại cỏc vị trớ được lựa chọn. H.5.16 trỡnh bày số liệu về súng ở bến cảng Long each. Mặc dự hai trạm đo này chỉ cỏch nhau vài trăm một, cỏc dụng cụ ở trạm 2 đụi khi đo được năng lượng cao bất thường so với trạm 1 đo được. Nguyờn nhõn của những hiện tượng này chưa được làm rừ, song được giả thiết là cú liờn quan tới sự dao động của bến cảng theo chu kỳ dài. Bài học là người sử dụng phải biết huỷ cỏc số liệu của thiết bị đo khụng rừ vị trớ lắp đặt.
5.5. PHÂN TÍCH VÀ Lí GIẢI CÁC DỮ LIỆU VỀ VÙNG BỜ