TRONG VIỆC HÌNH THÀNH ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI ĐẤT
Tiết 15: Bài 13: ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI ĐẤT
I. Mục tiêu bài học
1. Kiểm tra bài cũ: Sau bài học, học sinh cần - Biết khái niệm núi
- Phân biệt được sự khác nhau giữa độ cao tuyệt đối và độ cao tương đối của địa hình núi già và núi trẻ
- Trình bày sự phân loại núi theo độ cao, một số đặc điểm của địa hình núi đá vôi 2. Kó naêng:
- Xác định trên bản đồ một số núi già, núi trẻ II. Các phương tiện dạy học
- Sơ đồ thể hiện độ cao tương đối, độ cao tuyệt đối - Bảng phân loại núi theo độ cao
- Tranh ảnh về núi già, núi trẻ, hang động đá vôi - Bản đồ tự nhiên thế giới, Việt Nam
III. Hoạt động trên lớp 1. Kiểm tra bài cũ:
- Tại sao nói nội lực và ngoại lực là hai lực đối nghịch nhau?
- Tác hại của núi lửa, động đất?
- Con người đã có biện pháp gì để hạn chế những thiệt hại do động đất gây ra?
2. Bài mới:
Vào bài: Các em đã biết bề mặt trái đất có nơi cao nơi thấp khác nhau. Núi có đặc điểm gì?
Núi có những loại nào? Chúng ta cùng tìm hiểu qua bài hôm nay
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
Hoạt động 1: cả lớp
Tìm hiểu về núi và độ cao cuûa nuùi
Hỏi: Núi là địa hình nhô cao hay trũng xuống? Chỉ các bộ phận đỉnh, sườn, chân núi?
Hỏi: Dựa vào SGK hãy cho biết núi thường có độ cao là bao nhiêu mét so với mặt nước biển?
=> Núi là gì?
Hoạt động nhóm
- Nỳi là địa hỡnh nhụ cao rừ rệt trên mặt đất. Độ cao của núi thường trên 500m so với mực nước biển, có đỉnh nhọn, sườn dốc
1. Núi và độ cao của nuùi
- Núi là dạng địa hình nhụ cao rừ rệt trờn mặt đất
- Độ cao của núi thường trên 500m có đỉnh nhọn, sườn dốc
Nhóm 1: Dựa vào bảng phân loại núi theo độ cao. Cho biết độ cao của các loại núi: thấp, trung bình, cao
Nhóm 2: Quan sát H34, hãy cho biết cách tính độ cao tuyệt đối khác với cách tính độ cao tương đối của núi như thế nào?
Hỏi: Tìm trên bản đồ tự nhiên Việt Nam một số ngọn nuựi, vuứng nuựi thaỏp, trung bình, cao? Độ cao của núi trên bản đồ là độ cao tuyệt đối hay độ cao tương đối?
Hoạt động 2: cặp
Tìm hiểu núi già, núi trẻ Hỏi: Học sinh quan sát sơ đồ núi già, núi trẻ trong SGK, tìm sự khác nhau về mặt hình thái? (đỉnh, sườn, thung lũng) - Học sinh trình bày các kết quả làm việc theo cặp và lên điền vào bảng so sánh
- Giáo viên chỉ trên bản đồ một số núi già, núi trẻ
Hoạt động 3: Tìm hiểu địa hình cacxtơ và các hang động Hỏi: Học sinh dựa vào SGK cho biết tên cacxtơ xuất phát từ đâu?
Hỏi: Quan sát H37 SGK nhận xét về hình dạng: đỉnh, sườn, độ cao tương đối?
Hỏi: Quan sát H38 SGK mô tả phong cảnh hang động?
- Giáo viên giải thích sự hình thành hang động, thạch nhũ
- Độ cao tuyệt đối của:
+ Nuùi thaáp: < 1000m
+ Nuùi trung bình: 1000 – 2000m + Nuùi cao: > 2000m
- Độ cao tuyệt đối được tính từ ngang mực nước biển đến đỉnh núi - Độ cao tương đối được tính từ chân núi đến đỉnh núi
- Vùng núi thấp tập trung chủ yếu ở đông bắc
- Núi trung bình: ở tây bắc, trường sôn
- Nuùi cao: Phanxipaêng, Puluoâng - Độ cao của núi trên bản đồ là độ cao tuyệt đối
Đặc
điểm Núi già Núi trẻ
Đỉnh Tròn Nhọn
Sườn Thoải Dốc
Thung
lũng Cạn Sâu
- Địa hình cacxtơ bắt nguồn từ tên một vùng núi đá vôi ở vùng cacxtơ từ châu Âu
- Sườn dốc đứng, lởm chởm, sắc nhọn
- Các khối đá bị nước khoét tạo nên các hiện tượng thạch nhũ, hang động
- Căn cứ vào độ cao chia ra các loại núi thaáp, trung bình, cao
* Độ cao tương đối - Được tính từ chân núi đến đỉnh núi
* Độ cao tuyệt đối - Được tính từ ngang mực nước biển đến ủổnh nuựi
2. Núi già, núi trẻ
* Núi già
- Đỉnh tròn, sườn thoải, thung lũng cạn, thời gian hình thành cách đây khoảng hàng trăm trieọu naờm
* Nuùi treû
- Đỉnh nhọn, sườn dốc, thung lũng sâu, thời gian hình thành cách đây khoảng vài chục trieọu naờm
3. Địa hình caxtơ và các hang động
- Địa hình cacxtơ là loại địa hình đặc biệt của vùng núi đá vôi - Địa hình lởm chởm, sắc nhọn
- Trong vùng núi đá vôi có nhiều hang động, thạch nhũ đẹp, hấp dẫn du lòch
Hỏi: Nêu một số địa danh địa hình cacxtơ và hang động ở Vieọt Nam?
- Cho học sinh đọc bài đọc theâm SGK
- Các địa danh địa hình cacxtơ:
động Phong Nha, Tam Thanh, Hửụng Tớch
IV. Củng cố và bài tập
- Nờu rừ sự khỏc biệt giữa cỏch đo độ cao tương đối và độ cao tuyệt đối?
- Địa hình núi đá vôi có đặc điểm gì?
* Bài tập
1. Núi già là núi có đặc điểm
a. Đỉnh tròn, sườn thoai thoải b. Đỉnh nhọn, sườn thoai thoải
c. Đỉnh nhỏn, sườn dốc d. Đỉnh tròn, sườn dốc
2. Đa số địa hình núi ở Việt Nam là
a. Núi trẻ b. Núi trẻ lại
c. Núi già d. Cả ba đều đúng
3. Nước ta có nhiều hang động đá vôi nổi tiếng, trong đó có động Phong Nha thuộc tỉnh
a. Quảng Ninh b. Lạng Sơn
c. Ninh Bình d. Tất cả đều sai
V. Dặn dò
- Ôn tập những bài đã học chuẩn bị cho thi học kì 1
--- Tuaàn 17:
Tiết 16: ÔN TẬP
I. Mục tiêu bài học
- Nhằm khái quát hoá những kiến thức cơ bản cho học sinh - Rèn kĩ năng quan sát bản đồ, lược đồ, tranh ảnh
II. Các phương tiện dạy học
- Quả địa cầu, sơ đồ, tranh ảnh SGK III. Hoạt động trên lớp
1. Kiểm tra bài cũ:
- Nờu rừ sự khỏc biệt giữa cỏch đo độ cao tương đối và độ cao tuyệt đối?
- Trình bày sự phân loại núi theo độ cao?
- Địa hình núi đá vôi có đặc điểm gì?
2. Bài mới:
* Vận động tự quay quanh trục của trái đất
- Hướng chuyển động của trái đất quanh trục theo hướng nào? (từ tây sang đông) - Độ nghiêng của trục trái đất 66o33/
- Giải thích vì sao có hiện tượng ngày đêm kế tiếp nhau ở khác mọi nơi trên trái đất - Sự chuyển động của trái đất quanh trục sinh ra hệ quả gì? (mọi nơi trên trái đất đều c1 ngày và đêm liên tục, các vật chuyển động trên trái đất đều có sự lệch hướng)
* Quan sát H23 SGK
- Trái đất chuyển động quanh mặt trời theo hướng nào? (theo hướng từ tây sang đông) - Khi chuyển động quanh mặt trời, độ nghiêng và hướng nghiêng của trục trái đất như thế nào? Chuyển động như vậy gọi là chuyển động gì? (Độ nghiêng 66 330 /, hướng nghiêng từ tây sang đông, chuyển động như vậy gọi là chuyển động tịnh tiến)
- Ngày tháng nào của cầu Bắc trúc về phía mặt trời? (Ngày 22 – 6)
- Trong ngày này ở nửa cầu Bắc sẽ nhận được góc chiếu sáng và lượng nhiệt như thế nào so với nửa cầu Nam?
* Dựa vào kiến thức đã học và H24 SGK hãy cho biết:
- Sự chuyển động của trái đất quanh mặt trời không những sinh ra hiện tượng các mùa mà còn sinh ra những hiện tượng gì?
- Càng xa xích đạo hiện tượng ngày đêm dài ngắn sẽ diễn ra như thế nào?
* Cấu tạo của trái đất:
- Trỡnh bày cỏc đặc điểm của lớp vỏ trỏi đất và núi rừ vai trũ của nú đối với đời sống sinh hoạt của con người
- Hóy nờu 2 hỡnh thức di chuyển của cỏc địa mảng? Núi rừ tỏc động của từng sự di chuyển của các địa mảng?
- Tại sao nói rằng nội lực và ngoại lực là hai lực đối nghịch nhau?
- Núi lửa và động đất là tác động của nội lực hay ngoại lực? Vì sao?
- Hãy nêu sự khác biệt giữa cách đo độ cao tuyệt đối với độ cao tương đối?
IV. Củng cố và dặn dò
- Học những phần đã ôn tập để thi học kì
---
Tuaàn 19: