chứng tiêu chảy ở gia súc
Quá trình viêm ruột, rối loạn tiêu hoá dẫn đến loạn khuẩn đ−ờng ruột và tiêu chảy là bệnh lí quan trọng th−ờng gặp của ng−ời và động vật ở hầu hết các quốc gia trên thế giới (Bywater R. J, 1983 [67]; J. E. Blackwell, 1989 [61]). Gọi là hội chứng tiêu chảy bởi có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh lí này, trong đó nguyên nhân do vi khuẩn có vai trò rất quan trọng.
Đã có nhiều t− liệu trong n−ớc và n−ớc ngoài miêu tả bệnh lí của bệnh viêm ruột ỉa chảy ở gia súc, bệnh diễn ra theo hai quá trình: đầu tiên là rối loạn tiêu hoá và sau đó là quá trình nhiễm trùng (Embert H Coles, 1994 [76], P. J. Quinn và cs, 1994 [110], Hồ Văn Nam và cs, 1995 [20]).
ở giai đoạn đầu, th−ờng do các yếu tố bất lợi nh− gặp lạnh đột ngột, phẩm chất thức ăn kém làm cơ năng tiêu hoá ở đ−ờng ruột bị rối loạn, thức ăn không đ−ợc tiêu hoá sẽ lên men, phân giải các chất hữu cơ sinh ra những chất độc nh− Indol, Scatol, H2S...Những chất độc này tác động lên niêm mạc ruột gây xung huyết, tăng tính mẫn cảm, tăng nhu động ruột gây tiêu chảy (Vũ Triệu An, 1978 [1], J. E. Blackwell, 1989 [61], J. A. Craven, 1985 [72]).
ở giai đoạn tiếp theo, trong điều kiện rối loạn tiêu hoá ấy, những vi khuẩn đ−ờng ruột gặp điều kiện thuận lợi, sinh sôi nảy nở, tăng c−ờng độc lực, sản sinh độc tố tác động vào niêm mạc ruột làm cho quá trình viêm sâu thêm và quá trình bệnh nặng thêm ( Willinger. H. và cs, 1978 [123], M. Wang và cs, 1996 [122]).
Đến nay, ng−ời ta đã khẳng định rằng: tác nhân vi khuẩn gây tiêu chảy ở gia súc phổ biến gồm 3 loại, đó là E. coli, Salmonella và Clostridium perfringens. ở đây, chúng tôi chỉ trình bày một số hiểu biết về vi khuẩn E.coli
và Salmonella.