CÂC YẾU TỐ TẠO NÍN TÍNH THẤM CHỨA
V.1 QUÂ TRÌNH CO NĨN THỂ TÍCH KHI MACMA ĐÔNG CỨNG.
Khi câc dung thể macma đông chứng thường kỉm theo hiện tượng co nĩn thể tích bín trong cũng như bín ngoăi của khối. Sự co nĩn thể tích năy liín quan đến sự thay đổi nhiệt độ một câch đột ngột vă không đồng đều, cả với dự tăng dần độ nhớt trong quâ trình kết tinh.
Hiện tượng co nĩn thể tích xảy ra với tốc độ khâc nhau ở bề mặt bín ngoăi vă ven rìa của khối macma sẽ co rút nhanh hơn vă theo chiều sđu sự giảm thể tích vật chất macma do co nĩn sẽ tắt dần. Chính sự co nĩn thể tích như vậy đê lăm xuất hiện trong đâ những khe nứt vă hang hốc riíng biệt. Tuy nhiín tất cả câc hệ thống vă khe nứt trong đâ granittoit không tuđn theo quy luật như trong đâ bazan (những khe nứt tạo thănh khối bazan trụ thể) mă hệ thống chung có dạng khâc nhau do biến vị.
Theo kết quả nghiín cứu của Orpov M.A_1974, nguyín nhđn lăm co giảm thể tích của câc thể xđm nhập granittoit lă do có sự giảm thể tích của từng khóng vật tạo đâ gđy nín. Ở nhiệt độ biến đổi từ 6500C đến 1200C, thể tích bín trong bị co giản chiếm khoảng 2% thể tích của toăn khối. Trong đó thể tích co giên cho từng khoâng vật riíng biệt thường gặp trong macma granitoit lă : Thạch anh co giên 1.09%, Fenpat kali : 0,28%, Plagioclas : 0,22 %,Mica : 0.11% vă Hocblen : 0.07%. Như vậy những khoâng vật tạo đâ chính của granitoit (Thạch anh, Fenpat kali, Plagioclas) đóng vai trò chủ đạo trong hình thănh lổ hổng do co nĩn thể tích của khối macma. Do đó, trong quâ trình đông cứng, sự co giảm thể tích sẽ lă cao nhất đối với câc đâ có hăm lương thạch anh cao. Ngược lại câc đâ có hăm lượng thạch anh thấp vă hăm lượng Fenpat cao thì thường ít bị co giên hơn.