VI. Vấn đề quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng TSCĐ.
1. Các chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý và hiệu quả sử dụng TSCĐ Chỉ tiêu về cơ cấu đầu t TSCĐ.
1.1. Chỉ tiêu về cơ cấu đầu t TSCĐ.
Về cơ cấu tài sản, bên cạnh việc so sánh tổng số tài sản đầu kỳ so với cuối kỳ còn phải xem xét tỷ trọng loại tài sản chiếm trong tổng số và xu hớng biến động của chúng để thấy đợc mức độ hợp lý của việc phân bổ:
Tỷ suất đầu t %
TSCĐ đã và đang đợc đầu t Tổng số tài sản
Chỉ tiêu này phản ánh tình hình trang bị cơ sơ vật chất kỹ thuật và máy móc, thiết bị nói riêng của doanh nghiệp. Nó cho biết năng lực sản xuất và xu hớng phát triển lâu dài của doanh nghiệp.
1. 2. Chỉ tiêu về tình hình sử dụng.
Từ việc phân tích chỉ tiêu về cơ cấu tài sản, chúng ta so sánh tốc độ và tỷ trọng tăng của từng loại TSCĐ. Xu hớng có tính hợp lý là tốc độ và tỷ trọng tăng TSCĐ dùng trong sản xuất phải lớn hơn TSCĐ dùng ngoài sản xuất. Có vậy mới tăng năng lực sản xuất của doanh nghiệp.
Để đánh giá trình độ trang bị kỹ thuật, có thể tính ra và so sánh chỉ tiêu: Mức trang bị TSCĐ (hay máy
móc thiết bị) cho một lao động
Nguyên giá TSCĐ Số lao động bình quân
TSCĐ của doanh nghiệp bao gồm nhiều loại, mỗi loại lại có vai trò và vị trí khác nhau đối với quá trình sản xuất kinh doanh. Chúng thờng xuyên biến động về quy mô, kết cấu và tình trạng kỹ thuật.
= * 100
Việc trang bị TSCĐ tốt hay xấu, mới hay cũ đều ảnh hởng tới năng suất lao động và kết quả sản xuất. Để đánh giá tình hình tăng giảm và đổi mới TSCĐ, cần tính ra và so sánh các chỉ tiêu sau:
Hệ số loại bỏ TSCĐ
Giá trị TSCĐ lạc hậu, cũ giảm trong kỳ Giá trị TSCĐ có ở đầu kỳ Hệ số hao mòn TSCĐ Hao mòn luỹ kế Nguyên giá TSCĐ Hệ số tăng TSCĐ
Giá trị TSCĐ tăng trong kỳ Giá trị TSCĐ bình quân dùng vào sản
xuất kinh doanh trong kỳ
Hệ số giảm TSCĐ
Giá trị TSCĐ giảm trong kỳ Giá trị TSCĐ bình quân dùng vào sản
xuất kinh doanh trong kỳ
Hệ số đổi mới TSCĐ
Giá trị TSCĐ mới, mới tăng trong kỳ (kể cả chi phí hiện đại hoá)
Giá trị TSCĐ có ở cuối kỳ
Nh vậy các chỉ tiêu trên ngoài việc phản ánh chung mức độ tăng giảm thuần tuý về quy mô TSCĐ còn phản ánh trình độ khoa học kỹ thuật, tình hình đổi mới trang thiết bị của doanh nghiệp. Để thấy đợc phơng hớng đầu t, đổi mới trang thiết bị của doanh nghiệp, cần phải tiến hành so sánh các hệ số trên giữa đầu kỳ và cuối kỳ, hoặc giữa thực tế và kế hoạch.
Nhân tố cơ bản làm thay đổi hiện trạng của TSCĐ là sự hao mòn. Trong quá trình sử dụng, TSCĐ hao mòn dần và đến một lúc nào đó sẽ không còn sử dụng đợc nữa. Bởi vậy, việc phân tích tình trạng kỹ thuật của TSCĐ là một vấn đề hết sức quan trọng, nhằm đánh giá đúng mức TSCĐ của doanh nghiệp đang sử dụng còn mới hay cũ, cũ ở mức độ nào, có biện pháp đúng đắn để tái sản xuất TSCĐ.
1.3. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng TSCĐ.
Hiệu quả sử dụng TSCĐ là mục đích của việc trang bị TSCĐ trong các doanh nghiệp. Nâng cao hiệu quả sử dụng TSCĐ chính là kết quả của việc cải tiến tổ chức lao động và tổ Hà Thị Lê Dung 28 Kế toán 41B
=
== = =
chức sản xuất, hoàn chỉnh kết cấu TSCĐ, hoàn thiện những khâu yếu hoặc lạc hậu của quy trình công nghệ. Đồng thời, sử dụng có hiệu quả TSCĐ hiện có là biện pháp tốt nhất sử dụng vốn một cách tiết kiệm và có hiệu quả.
Sức sản xuất của TSCĐ
Tổng số doanh thu thuần Nguyên giá bình quân TSCĐ
Chỉ tiêu này phản ánh một đồng nguyên giá bình quân TSCĐ đem lại mấy đồng doanh thu.
Sức sinh lợi của TSCĐ
Lợi nhuận thuần(lợi nhuận gộp) Nguyên giá bình quân TSCĐ
Chỉ tiêu này cho biết một đồng nguyên giá bình quân TSCĐ đem lại mấy đồng lợi nhuận thuần hay lãi gộp.
Suất hao phí TSCĐ
Nguyên giá bình quân TSCĐ Giá trị tổng sản lợng
Chỉ tiêu này cho ta thấy để có một đồng doanh thu hoặc giá trị tổng sản lợng phải có bao nhiêu đồng nguyên giá TSCĐ.
Trên đây là một số chỉ tiêu dùng để phân tích tình hình sử dụng TSCĐ trong doanh nghiệp. Để có thể đánh giá một cách chính xác thì ngoài việc tính và so sách các chỉ tiêu đó vời các doanh nghiệp có cùng qui mô, cùng ngành nghề kinh doanh, còn phải so sánh trong một vài năm gần nhất để thấy đợc xu hớng phát triển của doanh nghiệp. Việc phân tích phải rút ra đợc kết luận, đánh giá tổng hợp tình hình sử dụng TSCĐ tại doanh nghiệp. Đồng thời đa ra các phơng hớng nhằm hoàn thiện việc quản lý và sử dụng TSCĐ, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.