PHAÀN A : CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT
III. ÑIEÀU CHÆNH TOÁC ÑOÄ CUÛA ÑOÄNG CÔ ÑIEÄN MOÄT CHIEÀU
Töø phöông trình cô baûn vaø sô ñoà nguyeân lyù cuûa ñoäng cô ñieän
n =
Ta thaáy coù caùc phöông phaùp coù theå laøm thay ñoåi toác ñoä ñoäng cô : - Thay ñoåi trò soá ñieän trôû phuï trong maïch phaàn öùng ñoäng cô
- Thay ñoåi töø thoâng kích thích cuûa ñoäng cô. (Thay ñoåi Rfk hoaëc thay ñoåi Ikt baèng nguoàn rieâng).
- Thay ñoåi ñieän aùp nguoàn cung caáp cho phaàn öùng cuûa ñoäng cô.
- Thay ñoåi sô ñoà ñaáu daây nguyeân lyù (sô ñoà reõ maïch phaàn öùng ñoäng cô).
Thöïc chaát cuûa phöông phaùp naøy ñoù laø söï thay ñoåi coù tính chaát toång hôïp caùc giaù trò ñieän trôû phuï trong maïch laøm vieäc cuûa ñoäng cô.
ÔÛ ñaây chæ xem xeùt treân cô sôû caùc chæ tieâu ñieàu chænh toác ñoä ñoái vôùi töøng phöông phaùp cuï theå.
1. Ñieàu chænh toác ñoä baèng phöông phaùp thay ñoåi ñieän trôû phuï noái tieáp trong maïch phaàn öùng cuûa ñoäng cô.
Φ2 < Φ 1 < Φ ñm
Töø daïng ñaëc tính cô vôùi 3 giaù trò ñieän trôû phuï khaùc nhau:
Rf = 0 : ñaëc tính töï nhieân Rf1 > Rf : ñaëc tính nhaân taïo 1 Rf2 > Rf1 : ñaëc tính nhaân taïo 2
v1
no Rf = 0 Rf1
Mc1
Mc2 Rf2
Mc3
Iö
Cho nhaän xeùt nhö sau:
• Phaïm vi ñieàu chænh D phuï thuoäc vaøo daïng vaø giaù trò cuûa phuï taûi.
• Ñaëc tính cô khí ñieàu chænh meàm hôn ñaëc tính cô töï nhieân, giaù trò ñieän trôû phuï Rf caøng lôùn thì β caøng giaûm, vaø ñoä oån ñònh toác ñoä cuûa heä thoáng caøng keùm ñi.
• Chæ ñieàu ñöôïc nhöõng toác ñoä döôùi toác ñoä cô baûn.
• Ñoä baèng phaúng K khi ñieàu chænh keùm vì khoù thay ñoåi giaù trò ñieän trôû phuï moät caùch voâ caáp.
• Toån hao naêng löôïng lôùn vì doøng ñieän trong maïch phaàn öùng coù giaù trò lôùn, thieát bò coàng keành, coù khoái löôïng lôùn, giaù thaønh thieát bò cao neân voán ñaàu tö cao.
.2 Ñieàu chænh toác ñoä baèng phöông phaùp giaûm töø thoâng kích thích.
n
Mc1
Mc2
M
Φñm
Φ1 < Φ ñm
H.III.4. Daïng ñaëc tính cô Rf < Rf1 < Rf2
Mc1 : Phuï taûi quaït gioù Mc2 : Phuï taûi maùy phaùt cho ñieän trôû
Mc3 : Phuï taûi theá naêng.
H.III.5 Hoï ñaëc tính cô khi ñieàu chænh toác ñoä baèng giaûm töø thoâng.
- Daïng ñaëc tính cô vôùi caùc loaïi phuï taûi khaùc nhau.
- Nhaän xeùt phöông phaùp.
• Phaïm vò ñieàu chænh D phuï thuoäc vaøo daïng phuï taûi vaø caû giaù trò phuï taûi. Ngoaøi ra D coøn phuï thuoäc caû vaøo caùc yeáu toá veà ñoä beàn cô khí, quaù trình phaùt nhieät do doøng ñieän phaàn öùng taêng laøm xaáu quaù trình ñaûo chieàu, thoâng thöôøng D coù giôùi haïn heïp.
• Ñoä cöùng β giaûm nhanh khi ñieàu chænh vaø thöôøng nhoû hôn β töï nhieân, gaây neân söï haïn cheá phaïm vi ñieàu chænh D.
• Coù theå vaø thöôøng duøng ñeå ñieàu chænh toác ñoä treân toác ñoä cô baûn.
• Ñoä baèng phaúng K khaù cao vì ñieän trôû ñieàu chænh Rkt coù coâng suaát nhoû, chæ duøng ñieàu chænh doøng kích töø neân deã daøng trong vieäc thay ñoåi trò soá ñieän trôû cuûa moãi caáp ñieàu chænh.
• Toån hao naêng löôïng ít, thieát bò coù kích thöôùc nhoû, voán ñaàu tö thaáp.
.3. Ñieàu chænh toác ñoä baèng phöông phaùp reõ maïch phaàn öùng.
- Daïng ñaëc tính cô vôùi caùc loaïi phuï taûi khaùc nhau.
- Nhaän xeùt phöông phaùp:
• phöông phaùp phöùc taïp vì thöôøng phaûi ñieàu chænh ñoàng thôøi caû Rf vaø Rs trong maïch phaàn öùng.
• Toån hao naêng löôïng lôùn.
• Coù theå taïo ra nhöõng ñöôøng ñaëc tính coù toác ñoä thaáp nhöng coù ñoä cöùng β töông ñoái cao, maëc duø vaãn nhoû hôn ñoä cöùng β trong ñaëc tính töï nhieân.
• Thöôøng duøng cho caùc heä thoáng coù yeâu caáu döøng chính xaùc.
4. Ñieàu chænh toác ñoä baèng phöông phaùp thay ñoåi ñieän aùp nguoàn cung caáp.
- Daïng ñaëc tính cô toång quaùt vôùi caùc loaïi phuï taûi khaùc nhau.
- Nhaän xeùt phöông phaùp toång quaùt:
• Ñeå thay ñoåi ñieän aùp ñaët leân phaàn öùng ñoäng cô coù theå duøng caùc boä nguoàn coù ñieàu chænh .
• Heä thoáng maùy phaùt ñoäng cô.
• Caùc boä chænh löu coù khoáng cheá.
• Caùc boä khueách ñaïi töø coù van moät chieàu . . .
• Chæ ñieàu chænh döôùi toác ñoä cô baûn vaø coù theå ñaûo chieàu quay ñoäng cô nheï nhaøng.
• Ñoä cöùng ñaëc tính cô töông ñoái cao, coù khaû naêng taïo ra ñaëc tính cô coù ñoä cöùng tuyeät ñoái cöùng neáu duøng caùc khaâu phaûn hoài.
• Phöông phaùp coù theå naâng cao chaát löôïng trong ñieàu chænh vaø môû roäng phaïm vi ñieàu chænh nhôø caùc heä thoáng phaùt trieån nhaèm oån ñònh hoùa toác ñoä.
• Ñaây laø phöông phaùp phoå bieán trong caùc heä thoáng truyeàn ñoäng ñieän hieän ñaïi.
III.MOÄT SOÁ HEÄ THOÁNG THOÂNG DUÏNG ÑEÅ MÔÛ ROÄNG PHAÏM VI