Tất cả chúng ta đều mong muốn con cái mình sẽ chia sẻ cùng ta những giá trị cơ bản trong cuộc sống. Chúng ta mong muốn con cái mình cũng sẽ có đức tin như chính chúng ta. Chúng ta mong muốn con cái biết phân biệt phải trái theo cách nghĩ mà chúng ta vẫn dùng. Vói bất kì đứa trẻ nào trên thế giói, không ai có cơ hội lớn hơn để mang đến điều khác biệt cho chúng hơn là cha mẹ. Sẽ còn những ảnh hưởng khác như bạn bè, trường học hay sự suy ngẫm của chính bản thân đứa trẻ, song cha mẹ vẫn là những người đầu tiên, trong những năm tháng đầu đòi có ảnh hưởng sâu sắc nhất tới sự định hình và phát triển nhân cách của đứa trẻ.
Vậy nên, chúng ta cần cách làm khác hiệu quả hơn là chỉ nói chuyện. Chúng ta có thể biến đổi cuộc đòi con cái bằng cách biến đổi quá trình nhận thức của chúng, cách chúng suy nghĩ, cách chúng nhìn nhận.
Trước khi để điều đó xảy ra, tất nhiên bạn cần liên hệ tói quá trình tư duy của chính mình. Những quan điểm của bạn được định hình và tạo thành khái niệm như thế nào? Những ảnh hưởng nào định hướng kết luận bạn đưa ra? Đối với mỗi chúng ta, công thức đó có thể có sự khác biệt, thành thực mà nói, trong mỗi chúng ta lại có những yếu tố thuộc tiềm thức đóng vai trò vượt quá sức tưởng tượng của mỗi chúng ta, chi phối cách chúng ta đưa ra quyết định. Song, chúng ta hãy tập trung vào quá trình đưa ra quyết định có ý thức: Hiểu được cách chúng ta nghĩ và cách chúng ta chuyển đổi quá trình đó sang cho con cái chúng ta.
“M ột p h ầ n tr í tu ệ c ủ a b ạ n ”
Gần đây, bạn có chia sẻ vói con cái bạn một phần tâm trí bạn hay không? Ý tôi là bạn có giải thích suy nghĩ của mình với con cái hay không?
Thật đáng buồn, nhiều vị phụ huynh không bao giờ chia sẻ quá trình đưa ra quyết định vói con cái (hay thậm chí ngay cả vói vự hay chồng mình). Họ chỉ đưa ra những kết luận và ý kiến của bản thân nhưng lại không bao giờ lí giải tại sao họ có quyết định như vậy. Nếu đặt trong bối cảnh uốn nắn con cái mình, điều này sẽ chẳng khác gì bạn bảo chúng hãy đi tói một thành phố khác mà không đưa cho chúng một chiếc bản đồ. Nếu chúng ta không giải thích tại sao chúng ta lại quyết định như vậy, thì bạn cũng đừng ngạc nhiên nếu con cái bạn chối bỏ ý kiến, niềm tin và những giá trị của chúng ta. Bước căn bản đầu tiên khi dạy trẻ suy nghĩ là dạy chúng cách suy nghĩ.
Hãy để từ “bởi vì” trở thành một phần quan trọng trong vốn từ vựng của bạn và thường xuyên sử dụng từ này khi bạn nêu ra các quyết định của mình. Điều này không chỉ dành riêng cho con bạn mà còn cho chính bạn, một cách để nhắc nhở bạn về những lý do chính đáng khiến bạn đưa ra quyết định như vậy. Đôi khi cách làm này thậm chí còn có thể giúp bạn suy nghĩ sâu sắc hon nữa. Trong khi đó, bạn sẽ dạy con mình cách nhìn nhận các vấn đề một cách họp lý, khôn khéo và luôn mang tinh thần tốt đẹp. Con bạn sẽ hiểu được suy nghĩ của bạn và sẽ nhanh chóng có lối tư duy mang ảnh hưởng từ chính bạn.
Bày tỏ rõ ràng và cụ thể những tình cảm, cảm xúc của bạn sẽ giúp đứa trẻ hình thành khả năng tưong tự. Tôi luôn ngạc nhiên và thất vọng khi thấy nhiều ông bố, bà mẹ nuôi dạy những đứa trẻ thiếu khả năng nhận biết hay nói về cảm xúc của mình, đon thuần bởi cha mẹ các em đã không định hướng hành vi đó cho các em. Trẻ em không biết cha hay mẹ chúng đang nghĩ gì và cảm thấy như thế nào. Rồi các ông bố bà mẹ đó lại khám phá ra rằng, họ không thực sự hiểu được những cảm xúc, niềm tin và động lực ẩn sâu trong tâm trí con cái họ.
Khi hiểu đưực cảm xúc của bản thân, chúng ta có thể lí giải đưực những cảm xúc đó. Chẳng hạn, ta hãy lấy một ví dụ rất đon giản như sau: Nếu một người đàn ông hiểu rằng anh cảm thấy bất an khi ở bên một vài nhân viên bán hàng thành công hon trong cùng công ty, anh sẽ có thể nhận biết đưực nhũng ghen tị của anh xuất phát từ đâu. Lúc đó, anh có thể phát hiện được khi nào thì sự ganh tị đó đang xen vào những quyết định của anh trên tinh thần xây dụng hay tự phá hủy. Khi một người phụ nữ hiểu rằng, cô có nhũng cảm xúc do dự về mẹ mình và cách cô đưực nuôi dưỡng, cô có thể tuân theo cách mà những cảm xúc đó đang ảnh hưởng đến cuộc sống và nhũng mối quan hệ hiện tại của cô.
CHƯƠNG 5: