d. Mụ hỡnh sử dụng phương phỏp tham số
2.1.1.1. Phỏt hành trỏi phiếu Chớnh phủ
a/ Kế hoạch phỏt hành trỏi phiếu Chớnh phủ
Từ năm 2007, KBNN đó triển khai đề ỏn phỏt hành TPCP lụ lớn. Bộ Tài chớnh đó xõy dựng kế hoạch phỏt hành hàng năm và lịch trỡnh phỏt hành TPCP từng quớ. Căn cứ nhiệm vụ huy động vốn được giao trong một năm, KBNN dự kiến phỏt hành cỏc loại trỏi phiếu kỳ hạn từ 2 năm đến 15 năm, mỗi loại kỳ hạn sẽ phỏt hành khoảng 4-5 lụ lớn, mỗi lụ cú khối lượng tớnh theo mệnh giỏ ớt nhất 1.000 tỷ đồng trở lờn với thời hạn phỏt hành thường là một quý. Trường hợp cỏc loại trỏi phiếu cú kỳ hạn dài hơn 10 năm cú thể phỏt hành bổ sung vào cỏc loại trỏi phiếu phỏt hành từ những năm trước. Ngày phỏt hành trỏi phiếu là ngày phỏt hành đợt 1 của lụ trỏi phiếu, ngày phỏt hành cỏc đợt bổ sung được thực hiện đều đặn sau ngày phỏt hành đợt đầu tiờn và được cụng bố cụng khai cho cỏc nhà đầu tư hằng quý. Đầu năm 2007, KBNN đó phỏt hành thành cụng lụ đầu tiờn cú tổng khối lượng tớnh theo mệnh giỏ là 1.000 tỷ đồng, lụ này phỏt hành làm ba đợt vào cỏc ngày 19/3, 27/4 và 17/5, cú cựng ngày đến hạn thanh toỏn là 19/3/2012, lói suất thanh toỏn hằng năm (7,8%/năm).
Năm 2008 theo Nghị quyết số 08/2007/QH12 ngày 12/11/2007 về dự toỏn ngõn sỏch nhà nước năm 2008, Quốc hội đó phờ chuẩn “năm 2008 phỏt hành trỏi phiếu Chớnh phủ khụng quỏ 37.000 tỷ đồng, trong đú đầu tư cho cỏc dự ỏn, cụng trỡnh giao thụng thuỷ lợi khụng quỏ 28.000 tỷ đồng, phần cũn lại sử dụng để đầu tư
xõy dựng, nõng cấp bệnh viện tuyến huyện, tiếp tục thực hiện chương trỡnh kiờn cố húa trường lớp học”. Trờn cơ sở đú Kho bạc Nhà nước đó lập kế hoạch huy động trỏi phiếu hàng quớ. Kế hoạch huy động vốn thụng qua phỏt hành TPCP cũng được xõy dựng cho những năm 2009 và 2010.
b/ Phương thức phỏt hành trỏi phiếu Chớnh phủ - Bỏn lẻ qua hệ thống Kho bạc Nhà nước
Đõy là phương thức phỏt hành trỏi phiếu chủ yếu ở Việt Nam trong những năm đầu thập kỷ 90. Từ năm 2006 khối lượng TPCP phỏt hành qua hệ thống KBNN đó giảm hẳn trong tổng giỏ trị trỏi phiếu được phỏt hành. Do đú đó hạn chế được những nhược điểm của việc phỏt hành TPCP qua kờnh này như thời gian phỏt hành dài, chi phớ cao, manh mỳn, khú thực hiện việc niờm yết và giao dịch trờn thị trường chứng khoỏn.
- Phỏt hành tớn phiếu kho bạc qua đấu thầu tại NHNN
Nghị định 72/1995/NĐ-CP đó đỏnh dấu một bước chuyển biến quan trọng trong quỏ trỡnh phỏt triển thị trường TPCP. Đõy là văn bản phỏp lý đầu tiờn điều chỉnh hoạt động phỏt hành TPCP ở Việt Nam với việc đấu thầu tớn phiếu kho bạc qua NHNN.
Theo Thụng tư 19/2004/TT-BTC, hiện nay cú hai loại trỏi phiếu đang được đấu thầu tại NHNNVN là Tớn phiếu kho bạc Nhà nước và Trỏi phiếu Chớnh phủ bằng ngoại tệ (trỏi phiếu ngoại tệ).
Nguyờn tắc đấu thầu: Cụng khai, bỡnh đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ giữa cỏc thành viờn; Bớ mật thụng tin đặt thầu của cỏc thành viờn và lói suất trần (nếu cú); Đơn vị trỳng thầu cú trỏch nhiệm mua TPCP theo khối lượng và lói suất trỳng thầu được thụng bỏo.
- Phỏt hành TPCP qua đấu thầu tại Sở giao dịch chứng khoỏn
Thỏng 6/2008 Bộ Tài chớnh vừa cú quyết định số 46/2008/QĐ - BTC ban hành quy chế quản lý giao dịch trỏi phiếu Chớnh phủ tại TTGDCK Hà Nội (nay là
Sở giao dịch chứng khoỏn Hà Nội - HNX) tạo cơ sở phỏp lý cho hoạt động quản lý giao dịch TPCP chuyờn biệt tại HNX. Quy chế này quy định về hoạt động đăng ký niờm yết, cụng bố thụng tin, thành viờn giao dịch trỏi phiếu Chớnh phủ, giao dịch và quản lý giao dịch TPCP niờm yết tại HNX.
Theo Quy chế, TPCP được giao dịch trờn hệ thống giao dịch của HNX là cỏc loại TPCP, trỏi phiếu chớnh quyền địa phương và trỏi phiếu do Chớnh phủ bảo lónh đó đăng ký niờm yết, cú kỳ hạn danh nghĩa trờn 1 năm.
- Bảo lónh phỏt hành TPCP
KBNN bắt đầu phỏt hành trỏi phiếu theo phương thức này từ năm 2000 bằng việc uỷ thỏc cho cỏc cụng ty chứng khoỏn, cỏc NHTM, cụng ty tài chớnh thực hiện việc bỏn chứng khoỏn cho cỏc nhà đầu tư và được hưởng phớ bảo lónh phỏt hành.
Đối tượng tham gia vào thị trường đấu thầu và bảo lónh phỏt hành TPCP chưa nhiều, chủ yếu là cỏc NHTM, cỏc cụng ty chứng khoỏn, cụng ty bảo hiểm. Việc phõn phối TPCP ra thị trường cũn hạn chế. Vỡ vậy, một khối lượng trỏi phiếu lớn phỏt hành qua đấu thầu hay bảo lónh đó khụng đến được với cụng chỳng mà được giữ lại gần như 100%. Số thành viờn thực sự tham gia đấu thầu TPCP cũn hạn chế trong đú tập trung chủ yếu vào một số NHTM lớn, sự tham gia của cỏc thành viờn khỏc khụng đỏng kể. Thị trường trỏi phiếu vẫn chưa thực sự hấp dẫn cỏc nhà đầu tư vỡ giao dịch trỏi phiếu đũi hỏi một lượng vốn lớn, chỉ thớch hợp với cỏc nhà đầu tư cú tổ chức.
- Phỏt hành qua kờnh Bảo hiểm Xó hội mua
Từ năm 2003 một lượng TPCP được phỏt hành bằng việc mua của Bảo hiểm xó hội. đến năm 2006, giỏ trị TPCP Bảo hiểm Xó hội mua đạt 14 nghỡn tỷ. Lượng TPCP phỏt hành qua kờnh này là rất ớt.