Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu
- Phương pháp thống kê mô tả: Đề tài sử dụng phương pháp thống kê mô tả để tổng hợp số liệu từ các báo cáo tài chính và phản ánh các thực trạng của PGD NHCSXH quận Bình Thủy qua số liệu đó.
- Kỹ thuật so sánh:
+ So sánh tuyệt đối: là một chỉ tiêu tổng hợp phản ánh quy mô khối lượng của sự kiện. Tác dụng của so sánh là phản ánh tình hình thực hiện kế hoạch sự biến động về quy mô khối lượng. So sánh tuyệt đối là trên hiệu số của hai chỉ tiêu so sánh là chỉ tiêu kỳ phân tích và chỉ tiêu cơ sở.
y = yt – y0
Trong đó : y0 : chỉ tiêu năm gốc
yt : chỉ tiêu năm nghiên cứu
y : là phần chênh lệch của chỉ tiêu
+ So sánh tương đối: tỷ lệ (%) của chỉ tiêu kỳ phân tích so với chỉ tiêu gốc để thể hiện mức độ hoàn thành hoặc tỷ lệ của số chênh lệch tuyệt đối với chỉ tiêu gốc để nói lên tốc độ tăng trưởng.
Trong đó :
y0 : chỉ tiêu năm gốc
yt : chỉ tiêu năm nghiên cứu
y : tốc độ tăng trưởng của chỉ tiêu yt – y0
y0
y = x100%
Chương 3
TỔNG QUÁT VỀ PHÒNG GIAO DỊCH
NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI QUẬN BÌNH THỦY 3.1 KHÁI QUÁT VỀ PGD NHCSXH QUẬN BÌNH THỦY
3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của PGD NHCSXH quận Bình Thủy
Tại Hội nghị Ban chấp hành TW lần thứ V (khóa VII), Đảng ta đã đề ra chủ trương xóa đói giảm nghèo: “… Phải hỗ trợ giúp người nghèo bằng cách cho vay vốn, hướng dẫn cách làm ăn, tranh thủ các nguồn tài trợ nhân đạo trong và ngoài nước, phấn đấu tăng hộ giàu đi đôi với xóa đói giảm nghèo…”.
Thực hiện chủ trương trên của Đảng, trong suốt nhiều năm qua, Chính phủ đã triển khai thực hiện nhiều chính sách và phương thức quản lý khác nhau về tín dụng ưu đãi đối với người nghèo, như giao cho các Ngân hàng Thương mại Nhà nước cho vay ưu đãi đối với các tổ chức kinh tế và dân cư thuộc vùng núi cao, hải đảo, vùng đồng bào Khơ-me sống tập trung năm 1986- 2002, thành lập Quỹ cho vay ưu đãi hộ nghèo năm 1993-1994, tổ chức Ngân hàng phục vụ người nghèo nằm trong Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn năm 1995-2002. Từ kinh nghiệm thực tế và trên cơ sở xem xét đề án của Ngân hàng Nhà nước về hoàn thiện và tổ chức hoạt động của Ngân hàng Chính sách, tách tín dụng chính sách ra khỏi Ngân hàng Thương mại ngày 04/10/2002, Chính phủ đã ban hành Nghị định 78/2002/NĐ-CP về tín dụng đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác; đồng thời, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 131/2002/QĐ-TTg ngày 04/10/2002 thành lập NHCSXH, Quyết định số 180/2002/QĐ-TTg ngày 19/12/2002 ban hành Quy chế quản lý tài chính đối với NHCSXH và Quyết định số 16/2003/QĐ- TTg ngày 22/01/2003 ban hành Điều lệ về tổ chức và hoạt động của NHCSXH. Thực hiện Nghị định 78/2002/NĐ-CP ngày 04/10/2002 về tín dụng đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác; Quyết định số 131/2002/QĐ-TTg ngày 04/10/2002 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập NHCSXH trên cơ sở tổ chức lại Ngân hàng phục vụ người nghèo trước đây, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, nhằm thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi về lãi suất, đơn giản về thủ tục đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác, góp phần thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xóa đói giảm nghèo, ổn định xã hội.
Chi nhánh NHCSXH Tp.Cần Thơ được thành lập theo Quyết định số 70/QĐ-HĐQT của Chủ tịch Hội đồng quản trị ngày 14/01/2003. PGD
NHCSXH quận Bình Thủy được thành lập vào đầu năm 2005 theo Quyết định số 249/QĐ-HĐQT ngày 14/09/2004 của Chủ tịch Hội đồng quản trị NHCSXH. Bước đầu do chưa có trụ sở làm việc nên đã triển khai hoạt động tạm thời tại Hội sở NHCSXH Tp.Cần thơ. Đến đầu tháng 03 năm 2005 PGD NHCSXH quận Bình Thủy đã tổ chức ra mắt và hoạt động tại trụ sở trên địa bàn quận.
3.1.2 Cơ cấu tổ chức
Nguồn: Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội quận Bình Thủy
Hình 3.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức PGD NHCSXH quận Bình Thủy 3.1.3 Chức năng nhiệm vụ từng bộ phận
a) Ban giám đốc - Giám đốc:
Điều hành và chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của PGD theo quy định tại Điều 8, Quyết định 703/QĐ-HĐQT ngày 15/05/2003.
Trực tiếp chỉ đạo Tổ Kế toán- Ngân quỹ và công tác thi đua, khen thưởng của PGD.
Giải quyết những vấn đề khó khăn vướng mắc trong công tác tín dụng ngoài chức năng nhiệm vụ của Tổ trưởng Tổ Kế hoạch- Nghiệp vụ tín dụng.
Tiếp dân vào ngày 05 hàng tháng.
Giám đốc
Phó Giám đốc
Tổ kế hoạch- nghiệp vụ Tổ kế toán- ngân quỹ
Nhân viên tín dụng Nhân viên kế toán Nhân viên ngân quỹ
- Phó giám đốc kiêm Tổ trưởng Tổ Kế hoạch- Nghiệp vụ tín dụng:
Chuẩn bị nội dung cho Giám đốc trong các cuộc họp Ban đại diện, họp giao ban, họp sơ kết- tổng kết, họp cơ quan thường kỳ.
Kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ của các bộ tín dụng được phân công, giám sát hoạt động của Tổ giao dịch lưu động.
Theo dõi việc thực hiện chỉ tiêu kế hoạch tín dụng, chất lượng tín dụng, đề suất Giám đốc xử lý các vấn đề còn tồn tại, yếu kém của PGD.
Thực hiện chế độ thông tin báo cáo.
Phụ trách tín dụng ít nhất một Hội đoàn thể.
Tham mưu cho Giám đốc về kế hoạch phân bổ chỉ tiêu tín dụng cho từng chương trình Trưởng Ban đại diện Hội đồng quản trị NHCSXH quận phê duyệt.
Trực tiếp chỉ đạo hoạt động của Tổ Kế hoạch- Nghiệp vụ tín dụng.
Lập chương trình làm việc của Tổ Kế hoạch- Nghiệp vụ tín dụng hàng tháng.
Thay Giám đốc điều hành hoạt động PGD khi Giám đốc đi công tác hoặc nghỉ phép trong phạm vi được quy định.
Trực tiếp ký các chứng từ thu, chi (trừ chi tiêu nội bộ) khi Giám đốc phân công.
Tiếp dân vào ngày 20 hàng tháng.
b) Tổ Kế hoạch- Nghiệp vụ tín dụng
Tổ Kế hoạch- Nghiệp vụ tín dụng là đơn vị thuộc bộ máy tổ chức của PGD NHCSXH cấp huyện, có chức năng tham mưu cho Giám đốc PGD trong việc triển khai thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác theo Nghị định số 78/2002/NĐ-CP ngày 04/10/2002 của Chính phủ và các Quyết định khác của Thủ tướng Chính phủ;
theo các Nghị quyết, Quyết định của Hội đồng quản trị và Ban đại diện NHCSXH các cấp, theo các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Tổng Giám đốc NHCSXH và Giám đốc chi nhánh NHCSXH thành phố. Trong quá trình hoạt động Tổ Kế hoạch- Nghiệp vụ tín dụng có các quyền và nghĩa vụ:
- Tiếp thu, nghiên cứu các chủ trương chính sách tín dụng ưu đãi của Nhà nước đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn. Cập nhật và lưu trữ các thông tin có liên quan đến các chủ trương, chính sách về tín dụng ưu đãi của NHCSXH.
- Nghiên cứu, phân tích tình hình kinh tế - xã hội liên quan đến các hoạt động tín dụng của PGD để tham mưu cho các cấp lãnh đạo đề ra các giải pháp triển khai thực hiện chính sách tín dụng phù hợp với các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tổng hợp, phân tích hoạt động hàng tháng, quý, năm. Dự thảo các báo cáo sơ – tổng kết về nghiệp vụ tín dụng vả huy động vốn của PGD.
- Nghiên cứu xây dựng và triển khai các chương trình, dự án, kế hoạch liên quan đến chính sách tín dụng ưu đãi mà PGD thực hiện. Xây dựng kế hoạch tín dụng theo định hướng của NHCSXH cấp trên.
- Tổng hợp các chỉ tiêu kế hoạch và quyết toán kế hoạch với chi nhánh.
- Tổ chức học tập, phổ biến, hướng dẫn và triển khai thực hiện các cơ chế, quy chế nghiệp vụ và văn bản Pháp luật của Nhà nước, của ngành Ngân hàng và NHCSXH liên quan đến hoạt động của PGD và các đơn vị nhận ủy thác.
- Xây dựng hợp đồng ủy thác với các đơn vị, tổ chức kinh tế, đoàn thể.
Tổ chức kiểm tra việc thực hiện hợp đồng ủy thác, vay vốn và trả nợ các tổ chức, cá nhân vay vốn NHCSXH.
- Đối với các khoản cho vay trực tiếp: Có trách nhiệm tổ chức thực hiện các nghiệp vụ tín dụng trực tiếp như hướng dẫn và tiếp nhận hồ sơ vay vốn, thẩm định, xét duyệt, trình lãnh đạo ký duyệt, thông báo giải ngân, tham gia quá trình giải ngân, tham mưu cho lãnh đạo trong việc xử lý nợ vay,…theo đúng quy định hiện hành.
- Lập kế hoạch giải ngân, thu nợ theo định kỳ hàng tháng, quý, năm, thường xuyên phân loại dư nợ, phân tích nợ quá hạn, tìm nguyên nhân và đề xuất hướng khắc phục nhằm đảm bảo chất lượng tín dụng. Tổ chức thực hiện xử lý nợ theo đúng quy định hiện hành.
- Đảm bảo duy trì thường xuyên cân đối vốn và nguồn vốn, duy trì quỹ an toàn chi trả tại PGD theo quy định của NHCSXH cấp trên.
- Chấp hành chế độ thông tin báo cáo và kiểm tra chuyên đề. Tổ chức thực hiện công tác báo cáo định kỳ hoặc đột xuất theo yêu cầu của các cấp lãnh đạo, đảm bảo số liệu chính xác, đúng thời hạn quy định.
- Quản lý và theo dõi hoạt động của Điểm giao dịch tại xã.
- Thực hiện các nhiệm vụ khác theo sự phân công, chỉ đạo cùa Giám đốc PGD.
c) Tổ Kế toán- Ngân quỹ
Tổ Kế toán – Ngân quỹ là bộ máy chuyên môn nghiệp vụ tại PGD NHCSXH cấp quận (huyện), có chức năng tham mưu cho Giám đốc PGD trong việc tổ chức quản lý, chỉ đạo thực hiện công tác về các lĩnh vực kế toán thanh toán, ngân quỹ và quản lý tài chính của PGD.
Điều hành Tổ Kế toán – Ngân quỹ là Trưởng kế toán tại PGD.
Tổ chức hạch toán kế toán, quản tài chính tại PGD theo quy định.
Xây dựng kế hoạch tài chính hàng năm của PGD.
Tổ chức thực hiện kế hoạch tài chính trên cơ sở kế hoạch đã được Giám đốc chi nhánh phê duyệt. Tổng hợp, phân tích, đánh gái tình hình thực hiện kế hoạch tài chính hàng tháng, hàng năm của PGD, đề xuất biện pháp thích hợp nhằm hoàn thành vượt mức các kế hoạch đã đề ra.
Lập và gửi các báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán khoản tài chính,…theo quy định hiện hành của NHCSXH.
Tiếp thu và triển khai thực hiện các cơ chế, quy chế của Nhà nước, của ngành, của NHCSXH Việt Nam, của chi nhánh về việc hướng dẫn nghiệp vụ có liên quan đến hoạt động của PGD.
Thực hiện các nhiệm vụ khác theo chỉ đạo của Giám đốc PGD.
3.1.4 Các lĩnh vực kinh doanh chủ yếu
Cho vay hộ nghèo:
- Mục tiêu : NHCSXH thực hiện cho vay hộ nghèo góp phần thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xóa đói giảm nghèo và ổn định xã hội.
- Đối tượng vay vốn : Là những hộ thuộc diện hộ nghèo theo quy định của chính phủ từng thời kỳ.
- Phương thức cho vay : Ủy thác qua các tổ chức hội.
- Mức cho vay tối đa: Không quá 30 triệu đồng (bao gồm nhu cầu vay để sản xuất kinh doanh và nhu cầu thiết yếu trong sinh hoạt). Cụ thể :
Cho vay sản xuất kinh doanh, dịch vụ, mức tối đa 30 triệu đồng/hộ.
Cho vay sửa chữa nhà ở, tối đa 3 triệu đồng/hộ.
Cho vay điện thắp sáng, mức tối đa 1,5 triệu đồng/hộ.
Cho vay nước sạch, mức tối đa 4 triệu đồng/hộ.
Cho vay chi phí học tập tại các trường phổ thông, mức tối đa không vượt quá 4 khoảng chi phí học tập cao nhất (học phí, phí xây dựng, dụng cụ học tập và đồng phục học sinh).
- Lãi suất cho vay: 0,65%/tháng. Lãi quá hạn bằng 130% lãi suất cho vay.
Cho vay xuất khẩu lao động:
- Mục tiêu: Góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống cho các hộ dân.
- Đối tượng vay vốn: Người vay vốn thông qua hộ gia đình có người là đối tượng chính sách và người lao động thuộc hộ nghèo theo quy định của Chính phủ đi lao động có thời hạn ở nước ngoài.
- Phương thức cho vay: Ủy thác cho tổ chức hội.
- Mức cho vay tối đa: 30 triệu đồng/1 lao động đi nước ngoài.
- Lãi suất cho vay hiện nay: 0,65%/tháng. Lãi quá hạn bằng 130% lãi suất cho vay.
Cho vay HSSV có hoàn cảnh khó khăn:
- Phạm vi áp dụng: Chính sách tín dụng đối với HSSV được áp dụng để hỗ trợ cho HSSV có hoàn cảnh khó khăn góp phần trang trải chi phí cho việc học tập, sinh hoạt trong thời gian theo học tại trường bao gồm: tiền học phí, chi phí mua sắm sách vở, phương tiện học tập, chi phí ăn ở, đi lại.
- Đối tượng vay vốn: HSSV có hoàn cảnh khó khăn đang theo học tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, và tại các cơ sở đào tạo nghề được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật Việt Nam.
HSSV mồ côi cả cha lẫn mẹ, hoặc chỉ mồ côi cha hoặc mẹ, nhưng người còn lại không có khả năng lao động. HSSV là thành viên của hộ gia đình, thuộc một trong các đối tượng: Hộ nghèo, theo chuẩn nghèo quy định của pháp luật;
Hộ nghèo có mức thu nhập bình quân đầu người tối đa bằng 150% mức thu nhập bình quân đầu người của hộ nghèo nêu trên; Hộ gia đình gặp khó khăn về tài chính do tai nạn, bệnh tật, thiên tai, hỏa hạn, dịch bệnh trong thời gian HSSV học tại trường có xác nhận của UBND cấp xã nơi cư trú.
- Điều kiện được vay vốn: HSSV đang sinh sống trong hộ gia đình cứ trú hợp pháp tại địa phương nơi cho vay, có đủ các tiêu chuẩn quy định tại đối tượng được vay vốn; HSSV năm thứ nhất phải có giáy trúng tuyển hoặc giấy xác nhận của nhà trường; Đối với HSSV năm thứ hai trở đi phải có xác nhận
của nhà trường vế việc đang theo học tại trường và không bị xử phạt hành chính trở lên về các hành vi: cờ bạc, nghiện hút, trộm cắp, buôn lậu.
- Phương thức cho vay: Đối với HSSV là thành viên của hộ gia đình:
NHCSXH thực hiện cho vay thông qua hộ gia đình của HSSV. Cha hoặc mẹ hoặc thành viên khác là người đại diện gia đình đứng ra vay vốn và chịu trách nhiệm trả nợ NHCSXH; Người vay không phải thế chấp tài sản nhưng phải gia nhập và là thành viên tổ TK&VV tại nơi đang sinh sống, được tổ xem xét đủ điều kiện vay vốn và lập danh sách đề nghị vay vốn NHCSXH gửi UBND cấp xã xác nhận. Đối với HSSV mồ côi: NHCSXH thực hiện cho vay trực tiếp HSSV tại NHCSXH nơi địa bàn nhà trường đúng trụ sở.
- Lãi suất cho vay: Các khoản cho vay từ 01/10/2007 được áp dụng lãi suất 0,5%/ tháng. Các khoản cho vay từ 30/09/2007 trở về trước còn dư nợ đến ngày 30/09/2007 vẫn được áp dụng lãi suất khi cho vay. Lãi suất nợ quá hạn được tính bằng 130% lãi suất khi cho vay.
- Mức vốn cho vay: mức cho vay tối đa đối với một HSSV là 860.000 đồng/tháng (8.600.000 đồng/năm học). Mức cho vay cụ thể từng HSSV được xác định trên cơ sở mức thu học phí, mức sinh hoạt phí, và nhu cầu vay của người vay nhưng tối đa mỗi HSSV không quá 860.000 đồng/tháng.
- Thời hạn cho vay: Bao gồm thời hạn phát tiền vay và thời hạn trả nợ.
Thời hạn phát tiền vay: là khoản thời gian tính từ ngày người vay nhận món vay cho đến ngày HSSV kết thúc khóa học. Trong thời gian phát tiền vay, người vay chưa phải trả nợ gốc và lãi tiền vay;
lãi tiền vay được tính kể từ ngày người vay nhận món vay đầu tiên đến ngày trả hết nợ gốc.
Thời hạn trả nợ: Được tính từ ngày người vay trả món vay đầu tiên đến ngày trả hết nợ gốc và lãi. Đối với HSSV có thời gian đào tạo đến một năm: Thời gian trả nợ tối đa bằng 2 lần thời gian phát tiền vay. Đối với HSSV có thời gian đào tạo trên một năm:
Thời gian trả nợ tối đa bằng thời hạn phát tiền vay.
- Hồ sơ cho vay: Hồ sơ thông thường; Giấy xác nhận của nhà trường (vào đầu mỗi năm học).
Cho vay giải quyết việc làm
- Mục tiêu: Thực hiện mục tiêu quốc gia về giải quyết việc làm trong giai đoạn hiện nay.
- Đối tượng vay vốn: hộ gia đình và các cơ sở kinh doanh cá thể như tổ hợp sản xuất, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh của người tàn tật, doanh nghiệp vừa và nhỏ, chủ trang trại, Trung tâm giáo dục Lao động xã hội.
- Phương thức cho vay: Có thể áp dụng phương thức cho vay ủy thác hoặc trực tiếp tùy thuộc vào đối tượng cho vay hoạc tùy thuộc vào nguồn vốn cho vay.
- Mức cho vay tối đa: đối với một hộ gia đình là 20 triệu đồng, cơ sở sản xuất kinh doanh là 500 triệu đồng/dự án nhưng không quá 20 triệu đồng/lao động thu hút.
- Lãi suất cho vay hiện nay: là 0,65%/tháng. Lãi suất quá hạn bằng 130% lãi suất trong hạn.
Cho vay hội đồng bào dân tộc thiểu số theo Quyết định 74/2008/QĐ–TTg:
- Điều kiện vay vốn: Có tên trong danh sách hộ dân tộc thiếu số nghèo được UBND cấp huyện phê duyệt.
- Mức cho vay: Mua đất sản xuất, chuyển đổi nghề: tối đa 10 triệu đồng/hộ; xuất khẩu lao động: tối đa 20 triệu đồng/lao động.
- Thời hạn cho vay: Mua đất sản xuất: tối đa 5 năm; chuyển đổi nghề:
Tối đa 3 năm; xuất khẩu lao động: không quá thời gian đi lao động.
- Lãi suất cho vay: 0,65%/tháng.
- Hồ sơ cho vay: Hồ sơ thông thường; Danh sách hộ dân tộc thiểu số nghèo được UBND cấp huyện phê duyệt.
3.2 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA PGD NHCSXH QUẬN BÌNH THỦY (2010-06/2013)
Đối với bất kỳ một tổ chức, cá nhân nào nói chung và ngân hàng nói riêng cũng điều quan tâm đến vấn đề về thu nhập, chi phí, lợi nhuận của mình.
Với những chỉ tiêu này phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh của tổ chức các nhân đó qua một thời kỳ nhất định. Ra đời với nhiệm vụ hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận mà vì mục tiêu xã hội là xóa đói giảm nghèo. Tuy vậy, nhưng vấn đề thu chi và lợi nhuận vẫn được ngân hàng quan tâm. Qua 3 năm với sự nổ lực không ngừng nghỉ, tích cực trong hoạt động giúp phòng giao dịch đạt được như sau: