Giải pháp thiết thực phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam

MỤC LỤC

Cơ sở đảm bảo hoạt động TMĐT ở nước ta

Theo chuyên gia trung tâm thương mại quốc tế (ITC) thì không nên nhìn nhận TMĐT đơn thuần chỉ là việc dùng phương tiện điện tử để thực hiện các hành vi thương mại truyền thống mà nên hiểu rằng một khi chấp nhận TMĐT thì toàn bộ hình thái hoạt động của một nước sẽ thay đổi, cả hệ thống giáo dục, tâp quán làm việc và các quan hệ quốc tế..Những yêu cầu của TMĐT rất ngiêm ngặt, bao gồm tổng thể nhiều vấn đề phức tạp đan xen nhau trong mối quan hệ hữu cơ. Hạ tầng cơ sở công nghệ ấy bao gồm các chuẩn của DN, của cả nước và sự liên kết của các chuẩn ấy với các chuẩn quốc tế, kỹ thuật ứng dụng và thiết bi ứng dụng và không vhỉ là của riêng từng DN mà phải là một hệ thống quốc gia với tư cách như một phân hệ của hệ thống công nghệ thông tin khu vực và toàn cầu (trên nền tảng của Internet hiểu theo nghĩa rộng, nghĩa là bao gồm cả các phân mạng, hệ thống liên lạc viễn thông toàn cầu), hệ thống ấy phải tới được từng cá nhân trong hệ thống thương mại (cho tới từng cá nhân người tiêu dùng).

THỰC TRẠNG TMĐT Ở VN

CNTT

Với giải pháp này, khách hàng có thẻ quốc tế mang thương hiệu Visa, Master… có thể thực hiện các giao dịch mua sắm trực tuyến trên các trang web bán hàng qua mạng trong và ngoài nước, tương tự như phương thức mua hàng qua các trang web TMĐT nổi tiếng trên thế giới như Amazon.com, Alibaba.com, eBay.com. _Các dịch vụ ngân hàng điện tử : Hiện tại, hầu hết các ngân hàng đều đã có website và một số bắt đầu triển khai cung cấp dịch vụ trực tuyến để khách hàng gửi thắc mắc, góp ý cũng như xem tỷ giá, lãi suất tiền gửi tiết kiệm, số dư tài khoản, liệt kê giao dịch phát sinh và hướng tới thực hiện chuyển khoản, thanh toán hoá đơn, v.v… Tuy nhiên, các tiện ích của dịch vụ ngân hàng điện tử hiện còn nhiều hạn chế. Ở VN hiện có một số phương thức thanh toán đang được áp dụng đó là trả tiền mặt khi giao hàng, mở tài khoản ở nước ngoài để nhận tiền trả bằng thẻ tín dụng, chuyển khoản qua Ngân hàng, gửi tiền qua Bưu điện, chuyển qua hệ thống chuyển tiền quốc tế, phát hành thẻ trả trước.

_TMĐT Việt Nam 2008: Xuất hiện dịch vụ thanh toán bằng Thẻ : Khi mua hàng tại ChợĐiệnTử từ bất kỳ đâu trên thế giới bạn có thể thanh toán bằng thẻ Tín dụng (Credit) hoặc Ghi nợ (Debit) Quốc tế với các thương hiệu VISA, MASTER, JCB, AMEX, DINERS và có tác dụng ngay sau khi người mua đặt lệnh thanh toán.Dịch vụ chính thức bắt đầu từ ngày 01/01/2008, là kết quả của sự hợp tác chặt chẽ giữa Ngân hàng.

Bảng 2 : Tình hình phát triển Internet của VN Thời
Bảng 2 : Tình hình phát triển Internet của VN Thời

MỘT SỐ LOẠI HÌNH KINH DOANH DỊCH VỤ TRỰC TUYẾN 1 . Tình hình phát triển chung

    Tính đến nay, theo báo cáo TMĐT 2006 của Bộ Thương mại thì tất cả các Bộ ngành và 58/64 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã có website, trong đó, một số website đã bước đầu thực hiện các dịch vụ công trực tuyến, cho phép truy xuất các thông tin về kinh doanh, tải các mẫu đơn, gia hạn giấy phép, đăng ký kinh doanh, xin cấp phép và nộp thuế, v.v…Một số cơ quan nhà nước đã nỗ lực trong việc đưa các dịch vụ công lên mạng, điển hình là Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và Tổng cục Hải quan. Tuy nhiên, cùng với tốc độ phát triển cũng như nhu cầu của xã hội, ngày nay các công ty đã chú ý đến yếu tố công nghệ và đưa ra nhiều lựa chọn đa dạng như cung cấp miễn phí bản tin (newsletter), quảng cáo qua các tập tin nội dung đa phương tiện (multimedia), qua các tập tin âm thanh, hình ảnh truyền phát trực tiếp, đặt logo kết nối tới website doanh nghiệp,. Trên các website tin tức và một số báo điện tử trong nước, khách hàng quảng cáo trực tuyến thường xuyên và chiếm diện tích lớn nhất chính là các công ty đa quốc gia như Ford, Toyota, Nokia, Samsung, LG hoặc các công ty lớn trong lĩnh vực viễn thông như Tổng công ty Viễn thông Việt Nam (VNPT), Công ty Cổ phần Viễn thông Quân đội (Viettel), Công ty Cổ phần Viễn thông Sài Gòn (S-Fone).

    Sự đa dạng trong công nghệ quảng cáo cũng cho phép khách hàng có được nhiều lựa chọn khác ngoài "treo banner" như: web video, điều tra trực tuyến (online survey), quảng cáo bằng các nội dung đa phương tiện (rich media) lồng ghép như quảng cáo trong trò chơi điện tử (in-game ads), quảng cáo trong các tập tin âm thanh và hình ảnh truyền phát trực tiếp (in-streaming ads). Thể hiện sự kiên quyết của Chính phủ trong việc quản lý hoạt động trò chơi trực tuyến (game online) tại Việt Nam, ngày 28/11/2005, Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Quốc Toản đã ra Thông báo số 220/TB-VPCP, yêu cầu các bộ, ngành liên quan cần tăng cường và thắt chặt quản lý hơn nữa đối với lĩnh vực kinh doanh đầy tiềm năng nhưng cũng khá nhạy cảm này. Như vậy xem ra sức hấp dẫn của giải trí trực tuyến không những đã kéo các nhà cung cấp dịch vụ, công nghệ trên các mảng thị trường khác nhau cùng hợp sức để tìm kiếm lợi nhuận mà còn đem tới những sân chơi hấp dẫn cho người trẻ và hơn cả là trong một chừng mực nào đó tạo công ăn việc làm cho xó hội.Rừ ràng sau ngành du lịch, giải trớ trực tuyến đó xứng danh ngành “công nghiệp không khói” thứ 2.

    Bảng 3:   Các website lớn cung cấp dịch vụ quảng cáo trực tuyến ở   VN
    Bảng 3: Các website lớn cung cấp dịch vụ quảng cáo trực tuyến ở VN

    TÌNH HÌNH ỨNG DỤNG TMĐT TRONG DN

    _LẬP WEBSITE CHỈ ĐỂ… GIỚI THIỆU SẢN PHẨM Kết quả điều tra hơn 1.000 doanh nghiệp (DN) trên toàn quốc của Vụ Thương mại điện tử (Bộ Thương mại) cho thấy, số máy tính trung bình tại mỗi DN lên tới 17,6 và trung bình cứ 6,3 người có một máy tính; tỉ lệ DN đã kết nối Internet là 92%; nhiều lớp tập huấn về thương mại điện tử (TMĐT) cho DN đã được tổ chức và thu hút đông đảo học viên trên khắp các tỉnh, thành trong cả nước… Điều này chứng tỏ thị trường TMĐT đang dần hình thành và hầu hết các DN thấy được lợi ích của TMĐT. Những đối tượng khách hàng (nhất là ở các tỉnh, thành phố lớn) không có nhiều thời gian rảnh rỗi cho công việc mua sắm truyền thống (tại các chợ, cửa hàng, siêu thị..) có thể mua được những mặt hàng cần thiết và được giao hàng nhanh chóng, miễn phí tận nhà chỉ qua vài thao tác nhắp chuột trên trang web. Một DN có thể thiết kế một website để phục vụ cho các mục đích: điều tra thị trường, hỗ trợ bán hàng, thực hiện dịch vụ quảng cáo điện tử, tổ chức một hệ thống thông tin theo yêu cầu, chiến lược kinh doanh của mình.. Thông qua hệ thống quản lý trên website, DN có thể dễ dàng thực hiện nhanh các giao dịch thương mại, thanh toán điện tử, chăm sóc khách. mà không phải tốn nhiều đến các khoản chi phí như: điện thoại, thư từ, fax). Nhìn nhận "VN là thị trường tiềm năng với 10 triệu người sử dụng Internet hiện nay, trong vòng 3 năm tới sẽ phát triển khoảng 24%", song động thái của eBay không quá ầm ĩ và thể hiện mục đích khiêm tốn là "nâng cao hiểu biết cho người sử dụng Internet ở Việt Nam, giúp người bán hàng trong nước tăng số lượng hàng hóa xuất khẩu" như Giám đốc eBay khu vực Đông Nam Á Sam MacDonagh phát biểu trước báo giới trong lễ ra mắt ebay.vn.

    - Ngành thủ công mỹ nghệ: với 100% doanh nghiệp ứng dụng Internet trong đó chủ yếu sử dụng ADSL, điều đáng chú ý ở các doanh nghiệp xuất khẩu thủ công mỹ nghệ là có đến 80% doanh nghiệp có website riêng và mang tính chuyên nghiệp cao, ngoài ra rất nhiều doanh nghiệp sử dụng phương thức tham gia các Sàn giao dịch quốc tế để tận dụng lợi thế của các Sàn này đã được quảng bá rộng rãi trên phạm vi toàn cầu (như www.vnemart.com, www.vinafrica.com …).

    MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TMĐT Ở VN

      Khuôn khổ pháp lý mới phải có khả năng thích ứng và đủ linh hoạt để thích nghi được với các biến đổi CN và với tình hình môi trường toàn cầu, khu vực và trong nước biến hoá không ngừng.Để nâng cao hơn nữa tác dụng hỗ trợ của môi trường nhằm xúc tiến TMĐT, chính phủ cần kết hợp phải có các chính sách kinh tế thuận lợi, các chương trình kích thích cả gói và một cơ chế hỗ trợ. - Hiện nay, Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp luật có liên quan như Luật Giao dịch Điện tử, Luật Thương mại sửa đổi và mới đây, Nghị định về Thương mại Điện tử được ban hành cũng đã đánh dấu bước tiến lớn trong việc tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý để các doanh nghiệp yên tâm tiến hành giao dịch thương mại điện tử, khuyến khích thương mại điện tử phát triển. - Hoàn thiện nhanh các hoạt động cần thiết cho việc phát triển TMĐT như việc thống kê TMĐT, các dịch vụ công hỗ trợ cho TMĐT như hải quan điện tử, thuế điện tử, cấp phép qua mạng (thực hiện cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đầu tư và giấy phép thành lập văn phòng đại diện, cấp phép kinh doanh các sản phẩm dịch vụ có điều kiện qua mạng), xử lý hồ sơ qua mạng (tạo điều kiện để 100% doanh nghiệp thực hiện báo cáo thống kê, khai báo thuế, thực hiện thủ tục hải quan qua mạng).

      Các nhà kinh doanh thương mại đã nhanh chóng khai thác thành tựu này, họ sử dụng Internet như phương tiện để gửi thư, đàm phán, thảo hợp đồng, ký kết hợp đồng, quảng cáo, chào hàng, tìm kiếm thị trường, đối tác thương mại, và trong một số trường hợp Internet còn được sử dụng như kênh giao hàng.