MỤC LỤC
Khi trứng và tinh trựng gặp nhau ở 1/3 phớa trờn ống dẫn trứng thỡ ở ủay xảy ra quỏ trình thụ tinh giữa trứng và tinh trùng và tạo thành hợp tử. Ở trong sừng tử cung hợp tử tiếp tục phõn chia thành hàng trăm tế bào phụi và sau ủú cỏc màng của bào thai ủược hỡnh thành. Dịch ối có rất nhiều tác dụng: giúp cho bào thai nằm thoải mỏi, ủệm ủỡ cho bào thai khụng bị va chạm với cỏc cơ quan xung quanh, giỳp cho quỏ trỡnh sinh ủẻ dễ dàng và là nguồn dinh dưỡng của bào thai.
Trờn khắp bề mặt của màng ủệm cú nhiều lụng nhung, những lông nhung này hút chất dinh dưỡng từ mẹ truyền vào cho phôi thai. Ở thời kỳ này sự kết hợp giữa mẹ và con chưa ủược chắc chắn cho nờn rất dễ bị sảy thai nếu cú tỏc ủộng khụng tốt của ngoại cảnh. Khối lượng thai tăng rất nhanh, ủến cuối thời kỳ này khối lượng mỗi thai nặng gấp hơn 100 lần so với thời kỳ tiền thai và gấp hơn 1000 lần so với thời kỳ phôi thai.
Khối lượng thai tăng khỏ nhanh, gấp 4-5 lần khối lượng phôi ở cuối thời kỳ phôi thai. Thời kỳ này ảnh hưởng nhiều nhất ủến khối lượng thai, ủặc biệt là từ 90 ngày trở ủi thai phát triển rất mạnh. + γ-globulin là loại protein khỏng thể cú tỏc dụng tăng cường sức ủề khỏng của lợn con.
+ MgSO4 có tác dụng tẩy các chất cặn bã trong quá trình phát triển của bào thai. Nếu khụng nhận ủược sữa ủầu thỡ lợn con cú sức ủề khỏng yếu và dễ bị rối loạn tiờu hóa.
Cụng việc tiếp theo là bấm răng nanh ủể khi bỳ lợn con khụng cắn vỳ lợn mẹ. Nếu ủể lợn nỏi ăn nhau thai thỡ sẽ quen dẫn ủến hay ăn con và sẽ gõy rối loạn tiêu hoá. Nếu gặp trường hợp lợn nỏi ủẻ khụng bỡnh thường thỡ phải can thiệp, như lợn ủẻ khú, ủẻ khụ, lợn con ủẻ ra bị ngạt hay thai bị chết trong bụng khụng ra ủược.
Biểu hiện: lợn nái rặn rất nhiều nhưng con không ra và không thấy có nước ối chảy ra hoặc ủó ra từ trước. - Có thể cho tay vào kéo lợn con ra + Trường hợp thai chết trong bụng. - Có thể mổ lấy lợn con ra nếu cổ tử cung không mở + Trường hợp lợn con ủẻ ra bị ngạt.
Bộ máy tiêu hoá của lợn con phát triển rất nhanh về dung tích, kích thước và khối lượng nhưng về chức năng thì chưa hoàn thiện. Lợn con dưới 3 tuần tuổi 2 men này chưa cú hoạt tớnh mạnh, do ủú khả năng tiờu hoỏ tinh bột cũn kộm, chỉ tiờu hoỏ ủược khoảng 50% lượng tinh bột ăn vào. Trung khu ủiều tiết nhiệt nằm ở vỏ não, mà não của gia súc nói chung và của lợn nói riêng là cơ quan phát triển chậm nhất.
Khả năng ủiều tiết nhiệt nhờ mỡ của lợn con cũng cũn kộm do mỡ tớch luỹ dưới da cũn ít, lượng mỡ và glycogen dự trữ trong cơ thể lợn con cũng còn ít. Khả năng miễn dịch của lợn con ở 3 tuần ủầu hoàn toàn phụ thuộc vào lượng khỏng thể hấp thu ủược từ sữa mẹ vỡ trong mỏu của lợn con mới ủẻ ra hầu như chưa cú khỏng thể (γ - globulin). Phõn tử γ-globulin chỉ cú khả năng thấm qua thành ruột lợn con tốt nhất ở 24 giờ ủầu, nhờ trong sữa ủầu cú khỏng men (antitrypsin) làm mất hoạt lực của men trypsin nờn lợn con hấp thu ủược nguyờn vẹn cả phõn tử γ-globulin.
- Thỳc ủẩy bộ mỏy tiờu hoỏ của lợn con sớm phỏt triển hoàn thiện vỡ khi cú thức ăn vào dạ dày thì kích thích tế bào vách của dạ dày tiết ra HCl ở dạng tự do sớm hơn và tăng cường phản xạ tiết dịch vị. Ngoài ra tập cho lợn con ăn sớm còn làm giảm tỷ lệ hao hụt của lợn nái trong quá trình nuôi con và nâng cao khối lượng cai sữa của lợn con vì qua nghiên cứu thấy rằng: Khối lượng cai sữa của lơn con chịu ảnh hưởng tới 57% của thức ăn bổ sung, khoảng 38% của sữa mẹ và 5% của khối lượng sơ sinh. Tốt nhất là dùng thức ăn hỗn hợp chế biến sẵn của các công ty sản xuất thức ăn dành riêng cho lợn con tập ăn, loại thức ăn này thường thơm ngon, dễ tiêu nên lợn con nhanh biết ăn.
Bằng phương pháp bổ sung mỡ ủộng vật và thực vật vào khẩu phần ăn của lợn mẹ hay bổ sung trực tiếp vào khẩu phần ăn của lợn con cũng có thể bổ sung thêm năng lượng cho lợn con. Lợn con cú hệ cơ ủang phỏt triển rất mạnh, khả năng tớch luỹ protein rất lớn nờn cần nhiều protein mới ủỏp ứng ủược nhu cầu của nú, nhất là sau 21 ngày tuổi sữa lợn mẹ bắt ủầu giảm nên cung cấp thiếu protein cho nhu cầu của lợn con. Hiện nay, hầu hết cỏc cơ sở chăn nuụi lợn nỏi và lợn thịt ủều khụng chỳ ý ủến việc cho lợn vận ủộng, cú lẽ với mục ủớch tiết kiệm diện tớch chuồng nuụi và giảm cụng chăm súc lợn.
Thời gian cai sữa cho lợn con sớm hay muộn phụ thuộc vào từng giống lợn và ủiều kiện kinh tế của từng cơ sở chăn nuụi và của từng gia ủỡnh chăn nuụi. Lợn con giống ngoại và lợn lai nhiều máu ngoại thì có thể cai sữa sớm hơn so với lợn nội và lợn lai nhiều máu nội. Cai sữa sớm cho lợn con cú nhiều ưu ủiểm: làm tăng lứa ủẻ/năm, giảm hao hụt cho lợn nái và giảm chi phí cho sản xuất 1 kg khối lượng cơ thể lợn con.
Qua tính toán thấy rằng: nếu cai sữa lợn con ở 21 ngày tuổi thì chi phí giảm xuống khoảng 20% so với cai sữa ở 60 ngày tuổi. Khi cai sữa lợn con chỳ ý phải tiến hành từ từ trong vũng 7 ngày ủể khụng ảnh hưởng ủến tốc ủộ sinh trưởng phỏt dục của lợn con và trỏnh viờm vỳ cho lợn mẹ. + ðộ rộng thõn thịt: ủo qua ủiểm giữa của xương sườn 6-7 bằng thước compa + ðộ dày mỡ lưng: ủo ở vị trớ xương sườn 6-7 chiếu lờn phần lưng bằng thước kẹp + Diện tớch “mắt thịt” (diện tớch cơ dài lưng): cú nhiều phương phỏp ủo nhưng phương phỏp dựng giấy búng kớnh mờ cú kẻ ụ ly là cú ủộ chớnh xỏc cao nhất.
Dùng thức ăn hỗn hợp viên thì lợn tăng trọng nhanh hơn và chi phí thức ăn ít hơn so với dạng tơi do nước bọt tiết nhiều hơn và thức ăn viên ít rơi vãi hơn. Nếu nhiệt ủộ chuồng nuụi quỏ cao thỡ lợn tăng trọng chậm do lợn phải thở nhiều nờn rất mệt, tớnh thốm ăn giảm, nhất là ở giai ủoạn cuối nuụi thịt khi mỡ ủó tớch lũy nhiều, hơn nữa lợn là loài gia súc có tuyến mồ hôi kém phát triển nên chịu nóng kém. Nếu nhiệt ủộ chuồng nuụi quỏ thấp thỡ lợn cũng chậm lớn do lợn phải mất nhiều năng lượng ủể duy trỡ thõn nhiệt, ảnh hưởng nhiều nhất là ở thỏng ủầu nuụi thịt.
Nhưng ủối với lợn ủực dựng ủể nuụi thịt nếu khụng thiến thỡ ảnh hưởng ủến chất lượng thịt mỡ, thịt mỡ sẽ cú mựi hụi do mựi hụi của tuyến sinh dục ủực. Lợn cái nội và lợn lai mang ít máu ngoại thì nên thiến, vì những lợn này thành thục về tớnh sớm, nếu khụng thiến thỡ tăng trọng chậm vỡ mỗi lần ủộng dục lợn biếng ăn. Nếu thời gian nuụi thịt dài quỏ khi lợn ủạt trờn 100 kg thỡ khụng kinh tế vỡ tiờu tốn thức ăn cho 1 kg tăng trọng cao và tỷ lệ mỡ cao.
Nếu thời gian nuụi thịt ngắn quỏ khi khối lượng cũn nhỏ mà ủó kết thỳc nuụi thịt thỡ tỷ lệ nước và tỷ lệ xương cao. Do ủú, ủể nuụi lợn thịt cú hiệu quả kinh tế cao thỡ tựy từng con lai và tựy từng giống ủể cú thời gian nuụi thịt thớch hợp. Nờn tăng tỷ lệ thức ăn giàu gluxit và giảm tỷ lệ thức ăn giàu protein trong khẩu phần mới ủem lại hiệu quả kinh tế cao.
Chuồng lợn ở giai ủoạn này chỉ cần ớt ỏnh sỏng ủể lợn ngủ ủược nhiều, hệ số chiếu sáng của chuồng nuôi 1/15-1/16. Cần chỳ ý chống núng cho lợn hơn chống rột vỡ giai ủoạn này lợn ủó bộo, mà lợn là loài gia sỳc hầu như khụng cú tuyến mồ hụi nên chịu nóng kém. Khi nuụi nhiều nờn ỏp dụng phương thức "cựng vào cựng ra" ủể hạn chế sự lõy truyền bệnh và cú thời gian trống chuồng ủể khử trựng.