MỤC LỤC
− Thông tư liên tịch số 03/2000/TTLT-BTP-BVHTT-BTTUBTƯMTTQVN ngày 31 tháng 3 năm 2000 giữa Bộ Tư pháp, Bộ Văn hóa Thông tin và Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của làng, bản, thôn, ấp, cụm dân cư. Các làng, bản trên địa bàn đã và đang triển khai xây dựng hương ước, quy ước với nội dung như duy trì an ninh trật tự, phòng chống các tệ nạn xã hội, phát triển sản xuất, khuyến khích học hành, khuyến khích phát triển những ngành nghề truyền thống, giải quyết các tranh chấp, vi phạm nhỏ trong nhân dân. Thôn Đông Thượng, xã Lãng Sơn, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang 17 năm liên tục đạt danh hiệu "Làng văn hóa cấp tỉnh”(từ năm 1988 đến nay), cùng đó là tình hình an ninh trật tự, sự đoàn kết, đời sống kinh tế, văn hóa, vệ sinh môi trường trong thôn luôn ổn định và có nhiều tiến bộ, nhất là nếp sống văn minh việc cưới, tang được thực hiện khá tốt.
Yên Phụ có hệ thống giao thông đường bộ rất thuận tiện, nằm ở thượng nguồn của huyện trên trục đường TL 286 đi từ Bắc Ninh tới Phù Lỗ (Hà Nội) chạy qua trung tâm xã, có tuyến đường QL 18 Nội Bài - Hạ Long và tuyến QL 3B nối liền Yên Phụ với Văn Môn và các xã khác trong huyện, bên cạnh đó phía Tây có đường liên huyện thông sang Đông Anh và vùng ngoại ô Hà Nội. Với vị trí như vậy Yên Phụ có đủ điều kiện để phát huy tiềm năng đất đai cũng như các nguồn lực khác, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - xã hội, hòa nhập với nền kinh thế thị trường, phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, thương mại - dịch vụ.
− Trong quá trình thực hiện nghiên cứu đánh giá môi trường, sự tham gia của cộng đồng là một yêu cầu cơ bản và quan trọng để đảm bảo sự chấp thuận của cộng đồng dân cư đối với dự án, phát huy các mặt tích cực và hạn chế các tác động xấu tới môi trường. − Để thực hiện điều tra xã hội học, đề tài xây dựng 2 mẫu phiếu điều tra nhằm thu thập ý kiến của người dân, người quản lý về một số vấn đề liên quan đến hiện trạng môi trường, công tác quản lý, đông thời thăm dò ý kiến của người dân về mức độ quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường. Trên cơ sở điều tra được về hiện trạng môi trường và công tác quản lý môi trường, bước đầu đã xây dựng được bản dự thảo hương ước, quy ước về bảo vệ môi trường ở địa phương.
Mục đíchđể đảm bảo bản hương ước có sự tham gia của người dân địa phương và các cấp quản lý, cuộc họp tham vấn cộng đồng được thực hiện. Số liệu thu thập được sử dụng phép thống kê đơn giản và sử dụng các công cụ hỗ trợ xử lý như là máy tính cầm tay, Microsoft Excel, Microsoft Word.
Có 17% số người được phỏng vấn không có ý kiến gì với việc thu gom rác thải tại địa phương bên cạnh rất nhiều ý kiến cho rằng việc thu gom như vậy là chưa hợp ý có thể cho thấy việc họ không hề quan tâm tới chất lượng môi trường cũng như hiện trạng môi trường sống của gia đình. Chính vì thiếu ngân sách nên các biện pháp bảo vệ môi trường còn mang tính cục bộ, chưa có một mô hình bảo vệ môi trường tổng hợp trên toàn địa bàn xã, các hình thức bảo vệ môi trường mới chỉ dừng lại ở quy mô nhỏ và mang tính chất vận động và tuyên truyền là chủ yếu. Trong khi đó, để hoàn thành tốt công tác quản lý, bảo vệ môi trường cần đòi hỏi thêm cán bộ phụ trách môi trường có chuyên môn, thậm chí chuyên môn không chỉ về lĩnh vực môi trường mà còn phải có chuyên môn về các lĩnh vực khác như văn hóa, kinh tế, xã hội, chính trị.
Nhưng với tuần suất thu gom như trên cùng với lượng rác thải của các hộ gia đình lớn dẫn tới việc các hộ gia đình sẽ tự vận chuyển rác đến bãi rác hoặc vứt rác bừa bãi không đúng nơi quy định, ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng môi trường cũng như mĩ quan làng xóm. Hơn nữa, xây dựng và thực hiện quy ước, hương ước, cam kết bảo vệ môi trường và các mô hình tự quản về môi trường của cộng đồng dân cư; Đề cao trách nhiệm và phát huy sức mạnh của Mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội như hội cựu chiến binh, hội phụ nữ, hội nông dân, hội khuyến học, đoàn thanh niên,.
66 • Bàn giao bản hương ước cho đại diện UBND xã Yên Phụ 77 • Lễ kí kết giữa chính quyền với người dân địa phương 88 • Giám sát thực hiện. + Đối với đối tượng là người quản lý: tiến hành điều tra với 20 phiếu cho các đối tượng quản lý thuộc các cơ quan, phòng ban thuộc UBND xã Yên Phụ. Nội dung phiếu câu hỏi cũng nhằm khai thác thông tin về hiện trạng môi trường theo đánh giá của nhà quản lý, người có chuyên môn phụ trách về lĩnh vực môi trường, đồng thời tìm hiểu về các công tác quản lý tại địa phương.
Sau quá trình tổng hợp phiếu điều tra cho thấy hiện trạng môi trường tại xã Yên Phụ đang bị ô nhiễm. BẢN DỰ THẢO HƯƠNG ƯỚC, QUY ƯỚC VỀ BVMT TẠI XÃ YÊN PHỤ, HUYÊN YÊN PHONG, TỈNH BẮC NINH.
Danh sách những người tham gia trả lời phiếu điều tra chi tiết phụ lục 3. Bức xúc nhất là vấn đề chất thải rắn và vấn đề môi trường không khí (ô nhiễm bụi).
Phải bố trí các thùng rác công cộng tại điểm tập trung dân cư, các đầu mối giao thông và các khu vực công cộng khác
Xác chết động vật phải được thiêu đốt hoặc chôn sâu dưới đất từ 50- 150cm, rắc vôi khử trùng để khỏi gây ô nhiễm môi trường và lây bệnh, không vứt bừa
Vỏ chai, bao bì đựng thuốc BVTV phải được thu gom hoặc chôn lấp, không được vứt bừa bãi gây ảnh hưởng đến môi trường
Các hộ gia đình hoạt động sản xuất miến, mì, bánh đa nem, làm giấy bóng và sản xuất hạt nhựa không vứt các loại bao bì, rác phế thải, không để các loại
Các hộ gia đình, cá nhân phải dùng nước sạch từ công trình cấp nước để sinh hoạt
Cỏc tổ chức, hộ gia đỡnh, cỏ nhõntham gia tổng vệ sinh đường làng ngừ xóm, thực hiện khơi thông kênh, mương, hệ thống thoát nước tại nơi mình sinh sống
Nước thải từ hoạt động chăn nuôi (tắm, dội chuồng trại) phải có rãnh thu gom qua hầm lắng có nắp đậy hợp vệ sinh, không để nước tồn đọng, chảy tràn
Khi bốc xếp, vận chuyển nguyên, vật liệu không được để rơi, vãi gây ô nhiêm môi trường và làm mất mỹ quan thôn, xóm
Khi xây dựng, sửa chữa nhà hay công trình phải che chắn bụi, thực hiện các biện pháp hạn chế tiếng ồn, độ rung, không để ảnh hưởng đến dân cư xung quanh
Mọi người phải có ý thức giữ gìn sức khoẻ cho mình và những người thân, phải thực hiện ăn chín, uống sôi, tẩm màn và tiêm phòng đúng định kỳ theo quy
Bên cạnh đó còn có những khách mời khác như trưởng thôn của thôn An Tập, ông Đỗ Văn Minh và Trưởng thôn của thôn An Ninh: ông Vũ Văn Tiến đến tham dự cuộc họp cùng với đại diện người dân trong các thôn .(Thành phần tham dự cuộc họp chi tiết Phụ lục 4). Buổi họp diễn ra với nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề thảo luận hương ước, quy ước, thảo luận về các vấn đề môi trường tại địa phương. Ý kiến của Đ/c Đào Văn Chiến cán bộ môi trường: Điều 6 và 5 cùng nói về nội dung xử lý chất thải chăn nuôi nên cho chung vào 1 điều.
Ngoài ra, một số ý kiến cho rằng thay vì đặt các thùng rác công cộng tại các điểm tâp trung dân cư như trong bản hương ước dự thảo thì nên có thùng đựng rác có nắp có nắp đậy riêng tại các hộ gia đình. Kết luận sau buổi họp:Qua cuộc họp, mọi người dân đều đã có nhưng nhận thức về hiện trạng môi trường địa phương, có những góp ý chỉnh sửa để hoàn thiện hơn bản hương ước dự thảo và 100% số người tham gia cuộc họp đã thống nhất được các điều trong bản hương ước của xã Yên Phụ.
Bà Dương Thị Xuyên có ý kiến là nên bỏ Điều 14 ra khỏi bản hương ước vì nó không liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường. Ý kiến người dân việc khen thưởng nên có mức khen thưởng cụ thể để mọi người hào hứng làm theo bản hương ước. Cần chỉnh sửa Điều 8 do một số hộ gia đình vẫn chưa hoàn thiện việc lắp đặt hệ thống cấp nước sạch.
Bản hương ước, quy ước bảo vệ môi trường tại xã Yên Phụ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh. BẢN HƯƠNG ƯỚC, QUY ƯỚC VỀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TẠI XÃ YÊN PHỤ, HUYỆN YÊN PHONG, TỈNH BẮC NINH.
Tại các khu chợ các hộ kinh doanh phải quét dọn sạch sẽ khu vực kinh doanh của mình và thu gom rác thải tập trung sau mỗi buổi
Xác chết động vật phải được thiêu đốt hoặc chôn sâu dưới đất từ 50- 150cm, rắc vôi khử trùng để khỏi gây ô nhiễm môi trường và lây bệnh, không vứt bừa
Vỏ chai, bao bì đựng thuốc BVTV phải được thu gom hoặc chôn lấp, không được vứt bừa bãi gây ảnh hưởng đến môi trường
Các cơ sở sản xuất, các hộ gia đình hoạt động sản xuất tiểu thủ công nghiệp phải thực hiện tốt công tác thu gom và xử lý rác thải, không để các loại rác,
Cỏc tổ chức, hộ gia đỡnh, cỏ nhõn tham gia tổng vệ sinh đường làng ngừ xóm, thực hiện khơi thông kênh, mương, hệ thống thoát nước tại nơi mình sinh sống
Nước thải từ hoạt động chăn nuôi (tắm, dội chuồng trại) phải có rãnh thu gom qua hầm lắng có nắp đậy hợp vệ sinh, không để nước tồn đọng, chảy tràn
− Tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện công tác bảo vệ môi trường. − Tăng cường tần suất thu gom rác thải tại địa phương và có biện pháp xử lý hiệu quả rác thải tại bãi rác chung của xã. − Định kỳ đánh giá, biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác bảo vệ môi trường.
Vì vấn đề thời gian và điều kiện thực hiện đồ án còn nhiều hạn chế, bản hương ước, quy ước về bảo vệ môi trường tại xã Yên Phụ đang ở giai đoạn ban đầu, được thống nhất ý kiến bởi người dân và phê duyệt của cấp chính quyền địa phương. Việc áp dụng bản hương ước cần được triển khai trong thời gian sớm nhất và có những đánh giá, báo cáo về kết quả thực hiện hương ước tại địa phương.