PHẦN MỞ ĐẦU
Trong vài thập kỷ qua, ngành công nghiệp ôtô đã chứng kiến sự phát triển vượt bậc với việc áp dụng công nghệ GDI (gasoline direct injection) để giảm thiểu tiêu hao nhiên liệu Các hệ thống hiện đại như phanh chống hãm cứng (ABS), hệ thống chống trượt (ASR), treo điều khiển điện tử và hộp số tự động nhiều cấp đã được trang bị cho phần gầm xe Nhờ đó, hệ thống điện thân xe cũng được cải tiến, nâng cao tính hoàn thiện của ô tô.
Hệ thống điện thân xe trên ô tô ngày nay đã trở nên phức tạp hơn nhiều do những cải tiến nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng Bài viết này sẽ tìm hiểu về hệ thống chiếu sáng của xe Toyota Vios 2009, một trong những mẫu xe phổ biến trên thị trường.
Việc hiểu nguyên lý là rất quan trọng đối với sinh viên, kỹ thuật viên và kỹ sư, vì nó giúp họ xác định và khắc phục các hư hỏng một cách hiệu quả.
Các môn học trong trường cung cấp cho sinh viên kiến thức cơ bản về mạch điện và nguyên lý hoạt động của chúng Tuy nhiên, khi ra trường, nhiều kỹ sư ô tô gặp khó khăn trong việc xác định hư hỏng trên xe, dẫn đến tình trạng bỡ ngỡ và không biết bắt đầu từ đâu Do đó, đề tài này sẽ giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận thực tế hơn sau khi tốt nghiệp.
Mặc dù kiến thức của tôi còn hạn chế và thời gian không đủ, tôi nhận thức rằng đề tài này có thể còn nhiều thiếu sót Rất mong nhận được sự góp ý từ các thầy và bạn đọc để cải thiện nội dung.
Sau thời gian học tại Đại Học Công Nghiệp Hà Nội, chúng em đã tiếp thu nhiều kiến thức và kinh nghiệm quý báu dưới sự giảng dạy tận tình của các thầy cô Những bài học này sẽ là hành trang vững chắc cho chúng em bước vào thế giới rộng lớn bên ngoài, đối mặt với nhiều thử thách Chúng em cam kết sẽ trở thành những công dân tốt, góp phần xây dựng xã hội bằng khả năng và tâm huyết của mình Thành công trong tương lai của chúng em đều ghi dấu ấn từ công lao của các thầy cô Xin gửi đến quý thầy cô lòng kính trọng và sự biết ơn sâu sắc nhất.
Em xin chân thành cảm ơn thầy Th.S PHẠM VỆT THÀNH đã hướng dẫn tận tình trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài này Thầy cũng đã cung cấp cho chúng em những tài liệu cần thiết, giúp chúng em hoàn tất công việc một cách tốt nhất.
Chúng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến quý thầy cô trường Đại Học Công Nghiệp Hà Nội, đặc biệt là thầy Phạm Việt Thành, người đã tận tình hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho chúng tôi trong quá trình hoàn thành đề tài này.
Sau cùng em xin chúc các thầy lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và luôn luôn thành đạt trong sự nghiệp!
Xin chân thành cảm ơn !
TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG
Nhiệm vụ, yêu cầu và phân loại
Hệ thống chiếu sáng nhằm đảm bảo điều kiện làm việc cho người lái ôtô nhất là vào ban đêm và bảo đảm an toàn giao thông
1.1.2 Yêu cầu: Đèn chiếu sáng phải đáp ứng 2 yêu cầu:
Có cường độ sáng lớn
Không làm lóa mắt tài xế xe chạy ngược chiều
Theo đặc điểm của phân bố chùm ánh sáng người ta phân thành 2 loại hệ thống chiếu sáng:
Hệ thống chiếu sáng theo Châu Âu
Hệ thống chiếu sáng theo Châu Mỹ.
Các chức năng và thông số cơ bản
Khoảng chiếu sáng xa từ 180 – 250m
Khoảng chiếu sáng gần từ 50 – 75m
Công suất tiêu thụ của mỗi bóng đèn: Ở chế độ chiếu xa là 45 – 70W Ở chế độ chiếu gần là 35 – 40W
Hệ thống chiếu sáng của xe bao gồm nhiều loại đèn với chức năng khác nhau Đèn kích thước trước và sau xe giúp tăng cường an toàn khi di chuyển Đèn đầu (đèn pha chính) chiếu sáng không gian phía trước, hỗ trợ tài xế trong điều kiện tối tăm hoặc tầm nhìn hạn chế Đèn sương mù giúp giảm tình trạng chói sáng khi lái xe trong sương mù, ngăn cản ánh sáng chói ảnh hưởng đến xe đối diện Đèn sương mù phía sau báo hiệu cho các xe phía sau trong điều kiện tầm nhìn kém Đèn lái phụ trợ kết nối với đèn pha chính, tăng cường độ sáng nhưng cần tắt khi có xe đối diện để tránh lóa mắt Cuối cùng, công tắc đèn chớp pha được sử dụng ban ngày để ra hiệu cho các phương tiện khác mà không cần sử dụng đèn chính.
Đèn lùi (Reversing lamps) được kích hoạt khi xe gài số lùi, giúp báo hiệu cho các phương tiện và người đi bộ Đèn phanh (Brake lights) có chức năng cảnh báo tài xế phía sau về việc giảm tốc độ, giữ khoảng cách an toàn Đèn báo trên tableau hiển thị các thông số và tình trạng hoạt động của hệ thống trên xe, đồng thời cảnh báo lỗi khi có sự cố xảy ra Đèn báo đứt bóng (Lamp failure indicator) thông báo cho tài xế khi có bóng đèn phía đuôi bị đứt hoặc sụt áp, giúp đảm bảo an toàn khi lái xe.
Hình 1.1 Sơ đồ mạch chiếu sáng trên xe ô tô
Cấu tạo bóng đèn
Ánh sáng từ đèn được tạo ra nhờ dây tóc phát sáng hoặc dòng điện chạy qua ống thủy tinh chứa khí đặc biệt.
Trên hầu hết các phương tiện giao thông, bóng đèn dây tóc được sử dụng phổ biến, trong khi đó, các phương tiện công cộng thường lắp đặt bóng đèn huỳnh quang để chiếu sáng bên trong Bóng đèn huỳnh quang có ưu điểm nổi bật là phát tán ánh sáng đều, giúp giảm thiểu tình trạng mỏi mắt và chói mắt cho hành khách, mang lại không gian thoải mái hơn so với bóng đèn dây tóc.
Cường độ ánh sáng là năng lượng phát ra từ một nguồn sáng ở một khoảng cách nhất định, được đo bằng đơn vị candelas (c.d) Trước đây, đơn vị candle power (c.p) cũng đã được sử dụng để đo lường cường độ ánh sáng.
Độ chiếu sáng là tổng số hạt ánh sáng chiếu lên một bề mặt, và cường độ ánh sáng được đo bằng đơn vị lux (hay metre-candles) Một bề mặt có cường độ 1 lux sẽ nhận được một lượng ánh sáng nhất định.
Cường độ chiếu sáng được đo bằng mét-candle (m.c) và tỷ lệ nghịch với bình phương khoảng cách từ nguồn sáng Khi một bóng đèn có cường độ 1 candela (c.d) được đặt cách 1m từ màn chắn thẳng đứng, cường độ chiếu sáng đạt 1 mét-candle Khi khoảng cách chiếu sáng tăng lên, cường độ ánh sáng sẽ giảm theo tỷ lệ bình phương Cụ thể, nếu khoảng cách tăng gấp đôi, cường độ ánh sáng trên bề mặt sẽ giảm xuống còn ¼ so với cường độ ban đầu Do đó, để duy trì cường độ ánh sáng như lúc ban đầu, năng lượng cung cấp cho đèn cần phải tăng lên gấp 4 lần.
Vỏ đèn làm bằng thủy tinh, bên trong chứa 1 dây điện trở làm bằng volfram Dây
Volfram được kết nối với hai dây dẫn để cung cấp điện, và các dây dẫn này được gắn chặt vào nắp đậy bằng đồng hoặc nhôm Bên trong bóng đèn là môi trường chân không, nhằm loại bỏ không khí để ngăn chặn quá trình oxy hóa và làm bốc hơi dây tóc Oxy trong không khí có thể tác động với volfram ở nhiệt độ cao, gây hiện tượng đen bóng đèn và dẫn đến việc dây tóc bị đứt trong thời gian ngắn.
Hình 1.2: Bóng đèn loại dây tóc
Khi hoạt động ở điện áp định mức, dây tóc bóng đèn có thể đạt nhiệt độ lên đến 2.300 oC, tạo ra ánh sáng trắng mạnh mẽ Nếu điện áp cung cấp thấp hơn mức định mức, nhiệt độ và độ sáng sẽ giảm, trong khi điện áp cao hơn có thể dẫn đến việc bốc hơi dây volfram, gây hiện tượng đen bóng đèn và đốt cháy dây tóc Đối với bóng đèn công suất lớn, dây tóc được thiết kế để hoạt động ở nhiệt độ cao hơn, cho phép tăng cường độ ánh sáng lên khoảng 40% so với bóng đèn dây tóc thông thường nhờ việc sử dụng khí trơ (argon) với áp suất nhỏ trong bóng đèn.
Trong quá trình hoạt động, dây tóc Tungsten của bóng đèn thường bay hơi, gây ra hiện tượng vỏ thủy tinh bị đen và làm giảm cường độ chiếu sáng Mặc dù việc đặt dây tóc trong bóng thủy tinh có thể tích lớn hơn có thể giảm thiểu quá trình này, nhưng cường độ ánh sáng của bóng đèn vẫn bị suy giảm đáng kể sau một thời gian sử dụng.
Bóng đèn halogen đã khắc phục những hạn chế của bóng đèn truyền thống nhờ vào công suất và tuổi thọ cao hơn Loại đèn này chứa khí halogen như iode hoặc brôm, tạo ra một quá trình hóa học khép kín Khi vonfram bay hơi, nó kết hợp với iode để tạo thành iodur vonfram, sau đó được tái chế nhờ vào sự chuyển động đối lưu, giúp vonfram bám trở lại tim đèn và khí halogen trở về dạng khí Quá trình này không chỉ ngăn chặn sự đổi màu mà còn duy trì hiệu suất hoạt động của tim đèn trong thời gian dài.
Bóng đèn halogen được thiết kế để hoạt động ở nhiệt độ cao trên 2500 độ C, vì chỉ ở mức nhiệt này, khí halogen mới có thể bốc hơi Để đảm bảo hiệu suất và độ bền, phần lớn bóng đèn halogen được làm từ thủy tinh thạch anh.
Vật liệu này có khả năng chịu nhiệt độ và áp suất lên tới 5 đến 7 bar, vượt trội hơn so với thủy tinh thông thường Điều này giúp dây tóc đèn sáng hơn và kéo dài tuổi thọ của bóng đèn so với các loại bóng đèn thông thường.
Bóng halogen có ưu điểm nổi bật là sử dụng tim đèn nhỏ hơn so với bóng đèn thông thường, giúp cải thiện khả năng điều chỉnh tiêu điểm một cách chính xác hơn.
Bóng đèn xenon hoạt động tương tự như đèn tuýp, không sử dụng dây tóc mà thay vào đó là hai điện cực trong ống thủy tinh thạch anh, chứa khí xenon và muối kim loại Có hai loại chân đế tiêu chuẩn là D2S và D2R, trong đó D2S dành cho các chóa đèn có màng chắn lóa và D2R cho chóa đèn chỉ có mặt phản xạ Khi được cung cấp điện áp cao lên đến 25.000 V, bóng đèn tạo ra tia hồ quang, mang lại ánh sáng màu xanh trắng mạnh mẽ, gấp ba lần so với đèn halogen Bóng đèn xenon có tuổi thọ lên đến 35.000 giờ, tiết kiệm điện năng và tiêu thụ điện vừa phải, đồng thời mang lại hiệu suất sáng cao với chỉ một bóng 35W tương đương với bóng 100W halogen Công nghệ HID của đèn xenon đảm bảo an toàn khi lái xe ban đêm với ánh sáng tự nhiên như ban ngày.
1.3.5 Đèn LED: Đèn LED là công nghệ chiếu sáng hiện đại nhất trong ngành ô tô.Điều quan trọng nhất thường được nói tới khi nhắc đến đèn LED là chúng tiêu thụ rất ít điện năng Với thế mạnh này, đèn LED được dùng cho hầu hết các dòng xe hiện đại ngày nay Đèn LED không toả nhiệt khi chiếu sáng như đèn halogen, nhưng chúng lại sản sinh nhiệt lượng ở chân đèn, nên tạo mối nguy nhất định cho các bộ phận liền kề và các cáp nối Nhìn chung, các nhà sản xuất ô tô tránh sử dụng đèn LED làm đèn chiếu sáng, đặc biệt vì lý do trên Thay vào đó ứng dụng công nghệ đèn LED cho xi-nhan, đèn chiếu sáng ban ngày hoặc đèn phanh Tuổi thọ đèn led cũng tương đối cao lên tới 5000 giờ mới phải thay thế Nhiệt độ màu 6500k, điện áp 12-24v với công suất 25w/ bóng
Đèn LED không phát nhiệt khi hoạt động như đèn halogen, nhưng lại sinh nhiệt ở chân đèn, gây nguy hiểm cho các bộ phận lân cận và cáp nối Do đó, các nhà sản xuất ô tô thường không sử dụng đèn LED cho chiếu sáng chính, mà chủ yếu ứng dụng công nghệ này cho đèn xi-nhan và đèn chiếu sáng ban ngày.
16 hoặc đèn phanh Tuổi thọ đèn led cũng tương đối cao lên tới 5000 giờ mới phải thay thế Nhiệt độ màu 6500k, điện áp 12-24v với công suất 25w/ bóng
1.3.6 Gương phản chiếu (chóa đèn):
Một số sơ đồ mạch điều khiển hệ thống chiếu sáng
1.4.1 Sơ đồ công tắc điều khiển đèn loại dương chờ:
Hình 1.13 Sơ đồ công tắc điều khiển đèn loại dương chờ
Khi bậc công tắc LCS (Light Control Switch) ở vị trí Tail: Dòng điện đi từ: accu
W 1 A 2 A 11 mass, cho dòng từ: accu cọc 4’, 3’ cầu chì đèn mass, đèn đờmi sáng lên
Khi công tắc ở vị trí HEAD, mạch đèn đờmi vẫn hoạt động bình thường, với dòng điện từ accu đến các điểm W 2, A 13, A 11 và mass Rơle sẽ đóng hai tiếp điểm 3 và 4, tạo ra dòng điện từ accu đến cầu chì và đèn pha hoặc cốt Nếu công tắc đảo pha được đặt ở vị trí thích hợp, hệ thống sẽ hoạt động hiệu quả.
HU, đèn pha sáng lên Nếu công tắc đảo pha ở vị trí HL đèn cốt sáng lên
Khi bật FLASH: accu W 2 A 14 A 12 A 9 mass, đèn pha sáng lên Do đó đèn flash không phụ thuộc vào vị trí bậc của công tắc LCS
Đối với âm chờ ở công tắc, đèn báo pha được kết nối với tim đèn cốt Khi công suất bóng đèn nhỏ hơn 5W, tim đèn cốt đóng vai trò như dây dẫn, giúp đèn báo pha sáng lên khi đèn pha được bật.
Rơle 5 chân có thể được sử dụng thay cho công tắc chuyển đổi pha cốt, giúp tăng độ bền cho công tắc do dòng điện qua công tắc rất nhỏ, chỉ cần đi qua cuộn dây của rơle.
1.4.2 Sơ đồ công tắc điều khiển đèn loại âm chờ:
Hình 1.14 Sơ đồ mạch âm chờ
Trong trường hợp này, công tắc hoạt động như một công tắc thông thường nhưng với cách đấu dây khác biệt Cụ thể, chỉ có một dây nối từ chân số 5 của rơle đến chân công tắc, và nguyên lý hoạt động vẫn được duy trì.
Khi bật công tắc LCS ở vị trí HEAD đèn đờmi sáng, đồng thời có dòng: accu
W 2 A 13 A 11 mass, rơle đóng 2 tiếp điểm 3 và 4 lúc đó có dòng từ: accu 4, 3
Khi công tắc chuyển pha ở vị trí HL, dòng điện không về mass, dẫn đến dòng điện đi qua tiếp điểm thường đóng 4, 5 của Dimmer Relay, cầu chì và tim đèn cốt, làm cho đèn cốt sáng lên Ngược lại, nếu công tắc đảo pha ở vị trí HU, dòng điện sẽ đi qua cuộn W 3, A 12 và về mass, hút tiếp điểm 4 tiếp xúc với tiếp điểm 3, cho phép dòng điện chạy qua tiếp điểm 4 và 3.
cầu chì tim đèn pha mass, đèn pha sáng lên Lúc này đèn báo pha sáng, do được mắc song song với đèn pha
1.4.3 Sơ đồ công tắc điều khiển dung công tắc LSC loại rời
Hình 1.15 Sơ đồ công tắc điều khiển đèn loại dương chờ
Công tắc LCS rời không cần nối mass và không yêu cầu sử dụng rơle để hạn chế dòng điện, vì nó có khả năng chịu đựng dòng qua nó.
Khi bật công tắc LCS ở vị trí TAIL thì dòng điện đi từ: accu cầu chì T1 T2 đèn đờmi mass, đèn đờmi sáng
Khi công tắc ở vị trí HEAD, đèn đờmi vẫn hoạt động bình thường Lúc này, có dòng điện từ accu đến cầu chì đèn pha cốt, H1, H2 và tim đèn pha Nếu công tắc chuyển đổi pha ở vị trí HU, đèn pha sẽ sáng cùng với đèn báo pha Ngược lại, nếu công tắc ở vị trí HL, đèn cốt sẽ sáng.
Hình 1.16 Sơ đồ công tắc điều khiển đèn loại âm chờ
1.4.4 Sơ đồ công tắc điều khiển đèn sương mù:
Xe hơi thường được sản xuất tại những khu vực có khí hậu sương mù, do đó, mặc dù đã gia nhập thị trường Châu Á, các hệ thống này vẫn tồn tại, nhưng hiếm khi được sử dụng.
Hình 1.17.Sơ đồ công tắc điều khiển đèn sương mù
Trong sơ đồ đấu dây thì đèn sương mù được kết nối với hệ thống đèn đờmi và hoạt động như sau:
Khi chuyển công tắc sang vị trí Tail, cọc A2 sẽ kết nối với mass, cho phép dòng điện từ accu đi qua rơle đèn Taillight và cuộn rơle đèn sương mù, hoàn thành mạch điện Dòng điện tiếp tục từ accu qua rơle đèn sương mù đến công tắc đèn sương mù và chờ tại đó Khi công tắc đèn sương mù được bật, dòng điện sẽ đi qua đèn và mass, khiến đèn sương mù sáng lên.
SƠ ĐỒ NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG
1.Hệ thống chiếu sáng Toyota Vios 2009
Hệ thống chiếu sáng trên ô tô là yếu tố quan trọng giúp tài xế quan sát trong điều kiện tầm nhìn hạn chế và thông báo tình huống di chuyển cho những người xung quanh Bên cạnh đó, hệ thống này còn cung cấp thông tin về các hoạt động của ô tô thông qua bảng Táp lô và chiếu sáng không gian bên trong xe.
Hệ thống chiếu sáng ô tô đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho người lái, đặc biệt vào ban đêm và tại những khu vực thiếu ánh sáng Để vận hành xe an toàn, các loại đèn chiếu sáng cần có cường độ sáng lớn mà không gây chói mắt cho tài xế lái xe ngược chiều.
Hệ thống chiếu sáng trên xe Toyota Vios 2009 là một tổ hợp gồm nhiều loại đèn có chức năng khác nhau
Đèn đầu (Headlight) là loại đèn chính trên xe, có chức năng chiếu sáng không gian phía trước, giúp tài xế dễ dàng quan sát trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc ban đêm.
Đèn sương mù là thiết bị chiếu sáng quan trọng khi lái xe trong điều kiện sương mù, giúp giảm ánh sáng chói từ đèn pha chính, tránh gây cản trở cho các phương tiện đối diện và người đi bộ.
Vì vậy người ta sử dụng đèn sương mù để giải quyết vấn đề trên Các đèn sương mù thường chỉ sử dụng ở các nước có nhiều sương mù
Đèn trong xe, hay còn gọi là đèn nội thất, bao gồm nhiều loại đèn có công suất nhỏ, được bố trí ở các vị trí khác nhau trong xe Mục đích chính của những đèn này là tăng cường tính tiện nghi và thẩm mỹ cho không gian nội thất của xe hơi.
Đèn bảng số (đèn chiếu sáng biển số) cần phát ra ánh sáng trắng để chiếu sáng rõ ràng biển số xe Đèn này phải được kích hoạt đồng thời với đèn pha, đèn cốt và đèn đậu xe.
Đèn lùi (back-up light) được kích hoạt khi xe chuyển vào số lùi, giúp cảnh báo cho các phương tiện khác và người đi bộ Nhiều quốc gia yêu cầu trang bị hệ thống này trên xe để đảm bảo an toàn Tuy nhiên, tuổi thọ bóng đèn có thể bị giảm nếu đèn hoạt động liên tục với cường độ sáng cao như vào ban đêm Để kéo dài tuổi thọ của đèn, mạch điện được thiết kế để giảm cường độ sáng khi hệ thống DRL hoạt động.
1.1.Hệ thống đèn pha và cốt
Hình 2.1 Sơ đồ nguyên lý làm việc mạch điều khiển pha – cốt xe Toyota Vios 2009
Hình 2.2 Sơ đồ mạch điều khiển pha – cốt xe Toyota Vios 2009
Hình 2.3 Sơ đồ bố trí trên xe Toyota Vios 2009
Khi bật công tắc điều khiển đèn ở vị trí head và đặt chế độ đèn pha – cốt ở mức LOW, dòng điện sẽ đi từ accu qua chân 1 đèn pha – cốt, tiếp đến chân HL và chân CH của công tắc chế độ đèn pha – cốt, rồi tới chân H và chân ED của công tắc điều khiển đèn, cuối cùng là mát Kết quả là đèn cốt sẽ sáng.
- Khi bật công tắc điều khiển đèn ở vị trí head, công tắc chế độ đèn pha – cốt ở vị trí HI
Dòng điện chạy từ accu (+) đến chân 2 đèn pha – cốt, sau đó đến chân HU và chân CH của công tắc chế độ đèn pha – cốt, tiếp tục đến chân H và chân ED của công tắc điều khiển đèn, cuối cùng về mát Khi mạch điện hoàn chỉnh, đèn pha sẽ sáng.
Khi bật công tắc điều khiển đèn ở vị trí head và công tắc chế độ đèn pha – cốt ở vị trí Flash, dòng điện sẽ đi qua các chân kết nối từ accu đến đèn pha – cốt, sau đó đến chân HU và chân CH của công tắc chế độ đèn pha – cốt, rồi cuối cùng đến chân EN và mát, khiến đèn hoạt động ở chế độ Flash.
1.1.2 Các giắc nối trên mạch
Hình 2.4 Hộp rơ le khoang động cơ
Nối Dụng Cụ Đo Điều kiện Điều Kiện Tiêu Chuẩn
Cầu chì H-LP RH/H-LP LO
Cầu chì H-LP LH/H-LP LO
Hình 2.5 Giắc nối dây điện đèn pha
Nối Dụng Cụ Đo Điều kiện Điều Kiện Tiêu Chuẩn D4-8 (HL)- Mát thân xe Mọi điều kiện 11 đến 14 V D4-9(HU)- Mát thân xe Mọi điều kiện 11 đến 14 V
Hình 2.6 Giắc nối dây điện bóng đèn pha
Nối Dụng Cụ Đo Điều kiện Điều Kiện Tiêu Chuẩn
B3-3 - Mát thân xe Mọi điều kiện 11 đến 14 V
B4-3 - Mát thân xe Mọi điều kiện 11 đến 14 V
Hình 2.7 Giắc nối dây điện công tắc đèn pha
Nối Dụng Cụ Đo Tình Trạng Công Tắc Điều Kiện Tiêu
Công tắc chế độ đèn pha FLASH Dưới 1 Ω
Công tắc điều khiển đèn ở HEAD Công tắc chế độ đèn pha LOW
Công tắc điều khiển đèn ở HEAD Công tắc chế độ đèn pha HI BEAM
1.2.Hệ thống đèn sương mù
Trong điều kiện sương mù, việc sử dụng đèn pha chính có thể tạo ra ánh sáng chói, gây cản trở cho các phương tiện đối diện và người đi đường Thay vào đó, sử dụng đèn sương mù sẽ giúp giảm tình trạng này Dòng điện cung cấp cho đèn sương mù thường được lấy từ relay đèn kích thước phù hợp.
Hình 2.8 Sơ đồ nguyên lý làm việc mạch điều khiển đèn sương mù trên xe Toyota Vios
Hình 2.9 Sơ đồ mạch điều khiển đèn sương mù trên xe Toyota Vios 2009
Hình 2.10 Sơ đồ mạch điều khiển đèn sương mù trên xe toyota Vios 2009
Hình 2.11 Sơ đồ bố trí trên xe Toyota Vios 2009
1.2.1 Nguyên lý hoạt động khi công tắc đèn sương mù bật ở vị trí phía trước thì dòng điện (+) đi từ hệ thống đèn hậu => cầu chì qua => cuộn dây của rơ – lay đèn sương mù => chân BFG => chân LFG => mát, làm tiếp điểm rơ-lay đèn sương mù đóng lại, đồng thời dồng điện đi từ (+) ắc quy => tiếp điểm rơ-lay => bóng đèn sương mù => mát Đèn sương mù sáng
Các giắc nối trên mạch
Hình 2.12 Giắc nối dây điện cụm công tắc sương mù phía trước
Nối Dụng Cụ Đo Tình Trạng Công Tắc Điều Kiện Tiêu Chuẩn
B8-2 - Mát thân xe Khoá điện ON Công tắc điều khiển đèn ở TAIL Công tắc đèn sương mù ON
B9-2 - Mát thân xe Khoá điện ON Công tắc điều khiển đèn ở TAIL Công tắc đèn sương mù ON
Hình 1.13 Giắc nối dây điện công tắc chế độ đèn pha
Nối Dụng Cụ Đo Tình Trạng Công Tắc Điều Kiện Tiêu Chuẩn
B8-2 - Mát thân xe Khoá điện ON
Công tắc điều khiển đèn ở TAIL Công tắc đèn sương mù ON
Khoá điện ON Công tắc điều khiển đèn ở TAIL Công tắc đèn sương mù ON
Hình 2.12 Giắc nối đây điện công tắc chế độ đèn pha
Nối Dụng Cụ Đo Tình trạng công tắc Điều Kiện TiêuChuẩn
Công tắc điều khiển đèn ở
Hình 2.14 Giắc nối dây điện công tắc chế độ đèn pha
Nối Dụng Cụ Đo Tình Trạng Công Tắc Điều Kiện Tiêu
Công tắc đèn sương mù trước OFF
Công tắc đèn sương mù trước ON
KIỂM TRA HỆ THỐNG CHIẾU SÁNG TRÊN XE Ô TÔ
Các hư hỏng và cách khắc phục trong hệ thống cung cấp điện
Trên xe, đèn báo nạp giúp người lái phát hiện hư hỏng của hệ thống nạp hoặc nhận biết tình trạng ắc quy yếu, dẫn đến việc không thể khởi động động cơ Khi ắc quy yếu hoặc hết điện, việc khởi động xe sẽ gặp khó khăn.
Hiện tượng không khởi động được động cơ và đèn pha sáng mờ xảy ra khi máy phát không cung cấp đủ điện để nạp cho ắc quy Nguyên nhân chính có thể do thiết bị như ắc quy hoặc máy phát gặp vấn đề, hoặc do cách vận hành xe không đúng nguyên tắc, dẫn đến ắc quy bị cạn kiệt điện.
Kiểm tra cực ắc quy để đảm bảo không bị bẩn hoặc ăn mòn, vì điều này có thể giảm điện dung và tăng điện trở, dẫn đến hiện tượng ắc quy nạp chóng sôi và phóng nhanh hết Nếu ắc quy đã quá cũ, nên xem xét thay thế bằng ắc quy mới để đảm bảo hiệu suất tối ưu.
Kiểm tra độ căng đai của đai dẫn động máy phát
Kiểm tra điện áp chuẩn của máy phát Ắc quy bị nạp quá mức
Hiện tượng giảm độ sáng đèn pha và cần thường xuyên bổ sung nước cho ắc quy có thể do sự bất thường trong hệ thống điện Để khắc phục, cần đo điện áp ra của máy phát và kiểm tra bộ điều chỉnh điện.
Có hai kiểu tiếng ồn khác thường phát ra trong hệ thống nạp cần phải phân biệt để khắcphục:
Thứ nhất là tiếng ồn cơ khí sinh ra do đai dẫn động bị trượt ở Puly máy phát hay do mòn hỏng ổ bi máy phát
A Thứ hai là tiếng ồn cộng hưởng từ gây ra hoặc bởi sự chập mạch trong cuộn stator hoặc diod bị hỏng, nếu bị cộng hưởng từ thì khi mở radio sẽ thường xuyên bị nhiễu sóng
Khi phát hiện thấy một trong hai kiểu tiếng ồn trên cần phải dừng động cơ và khắc phục sửa chữa
Khi phát hiện thấy một trong hai kiểu tiếng ồn trên cần phải dừng động cơ và khắc phục sửa chữa
2 Các hư hỏng thường gặp ở hệ thống chiếu sáng trên xe toyata vios
Hư hỏng Nguyên nhân Xử lý
Có một đèn không sáng
+ Bóng đèn hỏng + Dây dẫn đứt hoặc tiếp mass không tốt
+ Thay bóng đèn + Kiểm tra dây dẫn
Các đèn trước không sáng
+ Đứt cầu chì + Rơ le điều khiển đèn hư + Công tắc đèn hư + Công tắc đảo pha hư
+ Dây dẫn đứt hoặc tiếp xúc mass không tốt
+ Thay cầu chì và kiểm tra ngắn mạch + Thay rơ le + Kiểm tra công tắc + Kiểm tra công tắc + Kiểm tra dây dẫn Đèn báo pha, đèn
+ Công tắc đèn hư + Công tắc đảo pha hư + Dây dẫn đứt hoặc tiếp xúc mass không tốt
+ Kiểm tra công tắc + Kiểm tra công tắc + Kiểm tra lại dây dẫn Đèn kích thước, đèn bảng số, đèn trong không sáng
+ Đứt cầu chì + Rơ le đèn hư + Công tắc đèn hư + Dây dẫn đứt hoặc tiếp xúc mass không tốt
+ Thay cầu chì và kiểm tra ngắn mạch + Kiểm tra rơ le + Kiểm tra công tắc + Kiểm tra dây dẫn
KẾT LUẬN
Sau hơn 6 tuần nghiên cứu và tìm hiểu, cùng với sự hỗ trợ tận tình từ Thầy Phạm Việt Thành, em đã hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
• Hoàn thành được bài tập lớn trong thời gian cho phép
• Trình bày được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống chiếu sáng TOYOTA VIOS 2009
Mặc dù thời gian nghiên cứu còn hạn chế, đề tài chưa thể hiện giá trị thực tiễn về kinh tế, nhưng nó đã tạo nền tảng vững chắc cho việc phát triển một đồ án hoàn chỉnh hơn trong tương lai.
Nếu được sự cho phép về thời gian, kinh phí, cộng tác và điều kiện nhân sự thì đề tài sẽ nghiên cứu theo hướng sau:
Hoàn chỉnh hơn về nội dung của đề tài về chiều rộng lẫn chiều sâu.
