Nội dung nghiên cứu…
Cơ sở lý luận của vấn đề
1 1.1 Khái niệm dự án và phương pháp dạy học theo dự án
Dự án là một đề án, dự thảo hoặc kế hoạch cần thực hiện nhằm đạt được mục tiêu đề ra Thuật ngữ này được áp dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như sản xuất, kinh doanh, nghiên cứu khoa học, quản lý xã hội, và đặc biệt trong giáo dục và đào tạo, nơi nó được sử dụng như một phương pháp hoặc hình thức dạy học hiệu quả.
Dạy học theo dự án là một phương pháp giáo dục kết hợp lý thuyết và thực tiễn, trong đó học sinh thực hiện nhiệm vụ phức tạp với tính tự lực cao Quá trình này bao gồm việc xác định mục tiêu, lập kế hoạch, thực hiện dự án, và đánh giá kết quả.
1.1.2 Đặc điểm của dạy học theo dự án
Các nhà sư phạm Mỹ đầu thế kỷ XX đã xác lập cơ sở lý thuyết cho phương pháp dạy học theo dự án, chỉ ra ba đặc điểm cốt lõi của phương pháp này.
Các dự án học tập thường được thực hiện theo nhóm, yêu cầu sự hợp tác và phân công công việc giữa các thành viên Việc này không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng làm việc nhóm mà còn nâng cao khả năng giao tiếp và quản lý thời gian hiệu quả.
- Định hướng vào thực tiễn: Dự án học tập gắn liền với hoàn cảnh thực tiễn đời sống, yêu cầu kết hợp giưa lý thuyết và thực hành
- Định hướng vào sản phẩm: Trong quá trình thực hiện dự án sẽ tạo ra sản phẩm có thể được trình bày công bố và được sử dụng.
1 1.3 Quy trình tổ chức dạy học theo dự án
Quy trình thiết kế bài học dạy học theo dự án gồm 5 bước sau đây:
Bước 1: Chọn đề tài và xác định mục đích của dự án
Bước 2: Xác định đề cương, kế hoạch thực hiện.
Bước 3: Thực hiện dự án.
Bước 4: Thu thập kết quả và trình bày sản phẩm.
Bước 5: Đánh giá dự án.
1.2 Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
1.2.1 Hoạt động trải ng hi ệm, hướng nghiệp
Hoạt động trải nghiệm mang đến cho học sinh cơ hội tích hợp kiến thức và kỹ năng từ nhiều môn học khác nhau, giúp họ áp dụng vào thực tiễn trong môi trường trường học, gia đình và xã hội Ngoài ra, hoạt động này còn tạo điều kiện cho học sinh tham gia vào các hoạt động phục vụ cộng đồng và hướng nghiệp Ba mục tiêu cơ bản của hoạt động trải nghiệm bao gồm phát triển kỹ năng sống, nâng cao nhận thức xã hội và định hướng nghề nghiệp cho học sinh.
- Năng lực thích ứng với cuộc sống;
- Năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động;
- Năng lực định hướng nghề nghiệp.
1 2.2 Nội dung tổ chứ c hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
Có 4 mạch nội dung hoạt động trải nghiệm:
- Hoạt động hướng vào bản thân: khám phá bản thân và rèn luyện bản thân
- Hoạt động hướng đến xã hội: chăm sóc gia đình, xây dựng nhà trường và cộng đồng.
- Hoạt động hướng đến tự nhiên: tìm hiểu và bảo tồn cảnh quan thiên nhiên; tìm hiểu và bảo vệ môi trường.
Hoạt động hướng nghiệp bao gồm việc tìm hiểu các nghề nghiệp, rèn luyện phẩm chất và năng lực phù hợp với định hướng nghề nghiệp, cũng như lựa chọn hướng đi nghề nghiệp và lập kế hoạch học tập theo định hướng đó.
1.2.3 Một số phương thức tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp chủ yếu
Phương thức khám phá là một cách tổ chức hoạt động giúp học sinh trải nghiệm thế giới tự nhiên và thực tế cuộc sống Qua đó, học sinh có cơ hội khám phá những điều mới lạ, tìm hiểu và phát hiện vấn đề từ môi trường xung quanh Phương thức này không chỉ bồi dưỡng những cảm xúc tích cực mà còn nuôi dưỡng tình yêu quê hương đất nước Các hoạt động tham quan, cắm trại, thực địa và các phương thức tương tự khác là những hình thức tổ chức trong nhóm phương thức khám phá này.
Phương thức thể nghiệm và tương tác là hình thức tổ chức hoạt động giúp học sinh có cơ hội giao lưu, thực hành và thử nghiệm ý tưởng thông qua các hoạt động như diễn đàn, kịch, hội thảo, hội thi, trò chơi và nhiều phương thức tương tự khác.
Phương thức cống hiến là cách thức tổ chức các hoạt động nhằm tạo cơ hội cho học sinh đóng góp giá trị xã hội thông qua những hành động thực tiễn Điều này bao gồm việc tham gia vào các hoạt động tình nguyện nhân đạo, lao động công ích, tuyên truyền và nhiều hình thức tương tự khác.
Phương thức nghiên cứu là cách tổ chức hoạt động nhằm tạo cơ hội cho học sinh tham gia vào các đề tài và dự án nghiên cứu khoa học, được truyền cảm hứng từ những trải nghiệm thực tế Qua đó, học sinh có thể đề xuất các biện pháp giải quyết vấn đề một cách khoa học Nhóm hình thức này bao gồm các hoạt động như khảo sát, điều tra, thực hiện dự án nghiên cứu, sáng tạo công nghệ, nghệ thuật và các phương thức tương tự khác.
1.3 Sự kết hợp giữa phương pháp dạy học theo dự án và hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
Sự kết hợp giữa phương pháp dạy học theo dự án và hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp tạo ra một môi trường học tập tích cực và thú vị cho học sinh Phương pháp này giúp gắn kết lý thuyết với thực hành, khuyến khích tư duy và hành động, đồng thời kết nối nhà trường với xã hội Học sinh có cơ hội tổng hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực và áp dụng một cách sáng tạo vào thực tế, từ đó trải nghiệm các nghề nghiệp trong tương lai.
Tiểu kết chương 1 nhấn mạnh rằng dạy học theo dự án kết hợp với hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp là phương pháp tiếp cận kiến thức thực tiễn, giúp học sinh áp dụng kiến thức vào thực tế Phương pháp này phù hợp với xu hướng phát triển năng lực và phẩm chất, đồng thời đảm bảo giáo dục toàn diện trong bối cảnh hiện nay.
Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Theo công văn số 4612/BGDĐT-GDTrH, các trường cần lựa chọn chủ đề và xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, nhằm phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh.
Theo công văn 3280/BGDĐT-GDTrH, việc tích hợp nội dung dạy học chương Cacbohiđrat trong môn Hóa học lớp 12 thành chủ đề Cacbohiđrat đã được thực hiện Tuy nhiên, nhóm môn vẫn tổ chức các hoạt động dạy học thành những nội dung độc lập, chưa thể hiện sự gắn kết giữa các nội dung trong chủ đề và chưa tổ chức được các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm Nguyên nhân chủ yếu là do điều kiện kinh tế vùng miền, đặc điểm của học sinh, cơ sở vật chất của trường và sự ngại ngùng của giáo viên trong việc đổi mới phương pháp dạy học tích cực.
2.2 Thực trạng việc nhận thức của giáo viên Để xác lập cơ sở thực tiễn cho việc dạy học theo dự án kết hợp với hoạt động trải nghiệm đối với môn Hóa học, tôi đã tiến hành điều tra về việc nhận thức của 50 giáo viên các môn trong trường trung học phổ thông trên địa bàn huyện Nghĩa Đàn, thị xã Thái Hòa, huyện Quỳ Hợp, huyện Quỳnh Lưu (Phụ lục 1)
Kết quả thể hiện qua bảng sau:
NỘI DUNG KHẢO SÁT KẾT QUẢ TỈ LỆ %
1 Thầy / Cô có biết phương pháp dạy học theo dự án và hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018
2 Thầy / Cô hãy cho biết mức độ cần thiết của dạy học theo dự án và hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018
3 Thầy / Cô hãy cho biết mức độ sẵn sàng của dạy học theo dự án và hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018
NỘI DUNG KHẢO SÁT KẾT QUẢ TỈ LỆ %
4 Thầy / Cô có đồng ý là kết thúc một chủ đề học sinh có một tổng thể kiến thức mới, tinh giản và chặt chẽ
5 Thầy / Cô có đồng ý kiến thức được truyền tải bằng hoạt động dạy học theo dự án kết hợp với hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp gần gũi với thực tiễn mà học sinh đang sống hơn do yêu cầu cập nhật thông tin khi thực hiện chủ đề.
6 Thầy / Cô có hướng tới bồi dưỡng các kỹ năng làm việc với thông tin, giao tiếp, ngôn ngữ, hợp tác.
7 Thầy / Cô hãy cho biết là phương pháp, cách thức tiến hành dạy học chủ đề theo bằng hoạt động dạy học theo dự án kết hợp với hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp sẽ như thế nào?
- Đa dạng tùy chủ đề
0 Kết quả thu được cho thấy một số vấn đề sau:
Hiện nay, giáo viên nhận thức rõ tầm quan trọng của dạy học theo dự án, nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc kết hợp với hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp Điều này ảnh hưởng đến việc phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh, cũng như chưa hệ thống hóa kiến thức một cách chặt chẽ và có nội dung ý nghĩa Việc này hạn chế khả năng tự hoạt động của học sinh trong việc khám phá và áp dụng kiến thức vào thực tiễn.
Mặc dù có nhiều mặt tích cực và nhận thức đúng đắn, vẫn còn một số vấn đề cần lưu ý, như việc một số giáo viên chưa chú trọng đến việc rèn luyện kỹ năng làm việc cho học sinh Họ cũng chưa tích cực đổi mới phương pháp dạy học theo dự án, điều này ảnh hưởng đến sự phát triển năng lực của học sinh.
UNESCO đã xác định tinh thần “học suốt đời” với 4 trụ cột giáo dục gồm:
“Học để biết, học để làm việc, học để chung sống và học để khẳng định mình” là phương châm giáo dục quan trọng Với tinh thần đổi mới và sáng tạo, chúng tôi, những giáo viên, đã tìm ra nhiều giải pháp cải tiến nhằm đáp ứng yêu cầu dạy và học hiện nay Để phù hợp với Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018, tôi đề xuất áp dụng phương pháp dạy học theo dự án chủ đề Cacbohiđrat trong chương trình Hóa học 12, kết hợp với các hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp.
Chủ đề Cacbohiđrat trong chương 2 của chương trình Hóa học lớp 12 tập trung vào các chất tự nhiên có trong cây trồng, củ quả Học sinh ở vùng thuần nông có cơ hội liên kết kiến thức với thực tiễn, từ đó định hướng nghề nghiệp tương lai Điều này không chỉ giúp các em nhận thức được giá trị của nông sản quê hương mà còn khuyến khích tư duy làm giàu từ những nguồn tài nguyên sẵn có như ruộng lúa, đồi cam, nhờ vào kiến thức và kỹ năng đã học.
Theo công văn 3280/BGDĐT-GDTrH, chương trình dạy học năm 2020 - 2021 yêu cầu xây dựng nội dung chương 2 về Cacbohiđrat trong môn Hóa học lớp 12 thành chủ đề dạy học Cacbohiđrat Để đáp ứng các mục tiêu của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, tôi đã thiết kế chủ đề Cacbohiđrat theo hình thức dạy học dự án kết hợp với hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp.
Xây dựng kế hoạch dạy học dự án chủ đề Cacbohiđrat kết hợp với hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
kết hợp với hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
Giáo viên xây dựng kế hoạch dạy học theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh dựa trên quy trình tổ chức dạy học theo dự án, phù hợp với Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018.
KẾ HOẠCH DẠY HỌC DỰ ÁN CHỦ ĐỀ CACBOHIĐRAT
KẾT HỢP VỚI HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP
Môn học: HÓA HỌC - Lớp 12 Thời gian thựchiện trên lớp: 6 tiết 3.1 Nội dung
Chủ đề Cacbohiđrat liên quan đến các hợp chất tự nhiên quen thuộc trong cuộc sống như khoai, củ sắn, hạt lúa, hạt ngô và hoa quả Việc tổ chức dạy học theo dự án kết hợp với hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp sẽ giúp học sinh tiếp thu kiến thức hóa học một cách dễ dàng hơn Qua đó, học sinh có thể vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tự chiếm lĩnh kiến thức và phát triển năng lực, phẩm chất của bản thân.
3.2 Các kiến thức nền học sinh cần nắm vững
1 Glucozơ: Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên, cấu tạo phân tử, tính chất hóa học, ứng dụng, điều chế.
2 Fructozơ: Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên, cấu tạo phân tử, tính chất hóa học.
3 Saccarozơ: Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên, cấu tạo phân tử, tính chất hóa học, ứng dụng.
4 Tinh bột: Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên, cấu tạo phân tử, tính chất hóa học, ứng dụng.
5 Xenlulozơ: Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên, cấu tạo phân tử, tính chất hóa học, ứng dụng.
Phụ lục trang 13 môn H óa học kèm theo Công văn số 3280/BGDĐT -GDTrH
+ Nêu được tính chất vật lý, cấu tạo phân tử của các chất glucozơ, fructozơ, saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ.
+ Giải thích được tính chất hóa học của các chất glucozơ, fructozơ, saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ.
Vận dụng kiến thức hóa học giúp chúng ta phát hiện và giải thích sự hiện diện của các chất tự nhiên, đồng thời áp dụng hóa học vào đời sống hàng ngày.
Việc vận dụng kiến thức từ các môn học như Sinh học, Vật lý và Toán học là rất quan trọng trong việc hiểu rõ về dinh dưỡng, chuyển hóa vật chất và năng lượng ở vi sinh vật (Bài 22 - Sinh học lớp 10), cũng như quá trình sinh sản của chúng (Bài 23 - Sinh học lớp 10) Những kiến thức này không chỉ giúp nắm bắt các khái niệm cơ bản mà còn tạo nền tảng vững chắc cho việc nghiên cứu sâu hơn về vi sinh vật trong các lĩnh vực khoa học khác nhau.
Sinh trưởng của vi sinh vật là một chủ đề quan trọng trong bài 25 của chương trình Sinh học lớp 10 Hiểu rõ về tốc độ phản ứng của vi sinh vật giúp chúng ta thống kê và tính toán hiệu quả, từ đó hỗ trợ trong việc thiết kế và chế tạo các sản phẩm cho các dự án nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn.
+ Đề xuất các giải pháp, quy trình thiết kế sản phẩm của dự án.
Năng lực tự chủ và tự học là yếu tố quan trọng giúp học sinh tự hoàn thiện kiến thức nền thông qua bộ câu hỏi định hướng Bên cạnh đó, việc định hướng nghề nghiệp của bản thân cũng được phát triển qua các hoạt động học tập và trải nghiệm thực tế.
Năng lực giao tiếp và hợp tác bao gồm việc xác định rõ trách nhiệm và hoạt động của bản thân, tổ chức và thuyết phục người khác trong các buổi thuyết trình, cũng như đánh giá hiệu quả của hoạt động hợp tác.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo ở học sinh bao gồm việc nhận diện ý tưởng mới, phát hiện và làm rõ các vấn đề, hình thành cũng như triển khai những ý tưởng sáng tạo Học sinh cũng cần đề xuất và lựa chọn giải pháp phù hợp, đồng thời thiết kế và tổ chức các hoạt động liên quan để thực hiện những ý tưởng đó.
Năng lực sử dụng công cụ công nghệ thông tin bao gồm thiết kế bài thuyết trình trên PowerPoint, soạn thảo báo cáo trên Word, và khả năng cộng tác trực tuyến Ngoài ra, việc quay video, chụp ảnh, tìm kiếm, tổng hợp và lưu trữ thông tin trên Internet cũng là những kỹ năng quan trọng.
+ Định hướng được ngành, nghề sẽ lựa chọn sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông.
+ Chủ động, tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ thiên nhiên, phát huy giá trị các di sản văn hóa.
+ Chủ động, tích cực vận động người khác tham gia các hoạt động từ thiện và hoạt động phục vụ cộng đồng.
+ Tôn trọng sự khác biệt về lựa chọn nghề nghiệp, hoàn cảnh sống, sự đa dạng văn hóa cá nhân.
+ Tích cực tìm tòi và sáng tạo trong học tập; có ý chí vượt qua khó khăn để đạt kết quả tốt trong học tập.
+ Tích cực học tập, rèn luyện để chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai
+ Nhận thức và hành động theo lẽ phải
+ Sẵn sàng chịu trách nhiệm về những lời nói và hành động của bản thân
3.3.2 Thiết bị dạy học và học liệu
- Tài liệu: Sách giáo khoa Hóa học 12, Sinh học 10, bộ câu hỏi định hướng do giáo viên biên soạn, phiếu học tập và các nguồn thông tin trên Internet
Trong quá trình thực hiện dự án, các phương tiện cần thiết bao gồm tranh ảnh, sticker các loại, máy tính, điện thoại, máy chiếu, giấy Ao, bút dạ và nam châm Những dụng cụ và thiết bị thí nghiệm này đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và nâng cao hiệu quả của các hoạt động thực nghiệm.
3.3.3 Thời lượng và thời điểm thực hiện
- Thời gian: 6 tiết trên lớp, 1 tuần ở nhà, 2 ngày tham gia hoạt động tham quan, trải nghiệm tại làng nghề Đan võng và xưởng sản xuấtcủa Hợp tác xã.
TT THỜI GIAN NHIỆM VỤ CHỦ YẾU ĐỊA ĐIỂM
Tiết 1 (45’) - Lập nhóm, phân công nhiệm vụ.
- Chọn nội dung nghiên cứu kiến thức nền
- Trả lời câu hỏi định hướng
- Tìm tài liệu và thông tin liên quan.
2 Tiết 2 (45’) - Tổng hợp kiến thức nền.
- Thiết kế sản phẩm để báo cáo Tại phòng học
3 1 buổi - Tham quan học tập ở làng nghề Đan võng gai
4 Tiết 3 (45’) - Báo cáo phòng tranh
- Đánh giá phần tìm hiểu kiến thức nền.
5 Tiết 4 (45’) - Thảo luận, ôn tập kiến thức.
- Chọn chủ đề thực nghiệm Tại phòng học
6 1 buổi - Tham quan học tập ở Hợp tác xã nông sản Hạnh Phúc Hợp tác xã
7 1 tuần - Thiết kế, thử nghiệm, điều chỉnhsản phẩm của dự án Tại nhà học sinh
1 buổi - Trải nghiệm tham gia sản xuất ở xưởng sản xuất của Hợp tác xã nông sản Hạnh Phúc
- Báo cáo, giới thiệu sản phẩm của dự án Tại phòngbộ môn Hóa học
TT THỜI GIAN NHIỆM VỤ CHỦ YẾU ĐỊA ĐIỂM
3.3.4 Phương pháp và địa điểm tổ chức
- Phương pháp dạy học: Dạy học theo dự án, báo cáo phòng tranh, cùng các kỹ thuật 5W1H, KWLH, Mindmap,…
- Địa điểm tổ chức: trên lớp, ở nhà học sinh, trong xưởng sản xuất của Hợp tác xã, tham quan làng nghề Đan võng gai
A Xác định kiến thức nền trong chủ đề Cacbohiđrat
* Hoạt động 1: Ổn định, khởi động, tạo tình huống xuất phát
- Giáo viên ổn định lớp học, kiểm tra sĩ số
Chia lớp thành 5 nhóm học tập dựa trên các sticker màu sắc khác nhau, mỗi màu sẽ đại diện cho một nhóm trong quá trình dạy học chủ đề Cacbohiđrat Cụ thể, nhóm số 1 sẽ có màu xanh lá, nhóm số 2 màu vàng, nhóm số 3 màu cam đất, nhóm số 4 màu hồng, và nhóm số 5 màu xanh dương.
- Giáo viên giao phiếu nhật ký hoạt động của nhóm cho học sinh sau khi hình thành nhóm
NHẬT KÝ HOẠT ĐỘNG CỦA NHÓM
Nhật ký hoạt động nhóm là công cụ quan trọng giúp giáo viên và học sinh đánh giá tổng quát quá trình hoạt động của nhóm trong giờ học Nó cho phép theo dõi thái độ và mức độ tham gia của từng thành viên, từ đó đưa ra biện pháp hỗ trợ và tư vấn phù hợp để cải thiện kỹ năng học tập cho các buổi học sau Để đánh giá đúng năng lực của các bạn, giáo viên mong muốn các em hãy đánh giá trung thực về mức độ tham gia của nhau trong các hoạt động.
Các nguyên tắc làm việc nhóm khi tham gia các hoạt động nhóm
1 Luôn có bạn nhóm trưởng là người điều phối chung, phân công nhiệm vụ, đánh giá, ghi nhận thái độ hoạt động của các thành viên.
2 Luôn có một bạn quản lý thời gian: thông báo thời gian ở các hoạt động, nhắc nhở nhóm khi sắp hết giờ,…
3 Luôn có một bạn thư ký ghi chép vào phiếu hoạt động chungcủa nhóm.
4 Tất cả các thành viên đều phải tham gia vào việc thảo luận, tính toán, thực hiện thí nghiệm, thử nghiệm, báo cáo,…
Bước 1: (30’’): Họp nhóm, bầu nhóm trưởng, thư ký và phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm và đặt tên nhóm
Bước 2: (30’’): Thư ký nhóm điền họ tên và nhiệm vụ của các thành viên vào bảng
Lưu ý: Phần “Thái độ khi tham gia các hoạt động” sẽ được cả nhóm cùng đánh giá và thư ký ghi lại vào cuối buổi học.
Bảng 1 DANH SÁCH THÀNH VIÊN VÀ PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ STT Họ và tên Phân công nhiệm vụ Thái độ khi tham gia các hoạt động học tập
Trong bước 3 của dự án “LIVE FOR LIVES” - “Sống cho đời sống”, các nhóm sẽ tham gia vào việc báo cáo, đấu giá sản phẩm và đánh giá thông qua các Sticker mặt cười.
Bảng 2 GHI NHẬNHOẠT ĐỘNG NHÓM STT Nhiệm vụ Thái độ khi tham gia các hoạt động học tập
2 Thiết kế sản phẩm báo cáo tìm hiểu kiến thức nền
3 Tham quan học tập ở làng ng hề Đan võng gai
4 Tham quan trải nghiệm ở Hợp tác xã nông sản Hạnh Phúc
5 Đấu giá sản phẩm của dự án
Bước 4: (1’): Cuối buổi học, nhóm thảo luận và tự đánh giá hoạt động của nhóm theo các tiêu chí trong bảng
Bảng 3 ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG NHÓM
STT Nội dung Trung bình Khá Tốt Rất tốt Ghi chú
1 Thái độ hợp tác trong nhóm
2 Kỹ năng giao tiế p trong nhóm
3 Kỹ năng giải quyết vấn đề
4 Kỹ năng phân chia công việc
6 Sự sáng tạo trong các hoạt động
Giáo viên tổ chức trò chơi ô chữ bí mật bằng cách sử dụng công cụ Random trên Online Stopwatch để bốc thăm các nhóm Mỗi nhóm sẽ trả lời câu hỏi tương ứng với hàng ngang có màu sắc của mình trong ô chữ Trò chơi sẽ kết thúc khi nhóm nào tìm ra từ khóa đầu tiên, và nhóm đó sẽ nhận điểm thưởng từ các nhóm còn lại.
- Từ khóa là tên chủ đề Cacbohiđrat, giáo viên dẫn vào bài Ô chữ khởi động
* Hoạt động 2: Tìm hiểu kiến thức nền về các chất tìm hiểu trong chủ đề
Học sinh cần tham khảo thông tin từ sách giáo khoa và tìm kiếm tài liệu trên Internet để trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập số 1, nhằm hoàn thành nhiệm vụ tìm kiếm thông tin và tư liệu cho bài học.
Thực nghiệm đề tài
Trên cơ sở tiến hành các giải pháp đã đặt ra ở chương 3, tôi đã tiến hành thực nghiệm đề tài nhằm:
Kiểm tra tính khả thi và hiệu quả của các phương pháp dạy học là rất cần thiết trong việc xây dựng chủ đề hoạt động dạy học theo dự án Cần đánh giá xem những giải pháp đã đề ra có thể áp dụng tại các trường phổ thông hiện nay hay không, và liệu chúng có đáp ứng được yêu cầu đổi mới trong giai đoạn hiện tại hay không.
+ Kiểm tra và đánh giá sự đúng đắn khi triển khai các giải pháp của đề tài
4 1.2 Nhiệm vụ thực nghiệm Để đạt được mụcđích trên, thực nghiệm đề tài phải có nhiệm vụ sau:
+ Khảo sát học sinh trước và sau khi thực hiện đề tài.
Đánh giá tính khả thi của việc thực hiện các giải pháp trong đề tài thông qua dạy học theo dự án ở các lớp là cần thiết, nhằm bổ sung, điều chỉnh và hoàn thiện các phương pháp giảng dạy.
+ Chuẩn bị đầy đủ các tài liệu, thông tin có liên quan đến việc thực nghiệm đề tài.
+ Xử lý và phân tích kết quả thực nghiệm, nhận xét và rút ra kết luận đúng đắn khi triển khai các giải pháp của đề tài
4.2 Đối tượng và phương pháp thực nghiệmđề tài
Đối tượng thực nghiệm của nghiên cứu này là học sinh lớp 12 tại hai trường THPT 1-5 và THPT Thái Hòa, tỉnh Nghệ An Mỗi trường sẽ có 4 lớp tham gia, bao gồm 2 lớp thực nghiệm và 2 lớp đối chứng.
+ Điều tra, phân tích, tổng hợp, so sánh các số liệu
+ Dạy thực nghiệm chủ đề Cacbohiđrat bằng dạy học theo dự án kết hợp hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
+ Trên cơ sở các kết quả thu được, rút ra kết luận về đề tài nghiên cứu.
4.3 Nội dung thực nghiệm đề tài
Dạy học theo dự án có lồng ghép hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp chủ đề Cacbohiđrat
4.4 Tiến hành thực nghiệm đề tài
4 4.1 Công tác chuẩn bị cho việc thực nghiệm
Nghiên cứu kỹ lưỡng tài liệu định hướng dạy học theo dự án tại trường trung học là rất quan trọng Các nội dung này bao gồm hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp, cùng với kiến thức về Cacbohiđrat và ứng dụng của chúng trong cuộc sống hàng ngày Việc nắm vững những thông tin này sẽ giúp giáo viên và học sinh tối ưu hóa quá trình học tập và phát triển kỹ năng cần thiết.
+ Tham khảo ý kiến từ các đồng nghiệp để bổ sung, hoàn chỉnh những giải pháp để vận dụng vào quá trình thực nghiệm.
+ Tiến hành dạy học song song 8 lớp, 4 lớp đối chứng, 4 lớp thực nghiệm tại
2 trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An
TT Môn dạy Trường Lớp TN Lớp ĐC
2 Hóa học THPT Thái Hòa 12A1, 12A2 12A3, 12A4
+ Biên soạn đề kiểm tra năng lực học sinh sau khi học xong chủ đề Cacbohiđrat (Phụ lục 3)
+ Hình ảnh minh họa các hoạt động thực nghiệm và đối chứng của học sinh
2 trường THPT tiến hành thực nghiệm sư phạm (Phụ lục 4)
+ Quan sát thái độ, ý thức trong các giờ học tổ chức hoạt động dạy học theo dự án với giờ học truyền thống.
Cuối quá trình thực nghiệm, tôi đã thực hiện việc kiểm tra, đánh giá và phân tích các số liệu nhằm có cái nhìn khách quan và chính xác về kết quả đạt được.
Bảng 4.1 Các lớp thực nghiệm, đối chứngtại 2 trường THPT
THPT Phương án Số học sinh Nam Nữ
Học lực môn Hóa học
4.5 Kết quả thực nghiệm đề tài
Áp dụng giải pháp dạy học theo dự án đã mang lại kết quả tích cực cho học sinh, với sự gia tăng rõ rệt về hứng thú và sự chủ động trong học tập Việc kiểm tra và đánh giá kết quả học tập được thực hiện ngay sau khi hoàn thành chủ đề, với nội dung đề kiểm tra nhất quán giữa các lớp thực nghiệm và đối chứng Các câu hỏi và bài tập được thiết kế phù hợp với chương trình học, nhằm phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh.
Bảng 4.2 Bảng thống kê điểm bài kiểm tra của các lớp thực nghiệm
Tổng số HS Điểm số X i
B ảng 4.3 Bảng thống kê điểm bài kiểm tra của các lớp đối chứng
Bảng 4.4 Bảng thống kê các điểm số X i của bài kiểm tra
Biểu đồ 4.1 Phân bố điểm của phương án thực nghiệmvà đối chứng
Bảng 4.5 Bảng phân phối tần suấtđiểm của phương án thực nghiệm và đối chứng
Phương án Tổng số HS Điểm số X i
Lớp thực nghiệm Lớp đối chứng
Biểu đồ 4.2 Phân bố tần suất điểm của phương án thực nghiệm và đối chứng
4.6 Phân tích kết quả thực nghiệm
4 6.1 Về tinh thần học tập của học sinh
Học sinh lớp thực nghiệm thể hiện sự hứng thú cao trong việc học tập, tích cực tham gia vào các hoạt động nghiên cứu khoa học, thảo luận nhóm và mạnh dạn nêu ý kiến Họ biết cách áp dụng kiến thức vào thực tiễn, tạo ra một môi trường học tập hiệu quả Ngược lại, học sinh ở các lớp đối chứng thường học tập thụ động, rụt rè khi phát biểu và không tập trung vào bài giảng, dẫn đến việc nhanh quên kiến thức Điều này khiến cho kết quả học tập của họ thấp hơn Hơn nữa, việc học lý thuyết nặng nề và hàn lâm không giúp học sinh có thể trả lời câu hỏi về ứng dụng kiến thức trong cuộc sống hàng ngày.
4 6.2 Ý kiến của giáo viên khi dạy học bằng hoạt độ ng dạy học theo dự án kết hợp với hoạt động trải nghiệ m , hướng nghiệp
Hoạt động dạy học theo dự án kết hợp trải nghiệm và hướng nghiệp giúp học sinh tự tìm hiểu và áp dụng kiến thức hàn lâm vào thực tiễn Qua việc khám phá và sáng tạo sản phẩm hữu ích, học sinh không chỉ hứng thú tham gia mà còn định hướng rõ ràng cho nghề nghiệp tương lai.
Lớp thực nghiệm Lớp đối chứng
% số h ọc si nh Điểm
Trong chương 4, tôi đã thực hiện các thí nghiệm nhằm đánh giá hiệu quả và tính khả thi của đề tài nghiên cứu Qua việc phân tích bảng số liệu và xử lý dữ liệu thực nghiệm, kết quả cho thấy học sinh lớp thực nghiệm có sự tiến bộ rõ rệt về chất lượng tiếp thu kiến thức và kỹ năng áp dụng kiến thức so với lớp đối chứng.
Câ u lạc bộ STEM T rường THPT 1 -5
