ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
Bài viết trình bày kinh nghiệm quản lý hoạt động trải nghiệm sáng tạo tại trường THPT chuyên Phan Bội Châu, đồng thời đề xuất giải pháp nhằm thực hiện thành công nhiệm vụ đổi mới giáo dục Những giải pháp này hướng tới phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu mới của xã hội.
Hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là bắt buộc từ lớp 1 đến lớp 12 với 105 tiết/năm, đánh dấu sự đổi mới so với chương trình cũ Điều này đặt ra nhiều thách thức cho cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh, yêu cầu chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức, phương pháp và kỹ năng Đề tài này còn tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ quản lý trong việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018.
NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường nói chung và trường THPT nói riêng.
- Phân tích, đánh giá thực trạng và kinh nghiệm quản lý các hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở trường THPT chuyên Phan Bội Châu
Dựa trên kinh nghiệm quản lý các hoạt động trải nghiệm sáng tạo tại trường THPT chuyên Phan Bội Châu, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong các trường THPT nói chung.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp khảo sát thựctiễn
- Phương pháp thống kê, khảo sát
- Phương pháp phân tích, tổng hợp
- Phương pháp so sánh, đốichiếu.
CẤU TRÚC CỦA ĐỀ TÀI
Các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Nghị quyết số 29-NQ/TW, ban hành ngày 4/11/2013 tại Hội nghị lần thứ tám của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, nhấn mạnh sự cần thiết phải đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo Mục tiêu của nghị quyết là nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa Nội dung nghị quyết đề ra các giải pháp cụ thể nhằm cải cách chương trình giảng dạy, phương pháp dạy và học, cũng như tăng cường nguồn lực cho giáo dục Việc thực hiện nghị quyết này sẽ góp phần tạo ra một hệ thống giáo dục hiện đại, phù hợp với nhu cầu xã hội và phát triển bền vững.
Chỉ thị số 3031/CT-BGDĐT ngày 26/8/2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo xác định các nhiệm vụ trọng tâm trong giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên và giáo dục chuyên nghiệp cho năm học 2016-2017 Chỉ thị này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, đồng thời khuyến khích sự phát triển toàn diện cho học sinh Các cơ sở giáo dục cần tập trung vào việc cải tiến chương trình giảng dạy, nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên và tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh trong quá trình học tập.
- Công văn số 3711/BGDĐT-GDTrH ngày 24/8/2018 của Bộ Giáo dục và Đàotạo (GDĐT) về Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học (GDTrH) năm học 2019-2020.
- Công văn số 3892/BGDĐT-GDTrH ngày 28/8/2019 của Bộ Giáo dục và Đàotạo (GDĐT) về Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học (GDTrH) nămhọc 2019-2020.
- Công văn số 3414/BGDĐT-GDTrH ngày 04/9/2020 của Bộ Giáo dục và Đàotạo (GDĐT) về Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học (GDTrH) nămhọc2020-2021.
-Chỉ thị số 15/CT-UBND ngày 30/8/2019 của UBND tỉnh Nghệ An về triển khai nhiệm vụ giáo dục và đào tạo năm học 2019-2020.
-Chỉ thị số 32/CT-UBND ngày 18/9/2020 của UBND tỉnh Nghệ An về triển khai nhiệm vụ giáo dục và đào tạonăm học 2020-2021.
Công văn số 1687/SGD&ĐT-GDTrH ngày 31/8/2018 của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An đã hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học cho năm học 2018-2019 Văn bản này nhằm đảm bảo các trường trung học thực hiện đúng các quy định và nhiệm vụ trong công tác giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại địa phương.
- Công văn số 1602/SGD&ĐT- GDTrH ngày 30/8/2019 của Sở Giáo dục và Đàotạo Nghệ An (GDĐT) về Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học (GDTrH) nămhọc 2019-2020.
- Công văn số 1769/SGD&ĐT- GDTrH ngày 04/9/2020 của Sở Giáo dục và Đàotạo Nghệ An (GDĐT) về Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học(GDTrH) nămhọc 2020-2021.
Các khái niệm liên quan đến đề tài
Theo Wikipedia, "trải nghiệm" là quá trình năng động thu thập kinh nghiệm, bao gồm cả những trải nghiệm tích cực và tiêu cực, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như môi trường sống và tâm lý cá nhân Giáo sư Hoàng Phê trong Từ điển Tiếng Việt định nghĩa trải nghiệm đơn giản là những gì con người đã trải qua, biết và cảm nhận trong thực tế.
Hoạt động trải nghiệm, theo UNESCO, được định nghĩa là quá trình phát triển kiến thức, kỹ năng và thái độ thông qua việc suy nghĩ có ý thức về những trải nghiệm đã qua Điều này yêu cầu người học có những trải nghiệm cá nhân cụ thể, chủ động nhận phản hồi từ những người xung quanh và tự phản tư để đánh giá kiến thức và kinh nghiệm của bản thân.
Trong Chương trình tổng thể 2018, hoạt động trải nghiệm được định nghĩa là một hình thức giáo dục mà học sinh tham gia trực tiếp vào các hoạt động thực tiễn trong môi trường trường học hoặc cộng đồng Hoạt động này được tổ chức và hướng dẫn bởi giáo viên, nhằm phát triển tình cảm, đạo đức, kỹ năng và tích lũy kinh nghiệm cá nhân cho từng học sinh.
Theo Giáo sư Hoàng Phê trong Từ điển Tiếng Việt, sáng tạo được định nghĩa là việc tạo ra những giá trị mới, cả về vật chất lẫn tinh thần Sáng tạo cũng đồng nghĩa với việc tìm ra những cách giải quyết mới, không bị ràng buộc hay phụ thuộc vào những gì đã có trước đó.
Trong thực tiễn giáo dục Việt Nam và thế giới, khái niệm “Hoạt động trải nghiệm sáng tạo” thườngđược nhìn nhận trên các bình diện sau:
Trải nghiệm sáng tạo là hoạt động chủ yếu của học sinh, liên quan đến tri thức, kinh nghiệm xã hội, giá trị và kỹ năng xã hội Mục tiêu chính của hoạt động này là giáo dục toàn diện, nhằm phát huy tiềm năng và khả năng sáng tạo của từng học sinh Kết quả đạt được là một hệ thống kỹ năng, năng lực và phẩm chất cần thiết cho sự phát triển của học sinh.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo được xem như một môn học, bao gồm nội dung, phương pháp, hình thức và cách đánh giá cụ thể Mục tiêu của hoạt động này là phát triển toàn diện nhân cách của học sinh.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là một phương pháp giáo dục do các nhà giáo dục thiết kế, nhằm phát triển toàn diện nhân cách của học sinh.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hình thức tổ chức dạy học, giúp học sinh chiếm lĩnh tri thức, kỹ năng và kỹ xảo Qua đó, hoạt động này không chỉ hình thành năng lực mà còn phát triển phẩm chất của học sinh.
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo được hiểu từ nhiều góc độ khác nhau, nhưng nhìn chung, tất cả đều công nhận đây là một hình thức giáo dục nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho người học Để đạt được điều này, hoạt động trải nghiệm sáng tạo cần đảm bảo ba yếu tố cốt lõi: Hoạt động, Trải nghiệm và Sáng tạo.
Trong sáng kiến kinh nghiệm này, chúng tôi xem hoạt động trải nghiệm sáng tạo là một hình thức dạy học quan trọng Hoạt động này được tổ chức dưới sự hướng dẫn của giáo viên, cho phép học sinh tham gia trực tiếp vào các trải nghiệm thực tiễn trong gia đình, nhà trường và xã hội Qua đó, học sinh không chỉ thể hiện sự sáng tạo mà còn nâng cao kiến thức, phát triển kỹ năng, xác định giá trị cá nhân, và phát triển năng lực, nhân cách cùng tiềm năng sáng tạo của bản thân.
Sơ lược về tình hình trường THPT chuyên Phan Bội Châu, tỉnh Nghệ An 7 2.2.Thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở trường THPT chuyên Phan Bội Châu
Trường THPT chuyên Phan Bội Châu được thành lập ngày 15-10-1974 trên cơ sở các lớp chuyên Văn và chuyên Toán của Tỉnh ra đời từ năm 1965 Từ năm
Từ năm 1981, trường nằm tại số 48 Lê Hồng Phong, thành phố Vinh, với sứ mệnh phát hiện và bồi dưỡng học sinh có năng khiếu, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho quê hương và đất nước Trường mang tên nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu đã trở thành vườn ươm nhân tài xứ Nghệ, nơi nhiều học sinh trở thành cán bộ quản lý của Đảng và Nhà nước, nhà khoa học, kỹ sư, bác sĩ, giáo viên, doanh nhân, và văn nghệ sĩ nổi tiếng, đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng như phát triển xã hội.
Năm học 2020-2021, trường đã tuyển sinh 14 lớp, bao gồm 11 lớp chuyên các môn Toán, Tin học, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Tiếng Anh, Tiếng Pháp và Tiếng Nga; 2 lớp chuyên Ngoại ngữ và Khoa học tự nhiên, cùng 1 lớp chuyên Anh tuyển thẳng dựa trên chứng chỉ quốc tế Hiện tại, trường có tổng cộng 40 lớp với 1.337 học sinh Dự kiến, từ năm học 2022-2023, quy mô trường sẽ tăng lên 42 lớp với hơn 1.400 học sinh.
Trường có tổng cộng 118 giáo viên và nhân viên, bao gồm 4 cán bộ quản lý và 102 giáo viên, với hơn 80% giáo viên đạt danh hiệu dạy giỏi cấp tỉnh Đội ngũ giáo viên nổi bật với 2 Tiến sĩ, 1 nghiên cứu sinh, và hơn 90 Thạc sĩ, cho thấy chất lượng giảng dạy hàng đầu cả nước Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT và trúng tuyển đại học của trường luôn đạt 100%, liên tục nằm trong tốp đầu về điểm bình quân thi đại học Ngoài ra, kết quả bồi dưỡng học sinh giỏi cũng thuộc nhóm hàng đầu cả nước.
Trường THPT chuyên Phan Bội Châu, với truyền thống dạy tốt - học tốt trong suốt nửa thế kỷ qua, đã đạt được nhiều thành tích xuất sắc Trường liên tục được công nhận là "Chi bộ trong sạch vững mạnh" và nhận cờ "Chi bộ trong sạch vững mạnh 10 năm liền" từ Tỉnh uỷ Nghệ An Ngoài ra, trường cũng được công nhận là trường tiên tiến xuất sắc cấp Tỉnh nhiều năm liên tiếp và nhận nhiều Bằng khen cùng Cờ thi đua từ Bộ Giáo dục & Đào tạo và UBND Tỉnh Nghệ An Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã tặng Cờ thi đua cho trường vào các năm 2002, 2007 và 2019, cùng với Huân chương Lao động hạng Ba năm 1994 và Huân chương Lao động hạng Nhì.
1999, Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2004, Huân chương Độc lập hạng
Trường đã đạt nhiều thành tích nổi bật, bao gồm danh hiệu Anh hùng Lao động vào năm 2014 và công nhận là Đơn vị văn hóa tiêu biểu cũng như trường THPT đạt chuẩn Quốc gia Công đoàn nhà trường liên tục nhận Bằng khen và Cờ thi đua từ Liên đoàn Lao động Tỉnh, Công đoàn giáo dục Việt Nam và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Đoàn Thanh niên cũng được vinh danh với nhiều Bằng khen và Cờ thi đua từ Tỉnh Đoàn và Trung ương Đoàn Trường có 16 giáo viên được phong tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú, 16 giáo viên nhận Huân chương Lao động hạng Ba, cùng nhiều giáo viên và cán bộ nhân viên khác được tặng Bằng khen từ Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chủ tịch UBND Tỉnh và các tổ chức liên quan.
Trường THPT chuyên Phan Bội Châu không ngừng nỗ lực và thi đua trong việc dạy và học, nhằm phát huy những thành tích đã đạt được Với quyết tâm giữ vững danh hiệu Đơn vị Anh hùng Lao động, thầy và trò trường luôn xứng đáng với truyền thống quý báu của quê hương xứ Nghệ.
2.2.Thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở trường THPT chuyên Phan Bội Châu
Trường THPT chuyên Phan Bội Châu đã tận dụng lợi thế về chất lượng đội ngũ và năng lực học sinh để triển khai nhiều hoạt động trải nghiệm sáng tạo Các lớp chuyên Sinh đã tham quan Rừng quốc gia Cúc Phương và Pù Mát, lớp chuyên Hóa trải nghiệm tại Nhà máy Sữa Vinamilk, trong khi lớp chuyên Sử khám phá các di tích, danh thắng Bên cạnh đó, các Câu lạc bộ như Văn học dân gian, Tiếng Anh và Tiếng Pháp cũng đóng góp vào hoạt động trải nghiệm, hỗ trợ hiệu quả cho nhiệm vụ dạy và học của giáo viên và học sinh.
Tuy nhiên, các hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở trường THPT chuyên Phan Bội Châu nhữngnăm trướcvẫn còn tồntạimộtsốhạnchế sau đây:
-Thứnhất là hạn chế về số lượng.Tần suất các hoạt động trải nghiệm quá ít, thưathớt Trung bình mộtnămhọc toàn trường chỉ có khoảng 7-10 hoạt động.
Việc quản lý các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường học hiện nay còn nhiều bất cập Lãnh đạo nhà trường, Đoàn trường và các tổ chuyên môn chưa có kế hoạch cụ thể và dài hạn cho các hoạt động này, dẫn đến tình trạng tổ chức diễn ra một cách tùy hứng và thiếu sự chuẩn bị Hơn nữa, việc quản lý tài chính cũng chưa được thống nhất, thường xuyên giao phó cho giáo viên và phụ huynh, gây khó khăn trong việc triển khai hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh.
Chất lượng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo hiện nay còn hạn chế, chủ yếu chỉ dừng lại ở mức trải nghiệm mà thiếu tính sáng tạo Nhiều hoạt động chỉ mang tính chất du lịch trá hình Hơn nữa, các hoạt động này chủ yếu được tổ chức bởi giáo viên và phụ huynh, trong khi học sinh chưa thực sự phát huy vai trò chủ thể của mình trong các hoạt động này.
-Thứ tư, hình thức tổ chức các hoạt động còn đơn điệu, nhàm chán, chưa phong phú, chưa tạođược sựhứng thú cho học sinh.
Vào thứ năm, nhận thức về hoạt động trải nghiệm vẫn còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào việc tổ chức các hoạt động dã ngoại, gây tốn kém và cồng kềnh Điều này dẫn đến việc chưa chú trọng đến việc tổ chức các hoạt động trong khuôn viên trường học.
Vào thứ Sáu, việc đánh giá và rút kinh nghiệm từ các hoạt động trải nghiệm chưa được chú trọng, dẫn đến việc khâu tổng kết nhận thức và kỹ năng chưa được thực hiện đầy đủ Do đó, hiệu quả của các hoạt động trải nghiệm bị hạn chế.
Vào thứ bảy, việc thi đua khen thưởng cho các hoạt động trải nghiệm sáng tạo vẫn chưa được chú trọng, chưa được xem là tiêu chí đánh giá cho giáo viên và học sinh Điều này đã phần nào làm giảm động lực và khát vọng sáng tạo của cả thầy và trò, cũng như ảnh hưởng đến tinh thần chung của nhà trường.
Nhận thức của một số giáo viên và phụ huynh chưa theo kịp xu thế thời đại, tạo ra trở ngại cho giáo dục tại Xứ Nghệ, nơi nổi tiếng với truyền thống hiếu học Mặc dù việc coi trọng học hành là phẩm chất đáng tự hào, nhưng nếu không cẩn trọng, điều này có thể dẫn đến cái nhìn phiến diện, chỉ chú trọng vào việc thi cử Tại các trường chuyên, nhiều giáo viên và học sinh vẫn quen với việc bồi dưỡng học sinh giỏi, khiến cho việc thay đổi theo hướng giáo dục mới trở nên khó khăn Trong quá trình triển khai các hoạt động trải nghiệm sáng tạo theo mô hình giáo dục tiên tiến, chúng tôi đã gặp nhiều lo ngại từ giáo viên, phụ huynh và học sinh, thậm chí có những giáo viên phản đối vì cho rằng đây chỉ là hoạt động vui chơi, có thể ảnh hưởng đến chất lượng học tập và kết quả thi quốc gia, quốc tế.
Yêu cầu về chất lượng giáo dục từ phụ huynh, học sinh và xã hội ngày càng cao, dẫn đến sự chồng chéo trong các nhiệm vụ mà trường phải thực hiện Mỗi năm, nhà trường cần đồng bộ hóa nhiều nhiệm vụ và giải pháp, vừa bồi dưỡng học sinh giỏi, vừa đảm bảo giáo dục toàn diện, bao gồm thi Đại học, trải nghiệm sáng tạo, nghiên cứu khoa học, giáo dục kỹ năng sống, hoạt động xã hội, văn hóa thể thao, du học và hợp tác quốc tế Điều này thực sự tạo ra thách thức lớn cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh trong trường.
Cơ sở vật chất của trường chuyên hiện đang xuống cấp và thiếu đồng bộ, không đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao Mặc dù đã có dự án xây dựng trường mới, nhưng các hoạt động xây mới tại trường không được phê duyệt trong nhiều năm qua Quy mô trường lớp đã mở rộng, cùng với xu hướng dạy học hiện đại hóa và hội nhập, đặc biệt là tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, đòi hỏi một hệ thống cơ sở vật chất hiện đại Tuy nhiên, sự bất cập về điều kiện cơ sở vật chất đã hạn chế hiệu quả của các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường.
Làm tốt công tác giáo dục, truyền thông để nâng cao nhận thức của học sinh, giáo viên và phụ huynh về hoạt động trải nghiệm sáng tạo
3.1.1 Xây dựng nội dung truyền thông đầyđủ,kịpthời, đúngđắn Để có điều kiệntriển khai và nâng cao hiệu quảcủa các hoạt độngtrảinghiệm sáng tạo, ngoài chính sách, chủ trương của Đảng, Nhà nước, Chính phủ; các văn bảnchỉđạo mang tính pháp quy; ngoài nhữngđiều kiện vềcơ sở vậtchất,năng lực của giáo viên, nhân viên, học sinh, năng lực tài chính của phụ huynh thì điều cần thiết nhất là nhận thức của những người làm công tác giáo dục, của cộng đồng xã hội và đặc biệt là học sinh - chủ thể hoạt động trải nghiệm sáng tạo Có thể thấy rằng,nhậnthức đúng đắn và sựđồng tình ủng hộcủa cán bộ, giáo viên, nhân viên, phụ huynh, học sinh nhà trường nói riêng và cộng đồng xã hội nói chung là một trong những điều kiện tiên quyết, góp phần quyết định sự thành công của các hoạt độngtrảinghiệm sáng tạo.
Nhận thức về tầm quan trọng của các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường phổ thông hiện nay vẫn chưa đồng đều giữa giáo viên, nhân viên, phụ huynh và học sinh Nhiều người vẫn xem các câu lạc bộ học sinh chỉ là trò chơi giải trí, lo ngại ảnh hưởng đến chất lượng học tập và thi cử Điều này tạo ra rào cản lớn trong việc triển khai các hoạt động giáo dục trải nghiệm Do đó, việc tuyên truyền và giáo dục để nâng cao nhận thức về những lợi ích của hoạt động này là rất cần thiết Trong những năm qua, Ban lãnh đạo nhà trường đã chủ động thực hiện nhiều biện pháp truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cho toàn bộ đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh và phụ huynh.
Nhà trường tập trung vào việc tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về giáo dục, nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh về yêu cầu đổi mới giáo dục, đặc biệt là trong dạy học qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo Điều này không chỉ khơi dậy khát vọng và ý chí trách nhiệm mà còn giúp vượt qua mô hình giáo dục cũ để đổi mới nội dung và phương pháp dạy học Công tác truyền thông cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong việc phát triển phẩm chất và năng lực của người học Khi học sinh tham gia vào các hoạt động trải nghiệm, họ không chỉ mở rộng kiến thức và kinh nghiệm mà còn tăng cường hứng thú học tập Hoạt động trải nghiệm giúp hình thành năng lực và phẩm chất sống, phát huy tiềm năng sáng tạo, điều này đặc biệt quan trọng trong thời kỳ kinh tế tri thức hiện nay Qua đó, mỗi học sinh có thể đảm nhận nhiều vai trò khác nhau, từ người kiến thiết đến người tổ chức, giúp họ khám phá bản thân, tương tác với mọi người và phát triển kỹ năng tổ chức và trách nhiệm.
3.1.2 Tích cựcđổimới, sáng tạophươngthức tuyên truyền
Lãnh đạo nhà trường yêu cầu Ban truyền thông không ngừng đổi mới và tìm kiếm những hình thức truyền thông hấp dẫn, nhằm tạo ấn tượng mạnh mẽ trong cộng đồng Mục tiêu là khơi gợi hứng thú và tăng cường sức thuyết phục đối với giáo viên, phụ huynh và học sinh.
Các hoạt động trải nghiệm sáng tạo được quảng bá rộng rãi đến giáo viên, học sinh, phụ huynh và cộng đồng thông qua các cuộc họp, buổi chào cờ, sinh hoạt lớp và họp phụ huynh Đặc biệt, nhà trường sử dụng các phương tiện thông tin đại chúng như báo chí và truyền hình để truyền tải thông tin về những sự kiện trọng đại Bên cạnh đó, Website và mạng xã hội cũng được tích cực sử dụng như kênh tuyên truyền nhanh chóng và hiệu quả.
Hình 1 Truyền thông về thành tích của hoạt độngdạyhọc thông qua các trải nghiệm sáng tạo trên báo
Hình 2 Hình ảnh các hoạtđộng trảinghiệm sáng tạocủa học sinh nhà trường trong phim tư liệu
Xây dựng quy chế, kế hoạch tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo 13 1 Xây dựng các mục tiêu cơ bản của các hoạt động trải nghiệm sáng tạo 13 2.Xây dựng quy trình tổ chức hoạt động sáng tạo
3.2.1 Xây dựng các mục tiêu cơ bản của các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Dựa trên yêu cầu và nhiệm vụ của cấp học THPT, cùng với đặc thù của từng chủ thể, nhà trường xác định các mục tiêu quan trọng nhất cho các hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Mục tiêu chính của việc nâng cao kiến thức là mở rộng nền tảng hiểu biết về các lĩnh vực khoa học tự nhiên như sinh học, vật lý, hóa học, trái đất và vũ trụ, cũng như tri thức về văn hóa xã hội như lịch sử, địa lý, văn hóa và nghệ thuật Bên cạnh đó, cần trang bị kiến thức về pháp luật, ý thức và trách nhiệm công dân, tài chính và khởi nghiệp, sức khỏe và môi trường, cùng với nhận thức về các vấn đề toàn cầu Đặc biệt, hoạt động trải nghiệm cần góp phần hình thành và bồi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp như tình yêu thương con người, yêu đất nước, lòng tự trọng và ý thức trách nhiệm, từ đó xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp trong cộng đồng xã hội.
Các hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm phát triển năng lực tư duy và sáng tạo, bao gồm việc phát hiện vấn đề, quan sát, đặt câu hỏi, thu thập và xử lý thông tin Ngoài ra, chúng còn giúp phân tích, tổng hợp, khái quát hóa vấn đề, rèn luyện tư duy phản biện và khả năng xử lý tình huống.
Các hoạt động trải nghiệm sáng tạo không chỉ mang lại niềm vui mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc rèn luyện kỹ năng cho học sinh, bao gồm giao tiếp và hợp tác, khả năng thích nghi và hội nhập, cũng như sự tự chủ và tự lập.
3.2.2 Xây dựng quy trình tổchứchoạtđộng sáng tạo Để khắc phục tính tùy hứng và chủ quan, cảm tính, nhà trường đã xây dựng khung quy trình tổ chứcmộthoạt độngtrảinghiệm sáng tạovới các bướcnhư sau:
Hình thành ý tưởng là khâu quan trọng quyết định sự thành bại của hoạt động Cần khuyến khích học sinh chủ động tìm và đề xuất ý tưởng, bên cạnh những hoạt động do giáo viên đề ra Ở độ tuổi THPT, học sinh có khả năng sáng tạo lớn nhưng cũng dễ bốc đồng, vì vậy giáo viên cần đổi mới mình để hiểu tâm lý học sinh và đóng vai trò dẫn dắt, hỗ trợ tìm ý tưởng phù hợp Tiêu chí đánh giá ý tưởng bao gồm sự phù hợp và tính khả thi, hai yếu tố quan trọng để triển khai ý tưởng thành công.
Đặt tên cho hoạt động là bước quan trọng, vì tên gọi không chỉ phản ánh chủ đề, mục tiêu và nội dung mà còn tạo sự hấp dẫn, thu hút sự chú ý của học sinh Một tên hoạt động ấn tượng giúp kích thích tâm lý hứng khởi và tích cực cho người tham gia Do đó, việc lựa chọn và sáng tạo tên cho hoạt động cần được đầu tư kỹ lưỡng để đáp ứng các yêu cầu cần thiết.
+ Thểhiện đượcnội dung, chủđề củahoạtđộng.
+ Có tính giáo dục cao.
+ Phù hợp vớiđối tượng tham gia hoạt động.
Học sinh trường chuyên Phan Bội Châu đã thể hiện sự sáng tạo và độc đáo trong việc đặt tên cho các hoạt động, đặc biệt khi được giáo viên động viên Nhiều hoạt động thiện nguyện được đặt tên thuần Việt, giản dị và giàu tình cảm như "Gánh chữ lên non" và "Nắng về trên bản" nhằm hỗ trợ học sinh miền núi, hay chương trình "Vì tiếng cười trẻ thơ" giúp đỡ học sinh làng trẻ SOS Ngược lại, các chương trình văn nghệ và hoạt động giải trí lại mang những tên gọi hiện đại và trẻ trung như "Du ca", "Kiss May" và "Unravel".
Xác định mục tiêu hoạt động là bước quan trọng, giúp dự kiến kết quả mong muốn Trước khi triển khai, cần làm rõ hoạt động này nhằm thực hiện mục tiêu và nhiệm vụ gì, đồng thời xem xét tính phù hợp với mục tiêu và nhiệm vụ của nhà trường cũng như cấp học.
Mục tiêu cần xác định rõ ràng, cụ thể và phù hợp, phản ánh được mứcđộ cao, thấpđốivới các yêu cầuvềkiếnthức, kỹnăng, thái độ…
Để đảm bảo hiệu quả trong hoạt động giáo dục, việc xác định nội dung và hình thức hoạt động là rất quan trọng Nội dung và hình thức này cần phải phù hợp với mục tiêu đã đề ra và điều kiện cụ thể của nhà trường, khối lớp cũng như học sinh Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, việc dạy học phân luồng và phát huy tính cá biệt của từng học sinh được chú trọng, do đó, cần xây dựng nội dung và hình thức hoạt động sao cho phù hợp với từng nhóm học sinh cũng như từng cá nhân tham gia.
Để chuẩn bị cho hoạt động, cần xác định mục tiêu, nội dung và phương thức thực hiện, từ đó dự kiến tiến trình và huy động các nguồn lực cần thiết như tài liệu, cơ sở vật chất và tài chính Hướng dẫn giáo viên và học sinh khai thác các phương tiện sẵn có của nhà trường và khuyến khích họ vận dụng nguồn lực xã hội hóa Đặc biệt, trong điều kiện cho phép, cần khuyến khích học sinh tự chuẩn bị và sáng tạo các công cụ tổ chức hoạt động Đồng thời, phối hợp với các cơ quan chức năng và địa phương để đảm bảo tính pháp lý và tìm kiếm sự hỗ trợ, góp phần vào sự thành công của hoạt động.
Khi chuẩn bị, cần lên kế hoạch phân công nhiệm vụ cho các thành viên, xác định thời gian và địa điểm tổ chức, cũng như những người tham gia hoặc hỗ trợ hoạt động Ngoài ra, cần dự kiến các hoạt động của giáo viên và học sinh để đảm bảo sự phối hợp hiệu quả trong quá trình thực hiện.
Tổ chức hoạt động trải nghiệm có nhiều nguy cơ và sự bất ổn hơn so với các phương pháp dạy học truyền thống Do đó, việc chuẩn bị phải được thực hiện một cách chu đáo, lường trước mọi khả năng và phương án xử lý Chỉ nên triển khai hoạt động khi đảm bảo tính khả thi và an toàn cho người tham gia.
-Lậpkế hoạch tổ chức hoạt động, tìm các nguồn lực và thời gian, không gian phù hợp đểtổchức hoạt động.
Thiết kế hoạt động trải nghiệm hiệu quả đòi hỏi giáo viên phải đầu tư suy nghĩ để huy động kinh nghiệm và tạo hứng thú cho học sinh Điều này không chỉ giúp học sinh nhận diện vấn đề mà còn khuyến khích họ giải quyết thông qua trải nghiệm cá nhân Giáo viên cần tăng cường quan sát, hỗ trợ và động viên để đảm bảo 100% học sinh tham gia, từ đó phát triển năng lực và phẩm chất của mỗi em Mỗi hoạt động trải nghiệm nên được chia thành bốn bước rõ ràng: giao nhiệm vụ, tổ chức thực hiện, báo cáo kết quả và đánh giá, nhận xét.
-Đánh giá, báo cáo kếtquả hoạtđộng.
3.2.3 Xây dựng quy chếkiểm tra, đánh giá, thi đua, khen thưởng.
Xây dựng quy chế đánh giá học sinh trong các hoạt động trải nghiệm là cần thiết để giúp học sinh nhìn nhận và chiêm nghiệm những trải nghiệm đã qua Hoạt động này tạo cơ hội cho học sinh đánh giá những gì đã làm được và những kỹ năng cần cải thiện Để đảm bảo sự đánh giá toàn diện và khách quan, cần dựa trên nhiều kênh thông tin, bao gồm tự đánh giá của học sinh, đánh giá lẫn nhau giữa các thành viên, cùng với ý kiến từ giáo viên, phụ huynh và cộng đồng xã hội.
Phát huy vai trò hướng dẫn của giáo viên và tính chủ thể, sáng tạo của học sinh
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hình thức tập thể, khuyến khích sự tự chủ của học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên, nhằm phát triển khả năng sáng tạo và cá tính riêng của người học Để tổ chức hoạt động này hiệu quả, giáo viên cần tuân thủ hai nguyên tắc cơ bản: đầu tiên, giáo viên chỉ đóng vai trò hướng dẫn, tôn trọng vai trò chủ thể và sự sáng tạo của học sinh; thứ hai, giáo viên phải tạo điều kiện cho học sinh phát triển bản thân, phát huy cá tính và sở trường của mình.
3.4.1 Giáo viên tạocơhội cho học sinh phát huy vai trò chủthể
Giáo viên cần tạo điều kiện cho tất cả học sinh tham gia vào hoạt động trải nghiệm sáng tạo, không để ai bị bỏ lại Trong bước đầu tiên, giáo viên nên đóng vai trò gợi ý và khơi nguồn cảm hứng, tránh áp đặt ý tưởng Việc phân tích và trao đổi với học sinh về tính khả thi của ý tưởng là rất quan trọng, đồng thời giáo viên cần cẩn trọng trong lời nói và hành động để không làm mất đi sự tự tin của học sinh Hướng dẫn học sinh tìm kiếm ý tưởng khác hoặc điều chỉnh thời gian thực hiện là cần thiết, giúp các em nuôi dưỡng ý tưởng cho đến khi có cơ hội thực hiện.
Năm 2017, học sinh N.T.L lớp 10 C6 đã đề xuất ý tưởng tổ chức Hội nghị mô phỏng Liên hợp quốc, một mô hình phổ biến và được nhiều học sinh quan tâm Tuy nhiên, do trường chưa đủ điều kiện hỗ trợ về chuyên môn cho các vấn đề vĩ mô như nạn buôn bán người và trí tuệ nhân tạo, lãnh đạo nhà trường đã ghi nhận ý tưởng và cùng học sinh phân tích yêu cầu hoạt động Qua đó, học sinh nhận ra tính chưa phù hợp và quyết định chờ đợi Để tạo cơ hội thực hiện ý tưởng, nhà trường đã gợi ý thành lập CLB Debate.
Bước 2 trong quá trình xây dựng kế hoạch là rất quan trọng, nơi giáo viên hỗ trợ học sinh xác định rõ ràng các công việc cần thực hiện như mục tiêu, thời gian, địa điểm, nhân sự và các yêu cầu về tài chính, cơ sở vật chất Học sinh cần thu thập, xử lý thông tin và phân tích tình hình để thống nhất nội dung công việc Trong giai đoạn này, giáo viên có trách nhiệm theo dõi và kiểm tra tính chính xác, phù hợp và khả thi của kế hoạch đã được xây dựng.
Bước 3 trong quá trình triển khai hoạt động là chuẩn bị đầy đủ và đảm bảo an toàn Giáo viên cần theo dõi sát sao để đảm bảo sự chuẩn bị của học sinh là đúng đắn Đặc biệt, giáo viên nên tập huấn và hướng dẫn cho học sinh các kỹ năng cần thiết như ghi chép, phỏng vấn và dự đoán các tình huống có thể xảy ra, cũng như cách giải quyết những tình huống đó.
Bước 4 trong tổ chức thực hiện là giáo viên cần theo dõi và hỗ trợ học sinh trong quá trình làm việc Việc chú ý đến những tình huống phát sinh và sự sáng tạo trong cách giải quyết của các em là rất quan trọng Giáo viên nên động viên học sinh phát huy khả năng bản thân và mạnh dạn xử lý các vấn đề Điều này không chỉ giúp học sinh tự tin hơn mà còn giúp giáo viên đánh giá chính xác phẩm chất và năng lực của các em.
Bước 5 trong quá trình hoạt động là đánh giá kết quả thực hiện, nơi giáo viên khuyến khích học sinh tự đánh giá quá trình hoạt động của mình và nhóm Học sinh cần nhận xét về kết quả, mức độ tham gia của từng thành viên và phân tích sự phối hợp giữa các thành viên Nội dung đánh giá phải tổng hợp từ việc xây dựng ý tưởng đến các bước thực hiện, kết quả công việc, ý nghĩa của nó, cũng như những bài học kinh nghiệm và sáng kiến mới có thể áp dụng Đánh giá cần đảm bảo công bằng, khách quan, đồng thời tế nhị và động viên học sinh, điều chỉnh và bổ sung dựa trên nỗ lực của từng nhóm, chú trọng vào phân tích các kỹ năng mà học sinh đã thể hiện.
3.4.2 Giáo viên tạođiều kiện cho học sinh phát triển bản thân, phát huy sởtrường
Xu hướng giáo dục tại các nước tiên tiến chú trọng phát huy tính cá thể hóa của từng học sinh, coi mỗi cá nhân là một phiên bản độc đáo với những giá trị riêng biệt Giáo dục hiện đại không chỉ tập trung vào việc truyền đạt tri thức mà còn khuyến khích sự phát triển cá nhân, giúp học sinh nhận ra sở trường và khát vọng của bản thân Giáo viên đóng vai trò như những người hướng dẫn, hỗ trợ học sinh khai thác tiềm năng và phát huy những giá trị khác biệt, từ đó tạo ra một môi trường giáo dục không cào bằng.
Trong quá trình hỗ trợ học sinh xây dựng kế hoạch, giáo viên cần đưa ra gợi ý về phân công nhiệm vụ dựa trên sở trường và đam mê của các em Qua các hoạt động, giáo viên sẽ hiểu rõ hơn về sự khác biệt trong nhận thức, tính cách và năng lực của từng học sinh Dựa trên những hiểu biết này, giáo viên có thể xây dựng kế hoạch giáo dục nhằm phát huy tính cá nhân của mỗi học sinh, đồng thời tôn trọng sự khác biệt giữa các em.
Đa dạng hóa các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường học được tổ chức đa dạng nhằm khơi gợi hứng thú và phát triển bản thân cho học sinh Các hình thức như câu lạc bộ, trò chơi, diễn đàn, sân khấu tương tác, hội thi, giao lưu, tình nguyện và các hoạt động cộng đồng đều mang lại những lợi ích riêng trong việc phát triển phẩm chất và năng lực của người học Dưới đây là một số hình thức tổ chức hoạt động sáng tạo cơ bản trong nhà trường.
Câu lạc bộ là hoạt động ngoại khóa dành cho học sinh có chung sở thích và năng khiếu, dưới sự hướng dẫn của giáo viên Tham gia câu lạc bộ giúp học sinh chia sẻ kiến thức, phát triển kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm, đồng thời tạo ra môi trường giao lưu tích cực Hoạt động này còn cho phép học sinh thể hiện năng khiếu và đam mê của mình, đồng thời giúp giáo viên và phụ huynh hiểu rõ hơn về nhu cầu và nguyện vọng của các em, từ đó học sinh cũng hiểu bạn bè và bản thân hơn.
Trường THPT chuyên Phan Bội Châu đã xây dựng nhiều câu lạc bộ đa dạng như CLB Tiếng Anh, CLB Tiếng Pháp, CLB Tiếng Nga, và nhiều câu lạc bộ khác, nhằm tạo sân chơi bổ ích cho học sinh và khuyến khích việc phát triển cá nhân Các câu lạc bộ hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện và có lịch sinh hoạt định kỳ, giúp học sinh giảm căng thẳng và nâng cao kỹ năng như tương tác, làm việc nhóm, và thuyết phục Đặc biệt, học sinh là người khởi xướng và quản lý các câu lạc bộ, từ việc lên ý tưởng đến tổ chức hoạt động, với sự hỗ trợ từ ban giám hiệu và giáo viên cố vấn.
Vào đầu năm học, Hội chợ các câu lạc bộ được tổ chức để giới thiệu cho học sinh lớp 10 về các câu lạc bộ trong trường, giúp họ nắm bắt đặc điểm và định hướng phấn đấu Sau hội chợ, các câu lạc bộ mở đơn tuyển thành viên mới, qua đó ứng viên sẽ trải qua nhiều vòng sát hạch như phỏng vấn và thi tài năng Sau khi tuyển chọn, các câu lạc bộ kiện toàn bộ máy, phân công nhiệm vụ và xây dựng kế hoạch cho năm học Mỗi câu lạc bộ thường có ba ban chính: Ban tài chính, Ban chuyên môn và Ban truyền thông Đặc biệt, các câu lạc bộ không ngừng đổi mới nội dung và hình thức hoạt động để thu hút thành viên Câu lạc bộ Ngoại ngữ là ví dụ điển hình, trước đây chủ yếu hoạt động văn nghệ, nhưng từ năm học 2016-2017, nhà trường đã hướng dẫn học sinh tổ chức các CLB Ngoại ngữ với nội dung sâu sắc hơn, tìm hiểu về ngôn ngữ, lịch sử và văn hóa của các dân tộc sử dụng ngôn ngữ đó, từ đó tạo điểm nhấn cho chương trình, như với CLB Tiếng Nga, tập trung vào các vấn đề nổi bật về chính trị và văn hóa Nga.
Xô viết với CLB Tiếng Pháp tập trung vào các lĩnh vực chính trị, xã hội và văn hóa Pháp Đồng thời, CLB cũng khuyến khích và hướng dẫn các em đổi mới, sáng tạo trong cách tổ chức và hoạt động của mình.
Trong năm học 2017-2018, học sinh đã phát triển chương trình CLB Tiếng Nga thành một vở nhạc kịch kéo dài 120 phút mang tên Ностальгия (Hoài niệm nước Nga) Vở kịch này tái hiện lịch sử Nga từ thời Nga hoàng, qua giai đoạn Liên bang Xô Viết, đến nước Nga hiện tại.
CLB Tiếng Anh (EC) năm 2019 đã giới thiệu vở kịch mang tên Unravel (Trinh thám), lấy bối cảnh nước Anh thế kỷ XIX Vở kịch được xây dựng dựa trên cảm hứng từ tiểu thuyết nổi tiếng Sherlock Holmes của Conan Doyle Vụ án của Sherlock Holmes được thể hiện một cách sáng tạo, kết hợp giữa kịch nói và kịch hát, mang đến trải nghiệm mới mẻ cho khán giả.
Chương trình EC mang đến trải nghiệm giải trí hấp dẫn cho người xem thông qua việc truy tìm hung thủ, cùng với tài năng của học sinh thể hiện qua diễn xuất, ảo thuật, ca hát, và các điệu nhảy cổ điển lẫn hiện đại Đây là cơ hội tuyệt vời để học sinh phát triển năng lực, truyền cảm hứng học tập và sử dụng ngoại ngữ Bên cạnh đó, EC còn truyền tải thông điệp quan trọng về nạn ấu dâm, nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng và góp phần tạo ra những thay đổi tích cực trong xã hội.
CLB Tiếng Pháp (2019) được xây dựngdựa trên cảmhứng vềthời trang Pháp
Paris, được mệnh danh là kinh đô ánh sáng của thế giới, là nơi lưu giữ lịch sử thời trang Pháp đặc sắc Hãng thời trang Chanel, do Coco Chanel sáng lập, đã góp phần quan trọng vào di sản này Qua phần trình diễn và lời giới thiệu của học sinh, những giá trị và tinh thần của Chanel đã được tái hiện một cách sinh động.
Hình 3 Hình ảnh CLB Tiếng Anh trên Báo Nghệ An
Hình 4 Mộtsố hình ảnh CLB Tiếng Nga năm 2018
Hình 5 Hình ảnhcủa CLB Tiếng Pháp
CLB Ngoại ngữ ngày càng thu hút với tổ chức sáng tạo và nội dung phong phú, tích hợp việc học ngoại ngữ, đặc biệt là kỹ năng nghe - nói, với các vấn đề văn hóa, xã hội, chính trị và nghệ thuật Đây cũng là một sân chơi cho học sinh trải nghiệm sáng tạo, thể hiện năng khiếu qua việc xây dựng kịch bản, đạo diễn chương trình, và biểu diễn các loại hình nghệ thuật như kịch câm, ảo thuật, đàn, hát, nhảy, và ca kịch.
Các CLB Ngoại ngữ của học sinh ngày càng thu hút và sâu sắc nhờ những đột phá trong nội dung và hình thức tổ chức Chúng nhận được sự đánh giá cao từ cộng đồng xã hội, bao gồm cả cá nhân và tổ chức nước ngoài, cũng như các cơ quan báo chí Những CLB này đã tạo ra không gian văn hóa năng động và sáng tạo, thể hiện rõ nét văn hóa của người bản ngữ Qua đó, học sinh và khán-thính giả có cơ hội hiểu biết sâu sắc hơn về văn hóa các dân tộc, từ đó khơi dậy tình yêu và bồi đắp vốn hiểu biết về ngôn ngữ và văn hóa Các hoạt động này không chỉ đưa thế giới đến gần hơn với học sinh mà còn thắt chặt tình hữu nghị với bạn bè quốc tế.
Tham quan và dã ngoại là hình thức học tập thực tế hấp dẫn cho học sinh, giúp các em tìm hiểu và học hỏi kiến thức qua việc tiếp xúc với các di tích lịch sử, văn hóa và các công trình, nhà máy Hoạt động này không chỉ mang lại kinh nghiệm thực tiễn mà còn giáo dục lòng yêu thiên nhiên, quê hương và đất nước, đồng thời truyền tải các giá trị cách mạng và lịch sử Tham quan cũng tạo cơ hội cho các em hiểu nhau hơn trong môi trường học tập Các lĩnh vực tham quan có thể tổ chức tại trường phổ thông bao gồm danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, nhà máy, cơ sở sản xuất, làng nghề và viện bảo tàng.
Hàng năm, nhà trường cùng Hội phụ huynh tổ chức cho học sinh tham quan và chăm sóc các di tích lịch sử như Nhà thờ cụ Phan Bội Châu và di tích Truông Bồn Bên cạnh đó, các chuyến dã ngoại tại Rừng Quốc gia Pù Mát và Rừng Cúc Phương cũng được tổ chức, tạo cơ hội cho học sinh khám phá và trải nghiệm thiên nhiên.
Hoạt động nhân đạo không chỉ thể hiện sự đồng cảm và trách nhiệm của học sinh đối với những người gặp khó khăn, mà còn giúp các em hiểu rõ hơn về cuộc sống của người nghèo, trẻ em mồ côi, người khuyết tật và những đối tượng dễ bị tổn thương Thông qua các hoạt động này, học sinh có cơ hội chia sẻ suy nghĩ và giá trị vật chất, từ đó phát triển lòng yêu thương và tinh thần trách nhiệm với cộng đồng Đồng thời, hoạt động nhân đạo cũng nâng cao nhận thức của các em về bản thân, giúp các em trân trọng hạnh phúc và những giá trị giản dị trong cuộc sống, đồng thời khuyến khích việc tiết kiệm và tránh lãng phí Tuy nhiên, để các hoạt động này đạt hiệu quả, cần có sự hướng dẫn chu đáo từ giáo viên, chú trọng đến những vấn đề nhạy cảm trong quá trình tổ chức và tham gia.
Để đảm bảo hoạt động trao quà hoặc hỗ trợ diễn ra hiệu quả, việc tìm hiểu kỹ lưỡng về đối tượng nhận là điều cần thiết Trao tặng không đúng người không chỉ làm cho hoạt động trở nên vô nghĩa mà còn có thể khiến người trao mất niềm tin và tạo ra sự ỷ lại hoặc mặc cảm cho người nhận.
Làm tốt công tác xã hội hóa, tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội
Các hình thức hoạt động trải nghiệm sáng tạo rất đa dạng, bao gồm câu lạc bộ, trò chơi, diễn đàn, sân khấu tương tác, tham quan dã ngoại, hội thi, giao lưu, hoạt động nhân đạo, tình nguyện, cộng đồng, sinh hoạt tập thể, lao động công ích, thể dục thể thao và tổ chức các ngày hội Nhiều hoạt động diễn ra quy mô lớn, vượt ra ngoài trường học và có thể diễn ra tại các địa phương khác Những hoạt động này thường yêu cầu nguồn kinh phí lớn Để tổ chức hiệu quả hoạt động trải nghiệm sáng tạo, sự tham gia của cộng đồng, đặc biệt là phụ huynh học sinh, đóng vai trò vô cùng quan trọng bên cạnh nỗ lực của nhà trường, giáo viên và học sinh.
Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, lãnh đạo nhà trường đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể, cấp ủy, chính quyền và doanh nghiệp địa phương để tổ chức các hoạt động giáo dục, đặc biệt là hoạt động trải nghiệm sáng tạo Các địa điểm như khu di tích lịch sử, khu văn hóa, cơ quan, công trường, nhà vườn và khu chăn nuôi đều được tận dụng làm nơi thực hành, giúp học sinh có cơ hội trải nghiệm thực tế và phát triển kỹ năng sáng tạo.
Trong những năm gần đây, trường chuyên Phan Bội Châu đã tích cực hợp tác với các tập đoàn, công ty và nhà máy để nâng cao chất lượng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh Đặc biệt, trong năm học 2018 - 2019, nhà trường đã nhận được sự hỗ trợ từ tập đoàn Vingroup, với các chuyên gia và nhà khoa học thường xuyên tổ chức tập huấn cho giáo viên và học sinh trong CLB STEM Ngoài ra, lãnh đạo nhà trường cũng chỉ đạo các tổ/nhóm chuyên môn, đặc biệt là các môn khoa học tự nhiên, triển khai hoạt động dạy học gắn liền với sản xuất kinh doanh.
Với sự quyết tâm của tập thể lãnh đạo và những đột phá trong quản lý, hoạt động trải nghiệm sáng tạo tại trường THPT chuyên Phan Bội Châu đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận Điều này còn nhờ vào nỗ lực của giáo viên, nhân viên, học sinh, sự đồng hành của phụ huynh và sự ủng hộ từ cộng đồng xã hội.
Nhận thức của cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh và phụ huynh về hoạt động trải nghiệm đã có sự chuyển biến tích cực, mở rộng tầm nhìn và tạo điều kiện cho việc hoạch định các kế hoạch hoạt động hiệu quả hơn Điều này góp phần vào hành trình xây dựng trường THPT chuyên Phan Bội Châu theo mô hình tiên tiến, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế trong giáo dục và đào tạo.
Năng lực tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo của giáo viên và học sinh ngày càng phát triển, với 100% học sinh nhà trường tham gia các hoạt động này Đáng chú ý, phần lớn học sinh có năng lực tổ chức các hoạt động ở mức độ khá và tốt Đội ngũ giáo viên đã trở nên thành thục, chủ động và sáng tạo hơn trong việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm.
Số lượng và chất lượng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo ngày càng được nâng cao và đi vào chiều sâu Ba tiêu chí quan trọng: Hoạt động, Trải nghiệm, và Sáng tạo luôn được đảm bảo, mang lại giá trị thiết thực cho người tham gia.
Nhiều hoạt động có ảnh hưởng sâu rộng được triển khai tại các trường THPT trên toàn tỉnh, bao gồm các câu lạc bộ học sinh, Đội thanh niên tình nguyện, Hội nghị mô phỏng Liên hợp quốc và chương trình phát thanh "Phút thứ 46" Những hoạt động này không chỉ tạo ra sân chơi bổ ích cho học sinh mà còn góp phần nâng cao kỹ năng và kiến thức cho các em.
Những nỗ lực của thầy và trò tại trường THPT chuyên Phan Bội Châu đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững chất lượng giáo dục, tạo ra một môi trường học tập năng động và hiện đại Các hoạt động trải nghiệm sáng tạo đã thay đổi cái nhìn về trường chuyên, mở rộng nhận thức về vai trò của hệ thống trường chuyên Trường không chỉ là địa chỉ giáo dục uy tín trong việc phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi quốc gia và quốc tế, mà còn là nơi mà giáo viên và học sinh có cơ hội trải nghiệm, thỏa mãn đam mê và tiếp cận các xu hướng giáo dục tiên tiến trên thế giới.
Trường THPT chuyên Phan Bội Châu dẫn đầu trong các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, khẳng định vị thế trong giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho quê hương và cộng đồng Học sinh của trường không chỉ được trang bị kiến thức và kỹ năng mà còn phát triển khát vọng và sự dũng cảm để khám phá bản thân và đối mặt với thử thách mới Nhiều em đã tham gia và đạt thành tích cao trong các cuộc thi lớn, như vô địch Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 19 và tham gia cuộc thi Khoa học kỹ thuật quốc tế.
Các hoạt động trải nghiệm sáng tạo đã mang lại cho nhà trường những bài học kinh nghiệm quý giá, tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn mới trong giáo dục và đào tạo Điều này đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới và xây dựng thí điểm trường THPT chất lượng cao.
