TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Kể từ đầu thập niên 90, nhiều nhà nghiên cứu đã khám phá mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) Các nghiên cứu tiêu biểu từ Bencivenga và Smith (1991), King và Levine (1993), cùng nhiều tác giả khác như Demirgiic-Kunt và Levine (1995), Levine và Zervos (1996), cho thấy TTCK đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế Tuy nhiên, một số nghiên cứu như của Bencivenga và Smith lại cho rằng không có mối liên hệ rõ ràng giữa hai yếu tố này, tạo nên sự đa dạng trong quan điểm nghiên cứu.
(1991) [56], Demirguc–Kunt và Levine (1995) [65], Adjasi (2009) [46].
Mặc dù còn nhiều nghi vấn xung quanh mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển thị trường chứng khoán (TTCK), nhiều nhà nghiên cứu như Andriy Gamolya (1996) và Levine cùng cộng sự (1998) đã khẳng định sự liên kết tích cực giữa hai biến số này Tuy nhiên, các nghiên cứu lý thuyết hiện vẫn chưa rõ ràng và thiếu chắc chắn, trong khi nghiên cứu định lượng lại khá hạn chế, chủ yếu tập trung vào các quốc gia phát triển và sử dụng dữ liệu xuyên quốc gia để so sánh Hơn nữa, các nghiên cứu thực nghiệm trước đây cũng gặp phải nhiều hạn chế về phương pháp, như việc áp dụng hồi quy bội để xác định vai trò của TTCK trong tăng trưởng kinh tế dài hạn, như nghiên cứu của Levine và Zervos (1996) và Harris (1997) Levine và Zervos (1996) đã chỉ ra rằng các nghiên cứu này gặp vấn đề về công cụ, phương pháp thống kê và khung lý thuyết.
Phương pháp hồi quy trong nghiên cứu xuyên quốc gia không thể giải đáp câu hỏi về tác động lâu dài của sự phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) đối với tăng trưởng kinh tế Levine và Zervos khuyến nghị các nhà phân tích nên áp dụng dữ liệu chuỗi thời gian và các mô hình phức tạp hơn để đánh giá mối quan hệ giữa TTCK và tăng trưởng kinh tế Từ đó, tác giả đề xuất nghiên cứu tập trung vào một quốc gia cụ thể để có cái nhìn sâu sắc hơn.
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, và thị trường chứng khoán (TTCK) đóng vai trò quan trọng trong việc huy động vốn cho nền kinh tế TTCK tạo điều kiện cho Nhà nước, doanh nghiệp và cá nhân tiếp cận nguồn vốn với chi phí hợp lý, giúp thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh và phát triển kinh tế.
Việt Nam là một nền kinh tế mới nổi tại Đông Nam Á với tốc độ phát triển ấn tượng, đạt khoảng 6,95% trong giai đoạn 2000-2012 Sự gia tăng của đầu tư trực tiếp nước ngoài và tiết kiệm nội địa đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển chung của nền kinh tế.
Thị trường chứng khoán Việt Nam chính thức hoạt động từ ngày 28/07/2000 với chỉ 5 công ty niêm yết và giá trị vốn hóa nhỏ Đến tháng 7 năm 2013, số lượng công ty niêm yết đã tăng lên khoảng 715 trên hai sàn Hồ Chí Minh và Hà Nội, với tổng giá trị vốn hóa đạt 685.136 tỷ đồng, chiếm khoảng 26% GDP.
Sự gia tăng số lượng công ty niêm yết đã góp phần quan trọng vào việc huy động vốn và đa dạng hóa danh mục đầu tư cho các nhà đầu tư Giai đoạn này cũng chứng kiến sự thành công của các công ty niêm yết trong việc phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, cán bộ nhân viên và nhà đầu tư chiến lược, từ đó tạo ra nguồn vốn cần thiết cho việc mở rộng sản xuất kinh doanh Điều này không chỉ phục vụ cho kế hoạch đầu tư mà còn cung cấp thêm hàng hóa cho thị trường chứng khoán Trong số đó, nhiều công ty lớn và hoạt động hiệu quả như Đạm Phú nổi bật với tiềm năng phát triển.
Mỹ, tập đoàn Hoà Phát, Chứng khoán SSI, Cao Su Đồng Phú, Vinamilk….[137]
Theo nhận định của một số nhà nghiên cứu, sự tăng trưởng của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam được xem như một làn sóng lớn, hứa hẹn phát triển ổn định nhưng cần điều chỉnh kịp thời để tránh sụp đổ Các nhà đầu tư nước ngoài nhận định rằng TTCK Việt Nam có đặc điểm "nóng nhanh, lạnh nhanh", điều này khiến họ thận trọng khi đầu tư vào thị trường đầy tiềm năng này, mặc dù Việt Nam đã cho phép thành lập công ty với 100% vốn nước ngoài và cho phép nhà đầu tư nước ngoài mua tới 49% cổ phần trong các doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa.
Nghiên cứu này nhằm làm rõ mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán, đồng thời cung cấp cái nhìn sâu sắc về các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán Việt Nam Kết quả nghiên cứu có thể hữu ích cho nhà nghiên cứu kinh tế-tài chính, nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách Nhà nghiên cứu có thể mở rộng mô hình tăng trưởng kinh tế thông qua vai trò của thị trường chứng khoán, trong khi nhà đầu tư có thể sử dụng thông tin về các yếu tố vĩ mô để quản lý danh mục đầu tư và tối ưu hóa lợi nhuận Đối với nhà hoạch định chính sách, việc phát triển thị trường chứng khoán là cần thiết để điều chỉnh các yếu tố vĩ mô, hỗ trợ doanh nghiệp và thúc đẩy phát triển kinh tế Hiện tại, nghiên cứu về mối quan hệ này chủ yếu diễn ra ở nước ngoài, trong khi nghiên cứu trong nước còn hạn chế và chưa đi sâu vào phân tích thị trường Tác giả mong muốn nghiên cứu chuyên sâu về lĩnh vực này và đề xuất các giải pháp để cải thiện hoạt động của thị trường chứng khoán, nhằm phục vụ tốt nhất cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ và thúc đẩy kinh tế phát triển.
Mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và thị trường chứng khoán tại Việt Nam được thể hiện qua sự phát triển của thị trường, bao gồm kích cỡ, tính thanh khoản và độ năng động Luận án này không chỉ mang lại ý nghĩa lý luận mà còn có giá trị thực tiễn trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam giai đoạn 2000-2013 Đây cũng là cơ hội quý báu để tác giả nghiên cứu và học tập tại Trường Đại Học Kinh Tế-Luật, Đại học Quốc Gia Thành Phố Hồ Chí Minh, từ các giáo sư và Nhà Khoa học hàng đầu trong lĩnh vực kinh tế, tài chính và ngân hàng, mở đầu cho quá trình nghiên cứu lâu dài của mình.
Tác giả hy vọng bài viết sẽ trở thành tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu sau này Để đánh giá sự phát triển kinh tế của một quốc gia, cần xem xét sự phát triển của thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường chứng khoán - kênh huy động vốn lớn nhất Kết quả nghiên cứu không chỉ phục vụ cho các nhà hoạch định chính sách và nhà đầu tư mà còn hữu ích cho các học giả trong lĩnh vực chứng khoán.
MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Mục tiêu nghiên cứu 4
Mục tiêu tổng quát của luận án là làm rõ mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam trong những năm qua Luận án sẽ đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của TTCK, gắn liền với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong tương lai Để đạt được mục tiêu này, luận án xác định bốn mục tiêu nghiên cứu cụ thể.
Thứ nhất, luận án đi tìm mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển
Bài viết phân tích mối quan hệ nhân quả trong thị trường chứng khoán Việt Nam, xem xét liệu sự tác động có diễn ra theo một chiều, hai chiều hay không có mối quan hệ nào Nghiên cứu cũng xác định các yếu tố ảnh hưởng đến mối quan hệ này, đồng thời đánh giá mối quan hệ trong ngắn hạn và dài hạn thông qua mô hình vectơ hiệu chỉnh sai số VECM, kiểm định nhân quả Granger và phương pháp định tính qua khảo sát, phỏng vấn sâu các đối tượng liên quan.
Luận án đánh giá tác động của các yếu tố đặc biệt đến sự phát triển thị trường chứng khoán (TTCK), thông qua việc phân tích kích cỡ thị trường qua tỷ lệ vốn hóa/GDP và tính thanh khoản đo bằng tổng giá trị giao dịch trên GDP Nghiên cứu cũng xem xét các biến vĩ mô có ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, nhằm làm rõ mối quan hệ giữa sự phát triển của TTCK và các yếu tố vĩ mô trong nền kinh tế.
Luận án phân tích và đánh giá sự hình thành, hoạt động và phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam, đồng thời xem xét hiệu quả tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong thời gian qua Nghiên cứu sử dụng số liệu thứ cấp để hiểu rõ hơn về thực trạng tăng trưởng kinh tế, sự phát triển của TTCK và các yếu tố vĩ mô liên quan Mức độ đóng góp của các yếu tố này được xác định thông qua hàm phản ứng sung và phân rã phương sai.
Luận án đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán gắn liền với tăng trưởng kinh tế Việt Nam đến năm 2020 Các giải pháp này được xây dựng dựa trên quan điểm và mục tiêu phát triển của Đảng và Nhà nước, cùng với ý kiến từ các chuyên gia và khảo sát những đối tượng hoạt động trong thị trường chứng khoán Ngoài ra, việc phân tích định lượng và thực trạng phát triển của thị trường chứng khoán và tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong thời gian qua cũng là cơ sở quan trọng cho những đề xuất này.
Nhiệm vụ nghiên cứu 5
Để thực hiện mục tiêu trên, nhiệm vụ của đề tài cần tập trung giải quyết những vấn đề sau:
Mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và thị trường chứng khoán trong nền kinh tế quốc dân là một chủ đề quan trọng, phản ánh sự tương tác giữa các yếu tố kinh tế vĩ mô và hoạt động của thị trường tài chính Tăng trưởng kinh tế thường dẫn đến sự gia tăng lợi nhuận của các doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán Ngược lại, một thị trường chứng khoán phát triển mạnh mẽ có thể cung cấp nguồn vốn cần thiết cho các doanh nghiệp, góp phần vào quá trình tăng trưởng kinh tế Việc nghiên cứu mối liên hệ này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về động lực của nền kinh tế mà còn hỗ trợ các nhà đầu tư đưa ra quyết định chính xác hơn trong các hoạt động đầu tư.
Trong thời gian qua, Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và sự phát triển đáng kể của thị trường chứng khoán Sự phân tích và đánh giá toàn diện cho thấy các yếu tố như chính sách kinh tế vĩ mô, sự gia tăng đầu tư nước ngoài và cải cách thể chế đã đóng góp tích cực vào sự phát triển này Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua để đảm bảo sự bền vững trong tăng trưởng kinh tế và sự ổn định của thị trường chứng khoán trong tương lai.
Nghiên cứu từ năm 2000 đến 2013 cho thấy mối quan hệ chặt chẽ giữa tăng trưởng kinh tế và hoạt động của thị trường chứng khoán tại Việt Nam Sự phát triển của nền kinh tế đã tác động tích cực đến hiệu suất của thị trường chứng khoán, đồng thời, thị trường chứng khoán cũng phản ánh những biến động trong nền kinh tế Điều này chỉ ra rằng việc theo dõi sự tương tác giữa hai yếu tố này là cần thiết để hiểu rõ hơn về động lực phát triển kinh tế và tiềm năng của thị trường tài chính Việt Nam.
- Đề xuất được hệ thống các nhóm giải pháp thúc đẩy sự phát triển thị trường chứng khoán gắn kết với tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam đến năm 2020.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 7
Luận án áp dụng hai phương pháp chính là nghiên cứu định lượng và định tính, bên cạnh các phương pháp phụ như phân tích, tổng hợp, đối chiếu và so sánh.
Tác giả áp dụng mô hình vectơ hiệu chỉnh sai số VECM để phân tích mối quan hệ nhân quả giữa sự phát triển thị trường chứng khoán và tăng trưởng kinh tế Đầu tiên, tác giả kiểm tra các hiện tượng như đa cộng tuyến, tự tương quan, phương sai thay đổi và phân phối chuẩn để đảm bảo tính hợp lệ của dữ liệu Tiếp theo, các biến trong mô hình được kiểm tra tính dừng và đồng liên kết cho chuỗi dữ liệu thời gian, nhằm xác định mối quan hệ dài hạn giữa chúng Cuối cùng, tác giả thực hiện kiểm định nhân quả Granger, phân rã phương sai và phân tích hàm phản ứng sung để đánh giá mức độ tác động của các biến trong mô hình.
Tác giả áp dụng phương pháp nghiên cứu định tính thông qua việc phỏng vấn sâu các chuyên gia và tiến hành khảo sát nhóm đối với các nhà quản lý, bao gồm cả những người làm việc tại các công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ đầu tư.
Sở Giao Dịch Chứng Khoán Hà Nội và TP.HCM, cùng với các ngân hàng đầu tư và công ty tài chính, đã thực hiện 20 cuộc phỏng vấn có thâu âm, thu về 174 bảng khảo sát từ tổng số 200 bảng phát hành Luận án tập trung khảo sát 40 công ty phát hành cổ phiếu và trái phiếu, với đối tượng là giám đốc, quản lý, kế toán trưởng và giám đốc tài chính Nội dung khảo sát nhằm nghiên cứu mối quan hệ giữa sự phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) và tăng trưởng kinh tế, đánh giá thực trạng hoạt động của TTCK Việt Nam hiện nay, và đề xuất các biện pháp tái cấu trúc TTCK trong tương lai, đồng thời lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia trong lĩnh vực để đưa ra giải pháp phát triển TTCK bền vững, góp phần vào sự tăng trưởng và phát triển kinh tế tại Việt Nam.
NHỮNG ĐIỂM MỚI TRONG LUẬN ÁN
Luận án tổng hợp tài liệu nghiên cứu và hệ thống hóa lý thuyết về mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) Đặc biệt, luận án bổ sung cơ sở lý luận và xây dựng chỉ số phát triển TTCK dựa trên kích cỡ thị trường và tính thanh khoản cho Việt Nam Những đóng góp mới của luận án không chỉ nằm ở lý thuyết mà còn ở thực tiễn, góp phần nâng cao hiểu biết về sự phát triển của TTCK trong bối cảnh kinh tế hiện nay.
Mối quan hệ nhân quả giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán được lượng hoá thông qua mô hình vectơ hiệu chỉnh sai số (VECM) và kiểm định nhân quả Granger, giúp xác định các biến quan trọng trong hệ thống kinh tế.
Trong giai đoạn 2000-2013, việc phân tích và đánh giá mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và thị trường chứng khoán ở Việt Nam cho thấy có sự tương tác trực tiếp và gián tiếp giữa hai yếu tố này Thực trạng tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán đã ảnh hưởng lẫn nhau, góp phần vào sự ổn định và phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam.
Đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán tại Việt Nam gắn liền với tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2020 là rất cần thiết Những giải pháp này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của thị trường chứng khoán mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam trong tương lai Việc kết nối thị trường chứng khoán với các mục tiêu kinh tế - xã hội sẽ tạo ra cơ hội đầu tư hấp dẫn và thu hút nguồn vốn, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN ÁN
Về mặt lý luận 9
Luận án này hệ thống hóa các lý thuyết về tăng trưởng kinh tế và sự hình thành, phát triển của thị trường chứng khoán trong nền kinh tế thị trường Nó cũng phân tích mối quan hệ nhân quả giữa tăng trưởng kinh tế và thị trường chứng khoán, làm rõ vai trò của thị trường chứng khoán trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
Luận án này cung cấp cơ sở lý thuyết và phương pháp luận để đo lường và đánh giá mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và thị trường chứng khoán Nó tập trung vào việc lượng hoá các yếu tố góp phần vào tăng trưởng kinh tế cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường chứng khoán.
Bài viết này hệ thống hóa lý thuyết về tăng trưởng kinh tế và thị trường chứng khoán, đồng thời áp dụng các phương pháp định lượng hiện có để kiểm tra mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán trong bối cảnh thực tế tại Việt Nam.
Về mặt thực tiễn 9
Luận án này nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan về tăng trưởng kinh tế Việt Nam, đồng thời đánh giá sự hình thành, hoạt động và phát triển của thị trường chứng khoán Bài viết sẽ phân tích và đánh giá các thành tựu đạt được trong tăng trưởng kinh tế cũng như sự phát triển của thị trường chứng khoán trong bối cảnh chuyển đổi nền kinh tế tại Việt Nam.
Luận án này chỉ ra những hạn chế trong tăng trưởng kinh tế và hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian qua Mục tiêu của luận án là đề xuất các giải pháp khả thi nhằm thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán gắn liền với tăng trưởng kinh tế Qua đó, luận án mong muốn đóng góp vào sự phát triển kinh tế-xã hội bền vững tại Việt Nam.
KẾT CẤU CỦA LUẬN ÁN 9
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phần phụ lục Nội dung của luận án gồm có 4 chương, cụ thể như sau:
Chương 1 của luận án cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài, thông qua việc phân tích các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước để xác định cơ hội và khoảng trống trong lĩnh vực này Chương cũng trình bày chi tiết phương pháp nghiên cứu, bao gồm quy trình nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu và các phương pháp định tính như phỏng vấn sâu chuyên gia và khảo sát qua bảng câu hỏi đối với những người hoạt động trên thị trường chứng khoán Đối tượng khảo sát bao gồm giám đốc, phó giám đốc, quản lý và kế toán trưởng của các công ty phát hành chứng khoán, nhằm đánh giá thực trạng huy động vốn qua thị trường chứng khoán Ngoài ra, luận án còn áp dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, đối chiếu và so sánh dữ liệu thứ cấp từ Sở Giao Dịch Chứng Khoán TP.HCM.
Hà Nội, Tổng Cục Thống Kê và các chỉ số của Ngân hàng Thế giới là những yếu tố quan trọng trong nghiên cứu này Tác giả áp dụng phương pháp định lượng, kế thừa các nghiên cứu trước đó để xây dựng mô hình vectơ hiệu chỉnh sai số (VECM) Luận án sẽ tiến hành kiểm tra các vấn đề kinh tế lượng như đa cộng tuyến, tự tương quan, phân phối chuẩn và phương sai thay đổi để đảm bảo tính chính xác của mô hình.
Trong chương 2, chúng tôi sẽ trình bày cơ sở lý luận về mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán Đầu tiên, cần xem xét các đặc điểm của chuỗi dữ liệu thời gian, bao gồm tính dừng và tính đồng liên kết Tiếp theo, đánh giá mối quan hệ giữa các yếu tố này thông qua phương trình đồng liên kết và kiểm định nhân quả Granger Cuối cùng, chúng tôi sẽ phân tích mức độ tác động của các yếu tố bằng hàm phản ứng sung và phân rã phương sai, nhằm làm rõ chiều hướng ảnh hưởng Chương này sẽ tổng quan tình hình thực hiện liên quan đến đề tài và liệt kê các phương pháp nghiên cứu đã được sử dụng.
Chương này của luận án hệ thống hoá các cơ sở lý luận về thị trường chứng khoán (TTCK) và vai trò của nó trong tăng trưởng kinh tế Nội dung bao gồm định nghĩa, phân loại TTCK thành thị trường sơ cấp và thứ cấp, cũng như thị trường tập trung và phi tập trung Luận án tìm hiểu bản chất, cách thức phát hành, nguyên tắc hoạt động và hàng hoá trên TTCK Đặc biệt, tác giả nêu bật 7 nhóm vai trò của TTCK đối với tăng trưởng kinh tế Ngoài ra, chương còn đề cập đến kinh nghiệm quản lý TTCK của các nước Châu Á phát triển tốt nhất, như Singapore.
Thái Lan, Malaysia và Đài Loan đã rút ra bài học quý giá cho thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam Bài viết này trình bày lý luận về tăng trưởng kinh tế và tầm quan trọng của nó đối với TTCK Các lý thuyết tăng trưởng cổ điển, tân cổ điển, lý thuyết tăng trưởng nội sinh và lý thuyết tăng trưởng Keynes được sử dụng làm cơ sở lý thuyết để giải thích mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của TTCK.
Trong chương này, luận án phân tích mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển, bao gồm ba loại quan hệ chính: thuận chiều, nghịch chiều và không có quan hệ Thực tế cho thấy, mối quan hệ này phụ thuộc vào trình độ phát triển của nền kinh tế, thị trường, độ hoàn hảo của thông tin và chất lượng hàng hóa tài chính, và có sự khác biệt giữa các quốc gia Thị trường chứng khoán đóng vai trò quan trọng trong việc huy động tiết kiệm để đầu tư, từ đó ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, do đó có thể coi thị trường chứng khoán là một yếu tố thúc đẩy tăng trưởng kinh tế (Pearce, 1986).
Chương 3: Thực trạng và kết quả nghiên cứu về mối quan hệ nhân quả giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam
Trong chương này, luận án phân tích sự hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) từ năm 2000 đến 2013, đồng thời đánh giá tăng trưởng kinh tế giai đoạn 1991-2013 Tác giả tiến hành phỏng vấn sâu và khảo sát ý kiến chuyên gia về mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển TTCK, cũng như đánh giá vai trò và khó khăn của những người quản lý thị trường Qua các câu hỏi mở và phỏng vấn, tác giả tổng hợp được mối quan hệ này Bên cạnh đó, nghiên cứu khảo sát 40 công ty phát hành về thực trạng huy động vốn qua TTCK và kiến nghị của họ Quan trọng nhất, tác giả áp dụng mô hình VECM để phân tích và đánh giá mối quan hệ giữa các biến trong nghiên cứu, xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến tăng trưởng kinh tế và phát triển TTCK Việt Nam, đồng thời kiểm tra mối quan hệ nhân quả qua kiểm định Granger Luận án cũng xem xét tác động ngắn hạn và dài hạn giữa các biến thông qua phản ứng sung và phân rã phương sai.
Chương 4: Những giải pháp cơ bản nhằm thúc đẩy sự phát triển thị trường chứng khoán gắn kết với tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam
Chương này của luận án phân tích mục tiêu và quan điểm về tăng trưởng kinh tế cũng như sự phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đến năm 2020 Nó cung cấp cơ sở khoa học cho việc đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của TTCK gắn liền với tăng trưởng kinh tế Dựa trên kết quả nghiên cứu, luận án đưa ra gợi ý chính sách cho các cơ quan quản lý nhà nước như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các sàn giao dịch chứng khoán, và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán, đồng thời xem xét vai trò của các công ty phát hành chứng khoán, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư và các nhà đầu tư trong và ngoài nước Cuối cùng, chương này cũng chỉ ra những hạn chế trong nghiên cứu và định hướng cho các nghiên cứu trong tương lai, nhằm hoàn thiện và mở rộng mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của TTCK trong khu vực ASEAN, từ đó đánh giá mức độ hội nhập của TTCK và nền kinh tế Việt Nam với khu vực này.
TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1.1.1 Những công trình nghiên cứu ở nước ngoài Ở nước ngoài đã có nhiều công trình nghiên cứu về mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và TTCK Các nghiên cứu sử dụng nhiều phương pháp khác nhau, nghiên cứu đa phần ở nhóm các quốc gia, có một số ít nghiên cứu cho một quốc gia.Các nghiên cứu cụ thểnhư sau:
Nghiên cứu của Demirguc-Kunt và Ross Levine (1995) đã phân tích dữ liệu từ 41 quốc gia trong giai đoạn 1986-1993 để xem xét ảnh hưởng của sự phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) đến hệ thống tài chính Sự phát triển TTCK được đo lường qua kích cỡ thị trường, tính thanh khoản, mức độ tập trung, sự dao động của thị trường, sự phát triển của các tổ chức tài chính và khả năng hội nhập quốc tế Kết quả cho thấy, các thị trường lớn với tính thanh khoản cao và ít dao động có mối liên hệ chặt chẽ với sự phát triển của hệ thống ngân hàng và các tổ chức tài chính không ngân hàng Các tác giả kết luận rằng sự phát triển của TTCK và thị trường tài chính sẽ có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế.
Nghiên cứu của Ross Levine và Zervos (1996) cho thấy rằng các yếu tố phát triển thị trường chứng khoán có ảnh hưởng tích cực và mạnh mẽ đến tăng trưởng kinh tế dài hạn, tương tự như kết luận của Demirguc-Kunt và các cộng sự Năm 1997, Ross Levine đã trình bày một mô hình lý thuyết về mối quan hệ giữa thị trường chứng khoán, thị trường tài chính và tốc độ phát triển.
Những kênh của sự phát triển:
- Sự đổi mới kỹ thuật
Hình 1.1: Mô hình mối quan hệ giữa TTCK, TT tài chính và tăng trưởng kinh tế
Hình 1.1 minh họa mối quan hệ giữa thị trường chứng khoán (TTCK), thị trường tài chính và tăng trưởng kinh tế Các vai trò của TTCK ảnh hưởng đến các kênh phát triển, từ đó tác động đến sự tăng trưởng kinh tế.
Nghiên cứu của Griffin (1998) nhấn mạnh rằng việc đánh giá thị trường chứng khoán (TTCK) cần xem xét kích cỡ, chiều sâu và tính thanh khoản của các loại cổ phiếu hiện có Kết quả nghiên cứu cho thấy có mối quan hệ thuận giữa tăng trưởng kinh tế và các chỉ số đo lường sự phát triển của TTCK.
Nghiên cứu của Mimam Alam và Tanweer Hasan (2003) chỉ ra rằng có mối quan hệ nhân quả dài hạn giữa sự phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) và tăng trưởng kinh tế tại Mỹ Kết quả cho thấy TTCK chứa đựng thông tin quan trọng về sự thay đổi trong tổng thu nhập quốc dân, đồng thời sự phát triển của TTCK và lãi suất có thể ảnh hưởng đến GDP trong ngắn hạn Mặc dù GDP có tác động đến lãi suất, mức giá và tình trạng thất nghiệp, nhưng nó không làm thay đổi vốn hóa TTCK Trong ngắn hạn, tồn tại mối quan hệ hai chiều giữa GDP và lãi suất, trong khi TTCK và GDP có mối quan hệ một chiều Vốn hóa thị trường được xem là yếu tố nhạy cảm nhất trước bất kỳ cú sốc nào ảnh hưởng đến mối quan hệ cân bằng dài hạn.
Thị trường tài chính và chứng khoán Vai trò:
- Công cụ điều hòa vốn cho nền kinh tế
- Huy động nguồn tiết kiệm
- Đảm bảo tính thanh khoản cho NĐT
- Thúc đẩy DN hoạt động tốt hơn
- Kênh đầu tư đa dạng
- Thúc đẩy cổ phân hóa DNNN
Sự phân phối nguồn lực giữa các biến số cho thấy rằng sự thay đổi trong vốn hoá thị trường có thể dự đoán sự thay đổi trong GDP, trong khi ngược lại, các yếu tố như GDP, lãi suất, mức giá và tỷ lệ thất nghiệp không ảnh hưởng đến vốn hoá thị trường Cú sốc ngoại sinh đến thị trường chứng khoán có thể tác động đến các biến khác, phản ánh tính chất ngẫu nhiên và hướng tới tương lai của thị trường này Nghiên cứu của Felix Fofana N’Zue (2004) về mối quan hệ giữa thị trường chứng khoán và tăng trưởng kinh tế ở Cote D’Ivoire cho thấy có mối quan hệ một chiều, trong đó sự phát triển của thị trường chứng khoán thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhưng không có tác động ngược lại Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng GDP có mối quan hệ tích cực với đầu tư công, chi tiêu công, trợ giúp phát triển công cộng, đầu tư trực tiếp nước ngoài và chỉ số phát triển của thị trường chứng khoán.
Nghiên cứu của Charles Amo Yartey và Charles Komla Adjasi (2006) chỉ ra rằng thị trường chứng khoán (TTCK) đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế ở các quốc gia Châu Phi TTCK không chỉ giúp huy động vốn cho tăng trưởng mà còn có ảnh hưởng tích cực đến nền kinh tế toàn cầu nhờ tính thanh khoản, cho phép các công ty nhanh chóng tiếp cận vốn cần thiết Hơn nữa, TTCK giúp giảm rủi ro đầu tư thông qua khả năng giao dịch dễ dàng Các tác giả áp dụng mô hình của Ross Levine và Zervos (1996) để chứng minh rằng tỷ lệ giá trị cổ phần giao dịch trên GDP là chỉ số quan trọng thể hiện sự phát triển của TTCK liên quan đến tăng trưởng kinh tế Do đó, việc cải thiện hoạt động giao dịch và nâng cao tính thanh khoản sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Sự chấp nhận hệ thống thanh khoản điện tử và khuyến khích cổ phần mới đăng ký có thể thúc đẩy tính thanh khoản gia tăng [62].
Nghiên cứu của Syrya Bahadur G.C (2006) tập trung vào việc phân tích mối quan hệ nhân quả giữa thị trường chứng khoán và tăng trưởng kinh tế, sử dụng dữ liệu chuỗi thời gian từ năm trước đó Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách thức hoạt động của thị trường chứng khoán có thể ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, đồng thời giúp các nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách hiểu rõ hơn về động lực kinh tế trong bối cảnh thị trường tài chính.
Từ năm 1988 đến 2005, nghiên cứu tại Nepal đã chỉ ra mối quan hệ dài hạn giữa các biến vĩ mô và thị trường chứng khoán (TTCK), đồng thời nhấn mạnh vai trò dự đoán của TTCK đối với tăng trưởng kinh tế Mặc dù TTCK ở Nepal còn nhỏ và thanh khoản thấp, nhưng nó vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc lưu thông tiết kiệm nội địa và phân phối quỹ hiệu quả, góp phần vào sự phát triển kinh tế của quốc gia Để thúc đẩy sự phát triển của TTCK, cần tăng cường vốn hóa thị trường và khắc phục những hạn chế như thuế, luật pháp, và quy định chưa hoàn thiện Khuyến khích tiết kiệm và đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính và TTCK, sẽ tạo điều kiện cho việc hình thành vốn và đầu tư, từ đó nâng cao thịnh vượng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Nepal.
Nghiên cứu của Rama K Agrawalla và S.K Tuteja (2007) chỉ ra mối quan hệ nhân quả giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) tại Ấn Độ, xác định rằng có sự cân bằng dài hạn giữa hai yếu tố này Để thúc đẩy sự phát triển của TTCK, tác giả đề xuất cải tổ sàn giao dịch chứng khoán nhằm khuyến khích nhà đầu tư (NĐT) tập trung vào đầu tư dài hạn thay vì ngắn hạn Nghiên cứu sử dụng các biến như vốn hóa thị trường, tốc độ luân chuyển, chỉ số sản xuất công nghiệp và tín dụng ngân hàng đến khu vực thương mại để phân tích Ba chỉ số được hình thành bao gồm chỉ số phát triển TTCK, chỉ số tăng trưởng kinh tế và chỉ số phát triển ngân hàng, trong đó chỉ số tăng trưởng kinh tế được đo bằng chỉ số sản xuất công nghiệp do thiếu dữ liệu GDP theo tháng Chỉ số phát triển ngân hàng được tính dựa trên tỷ lệ tín dụng ngân hàng đối với khu vực thương mại trên GDP, còn chỉ số phát triển TTCK phản ánh kích cỡ và tính thanh khoản của thị trường, được kiểm chứng bởi Demirguc-Kunt & Ross Levine (1995).
Nghiên cứu chỉ ra rằng có mối tương quan cao giữa chỉ số phát triển ngân hàng và thị trường chứng khoán (TTCK) so với tăng trưởng kinh tế, với mối quan hệ nhân quả dài hạn từ sự phát triển của TTCK đến sự thay đổi tăng trưởng kinh tế Việc cải thiện hiệu quả hoạt động và đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ của TTCK sẽ có tác động tích cực đến tăng trưởng, mặc dù đây là mối quan hệ một chiều Đồng thời, nghiên cứu cũng phát hiện mối quan hệ hai chiều giữa sự phát triển của khu vực ngân hàng và TTCK Để củng cố thị trường tài chính và thúc đẩy tăng trưởng, cần tái cấu trúc TTCK để kết nối tốt hơn với hệ thống ngân hàng, vì hệ thống ngân hàng có ảnh hưởng tích cực đến tăng trưởng kinh tế.
Ngân hàng và thị trường chứng khoán (TTCK) đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ tài chính hỗ trợ lẫn nhau, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững trong dài hạn.
Nghiên cứu của Boopen Seetanah và các cộng sự (2007) đã chỉ ra mối quan hệ giữa hệ thống ngân hàng, thị trường chứng khoán và tăng trưởng kinh tế ở các nước đang phát triển Dựa trên các nghiên cứu trước đó, họ xác định rằng sự phát triển của thị trường chứng khoán có tác động tích cực đến tăng trưởng GDP, với 1% tăng trưởng trong thị trường chứng khoán tương ứng với 0,17% tăng trưởng GDP Mặc dù tác động này là trực tiếp, nhưng vẫn còn thấp so với các yếu tố khác Do đó, chính phủ cần thúc đẩy phát triển thị trường tài chính, giảm can thiệp hành chính và tạo điều kiện thu hút vốn từ thị trường tài chính quốc tế Các giải pháp nên tập trung vào tự do hóa khu vực tài chính, bãi bỏ quy định cản trở sự phát triển, và khuyến khích cạnh tranh bằng cách mở cửa cho ngân hàng và quỹ đầu tư quốc tế Đồng thời, cần đầu tư vào nguồn lực con người, nâng cao kiến thức về đầu tư và thành lập quỹ tương hỗ để tăng tính thanh khoản trên thị trường.
Nghiên cứu của TMing-Hua Liu và Keshab M Shrestha (2008) đã chỉ ra mối quan hệ giữa các biến số vĩ mô và giá chứng khoán ở Trung Quốc Các tác giả nhấn mạnh rằng thị trường chứng khoán chịu ảnh hưởng của sự chênh lệch thời gian và tính biến động giá, vì vậy cần xác định tính đồng liên kết giữa chỉ số thị trường và các biến vĩ mô Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố như sản xuất công nghiệp và nguồn cung tiền có mối quan hệ tích cực với giá cổ phiếu, trong khi lạm phát, lãi suất và giá trị tiền tệ tác động tiêu cực Mặc dù thị trường chứng khoán Trung Quốc có biểu hiện đầu cơ và chưa trưởng thành, nó vẫn phản ứng với các biến số vĩ mô trong dài hạn Trong ngắn hạn, thị trường này có nhiều rủi ro, nhưng triển vọng dài hạn khả quan hơn nhờ vào nền tảng kinh tế vững mạnh, do đó khuyến khích nhà đầu tư chuẩn bị cho chiến lược đầu tư dài hạn và đa dạng hóa danh mục cổ phiếu để thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để thực hiện một nghiên cứu kinh tế hiệu quả, việc xây dựng nền tảng lý thuyết vững chắc là rất quan trọng, dựa trên các tác giả và nghiên cứu trước đó Tác giả sẽ thiết lập và ước lượng mô hình, kiểm định giả thuyết, diễn dịch kết quả, và điều chỉnh mô hình cho phù hợp Cuối cùng, các quyết định về chính sách sẽ được đề xuất dựa trên các kết quả thu được Phần này của luận án sẽ khái quát các bước thực hiện nghiên cứu một cách rõ ràng.
Kiểmtrađacộngtuyến, phương sai thay đổi, tự tương quan, phân phối chuẩn
Diễn dịch kết quả Kiểm định giả thuyết Ước lượng mô hình Thiết lập mô hình
Cơ sở lý thuyết về mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển TTCK, tổng quan tài liệu, kinh nghiệm và nghiên cứu định tính
Các quyết định về chính sách
Phản ứng sung và phân rã phương sai
Chạy mô hình VECM, Nhân quả Granger
Kiểm tra tính đồng liên kết Kiểm tra nghiệm đơn vị Kiểm tra tính dừng của chuỗi dữ liệu
Phỏng vấn sâu chuyên gia N cuộc
Nguồn: Thiết kế nghiên cứu của tác giả
Hình 1.4: Sơ đồ các bước thực hiện nghiên cứu
Dựa trên mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu, luận án đặt ra 5 câu hỏi nghiên cứu chính, cụ thể:
Mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán là một chủ đề quan trọng, trong đó tổng đầu tư và các biến vĩ mô khác đóng vai trò quyết định Nghiên cứu chỉ ra rằng sự gia tăng đầu tư có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việc phân tích các yếu tố vĩ mô liên quan giúp hiểu rõ hơn về cách thức mà tăng trưởng kinh tế ảnh hưởng đến thị trường tài chính.
GDP, chỉ số giá tiêu dùng CPI, nguồn cung tiền M2 trên GDP?
Mối quan hệ giữa sự phát triển của thị trường chứng khoán và tăng trưởng kinh tế GDP là một vấn đề quan trọng, đặc biệt khi xem xét các biến vĩ mô như tổng đầu tư trên GDP, chỉ số giá tiêu dùng CPI và nguồn cung tiền M2 trên GDP Nghiên cứu cho thấy rằng sự phát triển của thị trường chứng khoán có thể tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế, đồng thời cũng chịu ảnh hưởng từ các yếu tố vĩ mô này Việc phân tích mối liên hệ này giúp hiểu rõ hơn về cách mà thị trường tài chính và nền kinh tế tương tác với nhau.
Tác động nhân quả giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) ở Việt Nam là một vấn đề quan trọng, đặc biệt khi xem xét các biến vĩ mô như lạm phát, tỷ giá hối đoái và chính sách tài chính Sự tăng trưởng kinh tế thường thúc đẩy sự phát triển của TTCK thông qua việc gia tăng niềm tin của nhà đầu tư và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp mở rộng hoạt động Ngược lại, một thị trường chứng khoán phát triển có thể góp phần vào tăng trưởng kinh tế bằng cách cung cấp nguồn vốn cho các doanh nghiệp và cải thiện tính thanh khoản Do đó, mối quan hệ này không chỉ ảnh hưởng đến sự ổn định kinh tế mà còn định hình các chính sách vĩ mô của Việt Nam trong tương lai.
Câu hỏi 4: Mức độ tác động của các yếu tố đến tăng trưởng kinh tế và sự phát triển TTCK Việt Nam sẽ như thế nào?
Câu hỏi 5: Mức độ đóng góp của sự phát triển TTCK và các biến vĩ mô được chọn đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam ở mức độ nào?
Luận án áp dụng các phương pháp định tính như phỏng vấn sâu với các chuyên gia và khảo sát nhóm đối với các nhà quản lý, bao gồm những người làm việc tại các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư và Sở Giao Dịch Chứng Khoán.
Hà Nội và TP.HCM là hai trung tâm tài chính lớn, nơi các ngân hàng đầu tư và công ty tài chính hoạt động mạnh mẽ Chúng tôi đã tiến hành khảo sát các công ty phát hành cổ phiếu, tập trung vào đối tượng giám đốc công ty, các vị trí quản lý, kế toán trưởng và giám đốc tài chính Nội dung khảo sát bao gồm việc phỏng vấn sâu các chuyên gia trong ngành để thu thập thông tin chi tiết và chính xác.
Để đánh giá thực trạng hoạt động thị trường và những khó khăn gặp phải, nghiên cứu này tập trung vào mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) Mục tiêu chính là làm rõ hơn mối liên hệ này thông qua nghiên cứu định tính, bao gồm khảo sát và phỏng vấn các nhóm đối tượng liên quan.
- Nhóm các nhà quản lý
Lãnh đạo và cán bộ quản lý tại các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, Sở Giao Dịch Chứng Khoán Hà Nội và TP.HCM, cũng như ngân hàng đầu tư và công ty tài chính đã được phỏng vấn sâu Tác giả thực hiện tổng cộng 20 cuộc phỏng vấn với các lãnh đạo và cán bộ quản lý, có thâu âm, nhằm thu thập thông tin chi tiết Sau khi phỏng vấn, các cán bộ quản lý đã điền bảng khảo sát để cung cấp thêm dữ liệu cho nghiên cứu.
- Quá trình phỏng vấn cụ thể như sau:
Buổi phỏng vấn này nhằm mời Quý Ông/Bà tham gia vào nghiên cứu về mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam Chúng tôi mong muốn thu thập ý kiến của Quý Ông/Bà về vai trò của TTCK đối với tăng trưởng kinh tế, cũng như thực trạng hoạt động của Quý Ông/Bà và những thuận lợi, khó khăn trong công việc tại các cơ quan như công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, sở giao dịch chứng khoán và Ủy ban chứng khoán Nhà nước Nghiên cứu cũng nhằm tìm ra giải pháp và đề xuất của Quý Ông/Bà để định hướng phát triển TTCK, từ đó cung cấp nguồn vốn thiết yếu cho sự phát triển kinh tế của đất nước.
Trong quá trình phỏng vấn, quý Ông/Bà sẽ được hỏi một số câu hỏi liên quan đến chủ đề nghiên cứu, và việc tham gia hoàn toàn dựa trên tinh thần tự nguyện Quý Ông/Bà không cần cung cấp thông tin cá nhân có thể nhận diện, và có quyền từ chối trả lời các câu hỏi nhạy cảm về cơ quan làm việc Thông tin của quý Ông/Bà sẽ được bảo mật tuyệt đối, và chỉ được sử dụng khi có sự đồng ý của quý Ông/Bà Trong trường hợp cần thiết, tên tuổi và chức vụ của quý Ông/Bà sẽ được thể hiện, nhưng chỉ sau khi được sự chấp thuận Dữ liệu sẽ được xử lý cẩn thận và lưu trữ an toàn Nếu quý Ông/Bà muốn rút khỏi nghiên cứu hoặc yêu cầu xóa thông tin đã cung cấp, quý Ông/Bà có thể thực hiện điều đó dễ dàng mà không gặp trở ngại nào.
Bảng 1.2: Bảng hướng dẫn phỏng vấn
Nội dung Câu hỏi điển hình
Mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển
1 Theo Ông/Bà có mối quan hệ qua lại giữa sự phát triển của TTCK và tăng trưởng kinh tế hay không?
2 Nếu có mối quan hệ như trong câu 1, Ông/Bà đánh giá mối quan hệ này là: thuận chiều, nghịch chiều, hai chiều?
3 Theo Ông/Bà tác động TTCK lên tăng trưởng kinh tế, tác động của tăng trưởng kinh tế lên TTCK sẽ được hiểu như thế nào? Đánh giá vai trò của
Thị trường chứng khoán (TTCK) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp huy động vốn và đầu tư Hiện nay, hoạt động của TTCK đang gặp nhiều thách thức, bao gồm sự thiếu minh bạch và cơ sở hạ tầng chưa hoàn thiện Các khó khăn mà tôi gặp phải trong ngành chứng khoán liên quan đến sự quản lý và điều hành của các cơ quan chức năng, cũng như chính sách vĩ mô của Nhà nước Để phát triển TTCK ổn định và góp phần vào tăng trưởng kinh tế Việt Nam, tôi đề xuất cần cải thiện khung pháp lý, tăng cường công tác giám sát và khuyến khích sự tham gia của nhà đầu tư.
Ở Việt Nam, hiện chưa có phương pháp nghiên cứu định tính liên quan đến chủ đề này, vì vậy bảng câu hỏi được xây dựng dựa trên những thắc mắc của tác giả và ý kiến tư vấn từ chuyên gia Bảng câu hỏi bao gồm thông tin về người phỏng vấn, mô tả nghiên cứu, mục đích phỏng vấn, thời gian, tính bảo mật thông tin, hướng dẫn trả lời, nghề nghiệp và kinh nghiệm của người được phỏng vấn Đối tượng phỏng vấn được chọn vì thị trường chứng khoán có mối quan hệ đa dạng giữa các bên liên quan Cuộc phỏng vấn được thực hiện theo lịch hẹn tại địa điểm thuận tiện cho người tham gia, với người điều khiển phỏng vấn giữ vai trò định hướng mà không can thiệp vào câu trả lời Toàn bộ quá trình được ghi chép và thu âm để đảm bảo tính chính xác, sử dụng bảng hướng dẫn phỏng vấn bán cấu trúc với các câu hỏi mở nhằm khuyến khích người được phỏng vấn trả lời tự nhiên.
Mục tiêu nghiên cứu qua bảng câu hỏi là xác định mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và vai trò của thị trường chứng khoán (TTCK) trong việc thúc đẩy tăng trưởng Các câu hỏi trong bảng được xây dựng từ ý kiến của chuyên gia, tài liệu nghiên cứu và nghiên cứu định lượng Nghiên cứu cũng nhằm tìm hiểu những khó khăn mà công ty/doanh nghiệp gặp phải khi huy động vốn qua TTCK.
Nhóm chuyên gia và cán bộ chuyên môn với nhiều năm kinh nghiệm tại các công ty chứng khoán, ngân hàng đầu tư và quỹ đầu tư sẽ thực hiện khảo sát khoảng 200 cá nhân, bao gồm cả chuyên gia độc lập và giảng viên nghiên cứu về thị trường chứng khoán Mục tiêu là đánh giá mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) tại Việt Nam Khảo sát sẽ xem xét các tiêu chí như kinh nghiệm, sự gắn bó với ngành, hiểu biết về chiến lược phát triển TTCK của Chính phủ và thực trạng hoạt động kém hiệu quả gần đây Phương pháp thu thập ý kiến sẽ bao gồm phỏng vấn trực tiếp tại các hội nghị thường niên của Sở Giao Dịch chứng khoán TPHCM và Hà Nội, cùng với việc gửi email và thư mời có tem Nỗ lực này sẽ kéo dài trong 12 tháng, bắt đầu từ tháng 1 năm tới.