Phương pháp nghiên cứu đề tài
Phương pháp thu thập, tổng hợp và phân tích tài liệu, số liệu
Phương pháp này dựa trên việc thu thập và nghiên cứu toàn bộ tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu, bao gồm các quy định và tiêu chuẩn môi trường.
Mục đích của phương pháp là:
Hệ thống tài liệu và số liệu liên quan đến điều kiện tự nhiên, kinh tế và xã hội của khu vực nghiên cứu rất phong phú, đồng thời cũng cung cấp thông tin về các hoạt động du lịch có tác động đến môi trường địa phương.
- Phân tích, đánh giá các ảnh hưởng của hoạt động du lịch đến môi trường tại địa phương nghiên cứu.
Phương pháp khảo sát thực địa
Phương pháp khảo sát thực địa là công cụ quan trọng giúp người nghiên cứu có cái nhìn tổng quát về đối tượng nghiên cứu Vì địa bàn nghiên cứu rộng lớn, nên chỉ lựa chọn một số điểm điển hình để khảo sát Từ những quan sát thực tế này, có thể đưa ra nhận xét chung về tình trạng ô nhiễm của toàn vùng và các ảnh hưởng môi trường khác nhau.
Trong nghiên cứu, tác giả đã tiến hành khảo sát bãi biển Mỹ Khê, Đà Nẵng trong ba ngày từ 23 đến 25 tháng 6 năm 2017, nhằm đánh giá tình trạng môi trường tại đoạn bờ biển dài 5km từ đường Võ Nguyên Giáp đến Trường Sa.
Trên bờ biển ở đoạn đường này, có hai điểm sạt lở nghiêm trọng gây cản trở việc di chuyển từ vỉa hè xuống bờ biển, cụ thể là tại khu vực đối diện đường Nguyễn Văn Thoại và đường Võ Văn Kiệt.
Trên cung đường này, có ít nhất ba ống xả nước thải trực tiếp ra biển, gây ra mùi và màu sắc khó chịu, khiến khu vực trở nên vắng khách tắm biển Trong thời gian khảo sát, nhân viên môi trường cũng tiến hành thu dọn rác tại bãi biển Mỹ Khê, do đó tình trạng chất thải trên bãi biển không nhiều, nhưng vẫn còn tồn tại một số chai nhựa và vỏ rác.
Khu vực vỉa hè cách mực nước biển từ 20 – 30m, tùy thuộc vào thời gian thủy triều, có nhiều cây xanh như dừa cạn và cọ, cùng với nhiều thùng rác công cộng Tuy nhiên, du khách thường mang cát lên đường, khiến cho khu vực đường lớn Võ Nguyên Giáp trở nên bụi bặm.
Khảo sát thực địa tại biển Mỹ Khê, Đà Nẵng đã cung cấp cho tác giả cái nhìn sâu sắc về tình trạng môi trường khu vực nghiên cứu và tác động của các hoạt động du lịch đối với môi trường địa phương.
Phương pháp khảo sát người dân
Trong nghiên cứu đề tài, tác giả đã tiến hành khảo sát bãi biển Mỹ Khê, Đà Nẵng trong 3 ngày từ 23 đến 25 tháng 6 năm 2017 Mục tiêu của chuyến khảo sát là đánh giá tình trạng môi trường tại đoạn bờ biển từ Võ Nguyên Giáp đến Trường Sa (5km) thông qua bảng khảo sát nhằm nhanh chóng nắm bắt ảnh hưởng của các hoạt động du lịch đến môi trường địa phương.
Mẫu khảo sát được thực hiện tại bãi biển Mỹ Khê vào các khung giờ cao điểm từ 6h đến 9h30 sáng và 3h30 đến 5h30 chiều Đối tượng khảo sát bao gồm người dân địa phương và khách du lịch, chủ yếu là các gia đình đang nghỉ dưỡng và tận hưởng không gian tắm biển.
Phương pháp chọn mẫu được áp dụng là ngẫu nhiên, dẫn đến sự đa dạng cao trong kết quả khảo sát Chúng tôi đã thu thập được 73 bảng khảo sát với đầy đủ thông tin Kết quả chi tiết sẽ được trình bày trong phần “3.3.5 Báo cáo phiếu khảo sát thực tế cư dân địa phương và khách du lịch tại biển Mỹ Khê, Đà Nẵng.”
Phương pháp này cho thấy được nhận thức của người dân và khách du lịch tại biển
Mỹ Khê, Đà Nẵng đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường do hoạt động du lịch gia tăng, ảnh hưởng đến đời sống của người dân địa phương Để giải quyết vấn đề này, cần có những biện pháp từ chính những người bị ảnh hưởng Việc thu thập và đa dạng hóa thông tin sẽ giúp tác giả phát triển ý tưởng cho bài nghiên cứu, đặc biệt là trong chương 4, nhằm đề xuất các giải pháp thực tiễn hiệu quả nhất.
Tác động của du lịch đến môi trường biển tại Mỹ Khê, Đà Nẵng
Tổng quát chung về tình hình du lịch biển tại Việt Nam
3.1.1 Tình hình du lịch tại Việt Nam:
Trước năm 2015, du lịch Việt Nam được xem là một ngành kinh tế mũi nhọn với tiềm năng đa dạng và phong phú Năm 2012, Việt Nam đón 6,8 triệu lượt khách quốc tế và 32,5 triệu lượt khách nội địa Doanh thu từ ngành du lịch đạt 68.000 đến 70.000 tỷ đồng vào năm 2009 và tăng lên 160.000 tỷ đồng vào năm 2012 Ngành du lịch đóng góp khoảng 5% vào GDP của Việt Nam.
Năm 2013, số khách quốc tế đến Việt Nam là 7,57 triệu lượt, [1] khách nội địa đạt 35 triệu lượt [5] Doanh thu ngành du lịch Việt Nam năm 2013 đạt khoảng 200.000 tỷ đồng [5]
Theo Tổng cục Du lịch Việt Nam, năm 2014, ngành du lịch đã thu hút gần 8 triệu lượt khách quốc tế và 32-35 triệu khách nội địa Dự kiến, đến năm 2020, Việt Nam sẽ đón 11-12 triệu khách quốc tế và 45-48 triệu khách nội địa, với doanh thu từ du lịch ước đạt 18-19 tỷ USD.
Năm 2015, ngành Du lịch Việt Nam ghi nhận nhiều thành tựu nổi bật với sự tăng trưởng doanh thu và lượng khách du lịch Cả nước đã đón hơn 7,94 triệu lượt khách quốc tế và phục vụ 57 triệu lượt khách nội địa, đạt doanh thu lên tới 402,66 nghìn tỷ đồng Hệ thống cơ sở hạ tầng du lịch cũng được cải thiện với 18.800 cơ sở lưu trú và 355.000 buồng.
Theo Tổng Cục Thống kê, tổng doanh thu ngành dịch vụ đạt 402.66 nghìn tỷ đồng, đóng góp 9.6% vào GDP quốc gia và tăng 5.75% so với năm 2014 Trong đó, doanh thu từ dịch vụ lưu trú và ăn uống đạt 372.24 nghìn tỷ đồng, trong khi doanh thu từ dịch vụ lữ hành là 30.41 nghìn tỷ đồng.
Ngành Du lịch Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ về lượng khách du lịch quốc tế và nội địa trong giai đoạn 2010-2015 Cụ thể, vào năm 2015, cả nước đón hơn 7.94 triệu lượt khách quốc tế, tăng 0.9% so với năm trước, và phục vụ 57 triệu lượt khách nội địa, tăng 48.1% so với năm 2014, theo số liệu từ Tổng Cục Du lịch.
Ngành Du lịch Việt Nam năm 2015 ghi nhận sự phát triển mạnh mẽ với 18,800 cơ sở lưu trú, cung cấp 355,000 buồng, đáp ứng nhu cầu du khách nghỉ dưỡng cao cấp Theo Tổng Cục Du lịch, số lượng khách sạn từ 3 đến 5 sao đạt 747, tăng 16.7% so với năm 2014 Cụ thể, cả nước có 441 khách sạn 3 sao với 30,734 buồng, 215 khách sạn 4 sao với 27,379 buồng và 91 khách sạn 5 sao với 24,212 buồng.
Năm 2016, du lịch Việt Nam ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ với hơn 10 triệu lượt khách quốc tế, tăng 26% so với năm 2015 Đồng thời, ngành du lịch phục vụ 62 triệu lượt khách nội địa, mang lại tổng thu từ khách du lịch đạt 400.000 tỷ đồng.
Năm 2016, ngành Du lịch Việt Nam đã ghi nhận hai mốc ấn tượng: tổng số khách đạt kỷ lục 10 triệu lượt trong một năm và mức tăng trưởng tuyệt đối cao nhất so với năm trước, với hơn 2 triệu lượt khách Đặc biệt, vào ngày 25/12, Phú Quốc đã chào đón vị khách quốc tế thứ 10 triệu đến Việt Nam trong năm 2016.
Trong 6 tháng đầu năm 2017, du lịch Việt Nam ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng với 6.206.336 lượt khách quốc tế, tăng 30,2% so với cùng kỳ năm 2016 Riêng trong tháng 6, lượng khách quốc tế ước đạt 949.362 lượt, tăng 33,6% Bên cạnh đó, lượng khách nội địa đạt 40,7 triệu lượt, trong đó có 19,2 triệu lượt khách lưu trú Tổng thu từ du lịch ước đạt 254.700 tỷ đồng, tăng hơn 27% so với năm trước.
Theo Báo cáo Năng lực Cạnh tranh Du lịch Toàn cầu 2017 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), năng lực cạnh tranh du lịch của Việt Nam đã có sự cải thiện đáng kể trong năm 2017.
Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực du lịch, nhưng trong 6 tháng đầu năm 2017, ngành du lịch Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức.
Những hạn chế và bất cập tồn tại từ lâu vẫn chưa được giải quyết triệt để Nguồn nhân lực hiện tại không chỉ thiếu về số lượng mà còn yếu về chất lượng, đặc biệt là tại các điểm đến đang phát triển nhanh chóng.
3.1.2 Tình hình du lịch biển tại Việt Nam:
Việt Nam sở hữu tiềm năng du lịch biển đảo phong phú với đường bờ biển dài hơn 3.260 km và hơn 3.000 hòn đảo Nơi đây có những bãi cát trắng mịn, các vịnh biển hoang sơ và những hòn đảo nhiệt đới xanh tươi quanh năm, tạo nên một điểm đến hấp dẫn cho du khách.
Việt Nam xếp thứ 27 trong số 156 quốc gia ven biển trên toàn cầu, với diện tích bờ biển lớn tại Đông Nam Á Nước này sở hữu 125 bãi biển tuyệt đẹp, trong đó bãi biển Đà Nẵng được tạp chí Forbes bình chọn là một trong 6 bãi tắm quyến rũ nhất thế giới Ngoài ra, Việt Nam cũng là một trong 12 quốc gia có các vịnh đẹp nhất, nổi bật với Vịnh Hạ Long và Vịnh Nha Trang.
Việt Nam sở hữu vùng ven biển và hệ thống đảo phong phú, nơi thu hút du lịch biển đảo, đồng thời là địa điểm của 7 trong số 13 di sản thế giới và 6 trong 8 khu dự trữ sinh quyển Khu vực này còn có nhiều vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên đa dạng, góp phần bảo tồn hệ sinh thái và phát triển bền vững.
Giới thiệu biển Mỹ Khê, Đà Nẵng và tình hình du lịch địa phương
3.2.1 Giới thiệu biển Mỹ Khê, Đà Nẵng:
Bãi biển Mỹ Khê Đà Nẵng đã được tạp chí Forbes, một trong những tạp chí kinh tế hàng đầu của Mỹ, vinh danh là một trong sáu bãi biển quyến rũ nhất thế giới Bãi biển này nổi bật với giao thông thuận tiện, miễn phí cho tất cả du khách, bờ cát dài và phẳng, ánh nắng cùng mức sóng lý tưởng cho các môn thể thao Ngoài ra, Mỹ Khê còn đảm bảo an toàn cho du khách và có nhiều khu nghỉ dưỡng hạng sang cùng các biệt thự đạt tiêu chuẩn quốc tế.
- Vị trí: Bãi biển Mỹ Khê có chiều dài 900m, thuộc vào loại nhộn nhịp nhất trong số các bãi tắm của Đà Nẵng [6]
Trước năm 1975, bãi tắm này từng được quân đội Mỹ quản lý, với việc thiết lập các cơ sở dịch vụ nhằm đáp ứng nhu cầu giải trí và vui chơi cho các binh lính.
Bãi biển Mỹ Khê nằm ở phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà, cách sân bay Đà Nẵng chỉ 2-3 km và trung tâm thành phố khoảng 2 km qua cầu quay sông Hàn Với vẻ đẹp thơ mộng, bãi biển này là điểm đến lý tưởng cho du khách.
Hình 3.1: Vị trí bãi biển Mỹ Khê trên bản đồ tình Đà Nẵng (nguồn: Google map)
Bãi biển Mỹ Khê, nổi tiếng với bờ cát trắng mịn và sóng biển ôn hòa, là một trong những điểm đến hấp dẫn tại Đà Nẵng Với chiều dài khoảng 900m, bãi biển này thu hút cả người dân địa phương và du khách quốc tế nhờ nước ấm quanh năm và độ mặn an toàn, tạo điều kiện lý tưởng cho việc tắm biển, đặc biệt từ tháng 5 đến tháng 9 Địa điểm này còn nổi bật với sự phong phú của động thực vật biển, bao gồm nhiều loại san hô và rong tảo quý hiếm Mỹ Khê cũng phát triển đa dạng các dịch vụ du lịch như câu cá, lướt ván, lặn và du thuyền, đồng thời có hệ thống cứu hộ chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn cho du khách Bên bờ biển, du khách có thể thưởng thức nhiều món hải sản tươi ngon với giá cả hợp lý tại các quán ăn ven biển.
Hình 3.2: Toàn cảnh bãi biển Mỹ Khê, Đà Nẵng từ trên cao (nguồn: Google map)
Biển Mỹ Khê, với chiều dài khoảng 10km từ bán đảo Sơn Trà đến Non Nước Ngũ Hành Sơn, được Forbes vinh danh là một trong 6 kỳ quan biển đẹp nhất thế giới năm 2005 Tại đây, có 3 khu vực bãi tắm chính phục vụ du khách, trong đó nổi bật là Công viên biển trung tâm nằm ngay ngã ba đường Phạm Văn Đồng giao với tuyến đường ven biển từ Sơn Trà đến Hội An.
Bãi tắm T20 – T18, nằm cách 500m bên phải, gắn liền với lịch sử khu điều dưỡng quân đội và các cơ sở nghỉ dưỡng như khách sạn Mỹ Khê I, II, III, và Tourane Trong khi đó, bãi tắm số 1-2-3, cách 300m bên trái, là bãi tắm chính của biển Mỹ Khê, kết nối với công viên biển Phạm Văn Đồng.
Hình 3.3: Bãi biển Mỹ Khê và các du khách (nguồn: dulichvtv.com)
Buổi sáng tại bãi biển Mỹ Khê, du khách có thể thức dậy sớm để ngắm bình minh và cảm nhận sự thư thái trong tâm hồn Khi hoàng hôn buông xuống, Mỹ Khê trở nên trầm lắng và tĩnh mịch, tạo nên không gian giao hòa giữa ngày và đêm Vào buổi tối, sau một ngày tham quan mệt mỏi, du khách có thể cùng nhau ra bãi cát, lội chân xuống làn nước mát và hít thở không khí trong lành của đại dương, khiến thời gian trôi qua nhanh chóng mà không nhận ra đã nửa đêm.
3.2.2 Tình hình du lịch địa phương Đà Nẵng là một TP có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, là trung tâm du lịch lớn của cả nước
Năm 2016, Đà Nẵng đón 5,51 triệu lượt khách tham quan, tăng 17,7% so với năm 2015, trong đó có 1,66 triệu lượt khách quốc tế, tăng 31,6% Tổng thu du lịch ước đạt 16 nghìn tỷ đồng, tăng 24,7% so với năm trước Tại lễ trao giải World Travel Awards 2016, Đà Nẵng được vinh danh là “Điểm đến hàng đầu châu Á về sự kiện và lễ hội”.
Vào tháng 6 năm 2017, Đà Nẵng đón tiếp 3.229.476 lượt khách tham quan, tăng 33,2% so với cùng kỳ năm 2016, trong đó có 1.222.398 lượt khách quốc tế, tăng 72,2%, và 2.007.079 lượt khách nội địa, tăng 17,1% Tổng thu từ du lịch ước đạt 9.494,661 tỷ đồng, tăng 35,1% so với năm 2016, đạt 51,3% kế hoạch năm 2017.
Trong 6 tháng đầu năm 2017, Sở Du lịch TP Đà Nẵng đã tổ chức thành công Chương trình "Khai trương mùa du lịch biển năm 2017" từ 27/4 đến 3/5, với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và ẩm thực hấp dẫn như ngày hội miền biển, đua thuyền Kayak, chương trình ca nhạc tại sân khấu BNF, và các sự kiện Đêm Mỹ Khê, Đêm Xuân Thiều, Sơn Trà Sunset Bên cạnh đó, lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng 2017 diễn ra từ 30/4 đến 24/6 cũng thu hút sự quan tâm với hơn 20 hoạt động phụ trợ phục vụ người dân và du khách.
Trong 6 tháng đầu năm, Sở Du lịch đã hợp tác với Cảng Hàng không Quốc tế Đà Nẵng để thúc đẩy các đường bay đến thành phố Hiện tại, Đà Nẵng có 26 đường bay trực tiếp hoạt động, bao gồm 12 đường bay thường kỳ và 14 đường bay thuê chuyến Ngoài ra, nhiều hoạt động quảng bá hình ảnh địa phương cũng đã được triển khai.
Trong 6 tháng đầu năm 2017, từ ngày 01/01 đến 30/05, Sở đã tiến hành công tác thanh tra và kiểm tra thường xuyên các đơn vị kinh doanh du lịch.
Trong năm qua, 80 cuộc kiểm tra đã được thực hiện đối với hoạt động lữ hành, hướng dẫn du lịch và các cơ sở kinh doanh lưu trú, dẫn đến việc ban hành 60 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền lên tới 587,55 triệu đồng, tăng 2,07 lần so với cùng kỳ năm 2016 Trong số đó, hoạt động lữ hành chiếm 458,5 triệu đồng, hướng dẫn viên 94,05 triệu đồng, vận chuyển 4 triệu đồng, và lưu trú 31 triệu đồng.
Du lịch Đà Nẵng đang ngày càng khẳng định vị thế trên bản đồ thế giới như một điểm đến an toàn và hấp dẫn Ngành du lịch đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế thành phố, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo ra việc làm cho người dân, thu hút đầu tư và nâng cao hình ảnh của Đà Nẵng.
Tác động của du lịch đến môi trường biển Mỹ Khê, Đà Nẵng
Để nghiên cứu tác động của du lịch đến môi trường biển Mỹ Khê, Đà Nẵng, tác giả đã tiến hành khảo sát mức độ ảnh hưởng của du lịch tại khu vực này Kết quả khảo sát được trình bày chi tiết trong phần 3.3.6 Tác giả đã phân loại môi trường tại biển Mỹ Khê để đánh giá rõ hơn về các yếu tố tác động.
5 yếu tố chính là: không khí, nước biển, nước thải ra biển, bờ biển (bãi cát) và hệ sinh thái ven biển
3.3.1 Tác động đến yếu tố môi trường không khí:
Theo kết quả khảo sát cho thấy hơn 75% người tham gia khảo sát cho rằng các hoạt động du lịch có tác động đến yếu tố không khí
Các hoạt động du lịch chính ảnh hưởng nào ảnh hưởng đến môi trường không khí tại biển Mỹ Khê, Đà Nẵng là:
Sự thay đổi môi trường không khí do sự tập trung đông người trong không gian nhỏ hẹp có thể gây ô nhiễm, nhưng ảnh hưởng này không đáng kể đối với môi trường biển nhờ vào không gian mở rộng lớn.
- Khí thải từ hoạt động đun nấu, khói phương tiện tập trung với mật độ cao (các khí SOx,
Hoạt động đun nấu tại các khu du lịch có ảnh hưởng lớn đến môi trường không khí, do sự kết hợp giữa sinh hoạt của người dân và dịch vụ nhà hàng phục vụ khách du lịch Các loại nhiên liệu như gas, cồn khô và than được sử dụng với mức độ khác nhau, dẫn đến tác động khác nhau đến ô nhiễm không khí Trong khi bếp gas ít gây ô nhiễm, than vẫn được ưa chuộng tại các nhà hàng nhỏ do giá thành rẻ, mặc dù nó gây tác động tiêu cực lớn đến môi trường Với hàng ngàn du khách mỗi ngày, việc quản lý các hoạt động đun nấu trở nên cần thiết để bảo vệ môi trường.
Mỹ Khê, Đà Nẵng, chịu ảnh hưởng từ ô nhiễm do hoạt động đun nấu, nhưng do ô nhiễm này phân tán trên diện tích rộng nên tác động đến môi trường không khí xung quanh không đáng kể Khu vực này có mật độ giao thông cao do nằm trên tuyến đường cao tốc Đà Nẵng – Hội An, dẫn đến việc phát sinh nhiều khí thải Mặc dù lượng khí thải khó định lượng do tính chất phân tán, nhưng có thể ước lượng tải lượng và nồng độ các chất ô nhiễm từ giao thông thông qua hệ thống đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 1987).
Bảng 3.1 Thông số xả thải từ phương tiện giao thông vào không khí
STT Phương tiện và nhiên liệu sử dụng
Tải lượng (kg/tấn nhiên liệu) Bụi SO2 NOx CO VOC Pb
1 Xe tải động cơ diesel trọng tải từ 3 tấn đến 16 tấn
Ghi chú: S: tỷ lệ lưu huỳnh trong nhiên liệu; p: tỷ lệ chì trong nhiên liệu (g/l)
Hiện nay, Việt Nam không còn sử dụng xăng pha chì, trong khi hàm lượng lưu huỳnh trong xăng và dầu cho xe 4 bánh là 0,5%, còn đối với xe tải nặng là 1%.
Theo thống kê về mức tiêu thụ nhiên liệu của các loại xe lưu thông, bảng 3.2 cung cấp thông tin chi tiết, trong khi bảng 3.3 thể hiện lượng phát thải khí ô nhiễm từ các phương tiện giao thông.
Bảng 3.2 Định mức dử dụng nhiên liệu một số phương tiện giao thông
STT Loại phương tiện Nhiên liệu Định mức lít/100km Định mức kg/100km
3 Xe tải nặng Dầu diesel 13 - 14 10,66 – 11,48
Bảng 3.3 Lượng phát thải các khí ô nhiễm trong khí thải các phương tiện giao thông
Nhiên liệu tiêu hao trên đoạn đường trong 1 ngày (kg dầu/ngày)
Bụi SO2 NOx CO VOC
Dưới đây là tác động của các chất gây ô nhiễm không khí nêu trên được thể hiện qua bảng 3.4
Bảng 3.4 Tác động của các chất gây ô nhiễm không khí
STT Thông số Tác động
1 Bụi -Kích thích hô hấp, xơ hóa phổi, ung thư phổi
-Gây tổn thương da, giác mạc mắt, bệnh đường tiêu hóa
2 Khí axit (SOx, NOx) -Gây hưởng hệ hô hấp, phân tán vào máu
- SO2 có thể phân tán qua da, làm giảm dự trữ kiềm trong máu
-Tạo mưa axit ảnh hưởng xấu tới sự phát triển thảm thực vật và cây trồng
-Tăng cường quá trình ăn mòn kim loại, phá hủy vật liệu bê tông, các công trình nhà cửa -Ảnh hưởng xấu đến khí hậu, hệ sinh thái
3 Oxyt Carbon (CO) Giảm khả năng vận chuyển oxy của máy đến các tổ chức, tế bào do CO kết hợp với hemoglobin thành cacboxyhemoglobin
4 Khí carbonic (CO2) -Gây rối loạn hô hấp
-Gây hiệu ứng nhà kính -Tác hại đến hệ sinh thái
5 Hydrocarbons Gây nhiễm độc cấp tính: suy nhược, chóng mặt, nhức đầu, rối loạn giác quan, có khi gây tử vong
Ô nhiễm mùi hôi từ các khu vệ sinh công cộng và thùng chứa rác thải sinh hoạt gia tăng do lượng du khách đông đúc Nguyên nhân chính của tình trạng này là sự phân hủy của rác thải sinh hoạt, cùng với các khu vực vệ sinh, xử lý nước thải và dịch vụ liên quan.
Bãi biển Mỹ Khê, Đà Nẵng, không có thùng rác trên bãi biển mà chỉ được đặt trên vỉa hè, dẫn đến tình trạng ô nhiễm mùi hôi do rác thải phân hủy gần như không tồn tại tại khu vực này.
Mặt khác, khu vực cống nước chảy ra biển tồn tại xen kẽ ngay trên bãi tắm có mùi hôi vẫn tồn tại
Hình 3.4 Ảnh cống xả thải trên bãi biển Mỹ Khê, Đà Nẵng (khảo sát thực tế)
Mức độ tiếng ồn tại các khu du lịch bị ảnh hưởng bởi hoạt động của du khách và tình trạng kẹt xe Sự liên quan giữa tiếng ồn và số lượng khách du lịch, cũng như khoảng cách giữa các cơ sở hạ tầng như quán cà phê, khách sạn và hoạt động giao thông là rõ ràng Việc áp dụng luật giao thông để giới hạn thời gian hoạt động của xe tải trọng lớn, cùng với việc phân bố hợp lý các khu du lịch, giúp đảm bảo rằng mức độ tiếng ồn tại đây đạt tiêu chuẩn cho phép.
Ô nhiễm nhiệt do sự thải nhiệt từ các thiết bị làm lạnh và bếp đun đang trở thành vấn đề nghiêm trọng tại nhiều đô thị trên cả nước Quá trình trao đổi nhiệt từ các thiết bị này làm tăng nhiệt độ môi trường, đặc biệt ở các khu vực du lịch đông đúc Hệ quả là chất lượng không khí suy giảm, với nhiệt độ, ô nhiễm khói bụi và tiếng ồn gia tăng, ảnh hưởng đến khả năng lưu thông khí sạch Tuy nhiên, khu vực bờ biển và phố xá quanh biển Mỹ Khê được gió biển mạnh và mật độ cây xanh đảm bảo giúp điều hòa vi khí hậu, từ đó giảm thiểu đáng kể tác động của nhiệt thừa đối với môi trường không khí.
Ô nhiễm không khí tại khu vực biển Mỹ Khê, Đà Nẵng chủ yếu do khí thải từ hoạt động đun nấu và khói từ phương tiện giao thông, đặc biệt là xe cộ Mặc dù mức độ ô nhiễm không cao, nhưng có thể giảm thiểu bằng cách thực hiện các biện pháp vệ sinh đường phố như tưới nước vào mùa khô, vệ sinh mặt đường và vỉa hè thường xuyên, tăng cường diện tích cây xanh, cùng với việc quản lý chất lượng xe cộ và các hoạt động du lịch.
3.3.2 Tác động đến yếu tố môi trường nước:
Hai nguồn tác động chính đến môi trường nước tại biển Mỹ Khê, Đà Nẵng bao gồm: sự gia tăng nước thải sinh hoạt từ các dịch vụ giải trí của khách du lịch như khách sạn, căng tin và nhà hàng, chứa nhiều cặn bã và vi sinh vật gây bệnh; và nước mưa chảy tràn mang theo đất, cát và tạp chất vào nguồn nước.
Giữa năm 2016, sự cố xả thải của Formosa đã ảnh hưởng đến các tỉnh miền Trung, khiến chính quyền Đà Nẵng tiến hành quan trắc chất lượng nước biển ven bờ từ cuối tháng 4 đến cuối tháng 6 tại nhiều khu vực bãi tắm như Phạm Văn Đồng, Mỹ Khê, Non Nước, Bãi Rạng, cầu cảng Tiên Sa, cửa sông Phú Lộc, cửa sông Cu Đê và cảng Liên Chiểu Kết quả cho thấy tất cả các chỉ tiêu phân tích đều nằm trong giới hạn cho phép theo QCVN 10-MT:2015/BTNMT Tuy nhiên, người dân địa phương vẫn bày tỏ lo ngại về chất lượng nước biển và những hậu quả tiềm tàng cho tương lai.
- Nước thải sinh hoạt và nước thải phát sinh từ các hoạt động du lịch:
Công ty Cổ phần Xây dựng Hồng Trí Việt, nhà thầu thi công công trình khách sạn tại Khu phức hợp đô thị, thương mại dịch vụ Royal Era 1, đã bị phát hiện xả nước từ hố móng trực tiếp ra biển trong quá trình thi công tầng hầm tại lô A3 đường Võ Nguyên Giáp, quận Ngũ Hành Sơn Hành động này chỉ là một trong nhiều trường hợp vi phạm của các công trình, nhà hàng, khách sạn dọc bãi biển TP Đà Nẵng, gây bức xúc trong dư luận do xả thải trực tiếp ra môi trường.
Hình 3.5 Dòng nước đen ngòm, bốc mùi hôi thối từ miệng cống xả ra biển Mỹ Khê (nguồn: VOV)
Tại khu vực cống xả thải, nước thải đen từ khách sạn Royal Era 1 và các công trình, nhà hàng ven biển khác tiếp tục chảy ra biển Để ngăn chặn tình trạng này, Công ty Thoát nước và Xử lý nước thải đã xây dựng một đập dâng ngay trước miệng cống xả thải.
Hình 3.6 Xả thải trực tiếp từ công trình khách sạn Royal Era 1 (khảo sát thực tế)
Biển Mỹ Khê, quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng được bình chọn là bãi biển đẹp Tại đây hiện
Các biện pháp tổng hợp khắc phục, giảm thiểu các tác động tiêu cực của du lịch đến môi trường biển Mỹ Khê, Đà Nẵng 45 1.1 Các biện pháp khắc phục, giảm thiểu ô nhiễm không khí
Các biện pháp khắc phục, giảm thiểu ô nhiễm nước
Để bảo vệ môi trường biển, việc phân chia và xử lý các nguồn nước thải trước khi thải ra biển là rất quan trọng Nước mưa chảy tràn, mặc dù tương đối sạch, cần được tách riêng khỏi nước thải và được dẫn qua hệ thống hố ga và song chắn rác để loại bỏ các cặn rác lớn trước khi thải ra môi trường Đối với nước thải sinh hoạt từ các công trình nhà ở, cơ quan hành chính, và cơ sở kinh doanh, cần phải xử lý sơ bộ qua bể tự hoại 3 ngăn trước khi kết nối vào hệ thống thoát nước, nhằm đảm bảo an toàn cho hệ thống thoát nước và môi trường.
Các cơ sở sản xuất ngoài khu công nghiệp phát sinh nước thải không phải là nước thải sinh hoạt phải xây dựng trạm xử lý nước thải Nước thải cần được xử lý đạt tiêu chuẩn cột A theo QCVN 40:2011/BTNMT trước khi được kết nối vào hệ thống thoát nước của thành phố.
Các khách sạn, khu resort, và cơ sở kinh doanh nằm trong lưu vực phía Bắc Phạm Văn Đồng và phía Nam đường Hồ Xuân Hương phải thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường Đồng thời, họ cần xây dựng trạm xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn cột A trước khi kết nối vào hệ thống thoát nước của thành phố Việc này nhằm đảm bảo kiểm soát và quản lý môi trường hiệu quả.
Sở Xây dựng đề nghị các dự án đầu tư xây dựng mới cần tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về chất lượng nước thải Đối với các dự án đã đầu tư nhưng không đạt tiêu chuẩn, Sở Tài nguyên – Môi trường sẽ phối hợp với Sở Khoa học – Công nghệ và các đơn vị liên quan để khảo sát thực tế, từ đó xây dựng lộ trình nâng cấp các trạm xử lý nước thải tập trung, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng và bảo vệ an toàn môi trường biển trong dài hạn.
Để giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tăng khả năng chứa nước thải, cần triển khai các biện pháp kỹ thuật như lắp đặt đập tạm bằng cát tại các cửa xả thường xuyên bị tràn nước thải, giúp phân lưu lượng vượt quá công suất của trạm bơm Đồng thời, tăng cường nạo vét mương thu, cửa thu và các tuyến cống thuộc lưu vực, đặc biệt là gần khu vực du lịch, nhằm đảm bảo các tuyến cống sạch sẽ, hạn chế việc nước mưa cuốn trôi bùn rác ra biển.
Để hạn chế ảnh hưởng đến hoạt động du lịch và nghỉ dưỡng, cần thường xuyên kiểm tra và xử lý mùi hôi phát sinh tại các cửa xả bằng cách sử dụng vôi, xút hoặc các phế phẩm sinh học.
Để ứng phó hiệu quả với sự cố tràn nước thải tại các cửa xả, cần tăng cường giám sát và sẵn sàng các biện pháp xử lý Đồng thời, nên bố trí thiết bị đào, san gạt tại các cửa xả nhằm cải tạo cảnh quan sau những trận mưa lớn, tránh tình trạng xuất hiện rãnh, hố sâu gây mất mỹ quan bãi biển.
Sở Tài nguyên và Môi trường đã đề xuất giải pháp lâu dài cho dự án cải thiện môi trường nước, bao gồm việc xây dựng các tuyến ống thu gom nước thải lớn Các tuyến này sẽ được triển khai tại đường Nguyễn Tất Thành và khu vực ven biển phía Đông, đặc biệt là tại biển Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn và biển Mỹ Khê, nhằm giảm thiểu tình trạng tràn nước thải tại các cửa xả.
Các biện pháp khắc phục, giảm thiểu ô nhiễm do chất thải
Để giảm lượng rác thải, cần thúc đẩy việc tái sử dụng và tái chế rác thải từ cộng đồng, nhằm tạo giá trị cho các loại rác thải Cần kêu gọi người dân tham gia vào công tác thu gom rác thải Đồng thời, nên lắp đặt thêm thùng rác trên bãi cát với mật độ 1 thùng rác công cộng cho mỗi 1,5 km và tăng cường số lượng nhân viên môi trường trong các dịp cao điểm du lịch để thu gom rác trên bãi biển.
Để bảo vệ môi trường biển, cần tăng cường kiểm soát ô nhiễm do rác thải, đặc biệt từ các hộ kinh doanh ăn uống và giải khát ven biển Những cơ sở này thường xuyên xả rác và nước thải trực tiếp ra nền cát và biển Do đó, cần áp dụng các hình phạt nghiêm khắc hơn đối với những cá nhân vi phạm quy định xả thải ra biển.
Các biện pháp giữ gìn sinh thái, cảnh quan
Để cải thiện cảnh quan bãi biển và duy trì sự ổn định của hệ sinh thái, cần trồng thêm cây xanh tại khu vực du lịch, vỉa hè và đường bộ ven biển Việc trồng các loại cây phòng hộ như dừa và dương không chỉ giúp bảo vệ bờ biển mà còn tạo bóng mát và nâng cao mỹ quan Đồng thời, cần áp dụng các biện pháp kiểm soát ô nhiễm và che chắn các khu vực xây dựng, sửa chữa cùng các cổng xả thải để bảo vệ vẻ đẹp tự nhiên của bãi biển.
Các biện pháp giảm thiểu sự cố do thiên tai, sự cố môi trường
1.5.1 Phòng chống các sự cố môi trường
- Phòng chống cháy, nổ do sét
- Phòng chống khắc phục sạt lở bờ biển
- Ứng cứu khi có sự cố dầu tràn trên biển
1.5.2 Phương pháp giảm thiểu rủi ro thiên tai: theo dõi kịp thời và cảnh báo nhanh chóng cho khách du lịch trong việc tắm biển, nghỉ ngơi trên dọc bờ biển Đồng thời có những hành động, kế hoạch ứng cứu kịp thời nếu có sự cố xảy ra.
Các biện pháp hỗ trợ
Cần nâng cao nhận thức về môi trường cho cả người dân và du khách thông qua những hành động nhỏ như vứt rác đúng nơi quy định và sử dụng nhiên liệu sạch hơn Những hành động này góp phần quan trọng vào việc bảo vệ môi trường và duy trì vệ sinh chung.
Việc giữ vệ sinh môi trường mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng, bao gồm việc thành lập và xây dựng các giải thưởng cho từng khu vực nhằm tuyên dương những nỗ lực bảo vệ môi trường Điều này không chỉ giúp nâng cao nhận thức của người dân và du khách mà còn khuyến khích họ tham gia vào các hoạt động tái chế và tái sử dụng Đặc biệt, tổ chức các hội chợ tái chế và đổi đồ sẽ tạo cơ hội cho người dân địa phương tham gia tích cực, từ đó hình thành thói quen bảo vệ môi trường trong cộng đồng.
Mô hình phát triển bền vững
TP Đà Nẵng đang trải qua sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ, tuy nhiên, điều này cũng kéo theo những hạn chế và nguy cơ mất cân bằng sinh thái Để đạt được sự phát triển bền vững, Đà Nẵng cần xây dựng một mô hình phát triển tích hợp, nhằm cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường sinh thái.
Trong những năm gần đây, TP Đà Nẵng đã chủ động triển khai nhiều mô hình phát triển đô thị như Smart City, Green City, Livable City và ECO City, với sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế về vốn đầu tư và kinh nghiệm Mỗi mô hình đều có những ưu điểm riêng, góp phần vào mục tiêu chung là phát triển bền vững, tạo ra không gian xanh và môi trường sống thân thiện Để tối ưu hóa hiệu quả, Đà Nẵng cần tích hợp các mô hình này, phát huy điểm mạnh và khắc phục điểm yếu Việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản trị đô thị và cải thiện hệ thống dịch vụ sẽ giúp TP trở nên năng động hơn, đồng thời xây dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu không gian để ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu và rủi ro thiên tai.
Đà Nẵng đang hướng tới phát triển bền vững thông qua việc lựa chọn các giải pháp thông minh và tích hợp hiệu quả Thành phố chú trọng khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách thận trọng, nhằm bảo vệ môi trường sống cho cả hiện tại và tương lai.
Nghiên cứu này nhằm đánh giá thực trạng du lịch biển tại Mỹ Khê và tác động của nó đến môi trường Bài viết cũng đề xuất các giải pháp thực tiễn để giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực mà du lịch biển gây ra cho môi trường địa phương.
Du lịch tại biển Mỹ Khê, Đà Nẵng đã ảnh hưởng đến môi trường ở nhiều khía cạnh như không khí, nước, bờ biển và hệ sinh thái ven biển Trong đó, tác động tiêu cực lớn nhất đến môi trường nước và bờ biển được ghi nhận từ các hoạt động du lịch Tuy nhiên, nhìn chung, ảnh hưởng của du lịch đến các yếu tố môi trường ở đây là khá thấp và đã được địa phương kiểm soát hiệu quả, góp phần vào sự phát triển ổn định và mạnh mẽ của ngành du lịch.
Dựa trên kết quả nghiên cứu, chúng tôi kiến nghị chính quyền TP Đà Nẵng, Sở Tài nguyên – Môi trường và Công ty Cổ phần Môi trường đô thị Đà Nẵng cần khẩn trương giải quyết các vấn đề liên quan đến ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước, tình trạng bờ biển và bảo vệ hệ sinh thái ven biển Mỹ Khê.
Mỹ Khê sẽ duy trì vị thế cao trên các bảng xếp hạng quốc tế nếu có biện pháp kịp thời và hiệu quả trong việc xử lý nước thải trước khi xả ra biển Điều này giúp đảm bảo du khách và người dân có thể tắm biển một cách an toàn, không lo ngại về chất lượng nước hay mùi hôi do ô nhiễm gây ra.
Du lịch, mặc dù là một ngành công nghiệp phát triển mạnh mẽ, đang tạo ra những rủi ro môi trường đáng kể Để bảo vệ môi trường bãi biển đẹp Mỹ Khê, TP Đà Nẵng cần áp dụng các phương pháp phát triển bền vững trong tương lai, nhằm cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ thiên nhiên.
