Lịch sử nghiên cứu
Theo nghiên cứu về cách mạng công nghiệp lần thứ 3 và 4, nhiều nhà nghiên cứu đã xuất bản các tác phẩm tiêu biểu, trong đó có cuốn sách "Cách mạng công nghiệp lần thứ tư: Cuộc cách mạng của sự hội tụ và tiết kiệm" của TSKH Phan Xuân Dũng, xuất bản năm 2018 Cuốn sách này giới thiệu ba cuộc cách mạng công nghiệp lớn trong tiến trình phát triển của thế giới và trình bày chi tiết về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Bối cảnh, xu hướng và bản chất; dự báo một số tác động; phương thức sản xuất, chế tạo
Cuốn sách "Cách mạng công nghiệp lần thứ tư" của Klaus Schwab (NXB Chính trị quốc gia sự thật, 2018) cung cấp cái nhìn tổng quan về bản chất và tác động của cuộc cách mạng công nghiệp này, cũng như cách mà con người có thể tận dụng nó vì lợi ích chung Trong khi đó, "12 Xu Hướng Công Nghệ Trong Thời Đại 4.0" của Kevin Delly (dịch bởi Khánh Linh, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, 2019) khám phá những công nghệ hiện đại đang thay đổi thế giới một cách nhanh chóng và liên tục, nhấn mạnh sự cần thiết phải thích ứng với những biến đổi này.
Phương pháp nghiên cứu
Để làm đề tài này chúng tôi đã sử dụng những phương pháp nghiên cứu như: Phương pháp so sánh
Phương pháp phân tích, tổng hợp
Dựa vào những phương pháp trên để làm sáng tỏ và nhiệm của đề tài.
Bố cục tiểu luận
Tiểu luận gồm ba chương chính, bao gồm phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo Chương 1 tổng quan về các cuộc cách mạng công nghiệp, chương 2 tập trung vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba, và chương 3 phân tích cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 2
Cuộc cách mạng công nghiệp thứ hai diễn ra từ năm 1871 đến 1914, đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ với việc sử dụng năng lượng điện và sự phát triển của dây chuyền sản xuất hàng loạt quy mô lớn Cuộc cách mạng này đã thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp điện, vận tải, hóa học và sản xuất thép Yếu tố quyết định là sự chuyển đổi từ sản xuất cơ khí sang tự động hóa trong quy trình sản xuất Nhiều sáng chế quan trọng đã được phát minh và cải tiến, bao gồm máy in, động cơ hơi nước, động cơ điện và động cơ đốt trong.
1.3 Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3
Cuộc cách mạng công nghiệp lần 3, hay còn gọi là cách mạng máy tính hay cách mạng số, đã được thúc đẩy bởi sự phát triển của chất bán dẫn, siêu máy tính, máy tính cá nhân trong thập niên 1970 và 1980, cùng với sự bùng nổ của Internet vào thập niên 1990 Sự xuất hiện và phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin (CNTT) đã dẫn đến việc áp dụng điện tử và CNTT trong tự động hóa sản xuất.
1.4 Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4
Cách mạng công nghiệp 4.0 là cuộc cách mạng sản xuất thông minh, dựa trên những tiến bộ đột phá trong công nghệ thông tin, công nghệ sinh học và công nghệ nano Sự kết hợp các công nghệ này xóa nhòa ranh giới giữa vật lý, số hóa và sinh học, mở ra nhiều cơ hội mới cho nền kinh tế và xã hội.
Hoàn cảnh xuất hiện
Hầu hết các hoạt động thương mại toàn cầu đều phụ thuộc vào dầu mỏ và năng lượng hóa thạch, từ nông nghiệp đến xây dựng Việc sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu có nguồn gốc hóa dầu đã giúp chúng ta phát triển nền văn minh, nhưng cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973 đã cảnh báo về sự cạn kiệt của nguồn nhiên liệu này Dù nhận thức được vấn đề, việc khai thác năng lượng hóa thạch vẫn diễn ra mạnh mẽ, dẫn đến khan hiếm năng lượng và các cuộc khủng hoảng kinh tế Hơn nữa, các sự cố khai thác như tràn dầu đã gây tổn hại nghiêm trọng đến môi trường sống.
Thảm họa môi trường nhắc nhở chúng ta về sự tàn phá tài nguyên hạn hẹp trong nỗ lực duy trì hoạt động kinh tế Nhiều nền kinh tế đang đối mặt với khủng hoảng, đặc biệt là các quốc gia châu Âu, buộc họ phải xem xét và chuẩn bị cho Cuộc cách mạng công nghiệp lần III, nhằm cải cách năng lượng xanh.
Nội dung
2.2.1 Các giai đoạn phát triển
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3 đã mang lại nhiều thành tựu nổi bật qua từng giai đoạn phát triển, thể hiện rõ rệt sự tiến bộ của khoa học và kỹ thuật.
• Thập niên 70 của thế kỷ XX
Vào những năm 1970, nhiều thiết bị hiện đại như máy tính gia đình, máy tính chia sẻ thời gian và máy trò chơi điện tử đã ra đời, đánh dấu thời kỳ hoàng kim của trò chơi điện tử arcade.
Khi công nghệ kỹ thuật số chuyển từ lưu trữ analog sang lưu trữ kỹ thuật số, nhiều việc làm mới đã được tạo ra, đặc biệt là vị trí nhân viên nhập liệu Công việc chính của họ là chuyển đổi các dữ liệu như hồ sơ khách hàng và hóa đơn thành dạng dữ liệu số gọn gàng hơn.
Vào thập niên 80, công nghệ nén dữ liệu kỹ thuật số, đặc biệt là biến đổi cosine rời rạc (DCT), đã có sự phát triển quan trọng Kỹ thuật nén mất mát này được Nasir Ahmed giới thiệu lần đầu tiên vào năm 1972.
• Thập niên 80 của thế kỷ XX
Trong thập niên 80, máy tính đã trở nên phổ biến tại nhiều quốc gia phát triển, xuất hiện rộng rãi trong các trường học, hộ gia đình và doanh nghiệp.
Và đến năm 1983, chiếc điện thoại đầu tiên đã ra đời với sáng chế của ông Rudy Krolopp 73 tuổi, cựu giám đốc thiết kế của Motorola DynaTac Đến năm
Năm 1991, mạng 2G ra đời đã làm gia tăng sự phổ biến của điện thoại di động Đến năm 1988, chiếc máy ảnh kỹ thuật số đầu tiên được phát minh và chính thức bán ra thị trường vào tháng 12 năm 1989 tại Nhật Bản, sau đó vào năm 1990 tại Hoa Kỳ Đến những năm 2000, máy ảnh kỹ thuật số đã vượt qua sự phổ biến của máy ảnh phim truyền thống.
Sự phát triển của công nghệ hiện đại đã dẫn đến sự ra đời của nhiều thiết bị như máy ảnh kỹ thuật số, máy ảnh phim truyền thống và mực kỹ thuật số Đặc biệt, sáng chế quan trọng nhất trong thời kỳ này là World Wide Web, tạo ra một không gian thông tin toàn cầu.
• Thập niên 90 của thế kỷ XX
Vào tháng 6 năm 1990, World Cup lần đầu tiên được phát sóng trên HDTV kỹ thuật số tại Tây Ban Nha và Ý, nhưng phải đến giữa những năm 2000, HDTV mới trở thành tiêu chuẩn tại Nhật Bản.
Sự ra đời của World Wide Web đã thúc đẩy sự phát triển và thay đổi của các trình duyệt web, dẫn đến sự xuất hiện của nhiều trình duyệt mới như Mosaic, Netscape Navigator và Internet.
Vào đầu thập niên 20 của thế kỷ XXI, điện thoại di động đã trở nên phổ biến và tiên tiến hơn rất nhiều so với những chiếc điện thoại thông thường chỉ có chức năng nghe gọi Tính năng soạn và gửi tin nhắn văn bản đã xuất hiện, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công nghệ di động so với các trò chơi đơn giản của những năm 1990.
Tại Việt Nam Internet dial – up được kết nối vào năm 2002 và được rất nhiều người yêu thích và ưa dùng
Cuối năm 2005, dân số Internet đã đạt 1 tỷ người, trong khi vào cuối thập kỷ, 3 tỷ người trên toàn thế giới sử dụng điện thoại di động Đồng thời, HDTV đã trở thành định dạng phát sóng truyền hình tiêu chuẩn tại nhiều quốc gia.
• Thập niên 21 của thế kỷ XXI
Vào đầu năm 2010, điện toán đám mây đã nổi lên như một xu hướng công nghệ hàng đầu Sự gia tăng đáng kể về số lượng người truy cập Internet đã góp phần vào sự phát triển này, với hơn 2 tỷ người sử dụng Internet vào năm 2012, gấp đôi so với năm 2007.
[1],[2] https://vi.m.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_c%C3%B4n g_nghi%E1%BB%87p_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba
2.2.2 Các phát minh nổi bật
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3 được bắt với sự ra đời và phát triển lan tỏa công nghệ thông tin, điện tử, tự động hóa sản xuất
Cơ sở hạ tầng điện tử ngày càng tiến bộ nhờ sự phát triển của công nghệ kỹ thuật số, dẫn đến sự ra đời của nhiều phát minh quan trọng như vệ tinh, máy bay, máy tính và điện thoại.
Năm 1970: Nhiều thiết bị hiện đại ra đời: Máy tính gia đình, tính chia sẻ
Hình 2.1: Máy tính được ra đời đầu tiên trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 3
Nguồn: https://m.cafebiz.vn/cuoc-chien-may-tinh-bo-tui-nhung-nam-1970-khoi- nguon-cho-su-ra-doi-cua-smartphone-hien-dai-20190620084023968.chn
Năm 1983: Chiếc điện thoại đầu tiên ra đời với sáng chế của Motorola Dynatac
Hình 2.2: Chiếc điện thoại đầu tiên ra đời với sáng chế của Motorola Dynatac
(https://vi.m.wikipedia.org/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tho%E1%BA%A1i_di_%C4%91%E1%B B%99ng)
Cuộc cách mạng truyền thông và tiếp thị đang diễn ra mạnh mẽ nhờ vào những cải cách từ cách mạng kỹ thuật số, với sự bùng nổ của Internet và sự xuất hiện của Big Data Các công ty và doanh nghiệp đã chuyển hướng kinh doanh để thích ứng với xu hướng mới Xu hướng SMAC (Social, Mobile, Analytics, Cloud) đã ra đời, định hình lại cách thức tiếp cận thị trường và tương tác với khách hàng.
Social media: giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng bằng những phương tiện truyền thông
Mobile: Công nghệ di động thay đổi cách thức giao tiếp với nhau
Analytics: Công nghệ phân tích dữ liệu về khách hàng, đưa ra mục tiêu tiếp cận
Cloud: Điện toán đám mây
Hình 2.3: Xu hướng SMAC ( Social, Mobile, Analytics, Cloud ) ra đời
(https://thuannhat.com.vn/cuoc-cach-mang-cong-nghiep-lan-thu-3/)
Chuyển đổi công nghệ analog sang kỹ thuật số
Cuộc cách mạng công nghiệp lần 3 đã mang lại những tiến bộ vượt bậc cho xã hội với sự ra đời của máy tính cá nhân, internet và mạng xã hội, làm thay đổi diện mạo kinh tế và các mối quan hệ toàn cầu Những thành tựu khoa học công nghệ quan trọng được hoàn thành vào cuối thế kỷ 20, trong đó nổi bật nhất là vệ tinh, máy bay, máy tính, điện thoại và internet, mà chúng ta vẫn đang tận hưởng từ công nghệ 3.0 ngày nay.
Hệ quả
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3 đã giúp giảm chi phí sản xuất, cho phép tạo ra cùng một khối lượng hàng hóa tiêu dùng với chi phí tương đối thấp hơn Kết quả là, nó đã làm thay đổi cơ cấu sản xuất xã hội và mối quan hệ giữa các khu vực I (nông – lâm – thủy sản), II (công nghiệp và xây dựng) và III (dịch vụ) Sự thay đổi này đã tác động sâu sắc đến các lực lượng sản xuất.
Cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại đã ảnh hưởng sâu rộng đến mọi lĩnh vực đời sống xã hội, đặc biệt là ở các nước tư bản chủ nghĩa phát triển, nơi khởi nguồn của cuộc cách mạng này Những khía cạnh tích cực bao gồm sự kết nối gia tăng giữa con người, giao tiếp trở nên dễ dàng hơn và việc tiếp cận thông tin trở nên minh bạch, điều mà trước đây có thể bị kiểm soát bởi các chế độ toàn trị.
Khoa học và công nghệ đã cách mạng hóa phương thức sản xuất và ảnh hưởng sâu rộng đến mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội, đặc biệt là ở các quốc gia tư bản, nơi bắt đầu cuộc cách mạng công nghệ 3.0.
Cuộc cách mạng công nghệ trong sản xuất đã giúp tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên và nguồn nhân lực, đồng thời tạo ra khối lượng hàng hóa lớn với chi phí thấp hơn Điều này đã làm thay đổi tương quan giữa các ngành trong cơ cấu sản xuất.
Cuộc cách mạng lần thứ 3 đã mang lại nhiều thành tựu to lớn cho nhân loại, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
Cuộc cách mạng kỹ thuật số đã mang lại nhiều lợi ích to lớn cho xã hội, đặc biệt là trong việc nâng cao khả năng tiếp cận thông tin Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm này, vẫn tồn tại một số mối lo ngại cần được chú ý.
Mạng kỹ thuật số đã khởi đầu một kỷ nguyên giám sát hàng loạt, dẫn đến nhiều vấn đề về dân sự và nhân quyền Độ tin cậy của dữ liệu trở thành thách thức lớn do thông tin dễ bị sao chép nhưng khó xác minh Cuộc cách mạng kỹ thuật số cho phép lưu trữ và theo dõi một lượng lớn thông tin, từ sự kiện đến số liệu thống kê Công nghệ số hóa đã làm thay đổi hoàn toàn ngành truyền thông và bán lẻ, tương tự như cách mà máy xe sợi khổng lồ đã thay thế sản xuất thủ công.
Nhà máy tương lai sẽ gây bất ngờ cho nhiều người với hình ảnh sạch sẽ và hiện đại, không còn những máy móc bẩn thỉu do công nhân điều khiển Thay vào đó, công nghệ tự động hóa sẽ chiếm ưu thế, khiến cho các thiết bị trở nên tinh gọn và gần như không còn hoạt động thủ công.
Trong tương lai, nhiều công việc truyền thống sẽ chuyển từ khu vực công xưởng sang các văn phòng gần đó, nơi tập trung đông đảo các nhà thiết kế, kỹ sư, chuyên gia công nghệ, nhân viên marketing và nhiều chuyên viên khác.
Những thao tác đều đặn, lặp đi lặp lại trong nhà máy sẽ biến mất: bạn đâu cần người thợ tán đinh khi không còn chiếc đinh tán nữa
Nhiều tổ chức xã hội và tôn giáo đã chỉ ra sự xuất hiện của những nội dung phản cảm và nguy hiểm trên các nền tảng trực tuyến Điều này đã khiến không ít phụ huynh và các tổ chức tôn giáo, đặc biệt là tại Hoa Kỳ, lo lắng về sự ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ em và thanh thiếu niên.
Kỳ lo ngại về việc nội dung khiêu dâm dễ dàng tiếp cận với trẻ vị thành niên Sự gia tăng thông tin liên quan đến khiêu dâm trẻ em, chế tạo bom, khủng bố và các hành động bạo lực khác đang gây ra mối lo ngại lớn cho nhiều cộng đồng.
Cuộc cách mạng kỹ thuật số đang tạo ra nhiều tranh cãi liên quan đến quyền riêng tư, bản quyền, kiểm duyệt và chia sẻ thông tin Khi quá trình này tiếp diễn, mức độ ảnh hưởng của nó đối với xã hội hiện tại và sự thay đổi trong tương lai vẫn còn là một câu hỏi chưa có lời đáp.
Cơ hội và thách thức
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3 được cho là đã kết thúc vào năm 1997 khi khủng hoảng tài chính Châu Á bùng nổ, đánh dấu một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ với sự xuất hiện của máy tính cá nhân, internet và hàng tỷ thiết bị công nghệ cao Những đổi mới này đã hỗ trợ con người trong quá trình sản xuất đồng bộ và tạo nền tảng cho cuộc cách mạng công nghiệp thứ tư.
Cần phải liên tục cải tiến để phù hợp với sự phát triển của thời đại, trong khi nhiều làng nghề thủ công đang dần bị xóa bỏ Điều này đồng nghĩa với việc áp lực lên hệ sinh thái của trái đất ngày càng gia tăng, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng trong tương lai.
Hoàn cảnh xuất hiện
Khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu 2008-2009 đã thúc đẩy nhu cầu điều chỉnh mô hình phát triển theo hướng cân bằng, hiệu quả và bền vững Để đối phó với các nguy cơ an ninh năng lượng và môi trường, các quốc gia cần tăng cường đầu tư và nghiên cứu đổi mới sáng tạo, tìm kiếm giải pháp công nghệ và tối ưu hóa quy trình sản xuất nhằm bảo vệ môi trường và tiết kiệm năng lượng.
Trước sự cạnh tranh khốc liệt từ các nền kinh tế mới nổi với lợi thế chi phí lao động thấp, các nước công nghiệp phát triển đang chịu áp lực lớn trong việc tái cơ cấu kinh tế Điều này đặc biệt quan trọng để họ có thể duy trì vị thế dẫn đầu trong nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao.
Sự già hóa dân số và giảm lực lượng lao động đang ảnh hưởng tiêu cực đến tốc độ tăng trưởng và năng lực cạnh tranh của các nước công nghiệp phát triển cũng như một số nền kinh tế mới nổi Để khắc phục tình trạng thiếu hụt lao động, các quốc gia này cần tăng cường đầu tư vào phát triển khoa học - công nghệ.
Sự phát triển mạnh mẽ của các lĩnh vực khoa học - công nghệ như trí tuệ nhân tạo, công nghệ người máy, Internet kết nối vạn vật, dữ liệu lớn, công nghệ in 3D, công nghệ nano, công nghệ sinh học, vật liệu mới và lưu trữ năng lượng không chỉ là động lực mà còn tạo ra môi trường thuận lợi cho cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
Nội dung
3.2.1 Đặc điểm và xu hướng của cách mạng công nghiệp lần thứ tư
Thuật ngữ cách mạng công nghiệp 4.0 hay “Công nghiệp 4.0”
(Industrie 4.0) được manh nha xuất hiện từ năm 2011 trong một bản báo cáo tại
Hội chợ Hannover là sự kiện hàng đầu thế giới về công nghệ và công nghiệp, nơi thuật ngữ "Industrie 4.0" chính thức được đưa vào "Kế hoạch hành động chiến lược công nghệ cao" của chính phủ Đức vào tháng 10/2012 Ban đầu, thuật ngữ này chỉ đề cập đến chiến lược công nghệ cao và điện toán hóa trong sản xuất mà không cần sự can thiệp của con người Thủ tướng Đức Angela Merkel đã nhấn mạnh tầm quan trọng của "Industrie 4.0" tại Diễn đàn Kinh tế thế giới ở Davos vào tháng 1/2015 Trong khi đó, một số quốc gia khác gọi cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 bằng các tên gọi như "công nghiệp IP", "sản xuất thông minh" hay "sản xuất số".
Dưới nhiều tên gọi khác nhau, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư mang một số đặc trưng sau đây:
Cuộc cách mạng công nghiệp hiện nay diễn ra với tốc độ gia tăng nhanh chóng, khác hẳn với các cuộc cách mạng trước đây Đồng thời, nó cũng có sự mở rộng và chiều sâu đáng kể, khi công nghệ mới được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ Vật lý cho đến Kỹ thuật số và Công nghệ sinh học.
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tạo ra sự chuyển đổi sâu rộng trong các hệ thống toàn cầu, ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa các quốc gia, doanh nghiệp, ngành công nghiệp và toàn xã hội.
Thứ tư, tính tự động hóa cao độ là một trong những đặc trưng cơ bản của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư
Ngày nay, công nghệ ngày càng được tích hợp vào từng sản phẩm, biến kinh tế tri thức thành một lực lượng sản xuất quan trọng Mỗi sản phẩm mới không chỉ là kết quả của sự đổi mới công nghệ mà còn chứa đựng tri thức sâu sắc, phản ánh quá trình cải tiến liên tục.
Theo Klaus Schwab, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư bao gồm ba nhóm xu hướng chính: nhóm vật chất, nhóm kỹ thuật số và nhóm sinh học Nhóm vật chất tập trung vào các công nghệ như xe tự hành, in 3D, robot tiên tiến và vật liệu mới, tạo ra những bước tiến vượt bậc trong sản xuất và vận tải.
18 thuật số có biểu hiện chính là internet kết nối vạn vật; Nhóm sinh học điển hình là công nghệ gen
3.2.2 Các phát minh nổi bật
Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, hay còn gọi là cách mạng 4.0, đánh dấu thời kỳ bùng nổ kết nối giữa thế giới thực và ảo Sự phát triển mạnh mẽ của Internet đã thúc đẩy các doanh nghiệp thay đổi cách vận hành thông qua những công nghệ tiên tiến Những phát minh trong cuộc cách mạng này không chỉ tạo ra những thành tựu giá trị mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của con người trong thế kỷ 21.
Cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đang làm thay đổi cách sản xuất và chế tạo thông qua việc hình thành các "nhà máy thông minh" Tại đây, máy móc được kết nối Internet và tương tác với nhau, tự động hóa quy trình sản xuất và dần thay thế các dây chuyền sản xuất truyền thống Sự kết nối của hàng tỷ người qua thiết bị di động và khả năng truy cập vào cơ sở dữ liệu lớn đã thúc đẩy những đột phá công nghệ trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, công nghệ robot, Internet vạn vật, xe tự lái, in 3D, công nghệ nano, sinh học, vật liệu, lưu trữ năng lượng và tính toán lượng tử, từ đó nâng cao khả năng xử lý thông tin.
Dữ liệu lớn (Big Data) cho phép doanh nghiệp thu thập và lưu trữ một khối lượng thông tin khổng lồ, bao gồm cả thông tin cá nhân của khách hàng Việc này giúp doanh nghiệp nhận diện xu hướng, nhu cầu và mong muốn của người tiêu dùng một cách hiệu quả Nhờ vào những thông tin này, doanh nghiệp có thể xây dựng những chiến lược marketing chính xác và hiệu quả trong từng giai đoạn phát triển.
Nguồn: https://forum.machinelearningcoban.com/t/big-data-la-gi/2619
Internet of Things (IoT) hay vạn vật kết nối là sự kết hợp giữa internet, công nghệ vi cơ điện tử và công nghệ không dây, cho phép kết nối các thiết bị từ điện thoại, máy tính đến các thiết bị thông minh như tivi, lò vi sóng và xe ô tô tự lái IoT giúp thu thập và truyền dữ liệu trong thời gian thực qua một mạng internet duy nhất, cho phép các đối tượng vật lý hàng ngày tự nhận dạng và tương tác với nhau Dự báo sẽ có hơn 24 tỷ thiết bị IoT trên Trái đất vào năm tới.
2020 (khoảng bốn thiết bị cho mỗi con người trên hành tinh này) và 6 tỷ đô la sẽ chảy vào các giải pháp IoT
Nguồn: https://www.thegioimaychu.vn/solution/ai/tong-quan-ve- internet-of-things-va-cac-giai-phap-phan-cung-lien-quan-p248/
Điện toán đám mây cho phép người dùng truy cập và sử dụng dịch vụ lưu trữ thông tin từ các nhà cung cấp như Facebook, Office 365 và YouTube Tất cả dữ liệu được lưu trữ, tổ chức và sắp xếp trên hệ thống của các nhà cung cấp dịch vụ này.
Hình 3.3: Cloud (Điện toán đám mây)
Nguồn: https://ictvietnam.vn/phat-trien-dien-toan-dam-may-la- tien-de-cho-phat-trien-thuong-mai-ky-thuat-so-20210701143939396.htm
Trí tuệ nhân tạo (AI) là lĩnh vực khoa học máy tính, phát triển những cỗ máy thông minh có khả năng hoạt động và phản ứng giống như con người, đặc biệt trong nhận dạng giọng nói, học tập, lập kế hoạch và giải quyết vấn đề Khi AI ngày càng phổ biến, việc tích hợp liền mạch với các ứng dụng khác trở nên cần thiết, buộc các nhà lãnh đạo phải tạo điều kiện cho sự kết nối sâu hơn với các dự án IoT hiện có và hệ sinh thái phong phú hơn Công nghệ này cho phép máy móc có khả năng học tập, lập luận và tự sửa lỗi, từ đó nâng cao hiệu quả trong việc xử lý thông tin và đưa ra dự đoán chính xác.
Sản xuất 3D, hay còn gọi là sản xuất phụ gia, cho phép tạo ra các mô hình vật lý 3D của các đối tượng Công nghệ này được ứng dụng trong phát triển sản phẩm nhằm rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường, giảm chu kỳ phát triển và tạo ra hệ thống sản xuất, tồn kho linh hoạt với chi phí thấp hơn.
Data mining chuyển đổi dữ liệu thô thành thông tin có giá trị, giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định tốt hơn Các công ty đang đầu tư mạnh vào phân tích để hiểu rõ hơn về khách hàng và phát hiện cơ hội thị trường Tuy nhiên, họ gặp khó khăn trong việc mở rộng việc sử dụng phân tích này ra toàn bộ tổ chức, thay vì chỉ giới hạn trong một vài bộ phận chức năng.
Augmented Reality (AR) kết hợp màn hình, âm thanh, văn bản và hiệu ứng máy tính với trải nghiệm thế giới thực, tạo ra cái nhìn nâng cao về môi trường xung quanh Điện toán đám mây (Cloud) sử dụng dịch vụ qua internet như nền tảng phát triển phần mềm, máy chủ và lưu trữ Việc áp dụng đám mây không có máy chủ giúp giảm chi phí, nhờ khả năng của nhà cung cấp trong việc tối ưu hóa tài nguyên cho nhiều khách hàng, dẫn đến việc nhiều công ty đóng cửa các trung tâm dữ liệu độc quyền.
RPA (Robotic Process Automation) là công nghệ tự động hóa các hoạt động kinh doanh thường nhật thông qua robot phần mềm được đào tạo bởi trí tuệ nhân tạo (AI) Những robot này có khả năng thực hiện các nhiệm vụ tự động, giúp thay thế con người trong các công việc như xử lý giao dịch, quản lý công nghệ thông tin và thực hiện các nhiệm vụ trợ lý.
Hệ quả
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tạo ra những ảnh hưởng tích cực mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực kinh tế, xã hội và môi trường, tác động từ quy mô toàn cầu cho đến từng quốc gia và khu vực.
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã tạo ra những ảnh hưởng sâu rộng đến tiêu dùng, sản xuất và giá cả trong nền kinh tế Người tiêu dùng hiện nay có cơ hội tiếp cận nhiều sản phẩm và dịch vụ mới, chất lượng cao với mức chi phí thấp hơn, từ đó mang lại lợi ích cho mọi người dân.
Cuộc cách mạng công nghiệp lần 4 đánh dấu thời kỳ hiện đại kỹ thuật số, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ 4.0, nâng cao đời sống con người và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao An ninh xã hội và giáo dục được kiểm soát tốt hơn, trong khi công nghệ cho phép làm việc từ xa, giảm thiểu sự cần thiết phải gặp gỡ trực tiếp Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào máy tính, điện thoại thông minh và hệ thống mạng cũng là một hệ quả đáng lưu ý từ những lợi ích này.
23 internet, khiến con người ít quan tâm đến các mối quan hệ trong cộng đồng, xã hội, thậm chí là cả quan hệ gia đình
Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự thu hẹp khoảng cách địa lý đã mở rộng mối quan hệ giữa con người, giúp các cộng đồng, dân tộc và nền văn hóa xích lại gần nhau hơn Sự tương tác này không chỉ thúc đẩy đa dạng văn hóa mà còn tạo ra tình trạng văn hóa lai căng, đặt ra thách thức cho việc bảo vệ bản sắc văn hóa của mỗi quốc gia, dân tộc.
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã có tác động tích cực đến lạm phát toàn cầu thông qua các đột phá công nghệ trong năng lượng, vật liệu, Internet vạn vật, và robot Công nghệ in 3D, với khả năng tiết kiệm nguyên vật liệu và chi phí lưu kho, đã giảm áp lực chi phí đẩy lạm phát, chuyển đổi thế giới sang một mô hình hiệu quả, thông minh và tiết kiệm nguồn lực.
Tác động tích cực đến môi trường trong ngắn hạn và rất tích cực trong trung và dài hạn nhờ vào công nghệ tiết kiệm năng lượng và nguyên vật liệu Công nghệ giám sát môi trường đang phát triển nhanh chóng, được hỗ trợ bởi Internet kết nối vạn vật, cho phép thu thập và xử lý thông tin liên tục 24/7 theo thời gian thực Ví dụ, máy bay không người lái kết nối Internet được trang bị camera và cảm biến có khả năng thu thập dữ liệu cần thiết cho giám sát môi trường.
Công nghiệp 4.0 đang thúc đẩy sự hợp tác và chia sẻ dữ liệu giữa khách hàng, nhà sản xuất, nhà cung cấp và các bên trong chuỗi cung ứng Điều này không chỉ nâng cao năng suất và khả năng cạnh tranh mà còn tạo điều kiện cho sự chuyển đổi sang nền kinh tế kỹ thuật số Đồng thời, nó mở ra cơ hội cho tăng trưởng kinh tế bền vững.
Công nghiệp 4.0 đang cải thiện khả năng cạnh tranh toàn cầu nhờ vào sự hợp tác và liên minh giữa các công ty Trong tương lai, sản phẩm sẽ không chỉ được tạo ra bởi công nhân mà còn bởi robot và lập trình viên, đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ trong quy trình sản xuất.
Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã mang đến những thay đổi sâu sắc và triệt để trong mọi lĩnh vực, với tri thức được vốn hóa và thâm nhập vào sản xuất vật chất cũng như đời sống con người Sự phát triển này không chỉ làm biến đổi lực lượng sản xuất mà còn tác động mạnh mẽ đến quan hệ sản xuất, hướng tới sự tiến bộ và đổi mới.
Ba cuộc cách mạng trước đây đã mang lại những thay đổi xã hội sâu sắc, dẫn đến quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa mạnh mẽ Những tác động xã hội từ các cuộc cách mạng này có thể khiến con người khó lường trước được các vấn đề xã hội trong tương lai.
An ninh mạng và quyền riêng tư ngày càng trở thành mối quan tâm hàng đầu trong thời đại số hóa hiện nay Khi mọi dữ liệu được lưu trữ trên máy tính, các thiết bị IoT phải đối mặt với nhiều mối đe dọa tiềm ẩn Những mối đe dọa này có thể dẫn đến những thảm họa nghiêm trọng nếu dữ liệu bảo mật quan trọng bị đánh cắp, đặc biệt là những thông tin có vị trí chiến lược.
Kỹ năng và giáo dục của người lao động trong các quy trình công nghiệp 4.0 cần được nâng cao để đáp ứng yêu cầu của sự thay đổi mạnh mẽ trong công nghệ Việc cải thiện những yếu tố này sẽ giúp người lao động thích nghi tốt hơn với xu hướng phát triển hiện đại.
25 học công nghệ, con người cũng phải thay đổi liên tục và cập nhật để có thể bắt kịp, hòa nhập vào thời đại
Máy móc tự động có những hạn chế nhất định Sự phụ thuộc vào công nghệ có thể dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng cho doanh nghiệp Do đó, các doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng về tài chính, vì chi phí chuyển đổi và thay thế máy móc có thể rất cao.
Cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 mang đến mặt tiêu cực là sự gia tăng bất bình đẳng, đặc biệt là trong thị trường lao động Sự tự động hóa và robot hóa có thể thay thế lao động chân tay, dẫn đến hàng triệu người, đặc biệt là những người làm trong lĩnh vực bảo hiểm, môi giới bất động sản, tư vấn tài chính và vận tải, có nguy cơ thất nghiệp.
Báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới chỉ ra rằng cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 sẽ tác động đến nhiều giai đoạn khác nhau trong lực lượng lao động Giai đoạn đầu tiên sẽ là thách thức đối với lao động văn phòng, trí thức và lao động kỹ thuật, tiếp theo là lao động giá rẻ, có thể diễn ra chậm hơn Trong vòng 15 năm tới, thế giới sẽ trải qua một sự chuyển mình lớn, buộc các doanh nghiệp phải thay đổi Tuy nhiên, những bất ổn kinh tế do Cách mạng Công nghiệp 4.0 gây ra có thể dẫn đến bất ổn trong đời sống và chính trị Nếu các chính phủ không chuẩn bị kỹ lưỡng cho làn sóng công nghiệp này, nguy cơ bất ổn toàn cầu sẽ trở nên hiện hữu.
Cơ hội và thách thức
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang tạo ra những thay đổi sâu rộng trong nhiều lĩnh vực, nhờ vào sự phát triển của robot trí tuệ nhân tạo và người máy thông minh Những công nghệ này có khả năng ghi nhớ và học hỏi vô hạn, vượt xa khả năng của con người, vốn có giới hạn trong thời gian Do đó, việc áp dụng công nghệ cao trở nên ngày càng quan trọng trong bối cảnh hiện đại.
26 máy móc thông minh đang mở ra cơ hội cho con người nâng cao hiệu quả làm việc và hoạt động kinh doanh, nhờ vào những lợi ích mà cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại Cuộc cách mạng này đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ thông tin, vốn đã len lỏi và hỗ trợ nhiều lĩnh vực khác nhau.
Công nghệ thông tin đã biến những công việc khó khăn và tốn nhiều công sức thành dễ dàng hơn, đồng thời tạo ra hàng triệu việc làm cho lao động Ngành này không chỉ mang lại nguồn thu nhập hấp dẫn mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước Nhờ đó, nhiều quốc gia có thể rút ngắn khoảng cách kinh tế với các nước lớn trên thế giới.
Các quốc gia trên thế giới có cơ hội phát triển nhanh chóng nhiều ngành kinh tế và khám phá các lĩnh vực mới nhờ vào việc mở rộng ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số, công nghệ điều khiển và công nghệ sinh học Những tiến bộ này sẽ thúc đẩy các ngành như công nghiệp không gian, công nghiệp sáng tạo, công nghiệp giải trí, công nghiệp sinh học, công nghiệp quốc phòng và nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
Cuộc cách mạng tự động hóa có thể làm gia tăng sự bất bình đẳng, đặc biệt trong thị trường lao động, khi máy móc thay thế con người, dẫn đến chênh lệch lớn giữa lợi nhuận từ vốn đầu tư và lợi nhuận từ sức lao động Tri thức sẽ trở thành yếu tố then chốt trong sản xuất tương lai, tạo ra một thị trường việc làm phân chia rõ ràng giữa "kỹ năng thấp/lương thấp" và "kỹ năng cao/lương cao", làm trầm trọng thêm tình trạng phân tầng xã hội.
Sự gia tăng sử dụng hệ sinh thái kết nối không dây và phương tiện không người lái sẽ dẫn đến nguy cơ cao hơn về xâm phạm quyền riêng tư, an ninh mạng và các vấn đề liên quan đến trách nhiệm của con người trong việc sử dụng các sản phẩm này.
Bảo mật sẽ ngày càng trở nên quan trọng, yêu cầu duy trì tính toàn vẹn trong quy trình sản xuất Cần tránh các rủi ro liên quan đến công nghệ thông tin, vì chúng có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho sản xuất Đồng thời, việc bảo vệ bí quyết công nghiệp cũng là một yếu tố thiết yếu.
