Trong thời đại hiện nay, cùng với đó là sự phát triển kinh tế là sự phát triển của các ngành dịch vụ và thương mại. Dịch vụ là một trong những lĩnh vực có mức độ tăng trưởng nhanh, mang lại lợi nhuận khủng cho các nhà đầu tư. Bởi vậy mà nhóm ngành dịch vụ đang thu hút số lượng lớn các nhà đầu tư vào nhiều lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế. Hiện nay, ngành dịch vụ đã trở thành ngành mũi nhọn, đóng góp rất lớn vào tăng trưởng kinh tế của nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam. Một trong những ngành dịch vụ nhận được nhiều sự quan tâm của xã hội chính là dịch vụ giao thông vận tải, mà nổi bật trong số đó là dịch vụ xe bus. Hiện nay chỉ tính riêng trên địa bàn thành phố Hà Nội, nhu cầu đi lại của người dân đã trở thành một sức ép rất lớn do tình trạng kẹt xe, ùn tắc giao thông xảy ra một cách thường xuyên, nhất là vào giờ cao điểm. Tình trạng này thậm chí đã trở thành nỗi ám ảnh mỗi khi ra đường của rất nhiều người và gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của người dân. Tình trạng ùn tắc giao thông trở thành sức ép lớn, buộc chính quyền thành phố cũng như các nhà quy hoạch, đầu tư phải nghiên cứu kỹ lưỡng và đưa ra các giải pháp nhằm giảm thiểu tối đa tình trạng này. Bởi vậy cần có hệ thống phương tiện công cộng để giảm thiểu các phương tiện cá nhân, giúp cho giao thông được thông thoáng hơn. Đó chính là lý do ngành dịch vụ xe Bus công cộng ra đời, làm giảm phần nào các vụ tai nạn trong thành phố, hạn chế tắc đường và bảo vệ môi trường. Với sự phát triển nhanh chóng đó thì việc quản lí kinh doanh dịch vụ xe bus là mối quan tâm hàng đầu của mỗi doanh nghiệp xe bus. Xuất phát từ thực tế trên, đề tài: “Nghiên cứu thực trạng quản lý cầu dịch vụ xe bus trên địa bàn Hà Nội” với mong muốn làm rõ về nhu cầu thị trường, thực trạng quản lý cầu của dịch vụ xe bus và từ đó đưa ra những đánh giá cũng như đề xuất biện pháp quản lý cầu dịch vụ xe bus trên địa bàn Hà Nội hiện nay.
CƠ SỞ LÍ LUẬN
Khái niệm và sự phát triển của cầu dịch vụ
Cầu dịch vụ đề cập đến số lượng dịch vụ mà người tiêu dùng sẵn sàng mua ở các mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định Trong khi đó, lượng cầu là số dịch vụ thực tế được mua tại một mức giá cụ thể Đối với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, cầu dịch vụ là một phần quan trọng trong tổng cầu dịch vụ trên thị trường.
1.1.2 Sự phát triển của cầu dịch vụ
Cầu dịch vụ hình thành và phát triển từ nhu cầu dịch vụ trên thị trường Nhu cầu này trở thành mong muốn của con người, cần được thỏa mãn, kết hợp với khả năng thanh toán của khách hàng Khi khách hàng có sức mua và điều kiện để chuyển hóa nhu cầu thành cầu dịch vụ, cầu này sẽ được thể hiện rõ ràng trên thị trường.
Quá trình hình thành cầu dịch vụ
Đặc điểm của nhu cầu và cầu dịch vụ
1.2.1 Nhu cầu và cầu dịch vụ có xu hướng phát triển nhanh chóng cùng với sự phát triển của kinh tế Chúng phát triển nhiều về số lượng và cao hơn về chất lượng
Ngày nay, khi mua sắm, người tiêu dùng không chỉ chú trọng vào cốt lõi của sản phẩm mà còn đặc biệt quan tâm đến dịch vụ đi kèm Sự chú ý này phản ánh xu hướng ngày càng tăng trong việc đánh giá trải nghiệm tổng thể của khách hàng.
Nguyên nhân của đặc điểm này:
- Thời gian rảnh rỗi của con người ngày càng nhiều (do năng suất lao động tăng) nên họ ngày càng quan tâm đến dịch vụ
Sức mua Cầu dịch vụ
Với sự gia tăng thu nhập, con người ngày càng chú trọng đến việc thỏa mãn nhu cầu tinh thần Điều này dẫn đến việc nhận thức của họ về các dịch vụ cũng được nâng cao.
- Sự tiến bộ không ngừng của khoa học công nghệ đã góp phần tạo ra rất nhiều sản phẩm mới, dịch vụ mới.
Sự phát triển kinh tế xã hội đang thúc đẩy nhu cầu về dịch vụ tăng nhanh chóng, yêu cầu các nhà cung cấp phải mở rộng và cải thiện dịch vụ để đáp ứng kịp thời Để thành công trong bối cảnh này, các nhà quản trị cần liên tục nghiên cứu và hiểu rõ tâm lý khách hàng, từ đó phát minh ra những loại dịch vụ mới phù hợp với nhu cầu ngày càng đa dạng của họ.
1.2.2 Nhu cầu và cầu có tính vô hạn, không có điểm dừng cuối cùng
Nhu cầu về hàng hóa là hữu hạn, trong khi nhu cầu về dịch vụ lại vô hạn và ngày càng cao hơn khi thu nhập của con người tăng Sự khác biệt trong nhận thức và kỳ vọng của con người về dịch vụ khiến cho dịch vụ không ngừng phát triển, đặc biệt khi nhận thức thấp hơn kỳ vọng.
Nguyên nhân của sự chênh lệch trong cảm nhận và mong đợi dịch vụ đến từ việc khi không được thỏa mãn, khách hàng sẽ tiếp tục kỳ vọng cao hơn Khi đã hài lòng với dịch vụ hiện tại, họ lại mong muốn trải nghiệm chất lượng tốt hơn Môi trường dịch vụ cũng góp phần làm gia tăng nhu cầu này Ý nghĩa của điều này là các doanh nghiệp cần nhận thức rõ đặc điểm của nhu cầu và cầu dịch vụ, từ đó không ngừng đổi mới và nâng cao chất lượng sản phẩm để tạo ra những điều mới mẻ Đồng thời, các doanh nghiệp cũng phải liên tục học hỏi và cải tiến dịch vụ nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng.
1.2.3 Tính phong phú đa dạng
Nhu cầu dịch vụ ngày càng phong phú về quy mô, chủng loại và chất lượng, chịu ảnh hưởng từ giới tính, độ tuổi và phong tục tập quán của khách hàng Dịch vụ cần thiết trong mọi lĩnh vực sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt của con người.
Dịch vụ mang tính cá nhân hóa cao đòi hỏi sự phong phú và đa dạng về giá cả, chất lượng và chủng loại, nhằm đáp ứng nhu cầu của từng nhóm khách hàng khác nhau.
-Do dịch vụ phát triển theo nhiều đẳng cấp, thang bậc khác nhau
Với sự phát triển của nền kinh tế, doanh nghiệp cần phải đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ của mình để thu hút nhiều nhóm khách hàng khác nhau.
1.2.4 Mang tính đồng bộ, tổng hợp
Nhu cầu dịch vụ ngày càng có tính chất liên hoàn và đồng bộ, yêu cầu các nhà cung cấp thiết kế các gói dịch vụ tổng hợp để đáp ứng tốt nhất nhu cầu tiêu dùng của khách hàng.
Nguyên nhân chính là con người luôn có nhu cầu đa dạng và việc thỏa mãn những nhu cầu này cần phải đồng bộ và tổng hợp Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với các cơ sở cung ứng dịch vụ, khi họ cần phối hợp và liên kết với nhau để thiết kế các gói dịch vụ trọn gói, nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng.
1.2.5 Có tính thời vụ, thời điểm
Nhu cầu và cầu dịch vụ thường tập trung vào những thời điểm nhất định, chủ yếu do thời gian rảnh rỗi, sở thích và thói quen tiêu dùng của con người, cũng như ảnh hưởng của thời tiết Để quản lý hiệu quả, các nhà quản trị kinh doanh dịch vụ cần hạn chế tính thời vụ của nhu cầu Một số phương pháp có thể áp dụng bao gồm chiến lược giá cả và khuyến mãi nhằm giảm thiểu tính thời vụ và điều chỉnh nhu cầu sang các thời điểm khác.
1.2.6 Có biên độ giao động không đều nhau giữa các loại hoạt động dịch vụ và giữa các tập khách hàng cùng tiêu dùng một loại dịch vụ
Biên độ dao động giữa các loại dịch vụ và giữa các tập khách hàng tiêu dùng cùng một loại sản phẩm dịch vụ không đồng đều, cho thấy sự biến đổi và khác biệt trong nhu cầu và thói quen tiêu dùng.
Nguyên nhân của sự khác biệt trong các loại dịch vụ là do đặc tính sử dụng của từng nhóm khách hàng Ý nghĩa là doanh nghiệp cần xác định rõ thị trường mục tiêu để hiểu nhu cầu của từng tập khách hàng, từ đó đáp ứng và thỏa mãn nhu cầu sử dụng dịch vụ một cách hiệu quả.
1.2.7 Có tính linh hoạt cao
Nhu cầu về dịch vụ có thể dễ dàng thay đổi và bị thay thế bởi các dịch vụ khác, đặc biệt khi không được đáp ứng kịp thời do tính vô hình của dịch vụ Nguyên nhân chính là do dịch vụ không có hình thù cụ thể, nên dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài Do đó, các nhà quản trị kinh doanh dịch vụ cần áp dụng các biện pháp quản lý hiệu quả, khuyến mãi để thu hút khách hàng, đồng thời duy trì và nâng cao chất lượng dịch vụ, xây dựng và khẳng định thương hiệu cũng như uy tín của mình.
Biểu hiện: Nhu cầu của hàng hóa có tính lan truyền nhưng thấp hơn nhu cầu của dịch vụ
Các nhân tố ảnh hưởng đến cầu dịch vụ
Nhu cầu dịch vụ của khách hàng chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, bao gồm thu nhập cá nhân, giá cả sản phẩm, phong tục tiêu dùng, sở thích của khách hàng, cũng như sự biến động của các yếu tố kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và tự nhiên.
Sự tác động của các nhân tố có thể tạo ra thuận lợi nhưng cũng có thể là bất lợi cho hoạt động kinh doanh dịch vụ.
1.3.1 Thu nhập khách hàng Đây là yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới cầu bởi nó trực tiếp ảnh hưởng tới khả năng mua của người tiêu dùng Nhìn chung khi thu nhập tăng lên thì người tiêu dùng sẽ cầu nhiều hàng hóa, dịch vụ hơn Khi thu nhập ít thì người tiêu dùng sẽ hạn chế sử dụng các dịch vụ lại Người có thu nhập thấp họ sẽ tập trung vào các dịch vụ thiết yếu cơ bản với đời sống như đi lại, học tập… còn với người có thu nhập cao, thì bên cạnh các dịch vụ cơ bản thì họ còn hướng đến các dịch vụ mang tính hưởng thụ, chăm sóc sức khỏe.
1.3.2 Giá của sản phẩm dịch vụ Đây cũng là yếu tố ảnh hưởng nhiều đến cầu dịch vụ Cũng giống như hàng hóa, các sản phẩm dịch vụ cũng khá nhạy cảm với giá Với các dịch vụ thiết yếu, khi giá thay đổi dường như không tác động lớn đến lượng cầu Tuy nhiên, sản phẩm dịch vụ mang tính vô hình và khác nhau ở chất lượng nên giá của cùng một loại sản phẩm có thể linh hoạt theo nhu cầu của khách hàng Thường với mức giá cao thì khách hàng được đáp ứng nhiều mong muốn, và ngược lại.
Với giả cả hàng hóa, dịch vụ có nhu cầu: tỉ lệ nghịch với nhu cầu Đặc biệt, giá và nhu cầu phân biệt hai thị trường:
Thị trường có thu nhập cao: độ đàn hồi co giãn về giá thấp (không dành cho hàng hóa thiết yếu)
Thị trường có thu nhập thấp: độ đàn hồi co giãn về giá cao
Với giá cả hàng hóa, dịch vụ có liên quan: càng thấp thì nhu cầu hàng hóa dịch vụ dễ dàng bị thay thế.
1.3.3 Thị hiếu của người tiêu dùng
Thị hiếu của người tiêu dùng, hay sở thích và ưu tiên đối với hàng hóa và dịch vụ, có ảnh hưởng lớn đến nhu cầu thị trường Khi thị hiếu tăng, cầu cũng theo đó tăng lên Sự thay đổi trong sở thích của khách hàng sẽ dẫn đến sự biến động tương ứng trong cầu dịch vụ Bên cạnh đó, kỳ vọng của người tiêu dùng về những thay đổi trong tương lai cũng đóng vai trò quan trọng; nếu kỳ vọng tích cực đối với một dịch vụ nào đó, cầu về dịch vụ đó sẽ gia tăng.
1.3.4 Phong tục tập quán Đây là yếu tố đặc trưng của từng vùng miền, theo đó thói quen sử dụng dịch vụ sẽ khác nhau, cầu về dịch vụ sẽ thay đổi.
1.3.5 Các yếu tố tự nhiên
Các yếu tố tự nhiên đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhu cầu của khách hàng, đặc biệt đối với các sản phẩm và dịch vụ theo mùa Ví dụ, vào mùa hè, nhu cầu về dịch vụ du lịch và giải trí thường tăng cao do sự ảnh hưởng của môi trường tự nhiên.
Các yếu tố tác động đến cơ sở dịch vụ có thể mang lại ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực Những yếu tố này tác động đồng thời và khác nhau đến hoạt động kinh doanh dịch vụ, do đó, việc phân tích chúng là cần thiết để đánh giá mức độ ảnh hưởng và đưa ra các biện pháp ứng phó kịp thời.
1.3.6 Các yếu tố về kinh tế, chính trị, văn hóa- xã hội
Sự thay đổi của nền kinh tế ảnh hưởng trực tiếp đến cầu dịch vụ Khi kinh tế phát triển mạnh, nhiều dịch vụ mới xuất hiện và nhu cầu tiêu dùng dịch vụ của người dân tăng cao Ngược lại, trong bối cảnh kinh tế suy thoái, nhu cầu sử dụng dịch vụ sẽ giảm sút.
Chính trị sẽ ảnh hưởng đến cầu thông qua các chính sách, pháp luật, thuế quan, thu nhập cá nhân của khách hàng.
Văn hóa, xã hội ở mỗi quốc gia và vùng lãnh thổ là khác nhau nên tùy theo loại dịch vụ mà cầu khác nhau.
Biện pháp quản lý cầu dịch vụ
Quản lý hiệu quả nhu cầu dịch vụ là một thành công quan trọng của các nhà quản trị kinh doanh dịch vụ Tuy nhiên, mục tiêu cuối cùng của cơ sở dịch vụ là đáp ứng cầu dịch vụ; nếu không chuyển hóa nhanh chóng nhu cầu thành cầu dịch vụ, hiệu quả kinh doanh sẽ bị ảnh hưởng Do đó, nhiệm vụ tiếp theo của nhà quản trị là quản lý tốt cầu dịch vụ, bao gồm việc quản lý cả cầu hiện tại và cầu tiềm năng.
1.4.1 Quản lý cầu hiện tại
Quản lý cầu hiện tại tập trung vào việc duy trì và tăng cường sự trung thành của khách hàng đối với dịch vụ Để đạt được điều này, các nhà cung cấp cần triển khai chương trình đảm bảo chất lượng dịch vụ, cam kết cung cấp dịch vụ tốt nhất và đưa ra giải pháp hạn chế tình trạng khách hàng rời bỏ Đồng thời, việc thu hút khách hàng mới cũng cần được chú trọng để mở rộng thị trường và nâng cao doanh thu.
Xây dựng và duy trì danh mục khách hàng thường xuyên là rất quan trọng, cùng với việc áp dụng chính sách chăm sóc đặc biệt cho nhóm khách hàng này Việc lưu giữ và cập nhật thông tin khách hàng liên tục sẽ giúp doanh nghiệp đánh giá và nắm bắt nhu cầu tiếp theo của họ một cách hiệu quả.
Thường xuyên thu thập ý kiến từ khách hàng và nhanh chóng xử lý các phàn nàn của họ là rất quan trọng Định kỳ khảo sát mức độ trung thành của khách hàng giúp doanh nghiệp nhận diện và khắc phục những thiếu sót trong dịch vụ, từ đó nâng cao chất lượng phục vụ.
Để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, doanh nghiệp cần linh hoạt điều chỉnh phương pháp kinh doanh và nhanh chóng nắm bắt thị hiếu cũng như ý kiến phản hồi từ khách hàng Việc nghiên cứu thị trường là yếu tố quan trọng giúp nhà cung ứng đưa ra những quyết định sáng suốt nhằm cải thiện sản phẩm và dịch vụ.
Khuyến khích nhân viên giao tiếp thân thiện với khách hàng là cách hiệu quả để xây dựng mối quan hệ tốt đẹp Việc làm hài lòng khách hàng không chỉ giúp doanh nghiệp giữ chân họ mà còn tạo ra sự trung thành lâu dài.
Biến nhu cầu gián đoạn thành nhu cầu liên tục là một chiến lược quan trọng cho các nhà cung cấp Bằng cách áp dụng các chính sách giá hợp lý và cung cấp khuyến khích vật chất cho khách hàng trung thành, nhà cung cấp có thể rút ngắn thời gian mà khách hàng trở lại sử dụng dịch vụ của mình.
+ Khuyến khích vật chất dưới dạng thưởng cho những khách hàng trung thành như: giảm giá, tặng voucher, tổ chức tiệc…
1.4.2 Quản lý cầu tiềm năng
Quản lý cầu tiềm năng là quản lý khách hàng tiềm năng của cơ sở dịch vụ nhằm mục đích thu hút thêm khách hàng mới
Nhà quản trị kinh doanh dịch vụ cần thực hiện các giải pháp sau:
+ Tăng cường hoạt động xúc tiến, quảng bá.
+ Không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ.
+ Áp dụng chính sách giá cả làm đòn bẩy.
+ Sử dụng hệ thống đặt hàng trước, đăng ký trước.
+ Thực hiện chiến dịch khuyến mại hợp lý và có hiệu quả để kích cầu.
+ Áp dụng các biện pháp quản lý hàng chờ phù hợp.
THỰC TRẠNG QUẢNG LÝ CẦU DỊCH VỤ XE BUS CÔNG CỘNG TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI HIỆN NAY
Khái quát chung về dịch vụ xe bus công cộng
2.1.1 Khái niệm dịch vụ xe bus công cộng
Dịch vụ xe buýt công cộng là hoạt động vận tải hành khách có thu phí, với các chuyến xe dừng đón và trả khách theo một lộ trình và thời gian biểu nhất định, nhằm phục vụ hành khách trên các tuyến cố định.
2.1.2 Sự ra đời và phát triển của dịch vụ xe bus công cộng tại Hà Nội
Sau Thế chiến thứ nhất, vào khoảng những năm 1919, 1920 có 4 chiếc xe bus hãng GM (Mỹ) lần đầu xuất hiện tại Hà Nội.
*Thời Việt Nam dân chủ Cộng hòa:
Năm 1957, cán bộ miền Nam tập kết ra Hà Nội được Ban Thống nhất Trung ương cấp vốn mua 10 ô tô khách lập Tập đoàn ô tô bus Thống Nhất, [2] tháng 2 -
Năm 1958, tuyến đường Kim Liên - Hà Đông được khai trương Trước khi Hà Nội thực hiện cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh vào năm 1959, thành phố đã có gần 800 xe lớn nhỏ phục vụ cả nhu cầu chở khách và hàng hóa.
Xe bus đã nhanh chóng trở thành phương tiện chính cho cán bộ, công nhân viên chức và học sinh, sinh viên Năm 1964, đã có 903 khách hàng sử dụng vé tháng Đến năm 1965, Hà Nội đã có 300 xe bus hoạt động với 8 tuyến khác nhau.
*Thời Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam:
Sự gia tăng nhanh chóng số lượng xe đạp đã dẫn đến việc vào năm 1985, người đi xe buýt chủ yếu là sinh viên Đến năm 2001, Hà Nội chỉ có 30 tuyến xe buýt với 262 xe, phục vụ 15,3 triệu lượt hành khách Tuy nhiên, đến năm 2015, số tuyến xe buýt đã tăng lên 103 với 1.263 xe, vận chuyển 401 triệu lượt khách Đến năm 2019, Hà Nội có tổng cộng 6.185 xe buýt, tạo thành một mạng lưới dày đặc bao phủ các địa điểm chính trong thành phố.
Hà Nội hiện có 3.775 điểm dừng xe buýt, trong đó 361 điểm có nhà chờ, chiếm gần 10% Khu vực 12 quận nội thành có 1.329 điểm dừng, với 340 điểm có nhà chờ, tỉ lệ trên 25% Trong khi đó, khu vực ngoại thành có 2.446 điểm dừng, chỉ có 21 điểm có nhà chờ, tỉ lệ dưới 1% Hệ thống điểm dừng và nhà chờ hiện tại cơ bản phù hợp với mạng lưới xe buýt, với cự ly giữa các điểm dừng đáp ứng quy định tại Thông tư 63/2014/TT-BGTVT của Bộ Giao thông Vận tải về tổ chức quản lý hoạt động vận tải bằng xe ô tô.
Đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng tới cầu dịch vụ xe bus
2.2.1 Đặc điểm của cầu dịch vụ xe bus
2.2.1.1 Phát triển nhanh chóng cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường
Mạng lưới giao thông đô thị hiện nay còn hạn chế và chưa được quy hoạch hợp lý, điều này gây khó khăn cho việc phát triển các loại hình vận tải công cộng như tàu điện ngầm hay đường sắt nhẹ Để đáp ứng nhu cầu di chuyển của người dân và giảm thiểu phương tiện giao thông cá nhân, việc đầu tư vào dịch vụ xe buýt đang ngày càng được chú trọng nhằm giảm thiểu tình trạng ách tắc giao thông.
Dịch vụ xe bus đang ngày càng phát triển nhanh chóng về số lượng và cao hơn về chất lượng:
+ Không ngừng nâng cao tính thuận tiện, an toàn, văn minh khi sử dụng dịch vụ xe bus…
+ Tuyến đường cố định, đúng về thời gian, địa điểm đón trả khách, giá vé thống nhất, có quy định nghiêm ngặt.
+ Phân bố hợp lý, đều khắp tất cả các khu dân cư, phù hợp với quy hoạch của mạng lưới giao thông đường bộ
+ Linh hoạt hơn, đáp ứng được nhu cầu đi lại của nhiều đối tượng khác nhau….
2.2.1.2 Có tính vô hạn (không có điểm dừng cuối cùng)
Sự phát triển kinh tế đã thúc đẩy dịch vụ xe buýt ngày càng hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân Ban đầu, họ chỉ cần một dịch vụ xe buýt công cộng giá rẻ, nhưng theo thời gian, nhu cầu đã tăng lên với mong muốn có điều hòa, hệ thống thông báo điểm dừng, và văn hóa nhường ghế cho người già, trẻ em và phụ nữ mang thai Ngoài ra, họ còn yêu cầu xe buýt phải được bảo trì thường xuyên, đảm bảo an toàn với tài xế có kinh nghiệm Người dân cũng muốn được hỗ trợ dịch vụ wifi miễn phí, vé xe cho trẻ em dưới 6 tuổi và thẻ đi xe miễn phí cho thương binh, bệnh binh, người khuyết tật, người cao tuổi và hộ nghèo Trong thời đại công nghệ hiện đại, việc sử dụng vé điện tử thông minh cho hệ thống vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt cũng đang trở thành nhu cầu thiết yếu.
Cầu về dịch vụ xe buýt sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân, và sự phát triển này sẽ không ngừng lại.
2.2.1.3 Rất đa dạng, phong phú
Nhu cầu di chuyển của mỗi cá nhân là khác nhau, do đó dịch vụ xe bus cần đa dạng và phong phú để đáp ứng nhu cầu của từng nhóm khách hàng Những người thỉnh thoảng sử dụng dịch vụ sẽ chọn vé lượt, trong khi những khách hàng thường xuyên cần vé tháng Cụ thể, vé lượt áp dụng cho mỗi lần đi xe bus, với giá 7.000 đồng/lượt cho cự ly dưới 25km.
25 – 30 km là 8.000 đồng/lượt, và 30km trở lên là 9.000 đồng/lượt Riêng giá vé tuyến
86 là 35.000 đồng/lượt và tuyến 68 là 40.000 đồng/lượt.
+ Vé tháng cũng được chia thành nhiều loại phù hợp với từng tập khách hàng khác nhau, được thể hiện cụ thể trong bảng sau:
Loại vé 1 tuyến Liên tuyến Ưu tiên (Học sinh, sinh viên, người cao tuổi, công nhân)
100.000 đồng/tháng Ưu tiên (Mua theo hình thức tập thể trên 30 người) 70.000 đồng/tháng 140.000 đồng/tháng
Không ưu tiên 100.000 đồng/tháng 200.000 đồng/tháng
2.2.1.4 Có tính đồng bộ, tổng hợp
Các công ty cần liên kết với nhau để tồn tại và phục vụ khách hàng tốt hơn Ví dụ, các trung tâm mua sắm thường kết hợp với khu vui chơi, trong khi các trung tâm du lịch hợp tác với các trung tâm giải trí nhằm thu hút khách hàng và tối đa hóa lợi nhuận.
Quảng cáo trên xe bus đã trở thành một hình thức quảng cáo phổ biến tại Việt Nam từ năm 2014, mang lại hiệu quả cao với chi phí hợp lý Phương pháp này ngày càng phát triển với nhiều hình thức sáng tạo như quảng cáo ngoài xe, trên xe và tại nhà chờ xe bus Đặc biệt, quảng cáo xe bus thường được sử dụng cho các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày như dầu ăn, nước suối, dầu gội và giấy vệ sinh, giúp các công ty có cơ hội hợp tác và phát triển bền vững.
2.2.1.5 Có tính thời vụ, thời điểm
Nhu cầu di chuyển của người tiêu dùng thường biến động, dẫn đến hiện tượng cầu tăng đột biến vào các thời điểm như cuối tuần, ngày lễ và dịp Tết, khi mọi người nghỉ học, nghỉ làm và có nhu cầu đi chơi, về quê Đặc biệt, vào thời gian trước Tết, các công ty xe bus công cộng phải hoạt động hết công suất, tăng cường tuyến xe và tần suất chạy để đáp ứng nhu cầu Trong khi đó, vào giữa tuần, cầu thường ở mức trung bình, và sẽ giảm mạnh trong những ngày Tết khi mọi người về quê ăn Tết với gia đình Gần đây, tình hình dịch COVID-19 và các chính sách phòng ngừa đã khiến nhu cầu sử dụng xe bus giảm mạnh do người dân có xu hướng ở nhà và hạn chế di chuyển.
Trong một ngày, có những giờ cao điểm khi nhu cầu sử dụng dịch vụ xe bus tăng cao, cụ thể là từ 6h30 đến 8h sáng (thời gian học sinh, sinh viên và người đi làm di chuyển), 11h00 đến 12h00 (giờ nghỉ trưa và học sinh tan học), và từ 4h30 đến 20h00 (thời gian tan làm và tan học).
2.2.1.6 Có biên độ giao động không đều Đặc điểm của dịch vụ di chuyển bằng xe bus nói riêng và các ngành dịch vụ nói chung là không đồng đều và phụ thuộc phần lớn vào cảm nhận của khách hàng và thái độ phục vụ của nhân viên phục vụ Khách hàng luôn đòi hỏi sự khác biệt của sản phẩm dịch vụ nhận được và luôn muốn thỏa mãn các nhu cầu cá nhân mặc dù bị giới hạn bởi khả năng chi trả Do vậy dù là loại hình di chuyển phổ thông nhưng khách hàng vẫn mong muốn có những trải nghiệm tốt nhất về dịch vụ
Thái độ phục vụ của nhân viên là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ xe bus Tâm lý của nhân viên, đặc biệt trong những lúc đông khách, có thể dẫn đến sự khó chịu trong giao tiếp với hành khách, như việc nhân viên soát vé cau có Bên cạnh đó, tình trạng sức khỏe không tốt của nhân viên cũng có thể làm giảm chất lượng phục vụ, từ đó tạo ra ấn tượng tiêu cực cho khách hàng về dịch vụ xe bus.
2.2.1.7 Có tính linh hoạt (dễ bị thay đổi)
Nhu cầu di chuyển của khách hàng rất đa dạng, từ yêu cầu về an toàn, giá thành hợp lý đến sự thoải mái trong điều kiện thời tiết Trong những giờ cao điểm, dịch vụ xe buýt thường gặp tình trạng đông đúc, chờ đợi lâu và không an toàn, dẫn đến việc nhiều khách hàng chuyển sang các dịch vụ như Bee hay Grab, mặc dù giá có cao hơn Để cải thiện tình hình, các nhà cung cấp dịch vụ xe buýt cần tăng tần suất xe chạy trong giờ cao điểm, xây dựng văn hóa nhường ghế cho người già, trẻ em và phụ nữ mang thai, đồng thời bảo trì và đổi mới xe thường xuyên để đảm bảo an toàn cho hành khách.
Dịch vụ xe bus, giống như nhiều dịch vụ khác, có tính chất vô hình, khiến khách hàng không thể trải nghiệm trước Do đó, họ thường tìm kiếm thông tin về các nhà cung cấp dịch vụ xe bus trên mạng xã hội, từ quảng cáo đến ý kiến từ bạn bè và người thân, để tham khảo trước khi đưa ra quyết định sử dụng.
Khi khách hàng hài lòng với chất lượng dịch vụ xe buýt và thái độ phục vụ của nhân viên, họ sẽ đánh giá cao dịch vụ và tiếp tục sử dụng trong tương lai Hơn nữa, sự hài lòng này cũng khiến họ giới thiệu dịch vụ cho bạn bè và người thân.
2.2.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến cầu dịch vụ xe bus
Hà Nội là một thành phố đông đúc và ồn ào, thu hút nhiều người từ các tỉnh lẻ đến làm việc và học tập Nhiều người, đặc biệt là sinh viên, không có phương tiện cá nhân và phải sử dụng xe bus, xe ôm hoặc taxi để di chuyển Đối tượng này thường có thu nhập thấp hoặc không ổn định, vì vậy họ lựa chọn xe bus như một phương tiện di chuyển tiết kiệm và thuận tiện.
2.2.2.2 Giá của dịch vụ xe bus
Hà Nội là thành phố có mật độ dân số cao, nhiều người không sở hữu phương tiện cá nhân Giá vé xe bus rất hợp lý, chỉ từ 7.000-10.000đ/lượt hoặc 100.000đ/tháng cho một tuyến, 200.000đ/tháng cho liên tuyến (không áp dụng miễn giảm) Mức giá này rẻ hơn nhiều so với xe ôm hay taxi, đặc biệt khi di chuyển quãng đường dài Điều này ảnh hưởng mạnh đến hành vi tiêu dùng dịch vụ xe bus tại Hà Nội.
2.2.2.3.Thị hiếu của người tiêu dùng
Thực trang quản lý cầu dịch vụ xe bus trên địa bàn Hà Nội
mở rộng được các đối tượng khách hàng.
Nhà nước đã triển khai các chính sách trợ giá nhằm khuyến khích người dân sử dụng xe buýt nhiều hơn Mặc dù giá vé rất thấp, dịch vụ xe buýt vẫn gặp nhiều hạn chế, dẫn đến việc không thu hút được nhiều khách hàng.
Văn hóa sử dụng phương tiện công cộng, đặc biệt là xe buýt, vẫn chưa phổ biến tại Hà Nội, dẫn đến nhu cầu về dịch vụ xe buýt chưa được phát triển mạnh mẽ.
2.3 Thực trạng quản lý cầu dịch vụ xe bus trên địa bàn Hà Nội
2.3.1 Quản lý cầu hiện tại Để kích cầu sử dụng dịch vụ xe bus, cũng như để quản lý khách hàng hiện tại của mình, các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ xe bus đã và đang có những biện pháp:
Các doanh nghiệp dịch vụ xe bus thường xuyên thu thập ý kiến khách hàng sau khi sử dụng dịch vụ để cải thiện chất lượng phục vụ Họ sử dụng phương pháp phỏng vấn trực tiếp và phát phiếu khảo sát hành khách nhằm giải quyết nhanh chóng các vấn đề phát sinh Tuy nhiên, phương pháp này còn hạn chế vì chỉ thu thập thông tin tại một số địa điểm cụ thể, dẫn đến khó khăn trong việc đảm bảo tính khách quan và chân thực của ý kiến về dịch vụ.
Chính sách sản phẩm dịch vụ cần tập trung vào việc nâng cao tính nhanh chóng và độ tin cậy của dịch vụ xe bus Mục tiêu chính là tiết kiệm thời gian di chuyển cho hành khách Tuy nhiên, hiện nay, mức độ bao phủ của xe bus tại các khu phố cổ, đô thị mới và các xã vẫn còn hạn chế, khiến người dân ở những khu vực này phải đi bộ xa để đến điểm dừng Hơn nữa, hầu hết các điểm trung chuyển và dừng xe bus không có bãi giữ xe cho phương tiện như xe đạp và xe máy, gây khó khăn cho hành khách.
Củng cố tính an toàn cho xe buýt là ưu tiên hàng đầu, vì khách hàng đánh giá cao sự an toàn khi di chuyển bằng phương tiện công cộng Việc lựa chọn xe buýt không chỉ gia tăng an toàn cho hành khách mà còn giảm áp lực giao thông từ việc sử dụng phương tiện cá nhân Mặc dù vậy, tình trạng trộm cắp và hành vi biến thái vẫn diễn ra trên xe buýt Để khắc phục, các nhà quản lý đã lắp đặt camera hành trình nhằm giám sát nhưng hiệu quả vẫn chưa cao do các đối tượng phạm tội có thủ đoạn tinh vi.
Biến nhu cầu gián đoạn thành nhu cầu liên tục là một chiến lược quan trọng, chủ yếu thông qua việc cạnh tranh về giá Hiện nay, các doanh nghiệp dịch vụ xe buýt thường áp dụng hình thức bán vé quý hoặc tháng với mức giá ưu đãi, nhằm thu hút khách hàng và ngăn chặn họ lựa chọn các phương tiện giao thông cạnh tranh khác như taxi truyền thống hoặc dịch vụ xe ôm công nghệ.
Tổng công ty vận tải Hà Nội đã linh hoạt thay đổi phương pháp kinh doanh để phù hợp với nhu cầu khách hàng và sự phát triển của công nghệ Kể từ năm 2017, công ty đã khai trương trung tâm điều hành xe bus mới và ra mắt phần mềm “timbuyt.vn” trên thiết bị di động, nhằm giúp khách hàng dễ dàng tiếp cận và sử dụng dịch vụ xe bus của thành phố.
Khuyến khích nhân viên xe giao tiếp thân thiện với khách hàng là rất quan trọng để tạo mối quan hệ tốt Thái độ phục vụ tốt và nhiệt tình sẽ khiến hành khách sẵn sàng sử dụng xe buýt hơn Tuy nhiên, vẫn còn một số nhân viên có thái độ không thân thiện, gây khó chịu cho khách hàng trong quá trình di chuyển.
Trong bối cảnh dịch bệnh Covid, các doanh nghiệp đã chủ động ứng phó bằng cách triển khai các biện pháp phòng chống dịch theo quy định của nhà nước Điều này nhằm nhanh chóng thu hút khách hàng trở lại sử dụng dịch vụ xe buýt và phục hồi tình hình kinh doanh.
2.3.2 Quản lý cầu tiềm năng
Các nhà quản trị không chỉ chú trọng đến khách hàng hiện tại mà còn khai thác nhu cầu tiềm năng để mở rộng đối tượng sử dụng dịch vụ xe buýt.
Xe buýt hiện chỉ đáp ứng khoảng 12% nhu cầu vận tải hành khách tại Hà Nội, với mục tiêu tăng thị phần lên 20% vào năm 2021 Để đạt được điều này, thành phố cần nâng cao chất lượng dịch vụ và tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng.
Dịch vụ xe buýt tại Hà Nội chủ yếu phục vụ học sinh, sinh viên và người cao tuổi Theo khảo sát, phần lớn khách hàng truyền thống vẫn ưu tiên lựa chọn xe buýt làm phương tiện di chuyển, cho thấy sự tin tưởng và sự hài lòng với dịch vụ này.
Một số biện pháp phải kể đến như:
Hà Nội là một trong những thị trường lý tưởng cho các chiến dịch quảng cáo ngoài trời, đặc biệt là quảng cáo trên xe bus với mức giá phù hợp ngân sách doanh nghiệp Hình thức này cho phép triển khai trên diện tích lớn, giúp tăng cường độ phủ sóng thương hiệu hiệu quả Với lợi thế về diện tích dán maquette và lịch trình chạy qua các tuyến đường cố định, xe bus trở thành lựa chọn hoàn hảo cho các doanh nghiệp muốn tiếp cận khách hàng mục tiêu.
Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, hình thức quảng bá truyền thống ngày càng trở nên lỗi thời và ít được quan tâm Tại Hà Nội, với hơn 1000 xe bus hoạt động trên hầu hết các tuyến đường, việc áp dụng chính sách giá cả hợp lý từ 7000đ/người/lượt đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều đối tượng khách hàng, đặc biệt là học sinh, sinh viên và người đi làm Nhờ đó, dịch vụ xe bus trở thành lựa chọn phổ biến, đáp ứng nhu cầu di chuyển ngày càng tăng của người dân.
Đánh giá chung
Giá vé xe buýt rẻ giúp linh hoạt đáp ứng nhu cầu di chuyển của nhiều đối tượng, từ người có thu nhập thấp đến người có thu nhập cao Tuy nhiên, xe buýt chủ yếu thu hút khách hàng có thu nhập thấp và không ổn định, đặc biệt là học sinh và sinh viên.
Để giảm thiểu áp lực giao thông tại Hà Nội, thành phố khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ xe công cộng và hạn chế phương tiện cá nhân Điều này không chỉ giúp giảm ùn tắc giao thông trong giờ cao điểm mà còn góp phần bảo vệ môi trường.
Tuyến xe bus cố định với giá vé thống nhất và quy định nghiêm ngặt giúp khách hàng dễ dàng chủ động trong việc di chuyển Hệ thống xe bus được phân bố hợp lý, phục vụ hầu hết các khu dân cư, phù hợp với quy hoạch mạng lưới giao thông đường bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc sắp xếp thời gian di chuyển của người dân.
Dịch vụ vận chuyển trên xe cung cấp nhiều tiện ích như ghế ngồi thoải mái và hệ thống điều hòa, quạt thông gió, mang lại cảm giác tiện nghi cho hành khách Điều này không chỉ nâng cao chất lượng dịch vụ mà còn giúp hành khách tránh khỏi các yếu tố thời tiết như mưa và nắng.
Việc bố trí nhiều điểm bán vé và dán vé tháng ở khắp nơi tạo thuận lợi cho người dùng trong việc mua vé Bên cạnh đó, tính năng dán vé online ngày càng phát triển và được nhiều người ưa chuộng, thay thế cho phương thức mua vé truyền thống.
Giao tiếp dịch vụ chủ yếu được thực hiện qua quảng cáo, trong đó việc dán logo lên thân xe là một hình thức hiệu quả để tiếp cận và hướng dẫn khách hàng đến sản phẩm.
Nhân viên có trình độ chuyên môn cao, thành thạo trong việc vận chuyển hành khách và được tuyển chọn hợp lý.
Để phục vụ nhu cầu của khách hàng thường xuyên, các dịch vụ nên triển khai các hành động như cung cấp vé tháng giúp tiết kiệm chi phí, đặc biệt là giảm giá cho học sinh, sinh viên Bên cạnh đó, việc phát triển ứng dụng hoặc trang web cho phép người dùng dễ dàng tìm kiếm xe, lộ trình di chuyển và xem bản đồ cũng rất cần thiết.
Xe bus cũng đã được dùng để kinh doanh quảng cáo để tạo nguồn thu tái đầu tư phục vụ cộng đồng.
2.4.2 Nhược điểm Đối với khách hàng có thu nhập ổn định, họ có xu hướng sử dụng phương tiện cá nhân vì sự thuận tiên mà phương tiện cá nhân đem lại nên khó có thể tiếp cận với nhóm khách hàng này Hơn nữa, việc sử dụng phương tiện di chuyển công cộng không phải là sở thích hay thói quen của họ. Ở một số tuyến bus nội thành như 26, 32,… thường xuyên xảy ra hiện tượng tắc đường nên xảy ra hiện tượng lỡ chuyến xe, có những tuyến phải 25-30 phút mới có chuyến tiếp theo Do đó, hành khách sẽ bị bị động về thời gian, gây kéo dài thời gian đợi xe của khách.
Vào giờ cao điểm như tan học và tan làm, tình trạng chen lấn và nhồi nhét khách trên xe bus diễn ra phổ biến, khiến việc di chuyển bằng xe bus tốn gấp đôi thời gian so với phương tiện cá nhân Mặc dù xe bus mang lại sự thuận tiện cho việc đi làm, nhiều người vẫn chọn không sử dụng phương tiện này.
Xe bus có lộ trình tuyến đường cố định, không thể thay đổi linh hoạt để rút ngắn thời gian hay đi vào các ngõ nhỏ, chỉ dừng đón trả khách tại các điểm quy định Tuy nhiên, thái độ của tài xế và nhân viên xe bus đôi khi thiếu tôn trọng, thậm chí có hiện tượng chửi mắng hành khách, gây cảm giác khó chịu và làm giảm chất lượng dịch vụ mà hành khách đáng lẽ được hưởng.
An ninh trên xe bus là một vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt là tình trạng "móc túi" trộm cắp diễn ra phức tạp, nhất là vào giờ cao điểm khi có đông người Những kẻ gian lợi dụng sự chủ quan và tình trạng chen lấn để thực hiện hành vi trộm cắp Ngoài ra, nỗi sợ "dê xồm" cũng là mối lo ngại lớn của nữ sinh khi phải đối mặt với những kẻ biến thái trên xe bus Trong những lúc đông đúc, các đối tượng này lợi dụng để vi phạm pháp luật, nhưng phần lớn nạn nhân thường im lặng và ít người dám tố cáo.
Đối với những hành khách dễ bị say xe, việc lựa chọn phương tiện công cộng không phải là giải pháp tối ưu Nhóm khách hàng này thường ưu tiên sử dụng phương tiện cá nhân để đảm bảo sự thoải mái trong quá trình di chuyển, giúp họ duy trì trạng thái tốt nhất cho công việc và học tập.
Dịch vụ xe buýt là phương tiện công cộng, vì vậy tiếng ồn trên xe là điều khó tránh khỏi Nhiều hành khách thường trò chuyện hoặc gọi điện thoại với âm lượng lớn khi lên xe.
“rất tự nhiên” và câu chuyện của họ chỉ kết thúc khi… xuống xe.
Chạy xe ẩu là một vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt khi tài xế chở theo nhiều hành khách Hành vi này không chỉ gây lo sợ cho hành khách mà còn dẫn đến những vụ tai nạn đáng tiếc Sự an toàn của hành khách cần được đặt lên hàng đầu, vì vậy cần nâng cao ý thức của tài xế về việc lái xe cẩn thận.
ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CẦU DỊCH VỤ XE BUS TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI HIỆN NAY
Quản lý cầu hiện tại
Để quản lý hiệu quả sự trung thành của khách hàng, Sở Giao thông vận tải cần triển khai các chương trình đảm bảo chất lượng dịch vụ xe buýt, nhằm giữ chân khách hàng cũ và thu hút thêm khách hàng mới.
Để nâng cao chất lượng dịch vụ xe bus, doanh nghiệp cần thường xuyên thu thập ý kiến khách hàng qua hotline và ứng dụng, đồng thời xử lý nhanh chóng các phàn nàn liên quan đến dịch vụ và thái độ phục vụ của nhân viên Ngoài ra, việc định kỳ phát phiếu thăm dò mức độ trung thành của khách hàng cũng rất quan trọng để đánh giá và cải thiện chất lượng dịch vụ xe bus.
Chính sách sản phẩm dịch vụ cần tập trung vào việc nâng cao tính nhanh chóng và cải thiện độ tin cậy của dịch vụ Mục tiêu chính là tiết kiệm thời gian di chuyển cho hành khách bằng xe buýt Thời gian di chuyển phụ thuộc vào điều kiện tuyến điểm và mật độ giao thông, đặc biệt vào giờ cao điểm Doanh nghiệp có thể tổ chức lại tuyến điểm, đa dạng hóa loại hình tuyến, kết hợp xe buýt chậm và xe buýt nhanh (BRT) trên cùng một lộ trình, nhằm giảm thời gian đón trả khách tại mỗi điểm dừng.
Khuyến khích nhân viên giao tiếp thân thiện với khách hàng là yếu tố quan trọng để tạo thiện cảm và xây dựng mối quan hệ tốt Doanh nghiệp cần nâng cao nhận thức cho nhân viên rằng chính khách hàng là người trả lương cho họ Vì vậy, nhân viên cần duy trì thái độ phục vụ tốt trong mọi tình huống, từ việc bán vé đến hỗ trợ và giải đáp thắc mắc của khách hàng Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, doanh nghiệp nên mở các lớp đào tạo chuyên nghiệp, thường xuyên nâng cao trình độ cho nhân viên, giúp họ xử lý các tình huống khó khăn và giao tiếp bằng ngoại ngữ.
Tăng cường kiểm tra và giám sát hoạt động của nhân viên nhằm ngăn chặn tình trạng vé giả Đồng thời, cần tuyên truyền để nâng cao ý thức xây dựng văn hóa xe buýt cho cả người tham gia giao thông và nhân viên phục vụ.
Để củng cố tính an toàn cho xe bus, doanh nghiệp cần phát huy những đánh giá tích cực từ khách hàng và khắc phục các yếu tố làm giảm an toàn, như tình trạng chiếm dụng trái phép các điểm dừng Việc phối hợp với chính quyền địa phương để cấm chiếm dụng lòng đường là cần thiết nhằm bảo đảm không gian chờ xe cho hành khách Đề xuất lắp camera trên xe bus cũng sẽ giúp răn đe tội phạm Hơn nữa, sự an toàn của hành khách khi lên, xuống và ngồi trên xe phụ thuộc vào kỹ năng của lái xe, do đó, đào tạo chuyên sâu cho nhân viên lái xe là giải pháp quan trọng để nâng cao tính an toàn cho dịch vụ.
Xây dựng bến đỗ tại khu vực đông dân cư với mật độ giao thông cao nhằm đáp ứng nhu cầu hiện tại và tương lai của khách hàng Các bến đỗ được đặt gần các nút giao thông và ở những vị trí dễ tiếp cận, giúp hành khách thuận tiện chuyển tiếp sang các tuyến bus gom hoặc các tuyến bus khác, đồng thời tạo điều kiện tiếp cận dễ dàng từ các khu vực lân cận.
Hệ thống thông tin cần cung cấp thông tin chính xác về hoạt động của tuyến xe để nâng cao độ tin cậy dịch vụ Ứng dụng thông tin xe buýt cho phép khách hàng truy cập từ máy tính hoặc smartphone, với mọi thông tin hoạt động được cập nhật thường xuyên Trong mùa dịch COVID, yêu cầu khách hàng tuân thủ quy định phòng dịch, cung cấp khẩu trang miễn phí, chuẩn bị nước rửa tay và hỗ trợ khách hàng thực hiện khai báo y tế.
Quản lý cầu tiềm năng
Sở Giao thông vận tải cần triển khai các biện pháp hiệu quả để thu hút và quản lý khách hàng tiềm năng cho dịch vụ xe bus và các phương tiện giao thông công cộng Đặc biệt, việc tăng cường hoạt động xúc tiến và quảng bá thông qua các phương tiện truyền thông là rất quan trọng, nhằm giới thiệu hình ảnh xe bus thân thiện và tiện lợi, từ đó thu hút khách hàng và giảm thiểu những định kiến tiêu cực về dịch vụ này.
Để nâng cao chất lượng dịch vụ xe bus, cần đầu tư phát triển hạ tầng như xây dựng thêm điểm trung chuyển, điểm đầu cuối và tăng số lượng nhà chờ có mái che cùng bảng thông tin điện tử Việc xây dựng làn đường riêng cho xe bus và tổ chức đèn tín hiệu ưu tiên tại các giao cắt cũng rất quan trọng Hệ thống nhà chờ và tuyến xe BRT sẽ giúp tối ưu hóa thời gian di chuyển cho hành khách, đồng thời sử dụng xe cỡ lớn để giảm thiểu tình trạng chờ đợi Cần nghiên cứu và đa dạng hóa các loại hình xe bus mới như xe bus điện, bus đường thủy, bus phục vụ khách du lịch và xe bus 2 tầng Để tăng thị phần, xe bus cũng cần áp dụng chính sách giá cả hợp lý nhằm thu hút đối tượng hành khách có thu nhập trung bình, đặc biệt là học sinh, sinh viên và người đi làm.
Hệ thống đặt hàng trước và đăng ký trước thông qua ứng dụng “Tìm buýt” giúp hành khách chủ động nắm bắt thông tin về xe, từ đó giảm thiểu thời gian chờ đợi Để thu hút thêm khách hàng chưa sử dụng dịch vụ xe buýt Hà Nội, cần triển khai hệ thống đăng ký vé online, mở rộng các điểm bán vé trên khắp các quận, cung cấp thông tin giải đáp thắc mắc, áp dụng chính sách giá cả hợp lý và thực hiện các chiến dịch quảng bá hiệu quả.
Để tăng cường tỷ lệ người dân lựa chọn xe buýt làm phương tiện di chuyển, các đô thị toàn cầu, bao gồm Hà Nội, cần triển khai các chiến dịch khuyến mại hợp lý và hiệu quả Chính phủ đang đầu tư vào việc cải thiện trật tự giao thông và khuyến khích sử dụng dịch vụ vận tải công cộng thông qua việc giảm giá vé xe buýt và hạn chế phương tiện cá nhân Trong khi các tuyến xe buýt liên tỉnh cần thu phí đủ để bù đắp chi phí vận hành, Hà Nội cũng cần chú trọng đến việc trợ giá để thu hút người dân.
Nội, vé lượt xe bus đã bị giảm quá sâu so với giá cước, chỉ bằng 40-50% điểm hòa vốn.
Để tăng thị phần xe bus, cần thu hút đối tượng lao động có thu nhập trung bình bằng cách đảm bảo thời gian di chuyển bằng xe bus cạnh tranh với xe máy Việc khuyến khích người dân chuyển từ phương tiện cá nhân sang vận tải công cộng đòi hỏi một loạt giải pháp đồng bộ từ cơ chế, chính sách đến nâng cao nhận thức cộng đồng Nếu chỉ tập trung vào tốc độ mà không cải thiện cơ sở hạ tầng, tình trạng ùn tắc giao thông và nguy cơ tai nạn sẽ gia tăng.
Giá vé giảm cùng với các chính sách khuyến khích như miễn phí cho thương binh, người có công, người cao tuổi và giảm giá cho học sinh, sinh viên đã tạo ra gánh nặng chi phí, buộc Nhà nước phải bù đắp cho doanh nghiệp bus để duy trì năng lực vận hành Cuối cùng, người dân là đối tượng được hưởng lợi từ chính sách trợ giá này Để thu hút nhiều đối tượng tham gia, bao gồm cả những người có thu nhập cao, cần đẩy mạnh xã hội hóa dịch vụ xe bus.
Hệ thống vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt đã trải qua nhiều nâng cấp trong những năm qua, nhưng vẫn chưa trở thành phương tiện giao thông công cộng chính tại địa phương.
Hà Nội hiện nay vẫn còn nhiều người dân chưa nhận thức đúng về lợi ích của xe bus như một phương tiện di chuyển hiệu quả Điều này đặt ra thách thức cho các nhà quản lý trong việc tăng cường thu hút nhu cầu sử dụng dịch vụ xe bus Việc kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến cầu dịch vụ xe bus là rất quan trọng để cải thiện tình hình này.
Hằng năm, xe bus Hà Nội chỉ chiếm khoảng 12% lưu lượng vận tải của thành phố, với khách hàng chủ yếu là học sinh, sinh viên, người cao tuổi và người có thu nhập thấp Điều này dẫn đến tình trạng nguồn thu không tương xứng với mức đầu tư của thành phố, khi hàng nghìn tỷ đồng vẫn được chi ra mỗi năm để trợ giá cho các tuyến xe bus Do đó, các nhà quản trị cần tìm cách mở rộng lượng khách hàng, hướng đến nhóm khách hàng có thu nhập cao hơn.
Thái độ của khách hàng đối với sản phẩm ảnh hưởng lớn đến hành vi của họ, vì vậy dịch vụ xe buýt cần nâng cao chất lượng hệ thống Cần tăng cường đào tạo kỹ năng phục vụ cho nhân viên trên xe và đổi mới các phương thức marketing Bên cạnh đó, việc mở rộng thêm các loại hình dịch vụ xe buýt chất lượng cao như xe buýt 2 tầng, xe buýt điện và xe buýt BRT cũng rất cần thiết.
Giá cả dịch vụ xe bus
Giá dịch vụ xe bus hiện nay rất rẻ, điều này khiến dịch vụ phải nhận trợ giá từ thành phố, đặc biệt trong thời kỳ dịch COVID khi lưu lượng khách giảm mạnh Do đó, việc xem xét tăng giá vé xe bus ở mức hợp lý có thể giúp dịch vụ tự chủ về tài chính Thực tế cho thấy việc bù giá để giữ giá vé thấp không hiệu quả trong việc thu hút khách hàng, trong khi hành khách sẵn sàng chi trả thêm để nhận được dịch vụ tốt hơn.
• Thị hiếu của người tiêu dùng
Người tiêu dùng tại Hà Nội hiện nay chủ yếu sử dụng phương tiện cá nhân như ô tô và xe máy, dẫn đến nhu cầu cần có giải pháp hạn chế xe cá nhân Các biện pháp cần xem xét bao gồm kiểm soát khí thải xe máy, khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng, và thu phí ô tô vào nội thành trong giờ cao điểm Tuy nhiên, những vấn đề này rất phức tạp và nhạy cảm, ảnh hưởng đến cuộc sống của nhiều người dân, do đó cần đánh giá kỹ lưỡng tác động xã hội từ các chính sách để đưa ra biện pháp phù hợp.
Văn hóa sử dụng phương tiện công cộng, đặc biệt là xe bus, vẫn chưa phổ biến tại Hà Nội Để khuyến khích người dân, cần đẩy mạnh tuyên truyền về lợi ích của xe bus Đồng thời, cần cải thiện chất lượng dịch vụ bằng cách nâng cấp cơ sở hạ tầng, đào tạo kỹ năng cho lái xe và nhân viên bán vé, cung cấp thêm thông tin cho khách hàng, và tăng cường kiểm tra, kiểm soát để giảm thiểu tình trạng gian lận vé cũng như các vấn đề an ninh như móc túi và cướp giật trên xe bus.
• Các yếu tố tự nhiên
Người dân đang ngày càng chú trọng đến vấn đề ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn, đặc biệt khi thu nhập cá nhân tăng lên Sự phát triển kinh tế khiến họ quan tâm hơn đến sức khỏe bản thân Do đó, việc tăng cường truyền thông về lợi ích của xe bus là cần thiết, đồng thời khuyến khích thay thế các phương tiện cũ, hỏng bằng các loại xe ít gây ô nhiễm môi trường như xe bus điện và xe điện cho các tuyến ngắn trong nội thành.
• Các yếu tố chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội
Hà Nội, trung tâm kinh tế, văn hóa và chính trị của Việt Nam, yêu cầu các nhà quản trị nâng cao hiệu quả kinh tế đồng thời đạt được các mục tiêu xã hội, với hiệu quả xã hội là thước đo cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp Để đạt được điều này, cần có giải pháp đồng bộ nhằm đảm bảo doanh nghiệp phát triển trong nền kinh tế thị trường, đồng thời thực hiện tốt các mục tiêu xã hội trong lĩnh vực giao thông đô thị mà thành phố đã đề ra Ngoài ra, việc tăng cường hoạt động truyền thông để người dân hiểu rõ lợi ích của xe buýt đối với cá nhân và toàn thành phố là rất quan trọng.