Trong hơn 30 năm qua, vốn đầu tư nước ngoài đã và đang góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam. Vốn đầu tư quốc tế tạo động lực phát triển cho hầu hết các lĩnh vực kinh tế ở Việt Nam. Vì vậy nhà nước ta rất quan tâm tới vấn đề thu hút vốn đầu tư vào trong nước. Có rất nhiều yếu tố tác động đến quyết định của nhà đầu tư như điều kiện tự nhiên, môi trường chính trị, môi trường kinh tế, môi trường pháp lý, môi trường văn hóa… Nhưng trong môi trường kinh tế của một quốc gia, những yếu tố có thể tác động tới hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp FDI gồm hệ thống kinh tế, mức độ phát triển kinh tế và sự ổn định kinh tế của nước đó. Xu thế chung chuyển dần theo hướng kinh tế thị trường trên thế giới tạo ra nhiều cơ hội mới cho các nhà đầu tư nước ngoài.Trong các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư thì môi trường kinh tế là một yếu tố quan trọng trong vấn đề thu hút đầu tư. Để hiểu rõ hơn về môi trường kinh tế của Việt Nam và những tác động của nó đến việc thu hút đầu tư nên nhóm 11 chọn đề tài thảo luận:”Phân tích thực trạng môi trường kinh tế và tác động của nó đến hoạt động thu hút đầu tư của việt nam thời gian.”
Môi trường kinh tế Việt Nam
Định nghĩa
Môi trường kinh tế (Economic Environment) là tập hợp các yếu tố có ảnh hưởng lớn đến hoạt động đầu tư, tác động theo nhiều chiều hướng khác nhau.
Môi trường kinh tế phản ánh sự biến động của thu nhập thực tế, quá trình tích lũy tiết kiệm, tình trạng nợ nần và cách thức tiêu dùng của người dân.
Môi trường kinh tế bao gồm tất cả các yếu tố kinh tế ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp, từ đầu vào cần thiết cho đến việc tiêu thụ sản phẩm Doanh nghiệp phụ thuộc vào môi trường kinh tế để hoạt động hiệu quả, vì nó là một phần của tổng thể nền kinh tế Sự ảnh hưởng này không chỉ thể hiện qua các yếu tố đầu vào mà còn qua việc tiêu thụ hàng hóa Các nhà kinh tế học cung cấp dự báo kinh tế vĩ mô và nghiên cứu cho thấy tầm quan trọng của môi trường kinh tế trong việc thúc đẩy hoạt động kinh doanh và thu hút đầu tư.
- Các yếu tố trong môi trường kinh tế:
Các yếu tố kinh tế chủ yếu ảnh hưởng đến quyết định đầu tư bao gồm tốc độ tăng trưởng GDP, lạm phát, tỷ lệ thất nghiệp, tỷ giá, lãi suất ngân hàng, thu nhập bình quân đầu người, và cơ cấu chi tiêu Những biến động này có thể tạo ra cả cơ hội lẫn thách thức cho nhà đầu tư Để thành công trong đầu tư, việc theo dõi, phân tích và dự báo các yếu tố kinh tế là rất quan trọng, giúp nhà đầu tư đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm tận dụng cơ hội và giảm thiểu rủi ro Để có kết luận chính xác, nhà đầu tư cần dựa vào các số liệu tổng hợp từ kỳ trước, diễn biến thực tế và dự báo từ các chuyên gia kinh tế.
Trong bài thảo luận này, nhóm sẽ phân tích những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển, bao gồm tăng trưởng kinh tế, quy mô thị trường, cơ sở hạ tầng, lạm phát và hệ thống tài chính, với mục tiêu cung cấp cái nhìn sâu sắc về các yếu tố này trong bối cảnh tài nguyên hạn chế.
Thực trạng môi trường kinh tế và tác động của nó đến hoạt động
Tăng trưởng kinh tế được định nghĩa là sự gia tăng của tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tổng sản lượng quốc dân (GNP) hoặc quy mô sản lượng quốc gia tính bình quân trên đầu người (PCI) trong một khoảng thời gian nhất định.
Tăng trưởng kinh tế còn được định nghĩa là sự gia tăng mức sản xuất mà nền kinh tế tạo ra theo thời gian.
2.1.2 Thực trạng tình hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam từ 2017- 2020:
Biểu đồ tăng trưởng kinh tế dựa trên số liệu thống kê năm 2017 -2020.
Năm 2017: Năm của những kỷ lục
Năm 2017, nền kinh tế Việt Nam đã phục hồi mạnh mẽ với tổng sản phẩm trong nước (GDP) 9 tháng đầu năm ước đạt 6,41% so với cùng kỳ năm 2016 Đặc biệt, trong quý III năm 2017, GDP tăng 7,46%, mức cao nhất kể từ năm 2011 Khu vực sản xuất công nghiệp và xây dựng đóng góp lớn nhất vào sự tăng trưởng GDP với mức tăng 7,6%, trong đó ngành công nghiệp chế biến chế tạo tăng khoảng 12,8% Ngoài ra, khu vực dịch vụ cũng tăng trưởng 7,6%, trong khi khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chỉ tăng 2,9%.
Sự tăng trưởng kinh tế Việt Nam hiện nay phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển đất nước FDI không chỉ là động lực tăng trưởng mà còn tạo ra hơn 2 triệu việc làm trực tiếp, góp phần cải thiện kỹ năng lao động và chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn trong thời gian qua.
Vốn đầu tư nước ngoài đạt được gần 36 tỷ USD, cao nhất trong vòng 10 năm qua Đóng góp gần 20% vào GDP và 23,7% tổng vốn đầu tư toàn xã hội.
Trong 19 ngành, lĩnh vực nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam trong năm
Năm 2017, lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo thu hút nhiều sự quan tâm từ nhà đầu tư nước ngoài với tổng vốn đầu tư đạt 15,87 tỷ USD, chiếm 44,2% tổng vốn đầu tư đăng ký Lĩnh vực sản xuất và phân phối điện đứng thứ hai với 8,37 tỷ USD, tương đương 23,3% tổng vốn đầu tư Kinh doanh bất động sản xếp thứ ba với tổng vốn đầu tư 3,05 tỷ USD, chiếm 8,5% tổng vốn đầu tư đăng ký.
Trong năm 2017, Việt Nam thu hút đầu tư từ 115 quốc gia và vùng lãnh thổ, với Nhật Bản dẫn đầu với tổng vốn đầu tư 9,11 tỷ USD, chiếm 25,4% tổng vốn đầu tư Hàn Quốc đứng thứ hai với 8,49 tỷ USD, chiếm 23,7%, trong khi Singapore xếp thứ ba với 5,3 tỷ USD, chiếm 14,8% tổng vốn đầu tư vào Việt Nam.
Năm 2018: Một năm khởi sắc
Năm 2018, GDP Việt Nam đạt mức tăng trưởng 7,08%, cao nhất kể từ năm 2011, nhấn mạnh hiệu quả của các giải pháp kịp thời từ Chính phủ Trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,76%, đóng góp 8,7% vào tăng trưởng chung; khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 8,85%, chiếm 48,6%; và khu vực dịch vụ tăng 7,03%, góp phần 42,7%.
Năm 2018, hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam thu hút được hơn 35,46 tỷ USD FDI, với gần một nửa là vốn tăng thêm từ việc góp vốn và mua cổ phần, cho thấy các nhà đầu tư đang có chiến lược kinh doanh dài hạn và tin tưởng vào tương lai Sự cải thiện môi trường đầu tư và các cam kết hội nhập của Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự gia tăng này Vốn FDI thực hiện trong năm đạt 19,1 tỷ USD, tăng 9,1% so với năm 2017, đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế.
Công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục dẫn đầu trong thu hút FDI với tổng vốn đăng ký mới đạt 16,58 tỷ USD, chiếm 46,7% tổng vốn FDI Lĩnh vực bất động sản đứng thứ hai với gần 6,6 tỷ USD, chiếm 18,6% Nhật Bản là đối tác đầu tư lớn nhất với 8,6 tỷ USD (36%), theo sau là Hàn Quốc với 7,2 tỷ USD (28,9%) và Singapore với 5 tỷ USD (18,7%), trong khi Trung Quốc đạt gần 1 tỷ USD.
Năm 2019: Nền kinh tế đầy màu sắc
Tăng trưởng lên đến 7,02%, vượt mức chỉ tiêu đề ra, đưa quy mô nền kinh tế năm 2019 đạt hơn 262 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay.
Theo Tổng cục Thống kê, tình hình kinh tế thế giới đang đối mặt với sự tăng trưởng chậm lại do căng thẳng thương mại Mỹ - Trung và các vấn đề địa chính trị, dẫn đến tính bất ổn của hệ thống thương mại toàn cầu Điều này ảnh hưởng đến niềm tin kinh doanh và quyết định đầu tư Tuy nhiên, Việt Nam đã đạt mức tăng trưởng GDP 7,02% trong năm 2019, cho thấy sự chỉ đạo hiệu quả của Chính phủ và nỗ lực của các cấp, ngành trong việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, vượt mục tiêu đề ra.
Trong năm nay, nền kinh tế ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng với khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 2,01%, đóng góp 4,6% vào tổng mức tăng trưởng Khu vực công nghiệp và xây dựng tăng trưởng mạnh mẽ 8,90%, chiếm 50,4% tổng đóng góp, trong khi khu vực dịch vụ cũng có sự tăng trưởng đáng kể 7,3%, đóng góp 45% Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là động lực chính với mức tăng 11,29%, cùng với các ngành dịch vụ thị trường như vận tải, kho bãi (tăng 9,12%), bán buôn và bán lẻ (tăng 8,82%), và hoạt động tài chính, ngân hàng, bảo hiểm (tăng 8,62%).
Theo đánh giá của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, năng lực cạnh tranh của Việt Nam đã tăng 10 bậc và 3,5 điểm so với năm 2018, đánh dấu mức tăng mạnh nhất trên toàn cầu.
Năm 2019, Việt Nam ghi nhận mức giải ngân vốn FDI kỷ lục đạt 20,38 tỷ USD, tăng 6,7% so với năm 2018 Tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, bao gồm vốn đăng ký mới, tăng thêm và vốn góp mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài, đạt 38 tỷ USD, tăng 7,2% so với cùng kỳ năm trước Đây là mức cao nhất trong vòng 10 năm qua.
Năm 2019, ngành chế biến, chế tạo ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ khi thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài với tổng vốn đăng ký lên đến 12.093,1 triệu USD, đánh dấu con số cao nhất từ trước đến nay.
Trong tổng vốn đăng ký cấp mới, USD chiếm 72,2%, trong khi ngành kinh doanh bất động sản đạt 1.818 triệu USD, tương đương 10,8% Ngành bán buôn, bán lẻ và sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy ghi nhận 880,8 triệu USD, chiếm 5,3% Các ngành còn lại đóng góp 1.953,7 triệu USD, chiếm 11,7% tổng vốn.
Trong năm 2019, Việt Nam đã cấp phép cho dự án đầu tư trực tiếp từ 81 quốc gia và vùng lãnh thổ, với Hàn Quốc dẫn đầu danh sách nhà đầu tư lớn nhất, đạt 3.668,8 triệu USD, chiếm 21,9% tổng vốn đăng ký mới Các quốc gia tiếp theo bao gồm Trung Quốc, Singapore, Nhật Bản và Thái Lan.
Năm 2020: Một năm tăng trưởng đầy bản lĩnh