Bài giảng Pháp luật đại cương: Bài 10 Pháp luật phòng chống tham nhũng, cung cấp cho người học những kiến thức như: Khái niệm tham nhũng; Các hành vi tham nhũng; Các biện pháp đấu tranh phòng chống tham nhũng; Vai trò, trách nhiệm của các cơ quan và xã hội trong việc đấu tranh phòng chống tham nhũng. Mời các bạn cùng tham khảo!
Dành cho sinh viên không chuyên ngành Luật, khối ngành Khoa học Tự nhiên Thạc sĩ: Hà Minh Ninh Email: minhninh89@gmail.com PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG I Khái niệm tham nhũng II.Các hành vi tham nhũng III.Các biện pháp đấu tranh phòng chống tham nhũng IV.Vai trò, trách nhiệm quan xã hội việc đấu tranh phịng chống tham nhũng PHÁP LUẬT PHỊNG CHỐNG THAM NHŨNG I Khái nhiệm tham nhũng Tham nhũng diễn tất nước giới, không phân biệt chế độ trị, xảy lĩnh vực có liên quan đến hoạt động quản lý xã hội TÀI SẢN TẬP THỂ TÀI SẢN NHÀ NƯỚC TÀI SẢN RIÊNG PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG I Khái nhiệm tham nhũng Quan điểm tham nhũng: “Hành vi người lạm dụng chức vụ, quyền hạn, cố ý làm trái pháp luật để phục vụ cho lợi ích cá nhân” (Tổ chức Minh bạch giới – Transparency International) “Tham nhũng bao hàm: Một : Hành vi người có chức, có quyền ăn cắp, tham ô chiếm đoạt tài sản Nhà nước Hai là: Lạm dụng chức quyền để trục lợi bất hợp pháp thông qua việc sử dụng quy chế thức cách khơng thức Ba là: mâu thuẫn, khơng cân đối lợi ích đáng thực nghĩa vụ xẫ hội với tư lợi” (Ban Tổng thư ký Liên hợp quốc) PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG I Khái nhiệm tham nhũng Quan điểm tham nhũng: “Đứng phía cán mà nói, tham là: Ăn cắp cơng làm tư Đục khoét nhân dân Ăn bớt đội Tiêu mà khai nhiều, lợi dụng chung Chính phủ để làm quỹ riêng cho địa phương mình, đơn vị mình, tham Đứng phía nhân dân mà nói, tham là: Ăn cắp công, khai gian, lậu thuế” “Tham ô hành động xấu xa nhất, tội lỗi, đê tiện xã hội Tham ô trộm cắp công, chiếm công làm tư” (Chủ tịch Hồ Chí Minh) PHÁP LUẬT PHỊNG CHỐNG THAM NHŨNG I Khái nhiệm tham nhũng Quy định pháp luật Việt Nam “Tham nhũng hành vi người có chức vụ, quyền hạn lợi dụng chức vụ, quyền hạn vụ lợi” (Khoản 2, Điều 1, Luật phịng, chống tham nhũng năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2007, 2012 – Luật PCTN) PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG I Khái nhiệm tham nhũng Quy định pháp luật Việt Nam • Chủ thể tham nhũng nhũng người có chức vụ, quyền hạn • Chủ thể tham nhũng lợi dụng chức vụ, quyền hạn • Mục đích hành vi tham nhũng vụ lợi PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng 12 hành vi tham nhũng (Điều 3, Luật PCTN): Tham ô tài sản Nhận hối lộ Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản Lợi dụng chức vụ, quyền hạn thi hành nhiệm vụ, cơng vụ vụ lợi Lạm quyền thi hành nhiệm vụ, cơng vụ vụ lợi Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi Giả mạo cơng tác vụ lợi PHÁP LUẬT PHỊNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng 12 hành vi tham nhũng (Điều 3, Luật PCTN) (tt): Đưa hối lộ, môi giới hối lộ thực người có chức vụ, quyền hạn để giải công việc quan, tổ chức, đơn vị địa phương vụ lợi Lợi dụng chức vụ, quyền hạn sử dụng trái phép tài sản Nhà nước vụ lợi 10 Nhũng nhiễu vụ lợi 11 Khơng thực nhiệm vụ, cơng vụ vụ lợi 12 Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vụ lợi; cản trở, can thiệp trái pháp luật vào việc kiểm tra, tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án vụ lợi PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng Hành vi tham ô tài sản: “Là hành vi người lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản mà có trách nhiệm quản lý” (Điều 278, Bộ luật hình sự) PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng Hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn thi hành công vụ: “Là hành vi người vụ lợi động cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ gây thiệt hại cho lợi ích nhà nước, xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp cơng dân” (Điều 281, Bộ luật hình sự) PHÁP LUẬT PHỊNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng Hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn người khác để trục lợi: “Là hành vi người lợi dụng chức vụ, quyền hạn, trực tiếp qua trung gian nhận nhận tiền, tài sản lợi ích vật chất khác hình thức có giá trị từ hai triệu đồng đến mười triệu đồng hai triệu đồng gây hậu nghiêm trọng, bị xử lý kỷ luật hành vi mà vi phạm, để dùng ảnh hưởng thúc đẩy người có chức vụ, quyền hạn làm không làm việc thuộc trách nhiệm liên quan trực tiếp đến công việc họ làm việc không phép làm” (Điều 283, Bộ luật hình sự) PHÁP LUẬT PHỊNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng Hành vi lạm quyền thi hành công vụ: “Là hành vi người vụ lợi động cá nhân khác mà vượt q quyền hạn làm trái cơng vụ gây thiệt hại cho lợi ích nhà nước, xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp cơng dân” (Điều 282, Bộ luật hình sự) PHÁP LUẬT PHỊNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng Hành vi giả mạo cơng tác vụ lợi: “Là hành vi người vụ lợi động cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hành vi sau đây: -Sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu; -Làm, cấp giấy tờ giả; -Giả mạo chữ ký người có chức vụ, quyền hạn.” (Điều 284, Bộ luật hình sự) PHÁP LUẬT PHỊNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng Đưa hối lộ, môi giới hối lộ thực người có chức vụ, quyền hạn để giải công việc quan, tổ chức, đơn vị địa phương vụ lợi: (Khoản 1, Điều 3, Nghị định 59/2013/NĐ-CP) PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng Lợi dụng chức vụ, quyền hạn sử dụng trái phép tài sản Nhà nước vụ lợi: (Khoản 2, Điều 3, Nghị định 59/2013/NĐ-CP) PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng 10 Nhũng nhiễu vụ lợi: (Khoản 3, Điều 3, Nghị định 59/2013/NĐ-CP) PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng 11 Không thực nhiệm vụ, công vụ vụ lợi: (Khoản 4, Điều 3, Nghị định 59/2013/NĐ-CP) PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng 12 Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vụ lợi; cản trở, can thiệp trái pháp luật vào việc kiểm tra, tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án vụ lợi: (Khoản 5, Điều 3, Nghị định 59/2013/NĐ-CP) PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG III Các biện pháp đấu tranh phòng chống tham nhũng Biện pháp phòng ngừa tham nhũng: Công khai, minh bạch hoạt động quan, đơn vị, tổ chức Xây dựng thực chế độ, định mức, tiêu chuẩn Quy định quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp, việc chuyển đổi vị trí cơng tác cán bộ, cơng chức, viên chức Minh bạch tài sản, thu nhập cán bộ, cơng chức, viên chức Trách nhiệm giải trình quan nhà nước Trách nhiệm người đứng đầu quan, tổ chức Cải cách hành chính, đổi cơng nghệ quản lý phương thức tốn PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG III Các biện pháp đấu tranh phòng chống tham nhũng Phát tham nhũng: Phát qua công tác tự kiểm tra, tra nội quan, tổ chức Phát thông qua hoạt động tra, kiểm toán, điều tra, kiểm sát, xét xử, giám sát Phát qua tố cáo giải tố cáo hành vi tham nhũng PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG III Các biện pháp đấu tranh phòng chống tham nhũng Xử lý hành vi tham nhũng: Xử lý kỷ luật Xử lý hình Xử lý tài sản tham nhũng PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG IV Vai trò, trách nhiệm quan xã hội việc đấu tranh phòng chống tham nhũng Vai trò quan quản lý nhà nước • Ban Chỉ đạo trung ương phịng chống tham nhũng • Cục chống tham nhũng – Thanh tra Chính phủ • Cục cảnh sát điều tra tội phạm tham nhũng – Bộ Cơng an • Vụ thực hành quyền công tố kiểm sát điều tra án tham nhũng (Vụ 1B) – VKSND tối cao PHÁP LUẬT PHỊNG CHỐNG THAM NHŨNG IV Vai trị, trách nhiệm quan xã hội việc đấu tranh phịng chống tham nhũng Vai trị xã hội • Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức thành viên • Các quan báo chí, truyền thơng • Doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề • Công dân Ban tra nhân dân PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG IV Vai trò, trách nhiệm quan xã hội việc đấu tranh phòng chống tham nhũng Vai trị sinh viên Tìm hiểu kiến thức pháp luật phòng chống tham nhũng Xây dựng ý thức phòng chống tham nhũng Xây dựng lối sống lành mạnh, trau đồi đạo đức Tích cực tham gia cơng tác đấu tranh phịng chống tham nhũng nhà trường, địa phương, quan, đơn vị ... 59/2013/NĐ-CP) PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng 12 Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vụ lợi; cản trở, can thiệp trái pháp luật. .. lợi ích nhà nước, xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp cơng dân” (Điều 282, Bộ luật hình sự) PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG II Các hành vi tham nhũng Hành vi giả mạo cơng tác vụ lợi: “Là hành vi... cáo hành vi tham nhũng PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG THAM NHŨNG III Các biện pháp đấu tranh phòng chống tham nhũng Xử lý hành vi tham nhũng: Xử lý kỷ luật Xử lý hình Xử lý tài sản tham nhũng PHÁP LUẬT