I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai” là khẩu hiệu mà mỗi chúng ta ai cũng biết. Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc, việc bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ là trách nhiệm của nhà nước, của toàn xã hội và của mỗi gia đình. Trẻ em như tờ giấy trắng mà cha mẹ các con rất kỳ vọng vào sự tô vẽ của thầy cô. Bậc học mầm non là bậc học đầu tiên của trẻ, có thể nói việc hình thành, rèn luyện ở trẻ những nhân cách ban đầu để trẻ trở thành công dân tý hon hoàn thiện như: Cơ thể khỏe mạnh, thông minh nhanh nhẹn, ngoan ngoãn lễ phép, những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống.... đó chính là trách nhiệm của giáo viên mầm non. Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, đó chính là mong muốn của tất cả học sinh khi tới trường và cũng là mong muốn của những người giáo viên giành cho học sinh thân yêu của mình. Với kinh nghiệm nhiều năm trong nghề, dựa vào tâm lý của phụ huynh, tâm lý của trẻ lứa tuổi mình phụ trách tôi luôn nhận thấy một thực tế: Môi trường đẹp sẽ làm ta yêu trường lớp hơn, lớp con mình đẹp cũng thấy con yêu lớp hơn, xung quanh mình đẹp mình cũng thấy vui hơn....
Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài
* Mục tiêu của đề tài
Để giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt hoạt động tạo hình, cần áp dụng một số phương pháp hiệu quả Điều này không chỉ giúp trẻ phát triển tình yêu với cái đẹp mà còn hình thành các kỹ năng tạo ra sản phẩm đẹp Bên cạnh đó, trẻ sẽ biết tôn trọng và gìn giữ những giá trị thẩm mỹ xung quanh, từ đó phát triển niềm đam mê với bộ môn tạo hình.
* Nhiệm vụ của đề tài
Nghiên cứu, tìm kiếm "Một số biên pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt hoạt động tạo hình tại trường mầm non Bình Minh”
Nghiên cứu thực trạng tìm tòi và sáng tạo các hình thức hoạt động tạo hình cho trẻ 4-5 tuổi, đồng thời sưu tầm và thử nghiệm các loại vật liệu khác nhau để làm tranh, đồ dùng và đồ chơi Đề xuất một số biện pháp đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm nâng cao hiệu quả học tập trong hoạt động tạo hình cho trẻ.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu lí luận: Sưu tầm tài liệu, hướng dẫn thực hiện chương trình trẻ
Ở độ tuổi 4-5, trẻ em có thể tiếp cận các sách hướng dẫn vẽ, gấp và làm đồ chơi từ nhà xuất bản mỹ thuật, giúp phát huy tính tích cực và sáng tạo của trẻ Để cải thiện phương pháp giảng dạy môn tạo hình cho trẻ, cần tìm ra những biện pháp đổi mới hiệu quả Nghiên cứu thực tiễn là một phần quan trọng trong quá trình này.
Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động
Phương pháp quan sát sư phạm
Phương pháp thực nghiệm sư phạm c Phương pháp thống kê toán học.
PHẦN NỘI DUNG 1.Cơ sở lí luận
Thực trạng
Nhờ sự hỗ trợ từ Phòng GD&ĐT huyện, Ban giám hiệu nhà trường, lãnh đạo xã và sự quan tâm nhiệt tình của Ban tự quản thôn buôn, tôi đã nhận được nhiều điều kiện thuận lợi trong công tác của mình.
Ban giám hiệu nhà trường đã tích cực tạo điều kiện để tôi tham gia các buổi tập huấn chuyên môn và dự giờ các chuyên đề về hoạt động tạo hình cũng như các môn học khác do Phòng GD&ĐT huyện tổ chức.
- Cơ sở vật chất lớp học tương đối đầy đủ Đồ dùng đồ chơi sạch sẽ bảo đảm an toàn cho trẻ
- Bản thân là giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ
- Được sự giúp đỡ nhiệt tình của các đồng nghiệp trong trường, nhất là những đồng nghiệp có kinh nghiệm giảng dạy lâu năm trong nghề
- Được sự tín nhiệm và tin cậy của phụ huynh học sinh khi gửi con em mình đến trường, lớp
Trong lớp học, 94,1% trẻ em là con em dân tộc thiểu số, dẫn đến việc nề nếp học tập và kiến thức của các em còn hạn chế Các em chủ yếu sử dụng tiếng mẹ đẻ, trong khi vốn từ tiếng Việt còn nghèo nàn, gây khó khăn trong việc tham gia các hoạt động tạo hình.
Phần lớn phụ huynh học sinh thuộc tầng lớp lao động nghèo, dẫn đến việc họ chưa ý thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc cho con em đến trường Điều này gây khó khăn cho giáo viên trong việc tổ chức và thúc đẩy hoạt động học tập cho các em.
Nhiều tác phẩm vẽ và nặn của trẻ vẫn chưa đạt yêu cầu về tính hấp dẫn và sự sáng tạo Trẻ em còn thiếu kỹ năng trong việc thể hiện bố cục tranh, khả năng xé dán còn hạn chế, và chưa biết cách nhận xét sản phẩm tạo hình của mình.
Lớp học hiện có tổng cộng 34 trẻ, trong đó có 32 trẻ thuộc dân tộc và 16 trẻ nữ dân tộc Ngay từ đầu năm học, tôi đã tiến hành khảo sát để phân loại kỹ năng tạo hình của trẻ, với kết quả được thể hiện qua các số liệu thu thập được.
Nội dung khảo sát Trước khi thực hiện kết quả đạt
Trước khi thực hiện kết quả đạt chưa đạt
Khả năng tập trung chú ý 20/34 = 58,9 % 14/34 = 41,1 %
Qua khảo sát, kỹ năng vẽ, nặn và xé dán của trẻ em không đồng đều, với nhiều trẻ có kỹ năng yếu hoặc trung bình Để nâng cao những kỹ năng này, tôi chú trọng hơn đến các trẻ có khả năng vẽ trung bình và yếu trong giờ học, bằng cách hướng dẫn từng bước và động viên kịp thời để tạo hứng thú cho các em.
Trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy rằng tỷ lệ trẻ em phát huy tính tích cực và khả năng sáng tạo còn thấp Do đó, tôi thường xuyên tổ chức các hoạt động tạo hình theo chủ đề để khuyến khích trẻ tham gia và phát triển những kỹ năng này.
Sau khi tìm hiểu và đánh giá thực trạng các hoạt động tại trường mầm non Bình Minh, cùng với việc trao đổi với đồng nghiệp, tôi nhận thấy một số tồn tại cần được khắc phục.
Nhiều trẻ em hiện nay thường được gia đình phục vụ, dẫn đến việc trẻ chưa mạnh dạn và tự giác tham gia vào các hoạt động tập thể Điều này khiến trẻ thiếu nề nếp, thói quen và kỹ năng sinh hoạt chung Trẻ thường có xu hướng tự ý làm theo ý mình, chưa tập trung lắng nghe và thực hiện các hướng dẫn từ cô giáo, đồng thời chưa biết cách hợp tác cùng bạn bè trong các hoạt động nhóm.
Do số lượng trẻ đông và tính hiếu động, nhiều giáo viên gặp khó khăn trong việc rèn luyện kỹ năng tự khám phá và cảm nhận cái đẹp cho trẻ Thường thì giáo viên tổ chức hoạt động theo nhóm lớn, dẫn đến những trẻ chậm phát triển chưa có kỹ năng tạo hình khó có thể tự tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh Những trẻ này chưa biết trân trọng sản phẩm đẹp và cũng chưa có mong muốn tạo ra sản phẩm của riêng mình Khi tiếp xúc với sản phẩm tạo hình, trẻ chưa tập trung tư duy và chưa biết cách đánh giá ý nghĩa, chỉ cảm nhận vẻ đẹp qua màu sắc mà không chú ý đến đường nét, bố cục và ý nghĩa hình ảnh.
Khi trẻ chưa phát triển khả năng thể hiện cảm xúc qua các sản phẩm tạo hình, chúng thường thiếu kỹ năng cơ bản như vẽ, chọn màu sắc phù hợp, hay sử dụng vật liệu để tạo ra tranh và đồ chơi Điều này dẫn đến việc trẻ dễ chán nản trong các hoạt động sáng tạo, vì chưa thể tạo ra sản phẩm đẹp như mong muốn Hệ quả là trẻ không tự tin và mạnh dạn tham gia vào các hoạt động tạo hình, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của chúng.
Trẻ em hiện nay thường được cưng chiều và mọi thứ đều sẵn có, dẫn đến sự thụ động và thiếu tự lập, sáng tạo Điều này khiến trẻ không nhận thức được giá trị của việc tạo dựng môi trường xung quanh và chưa có mong muốn cùng cô giáo xây dựng không gian đẹp.
Nhiều trẻ em vẫn còn nhút nhát và rụt rè, chưa tự tin tham gia vào các hoạt động tại trường lớp Bên cạnh đó, khả năng sử dụng tiếng Việt của trẻ còn hạn chế, dẫn đến việc nói năng chưa được lưu loát.
Nhiều giáo viên mầm non hiện nay vẫn dạy trẻ theo hình thức một chiều, ít lắng nghe và tìm hiểu ý tưởng của trẻ Họ còn ngại khi tổ chức các hoạt động cho trẻ trải nghiệm và tham gia vào quá trình thực hiện ý tưởng chung Thiếu các hình thức khuyến khích trẻ mạnh dạn phát huy ý tưởng cá nhân trong sản phẩm, điều này đã ảnh hưởng đến sự yêu thích của trẻ đối với lĩnh vực tạo hình.
Nội dung và hình thức của giải pháp và biệnpháp
a Mục tiêu của giải pháp:
Khi tổ chức hoạt động tạo hình tại trường mầm non một cách hiệu quả, chúng ta sẽ nâng cao chương trình giáo dục, giúp trẻ phát triển toàn diện Để giáo viên nắm vững hơn về hoạt động này, tôi đưa ra một số biện pháp và giải pháp nhằm tổ chức tốt hơn Trẻ em sẽ hứng thú tham gia và ngày càng yêu thích việc thể hiện sự sáng tạo của mình thông qua hoạt động tạo hình Để đạt được kết quả cao nhất trong việc gây hứng thú cho trẻ 4-5 tuổi, cần phối hợp sử dụng một số biện pháp cụ thể.
Để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, việc đầu tiên tôi cần thực hiện là xây dựng một kế hoạch tự bồi dưỡng ngay từ đầu năm học Tôi sẽ xác định những ưu điểm và hạn chế của bản thân, từ đó tìm ra biện pháp phát huy những ưu điểm và khắc phục những yếu kém Qua đó, tôi sẽ dần dần nâng cao năng lực chuyên môn của mình.
Tích cực tìm hiểu các loại sách hướng dẫn và tham khảo thông tin trực tuyến về chuyên đề tạo hình giúp nắm vững nội dung, hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non Điều này không chỉ hỗ trợ trong việc nghiên cứu mà còn học hỏi cách làm đồ dùng và tạo môi trường kích thích cảm xúc sáng tạo cho trẻ.
Thiết kế bài giảng, lấy ý kiến tham gia của Ban giám hiệu, của tổ chuyên môn
Mời ban giám hiệu, tổ trưởng tổ chuyên môn dự các hoạt động chung theo bài giảng đã thiết kế để chỉnh sửa cho hoàn thiện
Thường xuyên học hỏi, dự giờ đồng nghiệp, đúc kết kinh nghiệm để dạy tốt môn tạo hình cho trẻ
Tích cực tham gia tự học bồi dưỡng thường xuyên
Từ những việc làm nói trên tôi đã tích lũy được cách thức tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ đạt hiệu quả
* Biện pháp 2 Tạo môi trường phong phú, hấp ẫn, gần gũi với trẻ
Để thu hút sự chú ý của trẻ, cần tạo ra một không gian học tập đẹp và thẩm mỹ Tôi đã trang trí lớp học thoáng đãng, thường xuyên thay đổi góc tạo hình theo chủ đề và cho trẻ sáng tạo tranh từ nhiều nguyên liệu như len, vải, thiên nhiên và hạt Việc trang trí góc tạo hình bằng sản phẩm của trẻ không chỉ mang lại sự mới lạ mà còn kích thích sự hứng thú Phụ huynh cũng rất vui mừng khi thấy sản phẩm của con em mình được trưng bày ở các góc lớp học.
Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc tạo hứng thú cho trẻ trong giờ học vẽ Tại cuộc họp phụ huynh đầu năm, tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của môn tạo hình không chỉ ở kỹ năng vẽ mà còn trong việc phát triển cảm nhận nghệ thuật và những giá trị Chân – Thiện – Mỹ cho trẻ Ở độ tuổi 4-5, trẻ đã có kinh nghiệm phong phú và tư duy phát triển mạnh mẽ, với các biểu tượng hình dáng và cấu trúc khá đầy đủ Để khuyến khích sự sáng tạo và niềm đam mê của trẻ, tôi tận dụng những thời điểm hợp lý trong ngày như trò chuyện buổi sáng hay hoạt động vui chơi ngoài trời, giúp trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh và thiên nhiên.
Trước khi cho trẻ thực hiện đề tài "Vẽ cây xanh", giáo viên sẽ dẫn lớp đi dạo quanh sân trường, trò chuyện và hướng dẫn trẻ quan sát cây xanh, đặt câu hỏi về hình dáng, màu sắc của cây để trẻ hình thành ấn tượng ban đầu Giáo viên cũng cần thường xuyên trao đổi với phụ huynh, khuyến khích họ chọn thời điểm dạy con vẽ từ dễ đến khó, đồng thời hỗ trợ về nguyên liệu vẽ Để tạo hứng thú cho trẻ, giáo viên cần tổ chức các hoạt động học tập phong phú, hấp dẫn, trang trí lớp học theo chủ đề và sử dụng sản phẩm của trẻ để kích thích sự tò mò và khả năng quan sát, giúp trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động khám phá và trải nghiệm.
Trong lớp học với chủ đề "Phương tiện giao thông", giáo viên sử dụng góc tạo hình để vẽ và trưng bày các phương tiện như ô tô, xe máy, máy bay, và thuyền Những sản phẩm này được bày trí trên giá hoặc treo tranh để cung cấp kiến thức cho trẻ Khi trẻ vào góc chơi hoặc trong giờ đón trả, giáo viên khuyến khích trẻ quan sát và đặt câu hỏi về các phương tiện, như "Đây là phương tiện gì?" và "Phương tiện này thuộc nhóm nào?" Qua đó, giáo viên kích thích sự ham mê học tập và sáng tạo của trẻ.
Tôi tạo không gian học tập sáng tạo cho trẻ bằng cách treo tranh vẽ của các em trên tường, giúp trẻ so sánh và rút kinh nghiệm từ những tác phẩm của nhau Trong giờ "hoạt động ngoài trời", tôi khuyến khích trẻ vẽ các con vật bằng phấn trên sân, xếp hạt thành hình nhà và động vật, hoặc nhặt lá cây để làm phương tiện giao thông Điều này không chỉ giúp trẻ phát huy khả năng sáng tạo mà còn tạo cơ hội cho các em thể hiện sản phẩm nghệ thuật của mình.
*Biện pháp 3 Đ ùng ạy học đẹp đa ạng, phong phú
Để trẻ có thể vẽ được những bức tranh đẹp, đồ dùng học tập như tranh mẫu và vật mẫu cần phải đẹp, chuẩn và mang tính thẩm mỹ cao Trẻ em thường bị thu hút bởi màu sắc rực rỡ và hình thù ngộ nghĩnh, do đó, việc tạo sự tò mò cho trẻ là rất quan trọng Để lôi cuốn trẻ vào giờ học vẽ, ngoài việc sử dụng tranh màu nước và màu sáp, tôi còn sưu tầm nhiều loại tranh nghệ thuật và tạo ra các đồ dùng mẫu từ nhiều chất liệu khác nhau, như tranh đất nặn hay tranh ngôi nhà từ nguyên liệu thiên nhiên như lá cây và hạt Những đồ dùng này không chỉ đẹp mắt mà còn đa dạng về chủng loại, giúp trẻ thỏa sức sáng tạo.
Những đồ dùng mẫu đảm bảo về nội dung, màu sắc và an toàn, giúp trẻ quan sát, nhận xét và tích lũy cảm xúc, vốn hiểu biết để thể hiện trong tranh vẽ Điều này phát huy trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình Giáo viên cũng thường xuyên trao đổi với phụ huynh để khuyến khích trẻ vẽ thêm ở nhà, nhằm phát triển khả năng sáng tạo của các em.
Khi trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình, việc lựa chọn nguyên vật liệu là rất quan trọng Để tạo ra những sản phẩm đẹp và phong phú, trẻ cần được tiếp cận với nhiều loại nguyên vật liệu khác nhau Cô giáo cần sưu tầm và chuẩn bị đa dạng các vật liệu để trẻ có thể kết hợp, từ đó tạo ra những sản phẩm sinh động và độc đáo.
Nguyên vật liệu cho hoạt động sáng tạo của trẻ rất đa dạng, bao gồm cả giấy màu và các vật liệu tự nhiên như lá cây, chai lọ, hộp sữa, vải… Sự kết hợp hài hòa giữa các nguyên vật liệu này không chỉ khuyến khích sự sáng tạo của trẻ mà còn giúp trẻ nhận ra giá trị của những đồ vật tưởng chừng như vô ích Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, trẻ học được cách tiết kiệm và tôn trọng mọi vật xung quanh, từ đó phát triển ý thức bảo vệ môi trường.
Trong tiết nặn động vật, trẻ có thể sử dụng đậu làm mắt cho các con vật Trong tiết xé dán thuyền trên biển, ngoài giấy màu, giáo viên có thể khuyến khích trẻ sử dụng sách báo cũ và lá cây để tạo ra những chiếc thuyền đa dạng về hình dáng và màu sắc.
Khi cho trẻ kết hợp nhiều vật liệu trong sản phẩm tạo hình, cần chú ý đến việc lựa chọn các vật liệu an toàn, không sắc nhọn và dễ kiếm Để tiết kiệm chi phí và khuyến khích trẻ tự tìm kiếm nguyên vật liệu, tôi luôn động viên trẻ sử dụng những vật liệu có sẵn trong gia đình và môi trường xung quanh.
Ngày mai, trẻ sẽ tham gia hoạt động tạo hình với chủ đề "Xé dán thuyền trên biển" Để chuẩn bị cho buổi học này, cô giáo đã nhắc nhở các em nhặt một số lá cây, giấy báo và bông.
* Biện pháp 4: Thay đổi hình thức vào bài gây hứng thú cho trẻ
PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1 Kết luận
kiến nghị
Các cấp, các ngành cần chú trọng hơn đến bậc học mầm non, vì đây là giai đoạn đầu tiên có vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách và tiếp thu kiến thức của trẻ sau này.
Để nâng cao chất lượng giảng dạy, cần trang bị cơ sở vật chất và thiết bị học tập thiết yếu như máy tính và máy chiếu Những công cụ này giúp giáo viên áp dụng hiệu quả phương pháp đổi mới trong giảng dạy, từ đó kích thích sự hứng thú của trẻ và nâng cao hiệu quả học tập.
Hàng năm, chúng tôi cung cấp sách vở miễn phí cùng với đồ dùng và đồ chơi, nhằm tạo điều kiện cho trẻ em được học tập và vui chơi, từ đó phát triển vốn từ vựng một cách hiệu quả hơn.
Phụ huynh nên chú trọng hơn đến việc học tập của con em mình bằng cách thường xuyên liên lạc với giáo viên chủ nhiệm Điều này giúp họ nắm bắt tình hình học tập của trẻ, từ đó áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp.
Tham gia đầy đủ các cuộc họp, trao đổi kinh nghiệm do nhà trường mở Cùng với trẻ thực hành ở nhà những điều trẻ học được ở trường
Để giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt hoạt động tạo hình tại trường mầm non Bình Minh, tôi đã đề xuất một số biện pháp hữu ích và mong nhận được sự ủng hộ từ đồng nghiệp và lãnh đạo Qua đó, tôi hy vọng sẽ rút ra được những bài học kinh nghiệm sâu sắc hơn, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn và tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ đạt kết quả tốt Xin chân thành cảm ơn.
Dray Sáp, ngày 11 tháng 3 năm
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
