I.PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chon đề tài Trẻ em, những mầm non tương lai của đất nước, đất nước có giàu mạnh, phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ. Chính vì vậy phải chăm sóc giáo dục trẻ thật tốt ngay từ khi trẻ còn ở độ tuổi mầm non. Người giáo viên mầm non là người trang bị cho trẻ những kiến thức ban đầu thông qua các hoạt động và qua các môn học như: Khám phá khoa học, làm quen với tạo hình, làm quen văn học, làm quen chữ cái, giáo dục thể chất, giáo dục âm nhạc, làm quen với toán. Thông qua các môn học trẻ được học bằng chơi, chơi bằng trải nghiệm. Từ đó dần hình thành lên nhân cách của trẻ và được tiếp cận với những kiến thức từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó. Thông qua các môn học giúp cho trẻ phát triển một cách toàn diện về mọi mặt như : Đức, trí, thể, mỹ, lao động. Giúp trẻ có một hành trang vững vàng, một tâm thế tự tin để bước vào lớp một. Nhận thức về toán học có liên quan mật thiết với quá trình phát triển toàn diện của trẻ, thông qua toán học sớm hình thành khả năng tìm tòi, quan sát, khám phá, so sánh, phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng khách quan. Trên cơ sở đó bổ sung thêm vốn ngôn ngữ và góp phần tích cực vào việc phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ.
Phần mở đầu
Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
a.Mục tiêu của đề tài
Giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, ngôn ngữ, tình cảm xã hội và thẩm mỹ, đồng thời hình thành những biểu tượng toán học sơ đẳng một cách chính xác và khoa học Mục tiêu là phát huy tính tích cực của trẻ, đảm bảo sự phát triển bền vững.
Nghiên cứu này nhằm xác định các biện pháp hiệu quả để cải thiện khả năng học toán cho trẻ mầm non từ 5-6 tuổi, đồng thời cung cấp hướng dẫn cho giáo viên trong công tác giáo dục Việc áp dụng các biện pháp này sẽ giúp trẻ phát triển tốt hơn trong môn làm quen với toán và đạt được kết quả học tập cao hơn.
Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số học tốt môn làm quen với toán.
4 Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Trẻ 5 – 6 tuổi người dân tộc thiểu số tại trường mầm non Bình Minh, buôn tuôr A, xã Đray sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk
5 Phương pháp nghiên cứu a Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Nghiên cứu tài liệu tâm lý học và gáo dục học để hiểu đặc điểm tâm lý trẻ. b Phương pháp thực nghiệm
Phương pháp đàm thoại (trao đổi với gia đình trẻ) c Phương pháp thống kê giáo dục
Toán học yêu cầu độ chính xác cao và trẻ mầm non chưa có biểu tượng khoa học rõ ràng Do đó, giáo viên cần hình thành các biểu tượng toán học cho trẻ, đồng thời cung cấp những kỹ năng cơ bản để trẻ có thể áp dụng vào thực tế.
Trẻ em từ nhỏ đã tiếp xúc với ông bà, cha mẹ và các hiện tượng xung quanh, điều này ảnh hưởng lớn đến nhận thức của trẻ Qua việc quan sát, trẻ dần hình thành những khái niệm cơ bản về thế giới, đồng thời phát triển nhu cầu tìm tòi và khám phá các đặc điểm như tính chất, hình dạng, màu sắc, kích thước, vị trí và sự sắp xếp của sự vật trong không gian.
Chương trình toán học tại trường mầm non hiện nay chỉ cho phép trẻ làm quen với một số khái niệm toán đơn giản mà chưa thực sự dạy học toán Việc dạy toán quá sớm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ Do đó, cần tìm ra cách thức dạy trẻ những khái niệm toán học trừu tượng nhưng phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ mầm non Khó khăn lớn nhất là khả năng lĩnh hội tri thức của trẻ còn hạn chế, vì vậy không thể sử dụng các định nghĩa chính xác cho những khái niệm như tổ hợp, phép đếm, số lượng, hình dạng, kích thước hay định hướng không gian Thay vào đó, cần dựa vào tâm lý trẻ và khái niệm toán học sơ đẳng, từ đó phát triển phương pháp giảng dạy cụ thể, giúp trẻ biến những khái niệm trừu tượng thành những biểu tượng quen thuộc, tạo điều kiện cho trẻ lĩnh hội một cách ấn tượng và sâu sắc, hình thành kiến thức ban đầu về toán học.
2.Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Năm học 2017 – 2018, tôi được phân công làm giáo viên chủ nhiệm lớp mầm non 5 - 6 tuổi với 35 trẻ, đảm bảo độ tuổi đồng đều, theo chương trình mầm non mới.
Ban giám hiệu nhà trường đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi tham gia các buổi tập huấn chuyên môn và dự giờ các chuyên đề về toán học cũng như các môn học khác do cấp trên tổ chức.
Bản thân có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ.
Giáo viên có khả năng hướng dẫn trẻ tham gia hiệu quả vào các hoạt động làm quen với toán, tạo ra môi trường lớp học phong phú Họ cũng sử dụng thành thạo công nghệ thông tin để thiết kế bài giảng điện tử và làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo, từ đó thu hút sự hứng thú của trẻ trong các hoạt động toán học tích cực.
Phụ huynh thường xuyên đưa đón trẻ đi học và trao đổi với giáo viên về tình hình sức khỏe, học tập cũng như hoạt động vui chơi của trẻ cả ở nhà lẫn ở trường.
Trẻ đi học chuyên cần, khỏe mạnh, nhanh nhẹn, ngoan, lễ phép Có tính tìm tòi khám phá và rất hiếu động.
Trong lớp học, 91,4% trẻ em là người dân tộc thiểu số, điều này dẫn đến nề nếp học tập và kiến thức của các em còn hạn chế Nhiều trẻ chưa thể nhận biết được màu sắc, chiều cao, số lượng, hình khối và kích thước.
Một số trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tham gia vào các hoạt động Sự chú ý hào hứng của trẻ còn hạn chế.
Phần lớn phụ huynh học sinh là nông dân và lao động nghèo, họ chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc cho con em đến trường Việc đưa trẻ đến lớp học không chỉ là cần thiết mà còn mang lại lợi ích thiết thực cho tương lai của các em.
Nhiều giáo viên khi dạy trẻ lớp một tham gia vào các hoạt động làm quen với toán chưa linh hoạt và chưa biết cách vận dụng tài liệu, hình ảnh, đồ dùng, đồ chơi, cũng như truyện và thơ ca có nội dung liên quan Việc áp dụng những phương pháp này một cách phù hợp với từng hoàn cảnh là cần thiết để nâng cao hiệu quả giáo dục cho trẻ.
Dựa trên những ưu điểm và hạn chế đã phân tích, tôi nhận thấy tầm quan trọng của việc sử dụng đồ dùng, đồ chơi trực quan trong giảng dạy trẻ mầm non Do đó, tôi đã lựa chọn những biện pháp phù hợp với đặc điểm địa phương và lớp học để nâng cao hiệu quả dạy môn làm quen với toán Tôi thường xuyên tham gia dự giờ các lớp chuyên đề và thao giảng do Phòng Giáo dục tổ chức, nhằm cập nhật phương pháp giảng dạy đổi mới Tôi cũng đã lập kế hoạch cụ thể cho từng hoạt động để giúp 35 trẻ trong lớp, trong đó có 32 trẻ dân tộc và 24 trẻ nữ dân tộc, tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả.
Từ tình hình của lớp tôi đã làm khảo sát thực trạng về nhận thức của trẻ. Thu được kết quả như sau:
Tổng số khảo sát 35 trẻ trong lớp 5-6 tuổi đầu năm 2017-2018.
Nội dung khảo sát Trước khi thực hiện kết quả đạt
Trước khi thực hiện kết quả chưa đạt
- Phân biệt được cao, thấp 23/35 trẻ = 65,7 % 12/35 trẻ = 34,3 %
- Nhận biết được số lượng từ 1-
- Nhận biết được các khối 24/35 trẻ h,6 % 11/35 trẻ = 31,4% %
- Nhận biết được kích thước 25/35 trẻ q,4 % 10/35 trẻ (,6 %
- Nhận biết được màu sắc 22/35 trẻ b,9 % 13/35 trẻ 7,1 %
Khảo sát thực trạng cho thấy chỉ khoảng 60% trẻ em học toán tốt, trong khi nhận thức về các khái niệm toán học như hình dạng, hình khối, kích thước, màu sắc và số lượng chỉ đạt khoảng 40% Điều này phản ánh rõ ràng những nguyên nhân chủ quan và khách quan trong quá trình giáo dục trẻ.
Đảng uỷ và UBND đã chú trọng đầu tư xây dựng cơ sở vật chất khang trang, kiên cố và đầy đủ cho trường học, bao gồm cả đồ dùng và đồ chơi, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
- Nhà trường luôn quan tâm trong việc mua sắm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động làm quen với toán.
- 91,4% trẻ là người dân tộc thiểu số, trẻ nói tiếng phổ thông tương đối chuẩn, ngoan, lễ phép.
Phụ huynh cần nhận thức rằng trẻ em ở độ tuổi 5 – 6 rất cần được làm quen với môn Toán, giúp phát triển tư duy logic và khả năng tính toán Việc này không chỉ hỗ trợ con em trong học tập mà còn khẳng định tầm quan trọng của giáo dục mầm non, khuyến khích toàn dân đưa trẻ đến trường để tạo nền tảng vững chắc cho tương lai.
Khoảng 40% trẻ em còn nhút nhát và thiếu tự tin trong các hoạt động, đồng thời nhận thức về toán học của các em cũng còn hạn chế Các bé chưa xác định rõ hình dạng, hình khối, kích thước, màu sắc và số lượng, điều này ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.
Trẻ cùng một độ tuổi nhưng nhận thức của trẻ chưa được đồng đều còn hạn chế.
Phương pháp nghiên cứu
a Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Nghiên cứu tài liệu tâm lý học và gáo dục học để hiểu đặc điểm tâm lý trẻ. b Phương pháp thực nghiệm
Phương pháp đàm thoại (trao đổi với gia đình trẻ) c Phương pháp thống kê giáo dục
Phần nội dung
Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Trong năm học 2017 – 2018, tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công làm chủ nhiệm lớp mẫu giáo 5-6 tuổi Lớp học áp dụng chương trình mầm non mới với sĩ số 35 trẻ, đảm bảo độ tuổi đồng đều.
Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện cho tôi tham gia các buổi tập huấn chuyên môn và dự giờ các chuyên đề về toán cũng như các môn học khác do cấp trên tổ chức.
Bản thân có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ.
Giáo viên có khả năng hướng dẫn trẻ tham gia vào các hoạt động làm quen với toán một cách hiệu quả, tạo ra môi trường học tập phong phú trong lớp Họ cũng có trình độ sử dụng vi tính để thiết kế bài giảng điện tử và làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo, nhằm thu hút sự hứng thú của trẻ trong các hoạt động toán học tích cực.
Phụ huynh thường xuyên đưa đón trẻ đến trường và tích cực trao đổi với giáo viên về tình hình sức khỏe, học tập và hoạt động vui chơi của trẻ, cả ở nhà lẫn ở trường.
Trẻ đi học chuyên cần, khỏe mạnh, nhanh nhẹn, ngoan, lễ phép Có tính tìm tòi khám phá và rất hiếu động.
Trong lớp học, 91,4% trẻ em là người dân tộc thiểu số, cho thấy sự đa dạng văn hóa Tuy nhiên, nề nếp học tập và kiến thức của trẻ còn hạn chế, với một số em chưa nhận biết được màu sắc, chiều cao, số lượng, hình khối và kích thước Điều này cần được chú trọng để nâng cao chất lượng giáo dục cho các em.
Một số trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tham gia vào các hoạt động Sự chú ý hào hứng của trẻ còn hạn chế.
Phần lớn phụ huynh học sinh là nông dân và lao động nghèo, họ chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc đưa con em đến trường Việc cho trẻ đến lớp học là một hành động thiết thực và cần thiết để nâng cao giáo dục và tương lai của các em.
Nhiều giáo viên dạy lớp một chưa linh hoạt trong việc giảng dạy toán cho trẻ, họ chưa biết cách sử dụng tài liệu, hình ảnh, đồ dùng, đồ chơi, cũng như truyện và thơ ca có liên quan để áp dụng phù hợp với từng hoàn cảnh giáo dục trẻ.
Dựa trên ưu điểm và hạn chế đã phân tích, tôi nhận thức rõ tầm quan trọng của việc sử dụng đồ dùng và đồ chơi trực quan trong giáo dục trẻ mầm non Tôi đã lựa chọn các biện pháp phù hợp với đặc điểm địa phương và lớp học để nâng cao hiệu quả dạy học môn làm quen với toán Để cập nhật phương pháp giảng dạy, tôi thường xuyên tham gia các buổi dự giờ, thao giảng do Phòng Giáo dục và đào tạo huyện cũng như nhà trường tổ chức Tôi đã lập kế hoạch cụ thể cho từng hoạt động nhằm giúp 35 trẻ trong lớp, trong đó có 32 trẻ dân tộc và 24 trẻ nữ dân tộc, tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả.
Từ tình hình của lớp tôi đã làm khảo sát thực trạng về nhận thức của trẻ. Thu được kết quả như sau:
Tổng số khảo sát 35 trẻ trong lớp 5-6 tuổi đầu năm 2017-2018.
Nội dung khảo sát Trước khi thực hiện kết quả đạt
Trước khi thực hiện kết quả chưa đạt
- Phân biệt được cao, thấp 23/35 trẻ = 65,7 % 12/35 trẻ = 34,3 %
- Nhận biết được số lượng từ 1-
- Nhận biết được các khối 24/35 trẻ h,6 % 11/35 trẻ = 31,4% %
- Nhận biết được kích thước 25/35 trẻ q,4 % 10/35 trẻ (,6 %
- Nhận biết được màu sắc 22/35 trẻ b,9 % 13/35 trẻ 7,1 %
Khảo sát cho thấy khoảng 60% trẻ em học toán tốt, trong khi nhận thức về các khái niệm như hình dạng, hình khối, kích thước, màu sắc và số lượng chỉ đạt khoảng 40% Điều này cho thấy sự cần thiết phải cải thiện giáo dục toán học cho trẻ, nhằm khắc phục những nguyên nhân chủ quan và khách quan ảnh hưởng đến sự phát triển nhận thức của các em.
Được sự quan tâm đặc biệt từ Đảng ủy và UBND, cơ sở vật chất của trường học đã được xây dựng khang trang, kiên cố và đầy đủ, với nhiều đồ dùng và đồ chơi phục vụ cho việc học tập.
- Nhà trường luôn quan tâm trong việc mua sắm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động làm quen với toán.
- 91,4% trẻ là người dân tộc thiểu số, trẻ nói tiếng phổ thông tương đối chuẩn, ngoan, lễ phép.
Phụ huynh học sinh nhận thức rõ rằng trẻ em ở độ tuổi 5-6 cần được tiếp cận với môn Toán, điều này không chỉ giúp trẻ làm quen với các khái niệm cơ bản mà còn tạo nền tảng vững chắc cho việc học tập sau này Đồng thời, việc toàn dân đưa trẻ đến trường là rất quan trọng để đảm bảo mọi trẻ em đều có cơ hội phát triển và học hỏi trong môi trường giáo dục.
Khoảng 40% trẻ em còn nhút nhát và thiếu tự tin trong các hoạt động, đồng thời nhận thức về toán học của các em còn hạn chế Các em gặp khó khăn trong việc xác định hình dạng, hình khối, kích thước, màu sắc và số lượng.
Trẻ cùng một độ tuổi nhưng nhận thức của trẻ chưa được đồng đều còn hạn chế.
Giáo viên cần cải thiện tính linh hoạt trong việc tổ chức giáo dục toán cho trẻ, tránh nói nhiều và cải thiện cách truyền đạt để khuyến khích tính tích cực của trẻ trong các hoạt động Việc sử dụng đồ dùng và đồ chơi trực quan còn hạn chế, dẫn đến ít cơ hội luyện tập và làm cho tiết học trở nên buồn tẻ, không đạt được hiệu quả mong muốn.
Nghiên cứu cho thấy rằng hầu hết cha mẹ của học sinh là nông dân nghèo với trình độ văn hóa thấp Tỷ lệ trẻ tiếp thu chậm, đặc biệt trong nhận thức toán học, cao nhất ở những trẻ có bố mẹ mù chữ (50%), tiếp theo là những trẻ có bố mẹ học xong tiểu học (35%) và thấp nhất là những trẻ có bố mẹ học xong trung học cơ sở (15%) Sự chênh lệch này chứng minh rằng trình độ học vấn của cha mẹ ảnh hưởng đáng kể đến khả năng tiếp thu của trẻ.
3 Nội dung và hình thức của giải pháp a.Mục tiêu của giải pháp.
Các hoạt động tại trường mầm non giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả, theo nguyên tắc từ dễ đến khó và từ đơn giản đến phức tạp Nội dung học tập cần chính xác, mang tính khoa học nhưng phải phù hợp với khả năng của trẻ, tránh những khái niệm trừu tượng khó hiểu và khô khan.
Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Các hoạt động làm quen với toán hiện nay đã trở nên thú vị và hấp dẫn hơn cho trẻ em, khuyến khích sự tham gia tích cực của các em Điều này không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng tư duy mà còn kích thích tính sáng tạo của các em trong quá trình học tập.
Trẻ em đã có sự tiến bộ rõ rệt trong các hoạt động, có khả năng phân biệt cao thấp và nhận biết số lượng từ 1 đến 10 Bên cạnh đó, trẻ cũng hiểu biết sâu hơn về các chữ số trong khoảng này.
Các bậc phụ huynh ngày càng nhận thức rõ tầm quan trọng của việc dạy trẻ làm quen với toán học Họ cùng phối hợp với giáo viên để tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ em, giúp các em tiếp cận toán học một cách hiệu quả Sự hợp tác này không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển tư duy của trẻ.