tr-ờng Đại học Vinh Khoa lịch sử Nguyễn Thị Hoa Khoá Luận tốt nghiệp đại học đảng nam đàn với trình chuyển biến kinh tế-xà hội thời kỳ đổi míi (1986 - 2007) Chuyên ngành: lịch sử đảng cộng sản việt nam Giáo viên h-ớng dẫn: T.S trần văn thøc Vinh - 2008  - A Mở đầu: Lý chọn đề tài Với thắng lợi hoàn toàn kháng chiến chống Mỹ cứu n-ớc (1954-1975) cách mạng Việt Nam chuyển sang giai đoạn mới, giai đoạn đất n-ớc độc lập thống n-ớc lên chủ nghĩa xà hội Trong giai đoạn cách mạng từ sau đại thắng mùa xuân năm 1975, đất n-ớc ta đà diễn nhiều kiện lịch sử trọng đại, trải qua nhiệm kỳ đại hội IV (12-1976) nhiệm kỳ đại hội V (12-1982) Đảng nhân dân ta vừa tìm tòi thử nghiệm đ-ờng lên chủ nghĩa xà hội Trong trình cách mạng xà hội chủ nghĩa đà đạt đ-ợc thành tựu lĩnh vực đời sống xà hội nh-ng gặp không khó khăn yếu Những khó khăn yếu ngày lớn làm cho đất n-ớc lâm vào tình trạng khủng hoÃng gay gắt từ cuối năm 70 đến đầu năm 80 tất mặt đời sống xà hội nh- sản xuất trì trệ, thất nghiệp gia tăng, l-u thông phân phối rối loạn, lạm phát phi mÃ, đời sống nhân dân ngày khó khăn Đứng tr-ớc tình hình để khắc phục khó khăn, đ-a đất n-ớc v-ợt qua khủng hoÃng đẩy mạnh nghiệp cách mạng xà hội chủ nghĩa đòi hỏi phải tiến hành đổi Đổi trở thành vấn đề có ý nghĩa sống ®èi víi ®Êt n-íc ta ®ång thêi phï hỵp víi xu chung thời đại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI (12-1986) Đảng cộng sản Việt Nam mốc quan trọng đánh dấu chuyển đất n-ớc sang thời kỳ đổi Cũng từ đó, đất n-ớc ta đà thu đ-ợc nhiều thành tựu quan trọng lĩnh vực kinh tế, xà hội, Việt Nam thoát khỏi thời khủng hoảng sâu sắc mà v-ơn lên bắt kịp nhịp phát triển sôi động kinh tế khu vực giới Chính sách đổi Đảng đà tác động sâu sắc tới phát triển kinh tế, xà hội nhiều địa ph-ơng n-ớc, huyện Nam Đàn địa ph-ơng nh- Trong bối cảnh chung đất n-ớc, Nam Đàn đà thực công đổi Từ huyện rơi vào tình trạng khủng hoÃng kinh tế, hàng năm phải nhận viện trợ nhà n-ớc hỗ trợ l-ơmg thực, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, niềm tin vào chủ nghĩa xà hội, vào Đảng giảm sút, tiêu cực xà hội gia tăng Nam Đàn đà trở thành huyện phát triển sản xuất, đủ tiêu dùng mà xuất khẩu, mặt kinh tế xà hội chuyển biến sâu sắc, đời sống nhân dân đ-ợc nâng cao, quốc phòng an ninh đ-ợc giữ vững, tạo chuyển biến phát triển lĩnh vực: Giáo dục, y tế, văn hóa - xà hội Để có thành tựu bật đó, nhiều năm qua Nam Đàn đà tiếp nhận thực cách có hiệu chủ tr-ơng sách theo quan điểm đ-ờng lối đổi Đảng, vận dụng chủ tr-ơng đ-ờng lối vào tình hình kinh tế huyện, tận dụng khai thác tối đa tiềm địa ph-ơng tạo nên sức mạnh tổng hợp ý Đảng lòng dân, đ-a Nam Đàn vững b-ớc lên n-ớc tiến vào thời kỳ công nghiệp hóa, đại hóa Những thành tựu tiến mà Nam Đàn thực đổi bản, nhiên b-ớc đầu, trình có nhiều mặt yếu kém, khuyết điểm tồn vừa nảy sinh ch-a đ-ợc giải đòi hỏi cán nhân dân Nam Đàn phải có biện pháp khắc phục Đ-ờng lối đổi Đảng cần đ-ợc đúc kết bổ sung, phát triển để tiÕp tơc ®-a sù nghiƯp ®ỉi míi tiÕp tơc ®i lên Triển khai đề tài Đảng huyện Nam Đàn với trình chuyển biến kinh tế - xà héi thêi kú ®ỉi míi (1986 - 2007)” chóng mong muốn góp phần khẳng định đắn sáng tạo đ-ờng lối đổi đ-ợc Đảng ®Ị tõ ®¹i héi VI (12-1986), cịng nh- tỉng kết thành tựu mà nhân dân Nam Đàn thực trình đổi mới, góp phần vào việc cung cấp tài liệu lịch sử địa ph-ơng cho quan tâm đến huyện Nam Đàn, quê h-ơng chủ tịch Hồ Chí Minh muôn vàn kính yêu, mà tr-ớc hết ng-ời dạy lịch sử địa ph-ơng Vì lý mạnh dạn chọn đề tài Đảng huyện Nam Đàn với trình chuyển biến kinh tÕ - x· héi thêi kú ®ỉi míi (1986 2007) làm khoá luận tốt nghiệp Lịch sử nghiên cứu vấn đề: Công đổi đất n-ớc ta d-ới lÃnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam không vấn đề mẻ nhà nghiên cứu, đặc biệt nhà nghiên cứu lịch sử Đổi chủ tr-ơng quan trọng đất n-ớc, chủ tr-ơng đà ảnh h-ởng sâu rộng đến ngành, địa ph-ơng n-ớc đà có nhiều công trình nghiên cứu công đổi Việt Nam, tỉnh, thành phố huyện Đối với Nghệ An nói chung Nam Đàn nói riêng, tõ ®ỉi míi cho ®Õn cịng ®· thu hút đ-ợc quan tâm nhà nghiên cứu, với công trình nh-: - Cuốn Kinh tế - văn hóa - xà hội tỉnh Nghệ An tiến trình đổi Nguyễn Duy Quý chủ biên, sở khoa học - công nghệ môi tr-ờng Nghệ An biên soạn 1994 Trong sách tác giả đà đánh giá thực trạng tình hình kinh tÕ - x· héi vµ kinh tÕ cđa tØnh tõ thùc hiƯn ®-êng lèi ®ỉi míi cho ®Õn năm 1993 Trong tác giả đà sâu phân tích thành tựu đà đạt đ-ợc, mạnh tỉnh, đồng thời nêu rõ hạn chế thiÕu sãt viƯc thùc hiƯn ®-êng lèi ®ỉi míi từ 1986 1993 - Cuốn Lịch sử công nghiệp Nghệ An , sở công nghiệp Nghệ An biên soạn năm 1999 Cuốn sách đà nêu đ-ợc phát triển ngành công nghiệp tỉnh qua giai đoạn, với t- liệu đà tập hợp đ-ợc sách tạo sở suy ngẫm ph-ơng h-ớng, b-ớc cách làm để phát triển công nghiệp tỉnh nhà - Cuốn Lịch sử đảng huyện Nam Đàn , sơ thảo tâp tập (1930 - 2000) nói đến mảnh đất sinh chủ tịch Hồ Chí Minh Trong có khái quát trình Đảng Nam Đàn đà lÃnh đạo nhân dân thực đ-ờng lối đổi Đảng, nhiên dừng lại năm 2000 - Cuốn Nam Đàn x-a nhà xuất văn hóa thông tin xuất năm 2000, đà khái quát lịch sử Nam Đàn cách đầy đủ, nh- số thành tựu mà Nam Đàn đạt đ-ợc thời kỳ đổi Tuy nhiên tác giả dừng lại năm 2000 - Cuốn Nam Đàn quê h-ơng chủ tịch Hồ Chí Minh Ninh Viết Dao chủ biên - Nhà xuất tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh (2005) đà khái quát đầy đủ đặc điểm vị trí Nam Đàn với phong trào đấu tranh nhân đân Nam Đàn từ x-a đến nay, việc Đảng nhân dân Nam Đàn thực đ-ờng lối Đảng đề thời kỳ đổi - Các báo cáo ban chấp hành đảng huyện Nam Đàn từ khóa XIX (1986) đến khóa XXIV (2005) báo cáo hội đồng nhân dân huyện l-u huyện ủy ủy ban nhân dân đà tổng kết đánh giá sơ thành tựu Nam Đàn trình thực đ-ờng lối đổi Tuy nhiên báo cáo nặng thành tích, mang tính nhiệm kỳ, ch-a tổng kết đúc rút đ-ợc trình đổi Nhìn chung công trình viết đà làm sáng tỏ đ-ợc số vấn đề tỉnh Nghệ An nói chung huyện Nam Đàn nói riêng Tuy nhiên công trình tài liệu khái quát cách chung chung, ch-a có công trình nghiên cứu cách cụ thể chuyển biến kinh tế - xà hội huyện Nam Đàn giai đoạn (1986-2007) Chính thế, khoá luận tập trung tìm hiểu cách có hệ thống chuyển biến kinh tế - xà hội huyện Nam Đàn giai đoạn 1986 - 2007 Đối t-ợng pham vi nghiên cứu đề tài 3.1 Đối t-ợng nghiên cứu: Đối t-ợng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu đảng Nam Đàn với chuyển biến kinh tÕ, x· héi thêi kú ®ỉi míi 1986 2007 3.2 Phạm vi nghiên cứu: Toàn công ®ỉi míi ®ã cã sù chun biÕn kinh tÕ, xà hội huyện Nam Đàn từ 1986 - 2007 Nguồn t- liệu ph-ơng pháp nghiên cứu 4.1 Ngn t- liƯu: §Ĩ cã ngn t- liƯu phong phó phục vụ cho việc làm luận văn tốt nghiệp đà khai thác sử dụng nguồn t- liệu sau: Các tài liệu thành văn: Tr-ớc hết văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng từ đại hội VI, VII, VIII, IX, giáo trình lịch sử Việt Nam đại, lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam, tác phẩm viết Nam Đàn, công trình nghiên cứu lịch sử, xà hội, văn hóa Nam Đàn đ-ợc l-u trữ từ tr-ớc tới đặc biệt tập trung khai thác báo cáo huyện ủy, ủy ban nhân dân huyện Nam Đàn qua nhiệm kỳ từ 1986 - 2007 Ngoài sử dụng tài liệu điền dÃ, trực tiếp trao đổi cán huyện, quan sát thực tế mà nhân dân Nam Đàn đà thực đạt đ-ợc năm đổi mới, kết hợp tài liệu thành văn để xử lý số liệu 4.2 Ph-ơng pháp nghiên cứu: Để nghiên cứu đề tài này, sử dụng ph-ơng pháp tổng hợp, thống kê hệ thống phân loại t- liệu theo lĩnh vực, sau dùng ph-ơng pháp phân tích, đối chiếu, so sánh để xử lý số liệu Đóng góp luận văn: Luận văn đà hệ thống đ-ợc t- liệu liên quan đến đề tài để quan tâm đến chuyển biến kinh tế - xà hội huyện Nam Đàn tham khảo Đây công trình nghiên cứu cách toàn diện cụ thể kinh tế xà hội huyện Nam Đàn thời kỳ đổi (1986-2007) Dựa vào nguồn t- liệu phong phú, luận văn đà dựng lại đ-ợc tranh toàn c¶nh vỊ kinh tÕ - x· héi cđa hun Nam Đàn, làm sáng tỏ chuyển biến kinh tế xà hội huyện Nam Đàn thời kỳ 1986 - 2007, thành tựu hạn chế Luận văn cung cấp tài liệu để giảng dạy lịch sử địa ph-ơng, góp phần giáo dục truyền thống qua học lịch sư ®· rót thêi kú ®ỉi míi Cấu trúc đề tài: Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung đoạn văn đ-ợc chia làm ch-ơng: Ch-ơng 1: Khái quát điều kiện tự nhiên kinh tế - xà hội huyện Nam Đàn tr-ớc thời kỳ ®ỉi míi (tr-íc 1986) Ch-¬ng 2: Sù chun biÕn vỊ kinh tế huyện Nam Đàn thời kỳ đổi (1986 - 2007) Ch-¬ng 3: Sù chun biÕn vỊ x· hội huyện Nam Đàn thời kỳ đổi mới(1986 - 2007) B Nội dung Ch-ơng Khái quát điều kiện tự nhiên tình hình kinh tế xà hội huyện Nam Đàn tr-ớc 1986 1.1 Khái quát điều kiện tự nhiên: Nam Đàn nằm hạ l-u sông Lam nh-ng lại huyện nửa đồng đồi núi Cái mảnh đất trùng lai danh thắng địa nằm hai dÃy núi lớn Đại Huệ phía Bắc, Thiên Nhẫn phía Nam, có dòng sông lam chảy qua theo h-ớng Tây Bắc Đông Nam chia lÃnh thổ Nam Đàn thành hai vùng: Tả ngạn hữu ngạn Huyện Nam Đàn Nằm vị trí có tọa độ địa lý: Từ 18030 đến 18047 vĩ độ Bắc Từ 105025 đến 105031 độ kinh đông Phía đông giáp huyện H-ng Nguyên phần huyện Nghi Lộc, phía tây giáp Thanh Ch-ơng, phía Bắc giáp huyện Đô L-ơng phần huyện Nghi Lộc, phía Nam giáp H-ơng Sơn huyện Đức Thọ thuộc Hà Tĩnh; huyện có diện tích 23389 ha; dân số152414 ng-ời (1999) [24;6] Địa hình đồng bị chia cắt sông Lam sông Đào có đồi thấp độc lập tạo nên lòng chảo cục nhỏ hẹp, mặt đất cao thấp không Địa hình đồi núi bao gồm khu vực s-ờn Nam dÃy núi Đại Huệ phía Đông Bắc dÃy núi Thiên Nhẫn Sông Lam sông lớn tĩnh, bắt nguồn từ n-ớc Lào chảy qua huyện phía Tây, đến cuối huyện Thanh Ch-ơng nhận thêm n-ớc nhánh sông Rào Gang từ phía tây Bắc lách vào hai mạn núi Đụn Thiên Nhẫn, từ mở rộng dòng theo h-ớng Tây Đông uốn l-ợn 16 km phía Nam huyện Nam Đàn đổ xuống hạ l-u Ngoài sông Lam huyện Nam Đàn có sông Đào, dẫn n-ớc từ Ba Ra thị trấn Sa Nam lên phía Bắc đông bắc huyện thẳng sang huyện H-ng Nguyên dùng để t-ới tiêu thoát n-ớc ngập úng Sông Lam đ-ờng tỉnh lộ 49 Vinh - Đô L-ơng, Thanh Ch-ơng hai tuyến giao thông thủy huyết mạch huyện Nam Đàn đà tạo cho Nam Đàn mở rộng giao l-u với huyện tỉnh, với thành phố Vinh, cảng Bến Thủy n-ớc bạn Lào Trên đất Nam Đàn có đ-ờng giao thông quan trọng chạy qua nh- quốc lộ 46, quốc lộ 15A, đ-ờng du lịch ven sông Lam Có thể nói núi sông đà tô điểm cho cảnh quan Nam Đàn thêm hùng vĩ, sông núi tạo cho Nam Đàn địa hình phức tạp đa dạng vừa đồng bằng, vừa bán sơn địa, núi bên đồng, đồng bên sông có độ dốc lớn Nam Đàn nằm vùng khí hậu chuyển tiếp, vừa mang đặc tr-ng mùa đông lạnh khí hậu miền Bắc, vừa mang đặc tính nóng Miền Nam chia thµnh hai mïa râ rƯt: mïa nãng tõ tháng đến tháng 10, nhiệt độ trung bình từ 25oC đến 28oC nhiệt độ cao 40oC, mùa lạnh từ tháng 11 đến tháng năm sau nhiệt độ trung bình 19,9 oC, nhiệt độ thấp 6,2oC Nam Đàn hàng năm nhận đ-ợc xạ mặt trời phong phú, tổng xạ 134,4kcl/cm3/ năm, số nắng trung bình 1637 giờ, nhiệt độ trung bình 23,9oC Trong mùa nóng Nam Đàn th-ờng có hạn hán, mùa lạnh có mây mù, s-ơng mù; l-ợng m-a trung bình 1900 mm, năm m-a lớn 2600 mm, năm m-a nhỏ 1100 mm, độ ẩm trung bình 86% l-ợng bốc bình quân 943 mm/ năm Đất tài nguyên vô quý giá, tổng diện tích đất Nam Đàn 23389 đất nông nghiệp 11521 ha, đất lâm nghiệp 6471 ha, đất chuyên dùng 3200 ha, đất ch-a sử dụng 7463 [24; 28] Đất Nam Đàn chia thành loại: Thủy Thành Điạ Thành Nhóm đất Thủy Thành chiếm 40% bao gồm đất phù sa, đất nâu vàng, đất lúa đồi núi, thích hợp cho canh tác lúa mùa lúa màu [24; 29] Nhóm đất Địa Thành chiếm 60% bao gồm đất feralit đỏ vàng, đất sói mòn trơ sỏi, đất nâu vàng núi thích hợp cho việc trồng ăn quả, chè, sắn [24; 29] Rừng Nam Đàn có 6471 chiếm 20% đất tự nhiên thuộc kiểu rừng kim nhiệt đới, rừng hỗn giao kim, rộng Rừng Thiên Nhẫn, Đại Huệ, Đụn Sơn có nhiều loại gỗ quí nh- sến, lim, táu Các loại lâm sản nh- tre, song mây, tro làm nón loại d-ợc liệu quý Rừng Nam Đàn làm rẫy, làm v-ờn trông nhiều ăn loại thú lớn nh-: hổ, báo Nam Đàn mỏ lớn nên không nhiều khoáng sản, Nam Đàn có mỏ mangan núi Thiên Nhẫn, mỏ cooc xít núi Đại Huệ, mở đá ong hầu chân đồi núi, cát sỏi làm vật liệu xây dựng, đất sét làm gạch [24; 30] Nam Đàn có dÃy núi Đại Huệ phía Bắc, núi Thiên Nhẫn phía Tây Nam có sông Lam chảy qua suốt chiều dài huyện tạo nên thắng cảnh đẹp Đặc biệt địa bàn huyện có khu di tích Kim liên di tích lịch sử khác nơi dây có tiềm lớn du lịch 10 Với truyền thống "uống n-ớc nhớ nguồn, ăn nhớ ng-ời trồng cây", b-ớc sang thời kỳ đổi mới, kinh tế đời sống nhân dân phát triển việc thực chế độ sách ngày đ-ợc trọng Để làm tốt công tác sách xà hội cho ng-ời dân địa bàn huyện Nam Đàn, huyện ủy đà đề chủ tr-ơng: - Nghiêm túc chấp hành tốt sách gia đình liệt sỹ, th-ơng binh ng-ời có công với n-ớc, trì phong trào "đền ơn đáp nghĩa", tăng c-ờng hoạt động nhân đạo từ thiện, h-ớng toàn dân chăm lo đối t-ợng thuộc gia đình sách, gia đình liệt sỹ th-ơng binh Cố gắng đảm bảo kịp thời khoán chi tiền sách nhằm phục vụ khó khăn đời sống, tạo điều kiện thuận lợi -u tiên xếp công việc làm cho liệt sỹ, th-ơng binh quân nhân đà hoàn thành nhiệm vụ, quan tâm chăm sóc trẻ mồ côi, ng-ời tàn tật - Thực sách -u đÃi cho ng-ời có công với cách mạng, đảm bảo 100% đối t-ợng sách có sống mức trung bình, động viên toàn dân có tình cảm hành động cao đẹp việc chăm sóc, giúp đỡ gia đình sách - Phát triển mạnh hoạt động bảo hiểm xà hội sản xuất đời sống Củng cố tổ chức xà hội để vừa tranh thủ giúp đỡ tổ chức từ thiện quốc tế vừa vận động giúp đỡ ng-ời già cô đơn, trẻ mồ côi, ng-ời bất hạnh sống với lòng nhân - Hoàn thành xây dựng công trình nghĩa trang liệt sỹ Với chủ tr-ơng việc thực sách xà hội địa bàn huyện đà có b-ớc tiến, đặc biệt sau pháp lệnh -u đÃi ng-ời hoạt động cách mạng, liệt sỹ gia đình liệt sỹ, th-ơng bệnh binh, ng-ời hoạt động kháng chiến, ng-ời có công giúp đỡ cách mạng đ-ợc Quốc hội công bố ngày 29/8/1994 phong trào "Đền ơn đáp nghĩa", "Uống n-ớc nhớ 70 nguồn" đ-ợc mặt trận phối hợp với quyền, ngành, đoàn thể triển khai thực hiện, vận động nhân dân huyện tham gia việc làm thiết thực: đóng góp tiền công sức xây dựng nhà tình nghĩa, nhận đỡ đầu chăm sóc cho em gia đình liệt sỹ nghèo, khó khăn đủ điều kiện để đến tr-ờng học tập, liên tục khơi dậy đạo lý tình cảm uống n-ớc nhớ nguồn Cuối tháng 12/1994 chủ tịch n-ớc ký sắc lệnh phong tặng danh hiệu vinh dự nhà n-ớc "Bà mẹ Việt Nam anh hùng" đợt đầu, tổ chức đoàn thể đà làm lễ đón nhận danh hiệu bà mẹ cách trọng thể Các ngành nh- kho bạc, tài phối hợp cho gia đình th-ơng binh liƯt sü vay vèn víi l·i st thÊp ®Ĩ phát triển kinh tế hộ, xóa đói giảm nghèo Phong trào "đền ơn đáp nghĩa", "uống n-ớc nhớ nguồn" đ-ợc toàn dân h-ởng ứng mạnh mẽ Trong năm 1991 - 1995 toàn huyện đà đóng góp 550 triệu đồng vào quỹ tình nghĩa, xây dựng tu sửa 245 nhà tình nghĩa, tặng 600 sổ tiết kiệm cho gia đình sách khó khăn, làm tu sửa nghĩa trang đài t-ởng niệm liệt sỹ số sở [6 ; 6] Ch-ơng trình xóa đói giảm nghèo, số hộ làm giàu đáng tăng từ 8% (1991) lên 14% (1995), số hộ đói 11%, số hộ nghèo 23% [12;20] Việc chi trả l-ơng, trợ cấp thực đầy đủ, công tác cứu tế trợ cấp khó khăn đ-ợc quan tâm mức Đến năm 2000 số hộ đói đ-ợc xóa bá, sè nghÌo gi¶m tõ 13% (1995) xng 8,6% (2000) Số hộ giàu tăng từ 14% (1995) lên 31,2% (2000) ,các sách xà hội đ-ợc quan tâm giải kịp thời (diện hộ sách đà có mức sống ngang mức trung bình trở lên cộng đồng dân c-) Phong trào từ thiện, tình nghĩa sở đ-ợc toàn dân h-ởng ứng tự giác (toàn dân đà đóng góp 3,5 tỷ đồng giúp đỡ gia đình sách xây dựng công trình tình nghĩa Trong năm (2001 2005)), toàn huyện đà vận động đóng góp đ-ợc 2,5 tỷ đồng quỹ tình nghĩa, 71 xây dựng tu sửa 202 nhà tình nghĩa, xây dựng nhà bia t-ởng niệm liệt sỹ, hỗ trợ vật chất cho nhiều gia đình sách khó khăn Bình quân hàng năm giải việc làm cho 1600 lao động 250 - 300 ng-êi ®i xt khÈu lao ®éng Tû lƯ nghÌo giảm từ 8,6% (2000) xuống 4,5% (2005), không hộ đói Hộ giàu tăng từ 22% (2000) lên 38% (2005) Đặc biệt đà thực tốt vận động ng-ời nghèo, hoàn thành việc xóa nhà tranh tre tạm bợ cho hộ nghèo vào tháng 9/2004 Các hoạt động từ thiện nhân đạo nh-: ủng hộ nạn nhân chất độc da cam, ủng hộ đồng bào vùng bị thiên tai, giúp đỡ ng-ời có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đ-ợc thực tốt Song song với việc thực chế độ cho gia đình sách, ng-ời có công với cách mạng, huyện ủy, ủy ban nhân dân huyện thực nghiêm túc chế độ cho ng-ời h-u, sức lao động, tai nạn lao động bệnh nhân nặng địa bàn huyện * Về công tác an ninh trị, trật tự an toàn xà hội: Công tác an ninh trị, trật tự an toàn xà hội vấn đề quan trọng nhằm làm ổn định tình hình xà hội Nhận thức đ-ợc vai trò quan trọng công tác an ninh trị, trật tự an toàn xà hội huyện ủy Nam Đàn đà chủ tr-ơng: - Giữ vững an ninh quốc gia, trật tự an toàn xà hội đội sản xuất, hợp tác xÃ, quan, doanh nghiệp, tr-ờng học - Các ngành nội cần h-ớng dẫn quần chúng thực hiến pháp pháp luật Giữ nghiêm pháp chế, xử lý kịp thời hành vi vi phạm pháp chế xà hội chủ nghĩa - Chú trọng giáo dục pháp luật, thực có chiều sâu vận động toàn dân quản lý, giáo dục giúp đỡ ng-ời lầm lỗi, làm tốt phòng ngừa, hạn chế tội phạm tệ nạn khác Từng sở phải chăm lo lực l-ợng công an, dân quân, tự vệ vững mạnh, chủ động giải vụ việc xẩy 72 có hiệu quả, xử lý dứt điểm nghiêm minh vụ vi phạm xẩy Đẩy mạnh công tác thi hành án - Xây dựng vững phong trào quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc, xây dựng phong trào quần chúng tự giác, tự quản, thực nghĩa vụ công dân Th-ờng xuyên phổ biến giáo dục pháp luật cho cán nhân dân, nâng cao ý thức chấp hành kỷ c-ơng pháp lệnh cho ng-ời dân - Coi trọng lực l-ợng công an, quản lý chặt chẽ địa bàn, đối t-ợng tiền án tiền sự, hạn chế đến mức thấp trọng án, tra kịp thời, xử lý gọn vấn đề xúc xẩy ra, không để kẻ hở tạo hội để kẻ địch tuyên truyền, xuyên tạc, chống phá Bằng biện pháp ngăn chặn, đẩy lùi tệ nạn xà hội (ma túy, nghiện hút, cờ bạc, buôn lậu ) hủ tục lạc hậu Giữ vững trật tự an toàn xà hội, làm tốt việc phát huy dân chủ nhân dân, chế độ tiếp dân, giải đơn th- khiếu nại tố cáo công dân - Xây dựng lực l-ợng vũ trang địa ph-ơng sẵn sàng bảo vệ vững địa bàn quản lý tình Tăng c-ờng vai trò lÃnh đạo cấp ủy Đảng công tác an ninh - Quán triệt thực Nghị 08 Bộ trị chiến l-ợc an ninh quốc gia TriĨn khai thùc hiƯn NghÞ qut sè 40/NQ-BCT vỊ tăng c-ờng công tác công an tình hình Thực có hiệu ch-ơng trình quốc gia phòng chống tội phạm, phòng chống ma túy, đấu tranh chèng tham nhịng, thùc hµnh tiÕt kiƯm, chèng l·ng phÝ, buôn lậu, đẩy lùi tệ nạn xà hội - Giữ v÷ng an ninh t- t-ëng, an ninh kinh tÕ, an ninh nông thôn, an ninh vùng giáo trật tự an toàn xà hội khu du lịch, khu di tích lịch sử văn hóa, không để ®ét biÕn xÈy Do cã sù quan t©m chØ đạo sát huyện ủy, tỉnh ủy, ủy ban nhân dân huyện nên công tác an ninh trị, an toàn xà hội đ-ợc đẩy 73 mạnh, có phối hợp nhịp nhàng huy tác chiến lực l-ợng công an từ huyện xà đà thi hành nhiều biện pháp răn đe, trấn áp xử lý nghiêm vi phạm pháp luật đạt kết tốt đ-ợc nhân dân đồng tình ủng hộ Trên địa bàn huyện đà gắn chống tiêu cực xà hội với làm nội bộ, an ninh trị đ-ợc giữ vững, phong trào quần chúng bảo vệ an ninh xà hội có chuyển biến mạnh đà góp phần tích cực phát xử lý hành vi vi phạm pháp luật, bảo vệ quyền lợi đáng công dân An ninh trị, trật tự an toàn xà hội đ-ợc giữ vững ổn định Nội dung xây dựng xóm, xà an toàn làm chủ đ-ợc quán triệt th-ờng xuyên, nhiệm vụ chống tham nhũng buôn lậu thực thị 135, 213 cã chun biÕn, xư lý nghiªm mét sè vơ vi phạm pháp luật, kiện toàn b-ớc tổ chức tra, kiểm soát, tòa án t- pháp, nâng dần chất l-ợng hiệu công tác Mặt khác lực l-ợng công an đà kết hợp với ngành khối nội chính, đoàn thể triển khai nhiều hoạt động, giải v-ớng mắc địa ph-ơng nên không để diễn lớn, kéo dài Phong trào quần chóng b¶o vƯ an ninh tỉ qc cã nhiỊu chun biến tích cực xà xóm có đội tự vệ đà sớm phát phòng ngừa hành vi vi phạm, không để xẩy vụ việc đột xuất bất ngờ dịp lễ, tết Hàng năm lực l-ợng công an huyện đà điều tra, giải nhiều vụ phạm pháp đem lại đời sống an toàn cho nhân dân An ninh trị, trật tự an toàn xà hội đ-ợc giữ vững tạo môi tr-ờng, điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế xà hội Hoạt động quản lý địa bàn, trấn áp tội phạm, giáo dục ng-ời lầm lỗi, giữ vững an ninh nông thôn, an ninh t- t-ởng, an ninh thông tin đ-ợc đạo kiên Công tác tiếp dân, giải đơn th- khiếu nại công dân đ-ợc thực 74 nghiêm túc, kịp thời, hoạt động tra t- pháp điều tra truy tè xÐt xư cã b-íc tiÕn râ rƯt, ho¹t động phổ biến tuyên truyền giáo dục luật pháp cho nhân dân đ-ợc tiến hành th-ờng xuyên Tuy nhiên tình hình an ninh trị, an toàn xà hội có hạn chế: hành động gây rối, tranh chấp đất đai, chống ng-ời thi hành công vụ Các quan hành pháp có nhiều khuyết điểm, số tên tội phạm sống nhởn nhơ vòng pháp luật, công tác tổ chức xây dựng lực l-ợng công an, dân quân sở ch-a chặt chẽ Việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho nhân dân ch-a làm th-ờng xuyên, nhiều vụ việc vi phạm trật tự an ninh luật pháp xử lý bị động lúng túng Các lực l-ợng công an dân quân chất l-ợng công tác hạn chế, tính phối hợp hành động ch-a thực gắn bó Một số nơi xảy gây gổ, đánh nhau, c-ớp giật, trộm cắp trọng án, ch-a có biện pháp kiên quyết, xử lý gây trạng thái tâm lý băn khoăn quần chúng Một số vụ việc khiếu nại tố cáo xử lý ch-a nghiêm, quyền sở thiếu động, số nơi buông lỏng quản lý Qua 20 năm thực đổi mới, đời sống xà hội nhân dân huyện Nam Đàn đà có chuyển biến mạnh mẽ Bình quân thu nhập ng-ời dân ngày cao, đời sống không thiếu thốn Vấn đề ăn, đà đ-ợc giải quyết, ng-ời dân từ chỗ thiếu ăn thiếu mặc đà đến chỗ ăn no mặc ấm tiến tới ăn ngon mặc đẹp, sinh hoạt văn hóa ngày phong phú, góp phần trừ hủ tục lạc hậu làm cho mặt huyện ngày khởi sắc Sự nghiệp giáo dục y tế phát triển, đáp ứng đ-ợc nhu cầu học tập em huyện vùng lân cận đáp ứng đ-ợc nhu cầu khám chữa bệnh nhân dân Tình hình an ninh trị, trật tự xà hội đ-ợc giữ vững Những thành tựu đạt đ-ợc, nhờ lÃnh đạo đắn sáng tạo Đảng huyện Nam Đàn, nhân dân 75 phấn khởi, tin t-ởng khắc phục khó khăn, đồng tâm trí phát huy nội lực, khai thác tiềm để phát triĨn kinh tÕ, x· héi, cđng cè an ninh chÝnh trị, trật tự an toàn xà hội Mặt khác thành tựu đà đạt đ-ợc lần chứng tỏ đ-ờng lối đổi Đảng Nhà n-ớc hoàn toàn đắn, sáng tạo phù hợp với yêu cầu khách quan lịch sử đất n-ớc, đồng thời củng cố niềm tin nhân dân vào lÃnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam 76 c Kết luận Trải qua 20 năm nỗ lực phấn đấu thực đ-ờng lối đổi Đảng, Nam Đàn đà đạt đ-ợc thành tựu to lớn, cã ý nghÜa quan träng trªn nhiỊu lÜnh vùc Tr-íc năm 1986 kinh tế huyện Nam Đàn nông nghiệp lạc hậu độc canh lúa, công nghiệp thủ công nghiệp thấp, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn Từ năm 1986 thực ®-êng lèi ®ỉi míi, kinh tÕ, x· héi hun Nam Đàn có thay đổi lớn theo h-ớng công nghiệp hóa, đại hóa Trong nông nghiệp chuyển từ nông nghiệp độc canh l-ơng thực sang sản xuất nông nghiệp hàng hóa Đẩy mạnh thâm canh trồng, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào nông nghiệp trồng trọt phát triển diện tích lẫn suất Chuyển dịch cấu trồng mùa vụ nh- vật nuôi, đ-a giống có suất cao vào sản xuất Trong công nghiệp thủ công nghiệp Nam Đàn đà có xí nghiệp chế biến sản xuất phục vụ sản xuất nông nghiệp đời sống nhân dân Các ngành nghề truyền thống đ-ợc khắc phục, mở rộng thêm số ngành nghề góp phần vào việc giải việc làm cho lao động dôi d- nâng cao thu nhập ng-ời dân Th-ơng mại, dịch vụ ngày phát triển đa dạng nhiều, ng-ời tự mua bán hàng hóa, công việc l-u thông hàng hóa, mở rộng liên doanh liên kết khai thác nguồn hàng diễn mạnh mẽ, hàng hóa ngày phong phú góp phần cải thiện đời sống vật chất cho nhân dân Bên cạnh ngành kinh tế khác nh- giao thông vận tải, tài ngân hàng, xây dựng bản, du lịch ngày phát triển tạo nên mặt cho huyện Những chuyển biến lĩnh vực kinh tế đà mang lại thành to lớn đà làm cho Nam Đàn ngày thay da đổi thịt 77 Kinh tế phát triển đà tạo tiền đề vững để ổn định tình hình trị xà hội Bộ mặt Nam Đàn thay đổi nhanh chóng, sở hạ tầng đ-ợc đầu tnâng cấp, cảnh quan huyện Nam Đàn thay đổi nhanh, đời sống nhân dân ngày đ-ợc nâng cao Công tác văn hóa, giáo dục, y tế đ-ợc quan tâm mực Những kết đạt đ-ợc lĩnh vực kinh tế, xà hội huyện Nam Đàn 20 năm qua đà nói lên sức mạnh to lớn quần chúng nhân dân vận dụng đắn, sáng tạo đ-ờng lối Đảng Nhà n-ớc vào hoàn cảnh thực tiễn Đảng địa ph-ơng Tuy đạt đ-ợc thành tựu đáng kể nh- song kinh tế, xà hội huyện Nam Đàn có nhiều hạn chế đứng tr-ớc khó khăn thách thøc c«ng cc héi nhËp hiƯn Trong c«ng nghiệp chuyển biến cấu ngành diễn chậm, ngành trồng trọt chiếm tỷ lệ cao chăn nuôi, ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật vào sản xuất có cố gắng nh-ng ch-a mạnh, ch-a đáp ứng đ-ợc yêu cầu kinh tế thị tr-ờng Tốc độ xây dựng khu công nghiệp nhỏ nhìn chung diễn chậm, làng nghề yếu ch-a đáp ứng đ-ợc thay đổi nhanh chóng thị tr-ờng đặc biệt mẫu mà Về đời sống nhân dân đ-ợc cải thiện nh-ng ch-a đ-ợc bao nhiêu, lao động thiếu việc làm nhiều Chất l-ợng hiệu công tác văn hóa giáo dục đà có chuyển biến tốt nh-ng nhìn chung phải cố gắng thêm Cơ sở vật chất ngành y tế đà đ-ợc đầu t- nh-ng nhiều yếu kém, chất l-ợng khám chữa bệnh công tác chăm sóc sức khỏe cho ng-ời dân đặc biệt ng-ời nghèo nhiều nơi ch-a đáp ứng đủ Các tệ nạn xà hội nhiều Những khó khăn tồn đà gây trở ngại lớn đến phát triển kinh tế, nâng cao chất l-ợng sống cho ng-ời dân Để giải 78 đ-ợc tồn tại, hạn chế yêu cầu đặt cho Đảng bộ, cấp, ngành huyện Nam Đàn phải có định h-ớng đắn, khai thác tối đa thuận lợi, hạn chế tối thiểu khó khăn để huyện Nam Đàn xứng đáng quê h-ơng chủ tịch Hồ Chí Minh Để làm đ-ợc điều huyện Nam Đàn cần tiếp tục đổi chế sách, tăng c-ờng lực quản lý huyện, tạo môi tr-ờng thuận lợi cho hoạt động kinh tế, xà hội phát huy thành phần kinh tế, tập trung cao nguồn lực đầu t- cho phát triển kinh tÕ x· héi Cơ thĨ: * VỊ kinh tÕ: - Điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển kinh tế, quy hoạch tiểu vùng kinh tế, quy hoạch trang trại, khu di tích lịch sử văn hóa, quy hoạch du lịch, quy hoạch cụm công nghiệp -tiểu thủ công nghiệp - ứng dụng nhanh sâu rộng tiến khoa học công nghệ vào sản xuất nh- ứng dụng loại giống mới, suất cao chất l-ợng tốt, quy trình thâm canh tiến nông nghiệp, công nghiệp chế biến, phát triển chăn nuôi gia súc gia cầm theo ph-ơng thức công nghiệp - Phát huy mạnh nguồn lực ng-ời, khơi dậy truyền thống ý thức, trách nhiệm, tăng c-ờng đào tạo, dạy nghỊ vµ tËp hn khoa häc kü tht cho lao động, trọng đào tạo thợ lành nghề Đẩy mạnh công tác đối ngoại để tranh thủ nguồn lực bên để phát triển sản xuất, kinh doanh, xây dựng kết cấu hạ tầng - Bảo đảm môi tr-ờng thuận lợi để thu hút đầu t-, khuyến khích phát triển dịch vụ du lịch, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp địa bàn huyện - Có sách khuyến khích phát triển kinh tế nhiều thành phần trọng kinh tế hộ gia đình, củng cố hoàn thiện kinh tế hợp tác xà nông nghiệp dịch vụ theo yêu cầu mới, phát triển hợp tác xà tín dụng, khun khÝch thµnh lËp nhiỊu doanh nghiƯp võa vµ nhá 79 * VỊ x· héi: - Gi¶i qut tèt vÊn đề việc làm yếu tố định để phát huy nhân tố ng-ời, ổn định phát triển kinh tế, xà hội - Chăm lo hoat động văn hóa xà hội, phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa - Chú trọng đầu t- cho công tác giáo dục, sàng lọc nâng cao trình độ giáo viên, lấy chất l-ợng học tập thực học sinh làm trọng tâm, mua sắm trang thiết bị dạy học đại Từng b-ớc xà hội hóa giáo dục - Về y tế nâng cao chất l-ợng khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho ng-ời dân từ tuyến sở Tăng chất l-ợng dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe cho trẻ em, ng-ời nghèo, gia đình sách Nâng cao trình độ cho l-ơng y, trọng nâng cao y đức cho đội ngũ cán y bác sĩ 80 Tài liệu tham khảo [1] Báo cáo kinh tế Đại hội đại biểu lần thứ XVI Đảng huyện Nam Đàn (1976) [2] Báo cáo trị Ban chấp hành huyện ủy Đại hội đại biểu Đảng huyện Nam Đàn khóa XVII (1980) [3] Báo cáo Ban chấp hành Đảng huyện Nam Đàn Đại hội đại biểu Đảng huyện lần thứ XIX (9- 1986) [4] Báo cáo Ban chấp hành Đảng huyện Nam Đàn Đại hội Đảng huyện lần thứ XX (1-1989) [5] Báo cáo Ban chấp hành Đảng huyện Nam Đàn Đại hội Đảng huyện lần thứ XXI (10-1991) [6] Báo cáo trị Ban chấp hành Đảng huyện Nam Đàn Đại hội Đảng huyện lần thứ XXII (1996) [7] Báo cáo trị Ban chấp hành Đảng huyện Nam Đàn Đại hội lần thứ XXIII (5-2001) [8] Báo cáo trị Ban chấp hành Đảng huyện Nam Đàn Đại hội lần thứ XXIV (10-2005) [9] Báo cáo ủy ban nhân dân huyện Đại hội đại biểu Đảng huyện lần thứ XXIV (2005) [10] Bộ trị (2006): Báo cáo tổng kết số vấn đề lý luận thực tiễn 20 năm đổi [11] Ban chấp hành Đảng huyện Nam Đàn, Lịch sử Đảng huyện Nam Đàn tập 1( 1930 - 1954) NXB NghƯ An [12] Ban chÊp hµnh Đảng huyện Nam Đàn: Lịch sử Đảng huyện Nam Đàn tập 2, 1954 - 2000 NXB Nghệ An 81 [13] Ban nghiên cứu lịch sử Nghệ Tĩnh (1984): Lịch sử Nghệ Tĩnh (tập 1) Nhà xuất Nghệ Tĩnh [14] Ban nghiên cứu lịch sử Nghệ Tĩnh: Những vấn đề lịch sử Nghệ Tĩnh gồm số: Số 3: 1986 Th- viÖn NghÖ An, ký hiÖu 2943 Sè 7: 1989 Th- viÖn NghÖ An, ký hiÖu 2944 Sè 8: 1990 Th- viÖn NghÖ An, ký hiÖu 2945 [15] Ban nghiên cứu lịch sử Đảng (1982), Những ng-ời cộng sản quê h-ơng Nghệ Tĩnh NXB Nghệ Tĩnh [16] Ban nghiên cứu lịch sử Đảng (1977), Bác Hồ với quê h-ơng Nghệ Tĩnh Nhà xuất [17] Cục thuế NghƯ An, T×nh h×nh kinh tÕ - x· héi NghƯ An giai đoạn 1991 - 2000 [18] Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI Nhà xuất thật 1987 [19] Đảng cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII NXB thật [20] Đảng cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII Nhà xuất trị Quốc gia [21] Đảng cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX NXB trị Quốc gia [22] Đảng cộng sản Việt Nam (2005), Văn kiện Đại hội Đảng thời kỳ đổi (1986 - 2005) Nhà xuất trị Quốc gia [23] Trần Bá Đệ (1998), Lịch sử Việt Nam từ 1975 đến Nhà xuất Đại học quốc gia Hà Nội 82 [24] Ninh Viết Giao (2005), Nam Đàn quê h-ơng Chủ tịch Hồ Chí Minh Nhà xuất Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh [25] Lê Mộng Hán (Chủ biên) (1999), Đại c-ơng lịch sử Việt Nam (tập 3) Nhà xuất giáo dục Hà Nội [26] Bùi D-ơng Lịch (1993), Nghệ An ký Nhà xuất khoa học xà hội [27] Lê Văn Lý (1999), Sự lÃnh đạo Đảng mét sè lÜch vùc träng u cđa ®êi sèng xà hội n-ớc ta Nhà xuất trị quốc gia Hà Nội [28] Lịch sử Đảng Nghệ An tập 1930 - 1945 (1998) Nhà xuất trị quốc gia Hà Nội, [29] Lịch sử Đảng Nghệ An tập (1999) Nhà xuất Nghệ An [30] Phạm Xuân Nam, Mấy nét tổng quát trình đổi d-ới lÃnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam (1986 - 1996) Tạp chí nghiên cứu lịch sử số 1/2001 [31] Nhiều tác giả (2000): Nam Đàn x-a Nhà xuất văn hóa thông tin [32] Nguyễn Ngọc Phúc (2000), Đôi điều suy nghĩ đổi kinh tế Nhà xuất lao động Hµ Néi [33] Ngun Duy Q (1994): Kinh tÕ - văn hóa - xà hội tỉnh Nghệ An tiến trình đổi mới, Sở KHCN & MT, tập [34] Tạp chí lịch sử Đảng tập (2005), Đảng cộng sản Việt Nam lÃnh đạo nghiệp đổi [35] Phòng thống kê huyện Nam Đàn (1990): Niên giám thống kê huyện Nam Đàn (1986-1990) 83 [36] Phòng thống kê huyện Nam Đàn (2006): Niên giám thống kê huyện Nam §µn (2000-2006) 84 ... huyện Nam Đàn giống nh- tình hình nhiều huyện, tỉnh n-ớc, thời kỳ đầy gay go thử thách 16 Ch-ơng chuyển biến kinh tế huyện nam đàn thời kỳ đổi (1986 2007) 2.1.Huyện Nam Đàn thời kỳ đất n-ớc đổi. .. TriĨn khai đề tài Đảng huyện Nam Đàn với trình chuyển biến kinh tế - xà hội thời kỳ đổi (1986 - 2007) mong muốn góp phần khẳng định đắn sáng tạo đ-ờng lối đổi đ-ợc Đảng đề từ đại hội VI (12-1986),... ch-ơng: Ch-ơng 1: Khái quát điều kiện tự nhiên kinh tế - xà hội huyện Nam Đàn tr-ớc thời kỳ đổi (tr-íc 1986) Ch-¬ng 2: Sù chun biÕn vỊ kinh tÕ huyện Nam Đàn thời kỳ đổi (1986 - 2007) Ch-¬ng 3: Sù