NỘI DUNG
Cơ sở khoa học
Giáo dục toàn diện là hoạt động giáo dục có kế hoạch và mục đích nhằm phát triển nhân cách con người một cách toàn diện, tập trung vào việc nâng cao cả phẩm chất và năng lực của người học Mục tiêu giáo dục hiện nay là phát triển năng lực và phẩm chất cần thiết như trung thực, nhân văn, tự do sáng tạo, và hoài bão phục vụ Tổ quốc Giáo dục và đào tạo cần phát huy tiềm năng sáng tạo của mỗi cá nhân, giúp họ làm chủ bản thân, đất nước và xã hội, đồng thời trang bị kiến thức và kỹ năng cơ bản để sống tốt và làm việc hiệu quả, như Bác Hồ đã mong muốn về một nền giáo dục phát triển toàn diện năng lực của các em.
Giáo dục phiến diện, với đặc trưng là chú trọng vào điểm số và phân chia môn học thành chính và phụ, thường coi trọng thành tích học tập hơn trải nghiệm thực tế Hệ quả của loại hình giáo dục này là những trẻ em thiếu hụt về thể lực, sự năng động, khả năng cảm thụ nghệ thuật, kỹ năng sống, cũng như trải nghiệm tâm lý và xã hội vững vàng.
Ngày nay, nhiều bậc phụ huynh không hài lòng với những đứa trẻ chỉ có khả năng làm việc hiệu quả mà thiếu đi sự sinh động và toàn diện Điều này đã dẫn đến nhu cầu tìm kiếm một phương pháp giáo dục toàn diện cho con cái, nhằm phát triển cả về trí tuệ lẫn nhân cách Vì vậy, giáo dục toàn diện cho học sinh không chỉ là một yêu cầu mà còn là một nhu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện tại.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh rằng triết lý giáo dục của Việt Nam gắn liền với việc phát triển con người toàn diện về đức, trí, thể, mỹ và hướng tới công dân toàn cầu Tuy nhiên, trong thực tế, khái niệm “giáo dục toàn diện” thường bị nhầm lẫn với “giáo dục hoàn hảo” Mặc dù định hướng cho học sinh phát triển toàn diện, nhưng thời gian dành cho các môn học thuộc lòng lại chiếm ưu thế, trong khi kỹ năng sống, văn nghệ và thể thao bị xem nhẹ Nhiều chuyên gia chỉ ra rằng bệnh thành tích và sự chú trọng vào phát triển trí lực đã khiến các trường học lơ là giáo dục thể chất, năng khiếu và rèn luyện đạo đức cá nhân, dẫn đến nghịch lý “học giỏi, thi giỏi, nhưng kỹ năng làm việc kém”.
Trong những năm gần đây, các trường học ngoài công lập đã đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng, trang thiết bị dạy học, chương trình học và đội ngũ nhân lực Điều này nhằm mục tiêu hỗ trợ học sinh phát triển toàn diện Thạc sĩ Nguyễn Thu Hà, Hiệu trưởng Trường, nhấn mạnh tầm quan trọng của những cải tiến này trong việc nâng cao chất lượng giáo dục.
Trường Tiểu học, THCS và THPT Sky-Line nhấn mạnh rằng việc có bao nhiêu học sinh đạt điểm cao hay giải thưởng không phải là điều quan trọng nhất Sản phẩm cuối cùng mà nhà trường hướng đến là giúp học sinh phát hiện và theo đuổi đam mê, từ đó xây dựng một cuộc sống hạnh phúc trong tương lai Khác với giáo dục truyền thống chú trọng lý thuyết, giáo dục toàn diện tại Sky-Line cho phép học sinh tiếp cận kiến thức từ nhiều lĩnh vực khác nhau một cách toàn diện Bên cạnh việc phát triển trí tuệ, học sinh còn được rèn luyện thể lực, nghệ thuật, kỹ năng sống và nhân cách Điều quan trọng nhất là học sinh được khuyến khích phát huy năng lực và cá tính của bản thân, đồng thời xác định được định hướng tương lai cho chính mình.
2.1 Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Nền giáo dục Việt Nam còn hạn chế và yếu kém trong việc phát triển sản phẩm giáo dục toàn diện, chưa trang bị đầy đủ các kỹ năng thiết yếu cho học sinh, điều này ảnh hưởng đến khả năng trở thành công dân toàn cầu của họ.
Học sinh phổ thông hiện nay đang thiếu cơ hội để phát huy năng lực sở trường và trải nghiệm sáng tạo, chủ yếu chỉ tập trung vào việc tiếp thu kiến thức PGS-TS Ngô Minh Oanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục, đã chỉ ra rằng chương trình giáo dục vẫn nặng về lý thuyết và chưa gắn kết với thực tiễn Nhiều trường học còn duy trì cách quản lý hành chính cứng nhắc, thiếu sự linh hoạt và sáng tạo trong tổ chức các hoạt động đa dạng Hệ quả là học sinh không có đủ cơ hội để rèn luyện kỹ năng hợp tác, làm việc nhóm, phát triển tư duy độc lập và tính sáng tạo.
Phát triển con người toàn diện yêu cầu nâng cao năng lực học sinh trên mọi phương diện, không chỉ tập trung vào một yếu tố duy nhất Mặc dù khái niệm giáo dục toàn diện với các yếu tố “đức, trí, thể, mỹ và nghề nghiệp” đã được đề cập từ lâu, nhưng nhiều cấp quản lý giáo dục và giáo viên vẫn chưa thực hiện đúng Sự chú trọng vào phát triển trí lực đã dẫn đến việc giáo dục chỉ tập trung vào thi cử, trong khi khả năng và sở thích của học sinh bị xem nhẹ Hệ quả là, các trường học thường bỏ qua việc giáo dục đạo đức, sức khỏe và thẩm mỹ, những yếu tố quan trọng trong việc hình thành nhân cách của học sinh.
2.2 Thực trạng về công tác giáo dục toàn diện cho học sinh THPT hiện nay thông qua công tác chủ nhiệm
Trong những năm gần đây, sự phát triển kinh tế - xã hội đã tạo điều kiện thuận lợi cho công tác chủ nhiệm trong nhà trường nhờ vào sự quan tâm đầu tư của Đảng và nhà nước, cùng với sự hỗ trợ từ xã hội Cơ sở vật chất và trang thiết bị giáo dục ngày càng đầy đủ, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học Chính sách dân số "Chỉ dừng lại hai con để nuôi dạy cho tốt" cùng với sự cải thiện kinh tế đã giúp trẻ em được chăm sóc tốt hơn Bên cạnh đó, sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, đã hỗ trợ giáo viên và phụ huynh trong việc giao tiếp và nắm bắt thông tin, đồng thời làm cho các hoạt động dạy học trở nên hấp dẫn hơn đối với học sinh.
Trường THPT 3 có bề dày thành tích với nhiều thế hệ giáo viên giàu kinh nghiệm trong chuyên môn và công tác chủ nhiệm lớp Đây là cơ hội quý giá cho giáo viên học hỏi và nâng cao kỹ năng giảng dạy Sự quan tâm và chỉ đạo chặt chẽ từ Ban Giám hiệu tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch và truyền đạt kịp thời các chủ trương, kế hoạch của nhà trường đến phụ huynh và học sinh.
Sự phối kết hợp giữa các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường ngày càng trở nên chặt chẽ có hiệu quả.
Mặc dù công tác chủ nhiệm lớp mang lại nhiều thuận lợi, nhưng cũng đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức Trong bối cảnh khoa học công nghệ và kinh tế thị trường hiện nay, học sinh phải chịu tác động tiêu cực từ xu hướng tiêu dùng và phong cách sống không lành mạnh, như việc chạy theo thời trang của các nghệ sĩ, nghiện game online và mạng xã hội Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến việc học tập mà còn tác động đến sự hình thành nhân cách và đạo đức của học sinh, gây ra không ít khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục đạo đức.
Trường THPT 3 nằm trong khu vực miền núi đông dân cư, đối mặt với nhiều thách thức phức tạp, thu hút học sinh từ nhiều địa phương, nhưng việc đi lại khó khăn ảnh hưởng lớn đến công tác giáo dục Phần lớn phụ huynh là nông dân với điều kiện kinh tế khó khăn, nhiều gia đình có bố mẹ làm ăn xa, dẫn đến việc phụ thuộc vào nhà trường trong việc giáo dục con cái.
Học sinh hiện nay thường gặp khó khăn trong kỹ năng giao tiếp và tham gia các hoạt động xã hội Nhiều em còn ngại ngùng, e dè và thiếu tự tin, điều này khiến các em chưa thể mạnh dạn thể hiện bản thân trước tập thể.
II Một số biện pháp nhằm giáo dục toàn diện cho học sinh Trường THPT 3 thông qua công tác chủ nhiệm
1 Tìm hiểu, nắm vững đối tượng học sinh của lớp
Học sinh không chỉ là đối tượng mà còn là chủ thể trong quá trình giáo dục Để đạt được kết quả giáo dục tốt, giáo viên cần hiểu rõ và đầy đủ về học sinh, từ đó lựa chọn các phương pháp giáo dục phù hợp và hiệu quả.
Một số kết quả đạt được trong giáo dục toàn diện cho học sinh 25 Trường THPT 3 thông qua công tác chủ nhiệm 1 Kết quả xếp loại học lực, hạnh kiểm
Sau khi áp dụng các biện pháp nhằm giáo dục toàn diện cho các lớp 10A (2018-2019), 11A (2019-2020), 12D1 (2020-2021) tôi thu được kết quả trên các mặt như sau:
1 Kết quả xếp loại học lực, hạnh kiểm
1.1 Kết quả xếp loại học lực
Năm học LỚP SĨ HỌC LỰC
1.2 Kết quả xếp loại hạnh kiểm
Năm học LỚP SĨ HỌC LỰC
Nhận xét: xếp loại học lực, hạnh kiểm đạt kết quả cao.
2 Kết quả xếp loại thi đua các lớp
Kết quả xếp loại thi đua theo từng học kì (xem PHỤ LỤC).
Nhận xét: Tất cả các học kì, năm học thì các lớp do tôi chủ nhiệm đều đạt danh hiệu lớp Tiên tiến xuất sắc.
3 Một số kết quả khác
- Tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác Đoàn và phong trào Thanh niên cấp Huyện (có giấy khen của Huyện đoàn).
- Tham gia sinh hoạt CLB Văn học dân gian và đạt giải Nhất.
- Tham gia tích cực và có hiệu quả các hoạt động: CLB Tiếng anh, Vẽ bảng tin, chương trình “Tiếp sức mùa thi”.
Tham gia các cuộc thi như “Người đẹp áo dài”, Giải bóng đá nữ truyền thống, Giải bóng chuyền nam truyền thống và Hội thi văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, các thí sinh luôn thể hiện tinh thần hăng hái, nhiệt tình và nhận được sự đánh giá cao từ ban tổ chức.
Phạm Thị Thu Hằng, Nguyễn Thị Hà Phương và Nguyễn Trần Anh Phương đã tham gia chương trình “Một ngày làm sinh viên” cùng với khóa tập huấn về công tác Đoàn và phong trào thanh niên tại trường Đại học Vinh.
- Giải ba giải bóng chuyền nam chào mừng ngày Thành lập Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam 15/10.
- Tham gia trồng hoa gây quỹ từ thiện và được báo … viết bài tán dương.
- Tham gia tích cực các hoạt động Viết bảng tin, Phát cháo tình nguyện.
Tất cả các thành viên đã tích cực tham gia Cuộc thi “Đại sứ Văn hóa đọc” và Cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật về an toàn giao thông và cung cấp, sử dụng thông tin trên mạng Internet năm 2019”, đạt tỷ lệ 100%.
Hai em Phạm Thị Thu Hằng và Nguyễn Trần Anh Phương, đại diện cho Trường, đã xuất sắc tham gia Cuộc thi “Vẽ tranh và thuyết trình nhân kỷ niệm ngày Quốc tế trẻ em gái” và giành giải Nhất.
Em Nguyễn Thị Hà Phương và Nguyễn Thị Tú đã tham gia và xuất sắc đạt giải Khuyến khích trong cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật về an toàn giao thông và cung cấp, sử dụng thông tin trên mạng Internet năm 2019”.
Em Võ Thị Ánh Nguyệt đã tham gia và xuất sắc giành giải Ba trong cuộc thi “Khoảnh khắc một thời thanh niên” do Hội đồng hương tổ chức Thành tích này đã được Huyện đoàn ghi nhận và khen thưởng.
Ba em học sinh Nguyễn Quý Dương, Nguyễn Trần Anh Phương và Phạm Thị Thu Hằng đã tham gia Cuộc thi viết "Tri ân thầy cô" và xuất sắc đạt giải Nhất cùng với giải Ba đồng hạng.
Đoàn viên Nguyễn Quý Dương, một học sinh vượt khó vươn lên trong học tập, đã được Báo Nghệ An vinh danh nhờ tấm gương kiên trì và nỗ lực Bài viết không chỉ nêu bật thành tích học tập xuất sắc của em mà còn chia sẻ lời tri ân đầy cảm động dành cho cô giáo, người đã hỗ trợ và định hướng cho em trong hành trình học tập.
- Giải Nhất cấp Trường viết bài tri ân thầy cô giáo nhân ngày 20/11
- Giải Nhì bóng chuyền cấp Trường
Trong Lễ kỷ niệm, ba em Nguyễn Trần Anh Phương, Phạm Thị Thu Hằng và Nguyễn Thị Hà Phương đã được trao Giấy khen vì những đóng góp xuất sắc trong công tác Đoàn và phong trào Thanh niên.
(Các minh chứng xem phần PHỤ LỤC)
