TỔ NG QUAN NGHIÊN C ỨU ĐỀ TÀI
Tính c ấ p thi ế t c ủa đề tài
Trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa hiện nay, việc học và sử dụng tiếng Anh để giao tiếp trở thành nhu cầu thiết yếu, đặc biệt đối với sinh viên Hiệu quả giao tiếp phụ thuộc lớn vào khả năng phát âm chuẩn xác, giúp người học sử dụng tiếng Anh như một phương tiện giao tiếp hiệu quả Theo Brazil (1994), ngữ âm đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt ý nghĩa giữa các đối tượng giao tiếp Phát âm là một trong ba thành tố ngôn ngữ quan trọng, hỗ trợ người học tiếp cận khả năng phát và nhận của người bản ngữ, đồng thời phát triển kỹ năng ngôn ngữ Tench (1981) chỉ ra rằng thiếu chính xác trong từ ngữ và cấu trúc câu có thể gây cản trở giao tiếp, nhưng không gì làm méo mó nội dung như phát âm sai Do đó, việc chú trọng phát âm chuẩn và các cách phát âm chính xác ngày càng trở nên quan trọng trong việc học tiếng Anh hiện nay.
Phát âm là một thách thức lớn đối với người Việt học tiếng Anh, đặc biệt là ở các cấp độ khác nhau Học sinh tại các trường phổ thông thường chú trọng vào kỹ năng đọc và viết, dẫn đến việc kỹ năng nghe và nói còn yếu kém Điều này khiến các em gặp khó khăn khi vào đại học, đặc biệt trong các giờ học liên quan đến nghe và nói Hầu hết sinh viên chưa nắm rõ các đặc điểm cấu âm và sự khác biệt giữa tiếng Anh và tiếng Việt, dẫn đến việc tiếng mẹ đẻ ảnh hưởng tiêu cực đến phát âm và khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh.
Hiện nay, sinh viên mới ra trường thường phải tham gia phỏng vấn bằng tiếng Anh, đặc biệt là tại những công ty có mức lương cao và giao dịch quốc tế Việc tổ chức thi viết đang ngày càng hiếm, do đó, khả năng giao tiếp tiếng Anh trở thành yếu tố quan trọng Chính vì vậy, việc dạy nghe nói tiếng Anh tại các trường đại học được chú trọng hơn bao giờ hết Đặc biệt, việc phát hiện và sửa chữa lỗi phát âm của sinh viên trong quá trình học tiếng Anh là cần thiết và cấp bách.
Phát âm tiếng Anh là một vấn đề quan trọng đối với người học tiếng Anh như ngoại ngữ, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng giao tiếp và nói trôi chảy Tại Việt Nam, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những khó khăn trong phát âm của học viên, như nghiên cứu của Hà Cẩm Tâm và các giáo viên từ trường phổ thông, đại học Dù đã có một số khảo sát về lỗi phát âm, việc cải thiện và dạy phát âm cho học sinh vẫn chưa được chú trọng, đặc biệt là ở vùng nông thôn, nơi nhiều giáo viên còn phát âm chưa chuẩn Các trường phổ thông chỉ tổ chức khóa học nâng cao cho giáo viên mà chưa chú trọng đến sinh viên không chuyên, đặc biệt là ở các trường Kinh tế Hiện tại, chưa có nghiên cứu nào về lỗi phát âm của sinh viên năm thứ nhất tại Trường Đại học Thương Mại, vì vậy tác giả đề xuất nghiên cứu để tìm ra các lỗi phát âm thường gặp, nguyên nhân và đưa ra giải pháp khắc phục.
Đối tượng nghiên cứu
Đề tài khảo sát lỗi phát âm tiếng Anh của sinh viên năm nhất không chuyên tại trường Đại học Thương mại tập trung vào việc nghiên cứu các lỗi phát âm mà sinh viên gặp phải Nghiên cứu này nhằm mục đích xác định và phân tích các vấn đề phát âm phổ biến trong việc học tiếng Anh của sinh viên, từ đó đưa ra giải pháp cải thiện kỹ năng phát âm cho họ.
Mục tiêu nghiên cứu
Thực hiện nghiên cứu đề tài này tác giả mong muốn sẽ thực hiện được một số mục tiêu sau đây:
- Tìm ra các lỗi phát âm mà sinh viên năm thứ nhất không chuyên Trường Đại học Thương mại hay mắc phải
- Xác định nguyên nhân gây ra những lỗi đó
Để cải thiện khả năng phát âm chuẩn và chính xác cho sinh viên năm nhất Đại học Thương mại, cần tìm ra những giải pháp hỗ trợ giáo viên và sinh viên hạn chế các lỗi phát âm Việc này không chỉ nâng cao hiệu quả giảng dạy mà còn giúp sinh viên tiếp thu tốt hơn trong các giờ học tiếng Anh.
CƠ SỞ LÝ LU Ậ N
M ộ t s ố khái ni ệm cơ bả n
Âm tiết là đơn vị phát âm cơ bản nhất trong ngôn ngữ, mang theo các yếu tố ngữ điệu như thanh điệu và trọng âm Do đó, âm tiết còn được biết đến với tên gọi là điệu vị.
Thanh điệu là sự biến đổi cao độ của giọng nói, thể hiện qua tần số âm cơ bản trong một âm tiết, giúp phân biệt các từ có nghĩa khác nhau.
- Thanh điệu gồm hai loại: Thanh điệu âm vực và thanh điệu hình tuyến
Thanh điệu âm vực là loại thanh mà các âm được phân biệt dựa trên các mức độ cao thấp trong thang âm, có thể được hình dung như những điểm trên một biểu đồ Một ví dụ điển hình là tiếng Yoruba, ngôn ngữ được sử dụng phổ biến ở Nigeria.
Thanh điệu hình tuyến là loại thanh điệu được phân biệt thông qua sự thay đổi cao độ, di chuyển từ thấp lên cao hoặc từ cao xuống thấp, thể hiện qua các đường cong thay vì chỉ là những điểm đơn giản Ví dụ điển hình của thanh điệu hình tuyến có thể thấy trong tiếng Việt, tiếng Hán và tiếng Thái.
Trọng âm là một biện pháp âm thanh quan trọng, giúp làm nổi bật các đơn vị ngôn ngữ lớn hơn âm tố, như âm tiết, từ, ngữ đoạn và câu Nó đóng vai trò phân biệt các đơn vị ngôn ngữ cùng cấp độ, tạo ra sự rõ ràng trong giao tiếp.
* Ngữđiệu: là sự biến đổi cao độ của giọng nói diễn ra trong một chuỗi âm thanh lớn hơn âm tiết hay một từ.
Nh ững đặ c điể m c ủ a h ệ th ố ng âm ti ế ng Anh
Peter Roach (1998) cho rằng tiếng Anh là một ngôn ngữ có những đặc trưng cơ bản sau:
- Tiếng Anh có trọng âm từ và trọng âm câu
- Là ngôn ngữ có ngữđiệu, lên xuống giọng tùy thuộc vào chức năng giao tiếp của câu
- Có dạng yếu và dạng mạnh trong phát âm một số từ chức năng
- Có hiện tượng nối âm trong chuỗi lời nói
- Có cách phát âm các phụ âm cuối của từ rất đặc trưng.
S ự khác bi ệ t gi ữ a h ệ th ố ng âm ti ế ng Anh và h ệ th ố ng âm ti ế ng Vi ệ t
Tiếng Việt là ngôn ngữ đơn âm tiết với thanh điệu, trong khi tiếng Anh lại là ngôn ngữ đa âm tiết có trọng âm và ngữ điệu phức tạp Sự khác biệt này gây ra nhiều khó khăn cho người Việt khi học phát âm tiếng Anh, đặc biệt là vấn đề trọng âm mà sinh viên Việt Nam thường gặp phải.
Tiếng Việt có đặc điểm là mỗi từ được phát âm thành một âm tiết và tất cả các từ đều có cách phát âm đồng nhất về độ dài, độ cao và độ mạnh Ngược lại, trong tiếng Anh, từ có hai âm tiết trở lên thường có một âm tiết được phát âm nổi bật hơn, với sự khác biệt về độ dài, độ lớn và độ cao, như trong các ví dụ: polysemy /’polisimi/, invent /in’vent/, expensive /ik’spensiv/.
Một số từ có thể có hai trọng âm, trọng âm chính và trọng âm phụ Examplify /ig’zempli,fai/
Trong tiếng Anh, ngoài trọng âm từ, còn có trọng âm câu, nơi một số từ trong chuỗi lời nói được phát âm mạnh hơn các từ khác Những từ thường được nhấn mạnh bao gồm danh từ, động từ chính, trạng từ, tính từ và từ để hỏi, như shirt, do, rapidly, lovely, và what Ngược lại, những từ không được nhấn là các từ chức năng như giới từ, mạo từ, trợ động từ, đại từ, từ nối và đại từ quan hệ.
Người Việt thường gặp khó khăn trong việc nhớ từ dài có nhiều âm tiết do quen với ngôn ngữ đơn âm tiết, dẫn đến việc họ không có trọng âm trong từ vựng Điều này khiến việc đọc đúng trọng âm trong tiếng Anh trở nên khó khăn, vì trọng âm không có dấu hiệu chính tả cụ thể Do đó, phát âm sai trọng âm hoặc không có trọng âm là lỗi phổ biến của người Việt khi học tiếng Anh Họ cần hiểu rõ khái niệm trọng âm từ, khác với thanh điệu trong tiếng Việt, vì thanh điệu thuộc về âm vị trong khi trọng âm tiếng Anh không nhất thiết phải như vậy Sự khác biệt này, cùng với việc trọng âm có thể thay đổi khi thêm tiền tố, hậu tố, tạo nên thách thức lớn cho người Việt, đặc biệt là sinh viên năm nhất không chuyên tại trường đại học Thương mại.
Ngữ điệu (Intonation) trong tiếng Anh là sự thay đổi lên và xuống của giọng nói, bao gồm hai loại chính: ngữ điệu lên (the rising tune) và ngữ điệu xuống (the falling tune) Ngoài ra, còn có ngữ điệu kết hợp lên xuống (the rising and falling tune), cho phép người nói thể hiện cảm xúc và ý nghĩa một cách rõ ràng hơn.
– falling / the falling – rising tune)
Tiếng Việt có ngữ điệu nhưng vai trò của nó không rõ ràng như trong tiếng Anh và một số ngôn ngữ khác, dẫn đến việc người Việt thường ít chú ý đến ngữ điệu Theo nhà Việt ngữ học Đoàn Thiện Thuật, ngôn ngữ sử dụng thanh điệu như tiếng Việt có giới hạn về ngữ điệu Thay vào đó, người Việt thường sử dụng các từ như hả, hử, á, ạ để tạo thành câu hỏi, hoặc ôi, ối, á, quá, thật, làm sao để diễn đạt cảm thán Điều này cho thấy rằng người Việt điều chỉnh tình thái câu bằng từ vựng thay vì ngữ điệu Tuy nhiên, những từ này thường được phát âm mạnh và cao hơn, cho thấy ngữ điệu cũng có một vai trò nhỏ trong việc phân biệt các loại câu Ngược lại, trong tiếng Anh, ngữ điệu rất quan trọng trong việc thay đổi nghĩa của câu.
Với ngữđiệu khác nhau, nghĩa của cùng một phát ngôn có thểthay đổi khác nhau
B: -Yes (ngữđiệu xuống – không nhiệt tình giúp , có thểđang bận )
- Yes ( ngữđiệu lên – Nhiệt tình, sẵn sang giúp đỡ = How can I help you?)
Sinh viên Việt Nam thường gặp khó khăn trong việc hiểu thông tin khi giao tiếp bằng tiếng Anh do đặc điểm ngữ điệu của ngôn ngữ này.
Nhiều người không nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của ngữ điệu trong tiếng Anh, dẫn đến việc họ thường không chú trọng đến yếu tố này khi giao tiếp Hệ quả là, khi nói tiếng Anh, họ thường mắc lỗi về ngữ điệu, điều này trở thành một vấn đề nghiêm trọng đối với sinh viên học tiếng.
Việt Nam trong quá trình học Tiếng Anh
2.3.3 Về cách nối các từ trong chuỗi lời nói
Trong tiếng Anh, hiện tượng nối từ trong chuỗi lời nói rất phổ biến Hiện tượng nối từ có thểđược xem xét ở các khía cạnh sau:
Trong một chuỗi lời nói, khi một từ kết thúc bằng phụ âm và từ tiếp theo bắt đầu bằng nguyên âm, phụ âm của từ trước sẽ được nối liền với từ sau.
Khi một từ kết thúc bằng các phụ âm như /p/, /b/, /t/, /d/, /k/, hoặc /g/, và theo sau là một từ bắt đầu bằng phụ âm, âm cuối của từ trước sẽ không được phát âm.
Bad- judge stop- trying keep- speaking
Các âm /d/, /p/ trong các ví dụ trên sẽ bị nuốt đi (không được phát âm)
+ Nối các âm giống nhau
Khi các phụ âm ở cuối từtrước chính là phụ âm ởđầu từsau ta có xu hướng phát âm những âm này thành một phụ âm kéo dài
Top- position black- cat big- girl
Các âm /p/, /k/, /g/ chỉđược phát âm một lần nhưng kéo dài
Trong tiếng Anh, âm tiết và từ được kết nối chặt chẽ, với sự cấu âm mạnh hơn ở cuối từ và âm tiết, khiến người nói cần sử dụng hơi mạnh hơn so với tiếng Việt Ngược lại, tiếng Việt thường có luồng hơi nhẹ hơn ở cuối từ và sự tách rời rõ ràng giữa các từ Sự khác biệt này dẫn đến việc sinh viên Việt Nam thường mắc lỗi trong phát âm tiếng Anh, gặp khó khăn khi nối các âm tiết trong từ đa âm tiết và thường nói rời rạc Điều này làm cho việc hiểu người bản xứ trở nên khó khăn, vì họ thường nối phụ âm cuối của từ với từ tiếp theo bắt đầu bằng nguyên âm Việc nối từ là một thách thức lớn đối với sinh viên Việt Nam do tiếng mẹ đẻ của họ không có đặc điểm này.
2.3.4 Về cách phát âm các cụm phụ âm
So với tiếng Anh, tiếng Việt có cấu trúc âm tiết đơn giản hơn, với mỗi từ thường chỉ có ba âm vị hoặc ít hơn Đoàn Thiện Thuật chỉ ra rằng các cụm phụ âm không tồn tại trong tiếng Việt, trong khi chúng rất phổ biến trong tiếng Anh Trong tiếng Anh, từ có thể bắt đầu hoặc kết thúc bằng một, hai, ba hoặc thậm chí bốn phụ âm, điều này tạo ra khó khăn cho người học tiếng Việt khi tiếp xúc với tiếng Anh.
Người Việt thường gặp khó khăn trong việc phát âm các cụm phụ âm cuối của từ, dẫn đến việc họ thường bỏ qua một hoặc hai phụ âm ở cuối.
2.3.5 Về phát âm dạng mạnh (strong form) và dạng yếu (weak form)
Một số từ chức năng trong tiếng Anh, như trợ động từ, giới từ và liên từ, có hai cách phát âm: dạng mạnh và dạng yếu Dạng phát âm yếu là cách phát âm thông thường của những từ này, trong khi dạng mạnh chỉ được sử dụng trong một số trường hợp nhất định.
- Khi từđó xuất hiện ở cuối câu nói
I’m looking for a book Which book are you looking for?
- Khi từđó được đặt trong tình huống đối lập
- Khi từđó được nhấn mạnh vì mục đích của người nói
I can speak Japanese so let me talk with him /kổn/ dạng mạnh
I can drive./ kən / dạng yếu
Người Việt thường đọc các âm tiếng Anh một cách đồng đều, không phân biệt giữa dạng mạnh và dạng yếu khi phát âm Họ không quen với việc phát âm nguyên âm yếu trong các âm tiết không có trọng âm, dẫn đến việc các âm tiết mang trọng âm được phát âm mạnh mẽ hơn, trong khi âm tiết không có trọng âm lại bị đọc nhẹ hơn Điều này khiến cho người Việt gặp khó khăn trong việc nhớ cách phát âm đúng các nguyên âm trong các âm tiết không có trọng âm, tạo ra sự khác biệt trong cách phát âm so với tiếng Việt.
PHÂN TÍCH KẾ T QU Ả ĐIỀ U TRA
Câu h ỏi điề u tra
Sinh viên năm thứ nhất không chuyên Anh tại Trường Đại học Thương mại thường gặp phải những lỗi phát âm phổ biến như phát âm sai nguyên âm và phụ âm, cũng như nhấn âm không đúng Nguyên nhân dẫn đến các lỗi này thường là do thiếu sự luyện tập và môi trường học tập không đủ tiếng Anh Để nâng cao khả năng phát âm của sinh viên, cần áp dụng các biện pháp như tổ chức các buổi thực hành phát âm, sử dụng công nghệ hỗ trợ học tập, và cải thiện chất lượng giảng dạy các học phần tiếng Anh Những cải tiến này không chỉ giúp sinh viên năm thứ nhất mà còn nâng cao chất lượng học tập chung cho toàn trường.
Công c ụ điề u tra
Để nghiên cứu về việc giảng dạy tiếng Anh, một phiếu điều tra đã được thực hiện với 50 sinh viên năm thứ nhất K51 học phần tiếng Anh 1 tại Khoa Đào tạo Quốc tế Đồng thời, một bảng câu hỏi phỏng vấn cũng được thiết kế cho 5 giáo viên đang giảng dạy sinh viên năm thứ nhất thuộc Bộ môn Lý Thuyết Tiếng Anh, Khoa tiếng Anh, Trường Đại học Thương mại Ngoài ra, quá trình thu âm cách phát âm một số từ và câu cũng như phần thuyết trình trong giờ thảo luận của 20 sinh viên năm thứ nhất đã được thực hiện bằng điện thoại.
3.4 Phân tích đối tượng nghiên cứu
Tác giả đã tiến hành khảo sát 100 sinh viên năm nhất tại trường Đại học Thương mại, bao gồm 50 sinh viên khoa K52 và 50 sinh viên khoa Đào Tạo Quốc tế, với độ tuổi từ 19-21 Kết quả cho thấy 27% sinh viên học tiếng Anh dưới 10 năm, trong khi 73% học từ 10 năm trở lên, trong đó có nhiều sinh viên học tiếng Anh trên 12 năm Đặc biệt, nhiều sinh viên có tinh thần tích cực và nhận thức đúng đắn về việc học tiếng Anh, với 56% thích học môn này và 24% rất thích Tất cả sinh viên đều cho rằng tiếng Anh quan trọng, trong đó 72% nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học phát âm Tuy nhiên, khi tự đánh giá khả năng phát âm, chỉ 12% sinh viên cho rằng mình phát âm tốt, 76% đánh giá khả năng của mình là bình thường, và 12% còn lại cho rằng phát âm của họ kém Hơn 58% sinh viên gặp khó khăn trong việc học phát âm, cho thấy rằng việc học phát âm không dễ dàng, dẫn đến việc 100% sinh viên mắc lỗi khi phát âm Các lỗi này sẽ được trình bày cụ thể trong phần tiếp theo.
Biểu đồ 1: Sở thích của sinh viên đối với tiếng Anh Biểu đồ 2: Nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của việc học phát âm
Biểu đồ 3: Đánh giá của sinh viên về khảnăng Biểu đồ 4: Đánh giá của sinh viên vềđộ khó của việc học phát âm phát âm của bản thân
Phân tích l ỗ i phát âm
Để đánh giá thực trạng phát âm nguyên âm tiếng Anh của sinh viên năm nhất không chuyên tại trường ĐHTM, tác giả đã áp dụng ba phương pháp thu thập dữ liệu: ghi âm, phát phiếu khảo sát cho sinh viên và phỏng vấn giáo viên Kết quả cho thấy sinh viên gặp khó khăn trong việc phát âm ở cả bốn khía cạnh chính.
Thích Bình thường Không thích
Khó Bình thường Không khó chút nào
Rất quan trọngQuan trọngBình thườngKhông quan trọng chút nào
3.5.1 Phát âm sai nguyên âm
Tác giả đã tiến hành khảo sát 100 sinh viên năm nhất không chuyên hệ chính quy và sinh viên năm nhất khoa Đào tạo quốc tế, bao gồm cả những sinh viên thi và không thi môn tiếng Anh Kết quả khảo sát về lỗi sai trong phát âm nguyên âm dài và nguyên âm ngắn được trình bày trong bảng dưới đây.
Biểu đồ 5: Tỷ lệ mắc lỗi phát âm nguyên âm
Khoảng 30% sinh viên năm thứ nhất không chuyên Anh gặp khó khăn với các nguyên âm tiếng Anh, nhưng có sự khác biệt rõ rệt trong việc phát âm giữa các sinh viên thi đại học môn tiếng Anh và những sinh viên không thi Cụ thể, chỉ 20% sinh viên năm thứ nhất thi tiếng Anh mắc lỗi phát âm, so với 40% ở sinh viên không thi Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc chú trọng đào tạo tiếng Anh và cần thiết phải đưa tiếng Anh trở thành môn thi tốt nghiệp bắt buộc, nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
Sinh viên được yêu cầu đánh giá khả năng phát âm của mình với 20 nguyên âm tiếng Anh, bao gồm 12 nguyên âm đơn và 8 nguyên âm đôi, nhằm xác định các nguyên âm mà họ thường mắc lỗi Kết quả cho thấy 17 trong số 20 nguyên âm gây khó khăn cho sinh viên năm nhất ĐHTM, chiếm 85%, cho thấy hầu hết sinh viên gặp trở ngại trong giao tiếp do không phát âm chuẩn các nguyên âm tiếng Anh Biểu đồ cũng chỉ ra tỷ lệ mắc lỗi cao ở các nguyên âm như /ɜ:/, /ổ/, /ʊ/, /ʊ/ và /əʊ/, trong đó nguyên âm /ổ/ - không có trong tiếng Việt - có tỷ lệ mắc lỗi lên tới 50% ở sinh viên không thi đại học môn tiếng Anh.
6.c Phát âm sai nguyên âm dài, nguyên âm ng ắ n
Tỷ lệ sinh viên thi và không thi đại học môn tiếng Anh có lỗi phát âm nguyên âm là 45%, trong đó nhóm sinh viên thi khối D, A1 chiếm 30% Một số nguyên âm đôi như /ə ʊ/ thường bị nhầm lẫn với âm /ô/ trong tiếng Việt, dẫn đến việc sinh viên gặp khó khăn trong phát âm Kết quả này phù hợp với những gì giáo viên phỏng vấn về lỗi nguyên âm mà sinh viên thường mắc phải, đặc biệt là đối với sinh viên năm thứ nhất ĐHTM, do những nguyên âm này không tồn tại trong tiếng mẹ đẻ.
Công cụ thu thập dữ liệu thứ hai là ghi âm, cho thấy kết quả đồng nhất với phiếu điều tra Tác giả đã chỉ ra một số từ mà sinh viên đã học nhưng có cách phát âm nguyên âm đáng chú ý Để kiểm tra, 20 sinh viên được yêu cầu phát âm độc lập các từ này.
T ừ Phát âm sai Phát âm đúng SV không thi T A SV thi TA
Emergency /e’mə:d ənsi/ /i’mə:d ənsi/ 5/10 4/10
Purchase /pə’tʃeis/ /’pɜ:t∫əs/ 9/10 8/10
Service /sə’vais/ /sə’vis/ 3/10 3/10
Bảng 4: Số lượng sinh viên phát âm sai nguyên âm trong các từ cho trước
Tỉ lệ phát âm sai các từ như deposit, purchase, effort, emergency, guarantee, appropriate và service rất cao Nguyên nhân không chỉ do âm khó mà còn liên quan đến việc xác định sai trọng âm, ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ, khái quát hoá quy tắc phát âm và thói quen phát âm cũ Các yếu tố này sẽ được phân tích kỹ hơn ở phần sau.
3.5.2 Phát âm sai phụ âm
Nghiên cứu cho thấy rằng việc phát âm sai phụ âm gây khó khăn hơn cho người nghe trong việc hiểu ý nghĩa của người nói so với phát âm sai nguyên âm Điều này cho thấy rằng sai sót trong phát âm phụ âm nghiêm trọng hơn so với sai sót trong phát âm nguyên âm Trong khi tiếng Việt chỉ có 20 nguyên âm, số lượng phụ âm lại phong phú hơn, bao gồm các lỗi như phát âm sai các phụ âm không có trong tiếng Việt, phát âm sai phụ âm trong từ gốc, phát âm sai phụ âm cuối với hậu tố -s, -ed, cũng như các lỗi trong việc phát âm ngọng n, l và các cụm phụ âm.
3.5.3 Phát âm sai các phụ âm không có trong tiếng Việt
Theo kết quả từ phiếu điều tra, ghi âm và phỏng vấn giáo viên, những lỗi thường gặp trong tiếng Việt chủ yếu liên quan đến các phụ âm không có trong ngôn ngữ này Biểu đồ dưới đây thể hiện sự thống kê về các lỗi này.
Biểu đồ 6: Tỷ lệ mắc lỗi phát âm phụâm độc lập
Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh viên năm nhất không thi tiếng Anh mắc nhiều lỗi phát âm hơn so với sinh viên thi, đặc biệt là ở các âm không có trong tiếng Việt như /θ/, /ð/, / / và /d/ Cụ thể, sinh viên không thi đại học mắc lỗi nhiều nhất ở âm /ð/ (42%), /d/ (50%) và /θ/ (35%) Trong khi đó, sinh viên thi khối D, A1 gặp khó khăn chủ yếu với âm /θ/ (30%) và /ð/ (30%) Các âm này thường bị sinh viên phát âm sai, như /θ/ thành /t’/, /ð/ thành /d/, / / thành /z/ và /d/ thành /j/ hoặc /z/ Đặc biệt, tỷ lệ mắc lỗi ở âm /ŋ/ và /z/ của sinh viên không thi đại học là 12%, cao hơn so với sinh viên thi khối D, A1 là 5%.
3.5.4 Phát âm sai phụ âm trong từ gốc và không đọc phụ âm cuối
Người Việt thường không phát âm phụ âm cuối do ảnh hưởng của tiếng Việt, dẫn đến việc phát âm sai các phụ âm trong từ Để khảo sát tình trạng này, tác giả đã yêu cầu 20 sinh viên, bao gồm cả những người thi đại học tiếng Anh và không thi, đọc một số từ đã được chuẩn bị trước và ghi nhận lại các lỗi phát âm sai.
T ừ PÂ sai PÂ đúng SV kh ố i A SV kh ố i D invent /in’ven/ /in’vent/ 4/10 6/10 conduct /kodʌk/ /kodʌkt/ 4/10 4/10
Bảng 5: Sốlượng sinh viên phát âm sai phụ âm trong các từcho trước
Hơn 50% sinh viên năm nhất không chuyên tiếng Anh phát âm sai các từ, cho thấy sự thiếu chú trọng trong việc luyện tập phát âm.
Số lượng sinh viên thi khối D, A1 mắc lỗi về phát âm nguyên âm không phải là cao nhất, nhưng tỷ lệ lỗi vẫn ở mức 40% - 60% Điều này cho thấy khả năng phát âm của sinh viên năm thứ nhất, dù có hoặc không thi đại học tiếng Anh, vẫn còn yếu kém và cần được cải thiện sớm.
Trong phiếu điều tra, câu hỏi số 5 yêu cầu người tham gia cho biết liệu họ có mắc lỗi phát âm nào không, và nếu có, đó là những lỗi gì Kết quả cho thấy có nhiều người gặp khó khăn trong việc chú ý đến âm cuối khi phát âm.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, sinh viên năm thứ nhất thi khối D và A1 có tỷ lệ không chú ý đến phát âm âm cuối lên đến 46%, trong khi đó, tỷ lệ này ở các khối khác không thi tiếng Anh là 54%.
ĐỀ XU Ấ T CÁC GI Ả I PHÁP
Về phía sinh viên
Để phát âm chuẩn và giao tiếp tiếng Anh hiệu quả, sinh viên cần chủ động trong việc học tập và tự luyện tập Đây là yếu tố quyết định giúp sinh viên thành công Đặc biệt, sinh viên năm nhất ĐHTM cần thực hiện các bước cụ thể để cải thiện khả năng phát âm tiếng Anh của mình.
Sinh viên cần nhận thức rõ tầm quan trọng của phát âm đúng trong việc giao tiếp tiếng Anh, vì phát âm chuẩn là yếu tố quyết định cho sự thành công trong giao tiếp Phát âm sai có thể khiến người nghe không hiểu nội dung, do đó, việc chú trọng vào phát âm từ những bước đầu như tra cứu từ điển và luyện tập là rất cần thiết Sinh viên nên bắt đầu bằng cách tra cứu phần phát âm trước khi tìm nghĩa từ mới và kết hợp luyện phát âm với việc nghe nói qua băng đĩa hoặc phim Qua đó, sinh viên có cơ hội cải thiện kỹ năng thực hành tiếng và điều chỉnh những âm chưa chính xác, giúp phát âm gần gũi hơn với người bản ngữ.
* Sinh viên cần nhận biết và biết cách phát âm đúng các nguyên âm, phụ âm trong bảng/ hệ thống âm vị tiếng Anh
Sinh viên cần nắm vững cách phát âm chuẩn các âm vị trong hệ thống âm vị tiếng Anh và phân biệt rõ các âm vị khác nhau Việc nhận biết các âm vị giúp sinh viên phát âm từ và cụm từ trong từ điển dễ dàng hơn Khi cả giáo viên và sinh viên cùng hiểu hệ thống âm vị, việc sửa chữa và giải thích lỗi phát âm sẽ trở nên đơn giản hơn, từ đó nâng cao hiệu quả dạy và học các kỹ năng tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng nghe và nói.
* Luyện nghe nói tiếng Anh thường xuyên
Thường xuyên luyện tập nghe nói qua các đoạn hội thoại và bài nói ngắn từ người bản ngữ trên băng đĩa, truyền hình hoặc internet là rất quan trọng Sinh viên có thể bắt chước và phát âm theo từng từ, cụm từ hoặc câu để dần quen với âm và giọng điệu của người bản ngữ Nghe và nói là hai kỹ năng song hành, do đó việc luyện tập cả hai sẽ giúp sinh viên cải thiện khả năng phát âm và thể hiện tốt hơn trong giao tiếp tiếng Anh.
* Ứng dụng một số phần mềm học tiếng hỗ trợ việc học phát âm tiếng Anh
Hiện nay, có nhiều phương pháp học phát âm hiệu quả như sử dụng băng đĩa, sách vở, hoặc cassette, nhưng sinh viên cần đầu tư thời gian và công sức để luyện tập Với sự phát triển của Internet, sinh viên có thêm nhiều cơ hội để cải thiện kỹ năng phát âm và nghe nói, cũng như các kỹ năng tiếng Anh khác Họ có thể dễ dàng truy cập vào các tài liệu trên các trang web học trực tuyến hoặc tải các phần mềm học phát âm để hỗ trợ quá trình học tập.
"Pronunciation Power, Tell me more, Speech Solutions" là những phần mềm từ điển hỗ trợ phát âm, bao gồm Longman và Lạc Việt, có thể cài đặt trên máy tính Những tài liệu này sẽ giúp sinh viên nâng cao khả năng phát âm và học tiếng Anh một cách hiệu quả hơn.
V ề phía Nhà trườ ng và giáo viên
Để cải thiện lỗi phát âm của sinh viên năm nhất ĐHTM, nhà trường và giáo viên tiếng Anh cần triển khai các giải pháp hỗ trợ nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.
* Tăng thời lượng học tiếng Anh cho sinh viên năm thứ nhất không chuyên
Trong chương trình đại học kéo dài 4 năm, sinh viên chỉ được học 2 tín chỉ về ngữ âm trong năm thứ nhất, dẫn đến việc tiếp cận kiến thức hạn chế và thiếu thời gian luyện tập Sự chú trọng vào phát âm chuẩn từ cả giáo viên và sinh viên còn thấp, khiến phần lớn sinh viên phải tự học mà không có nhiều sự hỗ trợ Để nâng cao sự quan tâm của sinh viên đối với phát âm chuẩn và giúp họ nhận diện lỗi phát âm, nhà trường cần tăng cường thời lượng các học phần tiếng Anh, đặc biệt là cho sinh viên năm thứ nhất.
* Tạo điều kiện vềcơ sở vật chất cho việc dạy và học tiếng Anh
Cơ sở vật chất đóng vai trò quan trọng trong việc dạy và học, vì vậy nhà trường cần đầu tư vào phòng học đa chức năng với trang thiết bị như máy chiếu, loa và đài để nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập, đặc biệt là trong việc dạy-học phát âm cho sinh viên Hiện tại, nhiều phòng học đã được trang bị máy chiếu nhưng chất lượng vẫn còn kém, trong khi các phòng học tiếng Anh tại nhà C và D lại thiếu hệ thống loa, dẫn đến hiệu quả kém trong các giờ học nghe nói Ngoài ra, nhà trường cũng nên bổ sung thư viện với sách, băng đĩa và tài liệu hỗ trợ để cải thiện kỹ năng nghe nói và giao tiếp tiếng Anh cho sinh viên.
* Giúp sinh viên phân biệt được sự khác nhau giữa hai hệ thống phụ âm, nguyên âm tiếng Anh và tiếng Việt
Việc nhận biết sự khác biệt giữa hai hệ thống âm thanh của tiếng Anh và tiếng Việt là rất quan trọng, giúp sinh viên giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực từ tiếng mẹ đẻ trong quá trình học tiếng Anh Điều này cũng giúp khắc phục những thói quen không đúng và chuyển di tiêu cực trong việc học ngoại ngữ Do đó, trong quá trình giảng dạy tiếng Anh, giáo viên cần giới thiệu đồng thời hai hệ thống phát âm của tiếng Anh và tiếng Việt, đồng thời hướng dẫn sinh viên nhận thức rõ ràng về sự khác nhau giữa chúng.
* Giáo viên cần kết hợp các phương pháp giảng dạy khác nhau vào việc giảng dạy tiếng Anh và chú ý luyện phát âm cho sinh viên
Phương pháp giảng dạy linh hoạt của giáo viên là yếu tố then chốt trong việc nâng cao trình độ tiếng Anh và khả năng phát âm của sinh viên Khi giáo viên áp dụng các bước và thủ thuật giảng dạy một cách sáng tạo, bài học sẽ trở nên hấp dẫn và dễ hiểu hơn, từ đó kích thích động lực học tập của sinh viên Đặc biệt trong các lớp học đông học viên (40-50 sinh viên), phương pháp này giúp giáo viên quản lý lớp học hiệu quả hơn, đảm bảo từng sinh viên đều có cơ hội học tập tốt.
* Chú tr ọng đế n vi ệ c d ạ y phát âm chu ẩn theo ngườ i b ả n ng ữ
Phát âm chuẩn và chính xác là mục tiêu quan trọng trong việc dạy và học ngoại ngữ, đồng thời cũng là tiêu chí đánh giá trình độ ngôn ngữ của sinh viên Để nâng cao khả năng giao tiếp, cần chú trọng vào việc giới thiệu và luyện tập các kỹ năng như nối từ, trọng âm, ngữ điệu và nhịp điệu Qua đó, sinh viên sẽ hoàn thiện năng lực phát âm tiếng Anh theo chuẩn người bản ngữ.
Tác giả đã tiến hành nghiên cứu về lỗi phát âm tiếng Anh của sinh viên năm nhất trường Đại học Thương mại nhằm phát hiện và phân tích các lỗi phát âm phổ biến, như lỗi nguyên âm, phụ âm, trọng âm và ngữ điệu Nghiên cứu được thực hiện trên 100 sinh viên và một số giáo viên, sử dụng phiếu điều tra và ghi âm để thu thập dữ liệu Kết quả cho thấy sinh viên thường mắc phải các lỗi như không phân biệt nguyên âm ngắn, dài, phát âm sai các phụ âm không có trong tiếng Việt, và gặp khó khăn với trọng âm và ngữ điệu Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu luyện tập, trang thiết bị học tập không đầy đủ, thói quen phát âm sai, ảnh hưởng của tiếng địa phương, và phương pháp giảng dạy chưa hiệu quả Nghiên cứu nhằm đề xuất giải pháp nâng cao khả năng phát âm của sinh viên, góp phần cải thiện chất lượng giảng dạy tiếng Anh tại trường.
Dựa trên thực trạng hiện nay, tác giả đã đề xuất một số giải pháp nhằm giảm thiểu lỗi phát âm của sinh viên và cải thiện khả năng phát âm của họ Đồng thời, tác giả cũng gợi ý một số hoạt động thiết thực cho giáo viên và sinh viên trong quá trình giảng dạy và học tiếng Anh, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tiếng Anh tại trường ĐHTM.
M ộ t s ố ph ầ n m ề m h ọ c ti ế ng Anh tham kh ả o
Phần mềm Pronunciation Power 1&2, đi kèm với đĩa, là chương trình luyện phát âm hiệu quả, giúp người học nắm vững từng âm vị, từ và câu Giao diện đồ họa sinh động thể hiện cấu trúc vòm miệng khi phát âm, cho phép người học quan sát và bắt chước để cải thiện khả năng phát âm chính xác.
Hình 1: Giao diện phần mềm Pronunciation Power 1&2
Phần mềm dạy cách nói từng câu tiếng Anh đúng ngữđiệu, trọng âm
Hình 2: Giao diện phần Bài học – có mô tả cửđộng của miệng và cấu âm
Hình 3: Giao diện phần bài tập – các loại bài tập luyện phát âm được thiết kế trong phần mềm
Hình 4: Giao diện phần Từđiển hỗ trợ
Hình 5: Giao diện Trò chơi –giúp sinh viên thư giãn, vừa học, vừa chơi
Tell Me More là phần mềm học ngôn ngữ hàng đầu thế giới, nổi bật với công nghệ nhận dạng giọng nói tiên tiến và khả năng cá nhân hóa khóa học, được người dùng và giáo viên ngôn ngữ đánh giá cao.
Phần mềm học ngôn ngữ TELL ME MORE® mang đến giải pháp học ngôn ngữ sâu rộng và chất lượng vượt trội so với các phần mềm khác Với sự kết hợp giữa nội dung sáng tạo và lý thuyết học tối ưu, TELL ME MORE® đã phát triển các phương pháp học ngôn ngữ dựa trên hơn 20 năm nghiên cứu và đầu tư, tạo nên một chương trình học ngôn ngữ đột phá.
PHI ẾU ĐIỀ U TRA DÀNH CHO SINH VIÊN
Phiếu điều tra này được thiết kế để xác định các lỗi phát âm mà sinh viên năm nhất không chuyên tại trường Đại học Thương mại gặp phải Thông tin và câu trả lời mà bạn cung cấp sẽ chỉ được sử dụng cho mục đích nghiên cứu, không nhằm vào bất kỳ mục đích nào khác.
- B ạn đã họ c ti ếng Anh được bao lâu? ………
- B ạn đế n t ừ đâu? Thành th ị Nông thôn
B ạn hãy đánh dấ u (V) vào ô bên c ạ nh câu tr ả l ờ i mà b ạ n l ự a ch ọ n
1 B ạ n có thích h ọ c ti ế ng Anh không?
R ấ t thích Thích Bình thườ ng Không thích
2 B ạn có thi đạ i h ọ c môn ti ế ng Anh không?
3 B ạ n t ự đánh giá như thế nào v ề kh ả năng phát âm củ a b ả n thân?
4 B ạ n th ấ y h ọ c phát âm khó hay không?
R ấ t khó Khó Bình thườ ng Không khó chút nào
5 B ạ n có m ắ c l ỗ i nào khi phát âm không?
Trong quá trình học phát âm tiếng Anh, có nhiều lỗi phổ biến mà người học thường gặp phải Những lỗi này bao gồm việc không chú ý phát âm các âm cuối, phát âm sai các động từ có đuôi "-ed" và "-s", cũng như sai nguyên âm dài và ngắn Ngoài ra, việc phát âm sai các cụm phụ âm như ‘sts’, ‘ts’, ‘str’, và ‘tr’ cũng rất thường xảy ra Người học cũng có thể mắc lỗi sai trọng âm từ và trọng âm câu, cũng như sai ngữ điệu Một số lỗi khác bao gồm phát âm sai âm đầu /j/ trong các từ như "yes" và "yellow", và phát âm sai các âm bật hơi.
6 Bạn thường mắc lỗi khi phát âm những nguyên âm nào?
7 Bạn thường mắc lỗi khi phát âm các phụ âm nào?
8 B ạ n có hi ể u các khái ni ệ m sau không? a Tr ọ ng âm (t ừ , câu): Có, r ấ t k ỹ Có nhưng lơ mơ Không hi ể u gì c ả b Ng ữ điệ u: Có, r ấ t k ỹ Có nhưng lơ mơ Không hi ể u gì c ả
9 Nguyên nhân nào dẫn tới các lỗi phát âm của bạn? a Do t ốc độ nói c ủ a b ạ n (quá nhanh ho ặ c quá ch ậ m) b.Do ảnh hưở ng c ủ a ti ếng địa phương. c.Do ít luy ệ n t ậ p phát âm d.Do nh ững thói quen phát âm cũ e Do chưa biết/ chưa tra cách đọ c f.Do s ự khác bi ệ t gi ữ a h ệ th ố ng âm ti ế ng Anh và ti ế ng Vi ệ t g.Do thi ế u các trang thi ế t b ị và cơ sở v ậ t ch ấ t khi d ạ y môn Ng ữ âm h Do phương pháp sử a l ỗ i c ủa giáo viên chưa phù hợ p (giáo viên ít khi s ử a l ỗ i phát âm c ủ a b ạ n ho ặ c quá nh ấ n m ạnh đế n l ỗ i c ủ a b ạ n làm b ạ n thi ế u t ự tin khi phát âm )
11 Theo b ạ n c ần làm gì để c ả i thi ệ n kh ả năng phát âm củ a sinh viên năm thư nhấ t không chuyên, ĐH Thương mại? a Sinh viên nên đượ c h ọ c m ộ t s ố gi ờ v ớ i giáo viên b ả n x ứ để có môi trườ ng ti ế p xúc v ớ i Ti ế ng Anh chu ẩ n b Sinh viên nên đầu tư nhiề u th ời gian hơn vào việ c luy ệ n t ậ p phát âm e Giáo viên nên có m ột chương trình dạ y phát âm c ụ th ể không nh ững để nâng cao s ự chính xác mà còn độ trôi ch ả y trong phát âm c ủ a sinh viên f Giáo viên nên s ử d ụng đa dạ ng các thi ế t b ị , hình ảnh và âm thanh để gi ả ng d ạ y môn ng ữ âm g Các bi ệ n pháp khác
B Ả NG CÂU H Ỏ I PH Ỏ NG V Ấ N DÀNH CHO GIÁO VIÊN
1 Theo quý thầy/cô, sinh viên năm thứ nhất không chuyên Anh ĐHTM thường mắc những lỗi phát âm nào?
2 Quý thầy/cô có thể nêu các lỗi phát âm nguyên âm nào mà sinh viên năm thứ nhất không chuyên Anh ĐHTM thường mắc?
3 Quý thầy/cô có thể nêu các lỗi phát âm phụ âm nào mà sinh viên năm thứ nhất không chuyên Anh ĐHTM thường mắc?
4 Quý thầy/cô có thể nêu các lỗi phát âm trọng âm nào mà sinh viên năm thứ nhất không chuyên Anh ĐHTM thường mắc?
5 Quý thầy/cô có thể nêu các lỗi nào ngữđiệu mà sinh viên năm thứ nhất không chuyên Anh ĐHTM thường mắc?
6 Theo quý thầy/cô, nguyên nhân nào dẫn đến các lỗi trên?
7 Quý thầy/cô có giải pháp nào nhằm khắc phục các lỗi phát âm của sinh viên năm thư nhất không Anh chuyên ĐHTM?
