Mục tiêu nghiên cứu
Luận văn này tổng hợp và hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản liên quan đến kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) thông qua Kho bạc Nhà nước (KBNN), đồng thời phân tích đặc điểm kiểm soát thu chi tại KBNN.
Bài viết này phân tích và đánh giá thực trạng công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) qua Kho bạc Nhà nước Huyện Tân Hiệp Mục tiêu là xác định những kết quả đạt được cũng như những hạn chế còn tồn tại trong công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB từ nguồn vốn ngân sách nhà nước (NSNN).
Để nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB tại KBNN Huyện Tân Hiệp, tỉnh Kiên Giang, cần đề xuất một số giải pháp cụ thể Những giải pháp này không chỉ giúp hoàn thiện quy trình kiểm soát mà còn phù hợp với đặc điểm của ngành Kho bạc hiện nay.
Phương pháp nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu khảo sát thực trạng công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản tại Kho bạc Nhà nước Huyện Tân Hiệp, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm soát chi đầu tư hiện nay Để đạt được mục tiêu này, nghiên cứu sử dụng kết hợp nhiều phương pháp khác nhau, tận dụng tính hợp lý và ưu việt của từng loại phương pháp nghiên cứu khoa học.
Nghiên cứu dữ liệu thứ cấp đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các luận điểm về kiểm soát, giúp hệ thống hóa và phân tích các quy định của Nhà nước liên quan đến quản lý ngân sách nhà nước.
Nghiên cứu dữ liệu sơ cấp nhằm thu thập và phân tích thông tin về thực trạng tổ chức công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản tại Kho bạc Nhà nước Huyện Tân Hiệp hiện nay.
Luận văn áp dụng các phương pháp tiếp cận thông tin, nghiên cứu lý thuyết, cùng với phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh và đối chiếu thực tế nhằm làm rõ vấn đề nghiên cứu.
Bố cục của luận văn
Ngoài Phần mở đầu và Kết luận, luận văn gồm 3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận về kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản qua Kho Bạc Nhà Nước
- Chương 2: Thực trạng công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN
Huyện Tân Hiệp - Tỉnh Kiên Giang
- Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN Huyện Tân Hiệp - Tỉnh Kiên Giang.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC
1.3.1 Nhóm nhân tố bên trong
Kiểm soát chi đầu tư XDCB là yếu tố quan trọng trong quản lý vốn đầu tư, với cơ chế quản lý ảnh hưởng trực tiếp đến quy trình này Khi yêu cầu quản lý thay đổi, đối tượng và phương thức kiểm soát cũng sẽ được điều chỉnh theo Một cơ chế nhất định sẽ định hình phương thức và cách thức kiểm soát, do đó, sự thay đổi trong cơ chế quản lý sẽ dẫn đến sự thay đổi trong công tác kiểm soát để đáp ứng yêu cầu mới.
Môi trường kiểm soát là yếu tố quan trọng trong quản lý vốn đầu tư XDCB, thể hiện qua thái độ và khả năng của nhà quản lý đối với các chính sách và thủ tục kiểm soát chi đầu tư Sự trung thực và giá trị đạo đức của cán bộ, nhân viên, cùng với cơ cấu tổ chức, phân công trách nhiệm và quyền lực, cũng như chính sách nhân sự, đều ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả kiểm soát Các hành động, chế độ và thể thức trong môi trường kiểm soát phản ánh thái độ chung của lãnh đạo đơn vị đối với quy trình kiểm soát.
1.3.1.3 Hệ thống thông tin kế toán
Hệ thống kế toán có mục đích nhận diện, thu thập, phân loại, phân tích, ghi chép và báo cáo các khoản mục thanh toán và quyết toán vốn đầu tư của đơn vị Để đạt được hiệu quả, hệ thống kế toán cần đảm bảo các mục tiêu tổng quát nhất định.
Dữ liệu kế toán phải được ghi chép chính xác và đầy đủ, phản ánh đúng mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh Mỗi giao dịch cần được phê duyệt và không được bỏ sót bất kỳ nghiệp vụ nào để đảm bảo tính chính xác của số liệu kế toán.
1.3.1.4 Các thủ tục kiểm soát và tổ chức hệ thống KSNB tại các đơn vị
Các thể thức kiểm tra, kiểm soát trong công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng (XDCB) dựa trên các quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, mục lục Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư, và các Nghị định quản lý đầu tư xây dựng Những chế độ định mức XDCB được thiết lập nhằm đảm bảo các hoạt động cần thiết được thực hiện hiệu quả, góp phần đạt được các kế hoạch và mục tiêu đã đề ra.
Sự phát triển của một đơn vị phụ thuộc vào đội ngũ cán bộ, nhân viên, đặc biệt là những người làm công tác kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng cơ bản Đội ngũ cán bộ có năng lực, trình độ và phẩm chất đạo đức tốt là yếu tố quyết định cho sự thành công trong công tác kiểm soát chi đầu tư.
1.3.2 Nhóm nhân tố bên ngoài
Mục tiêu và quy trình kiểm soát của đơn vị phải tuân thủ các quy định của Nhà nước và sự giám sát từ các cơ quan có thẩm quyền ở nhiều cấp độ.
Quan điểm chỉ đạo từ cơ quan chủ quản và các cơ quan kiểm tra như Thanh tra, Kiểm toán đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến hệ thống kiểm soát của đơn vị.
1.4 KINH NGHIỆM KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC TẠI CÁC ĐƠN VỊ KHÁC
1.4.1 Kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản qua Kho bạc Nhà nước Kiên Giang
Trong những năm qua, tỉnh Kiên Giang đã có sự phát triển kinh tế - xã hội nhanh chóng và ổn định, giữ vị trí là tỉnh đô thị loại 1 và là nơi đáng sống với chỉ số PCI về năng lực cạnh tranh doanh nghiệp dẫn đầu nhiều năm liền Đặc biệt, đầu tư xây dựng cơ bản đã phát triển mạnh mẽ, huy động nhiều nguồn vốn cho hạ tầng đô thị, góp phần tạo ra của cải vật chất và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Nhờ đó, Kiên Giang đang dần trở thành trung tâm kinh tế thương mại dịch vụ hàng đầu ở vùng kinh tế trọng điểm Trung Trung Bộ, nổi bật trong lĩnh vực du lịch và công nghệ thông tin.
Trong những năm gần đây, kinh tế Kiên Giang đã ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ và ổn định, góp phần tạo ra nhiều việc làm và cải thiện thu nhập, đời sống của người dân Sự phát triển này cũng nâng cao năng lực quản lý Nhà nước trong các lĩnh vực, đặc biệt là trong việc quản lý và kiểm soát chi cho đầu tư xây dựng cơ bản Qua thực tiễn triển khai cơ chế quản lý, đã xuất hiện những điểm nổi bật trong công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản.
Dựa trên các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản do Trung ương ban hành, UBND Tỉnh Kiên Giang đã cụ thể hóa hệ thống pháp luật và đổi mới cơ chế, chính sách đầu tư Tỉnh tập trung hướng dẫn triển khai hiệu quả các Luật liên quan như Đầu tư, Đấu thầu, Doanh nghiệp, và Kinh doanh bất động sản, đồng thời cải cách mạnh mẽ cơ chế phân bổ vốn đầu tư theo hướng công khai, minh bạch Hệ thống văn bản pháp luật trong lĩnh vực xây dựng cơ bản được hoàn thiện, đảm bảo tính thống nhất giữa các cấp và giữa Trung ương với địa phương, nhằm giảm thiểu khó khăn cho nhà đầu tư Kiên Giang thường xuyên tổ chức tập huấn về quản lý đầu tư xây dựng, cung cấp kiến thức và hướng dẫn chi tiết về quy trình đầu tư Việc cụ thể hóa quy trình quản lý đã tạo bước đột phá trong cải cách hành chính, nâng cao trách nhiệm của bộ máy Nhà nước, đồng thời xử lý nghiêm minh những cá nhân vi phạm, loại bỏ cán bộ kém chất lượng và không đáp ứng yêu cầu trong quản lý đầu tư xây dựng.
1.4.2 Kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản qua Kho bạc Nhà nước Kiên Hải– Tỉnh Kiên Giang
KBNN Kiên Hải đã chủ động phối hợp với các ngành liên quan để hướng dẫn các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước, tháo gỡ khó khăn trong kiểm soát chi Đồng thời, KBNN tăng cường công tác kiểm soát chi NSNN, đảm bảo các khoản chi được kiểm soát chặt chẽ, đúng chế độ và định mức chi tiêu, phù hợp với chức năng của huyện.
KBNN Kiên Hải đã triển khai hiệu quả công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB bằng cách thực hiện kịp thời các quyết định giao kế hoạch vốn từ Kho bạc Nhà nước và UBND Tỉnh cho tổ nghiệp vụ Đồng thời, KBNN Kiên Hải chỉ đạo kiểm soát và giải ngân các hồ sơ thanh toán từ các chủ đầu tư và ban quản lý dự án, đảm bảo quy trình diễn ra nhanh chóng và đúng hạn Ngoài ra, KBNN Kiên Hải cũng chú trọng đôn đốc thu hồi tạm ứng, không để tồn đọng hồ sơ đề nghị thanh toán của khách hàng.
Từ đầu năm, KBNN Kiên Hải đã tích cực kiểm soát thanh toán vốn đầu tư XDCB và thu hồi các khoản tạm ứng, thực hiện chỉ đạo của UBND Tỉnh Kiên Giang về tăng cường công tác đầu tư xây dựng và giải ngân vốn KBNN Kiên Hải đã chỉ đạo các đơn vị phối hợp chặt chẽ với các chủ đầu tư để nắm bắt tình hình triển khai dự án và đôn đốc tiến độ giải ngân Điều này đảm bảo việc thanh toán vốn đầu tư XDCB diễn ra thuận lợi, đáp ứng yêu cầu giải ngân và không để tình trạng chứng từ thanh toán bị tồn đọng quá thời gian quy định, với tỷ lệ giải ngân luôn đạt cao so với kế hoạch giao.
Ngoài ra, báo cáo tình hình thực hiện giải ngân vốn đầu tư XDCB được
KBNN Kiên Hải báo cáo hàng tháng, số liệu cập nhật từng ngày theo từng dự án, phục vụ tốt nhất cho các cấp chính quyền địa phương
1.4.3 Kinh nghiệm rút ra cho Kho bạc Nhà nước Huyện Tân Hiệp - Tỉnh Kiên Giang
Khi nghiên cứu kinh nghiệm quản lý Nhà nước đối với dự án đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) bằng vốn ngân sách nhà nước (NSNN) thông qua Kho bạc Nhà nước (KBNN) Huyện Tân Hiệp, có thể nhận thấy rằng việc áp dụng các quy định và quy trình chặt chẽ là rất quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính công.
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC HUYỆN TÂN HIỆP – TỈNH KIÊN GIANG
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC HUYỆN TÂN HIỆP
Dưới sự chỉ đạo kịp thời của Kho bạc Nhà nước Kiên Giang, KBNN Huyện Tân Hiệp đã chủ động tiếp nhận và kiểm tra nguồn vốn từ Phòng Tài chính – Kế hoạch và Phòng Kiểm soát chi Đơn vị cam kết thực hiện quy trình kiểm soát chặt chẽ, đúng định mức giá do Nhà nước quy định, nhằm đảm bảo giải ngân kịp thời cho các đơn vị thi công, giảm thiểu thời gian thủ tục mà vẫn đảm bảo tuân thủ chế độ và quy trình.
Công tác kiểm soát chi đầu tư và vốn sự nghiệp tại Kho bạc Nhà nước Huyện Tân Hiệp đã được thực hiện nghiêm túc theo Quy chế quản lý đầu tư và xây dựng Qua đó, đơn vị đã đạt được một số thành công ban đầu, hình thành quy trình nghiệp vụ và tích lũy kinh nghiệm Những nỗ lực này đã góp phần quan trọng vào việc quản lý và thanh toán vốn đầu tư, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước.
Công tác cấp phát vốn đầu tư đã được thực hiện kịp thời và đúng đối tượng, mục đích, giúp quyết toán nhanh chóng và đưa công trình vào sử dụng hiệu quả Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội trong những năm qua, góp phần quan trọng vào sự tăng trưởng kinh tế của huyện, với số thu ngân sách và GDP bình quân đầu người liên tục tăng.
2.3.2 Những tồn tại và hạn chế
Mặc dù đã đạt được một số kết quả tích cực, công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản tại Kho bạc Nhà nước Huyện Tân Hiệp vẫn còn nhiều hạn chế và tồn tại cần khắc phục.
2.3.2.1 Hạn chế về cơ chế quản lý kiểm soát chi đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước
Các hạn chế trong cơ chế quản lý và kiểm soát thanh toán vốn đầu tư XDCB đã chỉ ra những tồn tại trong quy trình này Để làm rõ hơn, cần đánh giá cụ thể các hạn chế ở từng giai đoạn kiểm soát hồ sơ thanh toán vốn đầu tư XDCB.
2.3.2.2 Giai đoạn tiếp nhận và kiểm soát hồ sơ thanh toán vốn đầu tư XDCB ban đầu
Kiểm soát chi đầu tư tại Kho bạc Nhà nước Huyện Tân Hiệp hiện nay chịu sự điều chỉnh của nhiều văn bản pháp luật Tuy nhiên, giữa các văn bản này tồn tại nhiều điểm chưa thống nhất và mâu thuẫn, đặc biệt là giữa Luật Đất đai, Luật Đấu thầu và Luật Xây dựng.
Nhiều văn bản pháp lý thường xuyên thay đổi trong thời gian ngắn, dẫn đến sự không nhất quán và thiếu tính dự báo, gây khó khăn trong việc triển khai thực hiện Việc chậm ban hành các văn bản dưới luật tạo ra tình trạng "Luật chờ Nghị định, Nghị định chờ Thông tư" Sự thay đổi liên tục của các văn bản từ Trung ương và địa phương khiến cho việc nắm bắt và áp dụng gặp khó khăn, đặc biệt là ở cấp huyện, ảnh hưởng đến nhiệm vụ kiểm soát chi vốn đầu tư.
Công tác bố trí kế hoạch vốn hiện nay chưa khoa học và không phù hợp với thực tế, dẫn đến nhiều dự án chưa đủ điều kiện vẫn được cấp vốn, gây khó khăn trong triển khai và thanh toán Theo quy định, chỉ những dự án đã có chủ trương đầu tư và tổng mức đầu tư mới được bố trí kế hoạch, nhưng thực tế lại cho thấy ngược lại, khi dự án được cấp vốn trước rồi mới lập dự án Hằng năm, Phòng Tài chính - Kế hoạch căn cứ vào nhu cầu thực tế và khả năng ngân sách để tham mưu cho UBND về kế hoạch vốn, nhưng nhiều dự án đã ghi kế hoạch lại không thực hiện được, trong khi nhiều dự án không được ghi kế hoạch từ đầu năm vẫn được triển khai Điều này dẫn đến việc điều chỉnh kế hoạch nhiều lần trong năm, gây khó khăn và tốn thời gian cho Kho bạc Nhà nước trong việc cập nhật và thực hiện kế hoạch.
Việc không chú trọng vào việc lập kế hoạch vốn đầu tư từ đầu năm và thiếu điều chỉnh kịp thời đã dẫn đến tình trạng dồn việc triển khai thi công và thanh toán vào cuối năm, gây áp lực lớn cho Kho bạc Nhà nước Trong khi đó, một số dự án được phân bổ kế hoạch từ đầu năm lại không được các chủ đầu tư triển khai tích cực, dẫn đến việc tổ chức đấu thầu vào cuối năm, khiến cho nhiều dự án không thể hoàn thành trong năm kế hoạch và thường phải kéo dài sang năm sau.
2.3.2.3 Giai đoạn kiểm soát hồ sơ thanh toán vốn đầu tư XDCB
Công tác giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản vẫn gặp nhiều khó khăn, dẫn đến chậm tiến độ Một số dự án đã được phân bổ vốn nhưng chưa hoàn tất thủ tục đầu tư hoặc chưa có quyết định phê duyệt, trong khi đó, việc lập thiết kế dự toán cũng kéo dài thời gian chờ đợi Hơn nữa, chất lượng khảo sát và thiết kế của một số dự án còn hạn chế, thường xuyên phải điều chỉnh, ảnh hưởng đến tiến độ thi công.
Hiện nay, nhiều dự án và công trình thường áp dụng hình thức chỉ định thầu hoặc đấu thầu hạn chế, dẫn đến việc không lựa chọn được các nhà thầu có năng lực chuyên môn và tiềm lực tài chính phù hợp Tình trạng này gây ra thất thoát, lãng phí và giảm hiệu quả, đồng thời chất lượng công trình không được đảm bảo Nhiều công trình đã khởi công từ lâu nhưng vẫn chưa được quyết toán do nhà thầu không hoàn thành đúng tiến độ, dẫn đến nguồn vốn bị ứ đọng và không phát huy hiệu quả.
Trình độ quản lý vốn đầu tư của một số Ban quản lý dự án (BQLDA) còn yếu, đặc biệt là các BQLDA kiêm nhiệm, gây ra tình trạng giải ngân thanh toán vốn đầu tư chậm Hơn nữa, công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều vướng mắc, làm cho tiến độ giải ngân toàn bộ kế hoạch vốn đầu tư càng bị chậm trễ.
Việc tuân thủ trình tự thủ tục đầu tư và xây dựng cùng với định mức đơn giá nhà nước là rất quan trọng Tuy nhiên, nhiều Ban Quản lý Dự án (BQLDA) có trình độ chuyên môn yếu kém, dẫn đến việc tiếp thu các văn bản chế độ bị hạn chế và gây ra sai sót trong quá trình thanh toán Thêm vào đó, sự thiếu hụt về chế độ đơn giá và định mức, cùng với việc thoả thuận định mức đơn giá cho một số công trình đặc thù chưa thống nhất và chậm trễ, đã gây khó khăn cho công tác quản lý Thực tế cho thấy nhiều công trình được thiết kế và thi công song song, hoặc chỉ được phê duyệt bổ sung sau khi thi công hoàn tất.
- Công tác quản lý và điều hành các loại nguồn vốn ở địa phương còn nhiều cứng nhắc và chưa thực sự linh hoạt:
Hiện nay, Huyện Tân Hiệp đang quản lý nhiều loại nguồn vốn khác nhau, điều này nhằm mục đích quản lý thu ngân sách chi tiết hơn Tuy nhiên, việc phân loại nguồn vốn gây phức tạp và mất thời gian trong quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản Một công trình có thể được đầu tư hoàn toàn bằng nguồn ngân sách nhà nước, nhưng trong quá trình phê duyệt dự án, các cấp có thẩm quyền lại chia ra nhiều nguồn vốn cụ thể Điều này dẫn đến tình trạng không thể đảm bảo nguồn vốn đúng như dự án đã phê duyệt, vì một dự án thường kéo dài nhiều năm và tình hình có thể thay đổi Hệ quả là kế hoạch vốn tại địa phương thường bị động, yêu cầu điều chỉnh liên tục để phù hợp với thực tế nguồn vốn hiện có.
2.3.2.4 Giai đoạn kiểm soát quyết toán vốn đầu tư XDCB
Quy trình kiểm soát chi đầu tư được thiết lập để quản lý toàn bộ chi phí đầu tư dự án theo kế hoạch vốn đầu tư XDCB hàng năm Tuy nhiên, quy trình hiện tại vẫn còn một số tồn tại và vướng mắc cần được khắc phục.
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC HUYỆN TÂN HIỆP – TỈNH KIÊN GIANG
SỰ CẦN THIẾT HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC HUYỆN TÂN HIỆP VÀ ĐỊNH HƯỚNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KHO BẠC NHÀ NƯỚC ĐẾN NĂM 2025
TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC HUYỆN TÂN HIỆP VÀ ĐỊNH HƯỚNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KHO BẠC NHÀ NƯỚC ĐẾN NĂM 2025
3.1.1 Phù hợp với chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước về định hướng cải cách ngân sách nhà nước
Cơ chế chính sách quản lý thu chi ngân sách và sử dụng tài sản nhà nước đang được đổi mới và hoàn thiện, ngày càng phù hợp hơn với thực tiễn Quốc hội quyết định ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách trung ương, trong khi Hội đồng nhân dân các cấp quyết định ngân sách địa phương Việc luật hóa và công khai hóa nguồn thu cùng các khoản chi ngân sách đã nâng cao tính dân chủ và minh bạch trong quản lý ngân sách quốc gia Đồng thời, cơ chế tài chính cho các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp được phân biệt rõ ràng, góp phần nâng cao tính chủ động, sáng tạo và trách nhiệm trong hoạt động của các đơn vị sự nghiệp.
Ngân sách nhà nước đã được tái cấu trúc nhằm giảm các khoản chi bao cấp và tăng tỷ lệ chi cho đầu tư phát triển, ưu tiên cho các nhiệm vụ kinh tế - xã hội quan trọng và giải quyết các vấn đề xã hội cấp bách Công tác quản lý và phân cấp ngân sách đã có những cải cách cơ bản, nâng cao quyền tự chủ và trách nhiệm của các đơn vị, địa phương và ngành sử dụng ngân sách Đồng thời, nhiều thủ tục không cần thiết trong cấp phát ngân sách đã được đơn giản hóa, tập trung vào công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát tài chính Bội chi ngân sách nhà nước đã được xử lý tích cực và kiềm chế trong giới hạn cho phép.
Mặc dù đã có nhiều tiến bộ, nhưng vẫn tồn tại những bất cập trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, như tình trạng "xin - cho" trong việc phân bổ và bổ sung vốn đầu tư hàng năm Việc này không chỉ liên quan đến ưu đãi tín dụng và miễn giảm thuế, mà còn mở rộng cơ chế, dẫn đến thất thoát và lãng phí ngân sách nhà nước.
Cần hoàn thiện phân cấp ngân sách để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống tài chính quốc gia, đồng thời khẳng định vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương Bên cạnh đó, cần phát huy tính chủ động và sáng tạo của các địa phương và ngành trong quản lý tài chính và ngân sách đã được phân cấp.
Để khắc phục tính dàn trải trong chi ngân sách nhà nước, cần cơ cấu lại hợp lý các khoản chi, đảm bảo hiệu quả và công bằng trong chi tiêu Cân đối ngân sách một cách tích cực là điều cần thiết Đồng thời, nâng cao hiệu quả đầu tư từ vốn ngân sách nhà nước cần được thực hiện qua việc xác định chủ trương, lập và duyệt dự án đến giai đoạn thực hiện.
- Tiếp tục thực hiện đổi mới cơ chế tài chính đối với các đơn vị hành chính và sự nghiệp theo Nghị định số 117/2013/NĐ-CP ngày 07 tháng 10 năm
2013 của Chính phủ đã ban hành
- Tăng cường công tác thanh tra, giám sát tài chính trong toàn bộ quá trình quản lý tài chính công
3.1.2 Phù hợp với định hướng chiến lược phát triển Kho bạc Nhà nước đến năm 2025:
Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã xác định chiến lược phát triển đến năm 2025 với mục tiêu xây dựng một hệ thống hiện đại, an toàn và hiệu quả Chiến lược này tập trung vào cải cách thể chế, hoàn thiện tổ chức bộ máy, hiện đại hóa công nghệ và phát triển nguồn nhân lực KBNN sẽ thực hiện các chức năng quản lý quỹ ngân sách Nhà nước, quản lý ngân quỹ, quản lý nợ Chính phủ, tổng kế toán nhà nước và huy động vốn cho ngân sách nhà nước, nhằm tăng cường năng lực, hiệu quả và tính minh bạch trong quản lý tài chính công.
Để phù hợp với sự phát triển của ngành tài chính và đất nước, trong thời gian tới, KBNN sẽ tập trung vào việc tổ chức và triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm.
Chúng tôi cam kết nâng cao chất lượng và hiệu quả trong công tác quản lý quỹ ngân sách nhà nước (NSNN), hoàn thành tốt nhiệm vụ huy động vốn cho NSNN và đầu tư phát triển, đồng thời đảm bảo an toàn tuyệt đối cho tiền và tài sản của Nhà nước được giao cho Kho bạc Nhà nước (KBNN) quản lý.
Vào thứ hai, cần tập trung nhân lực để triển khai hệ thống Tabmis và xây dựng các chương trình giao diện liên quan nhằm hình thành các hệ thống tích hợp cho thông tin quản lý thống nhất Thứ ba, cần thực hiện các đề án ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại trong quản lý thu ngân sách nhà nước, ủy nhiệm thu, thanh toán liên ngân hàng và điện tử nội bộ theo mô hình tập trung, đồng thời nghiên cứu xây dựng cổng thông tin giao dịch với các đơn vị liên quan Cuối cùng, cần tiếp tục hiện đại hóa hạ tầng công nghệ thông tin để đáp ứng yêu cầu mới, phối hợp với Cục Tin học Thống kê tài chính để nghiên cứu và xây dựng trung tâm dự phòng hiện đại, đảm bảo khả năng sẵn sàng cao nhất.
3.2 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC HUYỆN TÂN HIỆP 3.2.1 Hoàn thiện cơ chế kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản tại Kho bạc Nhà nước Huyện Tân Hiệp Để đáp ứng nhu cầu đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn Huyện Tân Hiệp ngày một nhiều, vấn đề kiểm soát chi đầu tư rất cần được coi trọng Vì vậy cần tổ chức bộ phận kiểm soát chi vốn đầu tư một cách chặt chẽ hơn, chuyên nghiệp hơn nhằm nâng cao vai trò và trách nhiệm của Kho bạc Nhà nước đối với việc quản lý nguồn NSNN Để làm được điều này trước hết cần chú trọng bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý, kiểm soát chi đầu tư cho cán bộ chuyên quản, tổ chức cho cán bộ của đơn vị đi học tập nâng cao trình độ nhằm đào tạo cán bộ chuyên trách Công tác kiểm soát chi đầu tư đòi hỏi những cán bộ làm công tác này không những am hiểu về tài chính mà còn phải am hiểu về quy trình, thủ tục xây dựng cơ bản Ngoài ra cần tăng cường giáo dục ý thức, phẩm chất cho cán bộ để hoàn thành nhiệm vụ được giao Từ đó từng bước nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác quản lý chi vốn đầu tư qua Kho bạc Nhà nước Để bộ máy tổ chức làm việc một cách chuyên nghiệp, chặt chẽ hơn KBNN Huyện Tân Hiệp cần có thêm một số bộ phận sau :
KBNN Huyện Tân Hiệp thực hiện quy trình cải cách hành chính theo mô hình một cửa của Chính phủ, nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm của bộ phận tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả Bộ phận này tiếp nhận hồ sơ từ các chủ đầu tư để thực hiện thanh toán Sau khi nhận hồ sơ, bộ phận sẽ kiểm tra tính hợp lệ và hợp pháp của tài liệu theo quy định hiện hành, sau đó ký nhận vào Phiếu giao nhận tài liệu và giao cho chủ đầu tư giữ Hồ sơ sẽ được chuyển ngay cho bộ phận nghiệp vụ liên quan để giải quyết, và kết quả sẽ được trả lại cho đơn vị.
Để nâng cao hiệu quả giám sát công việc kiểm soát chi đầu tư, cần bổ sung vị trí Trưởng bộ phận kiểm soát chi vốn đầu tư Người này sẽ đảm nhiệm việc xem xét toàn bộ hồ sơ do cán bộ thanh toán xử lý trước khi trình lãnh đạo phê duyệt, từ đó giúp hạn chế sai sót trong quá trình kiểm soát.
3.2.2 Hoàn thiện nội dung, tiêu chí kiểm soát các bộ phận Kho bạc Nhà nước
Dựa trên chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Kho bạc Nhà nước theo quy định của Chính phủ, cần tăng cường kiểm soát các nội dung quan trọng nhằm đảm bảo hiệu quả trong công tác quản lý tài chính công.
3.2.2.1 Kiểm soát hồ sơ ban đầu
Cán bộ kiểm soát chi đầu tư thực hiện kiểm tra tính đầy đủ của tài liệu theo quy định, đảm bảo tính hợp pháp và hợp lệ của từng loại tài liệu, cũng như sự lô gích về thời gian của các văn bản Nếu phát hiện hồ sơ thiếu hoặc không hợp pháp, cán bộ phải thông báo yêu cầu chủ đầu tư bổ sung, hoàn thiện hoặc điều chỉnh tài liệu cần thiết.
Trong quá trình kiểm soát, nếu phát hiện quyết định của cấp có thẩm quyền không phù hợp với quy định hiện hành, cán bộ kiểm soát chi đầu tư cần báo cáo lãnh đạo bằng văn bản để đề nghị xem xét lại và nêu rõ ý kiến đề xuất Nếu không nhận được phản hồi trong thời gian quy định, cán bộ có quyền giải quyết theo đề xuất của mình Trong trường hợp nhận được phản hồi nhưng thấy không thỏa đáng, cán bộ vẫn phải tuân theo ý kiến của cấp có thẩm quyền, đồng thời báo cáo lên cơ quan có thẩm quyền cao hơn và cơ quan Tài chính để xem xét.
3.2.2.2 Kiểm soát hồ sơ thanh toán: a Kiểm soát dự toán:
KIẾN NGHỊ ĐỂ THỰC HIỆN GIẢI PHÁP
3.3.1 Đối với các cơ quan có thẩm quyền:
Việc xây dựng hệ thống văn bản pháp lý đồng bộ trong lĩnh vực quản lý đầu tư và xây dựng là rất quan trọng để tạo ra hành lang pháp lý vững chắc, giúp kiểm soát chi vốn đầu tư một cách khoa học và chặt chẽ Các cơ quan ban hành chính sách cần nghiên cứu kỹ lưỡng để tránh chồng chéo và mâu thuẫn giữa các văn bản, đồng thời đảm bảo không bỏ sót nhiệm vụ Bên cạnh đó, cần khắc phục tình trạng ban hành hướng dẫn thực hiện Luật chậm trễ, nhằm đảm bảo rằng các văn bản hướng dẫn được triển khai kịp thời và hiệu quả tại các địa phương.
Việc ban hành Luật và các văn bản dưới luật cần phải được thực hiện một cách nhanh chóng, đồng bộ và nhất quán, đặc biệt khi các văn bản hiện tại chưa đủ chi tiết để địa phương áp dụng ngay Mặc dù quá trình nghiên cứu có thể kéo dài, nhưng việc triển khai sau khi Luật được ban hành là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả thực thi.
Các cơ quan có thẩm quyền và các ban ngành liên quan cần thúc đẩy cải cách thủ tục đầu tư và xây dựng cơ bản theo hướng đơn giản, chặt chẽ và minh bạch Việc xác định rõ vai trò và trách nhiệm của từng đơn vị, cá nhân sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách Nhà nước.
Bộ Tài chính cần thiết lập quy định thống nhất về quản lý nguồn vốn, tập trung vào ngân sách nhà nước (NSNN) ở từng cấp Việc chuyển vốn cho Kho bạc Nhà nước để quản lý và kiểm soát cấp phát thanh toán cho các tổ chức nhận thầu sẽ tăng cường trách nhiệm và vai trò của Kho bạc Nhà nước trong kiểm soát chi tiêu Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc quyết toán nhanh chóng các công trình khi hoàn thành.
3.3.2 Đối với UBND Huyện Tân Hiệp Đề nghị UBND có quy định chế tài đối với các chủ đầu tư, các đơn vị thi công, nhà thầu, khi triển khai các dự án trên địa bàn Huyện; mặt khác, đề nghị không áp dụng các định mức đơn giá xây dựng khác nhau cho những dự án, công trình trên cùng một địa bàn, thực hiện trong cùng một thời điểm
Chủ đầu tư, đơn vị thi công và nhà thầu cần triển khai thi công công trình sớm và đúng kế hoạch, tránh tình trạng kéo dài dự án qua nhiều năm như hiện nay Việc kéo dài thời gian thực hiện không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng công trình mà còn làm biến động kế hoạch sử dụng vốn trong các năm tiếp theo, đặc biệt khi giá nguyên vật liệu, xăng dầu và nhân công đang có xu hướng tăng.
Để nâng cao tính minh bạch và cạnh tranh trong quá trình đấu thầu, cần hạn chế tối đa tình trạng chỉ định thầu và đấu thầu hạn chế Việc tăng cường đấu thầu rộng rãi là cần thiết, ngoại trừ các dự án đặc thù liên quan đến quốc phòng, an ninh hoặc những dự án phục vụ nhiệm vụ cấp bách.
Cần củng cố và kiện toàn các Ban quản lý dự án cùng với chủ đầu tư và ban điều hành dự án Thực tế cho thấy, các phòng ban chức năng thường được giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư cho các dự án liên quan đến quản lý nhà nước, nhưng chuyên môn của họ thường không đủ để đảm bảo việc nắm bắt, kiểm tra và đôn đốc tiến độ dự án Do đó, cần hạn chế việc giao nhiệm vụ kiêm nhiệm cho các Ban Quản lý, và nên thành lập các Ban Quản lý chuyên ngành để theo dõi và điều hành các dự án, công trình theo đúng chức năng đã được giao.
Hằng năm, dựa trên kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, các công trình quan trọng cần thiết được chủ động xây dựng để đáp ứng yêu cầu phát triển của huyện Khi nhận được kế hoạch từ tỉnh, Phòng Tài chính - Kế hoạch sẽ nhanh chóng lập kế hoạch chi tiết cho từng hạng mục và nguồn vốn, trình UBND phê duyệt để giao chỉ tiêu cụ thể, cần hoàn thành sớm vào cuối năm trước Đồng thời, Phòng cũng cần tham mưu cho UBND giao cho các Ban quản lý và chủ đầu tư thực hiện các thủ tục thiết kế dự toán và đấu thầu, nhằm triển khai thi công trong quý I và II của năm, tránh thi công vào cuối năm để đảm bảo chất lượng công trình do thời tiết khó khăn.
3.3.3 Đối với Kho bạc Nhà nước Tỉnh Kiên Giang
Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản hiện nay là vấn đề nhạy cảm và được xã hội quan tâm Tăng cường kiểm soát chi đầu tư, đảm bảo thanh toán đúng, đủ và kịp thời theo quy định của Nhà nước là biện pháp quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, chống thất thoát và lãng phí Kho bạc Nhà nước Huyện Tân Hiệp và các cơ quan quản lý cần có phương án sửa đổi và hoàn thiện cơ chế quản lý, quy trình kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản Sự thay đổi này cần được nhìn nhận cả về hình thức và nội dung, đồng thời nâng cao vai trò và trách nhiệm của cán bộ thực hiện thủ tục cấp phát và thanh quyết toán, góp phần vào việc quản lý hiệu quả nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản, thực hiện thành công mục tiêu của Đảng và Nhà nước.
Để nâng cao vai trò và trách nhiệm của Kho bạc Nhà nước trong quản lý nguồn ngân sách nhà nước, cần tổ chức bộ phận kiểm soát chi đầu tư một cách chặt chẽ và chuyên nghiệp hơn Điều này đòi hỏi chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ chuyên quản và tổ chức các khóa học nâng cao trình độ Việc đào tạo cần gắn liền với các chương trình chuyên sâu mà Bộ Tài chính đang triển khai, đặc biệt là hệ thống Tabmis Đồng thời, cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và đầu tư vào trang thiết bị, song song với việc đào tạo nhân lực theo từng mục tiêu cụ thể Qua đó, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác quản lý thanh toán vốn đầu tư, góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách và quy định liên quan.
Công tác kiểm soát chi đầu tư yêu cầu cán bộ không chỉ có kiến thức tài chính mà còn hiểu rõ quy trình và thủ tục xây dựng cơ bản Do đó, cần tổ chức lại bộ máy kiểm tra để phát huy sức mạnh tổng hợp và chuyên môn kỹ thuật của từng cán bộ tham gia.
Cần tăng cường công tác cải cách hành chính theo mô hình một cửa, nâng cao tinh thần trách nhiệm trong việc giải quyết thanh toán nhanh chóng hơn so với quy trình hiện tại Đồng thời, cần phát hiện kịp thời các sai sót và bất hợp lý trong các công trình đầu tư, cũng như trong vấn đề nguồn vốn, nhằm đảm bảo việc cấp phát thanh toán được thực hiện nhanh chóng, đưa công trình vào sử dụng đúng theo kế hoạch.
Chương này phân tích các hạn chế và yếu tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) qua kho bạc Huyện Tân Hiệp, đồng thời mở rộng ra kiểm soát chi đầu tư XDCB bằng ngân sách nhà nước (NSNN) Luận văn đã chỉ ra những bất cập trong kiểm soát thu chi và thanh quyết toán vốn đầu tư XDCB hiện nay, từ đó đề xuất các giải pháp và điều kiện cần thiết để hoàn thiện công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB thông qua Kho bạc Nhà nước, bao gồm cải thiện môi trường, hệ thống thông tin và thủ tục kiểm soát.
Tác giả đã đề xuất các tiêu chí mới để nâng cao hiệu quả kiểm soát chi đầu tư XDCB tại Kho bạc, tập trung vào việc kiểm tra hồ sơ và nội dung sử dụng theo kế hoạch vốn Những tiêu chí này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công tác kiểm tra hồ sơ của các đơn vị liên quan.
