Một số vấn đề về nội dung thông tin y tế trên báo mạng điện tử
Báo điện tử, xuất hiện muộn hơn so với báo in, phát thanh và truyền hình, đã nhanh chóng trở thành một kênh truyền thông hiệu quả, có khả năng đảm nhận vai trò của cả ba loại hình truyền thông truyền thống Với sức mạnh kết hợp giữa các phương tiện truyền thông đại chúng và internet, báo điện tử đã phát triển mạnh mẽ từ những năm 90 của thế kỷ XX, bắt đầu với Chicago Tribune vào tháng 5/1992 Chỉ sau 8 năm, vào đầu năm 2000, thế giới đã ghi nhận tới 8.474 tờ báo mạng điện tử, và từ đó, nhiều hãng thông tấn lớn như AFP, Reuters, cùng các đài truyền hình và tờ báo danh tiếng như CNN, NBC, New York Times, Washington Post đã ra mắt báo mạng điện tử, coi đây là phương tiện quan trọng để mở rộng đối tượng độc giả.
Từ khi báo mạng điện tử xuất hiện, loại hình báo chí này đã được gọi bằng nhiều tên khác nhau trên thế giới và tại Việt Nam, bao gồm: báo mạng điện tử, báo trực tuyến, báo mạng, báo internet và báo mạng điện tử.
Báo trực tuyến, hay còn gọi là báo điện tử, là hình thức báo chí được xây dựng dưới dạng trang web và phát hành trên nền tảng internet Loại hình báo này được các tòa soạn điện tử xuất bản, cho phép người đọc truy cập thông qua máy tính, máy tính bảng, hoặc điện thoại di động có kết nối internet.
Vào ngày 31/12/1997, chỉ một tháng sau khi Việt Nam kết nối internet, tạp chí Quê Hương đã trở thành tờ báo mạng điện tử đầu tiên tại Việt Nam, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực báo chí trực tuyến Kể từ đó, số lượng báo mạng điện tử tại Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, trở thành khái niệm phổ biến gắn liền với nhiều tờ báo như Quê Hương điện tử, Nhân Dân điện tử, Lao động điện tử, Tuổi trẻ điện tử và Tiền phong điện tử Thuật ngữ "báo mạng điện tử" cũng đã được sử dụng trong các văn bản pháp quy của Nhà nước, khẳng định vị thế của loại hình báo chí này trong xã hội hiện đại.
Theo TS Nguyễn Thị Thoa, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội,
Báo mạng điện tử là hình thức báo chí được phát triển dưới dạng trang web, cho phép phát hành thông tin trên internet Với ưu điểm truyền tải nhanh chóng, tức thời, đa phương tiện và khả năng tương tác cao, báo mạng điện tử đáp ứng nhu cầu thông tin của độc giả trong thời đại số.
Trong khuôn khổ của đề tài và khả năng của tác giả, luận văn sẽ sử dụng khái niệm báo mạng điện tử theo định nghĩa của PGS, TS Nguyễn Thị Trường Giang, cụ thể: “Báo mạng điện tử là một loại hình báo chí được xây dựng dưới hình thức của một trang web và phát hành trên mạng internet” [12, tr.28].
Báo mạng điện tử, bất kể tên gọi, có bản chất và đặc trưng là sử dụng công nghệ thông tin và thiết bị kỹ thuật tiên tiến, bao gồm máy tính và thiết bị di động thông minh Loại hình báo chí này hoạt động trên nền tảng internet toàn cầu, cho phép xuất bản tức thời, phi định kỳ và đa phương tiện Đặc biệt, nó có tính tương tác cao với công chúng và khả năng truyền tải thông tin không giới hạn.
Thông tin y tế có 2 nghĩa
Thông tin y tế là quá trình truyền đạt thông điệp liên quan đến sức khỏe và công tác chăm sóc sức khỏe giữa các cơ quan y tế, bệnh nhân, cộng đồng và các tổ chức khác.
Thông tin y tế bao gồm các tin tức, thông điệp, số liệu và chỉ tiêu liên quan đến sức khỏe, bệnh tật và công tác chăm sóc sức khỏe.
Cách hiểu thứ nhất trong nghiên cứu này nhấn mạnh vào thông tin đại chúng, được truyền bá rộng rãi nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của các nhóm công chúng khác nhau trong xã hội Ngược lại, cách hiểu thứ hai chủ yếu tập trung vào sự trao đổi chuyên môn nội bộ trong ngành y tế, chỉ giữa những người làm việc trong lĩnh vực này.
Theo nghĩa Hán Việt, nội là trong, dung là chứa Như vậy, nội dung là những thứ chứa đựng bên trong của một cái gì đó, điều gì đó
Trong từ điển tiếng Việt có định nghĩa: “Nội dung là mặt bên trong của sự vật, cái được hình thức chứa đựng hoặc biểu hiện” [17, tr.1149]
Theo triết học, "nội dung" được hiểu là tổng hợp tất cả các yếu tố, khía cạnh, bộ phận và quá trình cấu thành một sự vật hoặc hiện tượng cụ thể nào đó.
Như vậy, có thể hiểu: “Nội dung là toàn bộ những thứ chứa đựng trong một phạm vi nhất định nào đó.”
Nội dung thông tin chưa có định nghĩa cụ thể, nhưng có thể hiểu là tổng hợp tất cả những yếu tố nằm trong một phạm vi nhất định, được truyền tải qua các phương tiện thông tin đại chúng, ngân hàng dữ liệu, hoặc từ các hiện tượng quan sát trong môi trường xung quanh Nội dung này tác động lên giác quan con người nhằm chia sẻ và cung cấp thông tin, đồng thời nâng cao sự hiểu biết của con người.
1.1.2 Đặc điểm và các nội dung thông tin y tế chủ yếu trên báo mạng điện tử
1.1.2.1 Đặc điểm của báo mạng điện tử
* Ưu điểm của báo mạng điện tử
Thông tin trên báo mạng điện tử vượt trội so với các loại hình báo chí khác, đóng vai trò quan trọng trong công tác truyền thông.
Sự phát triển của công nghệ, máy vi tính và Internet đã mang lại tính cập nhật và phi định kỳ cho báo chí trực tuyến Các nhà báo có thể dễ dàng tiếp cận sự kiện, viết bài nhanh chóng và gửi về toà soạn qua hệ thống thư điện tử Nhờ vào tốc độ đường truyền nhanh, họ có thể đưa tin ngay lập tức, ví dụ như trong các buổi họp báo.
Báo mạng điện tử không chỉ cung cấp thông tin tức thời mà còn cho phép nhà báo cập nhật tin tức liên tục, khác với báo giấy và các loại hình báo chí khác Nhà báo có thể đăng tải thông tin bất cứ lúc nào mà không cần chờ đợi giờ phát hành, điều này giúp báo mạng điện tử vượt trội về tốc độ và lượng thông tin Tính năng này đảm bảo tính thời sự và tạo sự thuận tiện cho độc giả, khiến nhiều người lựa chọn báo mạng điện tử để cập nhật thông tin.