THÔNG TIN VỀ NGƯỜI YẾU THẾ TRÊN BÁO IN: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ SỞ LÝ LUẬN 12
Một số khái niệm cơ bản 12
Thông tin là chức năng cốt lõi của báo chí, đóng vai trò là phương tiện truyền tải kết quả sáng tạo của nhà báo Qua chức năng này, báo chí cung cấp cho công chúng cái nhìn tổng quát về các vấn đề và sự kiện trong đời sống xã hội, đáp ứng nhu cầu khám phá và tìm hiểu về thế giới tự nhiên và xã hội.
Thông tin là yếu tố thiết yếu cho sự sống và phát triển của con người cũng như xã hội, đồng thời đóng vai trò là động lực thúc đẩy sự tiến bộ Khi xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu về thông tin cũng tăng cao Để đáp ứng nhu cầu này, ngành báo chí không ngừng phát triển và đổi mới.
Thông tin phục vụ nhu cầu tự nhận thức của con người, giúp họ hiểu rõ bản thân và mối liên hệ với cuộc sống xung quanh Qua đó, con người có thể đánh giá khả năng của mình và xác định phương hướng cho các hành vi, hoạt động tiếp theo Tuy nhiên, nhu cầu thông tin không đồng nghĩa với việc có báo chí, mà chỉ là một trong những điều kiện cần thiết.
Trong cuộc sống hàng ngày, thông tin đóng vai trò thiết yếu không chỉ giúp con người tồn tại mà còn nâng cao chất lượng sống Nó không chỉ là nguyên liệu cho sự sáng tạo mà còn là nguồn cảm hứng, thúc đẩy khả năng sáng tạo của con người.
Thông tin đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp tri thức và dự báo sự phát triển, đồng thời là động lực thúc đẩy sự tiến bộ xã hội Khi đời sống của người dân được cải thiện và trình độ dân trí ngày càng nâng cao, nhu cầu về thông tin cũng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Thông tin hoạt động báo chí có giá trị quan trọng trong việc giúp công chúng hiểu rõ các hiện tượng xã hội cơ bản Điều này cần thiết để định hướng và tạo ra dư luận xã hội lành mạnh, từ đó ủng hộ các mục tiêu phát triển chính trị, kinh tế và xã hội.
Trong thế giới hiện đại đầy rẫy thông tin, báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc phản ánh thực tế xã hội Với mục tiêu tiếp cận và tác động đến nhiều nhóm người có sở thích và nhu cầu khác nhau, báo chí trở thành một hoạt động thông tin đại chúng sôi động và đa dạng Chính sự linh hoạt này giúp báo chí nổi bật hơn bất kỳ hình thức ý thức xã hội nào khác.
Thông tin trong báo chí được hiểu là tri thức và tư tưởng mà nhà báo tái tạo từ thực tế cuộc sống, phản ánh các vấn đề, sự kiện và hiện tượng trong xã hội Mục tiêu của thông tin là đáp ứng nhu cầu tìm hiểu và khám phá con người, đồng thời là công cụ chuyển tải tác phẩm báo chí đến công chúng Chức năng chính của thông tin trong báo chí là tác động đến dư luận xã hội và định hướng phát triển xã hội Sự phản ánh khách quan của thông tin, cùng với bối cảnh và cách trình bày sự kiện, thường chứa đựng yếu tố đánh giá chủ quan từ phía nhà báo.
1.1.2 Khái niệm về người yếu thế
Theo UNESCO, nhóm yếu thế bao gồm những người như ăn xin, nạn nhân tội phạm, người tàn tật, thanh thiếu niên khó khăn, nhóm giáo dục đặc biệt, người cao tuổi, người nghèo, tù nhân, gái mãi dâm, người thất nghiệp và người lang thang cơ nhỡ Ngoài ra, nhóm này còn bao gồm người tị nạn, người xin tị nạn và những người bị xã hội loại trừ Theo định nghĩa này, người nghèo và người thất nghiệp cũng được xem là thuộc nhóm yếu thế.
Nghiên cứu tại Việt Nam đã chỉ ra rằng có nhiều nhóm người dễ bị tổn thương, bao gồm nạn nhân chiến tranh, đặc biệt là nạn nhân chất độc da cam, những người chịu bạo lực gia đình, nạn nhân của quấy rối và lạm dụng tình dục, nạn nhân buôn bán người, các đối tượng mắc bệnh xã hội, và trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.
Nhóm yếu thế là những nhóm xã hội đặc biệt, thường gặp khó khăn và có vị thế xã hội thấp hơn so với các nhóm khác Họ đối mặt với nhiều thách thức và rào cản trong việc hòa nhập vào cộng đồng, bao gồm các vấn đề về thể chất, khả năng, nghề nghiệp, hoàn cảnh sống, và sự kỳ thị từ xã hội Những rào cản này có thể là vô hình hoặc hữu hình, cản trở họ tiếp cận các dịch vụ và phương tiện sống thiết yếu Để cải thiện vị thế xã hội và giảm thiệt thòi, nhóm yếu thế rất cần sự quan tâm và hỗ trợ từ cộng đồng.
Những người có hoàn cảnh đặc biệt (NYT) thường gặp khó khăn về thể chất và tinh thần, dẫn đến việc họ không có đủ cơ hội để thực hiện quyền lợi của mình Vì vậy, việc trợ giúp NYT không chỉ là truyền thống tốt đẹp của dân tộc mà còn là trách nhiệm của Nhà nước và toàn xã hội trong công tác từ thiện.
Tóm lại, những người có vị thế thấp trong xã hội cần được quan tâm về cả đời sống vật chất lẫn tinh thần, vì họ thường phải đối mặt với nhiều thiệt thòi và chất lượng cuộc sống hạn chế Đảng và Nhà nước đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ cho các đối tượng này, bao gồm hỗ trợ nhà ở, bảo hiểm y tế, đào tạo nghề, và chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là cho người khuyết tật, trẻ mồ côi, người già neo đơn, và nạn nhân chất độc da cam/dioxin Cùng với đó, cộng đồng xã hội cũng tích cực tham gia hỗ trợ thông qua việc thành lập các tổ chức từ thiện, câu lạc bộ và đoàn công tác xã hội, nhằm giúp họ vượt qua khó khăn và hòa nhập vào cuộc sống cộng đồng.
1.1.3 Khái niệm thông tin về người yếu thế
Trước nhu cầu ngày càng cao về thông tin, các phương tiện truyền thông đại chúng đã đặc biệt chú trọng đến việc cung cấp thông tin về NYT, mang lại nhiều hiệu quả thiết thực cho xã hội.
Hiện nay, thông tin về người dân địa phương (NYT) đang được các cơ quan báo chí địa phương đặc biệt quan tâm và từng bước nâng cao chất lượng Tuy nhiên, báo chí địa phương vẫn gặp một số hạn chế, như tình trạng thông tin một chiều và thiếu sự đa dạng, phong phú đối với NYT Ngoài ra, ngôn ngữ và cách thể hiện thông tin trong các tác phẩm báo chí chưa thực sự gần gũi và truyền cảm, dẫn đến tác động và hiệu quả của thông tin chưa đạt yêu cầu mong muốn.
Nguyên tắc của hoạt động thông tin về người yếu thế trên báo in 15
Dựa trên lý luận và thực tiễn báo chí, vai trò của hoạt động báo chí không chỉ là sự áp đặt chủ quan mà phản ánh những quy luật khách quan PGS, TS Nguyễn Văn Dững nhấn mạnh rằng hệ thống nguyên tắc hoạt động của thông tin báo chí bao gồm tính khuynh hướng, với đỉnh cao là tính Đảng, tính nhân dân, tính nhân đạo, tính chân thực, khách quan, ý thức dân tộc và tinh thần quốc tế chân chính Tất cả những nguyên tắc này tồn tại trong mối quan hệ hữu cơ của một hệ thống.
Tính Đảng là yếu tố cốt lõi thể hiện tính khuynh hướng trong hoạt động báo chí, đóng vai trò quan trọng trong việc phản ánh tư tưởng, tình cảm và nguyện vọng của các nhóm xã hội, giai cấp và lực lượng chính trị Tính khuynh hướng không chỉ là một nguyên tắc phổ biến mà còn có nhiều cấp độ thể hiện, góp phần bảo vệ lợi ích của các nhóm này.
Báo chí Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng luôn đứng vững trên lập trường tư tưởng giai cấp công nhân, đấu tranh vì quyền lợi của nhân dân lao động và sự nghiệp "dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ công bằng, văn minh" Tính Đảng trong báo chí không chỉ là yêu cầu khách quan của cuộc đấu tranh giai cấp mà còn là thuộc tính bản chất, chi phối mọi hoạt động báo chí tại Việt Nam.
Tính khách quan và chân thực trong thông tin báo chí là yếu tố cốt lõi, bởi nếu thiếu đi những yếu tố này, thông tin sẽ trở nên một chiều và áp đặt, gây cản trở cho nhận thức và hành động của công chúng Hơn nữa, thông tin không khách quan dễ dàng bị công chúng tẩy chay và xa lánh Do đó, khách quan trong báo chí được hiểu là việc phản ánh các sự kiện và vấn đề thực tế một cách đầy đủ, không thêm bớt hay thiên lệch, đảm bảo thông tin đúng như thực tiễn.
Tính trung thực trong báo chí là yếu tố quan trọng trong việc thực hiện nguyên tắc khách quan và chân thực Để đảm bảo thông tin được truyền tải một cách công bằng và cân bằng, việc duy trì tính trung thực là điều cần thiết Đây là yêu cầu khách quan và thiết yếu trong hoạt động báo chí.
Tính nhân dân và dân chủ của báo chí thể hiện qua việc phản ánh tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng và lợi ích của nhân dân trong nội dung và hình thức tác phẩm báo chí Nhân dân không chỉ là đối tượng tác động và thuyết phục của báo chí mà còn là nguồn sức sống và sức mạnh quyết định vai trò xã hội của báo chí Hình ảnh của nhân dân, đặc biệt là công dân, cần được đề cao và trở thành nguồn cảm hứng chủ đạo cho các nhà báo trong tác phẩm của họ.
Báo chí không chỉ phản ánh tâm tư, tình cảm và mong đợi của nhân dân mà còn thể hiện tính dân chủ trong xã hội Là phương tiện truyền tải thông điệp và diễn đàn cho người dân, báo chí tạo điều kiện cho họ bày tỏ chính kiến, quan điểm và nguyện vọng đối với Đảng và Nhà nước.
Tính dân tộc và tính quốc tế trong báo chí yêu cầu sự tham gia tích cực trong việc xây dựng, bảo vệ và quảng bá thương hiệu Việt Nam ra toàn cầu Mỗi công dân Việt Nam, đặc biệt là các nhà báo, cần nhận thức rõ trách nhiệm chính trị, xã hội, pháp lý và đạo đức của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ này.
Tính nhân văn trong báo chí là yếu tố quan trọng, thể hiện sự hiện hữu cụ thể trong từng tác phẩm Để đảm bảo tính nhân văn, nhà báo cần có kiến thức, kinh nghiệm, quan điểm, thái độ và kỹ năng phù hợp Điều này không chỉ là lý thuyết trừu tượng mà còn đến từ tâm huyết của nhà báo trong cách họ tương tác với những người xung quanh, đặc biệt là những người có hoàn cảnh khó khăn.
Trong thực tế hoạt động báo chí, các nguyên tắc thường đan xen và thể hiện một cách tổng hợp, tùy thuộc vào từng sự kiện, vấn đề và bối cảnh thông tin cụ thể Tính Đảng đóng vai trò là cơ sở và phương hướng nhận thức, trong khi tính nhân văn là mục đích cao cả của hoạt động báo chí.
Dựa trên các nguyên tắc hoạt động báo chí đã đề cập, bài viết này sẽ tập trung nghiên cứu các nguyên tắc thông tin báo chí liên quan đến đối tượng NYT Cuối cùng, tính Đảng phải phục vụ cho sự phát triển và tiến bộ xã hội; đồng thời, tính nhân văn yêu cầu nhà báo tích lũy đầy đủ kiến thức, kinh nghiệm, quan điểm, thái độ, bản lĩnh và kỹ năng thể hiện.
Nguyên tắc hoạt động thông tin của NYT yêu cầu tuân thủ các tiêu chí như tính Đảng, tính nhân văn, tính chân thật, tính khách quan, tính nhân dân, ý thức dân tộc và tính quốc tế Cốt lõi của báo chí là đấu tranh và bảo vệ quyền con người, đặc biệt là quyền lợi của những nhóm yếu thế trong xã hội.
Tính Đảng chi phối toàn bộ hoạt động báo chí, đặc biệt là trong việc thông tin về NYT, và được thể hiện qua các lĩnh vực như tổ chức, biên tập và sáng tác Những yêu cầu của tính Đảng không chỉ quy định trách nhiệm mà còn xác định chuẩn mực đạo đức cho từng nhà báo và cơ quan báo chí Mức độ vận dụng nguyên tắc tính Đảng là tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá tác động của báo chí đối với xã hội và hiệu quả hoạt động báo chí, đặc biệt trong bối cảnh thông tin về NYT đang được chú trọng.
Khi thông tin về NYT, nhà báo cần thể hiện tính chân thật và khách quan, vì báo chí hàng ngày chuyển tải lượng lớn thông tin phản ánh thế giới xung quanh Điều này giúp NYT hiểu thực tế cuộc sống và ảnh hưởng đến thái độ, hành vi của họ trong việc cải tạo thực tiễn Nếu thông tin báo chí chính xác, nó sẽ có tác động tích cực đến tiến trình xã hội và thúc đẩy sự phát triển Ngược lại, thông tin không chính xác, dù vô tình hay cố ý, sẽ gây tác động tiêu cực, kiềm hãm sự phát triển xã hội Do đó, việc phản ánh chân thực và khách quan là nguyên tắc cơ bản hàng đầu trong hoạt động báo chí.
Báo chí không chỉ cần tính Đảng, tính chân thật và khách quan mà còn phải thể hiện tính nhân đạo, với mục tiêu phục vụ con người, đặc biệt là những nhóm người yếu thế (NYT) trong xã hội Con người là mục tiêu cao cả nhất, vì vậy báo chí cần tích cực tham gia vào cuộc đấu tranh cải thiện đời sống vật chất, tinh thần và văn hóa - xã hội cho các tầng lớp quần chúng, đặc biệt là những NYT Định hướng nhân đạo của báo chí là đấu tranh cho hòa bình và phát triển, tạo điều kiện tốt nhất để mọi người cùng tham gia giải quyết các vấn đề xã hội như môi trường, nhà ở, sức khỏe và giáo dục cho những NYT Khuynh hướng nhân đạo trong hoạt động của nhà báo yêu cầu họ phải xem xét và đánh giá những con người riêng biệt, đặc biệt là những NYT.
Nội dung và hình thức thông tin về người yếu thế trên báo in 21
Nội dung thông tin về NYT thường có những nội dung chính như sau:
1.3.1.1 Thông tin các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước
Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã nỗ lực xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất, điều chỉnh mọi quan hệ xã hội, bao gồm cả pháp luật về NYT Đồng thời, hệ thống pháp luật này cũng được điều chỉnh để phù hợp với pháp luật quốc tế và xu thế hội nhập khu vực Điều này tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động thông tin về NYT của báo chí.
Năm 1998, Chính phủ Việt Nam ban hành Pháp lệnh về người tàn tật, xác định trách nhiệm của gia đình, Nhà nước và xã hội đối với người tàn tật cũng như quyền và nghĩa vụ của họ Đến năm 2009, Quốc hội đã thảo luận và thông qua Luật Người khuyết tật vào tháng 6/2010, với 10 chương và 53 điều quy định rõ ràng về quyền lợi và trách nhiệm của người khuyết tật Đảng và Nhà nước Việt Nam đã chú trọng đến chính sách an sinh xã hội cho nhóm người yếu thế, nỗ lực hoàn thiện khung chính sách và phát triển các dịch vụ xã hội dựa trên nhu cầu thực tế Những chính sách và dịch vụ này đã huy động sức mạnh của toàn xã hội, hỗ trợ hàng triệu người tàn tật có cuộc sống tối thiểu, tự tin, yên tâm và từng bước hòa nhập vào cộng đồng.
Dựa trên các chính sách và chủ trương của Đảng và Nhà nước, cần nhận thức và thực hiện mạnh mẽ việc thông tin hoạt động, cổ vũ và hỗ trợ những người có hoàn cảnh đặc biệt, đặc biệt là những người thuộc nhóm NYT Báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông tin về NYT, cũng như các chính sách của Đảng và Nhà nước đến cộng đồng Điều này giúp xã hội có cái nhìn cảm thông và chia sẻ với NYT, từ đó tạo điều kiện cho họ bày tỏ nhu cầu về học hành, sinh hoạt, nhà ở, và tham gia các hoạt động xã hội từ thiện, với hoàn cảnh của họ là minh chứng sống động và thuyết phục nhất.
1.3.1.2 Thông tin về đời sống của người yếu thế
Bên cạnh đó, không chỉ chuyển tải thông tin về NYT, về những chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với
Báo chí, đặc biệt là NYT, đã tích cực thông tin về cuộc sống khó khăn của những nhóm người yếu thế (NYT) tại Việt Nam, từ đó kêu gọi sự hỗ trợ từ cộng đồng và các quyết sách từ chính quyền Chính phủ Việt Nam cùng các tổ chức trong nước và quốc tế đã triển khai nhiều dự án quan trọng nhằm trợ giúp cho các nhóm thiệt thòi, như Dự án Bảo trợ xã hội, tập trung vào bốn nhóm chính: nông dân nghèo ở nông thôn, người nghèo di cư ra thành phố, công nhân làm thuê không chính thức, và những người ốm yếu, tàn tật, bao gồm cả người nhiễm HIV Dự án này được thực hiện từ năm 2003 đến 2005.
Các tổ chức từ thiện, cá nhân và lãnh đạo báo Đảng địa phương tích cực tham gia các hoạt động nhân đạo, từ thiện xã hội Họ tổ chức các đoàn thiện nguyện để thăm hỏi, tặng quà và chăm sóc sức khỏe miễn phí cho những hoàn cảnh khó khăn Các quỹ từ thiện được thành lập để trực tiếp hỗ trợ từng đối tượng Đặc biệt, các phóng viên báo Đảng theo dõi sát sao các trường hợp cần giúp đỡ và kêu gọi hỗ trợ trên mặt báo, đảm bảo sự giúp đỡ kịp thời và hiệu quả.
Nhiều tờ báo Đảng địa phương đã cử Phó Tổng Biên tập phụ trách trực tiếp việc thành lập quỹ hỗ trợ cho các trường hợp khẩn cấp, nhằm ứng phó kịp thời với chi phí cho những đối tượng yếu thế như bệnh nhân mổ tim bẩm sinh, nạn nhân hỏa hoạn và thiên tai Nhờ vào thông tin kịp thời từ báo chí về đời sống, các đối tượng này nhận được sự chăm sóc chu đáo hơn, giúp họ ổn định cuộc sống và hòa nhập cộng đồng nhanh chóng.
Báo chí đã tích cực tham gia vào các hoạt động từ thiện, thông qua những bài viết chất lượng cao, kêu gọi sự ủng hộ từ các mạnh thường quân để giúp đỡ những mảnh đời bất hạnh Thực tế cho thấy, nhiều trường hợp người yếu thế như người già neo đơn, người khuyết tật, nạn nhân chất độc da cam, người nhiễm HIV/AIDS và người sau cai nghiện đã hòa nhập cộng đồng nhờ sự hỗ trợ tích cực từ các hoạt động báo chí.
1.3.1.3 Thông tin về tư vấn, chỉ dẫn cho người yếu thế Để thực hiện tốt vấn đề thông tin về tư vấn, chỉ dẫn cho NYT, các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể và mỗi cá nhân cần quán triệt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nhận thức đầy đủ, đúng đắn về vị trí, vai trò của NYT; ý thức sâu sắc nghĩa vụ, trách nhiệm của mình để từ đó có những giải pháp, việc làm cụ thể, thiết thực trong hoạt động thông tin về tư vấn, chỉ dẫn cho NYT
Báo chí Việt Nam, đặc biệt là báo chí miền TNB, đã thể hiện vai trò quan trọng trong việc thông tin về NYT thông qua các chuyên mục và chuyên đề định kỳ Những thông tin này không chỉ nâng cao nhận thức của quần chúng mà còn tư vấn, hướng dẫn các đối tượng, đặc biệt là người khuyết tật, tìm kiếm việc làm và học nghề phù hợp với khả năng của họ Nhờ đó, họ có thể cải thiện cuộc sống, đạt được thu nhập ổn định và tự tin hơn trong tương lai Các địa phương cũng đã được báo chí khuyến khích bằng những câu chuyện về những tấm gương người tốt việc tốt từ chính NYT.
Những tấm gương thực tiễn đã có ảnh hưởng sâu sắc đến nhận thức xã hội về việc hỗ trợ các đối tượng cần giúp đỡ, mang lại những hiệu quả xã hội thiết thực và nhận được sự đồng tình, hưởng ứng mạnh mẽ từ cộng đồng.
Các hoạt động tư vấn và chỉ dẫn cho người yếu thế tại Việt Nam được xây dựng dựa trên truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đồng thời tuân thủ các Công ước quốc tế liên quan đến người khuyết tật và người cao tuổi Đảng và Nhà nước Việt Nam thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến việc phát triển các chính sách xã hội nhằm hỗ trợ các nhóm yếu thế trong cộng đồng.
Luật Người cao tuổi, được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 6 khóa XII vào năm 2009 và chính thức có hiệu lực từ tháng 12 cùng năm, bao gồm 6 chương và 31 điều Luật này thể chế hóa một cách hệ thống và toàn diện các đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với người cao tuổi, đồng thời khuyến khích sự quan tâm của các tổ chức và cá nhân trong việc xã hội hóa công tác chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi.
Thông tin về tư vấn và chỉ dẫn cho NYT đã được báo chí chú trọng từ lâu, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước Việt Nam đối với việc truyền tải thông tin nhân văn, nhân đạo và nhân quyền trong xã hội hiện nay.
1.3.1.4 Thông tin về các hoạt động chăm sóc sức khỏe và trợ giúp cho người yếu thế
Bên cạnh thông tin từ báo chí về các hoạt động chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ cho nhóm xã hội yếu thế, Quốc hội đã thông qua nhiều luật quan trọng như Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (tháng 11/2007), nhằm bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình, đồng thời quy định trách nhiệm của cá nhân và tổ chức trong việc này Luật Phòng, chống HIV/AIDS (tháng 6/2006) nhấn mạnh quyền và nghĩa vụ của người nhiễm HIV, cũng như trách nhiệm của Nhà nước và cộng đồng trong việc hỗ trợ họ hòa nhập xã hội Ngoài ra, Pháp lệnh Phòng chống mại dâm và ma túy cũng được ban hành để tăng cường công tác phòng ngừa và hỗ trợ cho các nhóm dễ bị tổn thương.
Nhóm người yếu thế thường là những người nghèo hoặc cực nghèo, đặc biệt là trong bối cảnh các chương trình mục tiêu quốc gia nhằm phòng, chống bệnh xã hội và dịch bệnh nguy hiểm như HIV/AIDS Các dự án quan trọng như phòng, chống bệnh lao, bệnh phong, bệnh ung thư, HIV/AIDS, suy dinh dưỡng trẻ em, và bảo vệ sức khỏe tâm thần cộng đồng đã được triển khai để hỗ trợ các nhóm xã hội đặc biệt này.
Vài nét về báo Sóc Trăng, Hậu Giang, Vĩnh Long 31 Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THÔNG TIN VỀ NGƯỜI YẾU THẾ TẠI TỈNH SÓC TRĂNG, HẬU GIANG, VĨNH LONG 37
Vào tháng 4 năm 1992, tỉnh Sóc Trăng được tái lập Ngày 11 tháng 4 năm 1992, Tỉnh ủy Sóc Trăng đã ban hành Quyết định số 06-QĐ/TU để thành lập cơ quan Báo Sóc Trăng, và chỉ sau đó 12 ngày, vào ngày 23 tháng 4 năm 1992, số báo đầu tiên đã được xuất bản.
Báo Sóc Trăng chữ Việt, khi mới thành lập, phát hành 1 kỳ/tuần với 8 trang Đến năm 1994, báo tăng lên 12 trang và năm 2000, nâng kỳ xuất bản lên 2 kỳ/tuần Năm 2002, báo phát triển thêm tờ Báo Sóc Trăng chữ Khmer, phát hành 1 kỳ/tuần với 4 trang để phục vụ đồng bào dân tộc Khmer, chiếm hơn 30% dân số tỉnh Đến năm 2009, tần suất phát hành tăng lên 3 kỳ/tuần với 12 trang, và cuối năm 2010, báo bắt đầu in 4 màu, phát hành vào thứ Hai hàng tuần.
Nội dung của cả hai tờ báo chữ Việt và chữ Khmer đều tập trung vào việc truyền tải thông tin từ các vấn đề chính trị quan trọng đến các mặt đời sống của người dân địa phương Từ năm 1992, báo Sóc Trăng chữ Việt đã phát hành trung bình khoảng 2.000 tờ mỗi kỳ, và đến cuối năm 2014, số lượng này đã tăng lên từ 4.500 đến 5.000 tờ mỗi kỳ, trong khi báo Sóc Trăng chữ Khmer duy trì ổn định với 1.300 tờ mỗi kỳ.
Báo Sóc Trăng, khi mới thành lập, có cơ cấu tổ chức gồm Ban Biên tập với 2 thành viên và 4 ban trực thuộc, tổng cộng 11 cán bộ Số lượng cán bộ có trình độ đại học rất ít Hiện tại, tổ chức đã có sự thay đổi rõ rệt về số lượng và chất lượng, với Ban Biên tập gồm 3 thành viên và 7 phòng trực thuộc, tổng số 42 biên chế Công tác đào tạo và bồi dưỡng được chú trọng, nâng cao trình độ chính trị và chuyên môn cho đội ngũ cán bộ Hiện có 2 cán bộ đang học Cao học báo chí, 36/42 cán bộ có trình độ đại học và 6 cán bộ có trình độ cao cấp lý luận chính trị Cơ quan còn có 1 Chi bộ với 23 đảng viên, 1 tổ chức Công đoàn cơ sở với 41 đoàn viên, 1 Chi đoàn TNCS Hồ Chí Minh với 13 đoàn viên và 1 Chi hội Nhà báo với 27 hội viên.
Khi mới thành lập, cơ sở vật chất và trang thiết bị kỹ thuật của Báo Sóc Trăng còn thiếu thốn và lạc hậu, với chỉ vài máy đánh chữ và máy chụp ảnh, trong khi trụ sở làm việc tạm bợ Việc sắp chữ và in báo phải thực hiện tại Cần Thơ Tuy nhiên, nhờ sự quan tâm của Tỉnh ủy, vào năm 2001, trụ sở mới đã được xây dựng với 1 tầng trệt và 2 tầng lầu, đầy đủ các phòng chức năng Hiện tại, trụ sở này không đáp ứng đủ nhu cầu phát triển và đang xuống cấp, cần được đầu tư mới Đơn vị cũng đã tiết kiệm ngân sách để nâng cấp các phòng đọc báo, thư viện, lưu trữ và phòng tiếp công dân, nhằm cải thiện điều kiện làm việc cho cán bộ và nhân viên Các trang thiết bị kỹ thuật như máy vi tính, xe ôtô và bàn ghế làm việc đã được trang bị mới, đáp ứng yêu cầu hoạt động xuất bản hiện tại Năm 2007, Tỉnh ủy đã phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng hệ thống công nghệ thông tin mạng LAN cho Báo Sóc Trăng, kết hợp với nguồn vốn tiết kiệm tại cơ quan, giúp cơ sở vật chất và phương tiện tác nghiệp của báo được trang bị khá đầy đủ.
Năm 2002, Tỉnh ủy quyết định chuyển giao Xí nghiệp In Sóc Trăng cho báo, mặc dù lúc đó trang thiết bị máy móc đã lạc hậu và nguồn vốn hạn chế Trong hai năm 2002 - 2003, doanh thu của xí nghiệp chỉ đạt khoảng 1,6 tỷ đồng/năm Ngoài việc in báo, xí nghiệp còn nhận in ấn các sản phẩm trong và ngoài tỉnh, từ đó tạo dựng được sự tín nhiệm từ khách hàng.
Xí nghiệp năm 2011 vượt trên 10 tỷ đồng, đời sống của cán bộ, công nhân được cải thiện rõ nét Năm 2014, Xí nghiệp in được chuyển đổi thành Công ty
Cổ phần In Sóc Trăng trực thuộc Văn phòng Tỉnh ủy quản lý
Báo chí tỉnh Hậu Giang ra đời từ những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, với những ấn phẩm đầu tiên như Hòa bình Thống nhất, Giải Phóng, Chiến Đấu, và Tiếng súng Kháng địch.
Ngày 30 tháng 4 năm 1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, Báo Cần Thơ Xuân Bính Thìn 1976 ra đời Đó là tờ báo đặt biệt có 16 trang, in tại 4 nhà in tư nhân
Ngày 2 tháng 6 năm 1976, Báo Hậu Giang chính thức ra số báo đầu tiên 1 kỳ/tuần vào ngày Thứ tư, 8 trang, khổ (30 x 40cm) Số lượng phát hành tăng dần từ 5.000 tờ lên 10.000 tờ/kỳ
14 năm sau, hưởng ứng Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VI, đổi mới tư duy, đổi mới báo chí, tháng 10 năm 1989, Báo Hậu Giang xuất bản thêm tờ
Vào đầu năm 1991, tờ "Hậu Giang phụ trương" đã được cải tiến thành "Hậu Giang Chủ nhật" và phát hành hàng tuần Thời điểm này, báo phát hành 2 kỳ mỗi tuần, mở rộng phạm vi đến các tỉnh và thành phố Hồ Chí Minh Số lượng phát hành của tờ Báo Hậu Giang chính đạt 10.000 tờ mỗi kỳ, trong khi đó, báo Hậu Giang Chủ nhật phát hành từ 20.000 đến 40.000 tờ mỗi kỳ.
Năm 1992, Hậu Giang được chia tách thành hai tỉnh là Cần Thơ và Sóc Trăng Từ tháng 4-1992 đến tháng 3-1996, Báo Cần Thơ phát hành 2 số mỗi tuần vào ngày Thứ tư và Thứ sáu, với mỗi số gồm 8 trang có kích thước 30 x 40cm.
Ngày 1-1-2004, theo Nghị quyết 21 của Bộ Chính trị và của Quốc hội khoá XI, tỉnh Cần Thơ được chia tách thành tỉnh Hậu Giang và thành phố Cần Thơ Sau khi chia tách, đầu tháng 1-2004, Tỉnh ủy Hậu Giang ra quyết định thành lập Báo Hậu Giang Báo Hậu Giang trở thành “Cơ quan ngôn luận của Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tỉnh Hậu Giang, là tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Hậu Giang”
Báo Hậu Giang được thành lập vào đầu năm 2004 với đội ngũ ban đầu gồm 16 người, trong đó có 2 đảng viên và 12 phóng viên, công nhân viên mới vào nghề chưa đầy 6 tháng Số báo đầu tiên được phát hành vào ngày 5-3-2004, ra vào thứ Ba hàng tuần với 12 trang Đến ngày 01-9-2004, tần suất phát hành của báo tăng lên 2 kỳ mỗi tuần, và vào tháng 01-2005, báo tiếp tục mở rộng xuất bản.
3 kỳ báo vào các ngày: Thứ ba, Thứ sáu và Chủ nhật
Sau 6 tháng thành lập, Báo Hậu Giang đã tiến hành củng cố và sắp xếp lại bộ máy tổ chức với 4 phòng ban: Ban Trị sự, Ban Thư ký toà soạn, Ban Chính trị - Văn xã, và Ban Kinh tế - Đời sống Số lượng cán bộ, phóng viên đã tăng từ 14 lên 40 người, trong đó 72,5% có trình độ đại học và 10% có trình độ trung cấp.
Năm 2005, được bổ sung thêm 1 Phó TBT Hiện nay, 90% cán bộ, phóng viên của báo là lực lượng trẻ (dưới 40 tuổi); 2/3 trong số đó dưới 30 tuổi
Từ năm 2006, Báo Hậu Giang đã có tổng cộng 50 cán bộ, phóng viên và công nhân viên Qua nhiều lần cải tiến và sắp xếp lại bộ máy tổ chức, hiện tại, Báo Hậu Giang đã đạt được nhiều thành tựu trong công tác báo chí.
5 ban: Trị sự, Thư ký xuất bản, Kinh tế, Chính trị - Khoa giáo, Xã hội - Pháp luật và Bạn đọc
Từ năm 2007, Báo Hậu Giang thành lập Xưởng in Tháng 5 năm
Người yếu thế tại tỉnh Sóc Trăng, Hậu Giang và Vĩnh Long 37
Theo thống kê năm 2012, cả nước có khoảng 6,1 triệu người khuyết tật, chiếm 7,8% dân số, cùng với 4,8 triệu người bị nhiễm chất độc da cam/dioxin Tỷ lệ hộ nghèo lên tới 9,60% và hộ cận nghèo là 6,57% Đặc biệt, vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có tỷ lệ cao hơn trung bình cả nước, trong đó tỉnh Sóc Trăng dẫn đầu với 20,10% hộ nghèo và 13,95% hộ cận nghèo Đáng chú ý, đồng bào dân tộc Khmer tại Sóc Trăng chiếm hơn 33% trong số 1,3 triệu người, tập trung chủ yếu ở 11 huyện, thị xã và thành phố Tại thị xã Vĩnh Châu, dân tộc Khmer chiếm gần 72% dân số, với một số ấp có tỷ lệ lên tới 100%, trong khi một bộ phận dân cư không nói được tiếng Việt và không biết viết chữ Việt.
Trong thời kỳ chiến tranh chống Pháp và Mỹ, Sóc Trăng đã trở thành khu căn cứ cách mạng của Quân khu 9, chịu nhiều trận oanh tạc và ảnh hưởng nặng nề từ chất độc hóa học, để lại gần 200.000 nạn nhân chất độc da cam/dioxin Ngoài ra, địa phương này còn có trại phong do chế độ cũ để lại, dẫn đến số lượng người khuyết tật không nhỏ Nông dân ở Sóc Trăng vẫn duy trì phương thức canh tác lạc hậu, trong khi điều kiện thổ nhưỡng khắc nghiệt và thường xuyên bị ngập mặn gây khó khăn cho sản xuất, khiến đời sống của phần lớn người dân gặp nhiều thiếu thốn Mặc dù Đảng và Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ, nhưng giao thông nông thôn còn khó khăn và tỷ lệ nước sạch sinh hoạt vẫn thấp Đặc biệt, Sóc Trăng còn có "làng mù" với trên 80% dân số bị mù bẩm sinh hoặc do tai nạn lao động, tạo thêm thách thức cho chính quyền và giới báo chí trong việc thông tin về vấn đề này.
Tỷ lệ người nghèo và cận nghèo ở Sóc Trăng và Hậu Giang vẫn còn cao so với khu vực ĐBSCL và cả nước, đòi hỏi báo chí cần tích cực truyền tải thông tin về nhu cầu hỗ trợ cho người nghèo để thu hút sự giúp đỡ từ các tổ chức thiện nguyện, Đảng, Nhà nước và các tổ chức phi chính phủ Công tác thông tin về người nghèo ở Sóc Trăng đã đạt được nhiều kết quả khả quan, với hàng trăm nghìn lượt người được hỗ trợ hàng năm, giúp cải thiện đáng kể cuộc sống của họ Tại Hậu Giang, tỷ lệ hộ nghèo là 14,41% và hộ cận nghèo là 9,84%, trong đó đồng bào dân tộc Khmer chiếm khoảng 5% trong tổng số 800.000 người, chủ yếu tập trung tại một số xã của huyện Long Mỹ và Châu Thành Tỉnh Hậu Giang vẫn cần sự trợ cấp từ Trung ương để duy trì các hoạt động hỗ trợ.
Hậu Giang là vùng đất chịu ảnh hưởng nặng nề từ ô nhiễm phèn và chất độc hóa học trong thời kỳ chiến tranh, đặc biệt tại các khu rừng tràm lớn như Lung Ngọc Hoàng và lâm trường Mùa Xuân Điều này đã dẫn đến đời sống khó khăn cho người dân, với nhiều thiệt thòi và thiếu thốn Ngoài ra, tình trạng xâm nhập nước mặn sâu và sự thiếu hụt nước sạch trong sinh hoạt cũng đang là thách thức lớn đối với các nhà lãnh đạo địa phương.
Chính quyền địa phương ở Hậu Giang đang nỗ lực đáp ứng nhu cầu của người dân, đặc biệt là các đối tượng yếu thế Thông tin về NYT được báo Hậu Giang chú trọng tuyên truyền thường xuyên, với sự chỉ đạo tích cực từ Ban Biên tập và chính quyền các cấp Tỉnh đã thực hiện nhiều quyết sách táo bạo để hỗ trợ các hộ nghèo, cận nghèo và gia đình chính sách, bằng cách phân công đảng viên phụ trách từng hộ và xem việc "giảm nghèo" là tiêu chí đánh giá chất lượng đảng viên hàng năm Các hoạt động này được báo chí tích cực cổ động Tại Vĩnh Long, tỷ lệ hộ nghèo là 5,89% và hộ cận nghèo là 5,36%, trong đó đồng bào dân tộc Khmer chủ yếu là hộ nghèo, chiếm 3% trong tổng số hơn 1,2 triệu người, tập trung ở huyện Trà Ôn, huyện Tam Bình và thị xã Bình Minh Các tỷ lệ này tương đối thấp so với khu vực ĐBSCL và bình quân cả nước.
Vĩnh Long, với vị trí địa lý thuận lợi, đã phát triển mạnh mẽ về kinh tế, nổi bật với nhiều vùng cây ăn trái đặc sản như bưởi Năm Roi và cam sành Khu vực này còn có các làng nghề truyền thống và khu du lịch sinh thái hấp dẫn Tuy nhiên, Vĩnh Long cũng chịu ảnh hưởng nặng nề từ chiến tranh, đặc biệt là do Mỹ sử dụng chất độc hóa học, để lại hậu quả nghiêm trọng cho người dân, nhất là ở những khu vực tuyến đường vận chuyển vũ khí và nhân lực.
Báo chí Vĩnh Long tích cực thông tin về nhóm người yếu thế (NYT), bên cạnh hoạt động của Đài Truyền hình Vĩnh Long với 8 chuyên mục nhân đạo mỗi tuần Báo Vĩnh Long phát huy vai trò của mình trong việc chuyển tải thông tin về NYT, góp phần chăm lo cho các đối tượng yếu thế Nhờ đó, người dân NYT ở Vĩnh Long nhận được sự hỗ trợ đáng kể trong cuộc sống hàng ngày, bao gồm tiền mặt, thực phẩm, học bổng, xây dựng nhà tình thương, bắc cầu và cung cấp nước sạch từ các mạnh thường quân.
Nhiều người thuộc nhóm đối tượng yếu thế (NYT) như hộ nghèo, hộ cận nghèo và người khuyết tật chủ yếu sống ở vùng nông thôn sâu và khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, gặp nhiều khó khăn trong điều kiện sống Mức sống của họ thường thấp hơn mức trung bình của cộng đồng, tạo ra thách thức lớn cho các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương Để giải quyết vấn đề này, cần có sự tham gia tích cực của các cơ quan truyền thông đại chúng nhằm nâng cao nhận thức của người dân về chính sách an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo và chăm sóc cho người khuyết tật.
Thông tin về NYT luôn là mối quan tâm hàng đầu của các cơ quan báo chí tại miền TNB, đồng thời cũng là trách nhiệm nặng nề mà các nhà báo có lương tri phải đối mặt.
Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ kịp thời nhằm huy động sức mạnh toàn xã hội trong các hoạt động hỗ trợ người yếu thế Đồng thời, các phong trào và quỹ “Những tấm lòng từ thiện” cũng được khơi dậy và phát triển, góp phần nâng cao ý thức cộng đồng trong việc giúp đỡ những người gặp khó khăn.
Các chương trình như “Nối vòng tay lớn”, “Một thế giới trái tim”, “Quỹ tình thương”, “Nhà đại đoàn kết” và “Trái tim cho em” đã thu hút sự tham gia tích cực từ cá nhân, cộng đồng, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội trong và ngoài nước nhằm hỗ trợ người nghèo và những người có hoàn cảnh đặc biệt.
Các phong trào và cuộc vận động do tổ chức xã hội phát động đã cải thiện điều kiện sống cho nhiều thành viên có hoàn cảnh đặc biệt Hỗ trợ tài chính và kỹ thuật từ cộng đồng quốc tế là nguồn lực quan trọng giúp Việt Nam giải quyết vấn đề xóa đói giảm nghèo và xây dựng các mô hình hỗ trợ hiệu quả cho nhóm yếu thế Sự tham gia của toàn xã hội, đặc biệt là vai trò của báo chí, đã nâng cao nhận thức và thông tin về nhóm yếu thế trong công tác truyền thông.
Thực trạng thông tin về người yếu thế trên báo Sóc Trăng, Hậu
Trong thời gian qua, các cơ quan báo chí TNB đã thường xuyên và liên tục cung cấp thông tin về NYT, đạt hiệu quả cao thông qua nhiều hình thức khác nhau như xây dựng chuyên mục, chuyên trang, chuyên đề, và giới thiệu gương điển hình tiên tiến cũng như những người tốt việc tốt.
Các cơ quan báo chí không chỉ cung cấp thông tin qua các phương tiện truyền thông đại chúng địa phương mà còn hợp tác với các kênh truyền thông Trung ương và khu vực ĐBSCL Sự chủ động và tích cực trong việc thông tin của báo chí đã giúp nhiều trường hợp được hỗ trợ kịp thời, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho cộng đồng.
Theo khảo sát của Báo Sóc Trăng, Báo Hậu Giang và Báo Vĩnh Long từ tháng 10/2013 đến tháng 12/2014, thông tin về NYT đã có sự cải thiện đáng kể với số lượng tin, bài, ảnh trong các chuyên mục tăng lên rõ rệt so với các lĩnh vực khác Điều này cho thấy vai trò quan trọng của báo chí trong việc cung cấp thông tin về NYT tại địa phương Ông Lâm Văn Mẫn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của thông tin về NYT trong công tác lãnh đạo chính quyền địa phương.
Trong thời gian qua, các cơ quan báo chí tỉnh đã hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, với chất lượng ngày càng được nâng cao Báo Sóc Trăng, phát hành 3 kỳ/tuần, đã cung cấp nhiều tin bài phản ánh sinh động về đời sống xã hội, đặc biệt là hoàn cảnh khó khăn của các đối tượng như trẻ em khuyết tật, trẻ mồ côi, người già neo đơn và nạn nhân chất độc da cam Những thông tin này đã giúp các cấp chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội và mạnh thường quân kịp thời hỗ trợ, giúp đỡ các đối tượng gặp khó khăn, từ đó cải thiện sức khỏe và cuộc sống của họ, giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Báo Sóc Trăng không chỉ hỗ trợ vật chất mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đại diện cho tiếng nói của cộng đồng, mang lại sự sẻ chia và động viên tinh thần cho những trường hợp khó khăn Qua các tin bài về công tác nhân đạo từ thiện, Báo Sóc Trăng góp phần khuyến khích và cổ vũ lòng nhân ái, lan tỏa các giá trị tốt đẹp trong xã hội.
Báo Sóc Trăng đã đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chính quyền địa phương thực hiện hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, phù hợp với chủ trương của Đảng.
Ông Lâm Phương, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Sóc Trăng, đã đưa ra những đánh giá quan trọng về thông tin liên quan đến NYT từ góc độ lãnh đạo cơ quan định hướng tư tưởng cho báo chí địa phương.
Trong những năm qua, Báo Sóc Trăng đã đóng góp quan trọng trong việc cung cấp thông tin và tuyên truyền, hỗ trợ Đảng bộ, chính quyền và các đoàn thể hoàn thiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Báo đã nâng cao dân trí, giảm thiểu ảnh hưởng của văn hóa độc hại và tích cực giữ gìn, phát huy truyền thống văn hóa Việt Nam Đội ngũ làm báo đã nhận thức rõ vai trò của mình trong việc tuyên truyền nhiệm vụ chính trị, văn hóa và khoa học, từ đó đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong công tác truyền thông, đặc biệt là trong việc thông tin về NYT.
Trong nhiều năm qua, Báo Sóc Trăng cùng đội ngũ phóng viên đã thể hiện rõ ý thức tự hoàn thiện, không ngừng tìm kiếm phương thức hoạt động mới và đổi mới nội dung để phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ và chính quyền Đồng thời, họ cũng đáp ứng nhu cầu thông tin của nhân dân, đặc biệt là những đối tượng cần thông tin chính xác và kịp thời.
Ông Đỗ Tấn Hậu, Chủ tịch HNB Việt Nam tỉnh Sóc Trăng, đã chia sẻ quan điểm của mình về thông tin liên quan đến NYT từ góc độ lãnh đạo và quản lý các cơ quan báo chí địa phương.
Trong bối cảnh "trách nhiệm xã hội" của báo chí, việc cung cấp thông tin về những đối tượng yếu thế là rất quan trọng Báo chí không chỉ là kênh thông tin hàng đầu mà còn là cầu nối để kêu gọi tinh thần "tương thân, tương ái" của dân tộc Việt Nam Điều này góp phần vận động cộng đồng chung tay hỗ trợ những người gặp khó khăn, thực hiện tư tưởng nhân văn của Chủ tịch Hồ Chí Minh Ban Thường vụ Tỉnh hội đã chỉ đạo các cơ quan báo chí và phóng viên tăng cường công tác này, nhằm thực hiện chức năng của báo chí và hỗ trợ tỉnh Đảng bộ trong việc thực hiện chính sách an sinh xã hội.
Từ góc độ của người trực tiếp thực hiện công tác từ thiện xã hội, ông
Nguyễn Chí Nghề - Phó Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ tỉnh Hậu Giang nhìn nhận vấn đề thông tin về NYT như sau:
Báo Hậu Giang đã đóng vai trò quan trọng trong việc thông tin và tuyên truyền các hoạt động nhân đạo của Hội, đặc biệt là các sự kiện liên quan đến NYT và hỗ trợ người yếu thế Các phong trào như “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam” cùng với cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo” đã được đẩy mạnh, bao gồm hỗ trợ thường xuyên và xây dựng nhà tình thương Trong 6 tháng cuối năm 2013 và năm 2014, Báo Hậu Giang đã tổng hợp thông tin về NYT và hiệu quả chăm lo cho người yếu thế, nâng cao số lượng và chất lượng tuyên truyền, từ đó tạo sức lan tỏa và nâng cao hiệu quả hoạt động ở các cấp Hội.
Bà Nguyễn Huỳnh Mai, Phó Giám đốc Sở LĐTB&XH tỉnh Vĩnh Long, đã đánh giá vai trò của đơn vị phối hợp trong việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội cho đối tượng người yếu thế tại địa phương.
Trong thời gian qua, Sở LĐTB&XH và Báo Vĩnh Long đã phối hợp hiệu quả trong việc truyền tải thông tin về các chương trình, dự án tại tỉnh Vĩnh Long Cụ thể, hai đơn vị đã thực hiện tốt việc viết bài, tin tức và cung cấp hình ảnh minh họa cho các hoạt động như chương trình giảm nghèo, hỗ trợ người khuyết tật, người cao tuổi cô đơn, và các đối tượng yếu thế trong xã hội Ngoài ra, họ cũng đã tổ chức các chương trình phát quà, cấp học bổng cho trẻ em nghèo và trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, đồng thời bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, thực hiện các quyền trẻ em và tổ chức trại hè.
Tóm lại, các cơ quan báo chí miền TNB đã bám sát nội dung và định hướng tuyên truyền của tỉnh, đồng thời phát huy thế mạnh riêng của từng loại hình báo chí Điều này đã tạo ra những hình thức thông tin phong phú và đa dạng, góp phần nâng cao hiệu quả thông tin về NYT.
Qua thực tế khảo sát các báo Sóc Trăng, Hậu Giang và Vĩnh Long, từ tháng 10/2013 đến tháng 12/2014, kết quả thu thập được như sau:
Bảng 2.1: Kết quả khảo sát nội dung thông tin về NYT trên Báo Sóc Trăng
TT Nội dung khảo sát
Tổng số khảo sát Số lượng Tỷ lệ %
03 Ảnh minh họa cho tin, bài 443 152 34,31
Thành công trong vấn đề thông tin về người yếu thế tại tỉnh Sóc Trăng, Hậu Giang, Vĩnh Long 69
2.3.1 Những kết quả đạt được
Qua khảo sát và đánh giá các tờ báo cùng với ý kiến độc giả, chúng tôi nhận thấy rằng hoạt động báo chí miền TNB trong việc cung cấp thông tin về NYT đã đạt được những thành công đáng kể.
Báo chí miền TNB đã cung cấp cái nhìn toàn diện về các hoạt động thông tin liên quan đến NYT tại từng địa phương Nội dung không chỉ phản ánh chung mà còn phân tích sâu từng hoàn cảnh của NYT, giúp độc giả và các tổ chức từ thiện xã hội có cái nhìn rõ nét về các đối tượng này Tại mỗi địa phương, báo chí thể hiện sức mạnh trong công tác thông tin về NYT.
Báo chí miền TNB không chỉ thường xuyên cập nhật tin tức về NYT mà còn phát triển các chuyên trang và chuyên mục như Địa chỉ tình thương, Những mảnh đời bất hạnh, và Nhân đạo và cuộc sống trên Báo Sóc Trăng; Địa chỉ nhân đạo và Tiếp sức thương binh trên Báo Vĩnh Long; Cảnh đời trên Báo Hậu Giang Những chuyên mục này tập trung vào việc thông tin các hoạt động hỗ trợ nhân đạo cho NYT và hoàn cảnh của họ, từ đó mang lại hiệu quả thiết thực cho những người cần được giúp đỡ.
Công tác thông tin về NYT đã nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và quần chúng, đặc biệt là các nhà hảo tâm và tổ chức từ thiện, góp phần quan trọng vào việc thực hiện hiệu quả chính sách an sinh xã hội tại các địa phương.
Nhà báo Cao Oanh - phóng viên phụ trách mảng xã hội từ thiện của Báo Hậu Giang, nhận định:
Tôi vẫn chưa hoàn toàn hài lòng với những gì mình viết về NYT, vì chưa thể hiện hết những khó khăn mà họ phải đối mặt Hoàn cảnh của các em rất đáng thương, và việc viết về NYT thật sự thuận lợi nhờ vào thông tin chân thực và cảm xúc dạt dào Mỗi khi gặp gỡ họ, tôi có thể viết ngay lập tức, không rõ động lực nào giúp tôi viết nhanh về những người yếu thế Có lẽ là sự đồng cảm và mong muốn cung cấp nguồn động viên cho họ Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất là khi tiếp xúc ban đầu; hoàn cảnh khó khăn khiến họ e dè và ngại chia sẻ Do đó, tôi phải chú ý quan sát môi trường sống, cách sống và giao tiếp của họ để tìm sự kết nối, từ đó khuyến khích họ mở lòng chia sẻ câu chuyện của mình.
Nhà báo Thái Nguyệt - phóng viên của Báo Hậu Giang cũng có cùng nhận xét và chia sẻ:
Tôi chưa hoàn toàn hài lòng với các tác phẩm viết về NYT tại tỉnh Trong quá trình làm việc và viết về NYT, tôi đã trải qua nhiều thuận lợi cũng như những khó khăn nhất định.
Khi viết về nhóm NYT, tôi nhận được sự chia sẻ tích cực từ họ, điều này đã giúp nhóm tự tin hơn vào cuộc sống Sự hỗ trợ từ cộng đồng và định hướng từ lãnh đạo đã tạo điều kiện cho tôi có cái nhìn tổng quát hơn về cuộc sống của NYT Việc giúp nhóm NYT tự nói về chính mình không chỉ tiếp thêm sức mạnh cho họ mà còn góp phần nâng cao niềm tin vào cuộc sống.
Nhà báo Thạch Pích - phóng viên Phòng Văn hóa - Xã hội thuộc Báo Sóc Trăng, nhìn nhận vấn đề này như sau:
Tôi đã xuất bản nhiều tác phẩm liên quan đến thông tin từ NYT trên các phương tiện truyền thông địa phương, và những tác phẩm này đã tạo ra tác động tích cực, nhận được sự ủng hộ và giúp đỡ từ độc giả gần xa.
Với vai trò là nhà báo, chúng tôi rất tự hào về những tác phẩm của mình liên quan đến NYT, nhận được sự quan tâm và chia sẻ từ cộng đồng Khi tiếp cận thông tin, đối tượng NYT thường bộc lộ cảm xúc chân thành, biết ơn và xúc động trước sự quan tâm, chia sẻ của mọi người, đặc biệt là khi họ nhận được quà tặng và hỗ trợ tài chính từ các nhà hảo tâm.
Báo chí miền TNB đã thông tin trung thực về những người yếu thế (NYT) và các hoạt động hỗ trợ họ, với mục tiêu mang lại hiệu quả cao trong công tác nhân đạo Ông Trần Công Tuấn, Tổng Biên Tập Báo Sóc Trăng, nhấn mạnh rằng báo đã chú trọng tuyên truyền về NYT, mở các chuyên trang và chuyên mục để thông tin rõ nét về họ, vì họ rất cần sự chia sẻ và giúp đỡ trong cuộc sống hàng ngày Đội ngũ phóng viên và lãnh đạo báo cũng tích cực viết bài nhằm tác động trực tiếp đến từng hoàn cảnh của NYT Ông Lê Văn Tông, Tổng Biên Tập Báo Hậu Giang, cũng khẳng định tầm quan trọng của việc này.
Báo Hậu Giang có chuyên mục xã hội thường xuyên cập nhật tin tức về cuộc sống của những người yếu thế (NYT) trong cộng đồng Mục tiêu là kêu gọi sự chia sẻ, hỗ trợ từ cộng đồng nhằm giúp NYT có cuộc sống bớt vất vả Thông qua các bài viết, Báo Hậu Giang đã thu hút sự quan tâm từ cấp ủy đảng, chính quyền và các đoàn thể địa phương, dẫn đến nhiều hoạt động thiết thực từ các nhà hảo tâm, tổ chức và cá nhân, như tặng quà và ủng hộ tiền, vật chất cho những NYT.
Báo Hậu Giang khẳng định rằng việc cung cấp thông tin về NYT không chỉ là nhiệm vụ tuyên truyền mà còn góp phần vào công tác xã hội nhân đạo và từ thiện, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho mọi người Ông Phạm Hoàng Khải, Tổng Biên tập Báo Vĩnh Long, đã nhấn mạnh rằng đây là trách nhiệm xã hội và thể hiện tình người trong cộng đồng.
Báo Vĩnh Long, với trách nhiệm và lương tâm của một tờ báo cách mạng, coi việc thông tin và tuyên truyền về người trẻ (NYT) là một trong những tiêu chí và mục tiêu quan trọng Tuy nhiên, chúng tôi nhận thức rằng mình chỉ mới đề cập được một phần trong số các đối tượng NYT trong xã hội, chứ chưa thể nói rằng đã bao quát hết.
Báo Vĩnh Long đã phát triển các chuyên đề và chuyên trang nhằm thông tin và tuyên truyền về người nghèo, đặc biệt là chuyên trang xã hội Trong đó, mục “Địa chỉ nhân đạo” được cập nhật hàng tuần, nêu bật những hoàn cảnh khó khăn của người nghèo mắc bệnh hiểm nghèo tại tỉnh, kêu gọi sự hỗ trợ từ cộng đồng để giúp họ có kinh phí điều trị và hy vọng hồi phục sức khỏe.
2.3.2 Nguyên nhân của những kết quả đạt được Đạt được những kết quả trên là do báo chí miền TNB đã bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong việc thực hiện tốt các mục tiêu, định hướng thông tin về NYT Công tác thông tin về người yếu thế được đánh giá là một trong những yếu tố quan trọng thu hút sự quan tâm của độc giả nên được các cơ quan báo chí chú trọng, dành dung lượng khá lớn về nội dung này Bên cạnh đó là sự đổi mới mạnh mẽ về nội dung và hình thức thông tin; thường xuyên nâng cao chất lượng, xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề, phù hợp với nhu cầu của độc giả trong khu vực ĐBSCL
Những hạn chế trong vấn đề thông tin về người yếu thế tại tỉnh Sóc Trăng, Hậu Giang, Vĩnh Long 74
2.4.1 Những tồn tại, hạn chế
Mặc dù đã có những đóng góp đáng kể cho việc thực hiện chính sách an sinh xã hội (ASXH), nhưng cần thẳng thắn thừa nhận rằng công tác thông tin về nhu cầu y tế (NYT) tại các địa phương vẫn còn nhiều hạn chế cần được rút kinh nghiệm.
Nhiều báo chí tại các tỉnh chưa chú trọng đúng mức đến việc biểu dương và nhân rộng những điển hình tiên tiến cũng như kinh nghiệm thực tiễn trong việc thông tin về người yếu thế (NYT) Hơn nữa, một số tờ báo chưa xây dựng kế hoạch thông tin tổng thể và bền vững Vấn đề thông tin về NYT thường chỉ được chú ý vào các dịp lễ, còn trong thời gian bình thường thì rất ít được đề cập Qua khảo sát, chúng tôi nhận thấy rằng các bài viết về NYT chủ yếu xuất hiện vào dịp Tết Nguyên đán, các ngày rằm lớn trong tháng 4, 7, 10 âm lịch, hoặc khi có đoàn từ thiện cấp phát quà Trong khi đó, vào những thời điểm khác trong năm, số lượng tin bài liên quan đến NYT rất khiêm tốn.
Nội dung thông tin trên báo chí miền TNB hiện nay đang trong tình trạng vừa thừa vừa thiếu, thiếu sự toàn diện Nhiều bài viết chỉ dừng lại ở việc phản ánh sự kiện mà chưa đi sâu vào phân tích, đánh giá và đề xuất giải pháp cho tương lai Một số tờ báo có thông tin mờ nhạt, không làm rõ những vấn đề bất cập như sự trông chờ và ỷ lại vào sự trợ cấp của Nhà nước từ một số đối tượng NYT, điều này cần được phân tích kỹ lưỡng để nâng cao nhận thức cho các đối tượng này.
Việc xây dựng đội ngũ cộng tác viên tại các cơ quan báo chí miền TNB chưa được chú trọng đúng mức, đặc biệt trong việc định hướng thông tin, tổ chức tập huấn và chế độ đãi ngộ chưa hợp lý Hệ quả là tình trạng thiếu hụt cộng tác viên, do mỗi lãnh đạo cơ quan báo chí địa phương có nhận thức khác nhau về vai trò của cộng tác viên Đây là một thách thức cần được các cơ quan báo chí miền TNB khắc phục sớm, nhằm gia tăng số lượng bài viết chuyên sâu và thu hút độc giả.
2.4.2 Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế
Trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, sự trùng lắp thông tin diễn ra phổ biến, dễ gây ra tình trạng sao chép nguyên si hoặc sao chép tinh vi.
Các bài viết hiện nay thường thiếu sự hấp dẫn và sáng tạo, với cách thể hiện theo khuôn mẫu và dàn trải Kết cấu và bố cục của bài viết không linh động, dễ gây nhàm chán cho độc giả Hình ảnh minh họa thường có kích thước nhỏ và chất lượng in ấn kém, dẫn đến việc độc giả dễ dàng quay lưng với tờ báo Hơn nữa, đội ngũ phóng viên thường thiếu cơ hội bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn, ảnh hưởng đến chất lượng bài viết.
Một số phóng viên và biên tập viên thể hiện tác phong làm việc thiếu nghiêm túc, dễ dãi với bản thân và thiếu tôn trọng độc giả trong quá trình khai thác thông tin.
Trong sáng tạo tác phẩm báo chí, cần tránh nội dung thiếu sâu sắc và đơn điệu trong cách viết Nhiều bài viết sử dụng ngôn ngữ khó hiểu và tối nghĩa, thể hiện sự uyên thâm không phù hợp với đối tượng độc giả của NYT.
Dựa trên thông tin từ chương 1 và khảo sát thực tế các tác phẩm báo chí tại Sóc Trăng, Hậu Giang và Vĩnh Long từ tháng 10/2013 đến tháng 12/2014, chương 2 đã phân tích và đánh giá thực trạng công tác thông tin về NYT, bao gồm cả nội dung và hình thức thông tin Chương này cũng làm rõ những kết quả đạt được và những hạn chế trong công tác thông tin về NYT trên báo chí miền Tây Nam Bộ trong thời gian khảo sát Những phân tích này là cơ sở quan trọng để đề xuất giải pháp và kiến nghị trong chương 3.
Chương 3 NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THÔNG TIN VỀ NYT TẠI TỈNH SÓC TRĂNG, HẬU GIANG, VĨNH LONG
3.1 NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG CÔNG TÁC THÔNG TIN VỀ NGƯỜI YẾU THẾ Để công tác thông tin về NYT đạt hiệu quả thiết thực hơn, phục vụ nhu cầu của xã hội đối với NYT, đòi hỏi vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, trong đó có vai trò quan trọng của báo chí Với chức năng, nhiệm vụ của mình, thời gian qua, vấn đề thông tin về NYT được các cơ quan báo chí trong khu vực ĐBSCL thực hiện tương đối tích cực, có hiệu quả Để nâng cao tính hiệu quả trong vấn đề thông tin về NYT ở địa phương hiện nay, ông Đỗ Tấn Hậu - Chủ tịch HNB Việt Nam tỉnh Sóc Trăng có ý kiến như sau:
Công tác thông tin báo chí không chỉ phản ánh quan điểm của Báo chí Cách mạng Việt Nam mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội của những người làm báo Thông tin trên báo chí là phương tiện hiệu quả để mobilize nguồn lực xã hội nhằm hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn Do đó, cần tăng cường cung cấp thông tin về những người cần giúp đỡ, khuyến khích họ vượt qua thử thách và phát triển trong cuộc sống Đồng thời, cần gìn giữ và phát huy truyền thống "Thương người như thể thương thân" của dân tộc, kịp thời động viên và biểu dương những hành động nhân ái, cao đẹp từ các Mạnh Thường Quân.
"Nhà nhà làm việc thiện, người người làm việc thiện [PL 4.3]
Thông qua các tin tức, bài viết và hình ảnh của các nhà báo tại miền Tây Nam Bộ, công chúng đã có cái nhìn khách quan và chân thực về những nạn nhân và hoàn cảnh của họ Nhà báo Thạch Pích, phóng viên Phòng Văn hóa - Xã hội của Báo Sóc Trăng, nhấn mạnh rằng cần có giải pháp trong việc thông tin về những nạn nhân Ông cho rằng các bài viết cần phản ánh chân thực, khách quan và tế nhị, nhằm kêu gọi sự đồng cảm từ cộng đồng xã hội để sẻ chia và giúp đỡ những đối tượng này, với tinh thần "lá lành đùm lá rách".
Còn Nhà báo Hữu Phước - phóng viên chuyên đề công tác xã hội từ thiện của Báo Hậu Giang khi nhìn nhận vấn đề này thì cho rằng:
Theo quan điểm của tôi, thông tin về NYT cần được truyền tải một cách chân thật và đầy cảm thông Việc cung cấp thông tin nhanh chóng và kịp thời cho độc giả là vô cùng quan trọng Hơn nữa, mỗi bài viết sâu sắc và giàu cảm xúc sẽ là nguồn động viên chân thành, giúp độc giả vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.
Mặc dù có những nỗ lực trong việc tuyên truyền thông tin về NYT, nhưng hiệu quả vẫn còn hạn chế và chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu thực tiễn Để cải thiện tình hình này, chúng tôi đề xuất một số vấn đề quan trọng cần được chú trọng nhằm nâng cao hiệu quả thông tin về NYT trên báo chí miền Tây Nam Bộ.
3.1.1 Hoàn thiện cơ chế quản lý
Cần thiết phải xây dựng và hoàn thiện các chính sách quản lý hoạt động báo chí, bao gồm việc xác định biên chế hợp lý cho các cơ sở báo chí Đồng thời, cần có những chính sách cụ thể để quản lý và phát triển báo chí điện tử một cách hiệu quả.
3.1.2 Nâng cao chất lượng hiệu quả thông tin
