Cơ sở lý luận về hiệu quả hoạt động phát hành sách
1.1.1 Một số khái niệm liên quan đến hiệu quả hoạt động phát hành sách
Xuất bản, hay còn gọi là Publicare trong tiếng Latinh, có nghĩa là công bố cho mọi người biết Từ này được dịch sang tiếng Anh là Publish và tiếng Pháp là Publier Theo sách Từ điển bách khoa Việt Nam, xuất bản mang ý nghĩa quan trọng trong việc truyền đạt thông tin đến công chúng.
Xuất bản là hoạt động văn hóa và tư tưởng, nhằm sản xuất và phổ biến ấn phẩm đến đông đảo công chúng Hoạt động này không bao gồm khâu sáng tạo tác phẩm mà tập trung vào việc khai thác, truyền bá và nâng cao giá trị văn hóa của các tác phẩm Xuất bản được chia thành ba khâu chính: biên tập, in ấn và phát hành xuất bản phẩm.
Xuất bản là một quá trình liên tục và đồng bộ, bao gồm ba khâu chính: biên tập, in ấn và phát hành Theo Luật Xuất bản năm 2012, hoạt động này không chỉ bao gồm việc tổ chức và khai thác bản thảo mà còn biên tập để tạo ra bản mẫu cho việc in ấn hoặc phát hành trực tiếp qua các phương tiện điện tử.
Một quan niệm khác cho rằng:
Xuất bản là hoạt động văn hóa, tư tưởng quan trọng nhằm phổ biến tri thức và giá trị văn hóa dân tộc, góp phần nâng cao dân trí và xây dựng lối sống tốt đẹp cho người Việt Nam Hoạt động này không chỉ đáp ứng nhu cầu tinh thần của nhân dân mà còn mở rộng giao lưu văn hóa với các quốc gia khác, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
Xã hội cần tích cực đấu tranh chống lại mọi tư tưởng và hành vi có thể gây tổn hại đến lợi ích quốc gia, từ đó góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Xuất bản, từ góc độ khoa học, được hiểu là quá trình khái quát hóa không chỉ bao gồm hoạt động sáng tạo tinh thần mà còn cả sáng tạo vật chất.
Sách được định nghĩa là sản phẩm văn hóa vật chất và tinh thần, đóng vai trò quan trọng trong việc tích lũy và truyền bá tri thức qua các thế hệ.
Còn theo định nghĩa của PGS.TS Trần Văn Hải:
Sách là sản phẩm xã hội quan trọng, đóng vai trò như công cụ tích lũy và truyền bá tri thức giữa các thế hệ Nó chứa đựng các giá trị văn hóa tinh thần, bao gồm những tác phẩm sáng tác và tài liệu biên soạn, phản ánh nhiều hình thái ý thức xã hội và nghệ thuật khác nhau Sách được ghi lại bằng nhiều dạng ngôn ngữ, như chữ viết, hình ảnh, âm thanh và ký hiệu, từ đó giúp lưu trữ và truyền bá tri thức trong cộng đồng các dân tộc khác nhau.
Sách là một khái niệm linh hoạt, có thể thay đổi hình thức và cấu trúc qua các phương pháp chế tác và nhân bản khác nhau Sự phát triển của khoa học công nghệ và môi trường sống trong từng thời đại đã ảnh hưởng đến sự hình thành và biến đổi của sách.
1.1.1.3 Khái niệm về hoạt động phát hành sách
Hoạt động phát hành sách là một phần quan trọng trong quá trình xuất bản, với mục tiêu tuyên truyền và phổ biến tri thức từ sách đến cộng đồng Qua đó, việc phát hành sách góp phần thực hiện các mục tiêu văn hóa và xã hội chung.
Trong lịch sử phát triển xã hội, sách luôn được coi là công cụ và vũ khí của giai cấp thống trị để bảo vệ quyền lợi của mình Tại Việt Nam, trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, phát hành sách đã đóng vai trò quan trọng, góp phần vào thành công của cách mạng qua các thời kỳ Hoạt động phát hành sách là một phần thiết yếu trong văn hóa tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Phát hành sách đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu thụ và phân phối sách, đảm bảo sách đến tay người đọc một cách kịp thời và rộng rãi Hoạt động này không chỉ bao gồm việc tiếp nhận sách từ các cơ sở xuất bản mà còn dựa trên việc khảo sát nhu cầu thị trường, từ đó thực hiện các giao dịch mua bán sách nhằm thỏa mãn nhu cầu của người tiêu dùng Trong bối cảnh toàn cầu hiện nay, thuật ngữ “phát hành sách” (book business) được sử dụng phổ biến để chỉ hoạt động này, thể hiện tính chất thương mại và mục tiêu kiếm lợi nhuận của ngành xuất bản.
Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay, sách và các ấn phẩm khác được coi là "hàng hóa đặc biệt" nhờ vào giá trị và giá trị sử dụng của chúng Hoạt động phát hành sách đã trở thành một lĩnh vực thương mại độc đáo, với mục tiêu, tính chất, phương thức hoạt động và đối tượng phục vụ riêng biệt, vừa tuân thủ các quy luật kinh tế, vừa đáp ứng các mục tiêu xã hội.
Phát hành sách không chỉ đảm bảo chức năng tư tưởng và xã hội mà còn đóng vai trò quan trọng trong kinh tế Đây là một giai đoạn trong quá trình xuất bản, với nhiệm vụ mua các đầu sách phù hợp với nhu cầu thị trường và tổ chức bán chúng qua nhiều hình thức khác nhau Mục tiêu chính là thỏa mãn nhu cầu tri thức của xã hội đồng thời mang lại lợi ích kinh tế.
1.1.1.4 Khái niệm về thị trường và cơ chế thị trường
Thị trường là không gian trao đổi và mua bán, nơi các chủ thể kinh tế cạnh tranh để xác định giá cả hàng hóa và dịch vụ, cũng như sản lượng tiêu thụ Thị trường phản ánh nhu cầu tiêu dùng và giúp các doanh nghiệp sản xuất những sản phẩm quen thuộc hoặc phát triển sản phẩm mới phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng và xã hội Sự tồn tại của thị trường gắn liền với quá trình sản xuất hàng hóa.
