Một số khái niệm liên quan đến đề tài nghiên cứu
1.1.1 Báo chí và báo mạng điện tử
Báo chí, theo quan điểm truyền thống, là phương tiện truyền thông đại chúng cung cấp thông tin thời sự định kỳ cho công chúng Là một phần quan trọng của truyền thông đại chúng, báo chí giữ vai trò trung tâm và quyết định trong việc xác định tính chất, khuynh hướng và hiệu quả tác động của truyền thông Do đó, trong nhiều trường hợp, thuật ngữ báo chí có thể được sử dụng để chỉ toàn bộ truyền thông đại chúng, và khi nói về truyền thông đại chúng, báo chí luôn là yếu tố đầu tiên cần đề cập.
Báo chí được định nghĩa là một thiết chế quan trọng trong hệ thống xã hội, hoạt động như một tiểu hệ thống cấu thành nên tổng thể xã hội Nó không chỉ là một phần của hệ thống lớn mà còn chịu sự chi phối từ các tiểu hệ thống khác, với nhiều mối quan hệ tương tác, bao gồm cả quan hệ bình đẳng và phụ thuộc.
Báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc thông tin về các sự kiện và vấn đề xã hội đang diễn ra, thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng Những sự kiện này không chỉ là thông tin cần thiết mà còn là những thông tin mà lãnh đạo cần cung cấp để phục vụ cho mục đích chính trị Dù là sự kiện đã xảy ra từ lâu hay mới diễn ra, chúng vẫn có thể mang ý nghĩa thời sự và ảnh hưởng đến đời sống hiện tại.
Báo chí là một hiện tượng quan trọng, ảnh hưởng sâu rộng đến xã hội và từng thành viên trong cộng đồng Nó bao gồm nhiều loại hình như báo in, thông tấn, hoạ báo, phát thanh, truyền hình, nhật báo, tuần báo và tập san Các chương trình phát thanh và truyền hình cũng rất phong phú và đa dạng, góp phần làm phong phú thêm đời sống thông tin của người dân.
Báo chí là phương tiện truyền thông đại chúng được cấp phép bởi cơ quan thẩm quyền, có nhiệm vụ cung cấp thông tin nhanh chóng và mới mẻ đến công chúng, góp phần tích cực vào đời sống thực tiễn.
Báo điện tử tại Việt Nam được định nghĩa trong Luật báo chí năm 1999 là loại hình báo chí thực hiện trên hệ thống máy tính, bao gồm văn bản, hình ảnh, âm thanh, video và các chương trình tương tác khác Với sự phát triển của công nghệ, báo mạng điện tử không bị giới hạn bởi khuôn khổ hay khoảng cách địa lý, cho phép truyền tải thông tin toàn cầu với số lượng không giới hạn Theo Điều 3 của Luật Báo chí sửa đổi năm 2016, báo điện tử là hình thức báo chí sử dụng chữ viết, hình ảnh và âm thanh, được truyền dẫn trên môi trường mạng, bao gồm cả báo điện tử và tạp chí điện tử.
Trên thế giới và tại Việt Nam, loại hình báo chí này được gọi bằng nhiều tên khác nhau như báo điện tử, báo trực tuyến, báo mạng, báo chí Internet và báo mạng điện tử Ở Việt Nam, thuật ngữ "báo điện tử" là phổ biến nhất, thường được sử dụng để chỉ các cơ quan báo in có phiên bản điện tử như Báo Nhân dân điện tử, Báo Tiền Phong điện tử, Báo Lao động điện tử, Tuổi Trẻ điện tử và Báo Thanh Niên điện tử Thậm chí, trong các văn bản pháp luật Việt Nam, thuật ngữ này cũng được sử dụng để chỉ báo điện tử.
Tờ báo mạng điện tử đầu tiên tại Việt Nam là tạp chí Quê hương, được ra mắt vào năm 1997 Tạp chí này thuộc Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài, trực thuộc Bộ Ngoại giao, với số đầu tiên phát hành vào ngày 6/2/1997 và chính thức khai trương vào ngày 3/12/1997 Năm 1998, báo điện tử tiếp tục phát triển và khẳng định vai trò quan trọng trong việc thông tin và kết nối cộng đồng người Việt ở nước ngoài.
Báo mạng điện tử tại Việt Nam ra đời vào năm 1999 với sự xuất hiện của Vietnamnet và báo Nhân dân điện tử, nhanh chóng khẳng định vị trí quan trọng trong lòng độc giả Với sự gia tăng tốc độ phát triển mạnh mẽ, báo mạng điện tử đang dần bắt kịp các hình thức truyền thông truyền thống như báo in, phát thanh và truyền hình Xu hướng tiếp cận thông tin hiện đại của công chúng ngày càng cao cho thấy báo mạng điện tử sẽ trở thành nguồn tin tức thiết yếu trong tương lai gần.
Báo mạng điện tử, với tính mới mẻ và hiện đại, đáp ứng nhu cầu tìm kiếm thông tin ngày càng cao của công chúng Khả năng cạnh tranh thông tin nhanh chóng giúp báo mạng phát triển bền vững trong tương lai Tại Việt Nam, hàng trăm tờ báo mạng và trang thông tin điện tử từ các cơ quan báo chí khác nhau đang tạo nên một bức tranh đa dạng và phong phú cho lĩnh vực này Món ăn “ngon, bổ, rẻ” luôn thu hút thực khách, tương tự như sức hấp dẫn của báo mạng điện tử trong việc cung cấp thông tin.
Sự ra đời của báo mạng điện tử đã thay đổi cách thức cung cấp thông tin, với khả năng cập nhật nhanh chóng từng giờ, từng phút Báo điện tử không chỉ tồn tại song song với báo in, báo hình và báo nói mà còn thể hiện ưu thế vượt trội về tốc độ và khả năng đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng Công nghệ hiện đại và tiện ích của Internet đã giúp đơn giản hóa quy trình xuất bản, cho phép thông tin được phát tán một cách nhanh chóng và rộng rãi từ các cơ quan xuất bản đến tay người đọc trong và ngoài nước.
Báo mạng điện tử là một loại hình báo chí phát hành trên internet dưới dạng trang web, nổi bật với khả năng truyền tải thông tin chân thực và nhanh chóng Nó sử dụng đa phương tiện và cho phép tương tác cao giữa người đọc và nội dung.
Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, báo chí Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ để thích ứng với thời đại công nghệ số Thời đại này đặc trưng bởi các khái niệm như Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo (VR), tương tác thực tại ảo (AR), mạng xã hội, điện toán đám mây, di động và phân tích dữ liệu lớn (SMAC).
Sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật đã tạo ra nhiều cơ hội và thách thức cho ngành báo chí, đặc biệt là báo mạng điện tử.
Trong môi trường truyền thông mở hiện nay, đội ngũ phóng viên đã sáng tạo ra nhiều sản phẩm truyền thông đa dạng, đặc biệt là báo chí multimedia với các hình thức như infographics, mega story và e-magazine Những sản phẩm này không chỉ phong phú về nội dung mà còn mang đến trải nghiệm mới mẻ cho độc giả, khác biệt so với những bài báo truyền thống chỉ có chữ viết và hình ảnh đơn giản Các tác phẩm báo chí hiện đại tích hợp chữ viết, hình ảnh, video, âm thanh và đồ họa, tạo nên một cách tiếp cận thông tin hoàn toàn mới Những thay đổi này trong cách tiếp nhận thông tin của độc giả đang đặt ra thách thức lớn cho ngành báo chí.
Thuật ngữ “ Báo chí di động” (Mobile Media – Mobile Journalism) để chỉ những hoạt động báo chí trên ĐTDĐ lần đầu tiên được đề cập vào năm
Vai trò của tác nghiệp báo chí bằng điện thoại di động của nhà báo hiện nay
Điện thoại thông minh (smartphone) đã trở thành công cụ thiết yếu cho phóng viên và nhà báo nhờ vào tính nhỏ gọn và khả năng hỗ trợ tác nghiệp hiệu quả Tuy nhiên, mức độ khai thác và sử dụng các tính năng của smartphone còn phụ thuộc vào từng cá nhân phóng viên, nhà báo cũng như chính sách của từng tòa soạn.
Tác nghiệp bằng điện thoại di động mang lại sự tiện lợi đáng kể cho phóng viên trong các sự kiện lớn, họp báo và phỏng vấn Nhiều nhà báo hiện nay sử dụng smartphone để chụp ảnh, ghi âm, và ghi chép nội dung tin bài Với các phần mềm chuyên dụng, họ có thể xử lý tin, bài, ảnh, video và gửi trực tiếp về tòa soạn để duyệt đăng Mặc dù smartphone không thể so sánh với máy ảnh hay camera chuyên dụng về chất lượng hình ảnh và âm thanh, nhưng tính nhanh gọn và tiện lợi của chúng cho phép phóng viên tiếp cận hiện trường chỉ với một người và một chiếc xe máy, thay vì phải điều động cả ekip.
Smartphone đã trở thành công cụ phổ biến trong phỏng vấn, giúp nhà báo tiếp cận đối tượng một cách dễ dàng và tạo cảm giác thoải mái cho người được phỏng vấn Kích thước nhỏ gọn và sự quen thuộc với smartphone giúp giảm căng thẳng cho đối tượng Bên cạnh đó, nhà báo có thể sử dụng smartphone để thực hiện các thao tác nghiệp vụ, hoàn thành tác phẩm và gửi ngay về tòa soạn Đặc biệt, việc sử dụng smartphone còn đảm bảo an toàn cho phóng viên trong quá trình điều tra, tránh bị phát hiện nhờ vào việc không sử dụng đèn flash từ máy ảnh chuyên dụng.
Phóng viên ngày nay có thể dễ dàng tác nghiệp chỉ với một chiếc balô nhỏ, bao gồm điện thoại, tripod mini, mic cài và thiết bị ánh sáng, tổng trọng lượng chưa đến 3 kg Điều này cho phép họ sản xuất nội dung chất lượng cao mọi lúc, mọi nơi Ví dụ, phóng viên Siobhan Heanue của ABC đã sử dụng smartphone để đưa tin về vụ cháy rừng ở Australia năm 2014, trong khi phóng viên Philip Bromwell của RTE cũng đã làm tương tự khi đưa tin về chuyến thăm của Giáo hoàng năm 2018.
1.2.2 Tác nghiệp bằng điện thoại di động hỗ trợ đắc lực cho nhà báo thời công nghệ
Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, điện thoại ngày càng tích hợp nhiều tính năng ưu việt, hỗ trợ phóng viên và nhà báo trong việc sản xuất thông tin đa dạng từ văn bản, hình ảnh đến video Đặc biệt, sự phổ biến của mạng 4G tại Việt Nam đã tăng cường khả năng kết nối và truyền tải dữ liệu, giúp phóng viên, nhà báo có thể tác nghiệp mọi lúc, mọi nơi bằng smartphone.
Hầu hết các phóng viên hiện nay sử dụng điện thoại để tác nghiệp với phong cách viết ngắn gọn, chỉ tập trung vào ý chính và thông tin chính xác Việc soạn thảo văn bản, chụp ảnh và quay video bằng điện thoại di động trở nên thuận tiện hơn với mạng 3G/4G, cho phép nhà báo gửi tin tức ngay lập tức từ bất kỳ đâu Các điện thoại sử dụng hệ điều hành Android 4.2 trở lên và iOS 5.0 trở lên đều có công cụ soạn thảo sẵn có, kết hợp với bàn phím QWERTY giúp việc gõ văn bản dễ dàng hơn Để nâng cao tính chuyên nghiệp khi soạn thảo, nhà báo có thể sử dụng các phụ kiện như bàn phím rời, giá đỡ điện thoại và bao da gắn bàn phím tiện dụng.
Nhà báo có thể tạo ra sản phẩm báo chí chất lượng chỉ với chiếc ĐTDĐ, tương đương với việc sử dụng thiết bị chuyên dụng Nhiều nhà báo đã tận dụng hiệu quả công cụ nhỏ gọn này nhờ vào những kỹ năng cơ bản trong tác nghiệp.
Smartphone là công cụ tuyệt vời để ghi lại video trong những tình huống bất ngờ Để tạo ra những câu chuyện hấp dẫn, phóng viên chỉ cần phát huy kỹ năng kể chuyện của mình.
1.2.3 Tác nghiệp bằng điện thoại di động cùng với mạng internet giúp thông tin đang dạng và nhanh chóng đến với công chúng
Chiếc điện thoại không chỉ phục vụ cho việc sản xuất video mà còn có thể được sử dụng để tạo file cho radio, quản lý trang online và mạng xã hội Nó cũng hỗ trợ chụp ảnh, sản xuất và phát hành podcast, thực hiện phỏng vấn qua cuộc gọi, cũng như tương tác trực tiếp với độc giả để thu thập phản hồi và phát triển nội dung câu chuyện.
Những chiếc smartphone hiện đại mang đến nhiều tính năng hữu ích cho công việc báo chí, cho phép phóng viên nhanh chóng tiếp cận thông tin Khi xảy ra sự cố như vụ cháy, phóng viên có thể chụp ảnh, phỏng vấn và ghi chép thông tin ngay tại hiện trường Họ có thể sử dụng chức năng “ghi nhớ” trên điện thoại để lưu lại nội dung, sau đó gửi tin bài về tòa soạn qua email hoặc kết nối internet Nhờ vào cách làm này, thông tin được truyền tải đến độc giả chỉ trong thời gian ngắn Bên cạnh đó, nhiều báo điện tử lớn còn áp dụng hình thức livestream, giúp độc giả theo dõi sự kiện theo thời gian thực.
Ngày nay, ngày càng nhiều nhà báo sử dụng điện thoại di động để thu thập và gửi dữ liệu như văn bản, hình ảnh và video Do sự kiện thường xảy ra bất ngờ và không thể dự đoán, nhà báo không phải lúc nào cũng có máy ảnh chuyên dụng hoặc máy quay bên mình để ghi lại diễn biến.
Với sự phát triển của công nghệ di động, nhà báo có thể dễ dàng ghi lại những khoảnh khắc quan trọng của sự kiện thông qua các tính năng như chụp ảnh, quay video, ghi âm và kết nối Internet Điều này cho phép họ viết tin vắn nhanh chóng, thêm tiêu đề và chuyển về toà soạn hoặc thực hiện livestream trực tiếp Tác phẩm báo chí hiện đại không còn phụ thuộc vào bút, bàn phím hay thiết bị chuyên dụng; đôi khi chỉ cần những đoạn text ngắn hoặc video đơn giản mà vẫn truyền tải thông tin và hình ảnh sự kiện một cách nhanh chóng đến công chúng.
1.2.4 Tác nghiệp bằng điện thoại di động giúp tiết kiệm và truyền tin đạt hiệu quả
Nhà báo hiện nay có thể tác nghiệp hiệu quả bằng điện thoại di động, giúp truyền dữ liệu trực tiếp về toà soạn chỉ với một “click” Toà soạn nhận được toàn bộ nội dung bài viết, hình ảnh, video và audio qua email hoặc các dịch vụ lưu trữ đám mây như Google Drive và Dropbox Công nghệ 4G và 5G đã cải thiện đáng kể tốc độ mạng, cùng với chi phí truy cập internet ngày càng rẻ, làm cho việc truyền tin về toà soạn trở nên dễ dàng hơn cho phóng viên.
Tác nghiệp bằng điện thoại di động không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn giảm thiểu nhân sự trong sản xuất báo chí Với giá thành tương đương một chiếc máy ảnh cỡ trung bình, smartphone mang lại nhiều tính năng vượt trội như chụp ảnh sắc nét, quay phim HD và ghi âm dung lượng lớn, đồng thời tích hợp chức năng của máy tính cá nhân Do đó, các toà soạn có thể chỉ cần cử một phóng viên có kỹ năng sử dụng thiết bị di động và kiến thức báo chí cốt lõi, thay vì phải huy động cả một đội ngũ phóng viên và kỹ thuật viên đến hiện trường.
Những yếu tố tác động đến kỹ năng tác nghiệp bằng điện thoại di động của nhà báo
di động của nhà báo
Để nâng cao kỹ năng tác nghiệp bằng điện thoại di động, nhà báo cần chú ý đến các hoạt động trước và sau khi tác nghiệp Việc không tập trung vào những yếu tố này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm báo chí được tạo ra từ ĐTDĐ.
Đặt điện thoại ở chế độ máy bay giúp ngăn chặn các cuộc gọi và thông báo từ ứng dụng, tránh làm gián đoạn hoặc gây nhiễu trong quá trình ghi hình, đặc biệt là khi phát trực tiếp.
+ Lau sạch ống kính máy ảnh, bởi một hạt bụi hay vết mờ cũng làm ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh thu được
Để có được hình ảnh không bị lộn ngược, hãy giữ điện thoại theo chiều ngang với nút home ở phía tay trái Bằng cách này, bạn sẽ tiết kiệm thời gian chỉnh sửa hình ảnh sau khi chụp hoặc quay video, vì luôn luôn nên thực hiện theo chiều ngang.
Để có bức ảnh sắc nét, hãy dành một giây để lấy nét Nếu không có chân máy, hãy dùng tay phải giữ điện thoại ở phía sau và tay trái nắm lấy cổ tay phải để giảm độ rung trong quá trình chụp.
Trước khi bắt đầu thu hình hoặc thu âm, hãy kiểm tra microphone trên thiết bị để đảm bảo nó hoạt động tốt Nếu sử dụng microphone ngoài, hãy cắm nó vào trước khi mở bất kỳ ứng dụng nào Đặc biệt, chú ý không để tay che microphone khi quay phim.
+ Nhà báo quay nên tiến gần nhân vật để có âm thanh tốt nhất
+ Không nên dùng chức năng zoom của máy khi cần quay cận cảnh đối tượng, nên tiến gần đến đối tượng để tránh hình ảnh bị mở nhoè
+ Chụp hoặc quay từ nhiều góc độ khác nhau
+ Quay nhiều đoạn ngắn (khoảng 6-8 giây) để dễ gửi và biên tập
Để kể một câu chuyện một cách đầy đủ, cần quay các cảnh trung, toàn và cận một cách hợp lý Những hình ảnh này phải có sự kết nối chặt chẽ, giúp độc giả dễ dàng hình dung và theo dõi nội dung câu chuyện.
+ Lựa chọn chi tiết đắt giá để tạo được ấn tượng
+ Luôn chú ý đến nhược điểm của điện thoại, nhất là khi quay phim ở nơi thiếu ánh sáng
Trước khi rời hiện trường, luôn kiểm tra lại hình ảnh, âm thanh để đảm bảo các đoạn phim, ảnh chụp đạt chất lượng phát sóng
1.3.2 Yếu tố về sản xuất nội dung
Sản xuất tác phẩm báo chí trên ĐTDĐ cần chú ý đến đặc điểm tiếp nhận của công chúng, khác biệt so với báo chí truyền thống Công chúng di động thường "lướt" qua các trang và sẽ nhanh chóng rời đi nếu không tìm thấy thông tin cần thiết Đọc báo trên ĐTDĐ bị hạn chế bởi màn hình nhỏ và dễ bị ngắt quãng do cuộc gọi, tin nhắn Thói quen đọc của công chúng là ngẫu hứng, không theo thời gian cố định, diễn ra nhiều lần trong ngày với thời lượng ngắn, chủ yếu để lấp đầy thời gian rảnh hoặc trong lúc chờ đợi Do đó, nội dung trên thiết bị di động cần điều chỉnh để phù hợp với cách tiếp cận thông tin và thói quen đọc của công chúng Việc sản xuất nội dung cũng ảnh hưởng lớn đến kỹ năng tác nghiệp của nhà báo trên ĐTDĐ, vì vậy nhà báo cần lưu ý những điểm quan trọng này.
Khi tạo tiêu đề cho báo trên điện thoại di động, cần phải đảm bảo tính hấp dẫn và cung cấp thông tin chính một cách ngắn gọn Tiêu đề nên độc lập và dễ hiểu, truyền tải ngay thông điệp cốt lõi của bài viết Đồng thời, tiêu đề cần chứa các từ khóa tối ưu hóa cho công cụ tìm kiếm, thường ngắn hơn so với tiêu đề trên máy tính Nhà báo cần thiết kế tiêu đề sao cho thu hút sự chú ý của công chúng, khiến họ dừng lại, quan tâm và nhấp vào để đọc nội dung bên trong.
Lời dẫn có tác dụng thu hút, thúc đẩy độc giả đọc bài báo, lượng thông tin vừa đủ đề lôi kéo độc giả đọc toàn văn
Nội dung bài viết cần đi thẳng vào vấn đề, tránh sử dụng chiêu trò hay tiêu đề giật gân Thông tin hấp dẫn nên được nêu bật ngay từ câu đầu tiên, với các câu ngắn gọn và đơn giản để độc giả dễ tiếp cận Do độc giả thường phân tâm và không có nhiều thời gian, họ chỉ đọc lướt qua tiêu đề và phần mở đầu, nên cần tạo sự thu hút ngay từ đầu Bên cạnh đó, nên đặt liên kết đến các bài viết khác có chủ đề liên quan để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu thông tin chuyên sâu của độc giả.
Bài viết nên tích hợp yếu tố đa phương tiện để làm cho nội dung thông tin trở nên hấp dẫn và sâu sắc hơn Video có khả năng thu hút người xem một cách mạnh mẽ, trong khi hình ảnh có sức truyền tải và tác động hiệu quả hơn hàng ngàn chữ viết.
1.3.3 Các thiết bị cơ bản để tác nghiệp và trình độ năng lực của nhà báo
Điện thoại đã trở thành thiết bị chính thay thế máy ghi âm cho nhiều nhà báo, đồng thời cũng hỗ trợ chụp ảnh và quay video Trong bối cảnh các thiết bị tác nghiệp truyền thống như máy ảnh, máy tính và máy ghi âm ngày càng cồng kềnh, điện thoại di động nổi lên như công cụ tiện lợi nhất cho công việc báo chí Sự cải tiến không ngừng của các hãng điện thoại với nhiều tính năng hấp dẫn càng làm cho chúng trở thành lựa chọn hàng đầu cho các nhà báo.
Camera trên điện thoại đã trở thành công cụ thiết yếu cho việc chụp ảnh và quay phim Trong những năm gần đây, các hãng điện thoại lớn không chỉ cạnh tranh về thiết kế mà còn chú trọng vào các tính năng, đặc biệt là độ phân giải màn hình và chất lượng camera.
Chiếc Samsung Galaxy S20, dòng điện thoại cao cấp nhất của Samsung, nổi bật với khả năng chụp 3 bức ảnh cùng lúc, khác biệt so với các camera thông thường chỉ chụp 1 hình Samsung đã tối ưu hóa ứng dụng camera với nhiều tính năng tiện lợi và chuyên nghiệp, cho phép người dùng dễ dàng chuyển đổi giữa các chế độ chụp như pro, panorama, slow motion, và visual shot chỉ bằng một cái gạt tay Điều này hỗ trợ tối đa cho các phóng viên và nhà báo trong việc đưa tin tại hiện trường cũng như chỉnh sửa hậu kỳ Để tác nghiệp hiệu quả, nhà báo cần trang bị và sử dụng thành thạo một số thiết bị cơ bản.
Chân máy (tripod) là thiết bị quan trọng giúp cải thiện chất lượng quay video và chụp ảnh, đồng thời rất hữu ích trong các buổi tường thuật trực tiếp và phỏng vấn Nhờ vào chân máy, hình ảnh trở nên ổn định hơn, mang lại chất lượng quay tốt hơn.
Bàn phím di động là giải pháp lý tưởng cho các nhà báo khi cần gõ bài dài từ sự kiện, vì bàn phím ảo trên thiết bị cầm tay thường gây bất tiện Việc sử dụng bàn phím Bluetooth di động giúp tăng cường hiệu suất làm việc và mang lại trải nghiệm gõ phím thoải mái hơn.
Yêu cầu đối với kỹ năng tác nghiệp bằng điện thoại di động của nhà báo Việt Nam hiện nay
Chụp ảnh và chỉnh sửa ảnh là quá trình quan trọng để tạo ra những bức ảnh báo chí chất lượng Ảnh báo chí không chỉ đơn thuần là hình ảnh, mà còn là phương tiện truyền tải thông tin, ghi lại những khoảnh khắc thực tế trong đời sống và các sự kiện xã hội Những bức ảnh này cần đảm bảo tính chân thật, khách quan và cụ thể, nhằm cung cấp cho công chúng một lượng thông tin đáng tin cậy.
Một tác phẩm ảnh báo chí có giá trị thông tin khi ghi lại khoảnh khắc tự nhiên, chân thật và khách quan, phản ánh thực tiễn gắn liền với sự kiện, nhân vật và các hoạt động trong đời sống xã hội Để có giá trị thông tin, tác phẩm cần được đăng tải trên các phương tiện truyền thông đại chúng.
Ảnh báo chí là hình thức thông tin quan trọng trong lĩnh vực báo chí, phản ánh chân thực các hoạt động xã hội qua những hình ảnh cụ thể và sinh động Chúng không chỉ cung cấp thông tin mà còn mang lại giá trị thẩm mỹ cho người xem.
Một bức ảnh báo chí chất lượng cần có bố cục chặt chẽ, hình ảnh rõ ràng và sắc nét, cùng với giá trị thông tin được chú thích cụ thể Trong báo in và báo điện tử, ảnh không chỉ tăng giá trị mà còn nâng cao tính khách quan và chân thật của tác phẩm Ảnh tĩnh đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng thông tin, giúp xác thực về con người và sự kiện được phản ánh Những bức ảnh được ghi lại đúng thời điểm sẽ tạo cảm xúc mạnh mẽ và thu hút công chúng Hình ảnh thường được kết hợp với văn bản để truyền tải thông tin hiệu quả hơn, giúp công chúng tiếp nhận nhanh chóng và nhớ lâu Ảnh động, thể hiện qua slideshow và animation, cũng góp phần tạo sự hấp dẫn và thu hút sự chú ý của người đọc.
Trình diễn ảnh là một hình thức sắp xếp nhiều hình ảnh theo một ý đồ cụ thể, tự động hiển thị liên tiếp trên màn hình để truyền đạt thông tin của bài báo Ảnh động dạng tích hợp hình ảnh được tạo ra từ sự kết hợp của nhiều hình ảnh tĩnh, khác với ảnh động trình diễn, ảnh động tích hợp mang lại chuyển động mềm mại và liền mạch với tốc độ cao như một đoạn phim.
Khi chụp ảnh bằng camera của điện thoại di động, nhà báo cần chú ý điều chỉnh các cài đặt như ISO, độ tương phản, đo sáng, cỡ ảnh và chất lượng ảnh để tạo ra bức ảnh tốt nhất Việc điều chỉnh các yếu tố này phù hợp với điều kiện môi trường chụp sẽ giúp nâng cao chất lượng hình ảnh.
Tác phẩm ảnh báo chí phải đảm bảo tính khách quan và chân thật, vì vậy việc chỉnh sửa ảnh cần được hạn chế để không làm thay đổi ý nghĩa của bức ảnh và giảm tính báo chí Các thiết bị di động hiện đại giúp tạo ra những bức ảnh đẹp với nhiều kích cỡ khác nhau Đối với ảnh báo chí, phóng viên chỉ nên thực hiện các chỉnh sửa tối thiểu như cắt để tạo khung hình chuẩn và điều chỉnh độ sáng hoặc tối để tăng độ rõ nét cho bức ảnh.
1.4.2 Quay và chỉnh sửa video giúp công chúng tiếp nhận thông tin chân thực và sinh động
Video là công cụ truyền tải hình ảnh động hiệu quả, giúp công chúng tiếp nhận thông tin và nội dung báo chí một cách chân thực Hình ảnh video cung cấp thông tin, bối cảnh và diễn biến sự kiện một cách sinh động và rõ ràng.
Hiện nay, video không chỉ được sử dụng trong truyền hình mà còn là một công cụ quan trọng cho các phương tiện truyền thông khác, đặc biệt là báo di động Việc tích hợp video vào sản phẩm báo điện tử giúp tạo ra những nội dung sinh động và hấp dẫn, vượt trội hơn so với các loại hình báo chí trước đây Các đoạn video này mang tính đa phương tiện, kết hợp hình ảnh, âm thanh, hình ảnh tĩnh và văn bản, tạo nên trải nghiệm phong phú cho người đọc.
Video trên báo di động bao gồm các hình thức như video minh hoạ bài viết, chương trình video phát lại sản phẩm truyền hình và video theo yêu cầu Điểm mạnh của video là mang đến hình ảnh sống động và chân thực, giúp công chúng theo dõi diễn biến sự việc và cảm nhận như một phần của câu chuyện Sự sinh động và màu sắc chân thực trong video tạo ra tác động mạnh mẽ đến người xem, làm cho thông tin truyền tải trở nên hấp dẫn và thuyết phục hơn.
Các nhà báo thường sử dụng video để ghi lại những sự kiện lớn và quan trọng, đặc biệt là trong lĩnh vực chính trị hoặc khi có sự tham gia của những nhân vật nổi tiếng Với sự phát triển công nghệ hiện nay, nhiều điện thoại thông minh được trang bị chức năng quay video chất lượng cao, giúp việc ghi lại các sự kiện trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, không chỉ cho các nhà báo chuyên nghiệp mà còn cho cả công chúng.
Giống như ảnh báo chí, video trên báo chí cũng cần được giữ nguyên không chỉnh sửa nhiều Việc sử dụng điện thoại di động để quay video yêu cầu phóng viên phải chú ý chuyển đổi chế độ quay video và chọn chế độ phù hợp cho đối tượng đang chuyển động Mặc dù chất lượng video từ điện thoại không thể so sánh với camera chuyên dụng, nhưng để đạt được chất lượng tốt nhất, phóng viên cần nắm vững các tính năng của điện thoại và thực hành quay video một cách thành thạo.
Trong lĩnh vực báo chí, việc can thiệp video bằng hiệu ứng thường ít được áp dụng Các nhà báo chủ yếu thực hiện việc cắt, sắp xếp hình ảnh, lồng ghép lời bình, và thêm text, logo vào video Trong một số trường hợp đặc biệt, có thể làm mờ mặt nhân vật, nhưng các chi tiết về cảnh và hoạt động của nhân vật cần phải được giữ rõ ràng.
Sử dụng kỹ năng quay và xử lý video hiệu quả giúp nhà báo tạo ra những tác phẩm báo chí hấp dẫn và sinh động hơn so với những sản phẩm chỉ có chữ viết và hình ảnh tĩnh Việc tích hợp video vào sản phẩm báo di động là rất quan trọng, giúp báo chí cạnh tranh và thu hút công chúng, đồng thời đảm bảo sự tồn tại và phát triển trong hệ thống thông tin đại chúng hiện đại.
1.4.3 Ghi âm đảm bảo tính khách quan và giúp công chúng tiếp xúc trực tiếp với nguồn tin
Nhà báo sử dụng điện thoại di động để ghi âm âm thanh tại hiện trường sự kiện, nhằm đảm bảo tính chính xác và khách quan cho thông tin truyền tải đến công chúng Việc ghi âm ý kiến của nhân vật chứng kiến hoặc tham gia sự kiện giúp người nghe tiếp cận trực tiếp với nguồn tin, thay vì chỉ qua lời kể của tác giả Âm thanh ghi âm được sử dụng để tạo bài phỏng vấn hoặc làm thông tin cho các tác phẩm báo chí khác Chẳng hạn, khi thực hiện phóng sự về tình trạng giao thông giờ cao điểm ở Hà Nội, nhà báo ghi âm tình hình giao thông tại ngã tư đông đúc và lấy ý kiến của người đi đường, từ đó tăng cường tính chính xác và thuyết phục cho bài viết.
