Hoạt động văn hóa văn nghệ và quản lý hoạt động văn hóa văn nghệ ở các học viện trong quân đội
1.1.1 Khái quát về các học viện trong quân đội
Các học viện trong quân đội là trung tâm giáo dục và đào tạo cán bộ, đồng thời thực hiện nghiên cứu khoa học cho quân đội Với tư cách pháp nhân, các học viện hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng và được Nhà nước, Bộ Quốc phòng giao nhiệm vụ đào tạo, cấp văn bằng và chứng chỉ quốc gia Chúng chịu sự quản lý của chỉ huy và chỉ đạo nghiệp vụ từ cơ quan cấp trên, đồng thời có trách nhiệm thực hiện Luật Giáo dục và Điều lệ Công tác Nhà trường Quân đội nhân dân Việt Nam.
* Số lượng các học viện
Hệ thống học viện trong quân đội Việt Nam là một phần quan trọng của giáo dục quốc dân, bao gồm 11 học viện Trong số này, 6 học viện trực thuộc Bộ Quốc phòng và 5 học viện thuộc các đơn vị quân đội khác nhau.
Các học viện trực thuộc Bộ Quốc phòng được giao nhiệm vụ đào tạo trong các lĩnh vực phục vụ cho công tác quân sự quốc phòng Dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng và chỉ huy của người chỉ huy, các học viện thực hiện Luật Giáo dục và Điều lệ công tác Nhà trường Quân đội, đồng thời chịu sự chỉ đạo từ Cục Nhà trường và các cơ quan Bộ Quốc phòng.
Tổ chức bộ máy ở các học viện trong Quân đội nhân dân Việt Nam gồm: Ban Giám đốc
Các cơ quan bao gồm Văn phòng (Phòng Tham mưu hành chính), Phòng Hậu cần - Kỹ thuật (gồm Phòng Hậu cần và Phòng Kỹ thuật), Phòng Đào tạo, Phòng Chính trị, Phòng Khoa học quân sự, Phòng Sau đại học (Ban Sau đại học), Phòng Thông tin Khoa học quân sự (Ban Thông tin Khoa học quân sự), Ban Tài chính, và Ban Khảo thí và bảo đảm chất lượng giáo dục, đào tạo.
Các hệ, tiểu đoàn quản lý học viên
Một số học viện như Học viện Quốc phòng, Học viện Chính trị, Học viện Lục quân và Học viện Hậu cần có các viện nghiên cứu và đơn vị phục vụ, đảm bảo cho hoạt động giáo dục và đào tạo Các cơ quan chức năng liên quan đến quản lý giáo dục, chính trị, khoa học quân sự, hậu cần, kỹ thuật và thông tin khoa học quân sự đóng vai trò quan trọng trong hệ thống này.
Về cơ cấu đảng bộ các học viện quân đội bao gồm:
Một là, Đảng bộ trực thuộc Quân ủy Trung ương
Hai là, Đảng bộ trực thuộc Quân chủng (các học viện trực thuộc quân chủng)
Ba là, Đảng bộ trực thuộc Đảng bộ Tổng cục, Đảng bộ quân chủng, Đảng bộ Bộ đội Biên phòng, Ban Cơ yếu Chính phủ
Bốn là, trong các đảng bộ ở các học viện có đảng bộ cơ sở, chi bộ cơ sở
Hệ thống học viện quân đội Việt Nam đã hình thành và phát triển song hành với sự trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam, góp phần vào những thắng lợi vĩ đại của cách mạng Qua nhiều năm xây dựng và chiến đấu, các học viện này không ngừng phát triển, đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo của quân đội cũng như toàn quốc.
Các học viện quân đội là trung tâm giáo dục và đào tạo cán bộ, mang những đặc điểm và tính chất riêng biệt so với các đơn vị khác trong quân đội Đòi hỏi cao về trình độ, phẩm chất đạo đức và năng lực chuyên môn của cán bộ, giảng viên là điều cần thiết Công tác bảo đảm cơ sở vật chất cho giáo dục và đào tạo được đầu tư một cách có hệ thống, với tổ chức biên chế và nhiệm vụ thường xuyên cơ bản ổn định.
Các học viện quân đội có vai trò quan trọng trong việc đào tạo cán bộ dài hạn và ngắn hạn, nhằm nâng cao kiến thức và năng lực thực hành cho cán bộ theo yêu cầu phát triển của quân đội Ngoài ra, các học viện còn bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo và quản lý nhà nước về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và an ninh Họ cũng tham gia vào việc đào tạo nhân lực phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đào tạo Các học viện này còn là nơi dự trữ cán bộ, sẵn sàng mở rộng lực lượng khi có tình huống khẩn cấp như chiến tranh xảy ra.
Nhiệm vụ của các học viện trong quân đội:
Tổ chức các hoạt động đào tạo theo nhiệm vụ từ cấp trên là rất quan trọng Cần đào tạo bổ túc cho cán bộ chỉ huy tham mưu cấp chiến dịch, chiến thuật và chiến lược, với trình độ học vấn từ cao đẳng, cử nhân, kỹ sư đến sau đại học, đồng thời chú trọng vào lý luận cao cấp chính trị.
Bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo và quản lý nhà nước về nhiệm vụ quốc phòng - an ninh là rất quan trọng; đồng thời, cần chú trọng đào tạo sĩ quan dự bị để nâng cao năng lực và kiến thức trong lĩnh vực này.
Ba là tổ chức nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực khoa học quân sự, khoa học xã hội và nhân văn, cũng như khoa học kỹ thuật quân sự Mục tiêu chính là nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng và tham gia giải quyết các vấn đề kinh tế - xã hội của đất nước.
Xây dựng các nhà trường cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại với môi trường văn hóa lành mạnh là mục tiêu quan trọng Cần thực hiện nghiêm túc các quy định và chỉ thị từ cấp trên, cũng như điều lệnh, điều lệ của quân đội và pháp luật của Nhà nước.
1.1.2 Hoạt động văn hóa văn nghệ và quản lý hoạt động văn hóa văn nghệ ở các học viện trong quân đội
Văn hóa văn nghệ là hoạt động thường xuyên thu hút sự tham gia của mọi đối tượng và lứa tuổi, giúp thỏa mãn nhu cầu thưởng thức nghệ thuật Hoạt động này không chỉ tạo ra những giá trị văn hóa độc đáo mang đậm bản sắc dân tộc và vùng miền, mà còn hướng con người đến chân, thiện, mỹ.
Thuật ngữ "Văn hóa văn nghệ" đề cập đến các hoạt động như ca hát, nhảy múa, âm nhạc và sân khấu, bao gồm nhiều loại hình khác nhau Những sinh hoạt này diễn ra thường xuyên ở mọi không gian và thời gian, đặc biệt là trong thời gian rảnh rỗi, thu hút đông đảo quần chúng tham gia, được gọi là văn nghệ quần chúng.
Văn hóa văn nghệ bao gồm các hoạt động sáng tạo, thưởng thức và biểu diễn nghệ thuật của cá nhân và tập thể trong xã hội Những hoạt động này diễn ra trong các tầng lớp dân cư và tổ chức, nhằm thỏa mãn nhu cầu thưởng thức và sáng tạo nghệ thuật, một nhu cầu nhân văn sâu sắc và thiết yếu.
Nội dung quản lý hoạt động văn hóa văn nghệ ở các học viện trong quân đội
1.2.1 Quản lý hoạt động sáng tác văn nghệ quần chúng
Hoạt động văn hóa văn nghệ trong các học viện quân đội đóng vai trò quan trọng trong việc sáng tác các tác phẩm nghệ thuật nhằm truyền bá tư tưởng của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh về văn hóa văn nghệ Những hoạt động này không chỉ bồi dưỡng giá trị văn hóa cho cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ mà còn nâng cao lý tưởng sống, năng lực, trí tuệ, đạo đức và bản lĩnh văn hóa của người Việt Nam Việc thực hiện nghiêm chỉ thị của Tổng cục Chính trị về chế độ và tiêu chuẩn hoạt động văn hóa văn nghệ giúp nâng cao trình độ giác ngộ chính trị và xây dựng phẩm chất chính trị, đạo đức cho bộ đội, từ đó định hướng sự phát triển nhân cách của người quân nhân cách mạng trong quân đội.
Thông qua các tác phẩm văn nghệ tự sáng tác của cán bộ, học viên, chiến sĩ và công nhân viên, đơn vị đã tuyên truyền và biểu dương phong trào thi đua học tập tốt, rèn luyện nghiêm túc, cũng như công tác phục vụ hiệu quả Những tác phẩm này không chỉ ca ngợi thành tích của tập thể và cá nhân mà còn kịp thời động viên, cổ vũ học viên nỗ lực đạt kết quả cao trong học tập và rèn luyện.
Quản lý hoạt động sáng tác bao gồm việc ban hành văn bản hướng dẫn về chủ đề, định hướng tư tưởng và cách thức thể hiện Cần tổ chức tuyên truyền và hướng dẫn cán bộ, học viên tham gia sáng tạo các tác phẩm nghệ thuật phản ánh đầy đủ các khía cạnh của đời sống như giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học, xây dựng nếp sống văn hóa và rèn luyện nền nếp chính quy Đồng thời, cần đấu tranh với những biểu hiện thiếu văn hóa trong đơn vị, cảnh giác và ngăn ngừa các âm mưu chống phá của các thế lực thù địch trong lĩnh vực tư tưởng văn hóa Hỗ trợ bộ đội sáng tạo các tác phẩm nghệ thuật thuộc nhiều loại hình khác nhau.
Các thể loại văn xuôi như truyện ngắn, thơ, hồi ký, và phóng sự được trình bày rõ ràng nhằm phục vụ kịp thời nhiệm vụ chính trị của đất nước và quân đội Nội dung các tác phẩm đảm bảo đúng định hướng của Đảng, chính sách, và pháp luật Nhà nước về phát triển văn hóa và con người Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế Đồng thời, các tác phẩm tuyên truyền và giáo dục truyền thống cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, và giá trị chân, thiện, mỹ, phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của cán bộ, học viên, và chiến sĩ Bên cạnh đó, việc phản ánh tâm tư, nguyện vọng và ca ngợi gương người tốt việc tốt cũng rất quan trọng, đồng thời đấu tranh phê phán những biểu hiện tiêu cực về tư tưởng chính trị và phẩm chất đạo đức Cuối cùng, nội dung phải đảm bảo không trái với giá trị đạo đức xã hội và không làm xấu hình ảnh, danh dự của lực lượng vũ trang.
Quản lý và định hướng hoạt động sáng tác nghệ thuật trong các học viện là nhiệm vụ quan trọng, bao gồm việc kiểm tra và đánh giá các hoạt động sáng tác của đơn vị Các tổ chức hội nghề nghiệp có chức năng nghệ thuật chuyên nghiệp trong lực lượng vũ trang cũng cần được quản lý và định hướng nội dung hoạt động Ngoài ra, cần phối hợp với các cá nhân và đơn vị ngoài quân đội để sáng tác về đề tài Quân đội nhân dân Thủ trưởng các đơn vị có trách nhiệm quản lý hoạt động sáng tác của cán bộ, học viên, chiến sĩ và nhân viên trực thuộc.
Toàn bộ cán bộ, học viên, nhân viên và chiến sĩ tại các học viện sẽ tham gia vào hoạt động này Dựa trên hướng dẫn của cơ quan chính trị và sự phê duyệt của thủ trưởng các học viện, các đơn vị sẽ triển khai kế hoạch cho đội ngũ của mình.
Quản lý nội dung tác phẩm được thực hiện thông qua các hướng dẫn theo từng đợt phát động sáng tác và hoạt động sáng tác thường xuyên Các cơ quan chính trị, chính ủy và chính trị viên các cấp có trách nhiệm chỉ đạo và quản lý hoạt động sáng tác nhạc và kịch, đồng thời cung cấp hướng dẫn về nội dung, chủ đề và tư tưởng tuyên truyền.
Lập kế hoạch và chương trình phát động các đợt sáng tác nhạc, kịch sau khi tác phẩm được hội đồng thẩm định đồng ý phổ biến Các tác phẩm này sẽ được trình lên thủ trưởng các cấp ở các học viện để được phê duyệt và phát hành theo quy chế, quy định, kế hoạch, nhằm tạo điều kiện cho cán bộ, học viên, nhân viên, chiến sĩ thưởng thức và phản hồi.
Kế hoạch bồi dưỡng cán bộ, nhân viên, đặc biệt là đội ngũ cán bộ chính trị tại các đơn vị cần được triển khai Cần phối hợp với các học viện, nhà trường và trại sáng tác trong và ngoài quân đội để tổ chức tập huấn nghiệp vụ và đào tạo cán bộ chuyên trách dài hạn cho các học viện trong quân đội.
Xây dựng kế hoạch và tổ chức in ấn các ấn phẩm cấp phát cho các đơn vị ở các học viện nhằm mục đích giáo dục chính trị, nâng cao đời sống tinh thần cho bộ đội, đồng thời góp phần giáo dục truyền thống của đơn vị.
Các tác phẩm của cán bộ, học viên, nhân viên, chiến sĩ thể hiện tình cảm chân thành và sâu sắc về lịch sử dân tộc, trách nhiệm xây dựng quân đội vững mạnh và tình yêu mái trường Những tác phẩm này không chỉ làm phong phú đời sống tinh thần mà còn góp phần hoàn thiện nhân cách sĩ quan quân đội, phản ánh sự cống hiến và trí tuệ của những người đang nỗ lực xây dựng và phát triển các học viện.
Các tác phẩm trong không gian văn hóa sư phạm quân sự không chỉ bồi đắp cho quân nhân kiến thức khoa học mà còn nuôi dưỡng niềm tin và lòng nhiệt tình cách mạng Mỗi tác phẩm đều thể hiện tư tưởng đồng chí và tình thầy trò, góp phần tạo nên môi trường học tập tiên tiến, mẫu mực và giàu chất nhân văn tại các học viện quân sự.
* Sáng tác hội họa, nhiếp ảnh, điêu khắc
Nhằm phát huy trí tuệ và năng lực thẩm mỹ của cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ tại các học viện, việc sáng tác các tác phẩm hội họa, nhiếp ảnh, điêu khắc sẽ góp phần tuyên truyền và giáo dục, đồng thời tôn vinh những thành tích tiêu biểu và sự đổi mới mạnh mẽ của các học viện Điều này cũng góp phần xây dựng môi trường học tập chính quy, xanh, sạch, đẹp tại cơ sở mới.
Các tác phẩm nghệ thuật phản ánh sinh động kết quả hoạt động giáo dục, nghiên cứu khoa học và phục vụ tại các học viện, tôn vinh hình tượng người cán bộ và lưu giữ những kỷ niệm sâu sắc Các tác phẩm điêu khắc thể hiện đa dạng hoạt động và khắc họa chân dung người lính, giá trị của cuộc chiến tranh cách mạng, đồng thời phản ánh đời sống văn hóa tinh thần phong phú của học viên, nhân viên và chiến sĩ Tác phẩm hội họa, đặc biệt là tranh cổ động, được sáng tác mới với ý tưởng độc đáo, thể hiện hoạt động của các đơn vị với tư tưởng cao Tác phẩm nhiếp ảnh cũng được sáng tác mới, trung thực và rõ nét, không trùng lặp ý tưởng, mang lại cái nhìn chân thực về cuộc sống.
Các tác phẩm điêu khắc được trưng bày dưới dạng đắp nổi và khoét lõm, thể hiện sự phong phú và gần gũi với đời sống Những sáng tác này đều là những tác phẩm hoàn chỉnh, bám sát chủ đề đã đề ra.
