Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây, Bình Định đã nổi lên như một tỉnh có ngành công nghiệp chế biến đá granite phát triển mạnh mẽ Tuy nhiên, ngành công nghiệp này vẫn gặp nhiều hạn chế, với số lượng doanh nghiệp khai thác và chế biến đá chưa tương xứng với tiềm năng Để phát huy tối đa tiềm năng của các doanh nghiệp trong tỉnh, cần nắm bắt kịp thời tín hiệu từ thị trường, xác định nhu cầu vốn chính xác và tìm kiếm nguồn vốn hợp lý Việc sử dụng vốn hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp đạt được kết quả cao nhất Đặc biệt, Công ty TNHH Nam Á cần hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến tình hình tài chính, điều này chỉ có thể thực hiện thông qua việc phân tích báo cáo tài chính.
Trước tình hình hiện tại, tôi đã quyết định chọn đề tài “Phân tích báo cáo tài chính của Công ty TNHH Nam Á” cho luận văn tốt nghiệp của mình, với mục tiêu tìm ra các giải pháp nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn.
Mục tiêu nghiên cứu
Trình bày một cách có hệ thống và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp
Báo cáo tài chính của Công ty TNHH Nam Á cho thấy những thành tựu và hạn chế trong tình hình tài chính của công ty Để cải thiện năng lực tài chính và nâng cao hiệu quả kinh doanh, cần đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm tối ưu hóa hoạt động và gia tăng lợi nhuận.
Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Xuất phát từ mục đích nghiên cứu của đề tài:
- Đối tƣợng: Phân tích báo cáo tài chính của Công ty TNHH Nam Á
- Phạm vi: Báo cáo tài chính Công ty TNHH Nam Á từ năm 2016 – 2018.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu của luận văn tập trung vào việc phân tích tình hình tài chính của Công ty TNHH Nam Á, chủ yếu thông qua việc xem xét các chỉ tiêu tài chính từ báo cáo tài chính của công ty Mục tiêu là đánh giá mức độ ảnh hưởng và xu hướng tác động của từng yếu tố đến tình hình tài chính doanh nghiệp Tài liệu nghiên cứu được thu thập từ thông tin và số liệu của Công ty TNHH Nam Á.
Phương pháp phân tích báo cáo tài chính:
- Phương pháp tổng hợp, phân tích, thống kê, so sánh
- Phương pháp khảo sát thu thập dữ thiệu thực hiện:
+ Thu thập số liệu thứ cấp.
Ý nghĩa khoa học của đề tài luận văn
Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính, tạo nền tảng vững chắc cho việc áp dụng phân tích báo cáo tài chính trong doanh nghiệp.
Luận văn đã thực hiện phân tích chi tiết báo cáo tài chính của Công ty TNHH Nam Á, chỉ ra các điểm mạnh và điểm yếu trong hoạt động tài chính, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính và cải thiện hiệu quả kinh doanh của công ty.
Kết cấu của đề tài nghiên cứu
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu nội dung chính luận văn gồm ba chương:
Chương 1 trình bày cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp, giúp người đọc hiểu rõ các khái niệm và phương pháp liên quan Chương 2 tập trung vào việc phân tích báo cáo tài chính của Công ty TNHH Nam Á, nhằm đánh giá tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động của công ty Cuối cùng, Chương 3 đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính và cải thiện hiệu quả kinh doanh cho Công ty TNHH Nam Á, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Khái niệm, mục tiêu và ý nghĩa phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp
1.1.1 Khái niệm về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp
Phân tích báo cáo tài chính là quá trình xem xét và so sánh số liệu tài chính hiện tại với các kỳ trước để đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp Quy trình này giúp xác định nguyên nhân và yếu tố ảnh hưởng, từ đó đưa ra biện pháp phù hợp cho các quyết định của người sử dụng Tài liệu chính trong phân tích là hệ thống báo cáo tài chính của doanh nghiệp, và nghệ thuật phân tích này yêu cầu một quy trình hệ thống và logic để hỗ trợ quyết định Cuối cùng, mục tiêu của phân tích báo cáo tài chính là cung cấp thông tin cho các quyết định như mua, bán cổ phần, cho vay hay lựa chọn quy trình hoạt động, tất cả đều dựa vào kết quả phân tích chất lượng.
1.1.2 Mục tiêu phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp
Trong môi trường kinh doanh theo cơ chế thị trường với sự điều tiết của nhà nước, tất cả các doanh nghiệp đều được xem xét bình đẳng trước pháp luật Các đối tượng quan tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp, bao gồm nhà đầu tư, nhà cho vay và nhà cung cấp, đều có những mối quan tâm riêng Tuy nhiên, điểm chung giữa họ là sự chú trọng đến khả năng tạo ra dòng tiền, khả năng sinh lời, khả năng thanh toán và mức lợi nhuận tối đa Do đó, việc phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp cần phải đáp ứng những tiêu chí này để cung cấp cái nhìn tổng quát và chính xác về tình hình tài chính.
Phân tích báo cáo tài chính cung cấp thông tin hữu ích cho nhà đầu tư, chủ nợ và người sử dụng khác, giúp họ đưa ra quyết định về đầu tư và tín dụng Thông tin cần được trình bày một cách dễ hiểu cho những người có kiến thức tương đối về kinh doanh và các hoạt động kinh tế, nhằm hỗ trợ việc nghiên cứu và ra quyết định.
Phân tích báo cáo tài chính là công cụ quan trọng giúp chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư và chủ nợ đánh giá số lượng, thời gian và rủi ro của các khoản thu bằng tiền từ cổ tức hoặc tiền lãi Do các dòng tiền của nhà đầu tư liên quan trực tiếp đến dòng tiền của doanh nghiệp, quá trình phân tích cần cung cấp thông tin hữu ích để họ có thể dự đoán và đánh giá các dòng tiền thu thuần dự kiến của doanh nghiệp.
Phân tích báo cáo tài chính không chỉ cung cấp thông tin về nguồn lực kinh tế, vốn chủ sở hữu và các khoản nợ mà còn phản ánh kết quả của các quá trình và tình huống làm biến đổi các nguồn vốn và nợ của doanh nghiệp Qua đó, nó giúp xác định nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với các nguồn lực này và tác động của các nghiệp vụ kinh tế, từ đó hỗ trợ chủ doanh nghiệp dự đoán chính xác quá trình phát triển trong tương lai.
Phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp là quá trình kiểm tra và so sánh số liệu tài chính thực tế với dữ liệu trong quá khứ, nhằm định hướng cho tương lai Qua đó, có thể đánh giá toàn diện các điểm mạnh và điểm yếu trong quản lý doanh nghiệp, từ đó tìm ra các biện pháp cụ thể để cải thiện hoạt động kinh tế Ngoài ra, phân tích này còn đóng vai trò quan trọng trong việc dự đoán xu hướng phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
1.1.3 Ý nghĩa của phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp
Hoạt động tài chính và sản xuất kinh doanh có mối quan hệ chặt chẽ, với việc mọi hoạt động sản xuất đều ảnh hưởng đến tài chính doanh nghiệp Tình hình tài chính tốt hay xấu có thể thúc đẩy hoặc kìm hãm quá trình sản xuất kinh doanh Do đó, phân tích báo cáo tài chính rất quan trọng cho cả chủ doanh nghiệp và các bên liên quan Đối với nhà quản trị, nghiên cứu tài chính trong doanh nghiệp được gọi là phân tích tài chính nội bộ, khác với phân tích tài chính bên ngoài do các nhà phân tích độc lập thực hiện.
Để phân tích tài chính hiệu quả, các nhà phân tích cần có thông tin đầy đủ và hiểu rõ về doanh nghiệp Ngoài ra, nhà quản trị doanh nghiệp cũng cần chú trọng đến nhiều mục tiêu khác nhau như tạo công ăn việc làm, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, giảm chi phí tối thiểu và bảo vệ môi trường Doanh nghiệp chỉ có thể đạt được những mục tiêu này khi hoạt động kinh doanh có lãi và khả năng thanh toán nợ.
Các nhà quản trị doanh nghiệp cần thông tin đầy đủ để cân bằng tài chính, đánh giá tình hình tài chính, khả năng sinh lời, thanh toán và rủi ro tài chính Điều này định hướng cho các quyết định của ban giám đốc tài chính liên quan đến đầu tư, tài trợ và phân tích lợi tức cổ phần Đối với nhà đầu tư, họ quan tâm đến khả năng hoàn vốn, mức sinh lãi và tiềm năng của doanh nghiệp, cũng như tình hình hoạt động và kết quả kinh doanh Sự hiệu quả trong quản lý không chỉ mang lại an toàn mà còn tạo niềm tin cho nhà đầu tư Các nhà cho vay và cung cấp hàng hóa cũng chú trọng đến các yếu tố tài chính này để đảm bảo an toàn trong giao dịch.
Khả năng trả nợ của doanh nghiệp là mối quan tâm hàng đầu của nhiều bên liên quan Qua việc phân tích báo cáo tài chính, họ chú trọng vào lượng tiền và tài sản có thể chuyển đổi nhanh thành tiền, từ đó đánh giá khả năng thanh toán tức thời Đối với các cơ quan nhà nước như Thuế và Tài chính, phân tích này giúp xác định tình hình tài chính của doanh nghiệp, tính toán chính xác mức thuế phải nộp và nâng cao hiệu quả quản lý Ngoài chủ doanh nghiệp và nhà đầu tư, người lao động cũng cần thông tin này vì nó ảnh hưởng đến quyền lợi và trách nhiệm của họ, cũng như đến mối quan hệ với khách hàng hiện tại và tương lai.
Phân tích báo cáo tài chính đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế thị trường, giúp xác định giá trị kinh tế và đánh giá điểm mạnh, điểm yếu tài chính của doanh nghiệp Công cụ này hỗ trợ các nhà quản trị nhận diện nguyên nhân khách quan và chủ quan, từ đó đưa ra quyết định phù hợp với mục tiêu của họ Vì vậy, phân tích báo cáo tài chính là chìa khóa giúp các nhà quản trị kinh doanh đạt được kết quả và hiệu quả tối ưu.
Cơ sở dữ liệu cho phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp
1.2.1 Hệ thống báo cáo tài chính doanh nghiệp
Báo cáo tài chính (BCTC) là hệ thống bảng biểu cung cấp thông tin về tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh và luồng tiền của doanh nghiệp Nó tổng hợp tình hình tài sản, vốn chủ sở hữu và nợ phải trả, đồng thời phản ánh kết quả kinh doanh trong kỳ BCTC là công cụ quan trọng để trình bày khả năng sinh lời và thực trạng tài chính của doanh nghiệp đến các bên liên quan như chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà cho vay và cơ quan thuế.
Theo quy định của cơ quan thuế, tất cả các doanh nghiệp thuộc mọi ngành và thành phần kinh tế đều có trách nhiệm lập và trình bày báo cáo tài chính hàng năm Đối với các công ty hoặc tổng công ty có đơn vị trực thuộc, ngoài việc thực hiện báo cáo tài chính năm, còn cần lập báo cáo tài chính tổng hợp hoặc báo cáo tài chính hợp nhất vào cuối kỳ kế toán năm, dựa trên báo cáo tài chính của các đơn vị trực thuộc.
Hệ thống báo cáo tài chính doanh nghiệp ban hành theo Thông tƣ số 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài Chính bao gồm:
- Bảng cân đối kế toán (Mẫu sốB01-DN)
- Báo cáo Kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B02 –DN)
- Báo cáo Lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số B03 –DN)
- Bản thuyết minh báo cáo tài chính (Mẫu sốB09-DN) a Bảng cân đối kế toán (Mẫu số B01-DN)
Bảng cân đối kế toán là báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh tình hình tài sản của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể, thể hiện dưới hình thức tiền tệ theo giá trị tài sản và nguồn hình thành tài sản Bảng này tổng hợp tài sản với nguồn vốn chủ sở hữu và công nợ phải trả, cung cấp cái nhìn tổng quát về cấu trúc tài chính của doanh nghiệp.
Bảng cân đối kế toán là tài liệu thiết yếu giúp phân tích và đánh giá tổng quát tình hình kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn và triển vọng tài chính của doanh nghiệp Đồng thời, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B02 –DN) cung cấp cái nhìn chi tiết về hiệu suất làm việc của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là tài liệu tài chính tổng hợp doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong một năm kế toán cụ thể Báo cáo này bao gồm thông tin về hoạt động kinh doanh chính, như bán hàng và cung cấp dịch vụ, cùng với các hoạt động tài chính và các hoạt động khác.
Báo cáo kết quả kinh doanh là tài liệu thiết yếu giúp người dùng kiểm tra, phân tích và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ nhất định Tài liệu này cho phép so sánh kết quả với các kỳ trước và với các doanh nghiệp khác trong cùng ngành, từ đó nhận diện xu hướng và đưa ra quyết định quản lý, tài chính phù hợp Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số B03–DN) cũng là một phần quan trọng trong việc cung cấp thông tin tài chính cần thiết.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là tài liệu quan trọng phản ánh số dư tiền mặt đầu kỳ, các dòng tiền thu vào và chi ra, cũng như số dư tiền mặt cuối kỳ của doanh nghiệp Từ báo cáo này, người đọc có thể đánh giá khả năng tạo ra tiền, sự biến động tài sản thuần, khả năng thanh toán và tình hình lưu chuyển tiền tệ cho kỳ tiếp theo Điều này giúp dự đoán nhu cầu và khả năng tài chính của doanh nghiệp một cách chính xác.
Thuyết minh báo cáo tài chính là phần quan trọng trong hệ thống báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp, nhằm giải thích những vấn đề liên quan đến hoạt động kinh doanh và tình hình tài chính trong kỳ báo cáo Phần thuyết minh này cung cấp thông tin chi tiết mà các báo cáo tài chính khác không thể diễn đạt một cách rõ ràng.
Thuyết minh báo cáo tài chính cung cấp cái nhìn tổng quan về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm chế độ kế toán áp dụng, tình hình biến động tài sản và nguồn vốn quan trọng, cùng với phân tích các chỉ tiêu tài chính chủ yếu Ngoài ra, thuyết minh còn trình bày thông tin theo yêu cầu quản lý của Nhà nước và doanh nghiệp, phù hợp với đặc thù từng loại hình doanh nghiệp, quy mô, hoạt động sản xuất kinh doanh, và cơ cấu tổ chức quản lý.
1.2.2 Các nguồn thông tin khác
Khi phân tích tài chính doanh nghiệp, ngoài hệ thống báo cáo tài chính, các nhà phân tích còn sử dụng nhiều nguồn dữ liệu khác nhau như báo cáo quản trị, báo cáo kế hoạch tài chính nội bộ và thông tin chung về ngành nghề.
Thông tin doanh nghiệp bao gồm chiến lược và sách lược kinh doanh qua từng thời kỳ, tình hình kết quả kinh doanh, khả năng tạo lập, phân phối và sử dụng vốn, cũng như khả năng thanh toán Những thông tin này được thể hiện thông qua các giải trình của nhà quản lý, báo cáo quản trị và các bản kế hoạch.
Thông tin chung về kinh tế chính trị, môi trường pháp lý và cơ hội đầu tư là rất quan trọng, vì sự suy thoái hoặc tăng trưởng của nền kinh tế ảnh hưởng mạnh mẽ đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp Các cuộc thăm dò thị trường và triển vọng phát triển trong sản xuất, kinh doanh và dịch vụ thương mại có tác động lớn đến chiến lược và sách lược kinh doanh trong từng giai đoạn.
Thông tin theo ngành kinh tế là dữ liệu phản ánh kết quả hoạt động của doanh nghiệp trong bối cảnh đặc điểm ngành, bao gồm các yếu tố như thực thể sản phẩm, quy trình kỹ thuật, cơ cấu sản xuất, khả năng sinh lời, vòng quay vốn, nhịp độ phát triển của các chu kỳ kinh tế, quy mô thị trường và triển vọng phát triển.
Phương pháp phân tích báo cáo tài chính
Phương pháp phân tích báo cáo tài chính là kỹ thuật nghiên cứu các chỉ tiêu tài chính của doanh nghiệp để hiểu rõ tình hình hoạt động trong quá khứ, hiện tại và dự đoán tương lai Dưới đây là một số phương pháp phổ biến trong phân tích báo cáo tài chính.
So sánh là một phương pháp quan trọng trong phân tích kinh tế và tài chính, giúp làm rõ sự khác biệt và đặc trưng của đối tượng nghiên cứu Phương pháp này cung cấp căn cứ cho các quyết định lựa chọn của những người quan tâm Khi áp dụng so sánh, các nhà phân tích cần chú ý đến các yếu tố cơ bản như điều kiện so sánh, gốc so sánh, các dạng so sánh chủ yếu và hình thức so sánh.
- Điều kiện so sánh đƣợc của chỉ tiêu nghiên cứu:
Để đảm bảo tính chính xác trong nghiên cứu, các chỉ tiêu so sánh cần phải đồng nhất về nội dung kinh tế, phương pháp tính toán, thời gian và đơn vị đo lường.
Gốc so sánh có thể được xác định dựa trên không gian hoặc thời gian, tùy thuộc vào mục đích phân tích Trong trường hợp không gian, có thể so sánh giữa các đơn vị, bộ phận hoặc khu vực khác nhau Đối với thời gian, gốc so sánh thường là các kỳ đã qua, chẳng hạn như kỳ trước hoặc các kế hoạch, dự đoán trong tương lai.
+ So sánh bằng số tuyệt đối
Số tuyệt đối là chỉ số thể hiện quy mô, khối lượng và giá trị của một tiêu chí cụ thể trong một khoảng thời gian và địa điểm nhất định Nó có thể được đo bằng hiện vật, giá trị hoặc giờ công, và đóng vai trò là cơ sở dữ liệu quan trọng trong quá trình thu thập thông tin.
Mục tiêu của so sánh số tuyệt đối là để thấy đƣợc sự thay đổi hoặc sự khác biệt về quy mô của một chỉ tiêu kinh tế
Mức độ biếnđộng tuyệt đối(Δ) = Chỉtiêu kỳ thực hiện - Chỉtiêu kỳ gốc
Đánh giá chỉ tiêu phân tích dựa trên sự thay đổi so với kỳ gốc: nếu Δ > 0, chỉ tiêu trong kỳ thực hiện tăng; nếu Δ < 0, chỉ tiêu giảm; và nếu Δ = 0, chỉ tiêu không thay đổi.
+ So sánh số tương đối
Số tương đối là tỷ lệ hoặc hệ số được xác định dựa trên cùng một chỉ tiêu kinh tế nhưng trong các khoảng thời gian hoặc không gian khác nhau, hoặc giữa hai chỉ tiêu kinh tế khác nhau trong cùng một thời kỳ Có nhiều loại số tương đối tùy thuộc vào mục đích và yêu cầu phân tích Trong bài luận văn, tác giả áp dụng phương pháp so sánh tương đối giản đơn để phân tích tỷ lệ phần trăm thay đổi của chỉ tiêu giữa kỳ thực hiện và kỳ kế hoạch.
Tỉ lệ hình thành của chỉ tiêu phân tích (T%) = Trị số của chỉ tiêu kỳ thực hiện x 100(%) Trị số của chỉ tiêu kỳ kế hoạch
T% >100% : Chỉ tiêu phân tích trong kỳ đạt T% hay chỉ tiêu phân tích trong kỳ vƣợt so với kỳ kế hoạch(T-100)%
T%
