TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM GIA LAI KHOA GIÁO DỤC MẦM NON TRƯƠNG BẢO NGÂN ĐỀ TÀI: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC VÀ SỰ VẬN DỤNG ĐỐI VỚI VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC SINH VIÊN HIỆN NAY ĐỀ TÀI TIỂU LUẬN MƠN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH HỌC KỲ NĂM HỌC 2020-2021 Gia lai, ngày 07 tháng 12 năm 2020 TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM GIA LAI KHOA GIÁO DỤC MẦM NON ĐỀ TÀI: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC VÀ SỰ VẬN DỤNG ĐỐI VỚI VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC SINH VIÊN HIỆN NAY ĐỀ TÀI TIỂU LUẬN MƠN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH HỌC KỲ: 2020 – 2021 Người hướng dẫn Thạc sĩ Hoàng Ngọc Phong Người thực Sinh viên : Trương Bảo Ngân Lớp : CCMN19 Mã sinh viên : 211918018 Gia lai, ngày 07 tháng 12 năm 2020 LỜI CẢM ƠN Sau trình học tập rèn luyện trường Cao đẳng sư phạm Gia Lai, Khoa Giáo dục mầm non sau trình làm tiểu luận nghiên cứu đề tài: Tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức vận dụng việc giáo dục đạo đức sinh viên Em xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành giúp đỡ thầy giúp đỡ em hoàn thành tiểu luận Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Thạc sĩ.Hoàng Ngọc Phong – thầy giáo trực tiếp hướng dẫn bảo cho em, giúp em nhiều trình làm tiểu luận MỤC LỤC MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Hồ Chí Minh người đa tài, lại có đời sống giản dị, gần gũi với nhân dân Nhưng đằng sau người giản dị có hồi bão lớn cho đồng bào, cho dân tộc Việt Nam hết cho lồi người bị áp bóc lột giới Tư tưởng Người ánh mặt trời soi sáng chân lý, làm kim nam cho đảng cho dân tộc bị áp bóc lột Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm khơi dậy phát huy giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp, đấu tranh khắc phục suy thoái đạo đức, lối sống, chặn đứng đẩy lùi quan liêu, tham nhũng, lãng phí tệ nạn xã hội, hình thành phát triển giá trị đạo đức chủ nghĩa xã hội, xây dựng người Việt Nam xã hội chủ nghĩa xã hội có nhân cách cao đẹp, lĩnh trị vững vàng, có lối sống văn minh, xây dựng quan hệ xã hội lành mạnh Tư tưởng Hồ Chí Minh cách mạng khác với ơng cha ta trước như: Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Hoàng Hoa Thám Nhưng người khâm phục tinh thần cứu nước ông cha ta trước, người không tán thành mà theo đường khác đường lịch sữ ghi nhận đạt thành mục đích mà đời người đề Hồ Chí Minh người tiêu biểu đạo đức cách mạng, người xây dựng đạo đức cách mạng Việt Nam Người phát triển lý luận đạo đức Mác – Lênin kế thừa xuất sắc tinh hoa đạo đức dân tộc người tự tu dưỡng, rèn luyện trở thành người mẫu mực nhất, gương sáng đạo đức cách mạng, di sản văn hóa vơ q giá dân tộc đảng ta Hồ Chí Minh người Việt Nam đẹp tiêu biểu cho phẩm chất đạo đức khí phách dân tộc ta đảng ta Trước lúc xa, Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại lời di huấn dặn dị Đảng vấn đề đạo đức cách mạng: “Đảng ta Đảng cầm quyền Mỗi đảng viên cán phải thật thấm nhuần đạo đức cách mạng, phát thật cần, kiệm, liêm chính, chí cơng vơ tư Phải giữ gìn Đảng ta thật sạch, phải xứng đáng người đầy tớ thật trung thành nhân dân” Cả đời mình, Người tực thực cách hoàn chỉnh, trọn vẹn tư tưởng khát vọng đạo đức cách mạng; Người vừa nhà lý luận đạo đức cách mạng, vừa gương đạo đức sáng gần gũi độc đáo Về đạo đức cách mạng, Hồ Chí Minh nói: “Đạo đức khơng phải đạo đức thủ cực, đạo đức Đạo đức vĩ đại, khơng danh vọng cá nhân, mà lợi ích chung đảng, dân tộc, lồi người” Và theo cách diễn đạt bình dị Người: Đạo đức gốc cây, nguồn sông suối, sức mạnh người, sức có mạnh gánh nặng, xa Ngay năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đảng ta tiến hành nghiệp vĩ đại giải phóng thống đất nước, Người khái quát cảnh báo: “Một dân tộc, Đảng người, ngày hơm qua vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không định hôm ngày mai người yêu mến ca ngợi, lịng khơng cịn sáng nữa, sa vào chủ nghĩa cá nhân” Người thường xuyên nhấn mạnh: “Đảng phải đạo đức, văn minh”, cán bộ, đảng viên có đạo đức cách mạng phải vừa hồng vừa chuyên, hội tụ đủ đức tài, đức gốc; phải có trung với nước hiếu với dân Tư tưởng gương đạo đức cách mạng sách Hồ Chí Minh tài sản tinh thần vô giá Đảng dân tộc ta Nghiên cứu, học tập làm theo gương đạo đức Hồ Chí Minh niềm vinh dự, tự hào cán bộ, cơng chức Bác kính u – người mà tư tưởng tầm vóc vĩ đại vượt qua không gian thời gian, trở thành biểu tượng đẹp đẽ văn minh nhân loại: Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa giới Lịch sử vấn đề nghiên cứu Đạo đức hình thái ý thức xã hội, hình thành sớm từ buổi bình minh lịch sử xã hội loài người, đuợc người xã hội giai đoạn cấp quan tâm Những tư tưởng đạo đức, giá trị đạo đức đạo đức học hình hành từ nhiều kỷ trước tiết học Phương đông triết học Phương tây Đạo đức phản ánh quan hệ ứng xử người với người, người với xã hội, người với thiên nhiên Đạo đức tổng hợp quy tắc, quy định, chuẩn mực nhằm người hướng tới chân mỹ thiện, chống lại giả, ác, xấu Các chuẩn mực đạo đức xuất dp nhu cầu đạo đức xã hội sản phẩm lịch sử xã hội, sở kinh tế-xã hội định Nó hồn thiện phát triển treen sở chế độ kinh tế-xã hội nối tiếp từ thấp đến cao Theo quan điểm học thuyết Mac-Lenin: Đạo đức có nguồn gốc từ lao động xã hội đời sống cộng đồng xã hội, phản ánh chịu chi phối tồn xã hội Khi tồn xã hội thay đổi đạo đức xã hội thay đổi theo Vì vậy, đạo đức mang tính lịch sử, tính giai cấp tính dân tộc Trong đời sống người, đạo đức vấn đề thường xuyên đặt giải nhằm đảm bảo cho cá nhân cộng đồng phát triển Vai trò, động lực tinh thần to lớn đạo đức phát triển, tiến xã hội nhiều nhà khoa học ngày thừa nhận vfa dudowjc thời đại quan tâm Chủ tịch Hồ Chí Minh người Biệt Nam tiếp thu quan điểm đạo đức Mác – Leenin thật làm nên cách mạng lĩnh vực đạo đức Người gọi đạo đức mới: Đạo đức cách mạng: “Đạo đức khơng phải đạo đức thủ cựu, đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, khơng phải danh vọng cá nhân mà lợi ích chung đảng, dân tộc, loài người” Đạo đức cách mạng mà Hồ Chí Minh quan tâm đề cao đạo đức theo nghĩa thông thường mà khẳng định giá trị đạo đức truyền thống, đồng thời tiếp thu phát triển tinh hoa đạo đức nhân loại, đặc biệt nội dung tư tưởng đạo đức chủ nghĩa Mác – Leenin Chủ tịch Hồ Chí Minh coi đạo đức tảng Cách mạng Nội dung quan điểm đạo đức Cách mạng là: Trung với nước, hiếu với dân; cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư; yêu thương người; tinh thần quốc tế sáng Quan điểm Người đạo đức quan điểm thật khoa học, biện chứng Mác – Xít, phù hợp với tiến hóa lồi người Hồ Chí Minh gương sáng ngời đạo đức Từ tư tưởng đến thực tiễn Người chăm lo đến giáo dục đạo đức Với người Bác ví “ đạo đức nguồn nuôi dưỡng phát triển người”, “cũng sơng cóa nguồn có nước, thương dân, thương dân loại đau khổ bị áp bức” Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại cho dân tộc ta di sản vơ giá, tư tưởng Người, có tư tưởng đạo đức Người xác định nhân tố người động lực phát triển: “ Muốn xấy dụng chủ ngĩa xã hội, trước hết phải có người xã hội chủ nghĩa” Người đè chuẩn mực đạo đức cụ thể lớp phù hợp với yếu cầu, nhiệm vụ, trách nhiệm lớp người Với niên, “Di chúc” thiêng liêng Bác dặn: “ Phải chăm lo giáo dục đạo đứccách mạng cho họ, đào tạo họ thành người thùa kế vừa “hồng” vừa “chuyên” Để có đạo đức Cách mạng, người phải chăm lo tu dưỡng, kiên cường bền bỉ suốt đời Người ý đến đường, phương pháp xây dựng đạo đức Cách mạng: “ Đạo đức Cách mạng trời sa xuống, đấu tranh, rèn luyện bền bỉ ngày mà phát triển củng cố, ngọc mài sáng, luyện trong” Phương pháp luận phương pháp nghiên cứu Tiểu văn thực sở quan điểm chủ nghĩa Mác Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm Đảng Nhà nước ta đạo đức giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh; lí luận dạy học đại; lí luận phương pháp dạy học mơn giáo dục trị Tiểu luận nghiên cứu dựa sở phương pháp luận chủ nghĩa Mác – Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh bao gồm: phương pháp vật lịch sử, vật biện chứng, kết hợp phương pháp tổng hợp, logic, điều tra, thống kê có phân tích Mục tiêu nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu tổng quất đề tài nghiên cứu, tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức; từ đóa vận dụng vào tư tưởng Hồ Chí Minh vào việc giáo dục đạo đức cho sinh viên Để đạt mục tiêu tổng quát trên, tiểu luận tập trung giải vấn đề sau: Một là, làm sáng tỏ tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức Hai là, làm sáng tỏ cần thiết phải vận dụng vào tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vào việc giáo dục đạo đức sinh viên Đóng góp đề tài Nghiên cứu đạo đức Hồ Chí Minh cho thấy ý nghĩa, gióa trị lý luận to lớn tư tưởng Hồ Chí Minh nói chung Hồ Chí Minh nói riêng xã hội Chỉ khái niệm nội dung giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đánh giá thực trạng đề xuất yêu cầu, giải pháp nâng cao chất lượng giao dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, kết cấu đề tài gồm chương: Chương 1: Tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức Chương 2: Vận dụng vào tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vào việc giáo dục đạo đức sinh viên NỘI DUNG CHƯƠNG I: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC 1.1 Nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức Trong lĩnh vực đạo đức Hồ Chí Minh sử dụng nhiều khái niệm phạm trù tư tưởng đạo đức Nho giáo…Qua thời đại lịch sử khái niệm phạm trù trở thành tài snr chung nhân loại, nội dung có nhiều thay đổi khái niệm trung hiếu, nhân nghĩa, cần kiệm, liêm, có Nho giáo…Và công bằng, bác ái, dân chủ xuất từ thời cổ đại Hy lạp La mã Hồ Chí Minh sử dụng khái niệm, phạm trù đạo đức quen thuộc với dân tộc Việt Nam tù lâu đời đưa vào nội dung mới, đông thời bổ sung khái niệm, phạm trù đạo đức thời đạ mới, mà giá trị đạo đức hòa nhập với giá trị đạo đức truyền thống dân tộc làm cho người Việt Nam cmr thấy gần gũi Hơn giá trị đạo đức truyền thống dân tộc lại nâng lên tầm cao truyền thống đại, dân tộc nhân loại đặc trưng tư tưởng Hồ Chí Minh Với tư độc lập sáng tạo, Hồ Chí Minh xuất phát từ thực tiễn Việt Nam thực cơng việc kế thừa có chọn lọc giá trị đạo đức cao khứ, đề xuất tư tưởng đạo đức phù hợp với yêu cầu cách mạng Hồ Chí Minh đề xướng với Đảng dầy công xây dựng, bồi đắp đạo đức mang chất tinh hoa đức nhân loại 1.2 Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức 1.2.1 Quan điểm vai trò sức mạnh đạo đức - Đạo đức gốc người cách mạng 10 trì mục tiêu chống chủ nghĩa đế quốc, chống thói quen, tập quán lạc hậu loại trừ chủ nghĩa cá nhân Đây thực "một chiến đấu khổng lồ" tiến lạc hậu, cách mạng phản cách mạng Để giành thắng lợi chiến đấu này, điều quan trọng phải phát sớm, phải tuyên truyền, vận động hình thành phong trào quần chúng rộng rãi đấu tranh cho lành mạnh, đạo đức - Phải tu dưỡng đạo đức suốt đời Một đạo đức xây dựng sở tự giác tu dưỡng đạo đức người Hồ Chí Minh rằng, phải làm để người tự nhận thấy việc trau dồi đạo đức cách mạng việc "sung sướng vẻ vang đời" Người nhắc lại luận điểm Khổng Tử "chính Tâm, tu thân " rõ: "Chính tâm tu thân tức cải tạo Cải tạo phải trường kỳ gian khổ cách mạng thân người Bồi dưỡng tư tưởng để đánh thắng tư tưởng cũ, đoạn tuyệt với người cũ để trở thành người công việc dễ dàng Dù khó khăn gian khổ muốn cải tạo định thành cơng"' Đạo đức cách mạng đạo đức dấn thân, đạo đức hành động độc lập, tự dân tộc, hạnh phúc nhân dân Chỉ có hành động, đạo đức cách mạng bộc lộ rõ giá trị Do đạo đức cách mạng đòi hỏi người phải tự giác rèn luyện thông qua hoạt động thực tiễn, công việc, mối quan hệ mình, phải nhìn thẳng vào mình, khơng tự lừa dối, huyền hoặc: phải thấy rõ hay, tốt, thiện để phát huy thấy rõ dở xấu, ác để khắc phục; phải kiên trì rèn luyện, tu dưỡng suốt đời cơng việc rửa mặt hàng ngày Hồ Chí Minh đưa lời khuyên dễ hiểu: "Đạo đức cách mạng khơng phải trời sa xuống Nó đấu tranh, rèn luyện bền bỉ ngày mà phát triển củng cố Cũng ngọc mài sáng, vàng luyện trong" Xây đôi với chống 19 Để xây dựng đạo đức mới, cần phải kết hợp chặt chẽ xây chống Trong đời sống hàng ngày, tượng tốt - xấu, - sai, đạo đức vô đạo thường đan xen nhau, đối chọi thông qua hành vi người khác nhau, chí người Chính vậy, việc xây chống lĩnh vực đạo đức rõ ràng không đơn giản Xây phải đôi với chống, muốn xây phải chống, chống nhằm mục đích xây Xây dựng đạo đức mới, đạo đức cách mạng trước hết phải tiến hành việc giáo dục phẩm chất chuẩn mực đạo đức Việc giáo dục đạo đức phải tiến hành phù hợp với giai đoạn cách mạng: phù hợp với lứa tuổi, ngành nghề, giai cấp, tầng lớp môi trường khác nhau: phải khơi dậy ý thức đạo đức lành mạnh người Hồ Chí Minh rằng, "Mỗi người có thiện ác lòng Ta phải biết làm cho phần tốt người nở hoa mùa xuân phần xấu bị dần thái độ người cách mạng" Bản thân tự giác phẩm chất đạo đức cao quý người tổ chức, trước hết Đảng Xây phải đôi với chống, với việc loại bỏ sai, xấu vô đạo đức đời sống hàng ngày Hồ Chí Minh cho rằng, đường tới tiến cách mạng, đạo đức xây dựng thành cơng sở kiên trì mục tiêu chống chủ nghĩa đế quốc, chống thói quen, tập quán lạc hậu loại trừ chủ nghĩa cá nhân Đây thực "một chiến đấu khổng lồ" tiến lạc hậu, cách mạng phản cách mạng Để giành thắng lợi chiến đấu này, điều quan trọng phải phát sớm, phải tuyên truyền, vận động hình thành phong trào quần chúng rộng rãi đấu tranh cho lành mạnh, đạo đức - Phải tu dưỡng đạo đức suốt đời Một đạo đức xây dựng sở tự giác tu dưỡng đạo đức người Hồ Chí Minh rằng, phải làm để người tự nhận thấy việc trau dồi đạo đức cách mạng việc "sung 20 sướng vẻ vang đời" Người nhắc lại luận điểm Khổng Tử "chính Tâm, tu thân " rõ: "Chính tâm tu thân tức cải tạo Cải tạo phải trường kỳ gian khổ cách mạng thân người Bồi dưỡng tư tưởng để đánh thắng tư tưởng cũ, đoạn tuyệt với người cũ để trở thành người cơng việc dễ dàng Dù khó khăn gian khổ muốn cải tạo định thành cơng"' 1.3 Sinh viên học tập làm theo gương, tư tưởng Hồ Chí Minh Hồ Chí Minh cho rằng, dân tộc phương Đơng giàu tình cảm, trọng đạo lý, việc tu dưỡng đạo đức cá nhân, người có vai trị vơ quan trọng Riêng với hệ trẻ, việc tu dưỡng cịn quan trọng hơn, họ "người chủ tương lai nước nhà" 1; cầu nối hệ "người tiếp sức cách mạng cho hệ niên già, đồng thời người phụ trách dìu dắt hệ niên tương lai" Chính vậy, việc giáo dục đạo đức chăm lo cho việc rèn luyện đạo đức sinh viên Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm từ sớm Nói chuyện với sinh viên, Người khẳng định: "Thanh niên phải có đức, có tài Có tài mà khơng có đức ví anh làm kinh tế tài giỏi lại đến thụt két khơng làm ích lợi cho xã hội mà cịn có hại cho xã hội Nếu có đức mà khơng có tài ví ơng Bụt khơng làm hại gì, khơng lợi cho lồi người" Người rõ việc thực hành tốt đạo đức cách mạng đời sống hàng ngày cá nhân khơng có tác dụng tơn vinh, nâng cao giá trị họ mà cịn tạo sức mạnh nội sinh, giúp họ vượt qua khó khăn, thử thách Người viết: "có đạo đức cách mạng gặp khó khăn, gian khổ, thất bại không sợ sệt, rụt rè, lùi bước gặp thuận lợi thành công giữ vững tinh thần gian khổ, chất phát, khiêm tốn, "lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ"; lo hồn thành nhiệm vụ cho tốt khơng kèn cựa mặt hưởng thụ; không công thuần, không quan liêu, khơng kiêu ngạo, khơng hủ hóa" Nhấn mạnh vai trò đạo đức đời sống cá nhân xã hội Hồ Chí Minh khơng phân biệt đạo đức cách mạng đạo đức đời thường, đạo đức cán đạo đức công dân Người rõ, xã hội 21 người có cơng việc, tài vị trí khác nhau, người làm việc to, người làm việc nhỏ,nhưng giữ đạo đức cách mạng người cao thượng - Kiên trì tu dưỡng theo phẩm chất đạo đức Hồ Chí Minh Cũng với cán bộ, đảng viên tầng lớp nhân dân khác, tầng lớp sinh viên, niên trí thức, Hồ Chí Minh sớm xác định phẩm chất đạo đức cần thiết để họ có phương hướng phấn đấu rèn luyện Trong Bài nói Đại hội sinh viên Việt Nam lần thứ hai (7-5-1958), phẩm chất Người tóm tắt “Sáu yêu”: Yêu Tổ quốc, Yêu nào? Yêu phải cho Tổ quốc ta giàu mạnh.Muốn cho Tổ quốc giàu mạnh phải sức lao động, sức tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm Yêu nhân dân: Mình phải hiểu rõ sinh hoạt nhân dân biết nhân dân cực khổ nào, biết chia sẻ lo lắng, vui buồn, công tác nặng nhọc với nhân dân Yêu chủ nghĩa xã hội: Yêu Tổ quốc, yêu nhân dân phải gắn liền với yêu chủ nghĩa xã hội, có tiến lên chủ nghĩa xã hội nhân dân ngày no ấm thêm Tổ quốc ngày giàu mạnh thêm Yêu lao động: Muốn thật yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu chủ nghĩa xã hội phải yêu lao động, khơng có lao động nói sng Yêu khoa học kỷ luật: tiến lên chủ nghĩa xã hội phải có khoa học kỷ luật Theo người, để có phẩm chất vậy, sinh viên phải rèn luyện cho đức tính như: trung thành, tận tụy, thật trực Phải xác định rõ nhiệm vụ mình, "khơng phải hỏi nước nhà cho Mà phải tự hoi làm cho nước nhà Mình phải làm cho ích lợi nước nhà nhiều Mình lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng Trong học tập, rèn luyện, phải kết hợp lý luận với thực hành, học tập với lao động; phải chống biểu chủ nghĩa cá nhân, chống tư tưởng hám danh, hám lợi Chống tâm lý ham sung sướng tránh khó nhọc Chống thói xem khinh lao động, lao động chân tay Chống lười biếng, xa xỉ Chống cách sinh hoạt ủy mị Chống kiêu ngạo, giả dối, khoe khoang Phải trả lời câu hỏi: Học để làm gì? Học để phục vụ ai? Phải xác định rõ 22 tốt, xấu? Ai bạn, thù? Người rõ: Đối với người, làm lợi ích cho nhân dân, cho Tổ quốc ta bạn Bất kỳ làm điều có hại cho nhân dân Tổ quốc ta tức kẻ thù Đối với mình, tư tưởng hành động có lợi ích cho Tổ quốc, cho đồng bào bạn Những tư tưởng hành động có hại cho Tổ quốc đồng bào kẻ thù Điều phải, phải cố làm cho kỳ được, dù việc nhỏ Điều trái, tránh, dù điều trái nhỏNhấn mạnh vai trò đạo đức đời sống cá nhân xã hội Hồ Chí Minh khơng phân biệt đạo đức cách mạng đạo đức đời thường, đạo đức cán đạo đức công dân Người rõ, xã hội người có cơng việc, tài vị trí khác nhau, người làm việc to, người làm việc nhỏ, giữ đạo đức cách mạng người cao thượng - Kiên trì tu dưỡng theo phẩm chất đạo đức Hồ Chí Minh Yêu Tổ quốc, Yêu nào? Yêu phải cho Tổ quốc ta giàu mạnh.Muốn cho Tổ quốc giàu mạnh phải sức lao động, sức tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm Yêu nhân dân: Mình phải hiểu rõ sinh hoạt nhân dân biết nhân dân cực khổ nào, biết chia sẻ lo lắng, vui buồn, công tác nặng nhọc với nhân dân Yêu chủ nghĩa xã hội: Yêu Tổ quốc, yêu nhân dân phải gắn liền với yêu chủ nghĩa xã hội, có tiến lên chủ nghĩa xã hội nhân dân ngày no ấm thêm Tổ quốc ngày giàu mạnh thêm Yêu lao động: Muốn thật yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu chủ nghĩa xã hội phải yêu lao động, khơng có lao động nói sng u khoa học kỷ luật: tiến lên chủ nghĩa xã hội phải có khoa học kỷ luật" Theo người, để có phẩm chất vậy, sinh viên phải rèn luyện cho đức tính như: trung thành, tận tụy, thật trực Phải xác định rõ nhiệm vụ mình, "khơng phải hỏi nước nhà cho Mà phải tự hoi làm cho nước nhà Mình phải làm cho ích lợi nước nhà nhiều Mình lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào" Trong học tập, rèn luyện, phải kết hợp lý luận với thực hành, học tập với lao động; phải chống biểu chủ nghĩa cá nhân, chống tư tưởng hám 23 danh, hám lợi "Chống tâm lý ham sung sướng tránh khó nhọc Chống thói xem khinh lao động, lao động chân tay Chống lười biếng, xa xỉ Chống cách sinh hoạt ủy mị Chống kiêu ngạo, giả dối, khoe khoang"1 Phải trả lời câu hỏi: Học để làm gì? Học để phục vụ ai? Phải xác định rõ tốt, xấu? Ai bạn, thù? Người rõ: "Đối với người, làm lợi ích cho nhân dân, cho Tổ quốc ta bạn Bất kỳ làm điều có hại cho nhân dân Tổ quốc ta tức kẻ thù Đối với mình, tư tưởng hành động có lợi ích cho Tổ quốc, cho đồng bào bạn Những tư tưởng hành động có hại cho Tổ quốc đồng bào kẻ thù Điều phải, phải cố làm cho kỳ được, dù việc nhỏ Điều trái, tránh, dù điều trái nhỏ" 24 Chương VẬN DỤNG VÀO TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC CỦA HỒ CHÍ MINH VÀO VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC SINH VIÊN HIỆN NAY 2.1 Sự cần thiết vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức vào việc giáo dục đạo đức sinh viên Trong nghiệp đổi nay, trước ảnh hưởng ngày to lớn kinh tế thị trường xu hướng khu vực hố, quốc tế hố, bên cạnh tác động tích cực có khơng tác động tiêu cực đến phận không nhỏ niên nêu Vì vậy, tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh đạo đức giáo dục đạo đức cách mạng cho niên ngày trở nên có ý nghĩa hết Từ lý luận thực tiễn đời cách mạng Chủ tịch Hồ Chí Minh cho thấy không lĩnh vực mà vấn đề nêu gương lại đặt lĩnh vực đạo đức Trong gia đình gương bố mẹ cái, anh chị người em; nhà trường gương thấy cô học sinh; tổ chức, tập thể, Đảng, Nhà nước gương người phụ trách, lãnh đạo, cấp cấp dưới; xã hội gương người người khác, gương “người tốt việc tốt” mà Hồ Chí Minh phát để người học tập noi theo Một trăm diễn văn hay không gương sống - điều mà Hồ Chí Minh nói Lênin, đặt cho việc xây dựng đạo đức nguyên tắc nêu gương đạo đức Đó điều thấy Hồ Chí Minh - gương đạo đức sáng tuyệt vời đời trọn vẹn Hiện nay, cơng tác phối hợp nhà trường, gia đình xã hội việc ni dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em, học sinh, sinh viên đạt kết định, phát huy sức mạnh tổng hợp huy động nguồn lực xã hội tham gia ngày tích cực vào nghiệp giáo dục đào tạo Tuy nhiên, nhiều nguyên nhân chủ quan khách quan, công tác phối hợp nhiều hạn chế, chưa đáp ứng kịp với nhu cầu chất lượng số lượng nguồn nhân lực nghiệp 25 cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước Đây nguyên nhân dẫn đến tượng số trẻ em chưa hưởng điều kiện ni dưỡng, chăm sóc giáo dục tốt nhất; tồn phận học sinh, sinh viên có biểu vi phạm đạo đức, có lối sống hưởng thụ, vướng vào tệ nạn xã hội vi phạm pháp luật Phân tích việc xây dựng đạo đức gia đình sinh viên Gia đình nơi người sinh lớn lên, tế bào xã hội Trước đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Nhiều gia đình cộng lại thành xã hội, xã hội tốt gia đình tốt, gia đình tốt xã hội tốt Hạt nhân xã hội gia đình” Gia đình khơng mơi trường mà cịn mơi trường quan trọng việc giáo dục nếp sống hình thành nhân cách cho người Nói cách khác, gia đình mơi trường thiếu thay phát triển người Bởi, “gia đình trường học đầu tiên” trước người đến với trường đời Ai biết, từ đầu, phát triển chịu ảnh hưởng sâu sắc giáo dục đạo đức gia đình, “nếp nhà”, “gia phong” Cho nên, gia đình mơi trường quan trọng bậc giáo dục đạo đức Bởi giáo dục gia đình tảng có tác động vơ to lớn đến phát triển cá nhân cộng đồng Điều lý giải Đảng Nhà nước ta ln coi việc xây dựng gia đình văn hóa nội dung quan trọng chiến lược phát triển đất nước, phát triển người Trong Báo cáo trị Đại hội VIII, Đảng ta khẳng định: “Xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến hạnh phúc, làm cho gia đình thực tế bào lành mạnh xã hội, tổ ấm người Trong điều kiện nay, kinh tế thị trường với q trình tồn cầu hóa ảnh hưởng mạnh mẽ đến ổn định bền vững gia đình Để tồn phát triển, đòi hỏi gia đình phải tìm cách thích ứng, điều chỉnh quan hệ thành viên gia đình ngồi xã hội Trên thực tế, nhiều gia đình khơng giữ gìn nếp gia phong, làm tốt chức giáo dục mà biết phát huy tính chủ động thành viên việc phát triển kinh tế, góp phần vào phồn vinh xã hội Những gia đình thực tổ ấm mang lại giá trị hạnh phúc cho người Tuy 26 nhiên, bên cạnh đó, có biểu sút kém, đặc biệt “sự sút vai trò hiệu giáo dục gia đình, lý chủ yếu dẫn đến nhiều tượng tiêu cực xã hội mà gia đình khơng ngăn chặn từ đầu” Vì vậy, giai đoạn nay, việc xây dựng gia đình văn hóa ln gắn liền với tăng cường trách nhiệm gia đình việc giáo dục đạo đức theo chuẩn mực tốt đẹp dân tộc, để người lớn lên tình cảm, quan tâm, chăm sóc lẫn Làm vậy, gia đình trở thành nơi có đủ sức mạnh đề kháng, chống lại ô nhiễm từ bên ngoài, ngăn chặn tiêu cực từ phía xã hội, giúp người có khả phát triển tốt Đây không biện pháp quan trọng để củng cố phát triển gia đình, để gia đình thực trở thành “hạt nhân xã hội” mà yêu cầu nghiệp đổi phát triển đất nước Phân tích việc xây dựng đạo đức trường học ( xuyên suốt từ gốc rễ – mẫu giáo, cấp – nơi hình thành nên tư tưởng, đạo đức đầu đời cho người ) đến cấp bậc đại học Bên cạnh xây dựng đạo đức gia đình, giáo dục đạo đức nhà trường không tiếp tục giáo dục gia đình mà cịn mơi trường đào tạo cho người có trình độ lực, có phẩm chất đạo đức, có lĩnh trị vững vàng, nhằm phát triển toàn diện người Giáo dục đạo đức nhà trường nhà trường giáo dục có bản, có hệ thống kết hợp với nhiều loại hình giáo dục khác Cho nên, xây dựng đạo đức nhà trường có ý nghĩa quan trọng việc hình thành ý thức nhân cách đạo đức Để đảm bảo hiệu cho công tác giáo dục đạo đức nhà trường, đòi hỏi cần phải đẩy mạnh giáo dục đạo đức, lối sống, truyền thống tốt đẹp dân tộc, nâng cao ý thức trách nhiệm học sinh, sinh viên với thân, gia đình, trách nhiệm tuổi trẻ quê hương, đất nước Phải coi đạo đức học ngành khoa học thực khơng thể thiếu chương trình giáo dục đào tạo Trước đây, lúc sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh mong muốn: “Đạo đức học cần phải trở nên ngành khoa học xã hội mà người có trách nhiệm phải sâu nghiên cứu chuyên cần Nó phải trở thành môn khoa học thiếu trường đại học giáo dục 27 phổ thông” Cuộc vận động học tập gương đạo đức Hồ Chí Minh diễn trường học phận phong trào thi đua Hai Tốt nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện Cuộc vận động lấy điều đạo đức mà Hồ Chủ tịch dặn làm nội dung, đồng thời lấy lời dạy Người công tác giáo dục đạo đức làm phương châm Tinh thần phương châm giáo dục đạo đức là: tôn trọng nhân cách học sinh thông qua thuyết phục hoạt động, thống tác động giáo dục nhằm tạo mội trường thuận lợi cho phát triển đạo đức Đó điểm mà thấy rõ qua lời khuyên Hồ Chủ tịch việc dạy dỗ em Hơn nữa, Người cịn quan tâm đến hình thức hoạt động thích hợp với lứa tuổi Đối với việc giáo dục thiếu niên 2.2 Đánh giá thực trạng sinh viên 2.2.1 Những mặt tích cực Sinh viên người động sáng tạo Đã có nhiều sinh viên nhận phát minh, sáng chế, khơng số phát minh áp dụng, biến thành sản phẩm hữu ích thực tiễn Với mạnh đào tạo vừa tồn diện vừa chun sâu, sinh viên có mặt lĩnh vực đời sống kinh tế, xã hội đất nước Sự động sinh viên thể việc tích cực tham gia hoạt động xã hội y tế, từ thiện … Rõ ràng, động sáng tạo ưu điểm bật sinh viên Việt Nam thời đại Sinh viên dám nghĩ, dám làm, dám chịu thử thách, dám nhìn thẳng vào thất vại vượt qua Thanh niên kế tục xứng đáng nghiệp cách mạng Đảng phần lớn sinh viên, niên trí thức giữ lối sống tình nghĩa, sạch; khiêm tốn, cần cù sáng tạo học tập; sống có lĩnh, có chí lập thân, lập nghiệp Trên lĩnh vực đời sống xã hội xuất nhà quản lý, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học, nhà hoạt động nghệ thuật có đức, có tài độ tuổi niên Nét bật niên nước ta ý chí vươn lên, 28 tinh thần cần cù, sáng tạo lao động sản xuất, ham mê nghiên cứu ứng dụng khoa học cơng nghệ để khỏi nghèo nàn, lạc hậu, làm giàu cho thân, gia đình xã hội 2.2.2 Những mặt hạn chế Bên cạnh mặt tích cực, cịn tồn mặt tiêu cực lối sống đạo đức học sinh, sinh viên Tư tưởng phận sinh viên lệch lạc Dưới tác động ạt kinh tế thị trường, dường giới trẻ ngày ln nhìn vật mắt người tư Họ nghi ngờ vào chế độ xã hội chủ nghĩa Nhiều sinh viên đánh niềm tin vào chủ nghĩa xã hội Nét tiêu cực lối sống sinh viên thể việc nhìn nhận cách sai lầm giá trị sống Đó tượng sùng bái giá trị vật chất nhiều niên lấy đồng tiền làm thước đo giá trị sống Đó giá trị xã hội tư chủ nghĩa Trong xã hội ấy, kẻ có tiền kẻ mạnh Chính thế, khơng sinh viên sử dụng đồng tiền gây nhiều chuyện sai trái: mua điểm, chèn ép bạn bè,… lối sống hưởng thụ dẫn đến nhiều vấn đề tiêu cực khác sinh viên Tệ nạn xã hội trộm cắp, nghiện hút ma túy,… thái độ không đắn lao động xảy nhiều sinh viên Chủ nghĩa cá nhân có xu hướng tăng giới trẻ ngày Nhiều người quan tâm tới lợi ích cá nhân trước mắt mà quên lợi ích tập thể, số niên cịn bất chấp tất cả: luật pháp, gia đình, bạn bè,… Một số khác sống không động chạm đến ai, cần biết đến 2.2.3 Nguyên nhân biểu tiêu cực Do ảnh hưởng mặt trái kinh tế thị trường hội nhập quốc tế; niên, học sinh, sinh viên không giữ vững lập trường, bị theo lối sống thực dụng, chủ nghĩa cá nhân biểu tiêu cực khác Do tình trạng suy thối tư tưởng trị, đạo đức, lối sống, bệnh hội, chủ nghĩa cá nhân tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí phận 29 cán công chức diễn nghiêm trọng Do tình trạng nhũng nhiễu, cửa quyền, thiếu trách nhiệm số quan trực tiếp giải công việc dân doanh nghiệp chậm khắc phục Điều làm lịng tin nhân dân nói chung hệ trẻ nói riêng vào Đảng, vào chế độ xã hội chủ nghĩa Các ban ngành, đoàn thể chưa thật quan tâm giáo dục đạo đức, lối sống cho hệ trẻ trước biến đổi to lớn đất nước Nội dung giáo dục đạo đức, lối sống thiếu chiều sâu, chưa thiết thực Hình thức giáo dục đạo đức, lối sống cịn sơ sài, chưa có sức hấp dẫn, lơi niên Sự phối kết hợp quan chức năng, nhà trường, gia đình, xã hội nhiều hạn chế Thực trạng đặt yêu cầu cấp thiết cần phải có biện pháp xây dựng lối sống, đạo đức học sinh, sinh viên, niên trí thức 2.3 Những giải pháp nhằm nâng cao đạo đức sinh viên Mặc dù có nhiều thành tích đáng kể song công tác giáo dục đạo đức trường cao đẳng, đại học dừng lại hoạt động, phong trào bề nổi, điều dẫn đến nhiều hạn chế công tác giáo dục đạo đức cho sinh viên nhà trường Để nâng cao hiệu quả, xin đưa số giải pháp sau: Thứ nhất, nhà trường cần bổ sung thêm số nguyên tắc đạo đức ứng xử sinh viên hình thức xử lý sinh viên vi phạm cấp độ khác Bước đầu, tiến hành điều tra xã hội học nhằm thu nhận ý kiến từ hai phía sinh viên giảng viên nhằm đưa qui tắc vừa phù hợp, mềm dẻo có tác dụng tích cực Thứ hai, để đạt hiệu cao giáo dục đạo đức cho sinh viên thân giảng viên phải gương đạo đức Những học đạo đức thực có giá trị, có tính thuyết phục người thuyết giảng học gương mẫu mực Mỗi giảng viên cần nêu cao lịng u nghề, thái độ cơng bằng, 30 tinh thần trách nhiệm…nhằm tạo niềm tin cho sinh viên Thầy ngồi việc truyền đạt tri thức cịn phải định hướng kịp thời uốn nắn hành vi, thái độ sinh viên, tạo cho sinh viên có điều kiện thuận lợi để rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, giữ gìn phát huy giá trị truyền thống tiếp thu cách có chọn lọc giá trị văn hóa Thứ ba, nhà trường cần phát huy vai trị tổ chức Đồn Hội giáo dục đạo đức cho sinh viên, phải phát huy tính chủ động tích cực mình, đặc biệt việc tổ chức nhiều hoạt động tập thể với hình thức phong phú, đa dạng thu hút nhiều sinh viên tham gia nhằm làm cho họ có nhiều điều kiện tiếp cận với chủ trương, sách Đảng Nhà nước, tham gia vào hoạt động, tổ chức xã hội tạo gắn kết cá nhân với cộng đồng Để phát huy vai trị Đồn, Hội việc giáo dục nghĩa vụ đạo đức cho sinh viên, cần có phối hợp với tổ chức xã hội khác Hội liên hiệp phụ nữ, Liên đoàn lao động, nhà trường…để tạo thống hỗ trợ lẫn công tác xây dựng giáo dục nghĩa vụ đạo đức cho sinh viên Bên cạnh hoạt động tập thể, Đoàn Hội cần có chủ trương hỗ trợ cho sinh viên học tập, tạo nhiều hội cho sinh viên tìm hiểu thực tế, vừa mang tính giải trí, vừa học hỏi lẫn nhau…giúp sinh viên ngày gắn bó, sống tình cảm có trách nhiệm với người sống Thứ tư cần gắn kết ba chủ thể gia đình, nhà trường xã hội việc giáo dục đạo đức cho sinh viên Gia đình mơi trường hình thành nhân cách từ gia đình người có định hướng giá trị sống Đây nơi gắn bó suốt đời nên mơi trường gia đình có ảnh hưởng lớn đến tâm lý, tình cảm, nếp sống người Để đạt hiệu việc phối hợp chủ thể giáo dục, cần phải thường xuyên có tổng kết, rút kinh nghiệm; sách cho niên 31 phải có đóng góp tiếng nói niên, có góp ý, phản hồi; chủ trương phải phổ biến rộng rãi Có vậy, công tác giáo dục nghĩa vụ đạo đức cho sinh viên từ phía gia đình, nhà trường xã hội đạt thống hiệu thiết thực KẾT LUẬN Hồ Chí Minh giới tơn vinh Nhà văn hóa kiệt xuất, khơng Người sáng tạo thời kỳ thời kỳ kinh tế Việt Nam mà cịn đóng góp Người lý luận phát triển chung văn hoá nhân loại Trong lĩnh vực đạo đức, Hồ Chí Minh có đóng góp sâu sắc vào tư tưởng macxit Những đóng góp nâng Người lên vị trí nhà đạo đức lỗi lạc giới thừa nhận Hồ Chí Minh phát triển, hồn thieejn tư tưởng đạo đức học macxit trò sức mạnh đạo đức, chuẩn mực đạo đức nguyên tắc xây dựng đạo đức phù hợp với Việt Nam Nhờ tạo nên cách mạng lĩnh vực đạo đức Việt Nam Tóm Lại, tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức gương sáng, học lớn, tư cách lớn để dân tộc ta học tập làm theo Đặc biệt, hệ trẻ ngày cần gìn giữ phát huy giá trị cao đệp vốn có dân tộc xứng đáng chủ nhân tương lai đất nước 32 TÀI LIỆU THAM KHẢO Nguyễn Khánh Bật (1998), Những giảng mơn tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Nguyễn Duy Bắc (chủ nhiệm) (2002 – 2003), Vấn đề dạy học môn khoa học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trường đại học Hà Nội: thực trạng giải pháp, Kỷ yếu khoa học đề tài cấp Bộ, Học viện Chính trịquốc gia Hồ Chí Minh Thành Duy (1996), Tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức , Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Thành Duy (2002), Tư tưởng Hồ Chí Minh với nghiệp xây dựng người Việt Nam phát triển tồn diện, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Đoàn Nam Đàn (2002), Tư tưởng Hồ Chí Minh Giáo dục niên, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Bùi Ngọc Sơn (2004), Tư tưởng lập hiến Hồ Chí Minh, NXb Chính trị quốc gia, Hà Nội Hoàng Thị Kim Quế (2005), số nét đặc sắc tư tưởng Hồ Chí Minh pháp luật, Dân chủ pháp luật, 5(158) Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (2007), Đẩy mạnh học tập làm theo gương đạo đức Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Bộ Giáo dục Đào tạo (2005), Giáo trình Triết học Mác - Lênin, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 10 Nguyễn Đăng Dung (Chủ biên), Bùi Ngọc Sơn, Nguyễn Mạnh Tường (2007), Tư tưởng Hồ Chí Minh nhà nước pháp quyền (sách chuyên khảo), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 11 Nguyễn Ngọc Minh: Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh nhà nước pháp luật, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1998 33 ... Chương VẬN DỤNG VÀO TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC CỦA HỒ CHÍ MINH VÀO VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC SINH VIÊN HIỆN NAY 2.1 Sự cần thiết vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức vào việc giáo dục đạo đức sinh viên Trong... vào tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vào việc giáo dục đạo đức sinh viên NỘI DUNG CHƯƠNG I: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC 1.1 Nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức Trong lĩnh vực đạo đức. .. PHẠM GIA LAI KHOA GIÁO DỤC MẦM NON ĐỀ TÀI: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC VÀ SỰ VẬN DỤNG ĐỐI VỚI VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC SINH VIÊN HIỆN NAY ĐỀ TÀI TIỂU LUẬN MƠN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH HỌC KỲ: 2020