NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ THỰC THI CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN ĐẠI HỌC
Lý luận cơ bản về phát triển đội ngũ giảng viên đại học
1.1.1 Khái niệm phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Giảng viên là thuật ngữ chỉ những người tham gia giảng dạy tại các trường chuyên nghiệp, lớp đào tạo, huấn luyện, và các cấp bậc giáo dục phổ thông, theo Từ điển Tiếng Việt.
Theo Điều 54 Luật Giáo dục Đại học năm 2012 (sửa đổi bổ sung năm 2018),
Giảng viên tại các cơ sở giáo dục đại học cần có nhân thân rõ ràng, phẩm chất và đạo đức tốt, sức khỏe đảm bảo cho việc thực hiện nhiệm vụ, cùng với trình độ chuyên môn phù hợp với quy định của Luật và quy chế tổ chức, hoạt động của cơ sở giáo dục đại học.
2 Chức danh giảng viên bao gồm trợ giảng, giảng viên, giảng viên chính, phó giáo sƣ, giáo sƣ Cơ sở giáo dục đại học bổ nhiệm chức danh giảng viên theo quy định của pháp luật, quy chế tổ chức và hoạt động, quy định về vị trí việc làm và nhu cầu sử dụng của cơ sở giáo dục đại học
3 Trình độ tối thiểu của chức danh giảng viên giảng dạy trình độ đại học là thạc sĩ, trừ chức danh trợ giảng; trình độ của chức danh giảng viên giảng dạy trình độ thạc sĩ, tiến sĩ là tiến sĩ Cơ sở giáo dục đại học ƣu tiên tuyển dụng người có trình độ tiến sĩ làm giảng viên; phát triển, ưu đãi đội ngũ giáo sƣ đầu ngành để phát triển các ngành đào tạo” [5]
Giảng viên bao gồm các nhà sư phạm được tuyển dụng và bổ nhiệm vào các vị trí như giảng viên, giảng viên chính, phó giáo sư, giảng viên cao cấp và giáo sư Họ làm việc trong các cơ sở đào tạo đại học và cao đẳng công lập hoặc trong danh sách làm việc toàn thời gian của các cơ sở giáo dục đại học và cao đẳng ngoài công lập Đội ngũ giảng viên đại học đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục.
Theo Từ điển tiếng Việt (1992), đội ngũ được định nghĩa là một nhóm người có cùng chức năng nghề nghiệp, được tổ chức thành một lực lượng Mặc dù có nhiều cách tiếp cận khác nhau từ các nhà nghiên cứu giáo dục, nhưng nhìn chung, đội ngũ là tập hợp những người có thể cùng hoặc không cùng nghề nghiệp, nhưng có chung lý tưởng và mục đích, đồng thời gắn bó với nhau về quyền lợi vật chất và tinh thần.
Theo Từ điển Giáo dục học, đội ngũ giảng viên được định nghĩa là tập hợp những người thực hiện công tác giáo dục và dạy học, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về đạo đức, chuyên môn và nghiệp vụ.
Trong luận văn này, đội ngũ giảng viên được định nghĩa là tập hợp các nhà sư phạm được tuyển dụng vào các vị trí giảng viên, giảng viên chính, phó giáo sư, giảng viên cao cấp và giáo sư tại các cơ sở đào tạo đại học - cao đẳng công lập hoặc ngoài công lập Họ được tổ chức thành một lực lượng có chung nhiệm vụ thực hiện các mục tiêu giáo dục đã đề ra Đội ngũ giảng viên không chỉ bao gồm quy mô và cơ cấu mà còn thể hiện sự gắn kết giữa những người trong tổ chức, hướng tới những mục tiêu nhất định Số lượng và cơ cấu giảng viên tại một cơ sở đào tạo chính là yếu tố quyết định để thực hiện nhiệm vụ và mục tiêu chung của cơ sở giáo dục đó.
Phát triển đội ngũ giảng viên đại học
"Phát triển" là một thuật ngữ phổ biến hiện nay, mang ý nghĩa rộng lớn và liên quan đến nhiều lĩnh vực như tự nhiên, xã hội và con người Khái niệm này bao gồm nhiều khía cạnh đa dạng, cả về mặt lượng lẫn chất.
Phát triển được định nghĩa trong Từ điển Tiếng Việt là sự biến đổi từ ít đến nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, và từ đơn giản đến phức tạp Theo Từ điển tường giải và liên tưởng tiếng Việt, phát triển thể hiện sự lớn lên về kích thước, số lượng hoặc giá trị, tầm quan trọng Từ điển Bách khoa Việt Nam bổ sung rằng phát triển là phạm trù triết học phản ánh những biến đổi trong thế giới, là thuộc tính của vật chất, và mọi sự vật, hiện tượng không tồn tại trong trạng thái cố định mà luôn thay đổi từ lúc xuất hiện đến khi tiêu vong, với nguồn gốc phát triển là sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập.
Phát triển đội ngũ giảng viên là một quá trình liên tục nhằm cân bằng các lợi ích, mong muốn và yêu cầu mà giảng viên đã xem xét kỹ lưỡng, nhằm hỗ trợ sự nghiệp của họ trong bối cảnh các yêu cầu từ nhà trường nơi họ làm việc.
Việc phát triển đội ngũ giảng viên cần tuân thủ bốn tiêu chuẩn quan trọng: số lượng đủ, cơ cấu đồng bộ, chất lượng đảm bảo và hành động đồng thuận Trong luận văn này, phát triển đội ngũ giảng viên được hiểu là quá trình xây dựng và cải thiện thực trạng đội ngũ, nhằm nâng cao số lượng, chất lượng và cơ cấu hợp lý, đồng thời đảm bảo giảng viên có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm để thực hiện nhiệm vụ theo quy định của Luật Giáo dục đại học.
1.1.2 Vai trò của phát triển đội ngũ giảng viên đại học Đối với cá nhân
Phát triển đội ngũ giảng viên tại các trường đại học không chỉ giúp cá nhân giảng viên nâng cao trình độ chuyên môn, ngoại ngữ và tin học, mà còn tạo điều kiện cho họ thích ứng với xu hướng toàn cầu hóa Việc này khuyến khích giảng viên trở nên năng động, sáng tạo và có phương pháp giảng dạy tích cực, phù hợp với bối cảnh giáo dục hiện đại Trong thời đại công nghiệp 4.0, sự phát triển này giúp giảng viên vượt qua thách thức và nắm bắt cơ hội, từ đó nâng cao khả năng thích ứng với môi trường lao động và tiến bộ công nghệ Họ cần có ý chí vượt khó, tinh thần kỷ luật và trách nhiệm, cùng với kỹ năng làm việc nhóm và khả năng đổi mới sáng tạo Cuối cùng, đội ngũ giảng viên chất lượng cao sẽ góp phần tạo ra kết quả vượt trội và nâng cao năng lực cạnh tranh cho tổ chức và xã hội.
Phát triển đội ngũ giảng viên tại các trường đại học và cao đẳng là yếu tố then chốt trong việc nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đại học và phát triển kinh tế xã hội Giảng viên không chỉ là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục mà còn là lực lượng sản xuất đặc biệt tạo ra nguồn nhân lực Việc sản xuất tri thức và sáng tạo là hoạt động quan trọng nhất của nhân loại, và những cá nhân có học vấn cao sẽ đóng góp lớn cho nền kinh tế - xã hội Do đó, phát triển đội ngũ giảng viên là cần thiết để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng cường hàm lượng trí tuệ trong sản phẩm hàng hóa, và đảm bảo tài năng, trí tuệ, năng lực cũng như bản lĩnh trong lao động sáng tạo được hình thành qua quá trình đào tạo hệ thống và rèn luyện công phu.
Phát triển đội ngũ giảng viên là yếu tố then chốt trong công tác phát triển Nhà trường, giúp đạt được các mục tiêu chiến lược và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo cũng như nghiên cứu khoa học Đội ngũ giảng viên không chỉ là nhân tố quyết định sự phát triển của Nhà trường mà còn góp phần quan trọng vào việc định hướng và kiến tạo sự phát triển xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa, và thúc đẩy công bằng xã hội Sự thành công của mỗi quốc gia phụ thuộc vào chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học, mà đội ngũ giảng viên chính là chủ thể quyết định.
1.1.3 Nội dung phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Hoạt động phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
1.2.1 Khái niệm thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Chính sách được định nghĩa là sách lược và kế hoạch cụ thể nhằm đạt mục đích nhất định, dựa trên đường lối chính trị và tình hình thực tế Nó bao gồm chuỗi hoạt động mà chính quyền lựa chọn thực hiện hoặc không thực hiện, với tính toán và chủ đích rõ ràng, ảnh hưởng đến đời sống người dân.
Chính sách là những chuẩn tắc cụ thể nhằm thực hiện đường lối và nhiệm vụ trong một khoảng thời gian và lĩnh vực nhất định Bản chất và nội dung của chính sách phụ thuộc vào đặc điểm của đường lối chính trị, kinh tế và văn hóa Để xây dựng chính sách đúng đắn, cần căn cứ vào thực tiễn của từng lĩnh vực và giai đoạn, đồng thời giữ vững mục tiêu và phương hướng đã xác định, linh hoạt điều chỉnh theo hoàn cảnh cụ thể.
Chính sách là những hành động định hướng của chủ thể quyền lực, nhằm tác động đến một hoặc nhóm xã hội Những chính sách này kích thích động cơ và định hướng hoạt động của các đối tượng, tạo động lực thực hiện mục tiêu và nhiệm vụ mà nhà quản lý đề ra, phù hợp với chiến lược phát triển chung của xã hội.
Chính sách phát triển đội ngũ giảng viên là tập hợp các nguyên tắc và phương pháp quản lý hành chính, ngân sách nhà nước, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của giảng viên trong các cơ sở giáo dục đại học.
Chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học do Nhà nước ban hành nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến quy hoạch, thu hút, tuyển dụng, sử dụng, đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ và tôn vinh giảng viên Những quy định và định hướng này được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định, với mục tiêu thúc đẩy sự phát triển về quy mô, chất lượng và cơ cấu của đội ngũ giảng viên đại học cả trước mắt và lâu dài.
Theo Amy DeGroff và Margaret Cargo, thực thi chính sách công là một quá trình phức tạp, trong đó các quyết định của Nhà nước được chuyển đổi thành chương trình, thủ tục, quy định hoặc hoạt động nhằm đạt được những cải thiện xã hội.
Theo Thomas Dye, thực thi là tổng hợp tất cả các hoạt động nhằm hiện thực hóa các chính sách công đã được cơ quan lập pháp thông qua.
Các chính sách công, nhằm đạt được những tác động mong muốn, cần được triển khai thành các chương trình và dự án cụ thể Việc thực hiện những chương trình này sẽ giúp đạt được các mục tiêu và mục đích đã đề ra.
Thực thi chính sách công không chỉ đơn thuần là tổ chức thực hiện các giải pháp cụ thể mà còn bao gồm việc ban hành các văn bản chi tiết, quy định biện pháp và thủ tục thực thi Quá trình này bao gồm thiết lập các chương trình, dự án nhằm hiện thực hóa chính sách công, đồng thời tổ chức thực hiện chúng để đạt được mục tiêu và nội dung của chính sách một cách hiệu quả.
Thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học là quá trình đưa các chính sách này vào thực tiễn xã hội, bao gồm việc ban hành văn bản, chương trình và dự án cụ thể Mục tiêu của quá trình này là tổ chức thực hiện hiệu quả các chính sách nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, góp phần vào sự phát triển bền vững của giáo dục đại học.
1.2.2 Nội dung, quy trình thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Nội dung thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Để thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học, các chủ thể liên quan cần thực hiện nhiều nội dung quản lý khác nhau, bao gồm xây dựng kế hoạch triển khai, phổ biến và tuyên truyền chính sách, phân công và phối hợp thực hiện, đôn đốc tiến độ thực hiện, cũng như đánh giá và tổng kết rút kinh nghiệm Tất cả các hoạt động này được tổ chức theo quy trình cụ thể nhằm đảm bảo hiệu quả trong việc hiện thực hóa nội dung chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học.
Quy trình thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Hoạt động thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học được thực hiện qua các bước theo sơ đồ sau:
Sơ đồ 1.1: Quy trình thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Xây dựng kế hoạch triển khai thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học là một bước thiết yếu và quan trọng Quá trình thực thi chính sách này phức tạp và kéo dài, do đó cần phải có một kế hoạch chi tiết Kế hoạch này cần được thiết lập trước khi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên được thực hiện.
Chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Kế hoạch triển khai thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học Đánh giá tổng kết rút kinh nghiệm
Phân công phối hợp và thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Phổ biến, tuyên truyền chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Để đảm bảo việc thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học hiệu quả, các cơ quan từ Trung ương đến địa phương cần theo dõi, kiểm tra và đôn đốc thực hiện Mỗi đơn vị phải lập kế hoạch cụ thể nhằm đưa chính sách vào cuộc sống.
+ Kế hoạch về tổ chức, điều hành: hệ thống các cơ quan tham gia, đội ngũ nhân sự, cơ chế thực thi;
+ Kế hoạch cung cấp nguồn vật lực: tài chính, trang thiết bị;
+ Kế hoạch thời gian triển khai thực hiện;
+ Kế hoạch kiểm tra, đôn đốc thực thi chính sách;
+ Dự kiến về quy chế, nội dung về tổ chức và điều hành thực thi chính sách
Phổ biến, tuyên truyền chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Sau khi kế hoạch triển khai được phê duyệt, các cơ quan nhà nước và trường đại học cần tổ chức thực hiện theo kế hoạch Bước đầu tiên trong quá trình này là phổ biến và tuyên truyền chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học, giúp các cá nhân liên quan nắm rõ thông tin và thực hiện đúng yêu cầu Hoạt động này rất quan trọng, góp phần nâng cao nhận thức về mục đích, yêu cầu và tính khả thi của chính sách, từ đó khuyến khích sự tự giác trong việc thực hiện Đồng thời, mỗi công chức viên chức cần nhận thức rõ ràng về tính chất, quy mô của chính sách để chủ động tìm kiếm giải pháp phù hợp, nhằm đạt được mục tiêu và triển khai hiệu quả kế hoạch tổ chức thực hiện chính sách.
Phân công phối hợp thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Bước tiếp theo sau tuyên truyền là phân công và phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị để thực hiện chính sách đã được phê duyệt Chính sách này được triển khai trên quy mô rộng, bao gồm nhiều địa phương, dẫn đến sự tham gia của đông đảo cá nhân và tổ chức Số lượng này không chỉ bao gồm các đối tượng bị tác động mà còn cả bộ máy tổ chức thực thi của nhà nước Hoạt động thực hiện mục tiêu chính sách rất đa dạng và phức tạp, diễn ra đồng thời và có thể hỗ trợ hoặc cản trở lẫn nhau Do đó, để tổ chức thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học hiệu quả, cần có sự phân công và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý ngành, chính quyền địa phương, các trường đại học và các yếu tố liên quan đến thực hiện mục tiêu chính sách này.
Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
THỰC TRẠNG THỰC THI CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN ĐẠI HỌC Ở PHÂN HIỆU TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Khái quát sơ lược về Phân hiệu Trường đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh
Ngày 17/10/2012, Trường Đại học Nội vụ Hà Nội ban hành Quyết định số 879/QĐ-ĐHNV thành lập Văn phòng đại diện của trường tại Thành phố Hồ Chí Minh
Vào ngày 18 tháng 12 năm 2015, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ban hành Quyết định số 1877/QĐ-BNV, chính thức thành lập Cơ sở Trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Vào ngày 14/11/2016, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ban hành Quyết định số 4035/QĐ-BNV, quyết định giải thể Trường Trung cấp Văn thư – Lưu trữ Trung ương thuộc Cục Văn thư Lưu trữ Nhà nước Theo đó, toàn bộ cơ sở vật chất, tài chính, giáo viên, nhân viên và học viên của trường sẽ được chuyển giao về Trường Đại học Nội vụ Hà Nội để quản lý.
Vào ngày 27/12/2016, Hiệu trưởng Trường Đại học Nội vụ Hà Nội đã ban hành Quyết định số 2165/QĐ-ĐHNV, giao nguyên trạng cơ sở vật chất, tài chính, giáo viên, người lao động và học viên của Trường Trung cấp Văn thư - Lưu trữ Trung ương cho Cơ sở Trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh quản lý và sử dụng.
- Ngày 27/12/2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành quyết định số 5600/QĐ-BGDĐT về việc thành lập Phân hiệu Trường Đại học Nội vụ Hà
Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh trên cơ sở kế thừa và phát triển cơ sở Trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại TPHCM
Vào ngày 26 tháng 2 năm 2019, Hiệu trưởng Trường Đại học Nội vụ Hà Nội đã ban hành Quyết định số 372/QĐ-ĐHNV, quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Phân hiệu Trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Cơ cấu tổ chức của Phân hiệu bao gồm:
- Giám đốc và các Phó Giám đốc
- Các Hội đồng tƣ vấn
+ Phòng Hành chính - Quản trị - Tổ chức;
+ Phòng Quản lý đào tạo và công tác sinh viên;
+ Phòng Kế hoạch - Tài chính;
+ Phòng Quản lý khoa học, hợp tác quốc tế và thông tin thƣ viện;
+ Phòng Khảo thí và đảm bảo chất lƣợng
+ Khoa Khoa học cơ bản và chính trị học;
+ Khoa Pháp luật hành chính;
+ Khoa Quản lý nhân lực và xã hội;
+ Khoa Quản trị văn phòng và lưu trữ;
- Các tổ chức khoa học, công nghệ và dịch vụ
+ Trung tâm Tin học - Ngoại ngữ;
+ Trung tâm Dịch vụ công;
+ Trung tâm Đào tạo - bồi dƣỡng tại Đà Lạt
Phân hiệu Trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại TPHCM quản lý và sử dụng 2 ha đất tại địa chỉ 181, cung cấp cơ sở vật chất hiện đại phục vụ cho việc giảng dạy và học tập.
Lê Đức Thọ, quận Gò Vấp, TPHCM, được trang bị đầy đủ thiết bị phục vụ cho quy mô đào tạo từ 2.500 đến 3.000 sinh viên Ngoài ra, Phân hiệu còn có Văn phòng tuyển sinh tại số 89 Nguyễn Văn Thủ, phường ĐaKao, quận 1.
TPHCM với diện tích 500m2; Trung tâm Đào tạo, bồi dƣỡng tại Đà Lạt (số 9
Lý Thường Kiệt - Thành phố Đà Lạt - tỉnh Lâm Đồng) trên 1,6 ha với đầy đủ trang thiết bị phục vụ cho quy mô đào tạo từ 2.000 - 2.500 học viên
2.1.3 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn
Phân hiệu Trường Đại học Nội vụ Hà Nội, theo Quyết định số 51/QĐ-ĐHNV ngày 07/01/2019, có chức năng đào tạo đại học và sau đại học, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, hợp tác quốc tế, và cung cấp dịch vụ công nhằm phục vụ ngành Nội vụ, nền công vụ và nhu cầu xã hội.
Phân hiệu có nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể nhƣ sau:
1) Xây dựng, trình cấp có thẩm quyền chiến lƣợc, kế hoạch phát triển Phân hiệu và tổ chức thực hiện sau khi đƣợc phê duyệt;
2) Phối họp với đơn vị có liên quan tổ chức tuyển sinh, đào tạo nguồn nhân lực các ngành trình độ đại học, sau đại học; thực hiện quy trình cấp chứng chỉ môn học, giấy xác nhận theo quy định;
3) Phối họp các đơn vị liên quan của Trường phát triển chương trình đào tạo, bảo đảm sự liên thông giữa các chương trình và trình độ đào tạo; tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch, biện pháp giáo dục và quản lý người học;
4) Tham gia tự đánh giá chất lƣợng giáo dục và chịu sự kiểm định chất lƣợng giáo dục của cơ quan có thẩm quyền;
5) Nghiên cứu khoa học và công nghệ; ứng dụng, phát triển và chuyển giao, chuyển nhƣợng kết quả hoạt động khoa học và công nghệ; bảo vệ lợi ích của Nhà nước và xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân trong hoạt động đào tạo, khoa học và công nghệ của Phân hiệu;
6) Thực hiện tƣ vấn, dịch vụ về đào tạo, bồi dƣõng, khoa học và công nghệ, hợp tác công tƣ; cung cấp các dịch vụ công phục vụ ngành Nội vụ, nền công vụ và yêu cầu của xã hội phù họp với năng lực của Phân hiệu và quy định của pháp luật;
7) Thực hiện hợp tác với các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài trong việc đào tạo và nghiên cứu khoa học theo quy định;
8) Thực hiện quy chế dân chủ; xây dựng nếp sống văn hoá và môi trường sư phạm; thực hiện cải cách hành chính theo chương trình, kế hoạch cải cách hành chính của Bộ Nội vụ Tham mưu các quy định, quy chế quản lý nội bộ phù họp quy định pháp luật hiện hành;
9) Tiếp nhận, quản lý đội ngũ viên chức, người lao động và thực hiện ký kết hợp đồng thời vụ theo quy định của pháp luật, phân cấp quản lý của Trường Đại học Nội vụ Hà Nội;
10) Quản lý, sử dụng các nguồn lực tài chính để thực hiện các nhiệm vụ theo quy định của pháp luật và phân cấp của Trường; được Nhà nước giao hoặc cho thuê đất, cơ sở vật chất; đƣợc vay vốn, đƣợc miễn, giảm thuế theo quy định của pháp luật;
11) Tham gia xây dựng, góp ý thẩm định các dự án, chính sách, quy hoạch, kế hoạch phát triển của Trường Đại học Nội vụ Hà Nội theo sự phân công của Hiệu trưởng;
Kết quả thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học tại Phân hiệu Trường đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 2019 42 1 Cơ sở pháp lý thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên tại Phân hiệu trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh
2.2.1 Cơ sở pháp lý thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên tại Phân hiệu trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh
Cơ sở pháp lý cho việc thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên bao gồm tổng thể các chính sách do Nhà nước ban hành Những chính sách này liên quan đến chiến lược phát triển, quy hoạch phát triển, thu hút, tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đánh giá, đãi ngộ và tôn vinh đội ngũ giảng viên.
Phân hiệu trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh mới hoạt động hơn 1 năm, vì vậy chưa có văn bản riêng về chính sách phát triển đội ngũ giảng viên Hiện tại, trường chỉ thực hiện các chính sách chung của Nhà nước.
Theo Quyết định 1216/QĐ-TTg ngày 22/7/2011 của Thủ tướng Chính phủ, chiến lược phát triển đội ngũ giảng viên đại học Việt Nam giai đoạn 2010 - 2020 đặt mục tiêu đến năm 2015 có khoảng 62,1 nghìn giảng viên, trong đó 23% có trình độ tiến sĩ Đến năm 2020, dự kiến số giảng viên sẽ tăng lên khoảng 75,8 nghìn người, với 30% đạt trình độ tiến sĩ.
Chính sách thu hút và tuyển dụng giảng viên được quy định rõ ràng trong các văn bản pháp lý như Luật Viên chức, Luật Giáo dục, Luật Giáo dục Đại học, và Quy chế Tổ chức và Hoạt động của trường đại học Ngoài ra, Quyết định số 70/2014/QĐ-TTg ngày 10/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ về Điều lệ Trường Đại học cùng với Nghị định số 41/2012/NĐ-CP cũng cung cấp các quy định liên quan đến vị trí việc làm trong các đơn vị sự nghiệp công lập.
Việc tuyển dụng giảng viên cần tuân thủ yêu cầu, nhiệm vụ và quy mô đào tạo, đồng thời phải đảm bảo tính công khai, minh bạch và khách quan Quy trình thi tuyển phải phù hợp với ngành nghề đào tạo, nhằm lựa chọn những ứng viên có phẩm chất, trình độ và năng lực đáp ứng yêu cầu giảng dạy và nghiên cứu khoa học.
Chính sách đào tạo và bồi dưỡng giảng viên đại học công lập được quy định trong các văn bản pháp lý như Luật Giáo dục Đại học (Điều 56), Điều lệ Trường đại học (Khoản 5, 6 Điều 45), và Luật Giáo dục (Điều 80) Các thông tư và quyết định như Thông tư số 12/2013/TT-BGDĐT, Quyết định số 31/2008/QĐ-BGDĐT, Quyết định số 8310/QĐ-BGDĐT, Thông tư số 27/2012/TT-BGD-ĐT, Thông tư số 19/2014/TT-BNV, và Quyết định số 61/2007/QĐ-BGDĐT đóng vai trò quan trọng trong việc thực thi các chính sách này, nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên tại các cơ sở giáo dục đại học.
Theo các văn bản pháp lý, giảng viên đại học có quyền được đào tạo và bồi dưỡng để nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ theo kế hoạch Họ cũng được hưởng lương, phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp thâm niên và các phụ cấp khác theo quy định của Chính phủ.
Chính sách sử dụng và đánh giá viên chức được quy định bởi nhiều văn bản pháp lý quan trọng, bao gồm Nghị định số 27/2012/NĐ-CP và Nghị định số 29/2012/NĐ-CP, cùng với Nghị định 141/2013/NĐ-CP và Nghị định 56/2015/NĐ-CP, nhằm hướng dẫn tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức Thêm vào đó, các thông tư như Thông tư 36/2014/TTLT-BGDĐT-BNV, Thông tư 06/2011/TTLT-BNV-BGDĐT, Thông tư 44/2011/TT-BGDĐT, và Quyết định số 16/2008/QĐ-BGDĐT cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quy định chế độ làm việc của giảng viên Những quy định này tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc quản lý, sử dụng và đánh giá viên chức, đặc biệt là trong việc phát triển đội ngũ giảng viên đại học.
Nghị quyết hội nghị Trung ương 4 (khóa VII) và Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII) đã chỉ đạo thực hiện các chính sách ưu tiên đối với giáo dục - đào tạo, đặc biệt là đầu tư và chính sách tiền lương Theo đó, lương giáo viên được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp và có thêm chế độ phụ cấp Các Nghị định số 75/2006/NĐ-CP, số 31/2011/NĐ-CP, số 07/2013/NĐ-CP và Thông tư số 47/2014/TT-BGDĐT ngày 31/12/2014 quy định chế độ làm việc đối với giảng viên.
Về chính sách tôn vinh, Điều 76 Luật Giáo dục quy định ngày 20 tháng
Ngày 20 tháng 11 hàng năm là ngày Nhà giáo Việt Nam, là dịp để tôn vinh những người làm trong ngành giáo dục Luật Giáo dục cũng quy định việc công nhận chức danh giáo sư và phó giáo sư nhằm ghi nhận những cống hiến đáng kể của các giảng viên đại học trong lĩnh vực giảng dạy và nghiên cứu.
2.2.2 Những hoạt động cơ bản thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên của Phân hiệu trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh
Trong bối cảnh hiện nay, việc xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên cần đảm bảo đủ số lượng và chất lượng, đồng thời chú trọng đến cơ cấu và tỷ lệ Nhà nước đã thể hiện sự quan tâm đến phát triển đội ngũ giảng viên thông qua các chính sách quan trọng nhằm nâng cao chất lượng Từ khi thành lập, Phân hiệu Trường Đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều nội dung phát triển đội ngũ giảng viên, bao gồm quy hoạch và kế hoạch phát triển, chính sách thu hút và đãi ngộ giảng viên, bố trí và sử dụng đội ngũ giảng viên, đào tạo và bồi dưỡng, đánh giá đội ngũ giảng viên, cùng với các chế độ đãi ngộ phù hợp Việc phân tích thực trạng thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên tại đây là cần thiết để hiểu rõ hơn về hiệu quả của các biện pháp đã được áp dụng.
Hồ Chí Minh đã tiến hành thu thập tài liệu sơ cấp về công tác thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học thông qua phương pháp điều tra xã hội học Học viên đã sử dụng Phiếu khảo sát để lấy ý kiến từ các giảng viên đang giảng dạy tại Phân hiệu, nhằm đánh giá quan điểm của họ về việc thực hiện chính sách này.
Trong cuộc khảo sát được tiến hành tại Phân hiệu, tổng số giảng viên tham gia là 36, trong đó có 35 phiếu hợp lệ được thu về, do một giảng viên không thể tham gia vì lý do bận việc đột xuất Phiếu khảo sát được phát tận tay từng giảng viên với hướng dẫn cụ thể, chia thành hai phần: phần đầu ghi thông tin cá nhân của người được khảo sát và phần hai thu thập ý kiến của giảng viên về việc thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học tại Phân hiệu.
Kết quả điều tra đƣợc Học viên sử dụng phần mềm Microsoft Excel để thống kê, tổng hợp số liệu
2.2.2.1 Xây dựng kế hoạch triển khai thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học
Nhận xét chung về việc thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học ở Phân hiệu Trường đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí
2.3.1 Những mặt đạt được trong thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học tại Phân hiệu Trường đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh
Do mới được thành lập, chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học tại Phân hiệu chưa được Nhà trường đề ra riêng, chỉ tuân thủ chính sách chung của Nhà nước về giáo dục đại học Kết quả thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên còn khiêm tốn, cho thấy cần có những biện pháp cụ thể hơn để nâng cao chất lượng giảng viên tại Trường Đại học Nội vụ Hà Nội Phân hiệu.
TP Hồ Chí Minh đang chú trọng nâng cao cả số lượng và năng lực chuyên môn của đội ngũ giảng viên Kiến thức và trình độ nghiệp vụ của họ ngày càng được cải thiện, góp phần quan trọng vào thành công của sự nghiệp đổi mới đất nước Bản lĩnh chính trị và phẩm chất đạo đức của giảng viên ngày càng vững chắc, thể hiện sự trung thành với sự nghiệp cách mạng Đồng thời, lực lượng giảng viên trẻ, đầy hoài bão và nhiệt huyết, cũng được bồi dưỡng lý luận chính trị để đáp ứng yêu cầu phát triển.
Nhà trường đã tổ chức các chương trình đào tạo và bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực và nghiệp vụ cho đội ngũ giảng viên, đảm bảo phù hợp với yêu cầu và khả năng của cơ sở giáo dục.
Nhà trường đã tuân thủ quy định trong việc phân công và bố trí công việc cho giảng viên, đảm bảo phù hợp với năng lực chuyên môn của từng người và đáp ứng nhu cầu công tác của nhà trường.
Nhà trường đã thực hiện việc đánh giá, phân loại giảng viên theo đúng quy định về đánh giá viên chức của Bộ Nội vụ
2.3.2 Những hạn chế trong thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học tại Phân hiệu Trường đại học Nội vụ Hà Nội tại Thành phố Hồ Chí Minh
Hoạch định chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học hiện nay chủ yếu do các bộ như Giáo dục và Đào tạo, Nội vụ, Tài chính thực hiện, dẫn đến sự thiếu phối hợp và tính toàn diện trong các chính sách Các bộ, ngành thường đề xuất dự thảo mà không có sự tham gia đầy đủ của đội ngũ giảng viên đại học, khiến cho chính sách thiếu khách quan và không phản ánh đúng nhu cầu thực tế Sự thống nhất giữa các bộ liên quan trong việc xây dựng chính sách rất hạn chế, dễ dẫn đến chồng chéo và mâu thuẫn khi thực thi Các chính sách liên quan đến vị trí việc làm và kinh phí thường bị hạn chế, khó tháo gỡ, gây khó khăn cho việc phát triển đội ngũ giảng viên đại học.
Việc đánh giá giảng viên hiện nay còn mang tính hình thức và thiếu quy trình chặt chẽ, dẫn đến tình trạng chạy theo thành tích Đánh giá từ đồng nghiệp và sinh viên chủ yếu dựa trên phiếu hỏi, thiếu phân tích và trao đổi, nên kết quả thường mang tính chủ quan và hình thức Hệ thống tự đánh giá của giảng viên chỉ dựa trên các mục ghi sẵn, không cung cấp thông tin đầy đủ, làm giảm hiệu quả đánh giá Các tiêu chí đánh giá hiện tại thiên về định tính, thiếu định lượng và chưa phân loại rõ ràng đối tượng đánh giá Hơn nữa, quy định đánh giá giảng viên vẫn áp dụng chung theo quy định của Bộ Nội vụ, không phù hợp với đặc thù của giảng viên Thông tin đánh giá chưa đa dạng và thiếu sự tổng hợp từ lãnh đạo, đồng nghiệp và sinh viên, dẫn đến thiếu tính khách quan Kết quả đánh giá chủ yếu được sử dụng cho tiêu chí thi đua, khen thưởng cuối năm, mà chưa được áp dụng vào công tác sắp xếp, sử dụng và đào tạo cán bộ.
Việc thực thi chính sách đãi ngộ nhà giáo hiện còn nhiều bất cập, như chưa giải quyết triệt để sự bất hợp lý trong hệ thống thang bảng lương và chế độ phụ cấp Đời sống của phần lớn giảng viên vẫn khó khăn, điều kiện làm việc hạn chế, dẫn đến việc họ không yên tâm công tác Nhiều giảng viên phải làm thêm công việc khác, xin nghỉ việc hoặc chuyển chỗ Mặc dù Trường hỗ trợ 10 triệu đồng/năm cho đào tạo Tiến sĩ, nhưng chưa có kinh phí hỗ trợ cho việc đào tạo Thạc sĩ.
Thứ tư, việc thể chế hóa quan điểm đường lối “ưu tiên” của Đảng và
Nhà nước cần cải thiện các chính sách giáo dục để đáp ứng tốt hơn với yêu cầu và nhiệm vụ hiện tại, đồng thời tạo động lực mạnh mẽ cho đội ngũ giáo viên Công tác quản lý cần đảm bảo quyền tự chủ đầy đủ cho các cơ sở đào tạo, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của giảng viên Hơn nữa, cần có một chính sách quản lý đội ngũ giảng viên đại học thống nhất và hiệu quả hơn.
Vào thứ năm, quy hoạch và kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên tại Phân hiệu vẫn còn nhiều hạn chế Do đó, việc thực hiện chính sách phát triển giảng viên, đặc biệt là nâng cao năng lực giảng viên, chưa đạt được kết quả như mong đợi.
2.3.3 Nguyên nhân của khó khăn, hạn chế
Nguyên nhân chính dẫn đến sự kém hiệu quả trong việc thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng viên đại học là do nhiều chính sách và quy định được ban hành không xuất phát từ nhu cầu thực tế của giảng viên Điều này dẫn đến tính khả thi thấp của các chính sách và khó khăn trong việc kiểm tra, giám sát Chính sách thu hút giảng viên thiếu văn bản pháp luật chi tiết và chỉ mang tính nguyên tắc, chưa đề cập đến các ưu đãi hợp lý cho đội ngũ giảng viên Việc xem xét và điều chỉnh chính sách thường chỉ diễn ra khi có vấn đề phát sinh, khiến cho nhiều lỗ hổng của chính sách chỉ được nhận diện khi thực tiễn gặp khó khăn.
Chính sách thu hút giảng viên hiện nay còn tồn tại nhiều bất cập, như các quy định mới chủ yếu mang tính nguyên tắc và rời rạc trong các văn bản quản lý cán bộ, viên chức Nội dung quy định chưa hợp lý, chỉ tập trung vào ưu đãi cho những người có trình độ cao mà chưa đề cập đến nhiều vấn đề quan trọng khác như cách sử dụng đội ngũ giảng viên sau khi thu hút, môi trường làm việc, cơ hội thăng tiến và chế độ đãi ngộ, những điều này vẫn chưa được thể chế hóa bằng văn bản.
Chính sách sử dụng đội ngũ giảng viên đại học hiện nay chưa tạo động lực cạnh tranh về cơ hội thăng tiến và nâng lương, dẫn đến việc sử dụng không đúng người, đúng việc Việc phụ thuộc vào giảng viên từ bên ngoài khiến nhiều người không có thời gian dạy thực tế, làm gia tăng số giờ dạy vượt mức cho một số giảng viên khác Điều này không chỉ gây mệt mỏi, căng thẳng cho giảng viên mà còn ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học Công tác phân công giảng dạy thiếu khoa học, với thời khoá biểu chồng chéo, dẫn đến tình trạng giảng viên dạy quá nhiều giờ liên tục hoặc nghỉ quá dài Thực trạng này phản ánh những bất cập từ nhiều phía, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện chương trình giảng dạy trong năm học.
Chính sách đào tạo bồi dưỡng hiện tại chưa tạo động lực cho giảng viên đại học phát triển năng lực và nâng cao trình độ Công tác này còn nhiều hạn chế, như một số giảng viên tham gia chỉ để thỏa mãn sở thích cá nhân hoặc đáp ứng tiêu chuẩn tối thiểu, dẫn đến động lực học tập không cao Nhà trường chưa đầu tư đủ cho việc phát triển đội ngũ giảng viên có trình độ chuyên môn cao, từ đó không khuyến khích giảng viên tham gia học tập và nghiên cứu ở trình độ Tiến sĩ Việc phân công giảng viên có thâm niên hỗ trợ giảng viên trẻ chưa được cụ thể hóa trong kế hoạch hoạt động hàng năm, khiến trách nhiệm và nhiệt huyết của giảng viên lâu năm chưa được phát huy, trong khi giảng viên trẻ lại ngại ngần trong việc học hỏi kinh nghiệm và chuyên môn.