Đảng lãnh đạo đối với quản lý hành chính công
Điều 4 của Hiến pháp 1992 (sửa đổi, bổ sung năm 2013) khẳng định Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời đại diện cho lợi ích của nhân dân lao động và toàn thể dân tộc Việt Nam.
1 Đảng đề ra đường lối, chủ trương định hướng cho quá trình tổ chức và hoạt động QLHCC từ TƢ đến ĐP
+ Ban hành văn bản quản lý phải dựa vào chủ trương, đường lối của Đảng + Nghị quyết Đại hội Đảng VI
+ Chính phủ đã ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 tại Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08tháng 11 năm 2011
2 Đảng lãnh đạo QLHCC bằng Cương lĩnh chính trị, đường lối, chủ trương chiến lược và giám sát việc thực hiện;
VD: năm 2019 Đảng đề ra mục tiêu phấn đấu đạ tốc độ tăng trưởng KT trung bình từ 6.5-7% thực tế đạt đƣợc 6.8%
3 Đảng phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng những người có phẩm chất, năng lực và giới thiệu vào đảm nhận các chức vụ lãnh đạo, quản lý NN;
4 Đảng kiểm tra hoạt động cơ quan NN thông qua công tác tư tưởng, tổ chức và cán bộ: ủy ban kiểm tra trung ƣơng đảng, tỉnh ủy
5 Các cán bộ, đảng viên và các tổ chức Đảng gương mẫu thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của NN
Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều nghị quyết quan trọng nhằm đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, đồng thời thực hiện quy hoạch, bổ nhiệm và sử dụng cán bộ hiệu quả.
Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX đã ban hành Nghị quyết số 42-NQ/TW vào ngày 30/11/2004, tập trung vào công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý trong bối cảnh đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Tiếp nối, vào năm 2012, Bộ Chính trị đã phát hành Kết luận số 24-KL/TW ngày 05/6/2012 (khóa XI) nhằm tăng cường công tác quy hoạch và luân chuyển cán bộ đến năm 2020 và những năm tiếp theo.
Đảng và Nhà nước đã bố trí các Đảng viên ĐCS vào các vị trí chủ chốt trong bộ máy hành chính nhà nước, bao gồm Thủ tướng, các Phó Thủ tướng Chính phủ, và các Bộ trưởng.
6 Đảng lãnh đạo các tổ chức chính trị - xã hội tham gia vào QLHCC nhƣng không thay thế
7 Lãnh đạo tổ chức chính trị xh ql hcc
nhân dân tham gia, kiểm tra, giám sát quản lý
Theo Điều 28 Hiến pháp 2013, công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội Điều này bao gồm việc tham gia thảo luận và kiến nghị với các cơ quan nhà nước về những vấn đề liên quan đến cơ sở, địa phương và quốc gia.
+ Tham gia biểu quyết khi NN tổ chức trƣng cầu ý dân;
VD: Luật Trƣng cầu ý dân: có hiệu lực vào ngày 1/07/2016
VD : Tổ chức hội nghị lấy ý kiến (sửa đổi) HP năm 2013
+ Thảo luận góp ý kiến vào quá trình xây dựng pháp luật hoặc quyết định quan trọng khác của NN hoặc của địa phương;
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 29/1998/NĐ-CP quy định về Quy chế thực hiện Dân chủ cơ sở, yêu cầu chính quyền địa phương phải công khai xin ý kiến của người dân Nghị định này cũng nêu rõ các công việc mà người dân có quyền quyết định tại địa phương.
Trong thời gian qua, nhà nước đã tổ chức sửa đổi Hiến pháp, Luật Đất đai và Bộ Luật tố tụng dân sự, nhận được sự đóng góp ý kiến từ nhân dân và các cơ quan hữu quan Nhân dân cũng đóng vai trò phản biện đối với các quy định được ban hành, nhằm đảm bảo các quy định này phản ánh nguyện vọng chung và phù hợp với việc thực thi.
+ Kiểm tra hoạt động của các cơ quan NN
+ Thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý NN
VD: Luật khiếu nại, tố cáo
Người dân tại một số xã ở Tĩnh Gia, Thanh Hóa đã khiếu nại về việc trục lợi và vi phạm trong xét duyệt hộ nghèo, khi phát hiện người nhà cán bộ xã không thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo nhưng vẫn được nhận hỗ trợ từ chính phủ Ông Lê Văn A, cư trú tại Thôn 1, xã X, huyện Y, tỉnh Z, đã bị UBND huyện Y thu hồi 2 ha đất nông nghiệp trồng cây lâu năm theo quyết định của Chủ tịch UBND huyện Y Ông A không đồng ý với quyết định này và đã làm đơn khiếu nại.
+ Thông qua hoạt động của các đại biểu do dân bầu ra;
Chúng ta đã thực hiện nghĩa vụ bầu cử để chọn người đại diện cho nhân dân, nhưng nhiều người chỉ thực hiện thủ tục mà không hiểu rõ về người mình bầu Điều này ảnh hưởng đến quyền gián tiếp của chúng ta thông qua các đại biểu Quốc hội.
VD : 2/3 đảng viên ko chuyên trách , tỷ lệ đảng viên cao , tỷ lệ ngoại đảng 8,72% nên khi đưa ra các chủ trương chính sách ko có ý kiến phản biện
+ Thông qua các tổ chức chính trị, xã hội.tổ chức CTXH: đoàn thanh niên, công đoàn, mặt trận tổ quốc TW…
Hoạt động của các tổ chức như Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chưa đạt hiệu quả cao do thiếu luật hóa chức năng và quyền hạn cụ thể Mặc dù những tổ chức này đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, nhưng thực tế lại không có quy định pháp lý rõ ràng để thực hiện kiểm tra và giám sát.
tập trung dân chủ
Nhà nước được tổ chức và hoạt động dựa trên Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng các quy định này Nguyên tắc tập trung dân chủ được thực hiện nhằm đáp ứng hai yêu cầu khách quan trong quản lý.
+ đảm bảo tính thống nhất của hệ thống lớn
+ đảm bảo sự phù hợp với đặc thù của hệ thống con phụ thuộc
+Tổ chức bộ máy HCC, cơ quan HCC theo hệ thống thứ bậc;
Theo Luật tổ chức HĐND và UBND năm 2003, Uỷ ban nhân dân cấp dưới phải chịu sự chỉ đạo của Uỷ ban nhân dân cấp trên, trong đó Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh chịu sự chỉ đạo của Chính phủ Đồng thời, HĐND cấp tỉnh có nhiệm vụ và quyền hạn quan trọng, bao gồm việc bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ các quyết định, chỉ thị trái pháp luật của Uỷ ban nhân dân cùng cấp, cũng như nghị quyết trái pháp luật của HĐND cấp huyện.
+ Thống nhất chủ trương, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển;
+Thống nhất các quy chế, quy tắc quản lý;
+ Thực hiện chế độ một thủ trưởng và trách nhiệm cá nhân người đứng đầu ở tất cả các cấp chính quyền, các cơ quan, đơn vị
Thủ tướng là người đứng đầu Chính phủ, có trách nhiệm trước Quốc hội, Chủ tịch nước, và Ủy ban Thường vụ Quốc hội về các nhiệm vụ và quyền hạn được quy định bởi Hiến pháp và Luật tổ chức Chính phủ.
Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang bộ là những người đứng đầu các bộ và cơ quan ngang bộ, có trách nhiệm lãnh đạo và quản lý công tác của Chính phủ Họ phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng và Quốc hội về việc quản lý nhà nước trong lĩnh vực hoặc ngành được giao trên toàn quốc.
Chủ tịch UBND lãnh đạo và điều hành hoạt động của UBND, chịu trách nhiệm cá nhân về việc thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của mình Cùng với tập thể UBND, Chủ tịch cũng có trách nhiệm trước Hội đồng nhân dân cùng cấp và cơ quan nhà nước cấp trên về các hoạt động của UBND.
+Cấp dưới được tham gia thảo luận, góp ý kiến về những nội dung của quá trình quản lý;
Trong sinh hoạt tư tưởng, người dân có quyền tự do thảo luận nhiều vấn đề quan trọng Quốc hội diễn ra các cuộc thảo luận và đối thoại công khai, thẳng thắn, tạo điều kiện cho nhân dân tham gia trực tiếp vào những vấn đề trọng đại của đất nước Nhiều chính sách, chủ trương và pháp luật quan trọng đã được đưa ra để nhân dân góp ý kiến trước khi quyết định.
Cấp dưới có quyền chủ động và linh hoạt trong việc tìm kiếm giải pháp cũng như nguồn lực cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ Họ cũng phải chịu trách nhiệm trước cấp trên về kết quả thực hiện công việc của mình.
Các trường đại học và cao đẳng dưới sự quản lý của Bộ Giáo dục và Đào tạo cần được tự chủ trong việc quản lý chỉ tiêu và học phí, đặc biệt khi áp dụng chế độ tự chủ tài chính Việc này giúp các trường có khả năng cân bằng thu chi một cách hợp lý.
Kể từ năm 1986, quá trình đổi mới đã dẫn đến việc ban hành nhiều cơ chế và chính sách mới, mở rộng quyền tự chủ cho các đơn vị kinh tế Điều này đã phát huy tiềm năng của các thành phần kinh tế và cho phép mọi người dân tự do kinh doanh theo quy định của pháp luật.
Tập trung và dân chủ có mối quan hệ chặt chẽ, hỗ trợ lẫn nhau theo nguyên tắc tập trung dựa trên nền tảng dân chủ, đồng thời đảm bảo tính dân chủ trong khuôn khổ của sự tập trung.
Trong bối cảnh quản lý hành chính công hiện nay, Đảng và Nhà nước đang nỗ lực khắc phục tình trạng quan liêu, tự do, tùy tiện, cục bộ địa phương, và sự thiếu kỷ luật, cũng như sự coi thường pháp luật.
Quá dân chủ đến mức tùy tiện
Nhiều địa phương đã ban hành các văn bản quy định nhằm khuyến khích và ưu đãi đầu tư, tuy nhiên, những quy định này lại trái với quy định của chính quyền trung ương vì lợi ích cục bộ.
Tập trung quan liêu (quá mức)
Nhiều quy định của các cơ quan nhà nước trung ương không phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh đặc thù của các địa phương, dẫn đến khó khăn trong việc thực hiện tại các cơ sở địa phương.
4.QL HCC bằng pháp luật và tăng cường pháp chế
Về nguyên tắc này, tại Điều 8 Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi bổ sung năm
2013) quy định: “ Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật”
-Hệ thống HCC phải chấp hành luật và các quy định của QH trong chức năng thực hiện quyền hành pháp
Các quyết định quản lý hành chính công phải tuân thủ nội dung và mục đích của luật pháp, đảm bảo mọi người đều bình đẳng trước pháp luật Trong trường hợp các cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân vi phạm, họ sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và bồi thường cho nhân dân.
Để thực hiện tốt nguyên tắc này cần hoàn thiện các nội dung cơ bản sau :
+ Xây dựng và hoàn chỉnh hệ thống PL;
+ Tổ chức thực hiện tốt pháp luật đã ban hành;
+ Xử lý nghiêm minh mọi hành vi vi phạm PL;
+ Tăng cường ý thức giáo dục PL cho toàn dân
Hiện nay, việc xây dựng các văn bản pháp quy tại Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, chất lượng chưa đạt yêu cầu cao Một số văn bản chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu thực tiễn về tính hợp lý và hợp pháp.
kết hợp quản lý theo ngành và theo lãnh thổ
- có ý nghĩa quan trọng trong việc quản lý kinh tế, xã hội của đất nước một cách khoa học
Quản lý theo ngành và theo lãnh thổ là hai yếu tố không thể tách rời, cần được kết hợp chặt chẽ, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế Sự liên kết này giúp tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả quản lý, đồng thời đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của từng khu vực.
Vd : HVTC thuộc Bộ tài chính, bộ giáo dục, quận bắc từ liêm
Quản lý theo ngành là chuyên sâu vào kinh tế, kỹ thuật của ngành Nội dung của quản lý ngành bao gồm:
+ Định hướng cho sự phát triển của ngành thông qua hoạch định chiến lƣợc quy hoạch, kế hoạch phát triển;
+Tạo môi trường pháp lý phù hợp cho sự phát triển của ngành
+Khuyến khích, hỗ trợ và điều tiết sự phát triển của ngành
+Hướng dẫn và tổ chức thực hiện các văn bản quản lý nhà nước;
+Ngăn ngừa, phát hiện và khắc phục những tiêu cực phát sinh trong phạm vi ngành thông qua hoạt động thanh tra, kiểm tra
Quản lý theo lãnh thổ là hình thức quản lý hành chính tổng hợp, bao quát tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội trong một khu vực dân cư cụ thể Hình thức này liên quan đến sự hoạt động của nhiều cơ quan, đơn vị và tổ chức trong khu vực lãnh thổ đó.
công khai, minh bạch
Tổ chức hoạt động hành chính của nhà nước nhằm phục vụ lợi ích quốc gia và quyền lợi hợp pháp của công dân, do đó cần phải đảm bảo tính công khai và minh bạch.
-Nguyên tắc công khai minh bạch nhằm đề cao và tôn trọng địa vị pháp lý của cơ quan HCC trong xã hội
Công khai trong quản lý hành chính công (QLHCC) là quá trình mà cán bộ, công chức cung cấp thông tin một cách đầy đủ, kịp thời và chính xác về công việc của họ Việc này không chỉ giúp tăng cường tính minh bạch mà còn nâng cao hiệu quả trong việc thực hiện nhiệm vụ hành chính.
Minh bạch trong quản lý hành chính công (QLHCC) là việc cung cấp thông tin cần thiết cho người dân theo các hình thức phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội, tập quán và trình độ dân trí Điều này giúp họ dễ dàng tiếp cận và sử dụng thông tin vào những mục đích hợp pháp.
Thực hiện nguyên tắc công khai và minh bạch là yếu tố then chốt để xây dựng một nền hành chính công (HCC) cởi mở, trong sạch và có trách nhiệm đối với công dân và xã hội Điều này không chỉ giúp tăng cường niềm tin của người dân mà còn ngăn chặn hiệu quả tình trạng tham nhũng và quan liêu trong bộ máy công chức, đảm bảo sự gần gũi và phục vụ tốt hơn cho cộng đồng.
Nhiều địa phương vẫn chưa thực hiện nghiêm túc việc công khai và minh bạch các thủ tục hành chính Một số cán bộ, công chức còn cố tình giấu diếm thông tin để tạo cơ hội "gây khó" và nhận hối lộ, như nhận định của ông Ngô Hải Phan, Cục trưởng Cục kiểm soát thủ tục hành chính, vào tháng 01/2012.
Hai cựu chủ tịch UBND TP Đà Nẵng bị cáo buộc đã hỗ trợ Phan Văn Anh Vũ (Vũ "nhôm") trong việc thâu tóm đất công và dự án, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 22.000 tỷ đồng.
+ công khai thông tin ở bộ phận 1 cửa, các dịch vụ công trực tuyến
Câu 3 Các hình thức quản lý HCC
Quản lý hành chính công (HCC) là quá trình tổ chức và điều chỉnh các hoạt động kinh tế xã hội và hành vi của công dân thông qua quyền lực nhà nước Các cơ quan hành pháp thực hiện quản lý HCC dựa trên các quy định pháp luật nhằm đảm bảo chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước, đồng thời đáp ứng nhu cầu hợp pháp của công dân.
Hình thức hoạt động quản lý hành chính công thể hiện cách thức thực hiện các chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền của tổ chức hành chính công.
-Lựa chọn hình thức hoạt động đƣợc tiến hành trên cơ sở phù hợp với các vấn đề sau:
+ Chức năng quản lý hành chính công;
+ Nội dung và tính chất của những nhiệm vụ quản lý cần giải quyết; + Đặc điểm của đối tƣợng quản lý cụ thể;
+ Mục đích cụ thể của tác động quản lý
-Các hình thức QLHCC a Hình thức pháp lý: đƣợc pháp luật quy định cụ thể về nội dung, trình tự, thủ tục tiến hành
(1) Ban hành văn bản quy phạm PL: là hình thức quan trọng nhất
Văn bản quy phạm pháp luật là tài liệu do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, tuân theo các quy định về thể thức, trình tự và thủ tục luật định Văn bản này chứa đựng các quy tắc xử sự chung, được nhà nước đảm bảo nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội theo định hướng chính trị.
Ví dụ:Nghị quyết về việc tăng cường chống buôn lậu
Ví dụ:Pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính
Nó xác định rõ nghĩa vụ và quyền hạn của các bên tham gia vào quản lý hành chính công, đồng thời làm rõ thẩm quyền và thủ tục thực hiện các hoạt động của đối tượng quản lý.
(2) Ban hành văn bản áp dụng PL:
Văn bản áp dụng pháp luật là loại văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn được quy định Những văn bản này phục vụ việc giải quyết các công việc cụ thể và tác động đến từng đối tượng nhất định.
Việc ra quyết định bổ nhiệm, thuyên chuyển công tác và bãi miễn viên chức nhà nước là những hoạt động pháp lý quan trọng, trực tiếp ảnh hưởng đến quan hệ pháp luật giữa nhà nước và người lao động, dẫn đến sự phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt các mối quan hệ này.
Ban hành văn bản áp dụng pháp luật là hoạt động chủ yếu của các cơ quan hành chính công Nội dung của các văn bản này thường liên quan đến việc áp dụng một hoặc nhiều quy phạm pháp luật.
PL vào 1 trường hợp cụ thể trong những điều kiện cụ thể
Thông qua việc ban hành các văn bản pháp luật, các chủ thể quản lý hành chính công có ảnh hưởng tích cực và trực tiếp đến mọi hoạt động của các cơ quan cấp dưới, tổ chức trực thuộc, cũng như các tổ chức và công dân tham gia vào quan hệ quản lý hành chính công.
(3) Các hoạt động mang tính chất pháp lý khác:
Các hình thức này thường gắn với các hoạt động sau:
+ Hoạt động cấp các loại giấy phép
+ Hoạt động cấp các loại giấy chứng nhận
Xử phạt vi phạm hành chính là hình thức hoạt động thuộc chức năng và thẩm quyền của các chủ thể hành chính công Pháp luật không quy định cụ thể về hình thức này, mà cho phép các chủ thể có thẩm quyền tự lựa chọn cách thực hiện, nhằm đảm bảo tính chủ động, sáng tạo và hiệu quả trong hoạt động của họ.
