MỤC LỤCA.LỜI NÓI ĐẦU1B.NỘI DUNG2CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ TẬP ĐOÀN HUAWEI VÀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA HUAWEI Ở THỊ TRƯỜNG MỸ21.1.Tổng quan về tập đoàn Huawei21.2.Tổng quan về hoạt động kinh doanh của Huawei ở thị trường Mỹ2CHƯƠNG 2. DIỄN BIẾN CỦA CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ TRUNG (2018 2021) VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ ĐẾN HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA HUAWEI TẠI THỊ TRƯỜNG MỸ42.1.Hoạt động kinh doanh của Huawei tại thị trường Mỹ giai đoạn (2012 2018) trước Chiến tranh Thương mại Mỹ Trung42.2.Chiến tranh Thương mại Mỹ Trung (2018 nay)62.2.1.Nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh Thương mại Mỹ Trung62.2.2.Diễn biến Chiến tranh Thương mại Mỹ Trung và quan hệ kinh tế chính trị giữa hai nước (từ 2018 nay)92.3.Những thay đổi về mặt pháp lý do ảnh hưởng của Chiến tranh Thương mại MỹTrung (2018 nay) có liên quan đến hoạt động của Huawei122.3.1Những cáo buộc từ chính phủ Mỹ đối với Huawei122.3.2Biện pháp trừng phạt của Mỹ và ảnh hưởng của chúng đến hoạt động kinh doanh của Huawei tại thị trường Mỹ18CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP CỦA HUAWEI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO DOANH NGHIỆP233.1Hành động của Huawei trước lệnh cấm T52019 và bài học rút ra233.2Huawei sau lệnh cấm và bài học rút ra23C.KẾT LUẬN25D.TÀI LIỆU THAM KHẢO26 DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮTSTTKý hiệuTiếng AnhDịch nghĩa Tiếng Anh1FDIForeign Direct InvestmentĐầu tư trực tiếp nước ngoài2RDResearch and DevelopmentNghiên cứu và phát triển3GDPGross Domestic ProductTổng sản phẩm quốc nội4PPPPurchasing Power ParitySức mua tương đương5WTOWorld Trade OrganizationTổ chức Thương mại Thế giới6FTAFree Trade AgreementHiệp định Thương mại tự do7USDUnited States DollarĐồng đô la Mỹ8CIACentral Intelligence AgencyCơ quan Tình báo Trung ương Mỹ9FBIFederal Bureau ofInvestigationCục Điều tra Liên bang MỹDANH MỤC BẢNG BIỂUBảng 1. Mỹ và Trung Quốc – Hai siêu cường kinh tế thế giới (số liệu năm 2017)6Bảng 2. Xếp hạng nguồn thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ (không bao gồm thương mại dịch vụ)7Bảng 3. Trade between the US and China between 2017 and 201911DANH MỤC HÌNH VẼHình 1. US – China Trade Balance8 A.LỜI NÓI ĐẦUTrong bối cảnh toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ, thế giới đang dần trở nên phẳng hơn do sự thông thoáng của nhiều chính sách, hiệp định thương mại và hàng rào thuế quan giữa các quốc gia trên thế giới. Và đầu tư FDI là một hình thức đầu tư quan trọng, góp một phần rất lớn trong tăng trưởng kinh tế của nhiều quốc gia. Đầu tư FDI là khi một doanh nghiệp thiết lập cơ sở sản xuất hoặc kinh doanh của mình ở một quốc gia khác nhằm tận dụng những lợi thế cạnh tranh của quốc gia đó. Và nhóm chúng em chọn Huawei là một ví dụ điển hình để phân tích trong trường hợp doanh nghiệp này đã đầu tư FDI vào thị trường Mỹ.Toàn cầu hóa giúp mở ra rất nhiều cơ hội cho các quốc gia. Nhưng đồng thời cũng làm dấy lên rất nhiều lo ngại không chỉ về vấn đề môi trường, việc làm hay nhập mà còn về vấn đề an ninh quốc gia. Để làm rõ vấn đề này, nhóm 1 chúng em sẽ phân tích ảnh hưởng của Chiến tranh Thương mại Mỹ Trung lên tập đoàn Huawei một tập đoàn Trung Quốc đã bắt đầu hoạt động trên thị trường Hoa Kỳ từ năm 2001.Bố cục của bài tiểu luận gồm 3 chương:Chương 1: Giới thiệu tổng quan về tập đoàn Huawei và hoạt động kinh doanh của Huawei ở thị trường Mỹ.Chương 2: Diễn biến của Chiến tranh Thương mại Mỹ Trung (2018 2021) và ảnh hưởng của nó đến hoạt động kinh doanh của Huawei tại thị trường Mỹ.Chương 3: Giải pháp của Huawei và bài học kinh nghiệm cho doanh nghiệp. Trong khuôn khổ của bài tiểu luận, nhóm chúng em sẽ trình bày những luận điểm quan trọng và cốt lõi nhất xoay xung quanh vấn đề đã đặt ra. Chúng em rất mong bàitiểu luận này sẽ mang lại giá trị cho cô và bạn đọc. B.NỘI DUNGCHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ TẬP ĐOÀN HUAWEI VÀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA HUAWEI Ở THỊ TRƯỜNG MỸ1.1.Tổng quan về tập đoàn HuaweiHuawei, tên đầy đủ là Công ty trách trách nhiệm hữu hạn kỹ thuật Hoa Vi, là một tập đoàn đa quốc gia về thiết bị mạng và viễn thông, có trụ sở chính tại Thâm Quyến, Quảng Đông, Trung Quốc. Huawei cam kết là một công ty tư nhân, nguồn vốn được sở hữu hoàn toàn bởi nhân viên. Không có cơ quan chính phủ hay các tổ chức bên ngoài nào nắm giữ cổ phần trong đó.Huawei được thành lập vào năm 1987 bởi Nhậm Chính Phi, một cựu kỹ sư của Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc. Vào thời điểm mới thành lập, Huawei tập trung vào sản xuất các thiết bị chuyển mạch điện thoại và từ đó mở rộng lĩnh vực kinh doanh bao gồm xây dựng mạng viễn thông, cung cấp dịch vụ và thiết bị tư vấn và vận hành cho các doanh nghiệp trong và ngoài Trung Quốc, và sản xuất thiết bị truyền thông cho thị trường tiêu dùng.Huawei hiện có mặt tại hơn 170 quốc gia. Hơn 1500 đối tác cũng giúp công ty này cung ứng sản phẩm và dịch vụ tới ⅓ dân số thế giới. Năm 2012, tập đoàn này trở thành công ty cung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất trên thế giới. Năm 2018, thì chính thức vượt qua Apple để trở thành nhà cung cấp smartphone lớn thứ hai trên thế giới, chỉ đứng sau Samsung. Huawei được Fortune Global xếp hạng 72 trong số các doanh nghiệp lớn nhất toàn cầu. Và hiện nay, Huawei cũng được coi là nhà cung cấp công nghệ 5G số 1 thế giới.1.2.Tổng quan về hoạt động kinh doanh của Huawei ở thị trường MỹHuawei thành lập trụ sở đầu tiên của mình tại Mỹ vào tháng 22001. Tính đến nay, Huawei đã có 12 văn phòng tại Mỹ và có 7 trung tâm nghiên cứu và phát triển hiện tại California. Các trung tâm nghiên cứu này tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người dân Mỹ đồng thời cũng cho phép Huawei có thể khai thác những nguồn lực ở Mỹ do đây là một thị trường hội tụ nhiều tài năng công nghệ, đầu tư mạo hiểm và nghiên cứu chuyên sâu, ngoài ra còn giúp Huawei nhanh chóng mở rộng trên toàn thế giới, đẩy mạnh đổi mới công nghệ và trở thành người dẫn đầu trong việc thúc đẩy mạng 5G. Ngoài ra, rất nhiều doanh nghiệp Mỹ là các nhà cung ứng cho Huawei. Ví dụ, Google cung cấp hệ điều hành Android; Intel, Qualcomm cung cấp các linh kiện cho việc sản xuất của Huawei,...Mặc dù cả Huawei và Mỹ đều có thể thu được lợi từ tình huống trên nhưng quá trình hoạt động của Huawei tại Mỹ chưa bao giờ thật sự thuận lợi.Năm 2003, Huawei và tập đoàn 3Com thành lập một công ty liên doanh, lấy tên là 3ComHuawei (H3C), tập trung vào hoạt động RD, sản xuất và kinh doanh sản phẩm mạng lưới dữ liệu. Sau đó thì Huawei muốn mua lại 49% cổ phần của 3Com với 880 triệu USD vào năm 2006.Năm 2007, thương vụ mua lại này của Huawei đã bị thất bại bởi sự can thiệp của chính phủ Mỹ.Năm 2010, Huawei muốn mua lại quyền sở hữu trí tuệ đối với một loại tài sản của một công ty điện toán đám mây tại Mỹ. Vào đầu năm 2011, cơ quan quản lý của Mỹ đã buộc Huawei phải làm sáng tỏ vụ mua bán này.Vào cuối năm 2010, Sprint Nextel muốn mở thầu để nâng cấp mạng lưới, gói thầu này đáng lẽ đã thuộc về Huawei nếu như không có thêm sự can thiệp của chính phủ Mỹ.Vào đầu năm 2012, công ty liên doanh giữa Huawei và Symantec đã phải ngừng hoạt động và rời khỏi thị trường Mỹ, bởi sự cản trở của chính phủ Mỹ đối với những hoạt động mua bán của nó.Có thể thấy, dù là một nền kinh tế hoạt động theo cơ chế thị trường tạo sự cạnh tranh công bằng giữa các doanh nghiệp thì trong lịch sử phát triển của Mỹ, đã có một vài trường hợp chính phủ Mỹ trực tiếp tham gia vào hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Như trong thời gian 2008 2009, chính phủ Mỹ mua lại 80% cổ phần của tổ chức AIG, để tránh cho việc tổ chức này bị phá sản. Ngoài ra, chính phủ Mỹ cũng có những hành vi tương tự đối với nhiều tổ chức tài chính khác như Citigroup và General Motors. Điểm chung trong những trường hợp này là hành động của chính phủ chỉ mang tính ngắn hạn để ngăn chặn khủng hoảng và chính phủ sẽ mau chóng bán lại cổ phần của mình cho các nhà đầu tư bên ngoài. Nhưng ở đây, với trường hợp của Huawei, thực tế đã chứng minh những hành động của chính phủ Mỹ đối với tập đoàn này không chỉ dừng lại ở năm 2012, mà còn kéo dài nhiều năm sau đó. Đỉnh điểm là ở cuộc chiến thương mại Mỹ Trung bắt đầu vào năm 2018. CHƯƠNG 2. DIỄN BIẾN CỦA CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ TRUNG (2018 2021) VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ ĐẾN HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA HUAWEI TẠI THỊ TRƯỜNG MỸ2.1.Hoạt động kinh doanh của Huawei tại thị trường Mỹ giai đoạn (2012 2018) trước Chiến tranh Thương mại Mỹ TrungHuawei, tập đoàn chuyên cung cấp các thiết bị viễn thông và cầm tay của Trung Quốc đã phải trải qua giai đoạn tương đối khó khăn để tìm được chỗ đứng về thương hiệu trong thị trường Mỹ. Mặc dù công ty này có một cơ sở vững chắc và cũng khá nổi tiếng ở nhiều thị trường lớn trên thế giới, xếp thứ 3 chỉ sau Apple và Samsung, song đối với người tiêu dùng ở thị trường Mỹ thì đây vẫn là một cái tên khá lạ lẫm. Việc kinh doanh của Huawei có vẻ gặp không ít trở ngại và tập đoàn này đã từng bước thay đổi sản phẩm của mình.Với một thương hiệu có xuất xứ từ Trung Quốc như Huawei thì chắc chắn rằng mục tiêu thâm nhập vào thị trường Mỹ không dễ dàng chút nào. Đặc biệt là trong năm 2012, Huawei đã từng bị Ủy ban Quốc hội Hoa Kỳ cáo buộc là có mối quan hệ với chính phủ Trung Quốc và bị đánh giá là mối đe dọa an ninh cùng với đó là hành động cấm các sản phẩm Trung Quốc đặc biệt là những chiếc smartphone bán ra trên đất nước này. Tuy nhiên Huawei vẫn ôm hy vọng thu hút khách hàng của đất nước này từ những sản phẩm công nghệ của mình như: máy chủ, khả năng lưu trữ và các dịch vụ công nghệ thông tin của mình. Năm 2012 đã đánh dấu cột mốc khi Huawei vượt qua Ericsson để trở thành công ty cung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất nhất thế giới.Vào năm 2013, Huawei đã có những chuyển biến tích cực và dần định hình được công ty khi mà người tiêu dùng bắt đầu thấy được những thay đổi trong các dòng sản phẩm của họ. Lần này, Huawei đã tập trung đầu tư vào việc phát triển dòng smartphone, điển hình là chiếc Huawei Ascend Mate. Dần dần có được chỗ đứng trên thị trường Mỹ, Huawei chắc chắn đã trải qua rất nhiều sự cạnh tranh. Với sự ra mắt của Ascend Mate 2, Huawei đã phải bắt đầu tính đến hướng giải quyết làm sao để có thể bán được sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng ở Mỹ và giải pháp là tận dụng các cửa hàng bán lẻ trực tuyến, tránh việc người tiêu dùng phải mua các sản phẩm ở nước ngoài. Ban đầu, cửa hàng trực tuyến của Huawei là nơi duy nhất mà người tiêu dùng ở Mỹ có thể cân nhắc khi mua thiết bị nhưng Huawei đã phát triển bằng cách thiết lập mối quan hệ với nhiều nhà bán lẻ trực tuyến lớn hơn. Từ Amazon tới Best Buy, với ý định quảng bá tên tuổi và thương hiệu của mình, Huawei đã thiết lập các mối quan hệ với họ.Vào tháng 9 năm 2014, Huawei đã phải đối mặt với một vụ kiện từ Tmobile cáo buộc rằng Huawei đã đánh cắp công nghệ từ trụ sở chính của Bellevue, Washington. T mobile tuyên bố trong bản đệ trình rằng các nhân viên của Huawei đã lẻn vào một phòng thí nghiệm của Tmobile trong giai đoạn 20122013 và đã đánh cắp các bộ phận của Robot thử nghiệm điện thoại thông minh của mình. Sau đó, Huawei đã có những phát ngôn với tờ New York times rằng những nhân viên đó đã bị sa thải và Tmobile đã ngừng sử dụng Huawei như một nhà cung cấp.Năm 2015, những chính sách chính trị ở Mỹ dường như vẫn mở cửa và “nhẹ nhàng” với Huawei. Huawei đã bắt tay với Google để ra mắt và giới thiệu sản phẩm Nexus 6P. Điều này được kỳ vọng là sẽ mang lại doanh số tốt nhất cho Huawei kể từ khi xâm nhập thị trường Mỹ, đồng thời sẽ là tiền đề cho bước tiến của hãng tại quốc gia này. Tất nhiên là Google không làm điều gì miễn phí và thỏa thuận với Huawei cũng nhằm hướng tới mục tiêu xa hơn là quay lại chinh phục thị trường Trung Quốc, sân nhà của Huawei. Đây cũng là điểm mấu chốt trong mối quan hệ giữa Google và thương hiệu Hoa Vỹ cũng như cho thấy tầm nhìn của hãng này khi xâm nhập thị trường Mỹ. Cũng trong năm 2015, Mỹ cấm Intel bán chip cho các nhà máy Trung Quốc và đó là khó khăn không nhỏ đối với Huawei nói riêng và các công ty Trung Quốc nói chung.Vào năm 2016, Huawei quyết định lấn sân sang thị trường PC. Với việc cho ra mắt chiếc tablet chạy nền tảng Windows 10 mang tên Huawei Matebook. Chuyển hướng sang các máy tính hoạt động trên nền tảng Windows sẽ có ít hạn chế hơn so với các smartphone, và đây cũng chính là một bước đi khá khôn ngoan của Huawei, góp phần đánh bóng tên tuổi của mình. Ví dụ điển hình là chiếc Huawei MateBook và MateBook X Pro, được sản xuất nhằm cạnh tranh trực tiếp với những sản phẩm khác như dòng tablet Surface Pro của Microsoft hay MacBook Air cực kỳ nhỏ gọn của Apple.Trong quá trình Huawei đẩy mạnh thương hiệu ở Mỹ, đã có nhiều lời đồn đại về những bí mật mà công ty này đang che giấu, cáo buộc rằng Huawei đang âm thầm thu thập thông tin cần thiết cho chính phủ Trung Quốc. Cũng chính vì lý do quan ngại về vấn đề an ninh cho nên Cơ quan An ninh Quốc gia đã cảnh báo người tiêu dùng Mỹ về việc sử dụng các sản phẩm của Huawei. Vấn đề đó xảy ra khi Huawei đang trải qua giai đoạn thăng trầm và quá trình nỗ lực phá vỡ rào cản và hợp tác với các nhà phân phối tại Mỹ. Những lời cáo buộc của Mỹ về việc đánh cắp thông tin đã ảnh hưởng không nhỏ tới việc kinh doanh của Huawei vì vậy họ phải đầu tư rất nhiều vào các chiến dịch quảng cáo để tạo dựng lại lòng tin cho người tiêu dùng Mỹ.Huawei luôn bị Mỹ nghi ngờ làm gián điệp cho Trung Quốc khiến cho nhiều nhà mạng Mỹ từ chối mua thiết bị của Huawei cho hạ tầng mạng viễn thông và dịch vụ lõi vì Washington lo ngại vấn đề bảo mật. Điển hình là thương vụ giữa nhà mạng ATT và Huawei. Khi biết tới kế hoạch hợp tác đó, các nhà giới chức Mỹ đã gửi một lá thư tới ủy ban Viễn thông Liên bang Mỹ, các nhà làm luật Mỹ nói rằng Huawei có quan hệ mật thiết với chính phủ cũng như an ninh và tình báo Trung Quốc, đồng thời cáo buộc Huawei không tôn trọng sở hữu trí tuệ.Nhìn chung, trước cuộc chiến thương mại Mỹ Trung đỉnh điểm vào 2018 2019 thì trước đó, những nhà chức trách Mỹ cũng gây không ít trở ngại cho việc định hình tên tuổi, chỗ đứng của Huawei trên đất Mỹ. Những cáo buộc không chứng cứ ấy vẫn còn tiếp diễn và trở nên gay gắt hơn chính là lệnh cấm vận trong bối cảnh chiến tranh thương mại giữa hai quốc gia đứng đầu thế giới này.2.2.Chiến tranh Thương mại Mỹ Trung (2018 nay)2.2.1.Nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh Thương mại Mỹ Trunga.Nguyên nhân sâu xaCuộc chiến tranh thương mại Mỹ Trung là mâu thuẫn ngày càng gay gắt giữa 2 cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới. Dự báo, đến năm 2030, GDP danh nghĩa của Trung Quốc sẽ vượt Mỹ. Song, nếu tính theo sức mua tương đương (PPP), GDP của Trung Quốc hiện nay đã vượt Mỹ. Mỹ là nước nhập khẩu lớn nhất và xuất khẩu thứ nhì thế giới; Trung Quốc là nước xuất khẩu lớn nhất và nhập khẩu thứ nhì thế giới.Bảng 1. Mỹ và Trung Quốc – Hai siêu cường kinh tế thế giới (số liệu năm 2017)Quy mô kinh tếXuất khẩuNhập khẩuGDP danhnghĩa (tỷ USD)Xếp hạng thế giớiGDP tínhtheo PPP (tỷ USD)Xếp hạng thế giớiTỷ USDXếp hạng thế giớiTỷ USDXếp hạng thế giớiMỹ20.400119.42021.57622.3521TrungQuốc14.100223.19012.15711.7312Nguồn: CIA Factbook (Sách dữ kiện thế giới, Cục Tình báo Trung ương Mỹ) Những năm gần đây, sự cạnh tranh giữa 2 siêu cường càng trở nên gay gắt trong bối cảnh sức mạnh của Mỹ có dấu hiệu suy giảm trong khi Trung Quốc đang bộc lộ tham vọng thay thế Mỹ ở vị trí thống lĩnh bàn cờ địa chính trị thế giới.b.Nguyên nhân cụ thểCác vấn đề sau đây được xem là những nguyên nhân cụ thể gây ra căng thẳng thương mại Mỹ Trung, đặc biệt từ sau khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2001, dẫn đến chiến tranh thương mại hiện nay.Thứ nhất, chính sách bảo hộ của chính quyền Tổng thống Trump.Với mục tiêu “nước Mỹ trên hết” và “làm nước Mỹ vĩ đại trở lại”, ngay sau khi nhậm chức, ông Trump đã theo đuổi chính sách bảo hộ mậu dịch; rút khỏi hoặc yêu cầu đàm phán lại một loạt hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Mỹ đã ký kết hoặc đang thực thi. Chính sách này không chỉ dẫn đến chiến tranh thương mại với Trung Quốc, mà còn dẫn đến xung đột thương mại với những nước được xem là đồng minh của Mỹ (như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc) hay láng giềng gần của Mỹ (như Canada, Mexico).Thứ hai, thâm hụt thương mại lớn của Mỹ với Trung Quốc.Thâm hụt thương mại của Mỹ được xem là nguyên nhân trực tiếp gây căng thẳng thương mại Mỹ Trung. Năm 2017, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ đã đạt mức cao kỷ lục trong chín năm trở lại đây với con số 796 tỷ USD. Trong đó, tổng giá trị nhập khẩu và xuất khẩu song phương giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc năm này là 635,97 tỷ USD, xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc là 130,37 tỷ USD, nhập khẩu của Mỹ lại từ Trung Quốc là 505,6 tỷ USD. Như vậy, thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc lên đến 375,23 tỷ USD, chiếm 47%, gần một nửa thâm hụt thương mại của Mỹ.Bảng 2. Xếp hạng nguồn thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ (không bao gồm thương mại dịch vụ)Đơn vị: Tỷ USDNguồn: Bureau of Economic Analysis, U.S.Census Đáng lưu ý là thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc liên tục tăng từ khi TrungQuốc gia nhập WTO (từ 100 tỷ USD năm 2001 lên 375 tỷ USD năm 2017).Hình 1. US – China Trade BalanceĐơn vị: Tỷ USD Nguồn: US Census BureauThứ ba, tham vọng của Trung Quốc trở thành quốc gia công nghệ hàng đầu thế giới.Mặc dù thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc được xem là nguyên nhân bên ngoài của cuộc chiến tranh thương mại, song vấn đề cốt lõi của căng thẳng giữa 2 nước chính là Mỹ lo ngại về tham vọng của Trung Quốc trở thành quốc gia công nghệ hàng đầu thế giới.Với mục tiêu trở thành nền kinh tế tiên tiến trên thế giới, Trung Quốc hiện đang đổ hàng tỷ USD vào chương trình Sản xuất tại Trung Quốc 2025 (Made in China 2025) để tạo động lực phát triển các ngành công nghệ trọng yếu, trong đó có người máy, trí tuệ nhân tạo, hàng không vũ trụ, ô tô chạy điện, công nghệ Internet 5G.Tuy nhiên, với trình độ công nghệ còn nhiều hạn chế, để thực thi chiến lược này, các công ty Trung Quốc vẫn phải dựa vào các công nghệ cốt lõi từ Mỹ.Mỹ cáo buộc Trung Quốc bằng những thỏa thuận ngầm đang buộc các công ty Mỹ phải chuyển giao công nghệ cho các đối tác Trung Quốc trong liên doanh; tìm mọi cách lấy công nghệ của Mỹ thông qua các phương thức như nhập khẩu công nghệ hay thậm chí ăn cắp công nghệ. Một phương thức nữa được các công ty lớn của Trung Quốc (ví dụ như ZTE, Huawei, China Mobile) sử dụng để có công nghệ cao của Mỹ là thông qua mua bán, sáp nhập với các công ty Mỹ.Thứ tư, tình trạng vi phạm bản quyền nghiêm trọng ở Trung Quốc.Mỹ nhiều lần cáo buộc về tình trạng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ nghiêm trọng ở Trung Quốc, đặc biệt là đối với bản quyền của các công ty Mỹ. Chính quyền Mỹ cho rằng, các công ty Mỹ đã mất nhiều tỷ USD mỗi năm do việc ăn cắp bí mật thương mại của Trung Quốc. Điều này xuất phát từ khả năng bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ rất yếu kém của hệ thống pháp luật Trung Quốc.Mặc dù, Trung Quốc hiện nay đẩy mạnh công tác bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, song phần lớn tiến bộ tập trung ở mảng bản quyền tác giả và nhãn hiệu, trong khi tình trạng bắt buộc chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực công nghiệp then chốt vẫn tràn lan. Thứ năm, các biện pháp hạn chế đầu tư của Trung Quốc.Mỹ phản ứng mạnh mẽ trước việc Trung Quốc không trao cho các công ty nước ngoài quyền tiếp cận thị trường nước này một cách tương xứng. Chính phủ Trung Quốc đã đưa ra cam kết là sẽ nới lỏng giới hạn chủ sở hữu nước ngoài trong các lĩnh vực sản xuất ô tô, đóng tàu và máy bay càng sớm càng tốt; đồng thời hứa thúc đẩy các biện pháp đã công bố nhằm mở cửa lĩnh vực tài chính của nước này. Tuy nhiên, Mỹ tỏ ra hoài nghi cam kết trên, bởi Trung Quốc đã từng đưa ra những hứa hẹn tương tự khi gia nhập WTO năm 2001, song không thực thi. Nhờ đó, các công ty Trung Quốc đã tận dụng thời gian dài hàng chục năm được bảo hộ để tạo lập vị thế thống lĩnh tại thị trường nội địa, đồng thời có khả năng tiến ra đầu tư ở nước ngoài.Thứ sáu, ngăn chặn sự phát triển của sức mạnh quân sự Trung QuốcCuộc chiến thương mại được cho là để ngăn chặn sự phát triển của sức mạnh quân sự của Trung Quốc. Markov tin rằng việc Mỹ để Trung Quốc đạt được ưu thế trong lĩnh vực quân sự là không có khả năng, kể cả về lâu dài. Do đó, Hoa Kỳ đang thực hiện các biện pháp để đảm bảo lợi thế cạnh tranh của mình trong lĩnh vực an ninh quốc gia và ngăn chặn Trung Quốc sử dụng công nghệ lưỡng dụng của Mỹ.Thứ bảy, cắt giảm thâm hụt ngân sách liên bangChiến tranh thương mại được cho là để cắt giảm thâm hụt ngân sách liên bang. Theo Dongsheng Di, Gal Luft, Dian Zhong, “Hoa Kỳ sẽ cần các nguồn thu nhập bổ sung như thuế quan để cân bằng ngân sách của mình và thuế quan đối với các sản phẩm của Trung Quốc được coi là một nguồn thu nhập chính ”. Thâm hụt ngân sách của chính phủ liên bang Hoa Kỳ ngày càng tăng và vượt quá 21 nghìn tỷ USD, một phần là do cắt giảm thuế vào tháng 12 năm 2017. Dự kiến sẽ tăng trong vài năm tới chính phủ Hoa Kỳ đang đối mặt với thâm hụt ngân sách lớn khoảng 4% GDP.2.2.2.Diễn biến Chiến tranh Thương mại Mỹ Trung và quan hệ kinh tế chính trị giữa hai nước (từ 2018 nay)Giai đoạn 1 (T32018 – T52018): Ngày 2232018 được xem là ngày đánh dấu chiến tranh thương mại Mỹ Trung chính thức bắt đầu với sự kiện Hoa Kỳ đệ đơn kiện Trung Quốc lên WTO về việc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; đưa ra hạn chế đầu tư vào Trung Quốc ở các lĩnh vực công nghệ chính và đánh thuế 50 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Đáp trả hành động của Mỹ, ngày 242018, Trung Quốc đã áp đặt thuế đối với 128 sản phẩm của Mỹ, bao gồm: Phế liệu nhôm, máy bay, ô tô, sản phẩm thịt lợn và đậu nành (có thuế suất 25%), cũng như trái cây, hạt và ống thép (15%).
GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VÊ TẬP ĐOÀN HUAWEI VÀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA HUAWEI Ở THỊ TRƯỜNG MỸ
Tổng quan về tập đoàn Huawei
Huawei, hay Công ty trách nhiệm hữu hạn kỹ thuật Hoa Vi, là một tập đoàn đa quốc gia chuyên về thiết bị mạng và viễn thông, có trụ sở tại Thâm Quyến, Quảng Đông, Trung Quốc Công ty cam kết hoạt động như một doanh nghiệp tư nhân, với toàn bộ vốn được sở hữu bởi nhân viên, không có sự tham gia của cơ quan chính phủ hay tổ chức bên ngoài nào.
Huawei, được thành lập vào năm 1987 bởi Nhậm Chính Phi, cựu kỹ sư của Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc, ban đầu tập trung vào sản xuất thiết bị chuyển mạch điện thoại Từ đó, công ty đã mở rộng hoạt động sang lĩnh vực xây dựng mạng viễn thông, cung cấp dịch vụ và thiết bị tư vấn cho doanh nghiệp trong và ngoài Trung Quốc, cũng như sản xuất thiết bị truyền thông cho thị trường tiêu dùng.
Huawei hiện diện tại hơn 170 quốc gia và hợp tác với hơn 1500 đối tác, cung cấp sản phẩm và dịch vụ cho khoảng ⅓ dân số toàn cầu Từ năm 2012, Huawei đã trở thành nhà cung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới và đến năm 2018, công ty đã vượt qua Apple để chiếm vị trí thứ hai trong lĩnh vực smartphone, chỉ đứng sau Samsung Theo bảng xếp hạng Fortune Global, Huawei đứng thứ 72 trong số các doanh nghiệp lớn nhất toàn cầu và hiện được công nhận là nhà cung cấp công nghệ 5G hàng đầu thế giới.
Tổng quan về hoạt động kinh doanh của Huawei ở thị trường Mỹ
Huawei thành lập văn phòng đầu tiên tại Mỹ vào tháng 2/2001 và hiện đã có 12 văn phòng cùng 7 trung tâm nghiên cứu và phát triển tại California Những trung tâm này không chỉ tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người dân Mỹ mà còn giúp Huawei khai thác hiệu quả các nguồn lực tại địa phương.
Mỹ là thị trường hội tụ nhiều tài năng công nghệ và đầu tư mạo hiểm, giúp Huawei mở rộng toàn cầu và thúc đẩy đổi mới công nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực mạng 5G Nhiều doanh nghiệp Mỹ, như Google, cũng đóng vai trò là nhà cung ứng cho Huawei.
Trang 7 cung cấp hệ điều hành Android; Intel, Qualcomm cung cấp các linh kiện cho việc sản xuất của Huawei,
Mặc dù Huawei và Mỹ đều có thể hưởng lợi từ tình huống hiện tại, nhưng hoạt động của Huawei tại Mỹ luôn gặp nhiều khó khăn.
Năm 2003, Huawei và tập đoàn 3Com đã hợp tác thành lập công ty liên doanh 3Com-Huawei (H3C), chuyên về nghiên cứu và phát triển, sản xuất cũng như kinh doanh sản phẩm mạng lưới dữ liệu Đến năm 2006, Huawei đã quyết định mua lại 49% cổ phần của 3Com với giá 880 triệu USD.
Năm 2007, thương vụ mua lại này của Huawei đã bị thất bại bởi sự can thiệp của chính phủ Mỹ.
Vào năm 2010, Huawei đã có ý định mua lại quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến một tài sản của một công ty điện toán đám mây tại Mỹ Tuy nhiên, đến đầu năm 2011, cơ quan quản lý Mỹ yêu cầu Huawei phải làm rõ thông tin về vụ mua bán này.
Cuối năm 2010, Sprint Nextel đã có kế hoạch mở thầu nâng cấp mạng lưới, với Huawei là ứng viên hàng đầu Tuy nhiên, sự can thiệp của chính phủ Mỹ đã làm thay đổi kết quả của gói thầu này.
Vào đầu năm 2012, công ty liên doanh giữa Huawei và Symantec đã ngừng hoạt động và rời khỏi thị trường Mỹ do sự can thiệp của chính phủ Mỹ vào các giao dịch của công ty.
Mặc dù Mỹ có nền kinh tế thị trường cạnh tranh, chính phủ đã từng can thiệp vào hoạt động kinh doanh, như trong giai đoạn 2008-2009 khi mua lại 80% cổ phần của AIG để ngăn chặn sự sụp đổ Hành động này cũng xảy ra với Citigroup và General Motors, với mục tiêu ngắn hạn là ngăn chặn khủng hoảng và sau đó bán lại cổ phần cho nhà đầu tư Tuy nhiên, trường hợp của Huawei cho thấy sự can thiệp của chính phủ Mỹ không chỉ dừng lại ở năm 2012 mà còn kéo dài qua nhiều năm, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung bắt đầu từ năm 2018.
DIỄN BIẾN CỦA CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ - TRUNG (2018 - 2021) VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ ĐẾN HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA HUAWEI TẠI THỊ TRƯỜNG MỸ
Hoạt động kinh doanh của Huawei tại thị trường Mỹ giai đoạn (2012 - 2018) trước Chiến tranh Thương mại Mỹ - Trung 4
Huawei, một tập đoàn hàng đầu của Trung Quốc chuyên cung cấp thiết bị viễn thông và di động, đang gặp khó khăn để xây dựng thương hiệu tại thị trường Mỹ Dù đã có vị thế vững chắc và nổi tiếng trên nhiều thị trường lớn, xếp thứ 3 sau Apple và Samsung, nhưng với người tiêu dùng Mỹ, Huawei vẫn còn là một cái tên xa lạ Do đó, doanh thu của công ty này gặp nhiều trở ngại và họ đã từng bước điều chỉnh sản phẩm để phù hợp hơn với thị trường.
Huawei, một thương hiệu có nguồn gốc từ Trung Quốc, đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc thâm nhập vào thị trường Mỹ Mục tiêu này không hề đơn giản, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh và các quy định nghiêm ngặt hiện nay.
Năm 2012, Huawei bị Ủy ban Quốc hội Hoa Kỳ cáo buộc có mối liên hệ với chính phủ Trung Quốc và bị coi là mối đe dọa an ninh, dẫn đến việc cấm các sản phẩm Trung Quốc, đặc biệt là smartphone, tại Mỹ Dù vậy, Huawei vẫn nuôi hy vọng thu hút khách hàng Mỹ thông qua các sản phẩm công nghệ như máy chủ, khả năng lưu trữ và dịch vụ công nghệ thông tin Năm này cũng đánh dấu cột mốc quan trọng khi Huawei vượt qua Ericsson để trở thành công ty cung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới.
Vào năm 2013, Huawei đã có những bước tiến mạnh mẽ trong việc định hình thương hiệu, đặc biệt là qua dòng smartphone như Huawei Ascend Mate Công ty đã dần tạo dựng được chỗ đứng trên thị trường Mỹ, mặc dù phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt Sự ra mắt của Ascend Mate 2 đã thúc đẩy Huawei tìm kiếm giải pháp bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng Mỹ, chủ yếu thông qua các cửa hàng bán lẻ trực tuyến Ban đầu, cửa hàng trực tuyến của Huawei là lựa chọn duy nhất cho người tiêu dùng Mỹ, nhưng công ty đã mở rộng quan hệ với các nhà bán lẻ lớn như Amazon và Best Buy để tăng cường quảng bá thương hiệu.
Vào tháng 9 năm 2014, Huawei bị T-mobile kiện vì cáo buộc đánh cắp công nghệ tại trụ sở Bellevue, Washington T-mobile cho rằng nhân viên của Huawei đã lén lút vào phòng thí nghiệm của họ trong giai đoạn 2012-2013 và lấy cắp các bộ phận của robot thử nghiệm điện thoại thông minh Huawei sau đó khẳng định rằng những nhân viên liên quan đã bị sa thải, và T-mobile đã quyết định ngừng hợp tác với Huawei như một nhà cung cấp.
Năm 2015, chính sách chính trị ở Mỹ có vẻ thuận lợi cho Huawei khi công ty hợp tác với Google ra mắt sản phẩm Nexus 6P, được kỳ vọng sẽ giúp Huawei đạt doanh số cao nhất tại thị trường Mỹ Thỏa thuận này không chỉ giúp Huawei mở rộng thị phần mà còn phản ánh tầm nhìn của Google trong việc quay lại thị trường Trung Quốc Tuy nhiên, cùng năm đó, Mỹ đã cấm Intel bán chip cho các nhà máy Trung Quốc, tạo ra khó khăn cho Huawei và các công ty Trung Quốc khác.
Năm 2016, Huawei gia nhập thị trường PC với việc ra mắt tablet Huawei Matebook chạy Windows 10, đánh dấu một bước đi chiến lược nhằm mở rộng thương hiệu Việc chuyển sang các thiết bị hoạt động trên nền tảng Windows giúp Huawei có ít hạn chế hơn so với smartphone, đồng thời nâng cao vị thế của hãng Các sản phẩm tiêu biểu như Huawei MateBook và MateBook X Pro được thiết kế để cạnh tranh trực tiếp với Surface Pro của Microsoft và MacBook Air của Apple, thể hiện sự quyết tâm của Huawei trong việc khẳng định tên tuổi trên thị trường công nghệ.
Trong nỗ lực mở rộng thương hiệu tại Mỹ, Huawei đối mặt với nhiều cáo buộc về việc thu thập thông tin cho chính phủ Trung Quốc Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ đã cảnh báo người tiêu dùng về việc sử dụng sản phẩm của công ty này do lo ngại về an ninh Trong bối cảnh đó, Huawei đang trải qua những thách thức và cố gắng hợp tác với các nhà phân phối để vượt qua rào cản.
Mỹ đã cáo buộc Huawei đánh cắp thông tin, ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh của công ty này Để khôi phục lòng tin từ người tiêu dùng Mỹ, Huawei buộc phải đầu tư mạnh mẽ vào các chiến dịch quảng cáo.
Huawei luôn bị Mỹ nghi ngờ có liên hệ với chính phủ Trung Quốc, dẫn đến việc nhiều nhà mạng Mỹ từ chối mua thiết bị của hãng này cho hạ tầng viễn thông Một ví dụ điển hình là thương vụ giữa AT&T và Huawei, khi các quan chức Mỹ đã gửi thư tới ủy ban Viễn thông Liên bang, bày tỏ lo ngại về mối quan hệ của Huawei với chính phủ Trung Quốc và cáo buộc hãng không tôn trọng sở hữu trí tuệ.
Trước cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung vào 2018 - 2019, Huawei đã gặp nhiều khó khăn trong việc xây dựng thương hiệu tại Mỹ do các rào cản từ chính quyền Mỹ Những cáo buộc không có căn cứ đã gia tăng, dẫn đến lệnh cấm vận trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa hai cường quốc này.
Chiến tranh Thương mại Mỹ - Trung (2018 - nay)
2.2.1 Nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh Thương mại Mỹ - Trung a Nguyên nhân sâu xa
Cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đang diễn ra căng thẳng giữa hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới Dự báo rằng đến năm 2030, GDP danh nghĩa của Trung Quốc sẽ vượt qua Mỹ, trong khi GDP theo sức mua tương đương (PPP) của Trung Quốc hiện đã cao hơn Mỹ Mỹ là quốc gia có kim ngạch nhập khẩu lớn nhất và đứng thứ hai về xuất khẩu toàn cầu, trong khi Trung Quốc dẫn đầu về xuất khẩu và đứng thứ hai về nhập khẩu.
Bảng 1 Mỹ và Trung Quốc – Hai siêu cường kinh tế thế giới (số liệu năm 2017)
Quy mô kinh tế Xuất khẩu Nhập khẩu
GDP tính theo PPP (tỷ USD)
Xếp hạng thế giới Tỷ USD Xếp hạng thế giới Tỷ USD Xếp hạng thế giới
Nguồn: CIA Factbook (Sách dữ kiện thế giới, Cục Tình báo Trung ương Mỹ)
Trong những năm gần đây, cuộc cạnh tranh giữa hai siêu cường Mỹ và Trung Quốc ngày càng trở nên căng thẳng, khi sức mạnh của Mỹ có dấu hiệu suy giảm, trong khi Trung Quốc thể hiện rõ tham vọng thay thế Mỹ để nắm giữ vị trí thống trị trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu.
Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đã gia tăng đáng kể từ khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào năm 2001 Những vấn đề cụ thể như chính sách thương mại không công bằng, vi phạm sở hữu trí tuệ và thâm hụt thương mại lớn đã trở thành nguyên nhân chính dẫn đến cuộc chiến tranh thương mại hiện nay.
Thứ nhất, chính sách bảo hộ của chính quyền Tổng thống Trump
Với mục tiêu "nước Mỹ trên hết" và "làm nước Mỹ vĩ đại trở lại", ông Trump đã thực hiện chính sách bảo hộ mậu dịch ngay sau khi nhậm chức, bao gồm việc rút khỏi hoặc yêu cầu đàm phán lại nhiều hiệp định thương mại tự do Chính sách này không chỉ gây ra chiến tranh thương mại với Trung Quốc mà còn dẫn đến xung đột thương mại với các đồng minh như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước láng giềng như Canada, Mexico.
Thứ hai, thâm hụt thương mại lớn của Mỹ với Trung Quốc.
Thâm hụt thương mại của Mỹ là nguyên nhân chính gây ra căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc Năm 2017, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ đạt kỷ lục 796 tỷ USD, trong đó tổng giá trị thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc là 635,97 tỷ USD Mỹ xuất khẩu 130,37 tỷ USD sang Trung Quốc, nhưng nhập khẩu từ Trung Quốc lên tới 505,6 tỷ USD, dẫn đến thâm hụt thương mại với Trung Quốc lên đến 375,23 tỷ USD, chiếm 47% tổng thâm hụt thương mại của Mỹ.
Bảng 2 Xếp hạng nguồn thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ (không bao gồm thương mại dịch vụ) Đơn vị: Tỷ USD
Thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc đã gia tăng liên tục kể từ khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), từ 100 tỷ USD vào năm 2001 lên 375 tỷ USD vào năm 2017, theo dữ liệu từ Cục Phân tích Kinh tế và Cục Điều tra Dân số Hoa Kỳ.
Hình 1 US – China Trade Balance Đơn vị: Tỷ USD Nguồn: US Census
Thứ ba, tham vọng của Trung Quốc trở thành quốc gia công nghệ hàng đầu thế giới
Mặc dù thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc được coi là nguyên nhân bên ngoài của cuộc chiến thương mại, nhưng nguyên nhân chính của căng thẳng giữa hai quốc gia là lo ngại của Mỹ về tham vọng của Trung Quốc trong việc trở thành quốc gia công nghệ hàng đầu thế giới.
Trung Quốc đang đầu tư hàng tỷ USD vào chương trình "Sản xuất tại Trung Quốc 2025" với mục tiêu trở thành nền kinh tế tiên tiến toàn cầu Chương trình này nhằm thúc đẩy phát triển các ngành công nghệ quan trọng như robot, trí tuệ nhân tạo, hàng không vũ trụ, ô tô điện và công nghệ Internet 5G.
Mặc dù công nghệ của Trung Quốc đang phát triển, các công ty vẫn cần dựa vào công nghệ cốt lõi từ Mỹ để thực hiện chiến lược của mình.
Mỹ cáo buộc Trung Quốc bằng những thỏa thuận ngầm đang buộc các công ty
Mỹ buộc phải chuyển giao công nghệ cho các đối tác Trung Quốc trong các liên doanh, trong khi Trung Quốc tìm mọi cách để tiếp cận công nghệ của Mỹ qua việc nhập khẩu hoặc thậm chí ăn cắp công nghệ Ngoài ra, các công ty lớn của Trung Quốc như ZTE, Huawei và China Mobile cũng sử dụng phương thức mua bán, sáp nhập với các công ty Mỹ để thu hút công nghệ cao từ Mỹ.
Thứ tư, tình trạng vi phạm bản quyền nghiêm trọng ở Trung Quốc
Mỹ đã nhiều lần lên án tình trạng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ nghiêm trọng tại Trung Quốc, đặc biệt là việc vi phạm bản quyền của các công ty Mỹ Chính quyền Mỹ coi đây là một vấn đề lớn cần được giải quyết để bảo vệ quyền lợi cho các doanh nghiệp và sáng tạo của mình.
Mỹ ước tính rằng các công ty của mình thiệt hại hàng tỷ USD mỗi năm do việc Trung Quốc đánh cắp bí mật thương mại Nguyên nhân chính là do hệ thống pháp luật Trung Quốc có khả năng bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ rất yếu kém.
Mặc dù Trung Quốc đang nỗ lực bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, nhưng tiến bộ chủ yếu chỉ tập trung vào bản quyền tác giả và nhãn hiệu, trong khi tình trạng bắt buộc chuyển giao công nghệ trong các ngành công nghiệp quan trọng vẫn diễn ra phổ biến Hơn nữa, các biện pháp hạn chế đầu tư từ Trung Quốc cũng đang gây ra nhiều thách thức.
Mỹ đã phản ứng mạnh mẽ trước việc Trung Quốc không cung cấp quyền tiếp cận thị trường công bằng cho các công ty nước ngoài Mặc dù Chính phủ Trung Quốc cam kết nới lỏng giới hạn sở hữu nước ngoài trong các lĩnh vực sản xuất ô tô, đóng tàu và máy bay, cũng như thúc đẩy mở cửa lĩnh vực tài chính, Mỹ vẫn tỏ ra hoài nghi về tính thực thi của những cam kết này Lịch sử cho thấy Trung Quốc đã từng đưa ra những hứa hẹn tương tự khi gia nhập WTO năm 2001 nhưng không thực hiện, dẫn đến việc các công ty Trung Quốc có cơ hội bảo hộ lâu dài để chiếm lĩnh thị trường nội địa và mở rộng đầu tư ra nước ngoài.
Thứ sáu, ngăn chặn sự phát triển của sức mạnh quân sự Trung Quốc
Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc nhằm ngăn chặn sự phát triển sức mạnh quân sự của Trung Quốc Theo Markov, Mỹ không thể để Trung Quốc chiếm ưu thế quân sự, ngay cả trong tương lai Do đó, Hoa Kỳ đang thực hiện các biện pháp để duy trì lợi thế cạnh tranh trong an ninh quốc gia và ngăn chặn Trung Quốc khai thác công nghệ lưỡng dụng của mình.
Thứ bảy, cắt giảm thâm hụt ngân sách liên bang
Những thay đổi về mặt pháp lý do ảnh hưởng của Chiến tranh Thương mại Mỹ - Trung (2018 - nay) có liên quan đến hoạt động của Huawei
- Trung (2018 - nay) có liên quan đến hoạt động của Huawei
2.3.1 Những cáo buộc từ chính phủ Mỹ đối với Huawei
Mỹ cho rằng Huawei do thám cho Trung Quốc; vi phạm lệnh trừng phạt với Iran và ăn cắp tài sản trí tuệ Mỹ.
Trang 19 a Cáo buộc Huawei có mối quan hệ mật thiết với chính phủ Trung Quốc
Năm 2012, Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ công bố báo cáo sau cuộc điều tra một năm, chỉ ra rằng Huawei là mối đe dọa an ninh đối với Mỹ Báo cáo khẳng định Huawei phục vụ cho chính phủ Trung Quốc với mục tiêu gián điệp quân sự và công nghiệp, do đó cần phải cấm công ty này vận hành cơ sở hạ tầng quan trọng của mạng không dây tại Mỹ Ủy ban đề xuất chính phủ cấm Huawei và ZTE, một tập đoàn Trung Quốc khác, phát triển tại Hoa Kỳ và khuyến nghị các cơ quan hành pháp không mua thiết bị từ hai công ty này.
Bản phúc trình sơ bộ của Ủy ban tình báo hạ viện Mỹ quan ngại đến yếu tố
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, sự hiện diện của thành viên chi bộ đảng trong ban điều hành của các xí nghiệp thương mại độc lập như Huawei gây lo ngại cho nhiều quốc gia và doanh nghiệp Người sáng lập Huawei, ông Nhậm Chính Phi, từng là kỹ sư trong Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, lực lượng vũ trang của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã nắm quyền kiểm soát Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa từ năm 1921 Điều này đặt ra câu hỏi về ảnh hưởng của chính trị đối với hoạt động kinh doanh và an ninh quốc gia.
Sản phẩm kết nối Internet của Huawei bị coi là không an toàn và dễ bị xâm nhập, dẫn đến nguy cơ rò rỉ thông tin Mỹ nghi ngờ Huawei thực hiện hoạt động do thám trên các mạng sử dụng công nghệ của họ, mặc dù chưa có bằng chứng cụ thể Do đó, Mỹ đã ngăn cản Huawei tham gia vào các hợp đồng băng thông rộng và mạng không dây trên lãnh thổ nước này.
Các tổng công ty Trung Quốc, dù là quốc doanh hay tư nhân, đều có mối liên hệ chặt chẽ với chính quyền Các doanh nghiệp quốc doanh được thành lập để thực hiện chính sách của nhà nước và đạt được mục tiêu của đảng Cộng sản, do đó, lãnh đạo của những công ty này thường là các đảng viên cao cấp.
Vào năm 2009, trong cuộc tranh chấp giữa công ty Chinalco của Trung Quốc và tập đoàn Rio Tinto của Úc, Tiếu Á Khánh, chủ tịch ban quản trị Chinalco và cũng là cán bộ cao cấp của đảng Cộng sản Trung Quốc, đã giữ chức vụ Phó Tổng thư ký Hội đồng Nhà nước Điều này cho thấy rằng các nhân viên cao cấp trong các công ty quốc doanh thường là đảng viên cao cấp, và tương lai của họ phụ thuộc vào sự sắp xếp của ban tổ chức đảng, khiến họ khó có thể hoạt động độc lập.
Nói cách khác không có gì bảo đảm Trung Quốc không sử dụng hai công ty Hoa
Vi và Trung Hưng được xác định là những gián điệp trong lĩnh vực công nghiệp, kinh tế và quân sự, theo báo cáo của tác giả Bài học mà Trung Quốc cần rút ra là phải cân nhắc giữa việc tận dụng cơ hội đầu tư nước ngoài để thực hiện hoạt động tình báo và việc thu được lợi ích kinh tế thuần túy, tương tự như các tập đoàn lớn ở các nước dân chủ phương Tây.
Trung Quốc đã tuyển dụng cựu điệp viên CIA Kevin Mallory làm gián điệp, nhưng sau đó Mallory bị kết tội gián điệp và nhận án tù 20 năm Vụ việc này đã khiến Mỹ cảnh giác hơn với Trung Quốc, đặc biệt là đối với các tập đoàn viễn thông phần mềm của nước này, trước nguy cơ bị đánh cắp thông tin mật.
Vào đầu năm 2015 và tháng 6/2017, Trung Quốc yêu cầu tất cả các công ty, dù là tư nhân hay thuộc sở hữu nhà nước, hợp tác trong việc thu thập thông tin tình báo theo Điều 7 của Luật Tình báo Quốc gia Điều này khiến truyền thông phương Tây nghi ngờ rằng các công ty Trung Quốc tham gia vào chiến dịch gián điệp của Bắc Kinh Giám đốc FBI, Christopher Wray, cảnh báo rằng điện thoại Huawei có khả năng bị lợi dụng để sửa đổi hoặc đánh cắp thông tin người dùng cũng như thực hiện các hành vi gián điệp Ngoài ra, New York Posts nhấn mạnh rằng bất kỳ hệ thống mạng nào được cài đặt bởi công ty làm việc với chính phủ Trung Quốc đều có nguy cơ trở thành công cụ gián điệp mạng.
Huawei khẳng định rằng họ hoạt động độc lập với chính phủ Trung Quốc và đã nhiều lần bác bỏ các cáo buộc về việc gián điệp Người sáng lập Nhậm Chính Phi nhấn mạnh: "Tôi yêu đất nước mình và ủng hộ đảng Cộng sản Trung Quốc, nhưng tôi sẽ không bao giờ làm điều gì gây hại cho bất kỳ quốc gia nào."
Huawei đã nhiều lần phủ nhận cáo buộc làm gián điệp cho chính phủ Trung Quốc, khẳng định rằng họ hoạt động độc lập và cho rằng đây chỉ là chiêu bài của Mỹ trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc Ngoài ra, công ty cũng phải đối mặt với cáo buộc vi phạm các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Iran.
Vào đầu năm 2019, chính quyền Trump đã đưa ra nhiều cáo buộc hình sự đối với Huawei, cáo buộc công ty này đã âm mưu vi phạm các biện pháp trừng phạt.
Trang 22 phạt của Mỹ nhằm vào Iran Tập đoàn Huawei bị cáo buộc đã lừa gạt các tổ chức tài chính và chính phủ Mỹ về hoạt động làm ăn ở Iran.
Hoa Kỳ đã áp dụng các lệnh trừng phạt kinh tế, thương mại, khoa học và quân sự đối với Iran, tập trung vào xuất khẩu dầu, vận chuyển và ngân hàng, những lĩnh vực cốt lõi của nền kinh tế Iran Các biện pháp này được quản lý bởi Cơ quan kiểm soát tài sản nước ngoài của chính phủ Mỹ Hiện tại, lệnh trừng phạt bao gồm cấm vận và lệnh cấm bán máy bay cùng linh kiện sửa chữa cho các công ty hàng không Iran Nhờ vào sức mạnh toàn cầu của đồng USD và hệ thống ngân hàng Mỹ, những lệnh trừng phạt này đã ngăn cản các công ty châu Âu hợp tác với Iran.
Vào ngày 25 tháng 4 năm 2018, Nhật báo Phố Wall đã đưa tin rằng Bộ Tư pháp Mỹ đang tiến hành điều tra Tập đoàn Công nghệ Huawei của Trung Quốc vì những cáo buộc vi phạm các biện pháp trừng phạt đối với Iran.
Trong vụ kiện tại New York, Huawei và Giám đốc tài chính Mạnh Vãn Châu bị cáo buộc lừa dối ngân hàng HSBC và các tổ chức tài chính khác bằng cách che giấu mối quan hệ với Skycom Tech Co Ltd, một công ty bị nghi ngờ hoạt động tại Iran Hành động này đã đặt HSBC vào nguy cơ vi phạm các lệnh trừng phạt đối với Iran Các nhà chức trách Mỹ khẳng định rằng Huawei đã lợi dụng Skycom để né tránh các lệnh trừng phạt, cung cấp thiết bị công nghệ cho Iran và thực hiện giao dịch tài chính qua hệ thống ngân hàng quốc tế.
GIẢI PHÁP CỦA HUAWEI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO
Hành động của Huawei trước lệnh cấm T5/2019 và bài học rút ra
Cáo buộc Mỹ nhằm vào Huawei rằng công ty này tiềm ẩn nguy cơ an ninh với
Huawei, được chính phủ Trung Quốc hậu thuẫn từ năm 2012, đã bác bỏ các cáo buộc nhưng các giám đốc hiếm khi tranh luận công khai, khiến những lo ngại và nghi ngờ trở thành sự thật Năm 2014, với cáo buộc đánh cắp bí mật thương mại từ T-Mobile và vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran, chính phủ Mỹ đã đưa Huawei vào danh sách đen thương mại, cấm họ tiếp cận công nghệ quan trọng từ Mỹ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng thiết kế chip và nguồn cung linh kiện Nhà sáng lập Huawei sau đó đã xuất hiện trước truyền thông để phủ nhận các cáo buộc, khẳng định ông ủng hộ đảng Cộng sản Trung Quốc nhưng chưa bao giờ bị yêu cầu chia sẻ thông tin không chính đáng Đến ngày 7/3/2019, Huawei đã tuyên bố kiện chính phủ Mỹ về luật cấm các cơ quan liên bang và nhà thầu Mỹ mua sản phẩm của họ.
Huawei kiên quyết theo đuổi vụ kiện mặc dù khả năng thành công thấp, điều này được xem là không khôn ngoan khi đối đầu với chính phủ Mỹ, cơ quan có sức ảnh hưởng lớn đến hãng Hành động này chỉ làm gia tăng căng thẳng trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đang diễn ra gay gắt, khiến mối quan hệ giữa hai bên thêm phần xấu đi và Huawei trở thành nạn nhân đầu tiên Lỗi lầm ban đầu của Huawei là coi thường các cáo buộc, cho rằng chúng không ảnh hưởng đến mình do thiếu bằng chứng rõ ràng, dẫn đến việc vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn khi không được giải quyết kịp thời Bài học rút ra cho doanh nghiệp là cần hoạt động minh bạch, công khai, tránh xa các cáo buộc có thể gây tổn hại và nếu gặp phải, cần xử lý nhanh chóng, khôn ngoan và linh hoạt trong quan hệ đối ngoại.
Huawei sau lệnh cấm và bài học rút ra
Vào tháng 06/2021, Huawei đã giới thiệu hệ điều hành Harmony OS cho điện thoại thông minh Tuy nhiên, thách thức lớn nhất mà Huawei phải đối mặt hiện nay là việc phát triển ứng dụng phần mềm cho hệ sinh thái này.
Trang 38 thuyết phục được các nhà phát hành phần mềm lập trình lại ứng dụng và các nội dung khác của hãng để hoạt động được trên hệ điều hành Harmony OS, qua đó người tiêu dùng sẽ tiếp tục mua điện thoại Huawei Đây có thể là giải pháp tạm thời cho Huawei nhưng số lượng ứng dụng trên nền tảng mới này là quá ít nếu so với hơn 3 triệu ứng dụng trên GMS, Huawei đã đi theo định hướng phát triển chất lượng của mỗi ứng dụng hơn là số lượng để giải quyết bài toán cho người dùng quốc tế Ngoài ra, nhà sáng lập Huawei – ông Nhậm Chính Phi kêu gọi đội ngũ nhân viên của ông hãy can đảm dấn thân vào lĩnh vực phần mềm khi Huawei đang gặp rất nhiều khó khăn trong các mảng phát triển thiết bị viễn thông phần cứng vì các lệnh trừng phạt của Mỹ Bên cạnh đó, Huawei cũng phải đối mặt với rất nhiều khó khăn để giành được một phần đáng kể về thị phần hệ điều hành thiết bị di động trên toàn cầu.
Sau khi bị cấm vận, nhà sáng lập Huawei - Nhậm Chính Phi đã hướng công ty tập trung vào việc thu hút khách hàng doanh nghiệp trong các lĩnh vực mới như giao thông, sản xuất và nông nghiệp Vào tháng 8 năm 2021, Mỹ đã cho phép các nhà cung cấp bán chip ô tô cho Huawei, nhưng chỉ giới hạn ở một số bộ phận như màn hình và cảm biến Chip ô tô thường ít phức tạp hơn, nên việc cấp phép trở nên dễ dàng hơn Sự phê duyệt đơn xin cấp phép này sẽ giúp Huawei chuyển hướng kinh doanh sang các sản phẩm ít bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt thương mại của Mỹ.
Huawei đã tìm ra hướng giải quyết khó khăn nội bộ một cách hiệu quả, không để những rào cản chính trị - pháp lý ảnh hưởng đến sức mạnh nội lực Công ty này đã nỗ lực giữ chân nhân viên và truyền động lực cho họ, giúp họ làm việc chăm chỉ hơn để vượt qua thử thách Huawei đã dũng cảm tự lực cánh sinh, coi đây là vấn đề sống còn của tập đoàn Bài học rút ra cho các doanh nghiệp khác là cần có một nhà lãnh đạo giỏi với tầm nhìn xa, khả năng ứng biến linh hoạt Doanh nghiệp cần duy trì sự năng động, sáng tạo và luôn đổi mới, đồng thời có các phương án dự phòng cho mọi tình huống Quan trọng hơn, cần có chính sách giữ chân nhân tài, ưu tiên chất lượng hơn số lượng, đặc biệt chú trọng đến bộ phận R&D.
KẾT LUẬN
Trong bối cảnh toàn cầu hóa phát triển mạnh mẽ, sự cạnh tranh và mâu thuẫn trở nên phổ biến, điển hình là chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Mối quan hệ giữa hai cường quốc này đang ngày càng căng thẳng, đặc biệt sau những nghi ngờ về tính minh bạch trong kinh doanh của Huawei Mặc dù Huawei là doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong cuộc chiến này, nhưng đây cũng là cơ hội để họ phát triển và khám phá lĩnh vực mới dựa vào sức mạnh nội lực của chính mình.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1 Redirecting.2021.Redirecting.[ONLINE]AvailableAt: https://www.google.com/url? q=http://eba.htu.edu.vn/tin-tuc-su-kien/nguyen-nhan-cua- chien-tranh-thuong-mai-my- trung-qua-phan-tich-danh-gia-cua-cac-chuyen-gia-kinh- te-trung- quoc.html&sa=D&sourcetors&ust30410228174000&usg=AOvVaw2khfyV6t GzkLM0iINI1Txl [Accessed 31 August 2021].
2 Redirecting.2021.Redirecting.[ONLINE]AvailableAt: https://www.google.com/url?q=https://tapchitaichinh.vn/tai-chinh-quoc-te/chien- tranh-thuong-mai-my-trung-nguyen-nhan-va-phuong-thuc-cac-nuoc-ap-dung-
301016.html&sa=D&sourcetors&ust30410228173000&usg=AOvVaw3elX3S S4duEezi6C4KeF7T [Accessed 31 August 2021].
3 US - China Trade War: Causes and Outcomes,p.6, available at: https://www.google.com/url?q=https://www.shs- conferences.org/articles/shsconf/pdf/2020/01/shsconf_ies_2019_01012.pdf&sa=D&so urcetors&ust30410228172000&usg=AOvVaw2xnoXtLsb5swX8tRZH3AjQ
4 Trung tâm WTO Việt Nam Tóm tắt diễn biến căng thẳng thương mại Mỹ-Trung Available at: https://www.google.com/url?q=https://trungtamwto.vn/chuyen-de/12220- tom-tat-dien-bien-cang-thang-thuong-mai-my -trung&sa=D&sourcetors ust30410228176000&usg=AOvVaw2TGD0WYRwo2213za2d5ROd
5 USAtoday.com,(2018).[online]AvailableAt: https://www.google.com/url?q=htt ps://www.usatoday.com/story/money/nation-now/2018/04/06/trade-war-trump- us-china- tariffs/492616002/&sa=D&sourcetors&ust30410228173000&usg=AO vVaw2xkvy6HzcD5HSHnIyzao7Q
6 Tạp chí công thương,(2021).[online]AvailableAt: https:// www.google.co m/url?q=https://tapchicongthuong.vn/bai-viet/chien-tranh-thuong-mai-my-trun g-va-nhung-ung-pho-cua-asean-
79941.htm&sa=D&sourcetors&ust30410228175000&usg=AOvVaw0b TkPFX2jdCz3sdkyZeKwf
7 WTO.(2020).AN ECONOMIC ANALYSIS OF THE US-CHINA TRADE CONFLICT.(ebook).[online]AvailableAt: https://www.wto.org/english/res_e/reser_e/ersd202004_e.pdf
8 VOV.vn.(2021).[online]AvailableAt: https://vov.vn/emagazine/quan-he- my-trung-thoi-biden-hoi-sinh-tu-tro-tan-hay-khoet-sau-chia-re-
9 Redirecting.2021.Redirecting.[ONLINE]AvailableAt: https://www.google.com/url? q=https://thanhnien.vn/the-gioi/tong-thong-biden- mo-tran-tuyen-moi-
1417652.html&sa=D&sourcetors&ust30410228170000&usg=AOvVa w0JZi261s3I5w0CO3QcAVPD [Accessed 31 August 2021].
10 Redirecting.2021.Redirecting.[ONLINE]AvailableAt: https://www.google.com/url? q=https://thanhnien.vn/the-gioi/tong-thong-biden-mo- tran-tuyen-moi-
1417652.html&sa=D&sourcetors&ust30410228170000&usg=AOvVaw0JZi2 61s3I5w0CO3QcAVPD [Accessed 31 August 2021].
11 Báo Thanh Niên 2021 Huawei đặt cược vào thị trường mới nổi khi tương lai ở phương Tây mờ mịt | Công nghệ | Thanh Niên [ONLINE] Available at: https://thanhnien.vn/cong-nghe/huawei-dat-cuoc-vao-thi-truong-moi-noi-khi- tuong-lai-o-phuong-tay-mo-mit-1433289.html [Accessed 31 August 2021].
12 VnExpress 2021 Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung: Những cáo buộc khiến
Mỹ 'cấm cửa' Huawei [ONLINE] Available at: https://vnexpress.net/nhung- cao- buoc-khien-my-cam-cua-huawei-3926612.html [Accessed 31 August 2021].
13 tuoitre.vn 2021 No page title [ONLINE] Available at: https://tuoitre.vn/huawei-da-gay-toi-gi-voi-my-khien-ong-trump-ra-don-chi- mang-20190521114033199.htm [Accessed 31 August 2021].
14 tuoitre.vn 2021 No page title [ONLINE] Available at: https://tuoitre.vn/van- co-the-huawei-ky-2-huawei-da-vi-pham-lenh-cam-van-nhu-the-nao-
15 Báo Thanh Niên 2021 Mỹ điều tra hình sự Huawei vì cáo buộc ăn cắp bí mật thương mại | Công nghệ | Thanh Niên [ONLINE] Available at: https://thanhnien.vn/cong-nghe/my-dieu-tra-hinh-su-huawei-vi-cao-buoc-an- cap-bi-mat-thuong-mai-1044295.html [Accessed 31 August 2021].
16 Huawei bị cáo buộc đánh cắp bí mật thương mại của 6 công ty công nghệ Mỹ
2021 Huawei bị cáo buộc đánh cắp bí mật thương mại của 6 công ty công nghệ
