Bài tiểu luận phân tích các loại pháp nhân và lấy ví dụ dựa theo bộ luật dân sự 2015. đây là bài tiểu luận do tôi viết phục vụ cho bài tập học kỳ của môn luật dân sự trường đại học luật Hà Nội. Bài viết có tham khảo ở nhiều tài liệu khác nhau đã có trích dẫn trong file. bài viết của tôi có thể có một vài sai sót các bạn nếu có sử dụng hãy đọc lại và chỉnh sửa lại để bài viết hoàn thiện hơn đối với bạn
Đại học Luật Hà Nội BÀI TẬP HỌC KÌ MƠN : LUẬT DÂN SỰ I Đề 10: Phân tích cho ví dụ minh họa loại pháp nhân theo luật dân Họ tên: Trần Giang Sơn Nhóm MSSV: 451518 Lớp: N12- TL1 Mục Lục Mở Đầu Nội Dung I Cơ sở lý thuyết Pháp nhân phân loại pháp nhân Khái niệm, điều kiện pháp nhân a,khái niệm b,các điều kiện pháp nhân .4 II phân tích, ví dụ minh họa cho loại pháp nhân theo quy định luật Dân Sự phân tích loại pháp nhân a, pháp nhân thương mại .5 b,pháp nhân phi thương mại ví dụ minh họa cho loại pháp nhân Kết Luận 10 MỞ ĐẦU Trong hệ thống pháp luật, ngành luật điều chỉnh nhóm quan hệ xã hội khác Luật dân ngành luật hệ thống pháp luật Việt Nam Nó điều chỉnh quan hệ tài sản nhân thân cá nhân, pháp nhân quan hệ hình thành sở bình đẳng, tự ý chí, độc lập tài sản tự chịu trách nhiệm (gọi chung quan hệ dân sự) Luật dân ngành luật vô quan trọng cần thiết sống chúng ta, giúp tự bảo vệ thân người xung quanh, đồng thời hồn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam Tìm hiểu rõ pháp nhân, loại pháp nhân- chủ thể quan hệ pháp luật dân vơ bổ ích cần thiết cho sinh viên luật nói riêng với người dân nói chung Do em chọn đề tài số 10: “Phân tích cho ví dụ minh họa loại pháp nhân theo luật dân sự” NỘI DUNG I Cơ sở lý thuyết pháp nhân phân loại pháp nhân Khái niệm điều kiện pháp nhân a, Khái niệm Ngoài cá nhân tham gia vào quan hệ dân cịn có quan, tổ chức chủ thể khác Để tổ chức tham gia vào quan hệ dân với tư chủ thể riêng biệt quan hệ xã hội nói chung, quan hệ pháp luật nói riêng, tổ chức cần phải có điều kiện pháp luật quy định Pháp luật dân đưa khái niệm pháp nhân nhằm phân biệt với thể nhân (tự nhiên nhân) cá nhân tham gia vào quan hệ pháp luật Từ thời La Mã cổ đại, phường hội, nhà thờ, xưởng thủ công, … hình thành cà ngày mở rộng Ban đầu “tổ chức” khơng có tài sản riêng mà tài sản thành viên góp lại hình thức sở hữu chung theo phần Trong trường hợp “ tổ chức” bị tan rã ( nhiều nguyên nhân khác nhau), tài sản tổ chức chia trả lại cho thành viên theo phần mà họ đóng góp vào Những tổ chức khơng thể tham gia vào vào quan hệ pháp luật chủ thể độc lập Trong người ta nhận thấy có trường hợp tài sản tổ chức không riêng như: nhà hát, nhà thờ, tàu… mà tổ chức nói chung Những tài sản tổ chức tồn độc lập, không phụ thuộc vào thay đổi thành viên tổ chức Những giao dịch tổ chức thông qua người đại diện danh nghĩa tổ chức cá nhân Tuy nhiên, khái niệm pháp nhân thời kì chưa hình thành Trong chế độ phong kiến, việc phân chia lao động tiếp tục phát triển hình thành ngày nhiều tổ chức Đã bắt đầu xuất công ty khai thác thuộc địa lãnh thổ nước thuộc châu Á, Phi, Mĩ- La tinh Sản xuất hàng hóa chế ngự thời kì tư chủ nghĩa Khái niệm pháp nhân hình thành phát triển thời kì Tuy nhiên chưa có định nghĩa chung cho pháp nhân pháp luật nước nào, ngày pháp luật công nhận tồn pháp nhân chủ thể luật dân sự, luật thương mại pháp luật nước dừng lại việc quy định dấu hiệu pháp nhân Ở nước ta, khái niệm pháp nhân văn luật trước đề cập dạng mô tả dấu hiệu pháp nhân thông tư số 525 ngày 26/3/1975 Trọng tài kinh tế, Nghị định số 17 ngày 16/01/1990 hướng dẫn thi hành pháp lệnh hợp đồng kinh tế Pháp lệnh hợp đồng dân ngày 1/7/1991 Các dấu hiệu (điều kiện) quy định Thông tư 525 Nghị định số 17 đặc trưng vho pháp nhân tổ chức kinh tế điều kiện kế hoạch hóa sản xuất, có tính chất chung bao qt pháp nhân dạng thể loại Điều 84 BLDS mô tả dấu hiệu tổ chức có tư cách pháp nhân là:Được thành lập cách hợp pháp; - Có cấu tổ chức chặt chẽ; - Có tài sản độc lập với nhân, tổ chức khác tự chịu trách nhiệm tài sản đó; - Nhân danh tham gia vào quan hệ pháp luật độc lập Qua văn pháp luật ban hành tính chất chủ thể quan hệ dân sự, kinh tế đưa khái niệm pháp nhân sau: Pháp nhân tổ chức thống nhất, độc lập, hợp pháp có tài sản riêng chịu trách nhiệm tài sản mình, nhân danh tham gia vào quan hệ pháp luật cách độc lập b, điều kiện pháp nhân - Được thành lập cách hợp pháp Được coi thành lập hợp pháp trình tự thành lập phù hợp với tính chất loại pháp nhân Theo điều 82 BLDS 2015 Pháp nhân thành lập theo định quan nhà nước có thẩm quyền theo sáng kiến cá nhân, pháp nhân Ví dụ pháp nhân quan, tổ chức nhà nước phải thành lập dựa vào định hành quan nhà nước có thẩm quyền ( gọi trình tự mệnh lệnh) Hoặc pháp nhân tổ chức tư nhân (các công ty) phải thành lập sở xin đơn thành lập sáng lập viên kèm theo điều lệ gửi đến quan đăng kí kinh doanh để cấp giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh Mặt khác coi thành lập hợp pháp pháp nhân quan nhà nước có thẩm quyền thành lập Chẳng hạn thành lập pháp nhân tổ chức nhà nước trung ương phải phủ định thành lập Thành lập pháp nhân đơn vị hành nghiệp cấp tỉnh phải Ủy ban nhân dân tỉnh định thành lập - Có tổ chức chặt chẽ Pháp nhân phải có cấu tổ chức chặt chẽ bao gồm đơn vị có chun mơn nhiệm vụ khác đơn vị ln có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, đồng thời hoạt động tất đơn vị phải hướng tới việc hoàn thành nhiệm vụ chung pháp nhân Đồng thời đơn vị pháp nhân phải lãnh đạo thống quan điều hành pháp nhân.Ví dụ trường đại học Luật Hà Nội bao gồm nhiều đơn vị khác phịng đào tạo hay phịng quản lí sinh viên,… phịng có nhiệm vụ riêng hướng tới mục tiêu đào tạo hỗ trợ sinh viên trường - Có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác tự chịu trách nhiệm tài sản Pháp nhân phải có tài sản thuộc sở hữu riêng để tài sản thực quyền nghĩa vụ phát sinh tham gia quan hệ mà pháp nhân tham gia.Trong trường hợp pháp nhân quan, tổ chức nhà nước tài sản pháp nhân thuộc để coi có tài sản độc lập pháp nhân phải nhà nước giao quyền quản lý khối tài sản định Khối tài sản phải diện, nằm quản lí pháp nhân đủ sở với tài sản pháp nhân, tổ chức khác - Nhân danh tham gia quan hệ pháp luật cách độc lập Để nhân danh tham gia quan hệ pháp luật cách độc lập pháp nhân phải hội tụ đủ yêu tố để cá biệt hóa pháp nhân (để phân biệt pháp nhân với pháp nhân khác) như: tên gọi pháp nhân, trụ sở pháp nhân… II Phân tích loại pháp nhân theo luật dân nêu ví dụ loại pháp nhân Phân tích loại pháp nhân a, Pháp nhân thương mại Pháp nhân thương mại pháp nhân có mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận lợi nhuận chia cho thành viên Như khơng phụ thuộc vào loại hình, lĩnh vực, ngành nghề cụ thể pháp nhân mà mục tiêu lợi nhuận để nhận diện pháp nhân thương mại Ví dụ cơng ty tư vấn du học Hoạt động cơng ty chủ yếu liên quan đến vấn đề giáo dục nước ngồi mục đích chung kiếm lợi nhuận từ hoạt động tư vấn chia cho thành viên pháp nhân thương mại Pháp nhân thương mại bao gồm doanh nghiệp tổ chức kinh tế khác mà việc hoạt động, thành lập, chấm dứt thực theo quy định BLDS, Luật doanh nghiệp quy định khác pháp luật có liên quan b, Pháp nhân phi thương mại Theo BLDS pháp nhân phi thương mại pháp nhân khơng có mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận; có lợi nhuận khơng phân chia cho thành viên Như việc nhận diện pháp nhân phi thương mại giống pháp nhân thương mại, dựa vào mục đích hoạt động pháp nhân Ngược lại với pháp nhân thương mại, pháp nhân phi thương mại xác định mục tiêu pháp nhân khơng phải tìm kiếm lợi nhuận Tuy nhiên khơng tìm kiếm lợi nhuận không đồng nghĩa với việc không sinh lợi nhuận Nhưng nguyên tắc pháp nhân phi thương mại có phát sinh lợi nhuận khơng chia cho thành viên Pháp nhân thương mại bao gồm quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân, tổ chức trị- xã hội, tổ chức trị xã hội- nghề nghiệp, quỹ xã hội, quỹ từ thiện, doanh nghiệp xã hội tổ chức phi thương mại khác Cụ thể: - Cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân nhà nước giao tài sản để thực chức quản lí nhà nước thực chức khác không nhằm mục đích kinh doanh pháp nhân tham gia quan hệ dân Cơ quan nhà nước quan quản lí Cơ quan nhà nước quan quản lí thực chức quản lí nhà nước, đơn vị, tổ chức nghiệp nhà nước thực chức xã hội khác - Pháp nhân tổ chức trị, tổ chức trị- xã hội Là tổ chức quản lý, sử dụng, định đoạt tài sản thuộc sở hữu nhằm thực mục tiêu trị mục tiêu trị- xã hội theo điều lệ -Pháp nhân tổ chức trị xã hội- nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp Là tổ chức quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập, cơng nhận điều lệ, có hội viên cá nhân, tổ chức tự nguyện đóng góp tài sản hội phí nhằm mục đích phục vụ cho hoạt động pháp nhân nhu cầu hội viên -Pháp nhân quỹ xã hội, quỹ từ thiện Là tổ chức quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập, cơng nhận điều lệ, hoạt động có mục đích khuyến khích phát triển văn hóa, khoa học, từ thiện mục đích xã hội, nhân đạo khác khơng nhằm lợi nhuận -Pháp nhân doanh nghiệp xã hội tổ chức phi thương mại khác Ví dụ minh họa pháp nhân Hiện có nhiều pháp nhân thương mại hoạt động Việt Nam Công ty TNHH Canon Việt Nam cơng ty có vốn đầu tư nước ngồi Việt Nam Cơng ty thành lập vào năm 2001 thuộc tập đoàn Canon chuyên sản xuất loại máy in, máy quét xuất thị trường Công ty TNHH Canon cấp giấy phép hoạt động vào năm 2002 Giấy phép cấp Bộ kế hoạch đầu tư, giấy phép đầu tư số 2198 Đồng thời với mục đích mang lại lợi nhuận cho công ty nhận diện công ty TNHH Canon Việt Nam pháp nhân thương mại Qua 19 năm hoạt động, công ty doanh nghiệp dẫn đầu tốc độ tăng trưởng quy mô sản xuất Pháp nhân phi thương mại theo điều 76 BLDS định nghĩa pháp nhân khơng có mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận Như nhận biết nhiều pháp nhân phi thương mại nước ta Ví dụ UBND phường Hương Sơn thành phố Thái Nguyên tỉnh Thái Nguyên quan nhà nước Với mục tiêu thực quản lí hành nhà nước địa bàn theo đạo UBND thành phố (theo luật tổ chức quyền địa phương) Được thành lập theo định nhà nước hoạt động theo thị nhà nước với mục đích khơng lợi nhuận xác định UBND phường Hương Sơn pháp nhân phi thương mại Ngoài quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang xác định pháp nhân phi thương mại Ví dụ lực lượng quân đội nhân dân Việt Nam lực lượng lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam Tiền thân Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân trải qua nhiều năm phát triển lực lượng quân đội nhân dân xây dựng ngày lớn mạnh sẵn sàng bảo vệ an ninh quốc gia Tổ chức trị nước ta Đảng Cộng Sản Việt Nam pháp nhân phi thương mại Đảng Cộng Sản Việt Nam thành lập dựa thống tổ chức Đông Dương Cộng Sản Đảng, An Nam Cộng Sản Đảng, Đông Dương Cộng Sản Liên đồn vào năm 1930 Từ thành lập Đảng thống Việt Nam lãnh đạo hoạt động Đất Nước Đảng Cộng Sản Việt Nam đảng hoạt động Việt Nam Được tổ chức với nhiều phận đảm nhiệm chức vụ khác quan tham mưu cho Ban chấp hành trung ương Đảng với mục tiêu chung lãnh đạo Đất Nước Quỹ vaccine phòng chống Covid-19 nhận nhiều ủng hộ toàn dân Việt Nam Cùng chung tay chống lại COVID-19 sức khỏe cộng đồng Theo tính tốn, để đạt miễn dịch cộng đồng, Việt Nam cần có khoảng 150 triệu liều vaccine phịng COVID-19 để tiêm phòng cho khoảng 75 triệu người dân, với tổng nhu cầu kinh phí ước khoảng 25 nghìn tỷ đồng Cùng với đó, dịch bệnh dự báo chưa thể kết thúc sớm, “sống chung với dịch bệnh” trở thành yêu cầu thường trực, hiệu lực vaccine lại không kéo dài, việc tiêm vaccine phải tiến hành định kỳ Tất điều đòi hỏi nguồn kinh phí lớn Việt Nam cịn nhiều khó khăn, ngân sách nhà nước hạn hẹp Trong bối cảnh phủ định thành lập quỹ Vaccine Chống COVID-19 với mục đích cung cấp đủ vaccine cho tồn dân ta Được thành lập Chính Phủ, với mục đích sức khỏe cộng đồng quỹ vaccine phịng chống COVID-19 pháp nhân phi thương mại Để nói tới doanh nghiệp xã hội, tổ chức phi thương mại, câu chuyện KOTO hẳn doanh nghiệp bỏ qua Được thành lập vào năm 1999, ban đầu tiệm bánh mỳ nhỏ, tạo công ăn việc làm cho trẻ lang thang nhỡ Từ đến KOTO phát triển trở thành doanh nghiệp xã hội, phi lợi nhuận trao tặng nhiều giải thưởng KOTO cung cấp chương trình đào tạo nghề hội việc làm cho em nhỏ khuyết tật, trẻ lang thang… Nhờ có KOTO mà có nhiều trẻ khuyết tật có cơng việc ổn định Năm 2002 KOTO đăng kí thành cơng sở Kế hoạch Đầu tư Hà Nội Năm 2016, KOTO trở thành doanh nghiệp xã hội công nhận Việt Nam theo tinh thần điều 10 Luật doanh nghiệp nghị định 96 Bộ Kế hoạch Đầu tư Từ đến KOTO doanh nghiệp xã hội đầu nước, nhận quan tâm ủng hộ đến từ đơn vị nước Ngoài quan nhà nước, lực lượng vũ trang, tổ chức trính trị, doanh nghiệp xã hội tổ chức trị xã hội- nghề nghiệp pháp nhân phi thương mại Có thể kể đến tổ chức trị xã hội- nghề nghiệp Hội Luật gia Việt Nam Được thành lập vào ngày tháng năm 1955, Hội Luật gia Việt Nam thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Hội Luật gia Việt Nam bao gồm thành viên người đã, công tác pháp luật quan, tổ chức, đơn vị nhằm tham gia xây dựng pháp luật, nghiên cứu khoa học pháp lý, tham gia tuyên truyền phổ biến pháp luật, nâng cao ý thức pháp luật cho nhân dân,… Hội Luật gia Việt Nam tổ chức từ trung ương đến sở bao gồm Hội Luật gia Việt Nam; Hội Luật gia tỉnh, thành phố trực thuộc Trung Ương; Hội Luật gia huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; chi hội Luật gia sở KẾT LUẬN Đất nước ngày phát triển, ngày có nhiều pháp nhân thành lập Do hiểu rõ chủ thể quan hệ pháp luật dân vô cần thiết đặc biệt sinh viên luật chúng em Qua phân tích loại pháp nhân lấy ví dụ minh họa em hiểu kỹ pháp nhân, loại pháp nhân nhận biết loại pháp nhân thực tế Bài làm em 10 cịn nhiều sai sót, mong thầy góp ý, đánh giá, nhận xét để viết em hoàn thiện Danh Mục Tài Liệu Tham Khảo: Giáo trình Luật Dân Sự trường Đại học Luật Hà Nội Hướng dẫn môn học Luật Dân sự.Tập /Phạm Văn Tuyết chủ biên ; Lê Kim Giang, Vũ Thị Hồng Yến, Hồng Thị Loan Bình luận khoa học Bộ luật Dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2015 /Nguyễn Minh Tuấn chủ biên ; Vương Thanh Thúy, Bộ Luật Dân Sự 2015 Luật Doanh Nghiệp 2020, Luật Doanh Nghiệp 2014 Nghị Định 96/2016/NĐ-CP Trang web Đảng Cộng Sản Việt Nam: https://dangcongsan.vn/ Trang web công ty TNHH KOTO: https://www.koto.com.au/ Trang thông tin quỹ vaccine Bộ y tế: https://ncov.moh.gov.vn/web/guest/-/6847912-236 10 Trang web Hội Luật gia Việt Nam: http://hoiluatgiavn.org.vn/ 11 12 ... biệt pháp nhân với pháp nhân khác) như: tên gọi pháp nhân, trụ sở pháp nhân? ?? II Phân tích loại pháp nhân theo luật dân nêu ví dụ loại pháp nhân Phân tích loại pháp nhân a, Pháp nhân thương mại Pháp. .. sở lý thuyết Pháp nhân phân loại pháp nhân Khái niệm, điều kiện pháp nhân a,khái niệm b ,các điều kiện pháp nhân .4 II phân tích, ví dụ minh họa cho loại pháp nhân theo quy... ? ?Phân tích cho ví dụ minh họa loại pháp nhân theo luật dân sự” NỘI DUNG I Cơ sở lý thuyết pháp nhân phân loại pháp nhân Khái niệm điều kiện pháp nhân a, Khái niệm Ngoài cá nhân tham gia vào quan