Giai đoạn 1920 - 1923 ở Pháp
Tại Đại hội Đảng Xã hội Pháp ở thành phố Tua, Nguyễn Ái Quốc đã bỏ phiếu cho việc Đảng gia nhập Quốc tế Cộng sản, trở thành một trong những người sáng lập Đảng Cộng sản Pháp và cũng là người cộng sản Việt Nam đầu tiên.
Trong bối cảnh sôi động của nước Pháp dưới tác động của Cách mạng Tháng Mười, Nguyễn Ái Quốc đã tích cực tham gia vào các hoạt động chính trị, đặc biệt là sau sự ra đời của Quốc tế Cộng sản vào tháng 3 năm 1919 và Đại hội lần thứ II Quốc tế Cộng sản vào tháng 7 năm 1920 Ông đã tiếp xúc với nhiều nhà hoạt động nổi tiếng của Đảng Xã hội Pháp và gia nhập Đảng Xã hội, tổ chức chính trị duy nhất tại Pháp lúc bấy giờ lên tiếng ủng hộ các thuộc địa.
Vào tháng 7 năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đã tiếp cận Sơ thảo lần thứ nhất những Luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa của Lenin, được đăng trên báo L'Humanité Nhớ lại cảm xúc vui mừng khi đọc Luận cương của V.I Lênin, Hồ Chí Minh đã chia sẻ rằng bản Luận cương này đã ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng của ông.
Lênin đã mang lại cho tôi cảm xúc mạnh mẽ và niềm tin mãnh liệt Tôi không thể kìm nén niềm vui sướng, thậm chí đã bật khóc Ngồi một mình trong căn phòng, tôi cảm giác như đang phát biểu trước một đám đông: “Hỡi đồng bào đang chịu đựng đau khổ! Đây chính là điều cần thiết cho chúng ta, đây là con đường dẫn đến sự giải phóng.”
Cuối năm 1920, tại Đại hội lần thứ XVIII của Đảng Xã hội Pháp ở Tua, Nguyễn Ái Quốc là đại biểu duy nhất từ Đông Dương, tham gia tranh luận về việc gia nhập Quốc tế III Ông cùng đồng chí ủng hộ việc này và đã lên tiếng về tình hình Đông Dương, chỉ trích thực dân và kêu gọi sự ủng hộ từ những người Pháp chân chính cho cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam Phát biểu của ông thể hiện ý chí cách mạng và tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc thuộc địa với nhân dân ở các nước đế quốc, đồng thời nhấn mạnh trách nhiệm của giai cấp công nhân Pháp đối với vận mệnh các dân tộc thuộc địa.
Tham gia Đại hội Tua và trở thành một trong những người sáng lập Đảng Cộng sản Pháp là một mốc quan trọng trong cuộc đời cách mạng của Nguyễn Ái Quốc, đánh dấu sự chuyển biến quyết định trong tư tưởng chính trị của ông Sự kiện này đã định hình con đường cách mạng Việt Nam, kết nối giải phóng dân tộc với giải phóng xã hội và con người, được khởi xướng từ cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917.
Nguyễn Ái Quốc, cùng với các đồng chí, đã sáng lập Hội Liên hiệp thuộc địa và tờ báo “Người cùng khổ” (Le Paria), mang lại sức sống mới cho nhân dân các nước bị áp bức và đoàn kết họ trong cuộc chiến chống chủ nghĩa đế quốc Nhằm thúc đẩy phong trào cách mạng tại các thuộc địa, bao gồm cả Việt Nam, ông nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác tuyên truyền và tổ chức Tại Paris, ông đã gặp gỡ nhiều nhà cách mạng từ châu Phi và châu Mỹ Latinh Vào tháng 7-1921, Nguyễn Ái Quốc đã cùng họ thành lập Hội Liên hiệp thuộc địa với 200 hội viên ban đầu và hai tổ chức người thuộc địa xin gia nhập Hội đã bầu ra Ban Thường vụ do Nguyễn Ái Quốc lãnh đạo và thông qua Điều lệ do ông soạn thảo, với mục tiêu bảo vệ quyền lợi của tất cả đồng bào ở các xứ thuộc địa.
Ngày 19-1-1922, Ban Thường vụ Hội Liên hiệp thuộc địa đã họp quyết định lập ra Hội Hợp tác người cùng khổ và ra tờ báo cùng tên.
Vào ngày 1-2-1922, Nguyễn Ái Quốc cùng các đồng chí trong Hội Liên hiệp thuộc địa đã phát động lời kêu gọi đoàn kết nhân dân các nước thuộc địa trong cuộc chiến chống kẻ thù chung Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xóa bỏ khoảng cách giữa các quốc gia, vì lợi ích của công lý và sự tiến bộ Lời kêu gọi kêu gọi sự ủng hộ từ nhân dân "chính quốc" và nhấn mạnh rằng sự thành công của cuộc đấu tranh phụ thuộc vào sự nhiệt tình của các đồng chí, đồng thời khẳng định tương lai của các thuộc địa cũng gắn liền với thành công này "Người cùng khổ" được xem là tờ báo đầu tiên có nhiệm vụ quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu này.
Nguyễn Ái Quốc đóng vai trò quan trọng trong việc xuất bản báo “Người cùng khổ”, bao gồm tổ chức ban biên tập, viết bài, sửa chữa và phân phối báo đến các thuộc địa Số đầu tiên của báo có lời chào mừng thể hiện sự đồng cảm giữa các đồng chí ở Bắc Phi, Trung Phi, Tây Phi, Madagascar, Đông Dương, Ăng-ti và Guy-am, nhấn mạnh rằng đây là lần đầu tiên một tờ báo được thành lập để lên tiếng về nỗi thống khổ và nghèo đói chung của người dân bản xứ tại các thuộc địa Pháp, không phân biệt vùng miền hay chủng tộc.
Báo “Người cùng khổ” đã trở thành công cụ quan trọng trong cuộc chiến đấu, đóng vai trò là diễn đàn cho Nguyễn Ái Quốc và Hội Liên hiệp thuộc địa nhằm tuyên truyền tư tưởng giải phóng các nước thuộc địa.
Việc xuất bản báo "Người cùng khổ" là một bước đi quan trọng nhằm chống lại thực dân ở các nước thuộc địa, đặc biệt là ở Đông Dương, nơi mà bất kỳ ai đọc tờ báo đều bị bắt Mặc dù gặp nhiều khó khăn, tờ báo vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ Người lãnh đạo nhấn mạnh rằng: "Chúng ta phải bằng mọi giá giữ cho tờ báo sống, vì sự mất mát này sẽ là thiệt hại lớn cho tổ chức và công tác tuyên truyền, đặc biệt trong thời điểm hiện tại."
Vào tháng 6 năm 1923, trước khi rời khỏi Pháp, Nguyễn Ái Quốc đã gửi một bức thư cho các đồng chí, nhấn mạnh rằng Hội Liên hiệp thuộc địa và tờ báo “Người cùng khổ” đã giúp nước Pháp hiểu rõ về những sự thật trong các thuộc địa Ông chỉ ra rằng thực dân đã lợi dụng danh dự của Pháp để thực hiện những tội ác ghê tởm, qua đó thức tỉnh đồng bào Đồng thời, bức thư cũng làm rõ rằng lý tưởng tự do, bình đẳng và bác ái của nước Pháp vẫn còn xa vời, và chúng ta cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa để đạt được những giá trị đó.
Theo yêu cầu của Quốc tế Cộng sản, Nguyễn Ái Quốc được đào tạo để trở thành lãnh tụ cho cách mạng Đông Dương Để thực hiện điều này, Quốc tế Cộng sản và Đảng Cộng sản Pháp đã tổ chức cho ông đến Nga Vào tháng 6 năm 1923, Nguyễn Ái Quốc rời Paris và Pháp, mang theo hình ảnh của một chiến sĩ quốc tế nhiệt thành trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, theo đuổi lý tưởng tự do, bình đẳng và bác ái của đại cách mạng Pháp.
Giai đoạn 1923-1924 ở Liên Xô
Vào ngày 13 tháng 6 năm 1923, Nguyễn Ái Quốc rời Paris từ ga Đuy No (Du Nord) bằng tàu hoả đến Béclin, Đức Sau đó, từ Hămbuốc, Người tiếp tục hành trình bằng tàu thuỷ đến Pêtơrôgrát, Liên Xô, nơi khởi nguồn của Cách mạng Tháng Mười vào ngày 30 tháng 6 năm 1923 Chỉ ít ngày sau, Người đã đi xe lửa về Mátxcơva để bắt đầu một giai đoạn quan trọng trong việc hoạt động, học tập và nghiên cứu về chủ nghĩa Mác – Lênin cùng chế độ xã hội chủ nghĩa ngay tại quê hương của Lênin vĩ đại.
Nguyễn Ái Quốc đến Liên Xô trong bối cảnh Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Liên Xô đang được thực hiện Vào tháng 7 năm 1923, ông gửi thư cho Trung ương Đảng Cộng sản Pháp, nhấn mạnh ý nghĩa và tác dụng của Nghị quyết Đại hội II Quốc tế Cộng sản về vấn đề thuộc địa, đồng thời chỉ ra rằng Đảng Cộng sản Pháp chưa chú trọng đến vấn đề này trong các chương trình hành động Trong thư, Nguyễn Ái Quốc đề xuất 8 nhiệm vụ cụ thể cần triển khai ngay để thực hiện hiệu quả Nghị quyết của Đại hội II Quốc tế Cộng sản về vấn đề thuộc địa.
Vào tháng 6 năm 1923, dưới sự sáng kiến của đồng chí Đôm Ban (Thomas Dombal), Quốc tế Cộng sản đã hỗ trợ việc thành lập một tổ chức nông dân quốc tế, với mục tiêu thiết lập liên minh giữa công nhân và nông dân trên toàn cầu.
Vào tháng 10 năm 1923, Hội nghị lần thứ nhất Quốc tế Nông dân được tổ chức với sự tham gia của 158 đại biểu, trong đó có 122 đại biểu chính thức đại diện cho nông dân từ 40 quốc gia Nguyễn Ái Quốc, đại diện cho nông dân Đông Dương, được mời tham dự hội nghị và được bầu vào Đoàn Chủ tịch gồm 11 thành viên, là đại biểu duy nhất đến từ các thuộc địa Trong phát biểu của mình, ông nhấn mạnh rằng "Quốc tế của các đồng chí chỉ trở thành một quốc tế thật sự khi mà nông dân ở cả phương Tây và phương Đông, đặc biệt là nông dân thuộc địa, những người chịu nhiều áp bức và bóc lột, đều có mặt trong tổ chức này."
Thời gian ở Liên Xô, Nguyễn Ái Quốc viết nhiều bài cho tạp chí Krestianski
International (Quốc tế Nông dân), đề cập đến các vấn đề của nông dân Việt Nam, Trung
Quốc và Bắc Phi đã lên tiếng tố cáo chế độ áp bức và bóc lột tàn bạo của thực dân và đế quốc, đồng thời chỉ ra hướng đi cho cuộc đấu tranh của những người nông dân ở các vùng thuộc địa và nửa thuộc địa.
Nguyễn Ái Quốc đến Liên Xô để tham dự Đại hội Quốc tế Cộng sản, nhưng do Lênin ốm nặng, đại hội đã bị hoãn Thay vào đó, Người tham gia lớp học ngắn hạn tại Trường đại học Phương Đông Vào ngày 2-4-1924, Nguyễn Ái Quốc được mời tham dự lễ kỷ niệm lần thứ ba của trường Trong thời gian học tập, Người đã trao đổi với thanh niên Trung Quốc và thu thập tư liệu, từ đó biên soạn cuốn sách "Trung".
Quốc và thanh niên Trung Quốc, bằng tiếng Pháp.
Ngày 21-1-1924, Lênin qua đời, để lại nỗi thương tiếc sâu sắc trong lòng người dân Vào ngày 23-1-1924, Nguyễn Ái Quốc đã tham gia lễ viếng Lênin và sau đó viết bài "Lênin và các dân tộc thuộc địa", đăng trên báo Sự thật (Pravđa) vào ngày 27-1-1924, khẳng định rằng: “Lênin bất diệt sẽ sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta” Đây là lời thề của Nguyễn Ái Quốc, người quyết tâm hiện thực hóa tư tưởng vĩ đại của Lênin tại các thuộc địa, gắn kết cuộc cách mạng giải phóng dân tộc với con đường hướng tới cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Sau khi hoàn thành khóa học ngắn hạn tại Đại học Phương Đông, Nguyễn Ái Quốc đã được nhận vào làm cán bộ tại Ban Phương Đông Quốc tế Cộng sản, trong thời gian chờ đợi Đại hội V Quốc tế Cộng sản khai mạc và chuẩn bị lên đường về châu Á, theo giấy xác nhận do Pêtơrốp ký ngày 14-4-1924.
Nhân ngày Quốc tế lao động 1-5-1924, Nguyễn Ái Quốc đã có bài phát biểu tại Hồng trường, nơi ông được cấp giấy phép tự do đi lại bởi Tư lệnh thành phố Mátxcơva Sự tham gia tích cực của ông trong các hoạt động tại Xôviết và sự hiện diện trong các nghi lễ quan trọng đã khẳng định vai trò và uy tín ngày càng tăng của Nguyễn Ái Quốc trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.
Nguyễn Ái Quốc tham dự Đại hội V Quốc tế Cộng sản từ 17-6 đến 8-7-1924 tại Mátxcơva, với 504 đại biểu đại diện cho 46 đảng cộng sản, 4 đảng không cộng sản và 10 tổ chức quốc tế, nhằm tổng kết kinh nghiệm đấu tranh giai cấp từ 1918-1923 và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bônsêvích hoá các đảng cộng sản Tại đại hội, vấn đề dân tộc và thuộc địa, mà Nguyễn Ái Quốc đặc biệt quan tâm, được đưa ra như điểm thứ 5 trong chương trình nghị sự Trong buổi khai mạc, ông đã đề xuất bổ sung vào Lời kêu gọi của đại hội những từ ngữ gửi đến các dân tộc thuộc địa.
Tại phiên họp thứ 8 vào ngày 23-6-1924, Nguyễn Ái Quốc đã chỉ trích một số Đảng Cộng sản vì đã xem nhẹ vấn đề thuộc địa Ông nhấn mạnh rằng thuộc địa vẫn tồn tại và yêu cầu Quốc tế Cộng sản nhận thức rằng cách mạng không chỉ liên quan đến tương lai của các thuộc địa mà còn chứa đựng nguy cơ từ các thuộc địa Ông khẳng định rằng vận mệnh của giai cấp vô sản toàn cầu, đặc biệt là ở các nước xâm lược thuộc địa, gắn liền với vận mệnh của giai cấp bị áp bức tại các thuộc địa, đồng thời bày tỏ sự thất vọng khi các đồng chí lại khinh thường vấn đề thuộc địa trong các cuộc thảo luận về cách mạng.
Tại phiên họp thứ 22 của đại hội vào ngày 1-7-1924, Nguyễn Ái Quốc nhấn mạnh tầm quan trọng của cách mạng thuộc địa, khẳng định rằng: “Cách mạng ở phương Tây muốn thắng lợi thì nó phải liên hệ chặt chẽ với phong trào giải phóng chống chủ nghĩa đế quốc ở các nước thuộc địa và các nước bị nô dịch.” Điều này cho thấy mối liên kết giữa các phong trào cách mạng và sự cần thiết phải hợp tác trong cuộc đấu tranh chống lại chủ nghĩa đế quốc.
Tại phiên họp thứ 25 vào ngày 3-7-1924, Nguyễn Ái Quốc đã nêu bật vấn đề ruộng đất và tình hình nông dân ở các thuộc địa của Pháp Ông chỉ ra rằng nông dân bản xứ đang gặp khó khăn do thiếu tổ chức và lãnh đạo Nguyễn Ái Quốc kêu gọi Quốc tế Cộng sản cần hỗ trợ họ trong việc tổ chức lại, cung cấp cán bộ lãnh đạo và hướng dẫn họ trên con đường cách mạng và giải phóng.
Với tư cách là đại biểu Đông Dương, Nguyễn Ái Quốc tham dự Đại hội III Quốc tế Công hội đỏ từ 7 đến 22-7-1924 Trong bài tham luận, ông nêu rõ tình hình giai cấp vô sản Đông Dương, nhấn mạnh rằng chưa có tổ chức công nhân nào tồn tại Để giải quyết vấn đề này, ông kêu gọi các tổ chức công nhân cách mạng Pháp hỗ trợ cuộc đấu tranh giải phóng của Đông Dương.
Sau đó, Người được mời và tham dự Đại hội Quốc tế Cộng sản Thanh niên và Hội nghị của Tổ chức Quốc tế Cứu tế đỏ (MOPR).
Các hoạt động của Nguyễn Ái Quốc tại các đại hội đã giúp giai cấp công nhân thế giới và nhân dân Xôviết nhận thức rõ hơn về tình hình của giai cấp công nhân và nhân dân lao động Việt Nam, cũng như nhân dân Đông Dương Điều này không chỉ tạo ra sự hiểu biết mà còn đặt nền tảng cho sự liên minh và tình đoàn kết vô sản quốc tế giữa nhân dân Việt Nam và những người lao động trên toàn thế giới.
Giai đoạn 1924 - 1927 ở Trung Quốc
Hồ Chí Minh đã nhận thức sâu sắc về chủ nghĩa Mác - Lênin, xác định hướng đi và nhiệm vụ cách mạng của các đảng cộng sản toàn cầu Ông hiểu rằng chỉ có việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và thực hiện cách mạng vô sản dưới sự lãnh đạo của Đảng mới có thể giải phóng nhân dân Việt Nam khỏi sự thống trị của thực dân Pháp.
Vào ngày 11/11/1924, Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, với tên gọi Lý Thụy, đã đến Quảng Châu, Trung Quốc, theo sự đồng ý của Quốc tế Cộng sản và trên cương vị phái viên trong Phái bộ của Cố vấn Borodin, bên cạnh Chính phủ Tôn Trung Sơn Việc lựa chọn Quảng Châu là một bước đi quan trọng trong kế hoạch mà Người đã vạch ra từ năm 1923 khi ở Nga, vì Người nhận thấy đây là điểm khởi đầu cho các hoạt động cách mạng tại Đông Dương.
Thứ nhất, trong những năm 1923 - 1924, Quảng Châu đang được mệnh danh là
“Mátxcơva của phương Đông”, thu hút nhiều nhà cách mạng đến từ những quốc gia bị áp bức.
Vào những năm đầu thế kỷ 20, Quảng Châu, Trung Quốc trở thành điểm tụ hội của một lớp thanh niên Việt Nam yêu nước đầy nhiệt huyết, trong đó có tổ chức Tâm Tâm xã Mặc dù là một tổ chức yêu nước, nhưng cương lĩnh của Tâm Tâm xã còn mơ hồ và chịu ảnh hưởng từ các tổ chức cánh tả ở Trung Quốc Nhận thấy tình hình này, Nguyễn Ái Quốc đã quyết định đến Quảng Châu với mong muốn cải cách tổ chức, dẫn dắt thanh niên Việt Nam theo con đường cách mạng vô sản và học hỏi từ chủ nghĩa Mác-Lênin.
Người cho rằng cần nhanh chóng đến Quảng Châu, nơi gần Việt Nam và có điều kiện thuận lợi, để triển khai các công việc cần thiết nhằm phát triển phong trào cách mạng Mục tiêu là mở lớp huấn luyện cho thanh niên yêu nước Việt Nam tại đây về con đường cứu nước theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, thu hút thanh niên trong nước tham gia Sau khi huấn luyện, các thanh niên sẽ trở về nước hoạt động và tuyên truyền cách mạng Từ kết quả đào tạo, sẽ thành lập một số tổ chức cách mạng của thanh niên, chọn lọc những phần tử trung kiên để chuẩn bị hạt nhân cho việc thành lập một chính đảng vô sản tại Việt Nam.
Quảng Châu đã trở thành căn cứ địa quốc tế của cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Ái Quốc, nơi ông tiến hành các hoạt động chuẩn bị cho sự ra đời của chính đảng công nhân Việt Nam Nhờ sự hỗ trợ của Đảng Cộng sản Trung Quốc, từ đầu năm 1926 đến tháng 4/1927, Nguyễn Ái Quốc đã mở ba lớp huấn luyện chính trị cho 75 thanh niên ưu tú Việt Nam tại Trụ sở số 13 và 13/1 đường Văn Minh Ông không chỉ là giảng viên chính mà còn là tác giả của cuốn sách Đường Kách mệnh, tác phẩm lý luận chính trị vô sản đầu tiên tại Việt Nam, góp phần quan trọng trong việc truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin Sau khóa học, một số học viên được giữ lại làm việc ở nước ngoài, trong khi phần lớn được cử về nước để phát triển các phong trào cách mạng.
Vào tháng 6 năm 1925 tại Quảng Châu, Nguyễn Ái Quốc đã cải tổ Tâm Tâm xã và thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, một tổ chức mang tính chất quá độ, phù hợp với thực tiễn Việt Nam lúc bấy giờ Hội này nhằm giúp những người Việt Nam yêu nước từ các tầng lớp khác nhau dễ dàng tiếp thu chủ nghĩa cộng sản Nguyễn Ái Quốc đã chọn tên Hội thay vì Đảng để thuận lợi hơn trong việc tiếp cận quần chúng và giúp họ hiểu rõ về tổ chức, tôn chỉ và mục đích của Hội, từ đó phát triển lên mức cao hơn Hội được tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân chủ, với cấp dưới phục tùng cấp trên và thiểu số phục tùng đa số, đồng thời lấy tự phê bình và phê bình làm phương châm phát triển Tất cả hội viên phải hoạt động trong quần chúng và giữ bí mật về các hoạt động của Hội.
Hội có mục đích cao cả là hy sinh tính mạng, quyền lợi và tư tưởng để thực hiện cuộc cách mạng dân tộc, nhằm đánh bại thực dân Pháp và giành lại độc lập cho đất nước Sau khi đạt được độc lập, Hội hướng tới việc cách mạng hóa toàn cầu, lật đổ chủ nghĩa đế quốc và thực hiện chủ nghĩa cộng sản.
Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên đã đóng vai trò quan trọng trong việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, chuẩn bị tư tưởng và tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam Thông qua các hội viên và phong trào vô sản hoá, những tư tưởng mới đã thâm nhập vào phong trào công nhân và yêu nước, làm thay đổi tính chất và chiều hướng của cuộc đấu tranh cách mạng, góp phần vào sự thắng lợi của khuynh hướng vô sản.
Nguyễn Ái Quốc đã cho xuất bản báo Thanh Niên, cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên, với số đầu tiên ra ngày 21/6/1925 Báo phát hành hằng tuần bằng tiếng Việt, bao gồm các chuyên mục như xã hội, bình luận, tin tức và diễn đàn Nội dung bài viết ngắn gọn, dễ hiểu, tập trung vào các vấn đề như đế quốc và thuộc địa, cách mạng và cải lương, cũng như lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin Qua báo Thanh Niên, Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên đã thống nhất phương hướng tuyên truyền giáo dục, góp phần quan trọng trong việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, chuẩn bị cho sự hình thành đảng kiểu mới của giai cấp công nhân.
Giai đoạn hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Quảng Châu 1924 -
Năm 1927 không chỉ ảnh hưởng đến phong trào cách mạng Việt Nam mà còn đóng góp quan trọng cho cách mạng Trung Quốc và Quốc tế Cộng sản Tại Quảng Châu, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí đã tham gia tích cực vào các hoạt động của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đồng thời chuẩn bị cho việc thành lập chính đảng của giai cấp vô sản Việt Nam Nguyễn Ái Quốc nhận thức được sự tương đồng giữa bối cảnh lịch sử văn hóa Việt Nam và Trung Quốc, từ đó có nhiều đóng góp cho cách mạng Trung Quốc, tạo nền tảng cho tình hữu nghị giữa hai nước trong các cuộc kháng chiến chống Nhật và Pháp Là thành viên của Quốc tế Cộng sản, Nguyễn Ái Quốc đã kết nối các nhà hoạt động cách mạng từ các quốc gia bị áp bức tại Quảng Châu, tham gia các hội nghị nông dân và công nhân Trung Quốc, và sáng lập Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở Á Đông nhằm đoàn kết các dân tộc trong cuộc chiến chống chủ nghĩa đế quốc Những hoạt động này đã xây dựng tình đoàn kết giữa cách mạng Việt Nam và các phong trào cách mạng khác.
Tại Quảng Châu, Nguyễn Ái Quốc đã theo dõi và chỉ đạo phong trào nông dân ở Trung Quốc và Đông Nam Á, đồng thời nắm bắt tình hình cách mạng tại các quốc gia và dân tộc bị áp bức Ông đã cung cấp thông tin quan trọng về phong trào giải phóng dân tộc ở phương Đông cho Quốc tế Cộng sản, thực hiện phân tích và báo cáo, cũng như viết bài cho tạp chí Thông tin quốc tế Những hoạt động này không chỉ gia tăng ảnh hưởng của Quốc tế Cộng sản mà còn tăng cường mối liên hệ với phong trào cách mạng ở các nước phương Đông, thúc đẩy sự phát triển của phong trào cách mạng giai cấp vô sản toàn cầu.
Thời kỳ 1924 - 1927 tại Quảng Châu, Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh đã có những đóng góp quan trọng cho cách mạng Việt Nam và phong trào vô sản toàn cầu Trong hành trình tìm kiếm con đường cứu nước, Người đã sống và hoạt động cách mạng ở nhiều nơi, đặc biệt là Trung Quốc, nơi Người đã dành gần 10 năm để cống hiến cho sự nghiệp giải phóng dân tộc Thời gian hoạt động ở Quảng Châu là một giai đoạn nổi bật trong cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Thời kỳ 1927 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam, khi Người trở về gần Tổ quốc để thức tỉnh quần chúng Ông đã tổ chức, đoàn kết và huấn luyện nhân dân, dẫn dắt họ trong cuộc đấu tranh giành tự do và độc lập.
Giai đoạn 1928 - 1930
Vào đầu tháng 6 năm 1928, Nguyễn Ái Quốc rời Berlin, khởi đầu hành trình trở về gần Tổ quốc Từ Đức, Người đi qua Thụy Sĩ đến Italia Mặc dù gặp khó khăn từ cảnh sát tại biên giới Thụy Sĩ - Italia, Người vẫn kiên trì vượt qua và đến Milan, sau đó từ Rôma, Người tiếp tục đến Napôli và lên tàu thủy Nhật Bản để đi Xiêm.
Từ tháng 7-1928 đến tháng 11-1929, Nguyễn Ái Quốc đã hoạt động tại Xiêm (nay là Thái Lan) nhằm xây dựng lực lượng cách mạng trong cộng đồng Việt kiều yêu nước Ông khởi đầu tại Băng Cốc và sau đó di chuyển đến Bản Đôn, huyện Phì Chịt, tỉnh Phítxanuloốc Để đảm bảo an toàn, ông đã sử dụng nhiều bí danh như Thọ, Nam Sơn, và Thầu Chín Vào cuối tháng 7-1928, Nguyễn Ái Quốc tiếp tục hành trình đến Đông Bắc Xiêm, bao gồm các địa điểm như Uđon Thani, Xa Vang, Na Khôn Pha Nôm và Noọng Khai, để thiết lập cơ sở và tuyên truyền chủ nghĩa Mác – Lênin cùng phong trào đấu tranh cách mạng, nhằm tạo ảnh hưởng trong nước.
Trong thời gian sinh sống tại Xiêm, Nguyễn Ái Quốc đã hòa mình vào đời sống của cộng đồng Việt kiều chủ yếu là nông dân, thợ thủ công và tiểu thương, tiếp tục các hoạt động như ở Quảng Châu Ông phát hành tờ báo Thân ái, mở lớp đào tạo cho hội viên Việt Nam Cách mạng Thanh niên, và dịch sách Mác xít sang tiếng Việt Nhờ những nỗ lực này, phong trào yêu nước của Việt kiều tại Xiêm đã có những chuyển biến tích cực, các tổ chức cách mạng được củng cố và phát triển, đồng thời mối quan hệ giữa Việt kiều và người Xiêm cũng được thắt chặt Những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc đã tạo ra ảnh hưởng tích cực đối với tình hình trong nước.
Từ tháng 7-1928 đến tháng 11-1929, Nguyễn Ái Quốc, với tên Thầu Chín, đã ít nhất hai lần vượt sông Mê Kông sang thị xã Xavănnakhẹt và bản Xiêng Vang, huyện Noọng Bốc, tỉnh Khăm Muộn của Lào Mục đích của những chuyến đi này là để nghiên cứu tình hình kinh tế, chính trị, xã hội của nhân dân Lào và cộng đồng Việt kiều, cũng như khảo sát thực địa nhằm tìm kiếm con đường bí mật qua Lào để hoạt động tại Việt Nam Trong báo cáo gửi Quốc tế Cộng sản vào ngày 18-2-1930, Người đã thông tin về tình hình Lào và việc không thể trở về Việt Nam.
Hoạt động lý luận của Hồ Chí Minh từ cuối năm 1920 đến đầu năm 1930 .15 2.1 Đông Dương
Bản án chế độ thực dân Pháp
Tác phẩm "Bản án chế độ thực dân Pháp" được Nguyễn Ái Quốc viết bằng tiếng Pháp vào năm 1925-1926, xuất hiện lần đầu trên tờ báo Imprékor của Quốc tế Cộng sản Tại Việt Nam, tác phẩm này được xuất bản lần đầu vào năm 1946, trong bối cảnh chủ nghĩa thực dân Pháp đang thực hiện âm mưu "khai thác triệt để thuộc địa".
Nội dung cơ bản: tác phẩm bao gồm 12 chương, nói lên những tội ác của thực dân Pháp gây ra cho nhân dân An Nam
Thực dân Pháp đã coi thường dân An Nam, xem họ như những kẻ hạ đẳng chỉ biết kéo xe và chịu đòn Tuy nhiên, khi chiến tranh bùng nổ, họ lại gán cho dân An Nam cái danh “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do”, bắt họ làm bia đỡ đạn cho các tướng tá thực dân Dù gọi đó là chế độ lính tình nguyện, thực tế là họ đã sử dụng nhiều chiêu trò, thậm chí bắt bớ và đánh đập để ép buộc dân An Nam tham gia Sau khi chiến tranh kết thúc, thực dân Pháp quay lại đối xử với người dân như súc vật, bất chấp những lời hứa trước đó Họ tiếp tục thực hiện các hành vi quân phiệt và độc ác đối với người dân bản xứ ở các thuộc địa, coi thường mạng sống của họ.
Trong Chương II, bài viết đề cập đến việc thực dân Pháp đầu độc người An Nam nhằm nhồi nhét văn minh "Đại Pháp" Họ đã sử dụng nhiều thủ đoạn tàn nhẫn, buộc mỗi làng xã phải kinh doanh rượu và thuốc phiện, với tỷ lệ 1.500 đại lý bán lẻ cho mỗi 1.000 làng, trong khi chỉ có mười trường học Thực dân đã khai khống dân số để ép buộc người dân tiêu thụ một lượng rượu khổng lồ, không phân biệt tuổi tác và giới tính Họ đã khiến người dân chìm đắm trong rượu và thuốc phiện, làm suy yếu cả thể xác lẫn tinh thần, trong khi rượu được bán ra chủ yếu là nước lã.
- Chương III: “Các quan thống đốc”
Các quan Thống đốc do Pháp bổ nhiệm ở Đông Dương đều là những kẻ tham lam và độc tài Ông Phuốc lạm dụng quyền lực để trừng phạt những người chống đối, trong khi ông Lông chỉ biết đến lợi ích cá nhân Ông Gácbi thì lợi dụng thuộc địa để thu lợi cho bản thân, còn ông Méclanh lại coi thường tính mạng con người, biến cái chết thành trò tiêu khiển Các quan như Giêremi Lơ me và U tơ rây cũng không khác gì, họ tham lam và lạm dụng quyền lực để đàn áp người bản xứ.
- Chương IV: "Các quan cai trị"
Các quan cai trị tự phong mình là cao quý và yêu cầu người dân phải cúi chào, nếu không sẽ phải chịu án tử Người dân bị coi như thú vật, thường xuyên bị đánh đập dù vô tội, chỉ để thỏa mãn cơn giận và làm trò tiêu khiển cho các quan Họ không chỉ hành hạ người dân mà còn tham nhũng, ăn hối lộ, khiến cuộc sống của người nghèo càng thêm khổ sở.
- Chương V: " Những nhà khai hoá"
Những nhà khai hoá da trắng tự coi mình là quý phái và thượng đẳng, xem dân An Nam như súc vật, coi tính mạng họ rẻ rúng và không đáng giá Họ tự cho mình quyền hành hạ, giết chóc để thỏa mãn thú vui, không chỉ những kẻ toàn quyền mà cả những người có ít chức quyền cũng thể hiện sự thượng đẳng, ra sức cướp bóc dân lành Ngay cả những người truyền giáo cũng không kém phần ác độc trong hành động của mình.
- Chương VI: Tệ tham nhũng trong bộ máy cai trị
Hàng năm, ngân sách thuộc địa tiêu tốn một khoản tiền lớn, chủ yếu rơi vào tay những quan chức quyền lực Họ cần tiền cho những nhu cầu cá nhân, cho cuộc sống xa hoa, hoặc cho những hoạt động mà họ cho là cao cả, nhưng thực chất lại là sự lãng phí đồng tiền mà người dân An Nam đã phải vất vả kiếm sống.
Mỗi khi kho bạc cạn kiệt, người dân An Nam phải tìm mọi cách để làm đầy lại, bất kể phương pháp nào, nếu không muốn bị trừng phạt.
- Chương VII: “Bóc lột người bản xứ”
Sau khi chiếm đoạt những ruộng đất màu mỡ, thực dân Pháp đã áp đặt những loại thuế vô lý lên các ruộng đất cằn cỗi, gấp trăm lần thuế đất thời phong kiến Thuế thân và thuế hàng hóa trở thành nỗi ám ảnh cho người dân, khiến nhiều phụ nữ nghèo phải mang xiềng đi quét đường chỉ vì không đủ khả năng nộp thuế Người dân còn phải làm phu, phục vụ tạp dịch, với sự phân biệt rõ ràng giữa người da trắng và người da màu Người dân An Nam luôn phải chịu áp bức, trong khi nông dân bị tước đoạt quyền lợi một cách tàn nhẫn.
Nguyễn Ái Quốc phê phán sự bất công và hình phạt tàn bạo mà chính quyền áp đặt lên người dân Ông hình dung công lý như một người phụ nữ hiền hòa, một tay cầm cân và tay kia cầm kiếm Tuy nhiên, do khoảng cách từ Pháp đến Đông Dương quá xa, nên khi đến nơi, cán cân đã mất thăng bằng và biến thành những thứ như tẩu thuốc phiện hay chai rượu, khiến người phụ nữ chỉ còn lại kiếm để thực hiện những cuộc chém giết, thậm chí đối với cả những người vô tội.
Chương IX: “Chính sách ngu dân, hại nước” chỉ ra rằng để lừa dối dư luận tại Pháp và khai thác người dân bản xứ một cách tinh vi, các thế lực thực dân đã áp dụng chính sách ngu dân triệt để Họ không chỉ đầu độc nhân dân An Nam bằng rượu và thuốc phiện, mà còn kiểm duyệt mọi thông tin, bài báo tiếng Việt và tiếng Pháp không ca ngợi họ Hàng ngàn trẻ em không được đến trường, thanh niên An Nam bị cấm đi du học tại Pháp, dẫn đến tình trạng mù chữ và sự bất công trong xã hội.
- Chương X: “Chủ nghĩa giáo hô ̣i”
Nguyễn Ái Quốc đã sử dụng lối viết hài hước và châm biếm để phê phán sự giả dối của các giáo phẩm và giám mục, những người lợi dụng danh nghĩa truyền giáo để bóc lột tín đồ và nhân dân vô tội ở An Nam.
- Chương XI: “Nỗi khổ nhực của người phụ nữ bản xứ”
Nguyễn Ái Quốc đã trình bày những dẫn chứng mạnh mẽ về số phận bi thảm của phụ nữ và trẻ em, đặc biệt là trẻ em gái, ở nhiều nơi như An Nam, Phết Mơdala, Angiê, Máctiních Họ không chỉ phải chịu đựng sự bóc lột về sức lao động và tài chính, mà còn đối mặt với nguy cơ mất mạng và sự tôn nghiêm, bao gồm cả trinh tiết Những kẻ "khai hoá" không chỉ hành hạ họ một cách dã man mà còn thực hiện các hành vi hiếp dâm đối với thiếu nữ, phụ nữ có chồng và cả những bà góa Thực tế đau thương này cho thấy rõ rằng chế độ thực dân không chỉ là hành động cướp bóc mà còn là sự tàn bạo, hiếp dâm và giết người.
- Chương XII: “Nô nê ̣ thức tỉnh”
Tác giả khuyến khích phong trào đấu tranh của các dân tộc thuộc địa như Đông Dương, Đahomay, và Xyri, thể hiện sự thức tỉnh về sức mạnh và giá trị của giai cấp công nhân Nơi nào có áp bức và bóc lột, nơi đó sẽ có đấu tranh Cách mạng Nga đã chỉ ra phương pháp đấu tranh và hỗ trợ tinh thần, vật chất cho các dân tộc, như Lênin đã nêu trong luận cương về vấn đề thuộc địa Sau Đại hội Bacu, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, Nga vẫn kiên quyết giúp đỡ các dân tộc đang thức tỉnh, minh chứng qua việc thành lập Trường Đại học Phương Đông.
"Bản án chế độ thực dân Pháp" là một dấu mốc quan trọng, thể hiện sự trưởng thành trong ý thức cách mạng của nhân dân Việt Nam Tác phẩm này đáp ứng những yêu cầu cấp thiết của cách mạng Việt Nam, cung cấp một đường lối rõ ràng và đúng đắn nhằm thoát khỏi tình trạng mơ hồ về phương hướng và mục tiêu cách mạng.
Cương lĩnh chính trị của Đảng Cộng sản Việt Nam
Cương lĩnh chính trị của Đảng Cộng sản Việt Nam bao gồm bốn tài liệu chính: Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Chương trình tóm tắt và Điều lệ vắn tắt.
Hoàn cảnh ra đời của các tác phẩm:
Tháng 3-1929, Chi bộ cộng sản đầu tiên ra đời tại Hà Nội Tại Đại hội lần thứ I của HộiViệt Nam Cách mạng Thanh niên, đoàn đại biểu Bắc Kỳ đưa vấn đề thành lập Đảng Cộng sản ra thảo luận Đề nghị đó không được Đại hội chấp nhận, đoàn đại biểu Kỳ bộ Bắc Kỳ bỏ Đại hội ra về và xúc tiến thành lập Đảng Cộng sản Tháng 6-1929, Đông Dương Cộng sản Đảng ra đời tại Hà Nội và nhanh chóng phát triển vào Trung Kỳ và Nam Kỳ Trước ảnh hưởng của Đông Dương Cộng sản Đảng, tháng 7-1929 An Nam Cộng sản Đảng được thành lập Tháng 9-1929, những đảng viên ưu tú của Đảng Tân Việt cũng tuyên bố thành lập Đông Dương Cộng sản liên đoàn.
Sự xuất hiện của nhiều tổ chức cộng sản cùng lúc đã gây ra nguy cơ chia rẽ phong trào công nhân và làm suy yếu cách mạng ở Việt Nam Trước tình hình này, Nguyễn Ái Quốc đã từ Thái Lan đến Hương Cảng để mời đại diện các tổ chức cộng sản tham gia hội nghị hợp nhất Hội nghị có sự tham gia của Đông Dương Cộng sản Đảng và An Nam Cộng sản Đảng, trong khi Đông Dương Cộng sản liên đoàn đã xin gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam sau đó Tại hội nghị, Nguyễn Ái Quốc đã phân tích trách nhiệm của Đảng đối với phong trào công nhân và yêu cầu xoá bỏ chia rẽ để thành lập một đảng cộng sản duy nhất Các đại biểu đã đồng ý với đề xuất của Người và tiến hành hợp nhất thành Đảng Cộng sản Việt Nam Cuối cùng, hội nghị đã thảo luận và thông qua các văn kiện quan trọng như Chánh cương, Sách lược, Chương trình và Điều lệ do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo.
Chánh cương vắn tắt của Đảng xác định rõ các giai đoạn, đối tượng và nhiệm vụ của cách mạng tư sản dân quyền tại Việt Nam, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân tích tình hình lịch sử và xã hội để thúc đẩy sự nghiệp cách mạng.
Chánh cương vắn tắt của Đảng, do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo, xác định rõ mục tiêu tiến hành cách mạng tư sản dân quyền và thổ địa cách mạng để hướng tới xã hội cộng sản Cách mạng Việt Nam được chia thành hai giai đoạn: giai đoạn đầu là cách mạng tư sản dân quyền, bao gồm nhiệm vụ thổ địa cách mạng, và giai đoạn thứ hai là giai đoạn thế giới cách mạng nhằm đạt được xã hội cộng sản.
Chánh cương vắn tắt nhấn mạnh rằng cả đế quốc và phong kiến đều là đối tượng cần phải bị đánh đổ trong cách mạng dân tộc dân chủ Tuy nhiên, nhiệm vụ chống đế quốc và giải phóng dân tộc phải được ưu tiên hàng đầu, trong khi nhiệm vụ chống phong kiến và phân phối ruộng đất cho nông dân sẽ được thực hiện từng bước Mục tiêu chính là tập trung vào việc đối phó với kẻ thù chủ yếu là đế quốc xâm lược và bọn phong kiến tay sai.
Chánh cương vắn tắt chỉ rõ nhiệm vụ cách mạng Việt Nam trong giai đoạn tư sản dân quyền, bao gồm các phương diện xã hội, chính trị và kinh tế Về xã hội, dân chúng được tự do tổ chức, nam nữ bình quyền và phổ thông giáo dục theo công nông hoá Về chính trị, nhiệm vụ là đánh đổ đế quốc Pháp và phong kiến, giành độc lập cho nước Nam, lập chính phủ công - nông - binh và tổ chức quân đội công nông Về kinh tế, cần thu hồi sản nghiệp lớn của đế quốc Pháp để giao cho chính phủ công - nông - binh quản lý, đồng thời thu hồi ruộng đất của đế quốc để chia cho dân cày nghèo "Sách lược vắn tắt của Đảng" đề ra đường lối tập hợp và lôi kéo quần chúng.
Sách lược vắn tắt của Đảng, do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo, xác định Đảng là đội tiên phong của giai cấp vô sản, với mục tiêu thu phục đại bộ phận giai cấp và lãnh đạo nhân dân Đảng cần dựa vào dân cày nghèo để thực hiện cách mạng, chống lại đại địa chủ và phong kiến Đồng thời, Đảng phải liên kết với tiểu tư sản, trí thức, trung nông, Thanh niên và Tân Việt để kéo họ vào phe giai cấp vô sản Đối với phú nông, trung, tiểu địa chủ và tư bản An Nam chưa rõ mặt phản cách mạng, cần lợi dụng và làm cho họ đứng trung lập, trong khi bộ phận đã phản cách mạng thì phải bị đánh đổ.
Chương trình tóm tắt của Đảng nhấn mạnh việc thu hút sự tham gia của mọi tầng lớp nhân dân nhằm phát huy sức mạnh đoàn kết chống lại đế quốc Đồng thời, Đảng khẳng định nguyên tắc hợp tác giai cấp, cần thận trọng trong việc liên lạc với các giai cấp để bảo vệ lợi ích của công nông, tránh rơi vào con đường thoả hiệp Đảng cũng cần tuyên truyền và kết nối với các dân tộc bị áp bức và giai cấp vô sản thế giới, đặc biệt là giai cấp vô sản Pháp, nhằm thực hiện những nhiệm vụ quan trọng và cấp bách trong giai đoạn tư sản dân quyền cách mạng.
Chương trình tóm tắt của Đảng, do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo, gồm năm điểm quan trọng về xây dựng Đảng, tập hợp quần chúng công nông để chuẩn bị cho cách mạng, lật đổ địa chủ và phong kiến, giúp công nông thoát khỏi ách tư bản, và lôi kéo các tầng lớp tiểu tư sản, tư sản bậc trung, trí thức và trung nông, nhằm đánh đổ bọn phản cách mạng Đảng nhấn mạnh sự đoàn kết và hợp tác giai cấp mà không hy sinh lợi ích của công nông, với khẩu hiệu "Việt Nam tự do", đồng thời đoàn kết với vô sản và các dân tộc bị áp bức trên thế giới, đặc biệt là vô sản Pháp Điều lệ vắn tắt của Đảng Cộng sản Việt Nam, cũng do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo, quy định rõ mục tiêu, tổ chức, hoạt động và kỷ luật của Đảng, xác định tên gọi, tôn chỉ mục đích, điều lệ vào Đảng, hệ thống tổ chức, trách nhiệm và quyền lợi của đảng viên, cùng các cấp ủy Đảng, kinh phí và kỷ luật, phản ánh tính chất và nguyên tắc tổ chức của chính đảng mácxít chân chính và cách mạng của giai cấp công nhân Việt Nam.
Ý nghĩa của các tác phẩm:
Các tác phẩm và văn kiện của Hội nghị thành lập Đảng do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo là sự kết tinh những quan điểm lý luận đã được nêu trong Báo cáo về Bắc Kỳ, Trung Kỳ và Nam Kỳ cùng Đường cách mệnh Sự ra đời của các tác phẩm này đã hình thành đường lối, phương pháp, chiến lược và sách lược của cách mạng Việt Nam, đặc biệt là trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc Đây là Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng, mang ý nghĩa chỉ đạo cho toàn bộ quá trình cách mạng, nhất là trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân tại Việt Nam Các tác phẩm này thể hiện tinh thần cách mạng sáng tạo của Nguyễn Ái Quốc, kết hợp lý luận với thực tiễn và vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin để giải quyết quan hệ dân tộc và giai cấp Thắng lợi của cách mạng Việt Nam, đặc biệt là Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đã chứng minh tính khoa học và cách mạng trong tư tưởng của Nguyễn Ái Quốc.