Hoạt động 1: Hình dạng và kích thước của tế bào Hoạt động của giáo viên và HS Nội dung a Tìm hiểu hình dạng của tế bào a Tìm hiểu hình dạng của tế bào - Gviên yêu cầu hsinh đọc thông tín[r]
(1)Ngày soạn: 17/8/2014 Ngày giảng: MỞ ĐẦU tIẾT 1:đặc điểm thể sống nhiÖm vô cña sinh häc A Mục tiêu: Học xong bài này học sinh cần đạt mục tiêu sau: Kiến thức: - Nêu đặc điểm chủ yếu thể sống - Phân biệt vật sống và vật không sống Kỹ năng: Rèn kỹ tìm hiểu đời sống hoạt động sinh vật Thái độ: Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, yêu thích môn học B Phương tiện dạy học: Chuẩn bị giáo viên: Tranh vẽ vài nhóm sinh vật - Hình 2.1Sgk Chuẩn bị học sinh: Đọc trước bài C Tiến trình lên lớp I Tổ chức : Sĩ số: II Kiểm tra bài cũ : III Các hoạt độn dạy học - Giới thiệu bài mới: Hằng ngày chúng ta tiếp xúc với các loại đồ vật, cây cối, vật khác Đó là giới vật chất quanh ta, chúng bao gồm các vật không sống và vật sống -Các hoạt động: Hoạt động 1: Nhận dạng vật sống và vật không sống Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên cho hoc sinh kể tên số: Cây, con, đồ vật xung quanh chọn cây, con, đồ vật đại diện để quan sát - Học sinh tìm sinh vật gần với đời sống như: Cây nhãn, cây cải, cây đậu… gà, lợn…cái bàn, ghế… - GV yêu cầu HS trao đổi nhóm và trả Nội dung (2) lời câu hỏi: + Con gà, cây đậu cần điều kiện gì để sống? + Cái bàn có cần điều kiện giống gà và cây đậu không? + Sau thời gian chăm sóc đối tượng nào tăng kích thước và đối tượng nào không tăng? HS- Chọn đại diện: gà, cây đậu, cái bàn - Các nhóm thảo luận: + Cần thức ăn, nước uống, không khí( oxi) + Không cần * Kết luận : - Vật sống: lấy thức ăn, nước + Con gà, cây đậu lớn lên Cái bàn uống, lớn lên, sinh sản không thay đổi - Vật không sống: không lấy thức ăn, không lớn lên - GV gọi HS trả lời HS:- Đại diện nhóm trình bày ý kiến nhóm -> nhóm khác bổ sung - GV khẳng định lại ý kiến đúng - GV cho HS tìm thêm số ví dụ vật sống và vật không sống HS:- Đại diện nhóm trình bày ý kiến nhóm -> nhóm khác bổ sung - Gv yêu cầu Hs rút kết luận Hoạt động 2: 2.Đặc điểm thể sống Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên cho Hs quan sát bảng Sgk trang - Hs quan sát bảng Sgk trang GV : Treo b¶ng kÎ s½n mÉu nh SGK hớng dẫn HS đánh dấu vào các mục ( có thể gợi ý cho HS trao đổi chÊt HS : Hoµn thiÖn b¶ng vµo vë ba× tËp Nội dung (3) ->§¹i diÖn nhãm hoµn thµnh b¶ng - Giáo viên hỏi: Qua bảng trên hãy cho biết đặc điểm thể sống? - Hs trả lời: trao đổi chất với môi trường, lớn lên và sinh sản ->Rót kÕt luËn * Kết luận: Đặc điểm thể sống là: - Trao đổi chất với môi trường - Lớn lên, sinh sản Hoạt động 3: Sinh vật tự nhiên Hoạt động giáo viên và HS Nội dung a) Sự đa dạng giới Sinh vật a) Sự đa dạng giới Sinh vật - Giáo viên treo bảng phụ có bài tập trang Sgk, yêu cầu hs làm bài tập - Học sinh lên bảng hoàn thành bảng thống kê trang Sgk và ghi tiếp số cây, khác - Giáo viên đặt câu hỏi: + Qua bảng thống kê em có nhận xét gì giới sinh vật? + Sự phong phú môi trường, kích thước, khả di chuyển SV nói lên điều gì? HS:- Nhận xét theo cột dọc, bổ sung: đa dạng, phong phú có nhiều loại khác - Trao đổi theo nhóm để rút kết luận: Sinh vật đa dạng b) Các nhóm sinh vật: - Giáo viên cho hs quan sát bảng thống kê và trả lời câu hỏi: + Có thể chia giới SV làm nhóm? *KÕt luËn: Sinh vËt ®a d¹ng vÒ n¬i sèng ,h×nh d¹ng , kÝch thíc b) Các nhóm sinh vật: *KÕt luËn - Sinh vạt tự nhiên chia thành + Chia SV thành nhóm dựa vào nhóm lớn như: Vi khuẩn, nấm, động đặc điểm nào? vật, thực vật… - Học sinh nghiên cứu độc lập thông tin + Chia thành nhóm lớn: Vi khuẩn, (4) nấm, thực vật, động vật + Động vật: Di chuyển; Thực vật: Có màu xanh; Nấm: Không có màu xanh; Vi sinh vật: Vô cùng nhỏ bé Hoạt động 4:4 Nhiệm vụ Sinh học Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên cho Hs đọc Sgk trang - Giáo viên hỏi: Nhiệm vụ sinh học là gì? - Hs đọc thông tin tóm tắt nội dung chính để trả lời câu hỏi - Giáo viên gọi 1->3 Hs trả lời Nội dung * Kết luận : - Nhiệm vụ Sinh học: Nghiên cứu hình thái, cấu tạo đa dạng sinh vật nói chung và thực vật nói riêng dể sử dụng hợp lí, phát triển và bảo vệ chúng phục vụ đời sống người là nhiệm vụ Thực vật học sinh học - Giáo viên yêu cầu Hs đọc to nội dung: Nhiệm vụ Thực vật học cho lớp nghe - Hs nghe bổ sung, nhắc lại phần trả lời bạn - Hs nhắc lại nội dung vừa nghe, ghi nhớ IV.Củng cố bài học: 5' - Học sinh đọc kết luận cuối bài - Kiểm tra đánh giá: + Thế giới SV đa dạng thể nào? + Người ta chia SV tự nhiên thành nhóm?Kể tên các nhóm? + Nêu nhiệm vụ Sinh học và Thực vật học? Giáo viên cho Hs trả lời câu hỏi 1,2 Sgk V Hướng dẫn nhà: 3' - Học bài, làm bài tập - Chuẩn bị sau: số tranh ảnh sinh vật tự nhiên - Chuẩn bị sau: Ôn lại kiến thức quang học sách Tự nhiên xã hội Sưu tầm tranh ảnh thực vật nhiều môi trường Ngày soạn: 17/8/2014 Ngày giảng: (5) TIẾT 2:ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA THỰC VẬT A Mục tiêu: Học xong bài này học sinh cần đạt mục tiêu sau: Kiến thức: - Nắm đặc điểm chung thực vật - Hiểu đa dạng, phong phú thực vật Kỹ năng: Rèn kỹ quan sát, so sánh Thái độ: Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, bảo vệ thực vật B Phương tiện dạy học Chuẩn bị giáo viên: Tranh ảnh khu rừng, vườn cây, sa mạc, hồ nước Chuẩn bị học sinh: Tranh ảnh các loài thực vật sống trên Trái Đất Ôn lại kiến thức quang hợp sách "Tự nhiên xã hôi" C Tiến trình lên lớp I Tổ chức Sĩ số: II Kiểm tra bài cũ : C©u hái 1: Nªu nhiÖm vô c¶u sinh häc C©u hái 2: NhiÖm vô cña thùc vËt häc lµ g× ? III Các hoạt động dạy học Giới thiệu bài: - Giới thiệu bài mới: bài trước chúng ta đã học đa dạng thực vật Vậy đặc điểm chung thực vật là gi ? Bài hôm chúng ta tìm hiểu Các hoạt động: Hoạt động 1: Sự phong phú, đa dạng Thực vật Hoạt động giáo viên - Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát tranh Thảo luận câu hỏi Sgk trang 11 - Học sinh quan sát hình Sgk và các tranh ảnh mang theo Thảo luận - Giáo viên quan sát các nhóm có thể nhắc nhở hay gợi ý cho nhóm có học lực yếu - Giáo viên chữa cách gọi 1->3 hs đại Hoạt động học sinh (6) diện nhóm trình bày HS:- Đưa ý kiến: + Thực vật sống nơi trên Trái Đất, sa mạc ít thực vật còn đồng phong phú + Cây sống trên mặt nước rễ ngắn, thân xốp GV : §a mét sè thùc vËt cã kÝch thíc lín( c©y bao b¸p ,chß chØ )TV cã kÝch thíc * Kết luận 1: nhá ( bÌo tÊm ) Thực vật sống nơi trên Trái - Giáo viên yêu cầu hs rút kết luận Đất, chúng có nhiều dạng khác nhau, thích nghi với môi trường sống thực vật Hoạt động 2:2 Đặc điểm chung thực vật Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên cho Hs làm bài tập mục trang 11 Sgk - Giáo viên treo bảng phụ - Yêu cầu hs trả lời - Hs lên viết trên bảng Giáo viên - Hs nhận xét: Nội dung - Giáo viên đưa số tượng yêu cầu hs nhận xét hoạt động sinh vật: + Con gà, mèo: chạy, + Cây trồng vào chậu đặt cửa sổ thời gian cong chỗ sáng HS:Động vật có di chuyển còn thực vật không di chuyển và có tính hướng sáng *KÕt luËn : Thùc vËt cã kh¶ n¨ng chÕ t¹o chÊt dinh dìng , kh«ng cã kh¶ n¨ng di chuyÓn, ph¶n øng chËm víi m«i trêng -> Từ đó rút đặc điểm chung Thực vật IV.Củng cố bài hoc: - Học sinh đọc kết luận cuối bài - Kiểm tra đánh giá: + Thực vật sống nơi nào trên Trái Đất? + Đặc điểm chung Thực vật là gì? V Hướng dẫn nhà: - Học bài, làm bài tập - Chuẩn bị sau: + Tranh cây hoa hồng, hoa cải (7) + Theo nhóm: Mẫu cây dương xỉ, cây cỏ Bồ lý ngày tháng năm 2014 Ký duyệt tổ CM ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… Ngày soạn: 23/8/2014 Ngày giảng: TIẾT 3: CÓ PHẢI TẤT CẢ THỰC VẬT ĐỀU CÓ HOA? A Mục tiêu: Học xong bài này học sinh cần đạt mục tiêu sau: Kiến thức: - Biết quan sát, so sánh để phân biệt cây có hoa và cây không có hoa dựa vào đặc điểm quan sinh sản( hoa, quả) - Phân biệt cây năm và cây lâu năm Kỹ năng: Rèn kỹ quan sát, so sánh Thái độ: Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ, chăm sóc thực vật B Phương tiện dạy học Chuẩn bị giáo viên: Tranh vẽ phóng to hình 4.1, 4.2 Sgk (8) Mẫu cây cà chua, đậu có hoa, quả, hạt Chuẩn bị học sinh: Sưu tầm tranh cây dương xỉ, rau bợ… C Tiến trình lên lớp I Tổ chức Sĩ số: Lớp 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: Câu 1: Thực vật sống nơi nào trên trái đất ? Cho VD C©u 2: §Æc ®iÓm chung cña thùc vËt lµ g×? III Các hoạt động dạy học - Giới thiệu bài mới: Sgk - Các hoạt động: Hoạt động 1: Thực vật có hoa và thực vật không có hoa Hoạt động giáo viên và HS Nội dung - Giáo viên cho hs quan sát các quan cây cải - Giáo viên hỏi: + Cây cải có loại quân nào? (HS: loại: Cơ quan sinh dưỡng và quan sinh sản.) + Chức loại? + Rễ, thân, lá là quan gì cây? Chức năng? (HS: Là quan sinh dưỡng, chức nuôi dưỡng cây.) + Hoa, quả, hạt là quan gì cây? Chức năng? (HS:Là quan sinh sản, chức năng: Sinh sản để trì nòi giống.) - yêu cầu hs hoạt động nhóm hoàn thành bảng Sgk - Hs quan sát tranh, hoàn thành bảng - yêu cầu hs lên bảng, nhóm khác nhận xét, bổ sung - giáo viên lưu ý cho hs cây dương xỉ (9) không có hoa có quan sinh sản đặc biệt - Giáo viên hỏi: Dựa vào đặc điểm có hoa thực vật thì có thể chia thành nhóm? - Giáo viên kết luận lại GV : GDMT: Dựa vào bảng kết quả,liên hệ thực tế tích hợp giáo dục môi trường cho HS: Cơ quan sinh dưỡng có chức nuôi dưỡng cây, quan sinh sản có chức trì và phát triển nòi gioáng, vì theá caùc cô quan treân luoân coù mối quan hệ chặt chẽ với Chúng ta phaûi bieát baûo veä vaø chaêm soùc cho cây xanh không chặt pháhoặc bẻ phận nào cây (Trừ lí cần thieát) GV: Yêu cầu HS dựa vào quan sinh dưỡng và quan sinh sản có thể chia thực vật thành nhóm? Đó lànhóm gì? HS: Chia làm hai nhóm: Nhóm thực vật có hoa và thực vật không có hoa GV: Em haõy neâu ñaëc ñieåm phaân bieät thực vật có hoa và thực vật không có hoa? HS: Trả lời và rút kết luận * Lieân heä GDMT cho hoïc sinh: Hs chæ tính đa dạng thực vật cấu tạo và chức Hình thành cho hs mối liên hệ các quan tổ chức thể, thể với môi trường, nhóm lên ý thức chăm sóc và bảo vệ thực vật * Kết luận : Thực vật có hai nhóm: Thực vật có hoa và thực vật không có hoa - Thực vật có hoa: là thực vật mà quan sinh sản là hoa, quả, hạt - Thực vật không có hoa: quan sinh sản không phải là hoa, quả, hạt Thực vạt có hoa gồm loại quan - Cơ quan sinh dưỡng: Rê, thân, lá có chức nuôi dưỡng cây - Cơ quan sinh sản: hoa, quả, hạt có chức sinh sản, trì và phát triển nòi giống Hoạt động 2:2 Cây năm và cây lâu năm Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên viết lên bảng số cây như: Nội dung (10) + Cây lúa, cây ngô, mướp -> gọi là cây năm + Cây hồng xiêm, mít, vải -> gọi là cây lâu năm - Giáo viên hỏi: Tại người ta lại nói vậy? Thực vật đó hoa, kết bao nhiêu lần vòng đời? - Hs thảo luận theo nhóm - Có thể là: Lúa sống ít thời gian, thu hoạch cây * Kết luận : Các cây to cho nhiều Cây năm hoa, kết lần vòng đời - Giáo viên yêu cầu hs trả lời, rút kết Cây lâu năm hoa, kết nhiều luận lần vòng đời - Hs trả lời, hs khác nhận xét, bổ sung - Hs rút kết luận cây năm và cây lâu năm IV.Củng cố bài hoc: - Học sinh đọc kết luận cuối bài - Kiểm tra đánh giá: Hs trả lời câu hỏi 1,2,3 Sgk V Hướng dẫn nhà: - Học bài, làm bài tập Đọc mục " Em có biết" - Chuẩn bị sau: Chuẩn bị số rêu tường -Hoïc thuoäc baøi -Laøm baøi taäp 3/SGK -Hoàn thành bài tập bài tập * Đối với bài học tiết học sau: “ Kính lúp, kính hiển vi và cách sử dụng” Chú ý quan sát mô tả cấu tạo kính lúp và kính hiển vi -Mỗi nhóm chuẩn bị số cành thực vật Ngày soạn: 23/8/2014 Ngày giảng: CHƯƠNG I: TẾ BÀO THỰC VẬT Tiết THỰC HÀNH: KÍNH LÚP, KÍNH HIỂN VI VÀ CÁCH SỬ DỤNG A Mục tiêu (11) Học xong bài này học sinh cần đạt mục tiêu sau: Kiến thức: Nhận biết các phận kính lúp và kính hiển vi Biết cách sử dụng kinh lúp và kính hiển vi Kỹ năng: Rèn kỹ thực hành Thái độ: Có ý thức giữ gìn và bảo vệ kính lúp và kính hiển vi B Phương tiện dạy học: Chuẩn bị giáo viên: Kính lúp cầm tay, kính hiển vi Mẫu: vài bông hoa, rễ nhỏ Chuẩn bị học sinh: đám rêu, rễ hành C Tiến trình lên lớp I Tổ chức Sĩ số: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: Phân biệt cây năm và cây lâu năm III Các hoạt động dạy học a Giới thiệu bài: -Muốn có hình ảnh phóng to vật thật ta phải dùng kính lúp và kính hiển vi b Các hoạt động: Hoạt động 1: Kính lúp và cách sử dụng Hoạt động giáo viên và HS Nội dung a) Tìm hiểu cấu tạo kính lúp a) Tìm hiểu cấu tạo kính lúp - Gviên yêu cầu hsinh đọc thông tín Sgk và cho biết kính lúp có cấu tạo ntn? - Học sinh đọc thông tin Cấu tạo kính lúp: Kính lúp gồm phần - Hsinh trả lời, ghi nhớ cấu tạo kính lúp - Tay cầm kim - Hs trả lời cấu tạo kính lúp loại( nhựa) - Tấm kính trong, lồi mặt b) Cách sử dụng kính lúp cầm tay: có khả phóng to ảnh vật từ - Gviên yêu cầu hs đọc Sgk, quan sát 20 lần hình 5.2 Sgk - Học sinh đọc Sgk - Hs sử dụng và trình bày cách sử dụng kính lúp c) Tập quan sát mẫu kính kúp - Gviên qsát, kiểm tra tư thể đặt kính lúp b) Cách sử dụng kính lúp cầm tay (12) hs - Hsinh quan sát cây rêu và vẽ vào giấy - Để mặt kính sát vật mẫu, từ từ đưa kính lên nhìn rõ vật c) Tập quan sát mẫu kính kúp Hoạt động 2: Kính hiển vi và cách sử dụng Hoạt động giáo viên và HS Nội dung a) Cấu tạo kính hiển vi: a) Cấu tạo kính hiển vi: - Gviên yêu cầu hs hoạt động nhóm nghiên cứu cấu tạo kính hiển vi Kính hiển vi có phần chính: - Gviên gọi đại diện lên trình bày - Chân kính - Học sinh hoạt động nhóm thảo luận - Thân kính cấu tạo kính hiển vi - Bàn kính - Đại diện nhóm lên trình bày, nhóm khác bổ sung b) Cách sử dụng: - Đặt và cố định tiêu trên bàn b) Cách sử dụng: kính - Giáo viên nêu cách sử dụng và làm - Điều chỉnh ánh sáng gương thao tác sử dụng kính để lớp cùng phản chiếu ánh sáng theo dõi - Sử dụng hệ thống ốc điều chỉnh để quan sát rõ vật mẫu IV.Củng cồ bài học: - Học sinh đọc kết luận cuối bài - Kiểm tra đánh giá: Trình bày cấu tạo, cách sử dụng kính lúp và kính hiển vi V Hướng dẫn nhà: - Học bài, làm bài tập Đọc mục " Em có biết" - Chuẩn bị sau: Mỗi nhóm mang củ hành tây, cà chua chín Bồ lý ngày tháng năm 2014 Ký duyệt tổ CM ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… _ (13) Ngày soạn:4/9/2014 Ngày giảng: TIẾT 5: THỰC HÀNH: QUAN SÁT TẾ BÀO THỰC VẬT A Mục tiêu: Học xong bài này học sinh cần đạt mục tiêu sau: Kiến thức: - Tự làm tiêu tế bào thực vật( tế bào vẩy hành tế bào thịt cà chua chín) Kỹ năng: - Có kỹ nâng sử dụng kính hiển vi - Tập vẽ hình quan sát trên kính hiển vi Thái độ: - Bảo vệ, giữ gìn dụng cụ - Trung thực, vẽ hình quan sát B Phương tiện dạy học: Chuẩn bị giáo viên: - Biểu bì vẩy hành và thịt cà chua chín - Tranh phóng to củ hành và tế bào vẩy hành, cà chua chín và tế bào thịt cà chua - Kính hiển vi Chuẩn bị học sinh: Học lại bài kính hiển vi C Tiến trình lên lớp: I Tổ chức : lớp 6A…………………6B……….…… 6C………… II Kiểm tra bài cũ : Nêu cấu tạo và cách sử dụng kính lúp, kính hiển vi III Các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Quan sát tế bào kính hiển vi Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên yêu cầu các nhóm đọc cách tiến hành lấy mẫu và quan sát mãu trên kính - Học sinh quan sát H.6.1 Sgk - Đọc và nhắc lại các thao tác Nội dung a,Quan sát tế bào biểu bì vảy hành kính hiển vi -Bóc vảy hành tươi, dùng kim mũi mác rạch ô vuông lột ô nhỏ cho vào đĩa - Gv làm mẫu tiêu đó để hs cùng quan -Đật mảnh vảy hành vào giọt nước trên sát kính -HS: Chọn người chuẩn bị kính, còn lại -Đặt và có định tiêu chuẩn bị tiêu hướng dẫn -Quan sát - Tiến hành làm chú ý: tế bào vẩy hành b,Quan sát tế bào thịt cà chua chín cần lấy lớp thật mỏng trải phẳng không bị gập, tế bào thịt cà chua lấy lớp mỏng - Gv tới các nhóm giúp đỡ, nhắc nhở, giải đáp thắc mắc hs (14) Hoạt động 2: Vẽ hình đã quan sát kính Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên treo tranh phóng to giới thiệu: + Củ hành và tế bào biểu bì vảy hành + Quả cà chua và tế bào thịt cà chua - Giáo viên hướng dẫn hs cách vừa quan sát, vừa vẽ hình - Học sinh quan sát tranh,nghe giáo viên giảng Nội dung - Hs đối chiếu tranh với hình vẽ nhóm mình, phân biệt vách ngăn tế bào Học sinh vẽ hình vào - Học sinh vẽ hình vào - Hs đổi tiêu bản, quan sát - Hs đổi tiêu bản, quan sát - Nếu còn thời gian Gv cho hs đổi tiêu nhóm này cho nhóm khác để có thể quan sát tiêu IV Củng cố bài học: - Học sinh tự nhận xét nhóm thao tác làm tiêu bản, sử dụng kính hiển vi, kết - Kiểm tra đánh giá: Giáo viên đánh giá chung buổi thực hành Cho điểm các nhóm làm tốt, nhắc nhở nhóm nào chưa tích cực Phần cuối: Lau kính xếp lại vào hộp Vệ sinh lớp học V Hướng dẫn nhà: - Học bài, làm bài tập - Chuẩn bị sau: Chuẩn bị số tranh ảnh hình dạng các tế bào thực vật _ Ngày soạn : 6/9/2014 Ngày dạy : TIẾT 6: CẤU TẠO TẾ BÀO THỰC VẬT A Mục tiêu Học xong bài này học sinh cần đạt mục tiêu sau: Kiến thức: Các quan thực vật cấu tạo tế bào (15) Những thành phần cấu tạo chủ yếu tế bào Khái niệm mô Kỹ năng: Rèn kỹ quan sát hình vẽ Nhận biết kiến thức Thái độ: Yêu thích môn học B Phương tiện dạy học Chuẩn bị giáo viên: Tranh phóng to hình 7.1 - 7.5Sgk Chuẩn bị học sinh: Sưu tầm tranh ảnh tế bào thực vật C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: Sĩ số: Lớp 6C: II Kiểm tra bài cũ : - Kiểm tra bài cũ: Giáo viên cho hs nhắc lại đặc điểm tế bào biểu bì vẩy hành III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Hình dạng và kích thước tế bào Hoạt động giáo viên và HS Nội dung a) Tìm hiểu hình dạng tế bào a) Tìm hiểu hình dạng tế bào - Gviên yêu cầu hsinh đọc thông tín Sgk mục trả lời câu hỏi: + Tìm điểm giống cấu tạo rễ, thân, lá? - Học sinh quan sát hình 7.1 - 7.3Sgk t23 trả lời câu hỏi - Hs thấy điểm giống đó là cấu tạo nhiều tế bào - Gv lưu ý có thể hs nói là ô nhỏ, giáo viên chỉnh ô nhỏ đó là tế bào - Gv cho hs quan sát lại hình Sgk + tranh -> nhận xét hình dạng tế bào - Gv hỏi: Trong cùng quan tế bào có giống không? - HS:Trả lời: Giống b) Tìm hiểu kích thước tế bào: b) Tìm hiểu kích thước tế bào: - Gv yêu cầu hs nghiên cứu Sgk rút nhận xét kích thước tế bào Hsinh đọc thông tin và xem bảng kích thước tế bào Sgk T24 tự rút nhận xét - Hs trình bày, hs khác nhận xét, bổ sung (16) - Gv thông báo thêm số tế bào có kích thước nhỏ (mô phân sinh ngọn), tế bào sợi gai dài… * Kết luận : - Gv yêu cầu hs rút kết luận Cơ thể thực vật cấu tạo tế bào Các tế bào có hình dạng và kích thước khác Hoạt động 2: Cấu tạo tế bào Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên yêu cầu hs nghiên cứu độc lập nội dung SgkT24 - Học sinh đọc thông tin Sgk kết hợp quan sát hình 7.4sgk - Xác định các phận tế bào ghi nhớ Nội dung * Kết luận TÕ bµo thùc vËt gåm: + Vách tế bào-> để tế bào có hình dạng định + Mµng sinh chÊt -> Bao bäc chÊt tÕ bµo + ChÊt tÕ bµo (cã chøa chÊt diÖp lôc) -> Nơi diễn hoạt động sống tế bào - Gv treo tranh cõm: Sơ đồ cấu tạo tế bào + Nhân-> Điều khiển hoạt động sống tế bµo thực vật - Gọi hs lên các phận tế bào trên + Ngoµi cßn cã c¸c kh«ng bµo-> Chøa dÞch tÕ bµo tranh - Hs lên tranh và nêu chức phận Hs khác nhận xét, bổ sung - Gv nhận xét có thể cho điểm - Gv mở rộng: lục lạp chất tế bào có chứa hầu hết cây có màu xanh và góp phần vào quá trình quang hợp - Gv tóm tắt,hỏi: Vậy cấu tạo tế bào thực vật gồm thành phần nào? Hoạt động 3: Mô Hoạt động giáo viên và HS Nội dung - Giáo viên treo tranh các loại mô yêu cầu hs *KÕt luËn : M« gåm mét nhãm tÕ bµo cã h×nh quan sát, Gv hỏi: cÊu t¹o gièng nhaucïng thùc hiÖn mét + Nhận xét cấu tạo, hình dạng các tế bào d¹ng chøc n¨ng cùng loại mô, các loại mô khác nhau? - Học sinh quan sát tranh, trao đổi nhanh nhóm đưa nhận xét ngắn gọn - Yêu cầu hs rút kết luận: Mô là gì? - Hs trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung - Gv bổ sung thêm vào kết luận hs: Chức các tế bào mô là mô phân sinh làm cho các quan thực vật lớn (17) lên IV.Củng cố bài học: - Học sinh đọc kết luận cuối bài - Kiểm tra đánh giá: Hs trả lời câu hỏi 1,2,3 Sgk Hs giải ô chữ nhanh V Hướng dẫn nhà: - Học bài, làm bài tập Đọc mục " Em có biết" Ngày tháng năm 2013 Ký duyệt tổ chuyên môn ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………… A Ngày soạn :11/9/2014 Ngày dạy : Tiết 7:SỰ LỚN LÊN VÀ PHÂN CHIA CỦA TẾ BÀO Mục tiêu Học xong bài này học sinh cần đạt mục tiêu sau: Kiến thức: Trả lời câu hỏi: Tế bào lớn lên, phân chia nào? Hiểu ý nghĩa lớn lên và phân chia tế bào thực vật Chỉ có tế bào mô phân sinh có khả phân chia Kỹ năng: Rèn kỹ quan sát hình vẽ tìm tòi kiến thức Thái độ: Yêu thích môn học B Phương tiện dạy học Chuẩn bị giáo viên: Tranh phóng to H8.1,2 Sgk Chuẩn bị học sinh: Ôn lại khái niệm trao đổi chất cây xanh C Tiến trình lên lớp: I Tổ chức: lớp 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ : C©u : TÕ bµo thùc vËt gåm nh÷ng thµnh chñ yÕu nµo? C©u : M« lµ g× ? KÓ tªn mét sè lo¹i m« III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Sự lớn lên tế bào Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên treo tranh yêu cầu học sinh hoạt động nhóm, nghiên cứu Sgk, trả lời câu hỏi: Nội dung (18) + Tế bào lớn lên nào? + Nhờ đâu tế bào lớn lên được? - Gv gợi ý: + Tế bào trưởng thành là tế bào không lớn thêm và có khả sinh sản + Khi tế bào lớn phận nào tăng kích thước, phận nào nhiều lên? + Màu vàng không bào - Gv yêu cầu học sinh trả lời, rút kết luận - Học sinh đọc thông tin, kết hợp quan sát hình, trao đổi nhóm - Hs trả lời: Tế bào tăng kích thước, vách tế bào lớn lên, chất tế bào nhiều lên, không bào to Tế bào lớn lên nhờ trao đổi chất - hs lưu ý gợi ý giáo viên để trả lời - Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung * Kết luận : - - Hs rút kết luận Tế bào non có kích thước nhỏ, lớn dần thành tế bào trưởng thành nhờ quá trình trao đổi chất Hoạt động 2: Sự phân chia tế bào Hoạt động giáo viên và HS - Gviên yêu cầu hs nghiên cứu Sgk theo nhóm - Gv viết sơ đồ trình bày mối quan hệ lớn lên và phân chia tế bào: Lớn dần + Tế bào non -> tế bào trưởng phân chia thành > tế bào non - Gv yêu cầu thảo luận nhóm trả lời câu hỏi Sgk - Gv gợi ý lớn lên các quan thực vật hai quá trình: + Phân chia tế bào + Sự lớn lên tế bào - Học sinh đọc thông tin sgk, quan sát hình để nắm phân chia tế bào - Hs theo dõi sơ đồ và nghe giảng Nội dung (19) - Hs thảo luận, trả lời: +Quá trình phân chia:Sgk +Tế bào mô phân sinh có khả phân chia + Các quan thực vật lớn lên nhờ tế bào phân chia - Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ * Kết luận sung * C¸c tÕ bµo ë m« ph©n sinh cã kh¶ n¨ng - Gv tổng kết nội dung - Gv đưa câu hỏi: Sự lớn lên và phân chia ph©n chia , tõ 1tÕ bµo ph©n chia thµnh tÕ bµo míi tế bào có ý nghĩa gì thực vật? * TÕ bµo ph©n chia vµ lín lªn gióp c¬ thÓ thùc vËt lín lªn IV.Củng cố bài học: - Học sinh đọc kết luận cuối bài - Kiểm tra đánh giá: Học sinh trả lời câu hỏi Sgk Bµi tËp Chọn câu trả lời đúng C¸c tÕ bµo ë m« nµo cã kh¶ n¨ng ph©n chia a M« che chë b Mô nâng đỡ c M« ph©n sinh Trong c¸c tÕ bµo sau tÕ bµo nµo cã kh¶ n¨ng ph©n chia a TÕ bµo b TÕ bµo trëng thµnh c TÕ bµo giµ V Hướng dẫn nhà: - Học bài, làm bài tập - Chuẩn bị sau: Mỗi nhóm mang số cây có rễ rửa sạch: Cây rau cải, cam, nhãn, rau dền, hành, cỏ _ Ngµy so¹n 11/9/2014 Ngµy gi¶ng: ch¬ng II rÔ Tiết 8: CÁC LOẠI RỄ CÁC MIỀN CỦA RỄ A Mục tiêu: Học xong bài này học sinh cần đạt mục tiêu sau: Kiến thức: Nhận biết và phân biệt loại rễ chính: Rễ cọc và rễ chùm Phân biệt cấu tạo và chức các miền rễ Kỹ năng: (20) Rèn kỹ quan sát, so sánh, kỹ hoạt động nhóm Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật B Phương tiện dạy học Chuẩn bị giáo viên: số cây có rễ: cây rau cải, cây nhãn, cây rau dền, cây hành… Tranh phóng to H9.1, 9.2,9.3Sgk Miếng bìa ghi sẵn các miền rễ, các chức rễ, phiếu học tập mẫu Chuẩn bị học sinh: Cây có rễ: cây rau cải, cây mít, cây hành, cỏ dại, đậu C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: lớp 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: Trình bày quá trình phân chia tế bào? Nêu ý nghĩa lớn lên và phân chia tế bào III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Các loại rễ : Hoạt động giáo viên và HS Nội dung - Giáo viên phát phiếu học tập yêu cầu học sinh hoạt động nhóm, đặt rễ cây lên bàn, chia rễ cây thành nhóm, hoàn thành bài tập phiếu - Học sinh nhận phiếu học tập - Hs đặt tất cây có rễ nhóm lên bàn - Hs kiểm tra, quan sát thật kỹ, tìm rễ giống đặt vào nhóm - Gv quan sát, giúp đỡ nhóm hs học lực trung bình và yếu - Gv hướng dẫn ghi phiếu học tập( chưa chữa bài tập 1) - Hs nghe gv hướng dẫn, thống tên cây nhóm, ghi phiếu học tập bt - Gv yêu cầu hs tiếp tục làm bài tập 2, treo tranh câm H.9.1( sgk tr.29) để hs quan sát - Gv yêu cầu hs dọc btập đã làm cho hs khác nhận xét, bổ sung các nhóm.Gv chữa, chọn nhóm hoàn chỉnh để nhắc lại cho lớp - Hs nghe gv hướng dẫn, thống tên cây nhóm, ghi phiếu học tập bt (21) - Gv cho các nhóm đối chiếu các đặc điểm rễ với tên cây nhóm A, B bt đã phù hợp chưa?Nêu chưa thì chuyển các cây nhóm cho đúng - Gv yêu cầu hs làm bt3, gv gợi ý dựa vào đặc điểm rễ có thể gọi tên rễ( nêu học sinh gọi nhóm A là rễ thẳng thì gv chỉnh lại là rễ cọc) - Hs làm bt3-> nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét, thống tên rễ cây nhóm là rễ cọc và rễ chùm - Hs đọc to phiếu đã chữa nhóm cho lớp nghe - Hs trả lời, làm bt, hs khác nhận xét, bổ sung - Gv hỏi: Đặc điểm rễ cọc và rễ chùm? - G v yêu cầu hs làm nhanh bt số trang 29 * Nhận biết các loại rễ: G v cho hs xem rễ cây rau dền và cây nhãn yêu cầu hs hoàn thành câu hỏi - Gv cho hs theo dõi đáp án để hs sửa chỗ sai Gv có thể cho điểm nhóm nào học tốt hay nhóm trung bình có tiến để khuyến khích * Kết luận : Nội dung phiếu học tập: Bài tập Nhóm Tên cây Đặc chung Đặt tên rễ A - Cây rau cải, cây mít, cây đậu B - Cây hành, cỏ dại, cây ngô điểm - Có rễ cái to, khoẻ, đâm - Gồm nhiều rễ to, dài gần thẳng, nhiều rễ mọc xiên, nhau, mọc toả từ gốc thân thành từ rễ mọc nhiều rễ nhỏ chùm Rễ cọc Rễ chùm Hoạt động 2: Các miền rễ Hoạt động giáo viên và HS - Gviên cho hs tự nghiên cứu Sgk trang 30 - Học sinh làm việc độc lập, đọc nội dung Nội dung (22) khung kết hợp với quan sát tranh và chú thích -> ghi nhớ + Vấn đề 1: Xác định các miền rễ Giáo viên treo tranh câm các miền rễ, đặt các miếng bìa ghi sẵn các miền rễ trên bàn-> hs chọn và gắn vào tranh - Gv hỏi: Rễ có miền?Kể tên - Gv cho hs ghi + Vấn đề 2: Tìm hiểu chức các miền rễ - Gv hỏi: Chức chính các miền rễ? - Hs lên bảng dùng các miếng bìa viết sẵn gắn lên tranh câm->xác định các miền - Hs khác theo dõi, nhận xét, sửa lỗi( có) - Hs trả lời câu hỏi, lớp ghi nhớ miền rễ - hs lên gắn các miếng bìa viết sẵn chức vào các miền cho phù hợp - Hs khác theo dõi, nhận xét - Hs trả lời câu hỏi * Kết luận * RÔ c©y gåm miÒn : + MiÒn trëng thµnh -> dÉn truyÒn c¸c chÊt + MiÒn hót -> HÊp thô níc vµ muèi kho¸ng + MiÒn sinh trëng-> Lµm rÔ dµi + MiÒn chãp rÔ -> Che chë ®Çu rÔ IV.Củng cố bài học: - Học sinh đọc kết luận cuối bài - Kiểm tra đánh giá: Kể tên 10 cây có rễ cọc, 10 cây có rễ chùm? Đánh dấu X vào ô trống cho câu trả lời đúng: Trong các miền sau đây rễ, miền nào có chức dẫn truyền: a) Miền sinh trưởng b) Miền hút c) Miền trưởng thành d) Miền chóp rễ V Hướng dẫn nhà: - Học bài, làm bài tập Ngày tháng năm 2014 Ký duyệt Ngµy so¹n 20/9/2014 Ngµy gi¶ng (23) TiÕt CÊu t¹o miÒn hót cña rÔ A Môc tiªu KiÕn thøc - HS hiểu đợc cấu tạo và chức các phận miền hút - Bằng quan sát nhận xét đợc đặc điểm cấu tạo các phận phù hợp với chøc n¨ng cña chóng - Biết sử dụng kiến thức đã học số tợng thực tế có liên quan đến rễ Kü n¨ng RÌn kü n¨ng quan s¸t Thái độ Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ c©y B Ph¬ng tiÖn d¹y häc *GV : +Tranh H10.1vµ H10.2 * HS: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ c¸c miÒn cña rÔ C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc Líp 6A: 6B 6C II KiÓm tra bµi cò C©u 1: Ph©n biÖt rÔ cäc vµ rÔ chïm? Cho VD Câu : Nêu đặc điểm và chức các miền rễ III Các hoạt động dạy học Më bµi : MiÒn hót lµ bé phËn quan träng nhÊt cña rÔ MiÒn hót cã cÊu t¹o nh nào mà có thể đảm nhận đợc chức đó ? Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo miền hút Hoạt động GV và HS Néi dung GV:Treo tranh H10.1vµH10.2giíi thiÖu 1.CÊu t¹o miÒn hót vÒ h×nh nµy + Yêu cầu phân biệt đợc phần chÝnh cña miÒn hót + §äc th«ng tin ë cét 1,2 b¶ng tr32 -> Ghi lại sơ đồ HS : Đại diện lên bảng ghi sơ đồ -> lớp nhận xét bổ sung để hoàn thiện sơ đồ GV: Sử dụng phơng pháp vấn đáp *MiÒn hót cña rÔ gåm mÊy phÇn? Nªu tªn c¸c phÇn cña miÒn hót? *Tr×nh bµy cÊu t¹o cña tõng phÇn? HS : §¹i diÖn tr¶ lêi -> líp nhËn xÐt =>Rót kÕt luËn * MiÒn hót gåm phÇn chÝnh lµ + Vá(biÓu b×, thÞt vá) + Trô gi÷a ( m¹ch r©y,m¹ch gç,ruét) (24) Hoạt động 2: Tìm hiểu chức miền hút Hoạt động GV và HS GV: Gi¶ng gi¶i c¸c bé phËn cña miÒn hút có cấu tạo khác để phù hợp với chức chúng( chú ý đến cÊu t¹o , kÝch thíc, sù s¾p xÕp cña c¸c TB ë tõng bé phËn cña miÒn hót) -> yêu cầu hs đọc thông tin cột bảng tr32 để ghi nhớ * Cho HS th¶o luËn + NhËn xÐt vÒ sù s¾p xÕp cña m¹ch r©y vµ m¹ch gç( xÕp thµnh vßng) +T¹i mçi l«ng hót lµ mét tÕ bµo? nã cã tån t¹i m·i kh«ng ? Nã cã tån t¹i m·i kh«ng? + Dùa vµo H7.4 vµ H10.2 so s¸nh sù giống và khác sơ đồ tế bµo thùc vËt víi tÕ bµo l«ng hót HS :Trao đổi nhóm thống hớng tr¶ lêi -> §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o -> Nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung GV: Quan sát hoạt động các nhãm, híng dÉn trùc tiÕp c¸c nhãm häc yÕu -> Dùng phơng pháp đàm thoại để kiÓm tra trÝ nhí cña hs HS : Rót kÕt luËn Néi dung Chøc n¨ng cña miÒn hót * Vá: - BiÓu b× -> b¶o vÖ, hót níc vµ muèi kho¸ng - ThÞt vá->chuyÓn c¸c chÊt tõ l«ng hót vµo trô gi÷a * Trô gi÷a-> DÉn truyÒn c¸c chÊt , chøa chÊt dù tr÷ IV Cñng cè bµi häc - HS đọc kết luận SGK - Dùng sơ đồ thể các phần miền hút ? - PhÇn vá cña miÒn hót cã cÊu t¹o vµ chøc n¨ng g×? - Trô gi÷a cña miÒn hót cã cÊu t¹o vµ chøc n¨ng nh thÕ nµo? V Híng dÉn vÒ nhµ Kiểm tra lại các thí nghiệm đã chuẩn bị cho bài 11 SGK Ngµy so¹n: 26/9/2015 Ngµy gi¶ng -TiÕt 10Thùc hµnh : sù hót níc vµ muèi kho¸ng cña rÔ A Môc tiªu bµi häc: KiÕn thøc (25) - HS biết quan sát TN để tự xác định đợc vai trò nớc và số muối khoáng chính cây - Hiểu đợc nhu cầu nớc và muối khoáng các cây khác - Biết thiết kế TN đơn giản Kü n¨ng RÌn luyÖn c¸ch lµm viÖc qua TN ( quan s¸t TN, nhËn xÐt hiÖn tîng,rót kÕt luËn) RÌn c¸c thao t¸c tiÕn hµnh thÝ nghiÖm Thái độ Båi dìng lßng yªu khoa häc ,yªu thÝch bé m«n B Ph¬ng tiÖn d¹y häc * GV : bảng ghi kết số thí nghiệm để hs tham khảo STT Tªn mÉu TN ¬ Khèi lîng níc Khèi lîng sau Lîng níc chøa tríc ph¬i ph¬i kh«(g) mÉu TN kh«(g) C©y b¾p c¶i 100 10 90 Qu¶ da chuét 100 95 H¹t lóa 100 70 30 cñ khoai lang 100 70 30 *HS : B¶ng b¸o c¸o kÕt qu¶ cña c¸c TN C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc SÜ sè: Líp 6B II KiÓm tra bµi cò: Câu 1: Ghi sơ đồ các phận miền hút C©u : Nªu chøc n¨ng cña miÒn hót III Các hoạt động dạy học Hoạt động1: Tìm hiểu nhu cầu nớc cây Hoạt động GV và HS Néi dung GV : Yªu cÇu hs b¸o c¸o c¸ch tiÕn hµnh C¸c thÝ nghiÖm TN vÒ nhu cÇu níc cña c©y * thÝ nghiÖm HS : 1vài hs mô tả lại TN đã làm và kết +Cách tiến hành qu¶ +Mục đích TN : Chứng minh cây cần nớc GV : TN đó nhằm mục đích gì? Giải thích nh nào hiÖn tîng +Kết TN:- Cây đủ nớc tơi tốt - C©y thiÕu níc -> hÐo-> vµ chÕt HS :C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ GV: Ghi kÕt qu¶ cña c¸c nhãm -> Gi¶i * ThÝ nghiÖm thích khác kết tren cùng +Mục đích TN : Tìm hiểu nhu cầu nớc mÉu TN cua c¸c lo¹i c©y + Giới thiệu bảng kết quả1số mẫu TN để hs + Kết TN: Các cây khác cần ltham khảo îng níc kh¸c HS : Th¶o luËn theo c©u hái SGK-> Rót kÕt luËn 2.KÕt luËn (26) C©y rÊt cÇn níc ,nhu cÇu níc phô thuéc vµo tõng lo¹i c©y, tõng giai ®o¹n sèng vµ tõng bé phËn cña c©y GV: Cho hs liªn hÖ thùc tÕ Hoạt động : Tìm hiểu nhu cầu muối khoáng cây Hoạt động GV và HS GV: Cho hs nghiªn cøu TN.3 + KÕt qu¶ TN nh thÕ nµo? + TN đó nhằm mục đích gì? HS : Trao đổi -> đại diện trình bày -> líp bæ sung Néi dung ThÝ nghiÖm + Mục đích TN: Tìm hiểu nhu cầu đạm cña c©y + Kết TN: Cây bị thiếu đạm còi cọc, l¸ vµng GV: Hớng dẫn hs thiết kế TN loại muèi kho¸ng kh¸c + Yªu cÇu th¶o luËn theo SGK HS : Trao đổi nhóm -> đại diện trả lời -> líp nhËn xÐt => Rót kÕt luËn KÕt luËn - Cïng víi níc, muèi kho¸ng hoµ tan gióp c©y sinh trëng vµ ph¸t triÓn - C©y cÇn lo¹i muèi kho¸ng chÝnh ( đạm, lân, kali ) - Nhu cÇu muèi kho¸ng cña c©y phô thuéc vµo lo¹i c©y, tõng giai ®o¹n sèng cña c©y HS: Liªn hÖ thùc tÕ GV: gi¶ng gi¶i thùc kh«ng t¸ch riªng rÔ c©y hót níc ,rÔ c©y hót muèi khoáng vì rễ hút nớc là đồng thời hút muối kho¸ng hoµ tan + Khi bãn ph©n cho c©y ( muèi kho¸ng ) cần lu ý để phát huy tác dụng phân ( không bón đạm+ vôi) IV Cñng cè bµi häc T×m c©u tôc ng÷ nãi vÒ kinh nghiÖm s¶n xuÊt Giải thích câu tục ngữ đó V Híng dÉn vÒ nhµ Häc bµi ,lµm bµi tËp Xem l¹i chøc n¨ng c¸c bã m¹ch ë rÔ & (27) Ngµy so¹n: 26/9/2015 Ngµy gi¶ng : -TiÕt 11Sù hót níc vµ muèi kho¸ng cña rÔ A Môc tiªu bµi häc: KiÕn thøc -Học sinh xác định đợc đờng rễ cây hút nớc và muối khoáng hoà tan -Hiểu đợc nhu cầu nớc và muối khoáng cây phụ thuộc vào điều kiÖn bªn ngoµi - Biết vận dụng kiến thức đã học bớc đầu giải thích 1số tợng thiên nhiªn Kü n¨ng RÌn kü n¨ng quan s¸t Thái độ Båi dìng ý thøc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ c©y cèi B Ph¬ng tiÖn d¹y häc Tranh H11.2 C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: Líp : 6B II KiÓm tra bµi cò: Câu 1: Vai trò nớc và muối khoáng cây trồng ntn? Câu : Giai đoạn nào đời sống cây cần nhiều nớc và muối khoáng ? T¹i sao? III Các hoạt động dạy học Mở bài :Chúng ta đã theo dõi TN chứng minh vai trò nớc và muối khoáng cây Vậy nớc và muối khoáng đợc rễ cây hút ntn? Chúng ta nghiªn cøu tiÕp Hoạt động 1: Tìm hiểu đờng rễ cây hút nớc và muối khoáng Hoạt động GV và HS Néi dung GV: Híng dÉn hs quan s¸t H11.2+ kiÕn thức đã học-> hoàn thành BT điền từ vào chç trèng HS: Hoạt động cá nhân để hoàn thành BT-> líp nhËn xÐt GV: RÔ c©y hót níc vµ muèi kho¸ng *RÔ c©y hót níc vµ muèi kho¸ng hoµ tan đờng nào? nhê c¸c l«ng hót HS: Trao đổi -> Rút kết luận (28) Hoạt đông 2: Tìm hiểu điều kiện bên ngoài ảnh hởng đến hút nớc và muối kho¸ng cña c©y Hoạt động GV và HS Néi dung a Các loại đất trồng khác GV: Yêu cầu hs đọc thông tin SGKđể tr¶ lêi c©u hái + Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hởng đến hút nớc và muối khoáng c©y? + Đất trồng đã ảnh hởng tới hút nớc vµ muèi kho¸ng cña c©y ntn? HS: Trao đổi nhóm ->Rút kết luận *Đất xấu,nghèo chất dinh dỡng (đất đá ong, đất sỏi )-> cây hút nớc và muối kho¸ng gÆp khã kh¨n *Đất mầu mỡ (đất phù sa, đất đỏ ba zan )->c©y hót níc vµ muèi kho¸ng thuËn lîi GV: Yªu cÇu HS th¶o luËn *T¹i thêi tiÕt vµ khÝ hËu l¹i ¶nh h- b Thêi tiÕt vµ khÝ hËu ởng đến hút nớc và muối khoáng c©y? *Khi sù hót níc vµ muèi kho¸ng cña c©y gÆp khã kh¨n cÇn cã biÖn ph¸p kÜ thuËt g× gióp c©y hót níc vµ muèi kho¸ng thuËn lîi? HS: Th¶o luËn -> Rót kÕt luËn * Nhiệt độ cao thấp quá -> hút níc vµ muèi kho¸ng cña c©y ngõng trÖ=> cÇn chèng nãng vµ chèng rÐt cho c©y * Giã to, n¾ng, nãng ->c©y hót níc vµ muối khoáng nhiều=>cung cấp đủ nớc vµ muèi kho¸ng cho c©y *Ma nhiều đất ngập úng ->sự hút nớc và muèi kho¸ng gi¶m=>cÇn th¸o níc GV: yêu cầu HS liên hệ thực tế địa chèng óng kÞp thêicho c©y phương và gia đình nêu các biện pháp tạo điều kiện thuận lợi cho cây trồng hút nước và muối khoáng IV cñng cè bµi häc HS đọc kết luận SGK Chỉ trên tranh vẽ đờng hấp thụ nớc và muối khoáng rễ (29) V Híng dÉn vÒ nhµ Hoµn thµnh vë BT Mçi nhãm chuÈn bÞ - RÔ cñ(cñ c¶i, cµ rèt,s¾n, khoai lang, cñ ®Ëu ) - RÔ mãc(rÔ trÇu kh«ng, v¹n niªn thanh, hoa loa kÌn l¸ xÎ.) - Gi¸c mót(d©y t¬ hång, tÇm göi) ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy… th¸ng …….n¨m 2015 DuyÖt cña tæ chuyªn m«n & Ngµy so¹n: 2/10/2015 Ngµy gi¶ng: -TiÕt 12BiÕn d¹ng cña rÔ A Môc tiªu KiÕn thøc - HS phân biệt đợc loại rễ biến dạng: Rễ củ, rễ móc, rễ thở, giác mút - Hiểu đặc điểm loại rễ biến dạng phù hợp với với chức chúng - Nhận dạng đợc số rễ biến dạng đơn giản thờng gặp - Giải thích đợc sở khoa học việc thu hoạch các loại rễ củ trớc cây hoa kÜ n¨ng Rèn kĩ thực hành , quan sát , hoạt động nhóm Thái độ Gi¸o dôc lßng yªu thiªn nhiªn , ý thøc b¶o vÖ thùc vËt B Ph¬ng tiÖn d¹y häc *GV: - Tranh: C¸c lo¹i rÔ biÕn d¹ng - VËt mÉu: C¸c lo¹i rÔ cñ, rÔ mãc, gi¸c mót b¶ng chuÈn tr40 SGK *HS: C¸c rÔ biÕn d¹ng C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: Líp: 6B (30) II KiÓm tra bµi cò Câu 1: Đất trồng đã ảnh hởng đến hút nớc và muối khoáng cây ntn? Câu 2: Điều kiện thời tiết khí hậu đã ảnh hởng đến hút nớc và muối khoáng cña c©y ntn? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm hình thái rễ biến dạng Hoạt động GV và HS Néi dung GV: Cho HS hoạt động nhóm để phân loại rễ cây thành các nhóm dựa vào đặc ®iÓm h×nh th¸i cña rÔ GV: hớng dẫn vào đặc điểm giống vÒ h×nh th¸i -> xÕp thµnh nhãm råi đặt tên cho nhóm rễ đó - Cho HS quan s¸t c©y bôt mäc, rÔ c©y mắm đặt tên thêm nhóm HS: tập chung các mẫu vật đã chuẩn bị cña nhãm vµ ph©n lo¹i GV: Quan sát hoạt động hs -> giúp đỡ nhóm yếu biết cách phân loại + C¸c rÔ nµy cã g× kh¸c rÔ c¸c c©y kh¸c (rÔ bëi, rÔ lóa )? *Một số cây rễ biến đổi hình thái + Cã mÊy lo¹i rÔ biÕn d¹ng ? cã lo¹i rÔ biÕn d¹ng : RÔ cñ, rÔ mãc, HS: Rót kÕt luËn rÔ thë, gi¸c mót H: Theo em các rễ này liệu có đủ miền cña rÔ hay kh«ng ? V× Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo và chức rễ biến dạng Hoạt động GV và HS Néi dung *B¶ng tr40 SGK GV: Yêu cầu hs hoạt động cá nhân để hoµn thµnh b¶ng tr40 - Gọi 1vài hs đọc kết -> lớp nhận xét GV: Treo b¶ng chuÈn -> hs tù ch÷a H: Nªu chøc n¨ng cña c¸c rÔ biÕn d¹ng ? KÓ tªn c¸c c©y cã rÔ biÕn d¹ng HS: Rót kÕt luËn Liªn hÖ : Thêi ®iÓm thu ho¹ch rÔ cñ TT Tªn rÔ Tªn c©y Đặc điểm rễ biến Chức biÕn d¹ng c©y d¹ng C©y c¶i cñ Chøa chÊt dù tr÷ C©y cµ rèt RÔ cñ RÔ ph×nh to cho c©y hoa C©y s¾n t¹o qu¶ Khoai lang C©y trÇu kh«ng RÔ phô mäc tõ th©n vµ Gióp c©y leo lªn C©y hå tiªu cành trên mặt đất, móc cao C©y v¹n niªn RÔ mãc vµo trô b¸m (31) RÔ thë C©y bôt mäc C©y bÇn C©y m¾m D©y t¬ hång Gi¸cmót Sèng ®iÒu kiÖn thiÕu kh«ng khÝ RÔ mäc ngîc lªn trªn mÆt đất Rễ biến đổi thành giác mót ®©m vµo th©n hoÆc cµnh cña c©y kh¸c LÊy oxi cung cÊp chophÇn rÔ ë díi đất LÊy thøc ¨n tõ c©y chñ IV Cñng cè bµi häc Tổ chức trò chơiMỗi nhóm cử đại diện tham gia chơi Mét nhãm nãi nhanh tªn c©y cã rÔ biÕn d¹ng - nhãm nãi nhanh tªn rÔ vµ chøc rễ-> đổi ngợc lại V Høng dÉn vÒ nhµ Lµm TN bµi 14, mçi nhãm ®o¹n th©n hoÆc cµnh cã ngän, chåi n¸ch Chåi hoa, các dạng thân đứng ,thân leo, thân bò & -Ngày soạn: 2/10/2015 Ngaøy giaûng: CH¦¥NG III: th©n -TiÕt 13CẤU TẠO NGOAØI CỦA THÂN A Mục tiêu Kiến thức: - HS nắm các phận cấu tạo ngoài thân gồm: thân chính, cành, choài ngoïn vaø choài naùch - Phân biệt loại chồi nách: chồi lá và chồi hoa - Nhận biết, phân biệt các loại thân: thân đứng, thân leo, thân bò Kó naêng : Reøn cho hoïc sinh: - Kó naêng quan saùt tranh, maãu vaät, so saùnh - Kĩ hoạt động nhóm Thái độ: giáo dục lòng yêu thiên nhiên, bảo vệ thiên nhiên B Phương tiện dạy học GV : Tranh phoùng to hình 13.1, 13.2, 13.3 SGK/ 43,44 HS : Chuẩn bị: cành râm bụt, cành hoa hồng, cây rau đay, bí đỏ, muøng tôi, rau maù, … C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: (32) Sĩ số: 6B: II Kiểm tra bài cũ Nêu các loại rễ biến dạng? Chức các loại rễ biến dạng III Các hoạt động dạy học: Hoạt động : Tìm hiểu cấu tạo ngoài thân Hoạt động GV - HS Noäi dung : Tìm hiểu cấu tạo ngoài thân CẤU TẠO NGOAØI CỦA THÂN - Yeâu caàu HS ñaët maãu vaät leân baøn, quan sát, so sánh với hình 13.1 SGK/ 43 trả lời caâu hoûi muïc : + Thân bao gồm phận nào ? + Nêu điểm giống thân vaø caønh ? + Vò trí cuûa choài ngoïn treân thaân vaø - Thaân caây goàm: + Thaân chính caønh? + Caønh + Vò trí cuûa choài naùch ? + Choài ngoïn + Choài ngoïn seõ phaùt trieån thaønh boä phaän + Choài naùch naøo cuûa caây ? - Yêu cầu HS đọc thông tin mục - Chồi nách gồm loại: + Choài laù: phaùt trieån thaønh caønh SGK/43 trả lời câu hỏi: có loại mang laù choài naùch ? + Choài hoa: phaùt trieån thaønh caønh - Yeâu caàu HS quan saùt hình 3.2 SGK/ 43 mang hoa hoa thảo luận nhóm để trả lời các câu hỏi sau: + Tìm giống và khác cấu tạo chồi hoa và chồi lá ? + Choài hoa, choài laù seõ phaùt trieån thaønh caùc boä phaän naøo cuûa caây ? (33) Hoạt động 2.Tìm hiểu các loại thân Hoạt động GV và HS Noäi dung GV yêu cầu HS quan sát hình 13.3 Các CÁC LOẠI THÂN loại thân - GV : Vieäc phaân chia caùc nhoùm thaân cây dựa vào đặc điểm sau: + Vò trí cuûa thaân caây (naèm saùt maët đất hay cao so với mặt đất) + Độ cứng mềm thân cây + Sự phân cành thân (có khoâng) - Thân đứng : dạng + Thân tự đứng hay phải leo, bám + Thân gỗ : Cứng, cao, có cành vaøo vaät khaùc Ví duï : caây baøng, caây xà cừ… - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK/ + Thân cột : Cứng, cao, không cành 44 Dựa vào đặc điểm khác Ví dụ : cây cau, cây dừa… thân cây người thức ăn chia thân cây + Thaân coû : meàm, yeáu, thaáp thành loại ? Ví duï : luùa, coû… -Dựa vào đặc điểm bên ngoài - Thaân leo : leo baèng nhieàu caùch thân Hãy hoàn thành bảng SGK/ + Leo baèng thaàn quaán : moàng tôi 45 + Leo tua : mướp, bí… (34) - Thân bò : mềm yếu, bò sát mặt đất Ví duï : rau maù, rau lang… IV Cuûng coá bài học Câu 1:Hãy chọn ý trả lời đúng các câu sau đây: a.Thân cây dừa, cây cau, cây cọ là thân cột b.Thân cây bạch đàn, cây gỗ lim, cây cà phê là thân gỗ c.Thaân caây luùa, caây caûi, caây oåi laø thaân coû d.Thân cây đậu đũa, cây bìm bìm, cây mướp là thân leo Đáp án: a,b,d Câu 2: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống các câu sau đây : - Có loại chồi nách: + … … … … … … … phaùt trieån thaønh caønh mang laù +… … … … … … … phát triển thành cành mang hoa … … … … - Tuỳ theo cách mọc thân mà chia làm loại : + thaân … … … … goàm: … … … … , … … … … … , … … … … … + thaân … … … … goàm: … … … … , … … … … … + thaân boø V Hướng dẫn nhà - Hoïc baøi, laøm baøi taäp SGK/ 45 - Chuẩn bị thí nghiệm SGK/ 46 trước nhà ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy… th¸ng …….n¨m 2015 DuyÖt cña tæ chuyªn m«n & -Ngày soạn :8/ 10/ 2015 Ngaøy giaûng: -TiÕt 14THAÂN DAØI RA DO ÑAÂU ? A Muïc tieâu Kiến thức: - Qua thí nghiệm HS tự phát hiện: thân dài phần (35) - Biết vận dụng sở khoa học bấm ngọn, tỉa cành để giải thích số tượng thực tế sản xuất Kó naêng: Reøn cho hoïc sinh kó naêng tieán haønh thí nghieäm, quan saùt, so saùnh Thái độ: Giáo dục lòng yêu thích thực vật, bảo vệ thực vật B Phöông tieän daïy hoïc: GV : - Tranh phóng to hình 14.1 và SGK/ 46 chậu trồng cây đã thí nghieäm HS : Baùo caùo keát quaû thí nghieäm C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A: 6C: II Kieåm tra baøi cuõ: - Thân cây bao gồm phận nào ? Chồi nách chia làm loại? Nêu khác chồi hoa và chồi lá? - Thân chia làm bao nhiêu loại ? cho ví dụ ? III Các hoạt động dạy học Giới thiệu bài : Trong thực tế trồng số loài cây như: hoa hồng, rau ngót người ta thường cắt ngang thân cây để làm gì ? Để trả lời cho caâu hoûi naøy, chuùng ta cuøng tìm hieåu qua baøi hoïc hoâm : Hoạt động 1: Tìm hiểu dài thân Hoạt động GV - HS Noäi dung 1: Tìm hiểu dài thân - GV cho HS baùo caùo keát quaû thí nghieäm - GV ghi nhanh keát quaû leân baûng Yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm Trả lời các câu hỏi mục + So saùnh chieàu cao cuûa nhoùm caây thí nghieäm: ngaét ngoïn vaø khoâng ngaét ngoïn + Từ thí nghiệm trên, em hãy cho biết thaân caây daøi boä phaän naøo ? + Haõy giaûi thích vì thaân caây coù thể dài ? Gợi ý: -Thân cây dài phân chia tế (36) +Những tế bào nào có khả phân chia.Ở phần cây có mô phân sinh -Thân cây số cây có dài khaùc nhau, cuï theå khaùc nhö theá nào ? Yêu cầu HS đọc thông tin mục SGK/47.Theo em thaân daøi ñaâu ? bào mô phân sinh -Khi baám ngoïn caây seõ phaùt trieån nhieàu choài, hoa, quaû Coøn tæa caønh caây taäp trung phaùt trieån chieàu cao Hoạt động : Giải thích tượng thực tế Hoạt động GV và HS Noäi dung : Giải thích tượng thực teá - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK/47 Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi sau: + Tại cây như: bông, đậu, - Bấm tỉa cành để tăng cà phê … trước hoa người ta suaát caây troàng thường ngắt ? - Bấm loại cây lấy quả, + Tại cây lấy gỗ, lấy sợi haït, thaân người ta phải tỉa cành ? - Tỉa cành cây lấy gỗ, lấy sợi - GV giaûi thích theâm: + Khi baám ngoïn caây khoâng cao leân nữa, chất dinh dưỡng tập trung cho choài laù vaø choài hoa phaùt trieån + Chỉ tỉa cành bị sâu, cành xấu với cây lấy gỗ, sợi mà không bấm vì cần thân, sợi dài - Vận dụng trả lời tượng thực tế: Tại người ta thường cắt thân cây rau ngót ?Theo em người ta thường bấm và tỉa cành để làm gì ? Trong thực tế cây nào thường baám ngoïn, tæa caønh ? IV Cuûng coá baøi hoïc GV cho HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi - Trình bày lại thí nghiệm chứng minh dài thân? (37) -Thân dài đâu? - Mục đích việc bấm tỉa cành Cho ví dụ loai cây cần bấm ngọn, tỉa cành? V Hướng dẫn veà nhà : - Học bài, làm bài tập nhà, giải ô chữ - Xem trước bài 15 “Cấu Tạo Trong Của Thân Non” Làm bài tập tìm hiểu bài ****************************************************** Ngày soạn : /10/ 2015 Ngaøy giaûng: -TiÕt 15CAÁU TAÏO TRONG CUÛA THAÂN NON A Muïc tieâu 1.Kiến thức: - HS nắm đặc điểm cấu tạo thân non, so sánh với cấu tạo cuûa reã (mieàn huùt) - Nêu đặc điểm cấu tạo vỏ, trụ phù hợp với chức cuûa chuùng 2.Kó naêng : Reøn luyeän cho hoïc sinh kó naêng quan saùt, so saùnh 3.Thái độ : Giaùo duïc loøng yeâu quí thieân nhieân, baûo veä caây B Phöông tieän daïy hoïc GV : Tranh phoùng to hình 15.1 vaø 10.1 SGK/ 49,32 Baûng phuï: “ Caáu taïo cuûa thaân non” HS : OÂn laïi baøi “Caáu taïo mieàn huùt cuûa reã” Kẻ bảng: Cấu tạo và chức các phận thân non C.Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6C II Kieåm tra baøi cuõ: - Vì thân có thể dài ? - Bấm và tỉa cành cho cây có lợi ích gì ? Những cây nào thì nên bấm ngọn, cây nào thì nên tỉa cành ? Cho ví dụ ? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Cấu tạo thân non Hoạt động GV Noäi dung + Vấn đề 1: Xác định các phận th©n non (38) - GV cho HS quan s¸t h×nh 15.1 SGK, hoạt động cá nhân (GV treo tranh phóng to h×nh 15.1) - GV gäi HS lªn b¶ng chØ tranh vµ tr×nh bµy cÊu t¹o cña th©n non - HS quan sát hình 15.1 đọc phần chú thích xác định cấu tạo chi tiết phần th©n non - C¶ líp theo dâi phÇn tr×nh bµy cña b¹n, nhËn xÐt vµ bæ sung - yêu cầu nêu đợc thân đợc chia thành phÇn: Vá (biÓu b× vµ thÞt vá) vµ trô gi÷a (m¹ch vµ ruét) KÕt luËn: CÊu t¹o gåm: - GV nhận xét và chuyển sang vấn đề * Vá: + BiÓu b× + Vấn đề 2: Tìm hiểu cấu tạo phù hợp + ThÞt vá víi chøc n¨ng cña c¸c bé phËn th©n non * Trô gi÷a : + Mét vßng bã m¹ch : - GV treo tranh, yêu cầu HS hoạt động - Mạch rây theo nhãm - GV đa đáp án đúng: - M¹ch gç + BiÓu b× cã t¸c dông b¶o vÖ bé phËn bªn + +Ruét + ThÞt vá, dù tr÷ vµ tham gia quang hîp + Bã m¹ch: M¹ch r©y: vËn chuyÓn chÊt h÷u c¬ M¹ch gç: vËn chuyÓn muèi kho¸ng vµ níc + Ruét: chøa chÊt dù tr÷ Hoạt động 2: So sánh cấu tạo thân non và miền hút rễ Hoạt động GV Noäi dung - GV treo tranh h×nh 15.1 vµ 10.1 phãng to lÇn lît gäi HS lªn chØ c¸c bé phËn cÊu t¹o th©n non vµ rÔ - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp SGK trang 50 - Nhãm th¶o luËn néi dung: - GV gợi ý: thân và rễ đợc cấu tạo + Tìm đặc điểm giống có các g×? Cã nh÷ng bé phËn nµo? VÞ trÝ cña bã bé phËn + Tìm đặc điểm khác nhau: vị trí bó m¹ch? - GV lu ý: dù đúng hay sai thì ý kiến mạch nhóm đợc trình bày hết, sau đó bổ - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm sung, tìm phần trả lời đúng khác nhận xét, bổ sung không đợc cắt ngang ý kiến nhóm) - GV cho HS xem b¶ng so s¸nh kÎ s½n (SGV) để đối chiếu phần vừa trình bày GV có thể đánh giá điểm cho nhóm làm tèt (39) IV Cuûng coá: - Chú thích vào sơ đồ: “Cấu tạo thân non” - Yêu cầu HS đọc kết luận và mục “ Điều em nên biết ?” SGK/ 50 V Hướng dẫn häc ë nhà : Học bài Đọc bài 16 SGK / 51,52 _ Ngày soạn : 15/10/ 2015 Ngaøy giaûng: -TiÕt 16THAÂN TO RA DO ÑAÂU ? A Muïc tieâu: Kiến thức: - HS trả lời câu hỏi: thân to đâu ? - Phân biệt dác và ròng: Tập xác định tuổi cây qua việc đếm vòng goã haøng naêm Kó naêng: Reøn cho hoïc sinh : Kĩ quan sát, so sánh, nhận biết kiến thức Thái độ: Có ý thức bảo vệ thực vật B Phöông tieän daïy hoïc: GV : đoạn thân gỗ già cưa ngang ( thớt gỗ tròn) Tranh phoùng to hình 15.1, 16.1, 16.2 SGK/ 49, 51, 52 HS : Đọc bài 16 SGK/ 51,52 C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6C II Kieåm tra baøi cuõ: - Cấu tạo thân non chia làm phần ? Nêu tên và chức phận ? - Cấu tạo thân non có đặc điểm gì khác với cấu tạo miền huùt cuûa reã ? III.Các hoạt động dạy học: Hoạt động1: Xác định tầng phát sinh Hoạt động giáo viên và HS Noäi dung -GV treo tranh veõ hình 15.1 vaø - Thân cây to phân chia các tế (40) 16.1 Yêu cầu HS quan sát và bào mô phân sinh tầng sinh vỏ và tầng trả lời câu hỏi sau: Cấu tạo sinh trụ thân trưởng thành có ñaëc ñieåm gì khaùc caáu taïo cuûa thaân non ? -Giaûi thích: Caáu taïo cuûa thân trưởng thành có phần biểu bì già và cứng -Yêu cầu HS đọc thông tin mục SGK/51 Hãy thảo luận nhóm để trả lời caâu hoûi sau: + Vỏ cây to nhờ phận naøo? +Trụ to nhờ phận naøo? +Thaân caây to ñaâu ? Hoạt động2 : Nhận biết vòng gỗ năm, tập xác định tuổi cây Hoạt động GV và HS Noäi dung - Yêu cầu HS đọc to phần thông tin SGK/ 51,52 vaø muïc “Em coù bieát ?” Haèng naêm caây sinh caùc voøng goã, Tập đếm vòng gỗ, thảo luận nhóm đếm số vòng gỗ ta có thể xác định tuổi cây trả lời các câu hỏi sau: + Voøng goã haèng naêm laø gì ? + Taïi coù voøng goã saãm vaø voøng goã saùng + Làm nào biết tuổi caây ? Hoạt động3 : Tìm hiểu dác và ròng Hoạt động GV và HS Noäi dung - Yêu cầu HS hoạt động độc lập để trả lời các câu hỏi: + Theo em theá naøo laø daùc, theá naøo Thaân caây goã giaø coù daùc vaø roøng (41) laø roøng ? +Dác là lớp gỗ màu sáng, nằm bên + Hãy tìm khác dác và ngoài roøng +Ròng là lớp gỗ màu sẫm, cứng - Tổng kết các ý kiến và yêu cầu HS nằm bên phaân bieät daùc vaø roøng treân maãu vaät thaät - Trong thực tế người ta chặt gỗ xoan ngâm xuống ao, sau thời gian vớt lên có tượng: phần bên ngoài thân bong nhiều lớp mỏng, còn phần bên cứng Tại có tượng này? - Khi laøm caät nhaø, laøm truï caàu, đường ray xe lửa …, theo em người ta thường sử dụng phần nào thân caây ? IV Cuûng coá: - Thaân caây to ñaâu ? - Người ta có thể xác định tuổi cây cách nào ? - Tìm điểm khác dác và ròng ? V Híng dÉn häc ë nhµ: - Hoïc baøi - Đọc bài 17 SGK / 54,55 - Thực thí nghiệm mục SGK/ 54 với cánh hoa hồng hay hoa huệ trắng cắm vào nước có pha màu đỏ xanh Quan sát đổi màu cách hoa vào các thời điểm giờ, giờ, sau đó - OÂn laïi baøi caáu taïo cuûa thaân non *********************************************** Ngày soạn: 16/10/2015 Ngaøy giaûng: -TiÕt 17BIEÁN DAÏNG CUÛA THAÂN (42) A Muïc tieâu : Kiến thức: - Nhận biết đặc điểm chủ yếu hình thái phù hợp với chức naêng cuûa soá thaân bieán daïng qua quan saùt maãu vaø tranh aûnh - Nhận dạng số thân biến dạng thiên nhiên Kó naêng: Rèn cho học sinh: Kĩ quan sát mẫu vật thật, nhận biết kiến thức qua quan saùt so saùnh Thái độ: Giáo dục lòng say mê môn học, yêu thiên nhiên và bảo vệ thiên nhieân B Phöông tieän daïy hoïc: GV : Tranh phoùng to hình 18.1 vaø 18.2 SGK/ 57,58 Mẫu vật thật: củ su hào còn đủ cành, củ khoai tây đã lên mầm, củ gừng(rửa sạnh) có mầm, … HS : Chuẩn bị số loại củ như: củ khoai tây có mầm, củ su hào, củ gừng, củ dong , đoạn xương rồng, que nhọn, giấy thấm C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6C II Kieåm tra baøi cuõ : - Thaân caây to ñaâu ? - Người ta có thể xác định tuổi cây cách nào ? - Tìm điểm khác dác và ròng ? III Các hoạt động dạy học Hoạt động1 : Quan sát và ghi lại thông tin số thân biến dạng Hoạt động GV và HS Noäi dung (43) GV : Hướng dẫn HS mang các loại mẫu (H.18.1) đã chuẩn bị sẵn mang để lên tờ bìa lên bàn - HS : Quan sát các loại củ gừng, dong ta, khoai taây - Yêu cầu kiểm tra các loại củ xem chúng có đặc điểm gì chứng tỏ là thân ( chuùng coù choài ngoïn, choài naùch, laù khoâng?) - Phân loại chúng thành nhóm (dựa trên chức : Đều chưa chất dự trữ ; hình dạng : Như củ, rễ ; Vị trí : Trên mặt đất, mặt đất ) GV : Cho moãi nhoùm trình baøy keát quaû phân loại, các nhóm khác bổ sung Gioáng : + Có chồi ngonï, nách, lá à đó là thân + Phình to chứa chất dự trữ Khaùc : + Củ dong ta, củ gừng : Hình dạng gioáng reã Vị trí : Dưới mặt đất à thân rễ + Cuû su haøo : Hình daïng to troøn Vị trí : Trên mặt đất à thân củ + Cuû khoai taây : Hình daïng to troøn Vị trí : Trên mặt đất à thân củ Một số loại thân biến dạng làm chức naêng khaùc cuûa caây nhö thaân cuû (khoai taây, su haøo), thaân reã (dong ta, rieàng, nghệ, gừng, ) chứa chất dự trữ dùng hoa keát quaû - HS đọc phần thông báo SGK GV : Nhaän xeùt, toång keát Hoạt động : Tìm hiểu thân mọng nước: Thân cây xương rồng Hoạt động GV và HS Noäi dung GV : Cho HS quan saùt thí nghieäm GV : Hướng dẫn các nhóm mang cành xương rồng để lên bàn Quan sát thân, gai, choài ngoïn ? Thân xương rồng chứa nhiều nước có taùc duïng gì ? *X¬ng rång ->Th©n mµu xanh, chøa ? Soáng ñieàu kieän naøo laù xöông roàng nhiÒu níc=> Th©n mäng níc bieán thaønh gai ? ? Cây xương rồng thường sống đâu? ? Kể tên số cây mọng nước (cành giao, xöông roàng ) - Caùc nhoùm thaûo luaän HS trình baøy, caùc nhoùm nhaän xeùt boå sung (44) Hoạt động : đặc điểm chức số cây biến dạng Hoạt động GV và HS Noäi dung GV hướng dẫn HS liệt kê đặc điểm các loại thân biến dạng đã tìm *Th©n cđ: Ph×nh to->Chøa chÊt dù tr÷ hiểu vào bảng SGK *Th©n rÔ: Dµi gièng rÔ-> Chøa chÊt dù tr÷ HS đọc SGK *Th©n mäng níc-> Dù tr÷ níc, quang hîp IV Cuûng coá baøi hoïc - HS đọc phần kết bài - Caây chuoái coù phaûi laø thaân bieán daïng khoâng ? (Cây chuối có thân củ nằm măït đất, thân cây chuối trên mặt đất thực chất là thân giả gồm các bẹ lá mọng nước Thân cây chuối là thân biến dạng : thân củ có chứa chất dự trữ) Hãy chọn ý trả lời đúng các câu sau đây: Câu 1: Trong nhóm cây sau đây nhóm nào gồm toàn cây có thân rễ: a Caây su haøo, caây toûi, caây caø roát b Cây dong riềng, cây cải, cây gừng c Caây khoai taây, caây caø chua, caây cuû caûi d Caây coû tranh, caây ngheä, caây cuû dong Đáp án: câu d V Hướng dẫn häc ë nhà - Học bài, đọc và trả lời các câu hỏi cuối bài - Xem trước Bài 17 : vận chuyển các chất thân - Làm trước thí nghiệm ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy… th¸ng …….n¨m 2015 DuyÖt cña tæ chuyªn m«n & -Ngày soạn : 23 / 10/ 2015 Ngaøy giaûng: -TiÕt 18THỰC HAØNH: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN A Muïc tieâu (45) Kiến thức : HS biết tự tiến hành thí nghiệm để chứng minh: + Nước và muối khoáng từ rễ lên thân nhờ mạch gỗ + Các chất hữu cây vận chuyển nhờ mạch rây Kó naêng : Rèn cho học sinh : Kĩ thao tác thực hành Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật B Phöông tieän daïy hoïc GV : Làm thí nghiệm trên nhiều loại hoa: hồng, cúc, huệ, loa kèn, … KÝnh hiÓn vi HS : Laøm thí nghieäm theo nhoùm ghi keát quaû quan saùt vaøo giaáy nhaùp C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6C II Kieåm tra baøi cuõ : Cã nh÷ng lo¹i th©n biÕn d¹ng nµo? Cho vÝ dô? III Các hoạt động dạy học Hoạt động1 : Tìm hiểu vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan Hoạt động Dạy – Học Tìm hiểu vận chuyển nước và muối khoáng hòa tan - Yeâu caàu caùc nhoùm trình baøy keát quaû thí nghiệm nhà - Quan saùt keát quaû cuûa caùc nhoùm, so saùnh với SGK GV thông báo nhóm có kết đúng. Chấm điểm - Yeâu caàu HS quan saùt keát quaû thí nghieäm mà GV đã chuẩn bị Hướng dẫn HS cắt laùt moûng qua caønh cuûa nhoùm Quan saùt baèng kính hieån vi - Yeâu caàu HS quan saùt, xaùc ñònh choã nhuoäm maøu cuûa caønh hoa + Choã bò nhuoäm maøu laø boä phaän naøo cuûa thaân ? + Nước và muối khoáng vận chuyển qua phaàn naøo cuûa thaân ? Noäi dung - Thí nghieäm: SGK/ 54 - Kết luận : Nước và muối khoáng vận chuyển từ rễ lªn thân nhờ mạch gỗ (46) - Yeâu caàu caùc nhoùm trình baøy, nhaän xeùt Hoạt động2 : Tìm hiểu vận chuyển chất hữu Hoạt động GV Và HS Noäi dung - Yêu cầu HS hoạt động cá nhân: đọc Các chất hữu thân thí nghieäm, quan saùt hình 17.2 SGK/ vận chuyển nhờ mạch rây 55 Thảo luận nhóm để trả lời các câu hỏi sau: + Giải thích vì mép vỏ phía treân choã caét phình to ? vì mép vỏ phía không phình to ? + Mạch rây có chức gì ? + Nhân dân thường làm nào để nhaân gioáng nhanh caây aên quaû nhö: cam, bưởi, nhãn, vải, hồng xiêm, …? - Giáo viên lưu ý bóc vỏ, bóc luôn mạch nào? - Giáo viên có thể mở rộng: Chất hữu lá chế tạo mang nuôi thân, cành, rễ… - Giáo viên nhận xét và giải thích nhân dân lợi dụng tượng này để chiết cành - Giáo viên hỏi bị cắt vỏ, làm đứt mạch rây thân thì cây có sống không? Tại sao? - Giáo dục ý thức bảo vệ cây tránh tước (47) vỏ cây để chơi đùa, chằng buộc dây thép vào thân cây IV Cuûng coá baøi hoïc HS trả lời các câu hỏi 1,2 SGK/ 56 - Laøm baøi taäp SGK/ 56 V Hướng dẫn nhà - Hoïc baøi - ¤n lại các kiến thức đã học *************************************************** Ngày soạn : 23 / 10/ 2015 Ngaøy giaûng: -TiÕt 19OÂN TAÄP A Muïc tieâu Kiến thức: Củng cố lại kiến thức tế bào Thực vật, các quan dinh dưỡng cây xanh( rễ, thân) Kỹ năng: Rèn kỹ tư duy, nhớ lại kiến thức có hệ thống Thái độ: Giáo dục lòng yêu quý thiên nhiên B Phöông tieän daïy hoïc Chuẩn bị giáo viên: Kiến thức, câu hỏi ôn tập Chuẩn bị học sinh: Ôn lại kiến thức từ Chương II đến chương IV C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6C II Kieåm tra baøi cuõ: Lồng vào học III Caùc hoạt động dạy và học: Hoạt động Kiến thức Hoạt động giáo viên và HS Noäi dung - HS: hoạt động cá nhân: nhớ lại kiến : Kiến thức cần nhớ -GV dùng câu hỏi gợi nhớ lại kiến thức thức đã học để trả lời câu hỏi đã học + Đặc điểm chung thực vật: +Trình bày đặc điểm chung thực Tự tổng hợp chất hữu vaät ? Phần lớn không có khả di (48) +Tế bào thực vật có hình dạng và kích thước nào ? Bao gồm phận nào ? Nêu chức phaän ? +Theo em đâu mà tế bào thực vật có thể lớn lên và phân chia ? +Rễ chia làm loại ? nêu đặc điểm loại ? +Rễ có miền chính ? Nêu chức miền ? Theo em miền nào là mieàn quan troïng nhaát ? Vì ? +Neâu caáu taïo mieàn huùt cuûa reã? +Theo em thiếu nước cây có sống không ? Cây cần bao nhiêu loại muối khoáng chính? +Thân cây bao gồm phận nào ? Nêu giống và khác mầm hoa vaø maàm laù ? chuyeån Phản ứng chậm với các kích thích bên ngoài + Tế bào thực vật có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau, gồm: Vaùch teá baøo: laøm cho teá baøo coù hình daïng nhaát ñònh Màng sinh chất: bao bọc ngoài chất teá baøo Chất tế bào: chứa các bào quannơi diễn hoạt động sống teá baøo Nhân: điều khiển hoạt động soáng cuûa teá baøo + Tế bào có thể lớn lên nhờ quá trình trao đổi chất Nhưng có thể phân chia nhờ các tế bào mô phaân sinh + Có loại rễ chính: Reã coïc: goàm reã caùi vaø caùc reã Rễ chùm: gồm rễ mọc từ gốc thân +Reã coù mieàn: Miền trưởng thành: dẫn truyền Miền hút: hấp thụ nước và muối khoáng Miền sinh trưởng: làm cho rễ dài Miền chóp rễ che chở cho đầu rễ +Mieàn huùt goàm: Voû: bieåu bì coù nhieàu loâng huùt vaø thòt voû Trụ gồm bó mạch (mạch rây, mạch goã) vaø ruoät +Tất các loại cây cần nước Cây cần nhiều muối đạm, muối lân, muối kali +Thaân goàm: thaân chính, caønh, choài ngoïn vaø choài naùch Chồi hoa và chồi lá có mầm lá (49) Nhöng choài laù coù moâ phaân sinh ngoïn vaø +Do daâu thaân coù theå daøi vaø to leân choài hoa coù maàm hoa ? +Thân có thể dài phân chia tế + Sự vân chuyển nước và muối khoáng bào mô phân sinh cuûa caây dieãn nhö theá naøo ? thân có thể to phân chia các tế bào mô sinh tầng sinh vỏ và tầng sinh truï +Sự vận chuyển nước và muối khoáng cuûa caây: Nước và muối khoáng lông hút vỏ maïch goã caùc boä phaän cuûa caây: thaân , laù Hoạt động Bài tập 2: Baøi taäp Bài tập 1: Hãy chọn ý trả lời đúng các câu sau đây: Baøi Câu 1: Tại phải thu hoạch các cây rễ củ trước chúng hoa? taäp a Cuû nhanh bò hö 1: b Sai hoa chất dinh dưỡng rễ củ giảm nhiều Caâu c Sau hoa chất lượng và khối lượng củ giảm 1: b d Để cây hoa Câu 2: Điểm giống cấu tạo thân non và miền hút rễ laø: a.Có cấu tạo từ tế bào b.Vỏ bảo vệ các phần bên trong, dự trữ và tham gia quang hợp Caâu c.Gồm phận chính: vỏ và trụ 2: e d.Cả a,b,c đúng e a và c đúng Câu 3: Điểm khác cấu tạo thân non và miền hút rễ laø:a.Mieàn huùt cuûa reã coù mang loâng huùt coøn thaân non thì khoâng mang loânh huùt b.Phần vỏ thân non có chứa chất dự trữ còn vỏ miền hút thì không chứa chất dự trữ Caâu c.Bó mạch miền hút có mạch rây và mạch gỗ xếp xen kẽ Còn 3: d thân non, mạch rây nằm ngoài và mạch gỗ phía d a và c đúng e b và c đúng Bài tập 2: Hãy mô tả lại thí nghiệm chứng minh mạch gỗ vận chuyển nước (50) và muối khoáng ? IV Cuûng coá baøi hoïc GV hệ thống bài Nhận xét V Híng dÉn häc ë nhµ Học bài Chuẩn bị sau kiểm tra tiết ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy… th¸ng …….n¨m 2015 DuyÖt cña tæ chuyªn m«n & Ngày soạn: 29/10/2015 Ngaøy giaûng: -Tiết 20KIỂM TRA MỘT TIẾT A Mục tiêu: Kiến thức - Kiểm tra, đánh giá kết học tập HS từ chương I đến chương III Kĩ năng: - Rèn luyện khả vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi và làm bài tập Thái độ: - Phát huy tính tự giác, tích cực HS B Phöông tieän daïy hoïc (51) Đề bài, giáo án C Tiến trình lên lớp I Tổ chức : 6A II Kiểm tra : III Các hoạt động dạy học Nội dung kiến thức Nhận biết TN TL Nêu cấu Chương I: Loại mô tạo tế Tế bào thực giúp cây bào thực vật lớn lên là vật? Chức Số câu hỏi 1 Số điểm 0,5đ 3,0đ 6C Ma trận Mức độ nhận thức Thông hiểu TN TL Số điểm Số điểm 4,0đ 40% 0,5đ 0,5 miền rễ miền nào là quan trọng nhất? Vì sao? 0,5 0,5đ 2,0đ 1,0đ Cành mang Chương III: hoa Thân phát triển từ Số câu hỏi 0,5đ Vận dụng TN TL Thực vật khác động vật đặc điểm là Ở thực Chức Chương II: vật, có các Rễ loại rễ miền chính là rễ Số câu hỏi Cộng 2,0 3,5đ 35% việc bấm cây trồng nên thực vào lúc Vì bóc vỏ cây phần phía trên phình to ra? 0,5đ 0,5đ 1,0đ loại thân chậm dài là 2,5đ 25% (52) Tổng (1,5đ) 15% (5,0đ) 50% (0,5đ) 5% 0,5 (1,0đ) 5% (0,5đ) 5% (1,0đ) 10% (10đ) 100% Đề bài I Trắc nghiệm (3 điểm) Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng các câu trả lời: Câu 1: Thực vật khác động vật đặc điểm là : A có khả sinh sản B lớn lên C tự tổng hợp chất hữu D có trao đổi chất với môi trường Câu 2: Ở thực vật, loại mô giúp cây lớn lên là: A mô mềm B mô phân sinh C mô nâng đỡ D mô bì Câu 3: Ở thực vật, có loại rễ chính là: A rễ cọc và rễ chùm B rễ cái và rễ C rễ cọc và rễ D rễ chùm và rễ phụ Câu 4: Trong các loại thân cây, loại thân chậm dài là: A thân gỗ B thân leo C thân cỏ D thân bò Câu 5: Cành mang hoa hoa trên cây phát triển từ : A thân chính B chồi C gốc rễ D chồi nách Câu 6: Để có tác dụng tốt, việc bấm cây trồng nên thực vào lúc : A sau thu hoạch B sau cây hoa C trước cây hoa D cây bắt đầu lớn II Tự luận (7 điểm) Câu (3 điểm): Nêu cấu tạo tế bào thực vật? Chức phận tế bào? Câu (3 điểm): Chức các miền rễ? Trong các miền rễ miền nào là quan trọng nhất? Vì sao? Câu (1,0 điểm): Vì bóc vỏ cây sau tháng phần phía trên phần bóc vỏ phình to ra? Đáp án I Trắc nghiệm (3 điểm) C B A A D C (53) II Tự luận (7điểm) Câu Câu (3,0 điểm) Câu (3,0 điểm) Câu (1,0 đ) Đáp án Tế bào gồm: - Vách tế bào (0,5đ) Màng sinh chất (0,5đ) - Chất tế bàogồm các bào quan chức diễn các hoạt động sống tế bào.(0,75đ) - Nhân điều khiển hoạt động sống tế bào.(0,75đ) - - Ngoài còn có không bào (0,5đ) Rễ có miền chính + Miền trưởng thành: có các mạch dẫn dẫn truyền + Miền hút: có các lông hút hấp thụ nước và muối khoáng + Miền sinh trưởng: có các tết bào phân chia làm cho rễ dài + Miền chóp rễ: che chở cho đầu rễ - Miền hút là quan trọng vì đảm nhiệm chức hút nước và m k - bóc vỏ cây đã bóc phần mạch rây làm chất hữu bị ứ đọng phần trên phần vỏ bị bóc làm phần này phình to IV Cuûng cố baøi hoïc GV thu bài nhận xét kiểm tra V Hướng dẫn học ởà nhà - Đọc bài 19 SGK / 61,62 - Chuẩn bị mẫu vật: số loại lá nhiều hình dạng và đủ màu sắc cành có đủ choài ********************************************** Ngµy so¹n: 29/10/2015 Ngµy gi¶ng: Ch¬ng IV: L¸ -TiÕt 21§Æc ®iÓm bªn ngoµi cña l¸ A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm bên ngoài lá và cách xếp lá trên cây phï hîp víi chøc n¨ng thu nhËn ¸nh s¸ng, cÇn thiÕt cho viÖc chÕ t¹o chÊt h÷u c¬ - Phân biệt đợc kiểu gân lá, phân biệt đợc lá đơn, lá kép KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh nhËn biÕt - Kĩ hoạt động nhóm Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt N¨ng lùc Ph¸t triÓn n¨ng lùc t so s¸nh B Phöông tieän daïy hoïc - GV: Su tầm lá, cành có đủ chồi nách, cành có kiểu mọc lá (54) - HS: Chú ý có điều kiện nhóm nên có đủ loại lá, cành nh yêu cầu bài trớc C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: - KiÓm tra sÜ sè 6A 6C II KiÓm tra bµi cò III Các hoạt động dạy học Cho biÕt tªn c¸c bé phËn cña l¸? Chøc n¨ng cña l¸? Hoạt động 1: Đặc điểm bên ngoài lá Hoạt động GV và HS Néi dung a PhiÕn l¸ - GV cho HS quan s¸t phiÕn l¸, th¶o luËn vấn đề SGK trang 61, 62 - HS đặt tất lá lên bàn quan sát thảo luËn theo c©u hái SGK, ghi chÐp ý kiÕn thèng nhÊt cña nhãm - GV quan sát các nhóm hoạt động, giúp đỡ nhóm yếu - Yªu cÇu: PhiÕn l¸ cã nhiÒu h×nh d¹ng, b¶n dÑt thu nhËn ¸nh s¸ng - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - GV cho HS tr¶ lêi, bæ sung cho - GV đa đáp án (nh SGV), nhóm nào còn sai sãt tù söa ch÷a b G©n l¸ - GV cho HS quan s¸t l¸, nghiªn cøu SGK - HS đọc mục SGK, quan sát mặt dới lá, phân biệt đủ loại gân lá - Đại diện 1-3 nhóm mang lá có đủ loại g©n l¸ lªn tr×nh bµy tríc líp, nhãm kh¸c nhËn xÐt - GV kiÓm tra tõng nhãm theo môc bµi tËp cña phÇn b - Ngoµi nh÷ng l¸ mang ®i cßn nh÷ng l¸ nµo cã kiÓu g©n nh thÕ? (nÕu HS kh«ng trả lời đợc không sao) c Phân biệt lá đơn, lá kép - GV yªu cÇu HS quan s¸t mÉu, nghiªn cứu SGK và phân biệt đợc lá đơn, lá kép - GV đa câu hỏi, HS trao đổi nhóm - Vì lá mồng tơi thuộc loại lá đơn, lá * Lỏ gồm cú cuống lỏ, phiến lỏ, trờn hoa hång thuéc lo¹i hoa kÐp? phiến lá có nhiều gân (55) - GV cho các nhóm chọn lá đơn và lá kép lá đã chuẩn bị - GV gọi HS lên chọn lá đơn và lá *Phiến lá có hình dẹt, là phần kÐp sè nh÷ng l¸ cña GV trªn bµn, rộng nhất, có màu lục -> hứng cho c¶ líp quan s¸t nhiều ánh sáng - GV cho HS rót kÕt luËn * Có loại gân lá: - Gân hình mạng - Gân song song - Gân hình cung * Có dạng lá : Lá đơn và lá kép Yêu cầu:Hoạt động 2: Các kiểu xếp lá trên thân và cành Hoạt động GV và HS * Quan s¸t c¸ch mäc l¸ - GV cho HS quan sát cành mang đến lớp, xác định cách xếp lá * Lµm bµi tËp t¹i líp - Mçi HS kÎ b¶ng SGK trang 63 hoµn thµnh vµo vë bµi tËp - HS tù ch÷a cho kÕt qu¶ ®iÒn b¶ng - HS quan s¸t cµnh kÕt hîp víi híng dÉn ë SGK trang 63 * T×m hiÓu ý nghÜa sinh häc cña c¸ch xÕp l¸ - GV cho HS nghiªn cøu SGK tù quan s¸t hoÆc lµ GV híng dÉn nh SGV - GV yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm theo c©u hái SGK trang 64 - GV nhận xét và đa đáp án đúng, HS rút kÕt luËn Néi dung kÕt luËn Có kiểu xếp lá trên cây: mọc cách, mọc đối, mọc vòng -> giúp lá nhận nhiều ánh sáng Lá trên các mấu thân xếp so le giúp lá nhận nhiều ánh sáng IV Cñng cè bµi häc - GV sử dụng câu hỏi cuối bài để kiểm tra, HS trả lời đúng, GV đánh giá Bµi tËp tr¾c nghiÖm Khoanh tròn vào câu trả lời đúng C©u Trong c¸c l¸ sau ®©y nhãm nh÷ng l¸ nµo cã g©n song song a L¸ hµnh, l¸ nh·n, l¸ bëi c Lá lúa, lá mồng tơi, lá bí đỏ d L¸ tre, l¸ lóa, l¸ cá b L¸ rau muèng, l¸ c¶ §¸p ¸n: d Câu Trong các lá sau đây, nhóm lá nào thuộc lá đơn a L¸ d©m bôt, l¸ phîng, l¸ d©u c L¸ æi, l¸ d©u, l¸ tróc nhËt d L¸ hoa hång, l¸ phîng, l¸ khÕ b Lá trúc đào, lá hoa hồng, lá lốt (56) §¸p ¸n: c V Híng dÉn học ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” …… Ngµy so¹n: 1/112014 Ngµy gi¶ng: -TiÕt 22CÊu t¹o cña phiÕn l¸ A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc cấu tạo bên phù hợp với chức phiến lá (57) - Giải thích đợc đặc điểm màu sắc mặt phiến lá KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch say mª m«n häc B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - GV: Tranh phãng to h×nh 20.4 SGK M« h×nh cÊu t¹o phÇn phiÕn l¸, b¶ng phô C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc - KiÓm tra sÜ sè: 6A II KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña l¸? - Lá xếp nh nào để nhận đợc nhiều ánh sáng? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Biểu bì Hoạt động GV và hs - GV cho HS nhãm nghiªn cøu SGK tr¶ lêi c©u hái SGK trang 65 6C Néi dung - Biểu bì gồm lớp tế bào có vách ngoài dày, xếp sát -> bảo vệ - Các tế bào biểu bì không màu, suốt -> ánh sáng chiếu qua - Có nhiều lỗ khí -> giúp lá trao đổi khí và thoát nước Yêu cầu:Hoạt động 2: Thịt lá Hoạt động GV và HS Néi dung - GV giíi thiÖu vµ cho HS quan s¸t m« h×nh, h×nh 20.4 SGK, nghiªn cøu SGK - GV gợi ý so sánh, chú ý đặc ®iÓm: h×nh d¹ng tÕ bµo, c¸ch xÕp cña tÕ bµo, sè lîng lôc l¹p - T¹i ë rÊt nhiÒu lo¹i l¸ mÆt trªn cã mµu sÉm h¬n mÆt díi? Gv:Líp tb ë phÝa trªn cã cÊu t¹o phï hîp - Tế bào thịt lá gồm nhiều tế bào víi chÕ t¹o chÊt h÷u c¬.tb ë phÝa díi T§K vách mỏng chứa nhiều lục lạp giúp phiến lá thu nhận ánh sáng để chế tạo chất hữu cho cây Phiếu học tập Các đặc điểm so sánh Tế bào thịt lá phía trên Tế bào thịt lá phía Hình dạng tế bào Những tế bào dạng dài Những tế bào dạng tròn Cách xếp tế bào Xếp sát Xếp không sát Lục lạp Nhiều lục lạp hơn, xếp theo Ít lục lạp hơn, xếp lộn xộn - GV có thể giải thích thêm hoạt động đóng mở lỗ khí trời nắng và râm - T¹i lç khÝ thêng tËp trung nhiÒu ë mÆt díi cña l¸? (58) chiều thẳng đứng tế bào Chức Chế tạo chất hữu Chứa và trao đổi khí Hoạt động 3: Gân lá Hoạt động GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK trang 66 vµ tr¶ lêi c©u hái: - GV kiÓm tra 1-3 HS, cho HS rót kÕt - Gân lá gồm các bó mạch có chức luËn - Qua bài học em biết đợc điều vận chuyển cỏc chất, cỏc bú g×? mạch gân lá nối với bó mạch cành - GV treo tranh phãng to h×nh 20.4 giíi và thân thiÖu toµn bé cÊu t¹o cña phiÕn l¸ IV Cñng cè bµi häc - GV ph¸t tê photo bµi tËp cho HS (néi dung nh SGV) - Trao đổi nhóm cho HS chấm bài cho V Híng dÉn häc ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” …… Ngµy so¹n: 7/11/2015 Ngµy gi¶ng: -TiÕt 23THỰC HÀNH: Quang hîp A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh tìm hiểu và phân tích thí nghiệm để tự rút kết luận: có ánh sáng lá có thể chế tạo đợc tinh bột và nhả khí oxi - Giải thích đợc vài tợng thực tế nh: vì nên trồng cây nơi có nhiều ánh s¸ng, v× nªn th¶ rong vµo bÓ nu«i c¸ c¶nh KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch thÝ nghiÖm, quan s¸t hiÖn tîng rót kÕt luËn Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt, ch¨m sãc c©y B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - GV: Dung dịch iôt, lá khoai lang, ống nhỏ Kết thí nghiệm: vài lá đã thử dung dÞch i«t tranh phãng to h×nh 21.1; 21.2 SGK - HS: ¤n l¹i kiÕn thøc tiÓu häc vÒ chøc n¨ng cña l¸ C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc - KiÓm tra sÜ sè 6A 6C II KiÓm tra bµi cò (59) - CÊu t¹o cña phiÕn l¸ gåm nh÷ng phÇn nµo? Chøc n¨ng? III Các hoạt động dạy học Nh SGK trang 68: GV c¾t ngang cñ khoai, nhá i«t vµo, HS quan s¸t vµ ghi nhí kiÕn thøc Hoạt động 1: Xác định chất mà lá cây chế tạo đợc có ánh sáng Hoạt động GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân, nghiên cøu SGK trang 68, 69 tr¶ lêi c©u hái - Vieäc bòt laù thí nghieäm baèng baêng giaáy ñen nhaèm muïc ñích gì ? - Chæ coù phaàn naøo cuûa laù thí nghieäm cheá tạo tinh bột ? Vì em biết ? - Qua thí nghieäm ta ruùt keát luaän gì - Đại diện nhóm trả lời trước lớp - GV sửa chữa, bổ sung, nêu đáp án đúng - GV cho HS keát quaû thí nghieäm GV làm để khẳng định kết luận thí ngiệm - Phaàn laù bò bòt baèng baêng giaáy ñen khoâng nhận ánh sáng (mục đích để so sánh phần lá đối chứng chiếu sáng) - Chỉ có phần lá không bị bịt đã chế tạo tinh bột (chuyển thành màu xanh tím KÕt luËn: - Lá chế tạo đợc tinh bột có ánh với thuốc thử tinh bột) s¸ng - GV cho HS rót kÕt luËn - GV treo tranh yªu cÇu HS nh¾c l¹i thÝ nghiệm và kết luận hoạt động này - GV më réng: Tõ tinh bét vµ c¸c muèi kho¸ng hoµ tan kh¸c l¸ sÏ t¹o c¸c chÊt h÷u c¬ cÇn thiÕt cho c©y Yêu cầu:Hoạt động 2: Xác định chất khí thải quá trình lá chế tạo tinh bét Hoạt động GV và HS Néi dung - GV cho HS th¶o luËn nhãm, nghiªn cøu SGK trang 69 - Nhóm thảo luận ghi vào bài tập - Cành rong cốc nào chế tạo tinh boät ? Vì ? - Những tượng nào chứng tỏ cành rong cốc đó đã thải chất khí ? đó là khí gì ? (60) - Qua thí nghiệm em rút kết luaän gì ? - Đại diện nhóm phát biểu - Lớp thảo luận chung - Chỉ có cành rong cốc B chế tạo tinh bột vì đã chiếu sáng - Hiện tượng này chứng tỏ cành rong cốc B đã thoát chất khí đó là boït khí - Thoát từ cành rong đó là khí ôxi vì làm que đóm bùng cháy - HS rút kết luận ghi vào - GV gîi ý: HS dùa vµo kÕt qu¶ cña thÝ nghiệm và chú ý quan sát đáy ống nghiÖm KÕt luËn: - GV quan s¸t líp, chó ý nhãm HS yÕu - L¸ nh¶ khÝ oxi qu¸ tr×nh để hớng dẫn thêm (chất khí trì chế tạo tinh bột ch¸y) - T¹i vÒ mïa hÌ trêi n¾ng nãng đứng dới bóng cây to lại thấy mát và dễ thë? - GV cho HS nh¾c l¹i kÕt luËn nhá cña hoạt động IV Cñng cè bµi häc - GV cho HS trả lời câu hỏi SGK trang 70, đánh giá điểm 1-2 HS - GV gọi HS nhắc lại thí nghiệm và rút kết luận, cho điểm 1-2 HS trả lời đúng V Híng dÉn häc ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ chøc n¨ng cña rÔ ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy… th¸ng …….n¨m 2015 DuyÖt cña tæ chuyªn m«n & (61) …… Ngµy so¹n: 8/11/2014 Ngµy gi¶ng: /11/2014 TiÕt 24 Quang hîp(TiÕp theo) A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh vận dụng kiến thức đã học và kĩ phân tích thí nghiệm để biết đợc chất lá cần sử dụng để chế tạo tinh bột - Phát biểu đợc khái niệm đơn giản quang hợp - Viết sơ đồ tóm tắt tợng quang hợp KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh ph©n tÝch thÝ nghiÖm, kh¸i qu¸t Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt, yªu thÝch m«n häc N¨ng lùc Ph¸t triÓn n¨ng lùc ph¸t hiÖn kiÕn thøc B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - GV: Thực trớc thí nghiệm, mang lá thí nghiệm đến lớp để thử kết với dung dÞch ièt - HS: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o cña l¸, sù vËn chuyÓn níc cña rÔ, «n l¹i bµi quang hîp cña tiÕt tríc C TiÕn tr×nh bµi gi¶ng I Tæ chøc - KiÓm tra sÜ sè 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - Nªu néi dung thÝ nghiÖm l¸ c©y chÕ t¹o tinh bét cã ¸nh s¸ng? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Cây cần chất gì để chế tạo tinh bột? Hoạt động GV và HS - GV yêu cầu: HS nghiên cứu độc lập SGK - GV gîi ý: - Sử dụng kết tiết trớc để xác định lá chuông nào có tinh bột và lá Néi dung (62) chu«ng nµo kh«ng cã tinh bét? - Ñieàu kieän cuûa caây chuoâng A khác chuông B điểm nào ? - Laù caây chuoâng naøo khoâng theå chế tạo tinh bột ? Vì ? - Từ kết đó có thể rút kết luaän gì ? - GV thieát keá laïi thí nghieäm cho HS quan sát và kết (đã làm trước) để HS có thể khẳng định câu trả lời cuûa nhoùm - GV gợi ý để HS hoàn thiện đáp án - Caây chuoâng B khoâng khí coù khí cacboânic, caây chuoâng A khoâng khí khoâng coù khí cacboânic - Laù caây chuoâng A khoâng theå cheá tạo tinh bột lá không bị nhuộm màu xanh tím khử iốt - Để chế tạo tinh bột lá cần chất KÕt luËn: naøo ? - GV lu ý HS: chó ý vµo ®iÒu kiÖn cña thÝ - Kh«ng cã khÝ cacbonic l¸ kh«ng thÓ nghiệm và chính điều kiện làm thay chế tạo đợc tinh bột đổi kết thí nghiệm - Sau HS th¶o luËn GV cho HS rót kết luận nhỏ cho hoạt động này - T¹i ë xung quanh nhµ vµ nh÷ng n¬i c«ng céng cÇn trång nhiÒu c©y xanh? Yªu cÇu: Hoạt động 2: Khái niệm quang hợp Hoạt động GV và HS - hîp ë SGK trang 72 vµ tr¶ lêi c©u hái: - L¸ c©y sö dông nh÷ng nguyªn liÖu nào để chế tạo tinh bột? Nguyên liệu đó lấy từ đâu? - L¸ c©y chÕ t¹o tinh bét ®iÒu kiÖn nµo? - GV cho HS đọc thông tin trả lời câu hái: Ngoµi tinh bét l¸ c©y cßn t¹o nh÷ng s¶n phÈm h÷u c¬ nµo kh¸c? Néi dung Sơ đồ quang hợp : AÙnh saùng Nước + Khí CO2 Tinh bột + O2 Dieäp luïc - Quang hợp là quá trình lá cây nhờ có chất diệp lục sử dụng nước, khí cacbônic, ánh sáng mặt trời để chế (63) taïo tinh boät vaø nhaû khí oâxi Từ tinh bột, muối khoáng hòa tan, lá cây còn chế tạo chất hữu cô khaùc caàn thieát cho caây IV Cñng cè bµi häc - GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm quang hîp, tr¶ lêi c©u hái SGK trang 72 V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” Ngµy th¸ng 11 n¨m 2014 DuyÖt cña tæ CM …… Ngµy so¹n: 15/11/2014 Ngµy gi¶ng: /11/2014 TiÕt 25 ¶nh hëng cña c¸c ®iÒu kiÖn bên ngoài đến quang hợp - ý nghĩa quang hợp A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc điều kiện bên ngoài ảnh hởng đến quang hợp - Vận dụng kiến thức, giải thích đợc ý nghĩa vài biện pháp kĩ thuật trång trät - Tìm đợc các VD thực tế chứng tỏ ý nghĩa quan trọng quang hợp KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng khai th¸c th«ng tin, n¾m b¾t th«ng tin Thái độ - Giáo dục ý thức tham gia bảo vệ, phát triển cây xanh địa phơng N¨ng lùc Ph¸t triÓn n¨ng lùc tù nghiªn có t×m kiÕn thøc B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - GV: Su tÇm tranh ¶nh vÒ mét sè c©y a s¸ng vµ a bãng - HS: Ôn tập kiến thức tiểu học các chất khí cần thiết cho động vật và thực vật C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: SÜ sè: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò (64) - Viết sơ đồ tóm tắt quá trình quang hợp? Những yếu tố nào là cần thiết cho quang hîp? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hởng đến quang hợp? Hoạt động GV và HS - Nhóm : nghiên cứu thông tin mục SGK, sau đó thảo luận - Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng đến quang hợp ? - Tại trồng trọt muốn thu hoạch cao khoâng neân troàng quaù daøy ? - Tại nhiều loại cây cảnh trồng chậu để nhà xanh tốt ? Cho ví duï - Tại muốn cho cây sinh trưởng toát caàn phaûi choáng noùng, choáng reùt cho caây ? - Cho đại diện nhóm phát biểu ý kiến - trao đổi chung lớp - GV cuûng coá, boå sung phaân giaûi thích cho HS - Troàng caây quaù daøy caây bò thieáu aùnh sáng, không khí, nhiệt độ không khí tăng cao quang hợp khó thu hoạch thaáp - Đó là loại cây có nhu cầu ánh sáng không cao (ưa bóng) để nhaø vaãn xanh toát - Caùc bieät phaùp choáng noùng, choáng Néi dung Các điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quang hợp là ánh sáng, nước hàm lượng khí cacbônic và nhiệt độ Các loài cây khác đòi hỏi các điều kiện đó không giống reùt cho caây coù taùc duïng taïo ñueà kieän thuận lợi cho quang hợp Yªu cÇu: Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa quang hợp cây xanh Hoạt động GV và HS Néi dung Thảo luận toàn lớp - Khí ôxi nhả quang hợp cần cho hô hấp sinh vật nào ? - Hô hấp sinh vật và nhiều hoạt (65) động sống người thải khí cacboânic vaøo khoâng khí nhöng nhìn chung tyû leä caùc chaát naøy khoâng khí khoâng taêng ? - Các chất hữu quang hợp cây xanh tạo đã sinh vật nào sử dụng? - Haõy keå teân moät soá saûn phaåm maø chất hữu cây xanh quang hợp đã cung cấp cho đời sống người - HS phaùt bieåu - GV bổ sung giúp HS hoàn thiện ý nghĩa quang hợp GV : Thuyết trình để HS có ý thức bảo veä caây xanh Cây xanh quan trọng đời sống người và các sinh vật khác, phân tích ý nghĩa quang hợp ta đã rõ Vì vaäy ta phaûi baûo veä caây, khoâng chaët phá, vặt cành, bẻ nhánh là cây công viên, trường học, xung quanh nhaø ta neân troàng caây xanh, caây aên vừa cải thiện đời sống gia đình vừa tạo cảnh quan đẹp và là góp phaàn laøm saïch baàu khoâng khí Neân tham gia caùc phong traøo troàng Cây xanh quang hợp đã : - Nhả khí ôxi cần cho hô hấp sinh vaät - Hút vào khí cacbônic nên đã góp phần giữ cân lượng khí không khí - Chất hữu cây xanh tự tổng hợp quá trình quang hợp là nguồn thức ăn cho động vật và nhiều sản phẩm cho người (lương thực, thực phẩm, vải, thuốc, trang trí, ) cây địa phương, trường IV Cñng cè bµi hoc - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái ë cuèi bµi - GV đánh giá học V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - ¤n l¹i bµi quang hîp - §äc tríc bµi: c©y cã h« hÊp kh«ng? …… Ngµy so¹n: 16/11/2014 (66) Ngµy gi¶ng: /11/2014 TiÕt 26 C©y cã h« hÊp kh«ng? A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh phân tích thí nghiệm và tham gia thiết kế thí nghiệm đơn giản HS phát đợc có tợng hô hấp cây - Giải thích đợc cây, hô hấp diển suốt ngày đêm, dùng o xi để phân huỷ chất höu c¬ thµnh khÝ c¸cbonic, níc vµ s¶n sinh n¨ng lîng - Giải thích vài ứng dụng trồng trọt liên quan đến tợng hô hấp cây KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t thÝ nghiÖm, t×m kiÕn thøc - TËp thiÕt kÕ thÝ nghiÖm Thái độ - Gi¸o dôc lßng say mª m«n häc N¨ng lùc Ph¸t triÓn n¨ng lùc t duy, ph©n tÝch B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - GV: Cã ®iÒu kiÖn lµm thÝ nghiÖm tríc giê Các dụng cụ để làm thí nghiệm nh SGK - HS: ¤n l¹i bµi quang hîp, kiÕn thøc tiÓu häc vÒ vai trß cña khÝ oxi C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: - KiÓm tra sÜ sè 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - Nªu kh¸i niÖm quang hîp? - Không khí thiếu oxi có trì cháy đợc không? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Các thí nghiệm chứng minh tợng hô hấp cây? a ThÝ nghiÖm 1: nhãm Lan vµ H¶i Hoạt động GV và HS Néi dung - HS đọc thông tin, xem H23.1 I Các thí nghiệm chứng minh hô hấp - Nghiên cứu thí nghiệm theo lệnh cây : - TN : SGK SGK - Thảo luận toàn lớp - Không khí hai chuông có chaát khí gì ? Taïi em bieát ? - Vì cốc A các lớp vàng trắng - Keát luaän : Khi khoâng coù aùnh saùng, caây daøy hôn coác B ? - Vaøi HS phaùt bieåu, caùc em khaùc boå thaûi nhieàu khí cacboânic sung TN : SGK - GV nhaän xeùt - Từ kết TN ta rút kết luận (67) gì ? HS phaùt bieåu - GV cuûng coá - HS đọc thông tin SGK - Nhóm trao đổi để tìm cách thiết kế TN - Đại diện phát biểu, trình bày các thieát keá cuûa nhoùm mình treân caùc duïng cuï thaät vaø giaûi thích - GV trình bày thí nghiệm đã làm sẵn trước 4h và thử kết cho HS xem - Nhoùm thaûo luaän - bố trí TN nào, thử kết để biết cây lấy ôxi không khí ? - Từ kết TN & hãy cho biết Kết : cây đã lấy oxi không khí * TN cho bieát : Caây coù hoâ haáp, quaù trình caây laáy ñi ôxi để phân giải các chất hữu sản sinh lượng cần cho các hoạt động sống đồng thời thải khái cacbônic và nước caây coù hoâ haáp khoâng ? Giaûi thích taïi ? - GV lu ý HS ph¶i gi¶i thÝch líp v¸ng trắng đục cốc A dày là có nhiÒu khÝ cacbonic th× GV nªn hái thªm: VËy ë chu«ng A ®©u mµ lîng khÝ cacbonic Yêu cầu:Hoạt động 2: Hô hấp cây Hoạt động GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS hoạt động độc lập II Hoõ haỏp cuỷa caõy : víi SGK, tr¶ lêi c©u hái: + H« hÊp lµ g×? H« hÊp cã ý nghÜa nh nào đời sống cây? + Nh÷ng c¬ quan nµo cña c©y tham gia hô hấp và trao đổi khí trực tiếp với m«i trêng ngoµi? + C©y h« hÊp vµo thêi gian nµo? + Ngời ta đã dùng biện pháp nào để gióp rÔ vµ h¹t míi gieo h« hÊp? - GV gäi HS tra lêi c©u hái SGK, HS kh¸c næ sung - GV chèt l¹i kiÕn thøc vµ chó ý nÕu HS trả lời: ban đêm cây hô hấp thì GV gi¶i thÝch - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi môc SGK (68) trang 79 - GV gi¶i thÝch c¸c biÖn ph¸p kÜ thuËt cho c¶ líp nghe cho HS rót kÕt luËn + Tại ngủ đêm rừng ta thÊy khã thë, cßn ban ngµy th× m¸t vµ dÔ thë? - Caây hoâ haáp suoát ngaøy ñeâm - Tất các quan cây tham gia hoâ haáp - Phải làm cho đất thoáng tạo điều kiện thuận lợi cho hạt gieo và rễ hô hấp tốt để góp phần tăng suất cây troàng IV Cñng cè bµi häc - HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2, SGK - Yêu cầu HS giải thích: Một hòn đất nỏ giỏ phân V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - ¤n l¹i bµi: CÊu t¹o cña phiÕn l¸ Ngµy th¸ng 11 n¨m 2014 DuyÖt cña tæ CM …… Ngµy so¹n: 23/11/2014 Ngµy gi¶ng: /11/2014 TiÕt 27 Bµi tËp: so s¸nh quang hîp vµ h« hÊp A Môc tiªu Kiến thức: - Củng cố kiến thức quang hợp và hô hấp - Trình bày đặc điểm nguyên liệu tham gia và sản phẩm quá trình quang hợp và hô hấp Các yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp và hô hấp - Thành thạo cách làm các bài tập Kỹ năng: - Thành thạo kỹ giải bài tập quang hợp và hô hấp - Kỹ hoạt động nhóm Thái độ; - Có ý thức bảo vệ thực vật N¨ng lùc; Ph¸t triÓn n¨ng lùc tæng hîp kiÕn thøc B Ph¬ng tiÖn d¹y häc: - Tranh câm: sơ đồ quá trình quang hợp và hô hấp - Bảng phụ các câu hỏi (69) - Phiều học tập - Bảng con, bút C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B II Kiểm tra bài cũ: Lồng vào bài III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: I Bài tập hệ thống hoá kiến thức 6C Hoạt động giáo viên và HS Hoạt động 1: (Nhóm lớn) - Gv phát phiếu học tập treo bảng phụ y/c học sinh thảo luận nhóm làm bài tập sau: - Hs thảo luân nhóm thốnh trả lời Nội dung I Bài tập hệ thống hoá kiến thức khái niệm quá trình quang hợp và hô hấp Bài tập 1: Chọn các cụm từ phù hợp điền vào bảng sau: Quang hợp là quá - Gv gọi đại diện nhóm lên trình bày các trình cây nhờ nhóm hác NXBS chất sử dụng nước - Gv gọi đại diện học sinh trình bày khí và lượng mặt trời khái niệm quang hợp và hô hấp chế tạo và khí - Hô hấp là quá trình cây lấy khí để phân giải các hợp chất sản cần cho các hoạt động sống ,đồng thời thải Hoạt động: (Nhóm lớn) khí và nước - Gv phát phiếu học tập treo bảng phụ sơ đồ quang hợp và hô hấp y/c học sinh thảo luận nhóm hoàn thành - Gv gọi đại diện nhóm lên trình bày các nhóm hác NXBS - Gv gọi đại diện học sinh trình bày Bài tập 2: Hoàn thành sơ đồ sau: ( Ánh sáng ) Nước + ………………… (……………….) ……………… + Khí Ôxi (70) Chất hữu + ……… nước Hoạt động giáo viên và HS Hoạt động: (Nhóm lớn) Năng lượng + ……….+ Hơi Nội dung So sánh quang hợp và hô hấp - Gv phát các miềng bìa rời treo bảng phụ Y/c học sinh thảo luận nhóm điền bảng so sánh hô hấp và quang hợp - Gv gọi đại diện nhóm gắn các miếng bìa trên bảng các nhóm khác NXBS - Gv gọi đại diện học sinh trình bày Sự khác quang hợp và hô hấp STT Đặc điểm Thời điểm Quang hợp Khi có ánh sáng Hô hấp Suốt ngày đêm Cơ quan Lá và thân non Tất các phận cây Nguyên liệu Chất hữu ; Ôxi Sản phẩm Khí cacbônic, nước ánh sáng Tinh bột ; khí Ôxi Các yếu tố ảnh hưởng Năng lượng ; Khí cacbônic; Hơi nước Chất hữu cơ; Ôxi; nhiệt độ Hàm lượng Khí cacbônic; Nước ánh sáng , nhiệt độ Vai trò Tổng hợp chất hữu cho Phân hủy chất hữu tạo cây sinh trưởng và phát luượng cần cho hoạt triển động sống cây Hoath động 2: II Bài tập nâng cao Hoạt động giáo viên và HS Nội dung Hoạt động 2: (Nhóm lớn) II Bài tập nâng cao - Gv treo bảng phụ câu hỏi y/c hs thảo luận nhóm trả lời - Gv gọi đại diện học sinh lên trìng bày trên (71) bảng đáp án đúng - Gv y/ chọc sinh đọc khái niệm quang hợp Bài tập 2: Dựa vào thí nghiệm nhóm bạn Dũng, Tú và nhóm bạn Tuấn và Hải Hãy thiết kế thí nghiệm chứng minh không có ánh sáng lá thải khí cacbônic - Gv y/c học sinh thảo luận nhóm trình bày Bài tập 3: Mô tả cách tiến hành tượng và kết thí nghiệm chất khí thải quá trình lá chế tạo tinh bột - Các nhóm học sinh thảo luận trình bày Bài tập 4: Nêu mối quan hệ quang hợp và hô hấp Quang hợp và hô hấp là hai quá trinh thuận nghịch mâu thuẫn tiến hành song song không có quang hợp thì không có hô hấp và ngược lại IV Củng cố bài học - Gv nhận xét ý thức học cho điểm các nhóm làm tốt cần V Hướng dẫn nhà - Học nội dung bài, chuẩn bị nội dung bài sau Ngµy so¹n: 23/11/2014 Ngµy gi¶ng: /11/2014 Tiết 28 PHẦN LỚN NƯỚC VÀO CÂY Đà ĐI ĐÂU? A Mục tiêu Học xong bài này học sinh cần đạt mục tiêu sau: Kiến thức: Hs lựa chọn cách thiết kế thí nghiệm chứng minh cho kết luận: Phần lớn nước rễ cây hút vào cây đã lá thải ngoài thoát nước Nêu ý nghĩa quan trọng thoát nước qua lá Nắm điều kiện bên ngoài ảnh hưởng tới thoát nước qua lá Giải thích ý nghĩa số biện pháp kỹ thuật trồng trọt Kỹ năng: Quan sát, nhận biết, so sánh kết thí nghiệm tìm kiến thức Thái độ: Giáo dục lòng say mê môn học Năng lực: Rèn lực so sánh, quan sát, nhận xét B Phương tiện dạy học Giáo viên: Tranh vẽ phóng to H.24.3 Sgk Học sinh: Xem lại bài " Cấu tạo phiến lá" C Tiến trình lên lớp I Tổ chức : Lớp 6A ……………… lớp 6B………………Lớp 6C…………… (72) II Kiểm tra bài cũ : III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Thí nghiệm xác định phần lớn nước vào cây đâu? Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên cho hs nghiên cứu độc lập Sgk, trả lời câu hỏi: + Một số hs đã dự đoán điều gì? + Để chứng minh cho dự đoán đó họ đã làm gị? - Học sinh độc lập nghiên cứu, trả lời câu hỏi giáo viên + Phần lớn nước rễ hút vào đã lá thải ngoài (nước đã thoát qua lá) + Để chứng minh họ đã làm thí nghiệm - Giáo viên yêu cầu hs hoạt động nhóm để lựa chọn thí nghiệm - Giáo viên tìm hiểu số nhóm chọn thí nghiệm thí nghiệm 2( ghi vào góc bảng) - Hs nhom tự nghiên cứu thí nghiệm, quan sát H.24.3 trả lời câu hỏi Sgk Tr.81, thảo luận, thống câu trả lời - Giáo viên yêu cầu đại diện nhóm trình bày tên thí nghiệm và giải thích lý chọn nhóm mình - Đại diện nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác nhận xét, bổ sung - Hs phải biết lớp nhóm nào lựa chọn thí nghiệm Dũng, Tú và nhóm nào lựa chọn thí nghiệm Tuấn, Hải - Hs kết luận: Phần lớn nước rễ hút vào cây đã thải ngoài thoát nước qua lá - Giáo viên gợi ý: + Thí nghiệm Dũng và Tú đã chứng Nội dung (73) minh điều nào dự đoán?Điều nào chưa chứng minh được? * Kết luận 1: Phần lớn nước rễ hút + Thí nghiệm Tuấn, Hải chứng vào cây đã thải ngoài minh nội dung nào?Gt? thoát nước qua lá - Giáo viên chốt lại đáp án đúng, cho hs rút kết luận Hoạt động 2: ý nghĩa thoát nước qua lá Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên cho hs đọc Sgk trả lời câu hỏi: Vì thoát nước qua lá có ý nghĩa quan trọng đời sống cây? - Học sinh hoạt động độc lập nghiên cứu Sgk để trả lời câu hỏi Giáo viên Yêu cầu: + Tại sức hút vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ lên lá + Làm dịu mát cho lá - Hs trình bày ý kiến, hs khác bổ sung Tự rút kết luận - Giáo viên tổng kết lại ý kiến đúng hs -> cho hs tự rút kết luận Nội dung * Kết luận 2: Hiện tượng thoát nước qua lá giúp cho việc vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ lên lá, giữ cho lá khỏi bị khô Hoạt động 3: Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng đến thoát nước qua lá Hoạt động giáo viên và HS Nội dung - Giáo viên yêu cầu hs nghiên cứu Sgk, trả lời câu hỏi SgkTr.82 - Giáo viên gợi ý Hs sử dụng kết luận hoạt động và câu hỏi nhỏ sau để trả lời: + Khi nào lá cây thoát nước nhiều? + Nếu cây thiếu nước xảy tượng gì? - Học sinh đọc Sgk và trả lời câu hỏi sách - Một số hs trả lời câu hỏi: hs khác nhận xét, bổ sung cần Yêu cầu: * Kết luận 3: + Khi trời nắng, nóng, trời khô hanh có Các điều kiện bên ngoài như: ánh sáng, (74) gió khô thổi mạnh nhiệt độ, độ ẩm không khí ảnh hưởng +Xảy tượng héo, lá úa vàng đến thoát nước lá - Giáo viên cho hs nhận xét, bổ sung ý kiến cho nhau, rút kết luận IV Củng cố bài học - Học sinh đọc kết luận cuối bài - Kiểm tra đánh giá: Học sinh trả lời câu hỏi cuối bài Tr.82 (GV gợi ý câu hỏi 3: Sgv) V Hướng dẫn nhà: - Học bài, làm bài tập Đọc mục "Em có biết" - Chuẩn bị sau: Đoạn xương rồng có gai, củ dong, củ hành, cành mây, tranh ảnh lá biến dạng khác Bồ Lý ngày…tháng 11 năm 2014 Ký duyệt tổ CM ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n: 30/11/2014 Ngµy gi¶ng: TiÕt 29 biÕn d¹ng cña l¸ A Môc tiªu KiÕn thøc (75) - Học sinh nắm đợc đặc điểm hình thái và chức số lá biến dạng, từ đó hiểu đợc ý nghĩa biến dạng lá KÜ n¨ng RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt kiÕn thøc tõ mÉu Thái độ Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt N¨ng lùc: Ph¸t triÓn n¨ng lùc quan s¸t, so s¸nh, t×m kiÕm kiÕn thøc B Ph¬ng tiÖn d¹y häc * GV: MÉu c©y m©y, c©y ®Ëu Hµ Lan, c©y hµnh cßn l¸ xanh, cñ dong ta, cµnh x¬ng rång -Tranh cây nắp ấm, cây bèo đất - ChuÈn bÞ trß ch¬i nh SGV * HS: Su tầm mẫu theo nhóm đã phân công C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò: C©u hái: Nªu chøc n¨ng cña l¸? III Các hoạt động dạy học Më bµi(1'): GV treo tranh c©y n¾p Êm giíi thiÖu l¸ cña c©y cho HS so s¸nh với lá bình thờng để suy lá biến dạng nhằm thực chức khác Hoạt động 1: Tìm hiểu số loại lá biến dạng Hoạt động GV và HS Néi dung GV: Yêu cầu HS hoạt động nhóm: Có loại lá biến dạng nào? Quan s¸t h×nh 25.1->25.7 vµ tr¶ lêi c©u hái SGK trang 83 HS: C¸c nhãm võa quan s¸t vËt mÉuvõa quan sát tranh-> thống ý kiến để tr¶ lêi c©u hái GV: Quan s¸t c¸c nhãm, cã thÓ gióp đỡ động viên nhóm yếu, nhóm học khá thì yêu cầu có kết nhanh và đúng HS: Trong nhãm thèng nhÊt ý kiÕn, c¸ nh©n hoµn thµnh b¶ng SGK trang 85 vµo vë (76) GV: Yêu cầu HS đọc mục “Em có biết” để biết thêm loại lá biến dạng n÷a (c©y bÝ) HS: §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung STT * KÕt luËn: Cã lo¹i l¸ biÕn d¹ng Tªn vËt §Æc ®iÓm h×nh th¸i Chøc n¨ng cña l¸ Tªn l¸ biÕn mÉu cña l¸ biÕn d¹ng biÕn d¹ng d¹ng - D¹ng gai nhän - Lµm gi¶m sù - L¸ biÕn X¬ng rång tho¸t h¬i níc thµnh gai §Ëu Hµ - L¸ nhän cã d¹ng tua - Gióp c©y leo cao - Tua cuèn Lan cuèn - L¸ ngän cã d¹ng tay - Gióp c©y leo cao L¸ c©y m©y - Tay mãc mãc - L¸ phñ trªn th©n rÔ, - Che chë vµ b¶o Cñ giÒng v¶y máng, n©u nh¹t vÖ cho chåi cña - L¸ v¶y th©n rÔ Cñ hµnh - BÑ l¸ ph×nh to thµnh - Chøa chÊt dù tr÷ v¶y, mµu tr¾ng - L¸ dù tr÷ - Trªn l¸ cã rÊt nhiÒu - B¾t vµ tiªu ho¸ l«ng, tuyÕn tiÕt chÊt måi Cây bèo đất - L¸ b¾t måi dÝnh, thu hót vµ hiªu hãa måi - G©n l¸ ph¸t triÓn - B¾t vµ tiªu ho¸ - L¸ b¾t måi thµnh c¸i b×nh cã n¾p s©u bä chóng C©y n¾p Êm ®Ëy Cã tuyÕn tiÕt chÊt chui vµo b×nh dÞch thu hót vµ tiªu hãa måi Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa biến dạng lá Hoạt động GV và HS Néi dung GV: Yªu cÇu HS xem l¹i b¶ng ë ho¹t BiÕn d¹ng cña l¸ cã ý nghÜa g×? động 1, nêu ý nghĩa biến dạng lá? - GV gîi ý: + Nhận xét gì đặc điểm hình thái cña c¸c l¸ biÕn d¹ng so víi l¸ thêng? + Những đặc điểm biến dạng đó có tác dụng gì cây? HS: Xem lại đặc điểm hình thái và chức (77) n¨ng chñ yÕu cña l¸ biÕn d¹ng kÕt hîp với gợi ý GV để thấy đợc ý nghĩa * Kết luận: Lá số loại cây biến biến dạng lá-> Đại diện HS trình đổi hình thái thích hợp với chức bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung->rót nh÷ng ®iÒu kiÖn sèng kh¸c kÕt luËn IV Cñng cè bµi häc H: Sù biÕn d¹ng cña l¸ cã ý nghÜa g× H: Vì lá số loại xơng rồng biến thành gai phận nào cây đảm nhËn chøc n¨ng quang hîp? V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - ChuÈn bÞ theo nhãm c¸c mÉu: ®o¹n rau m¸, cñ khoai lang cã mÇm, cñ gõng, nghÖ cã mÇm, l¸ c©y thuèc báng Ngµy so¹n: 30 /11/2014 Ngµy gi¶ng: Ch¬ng V- Sinh s¶n sinh dìng Tiết 30 Sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc khái niệm đơn giản sinh sản sinh dỡng tự nhiên - Tìm đợc số VD sinh sản sinh dỡng tự nhiên - Nắm đợc các biện pháp tiêu diệt cỏ dại hại cây trồng và giải thích sở khoa học biện pháp đó KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch mÉu Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt N¨ng lùc: Ph¸t triÓn n¨ng lùc ph©n tÝch vËt mÉu Ph¸t triÓn n¨ng lùc B Ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ - GV: Tranh vÏ h×nh 16.4 SGK, kÎ b¶ng SGK trang 88 vµo b¶ng phô Mẫu: Rau má, sài đất, củ gừng, củ nghệ có mầm, cỏ gấu, củ khoai lang có chồi, lá bỏng, lá hoa đá có mầm - HS: ChuÈn bÞ mÉu nh h×nh 26.4 SGK theo nhãm, «n l¹i kiÕn thøc cña bµi biÕn d¹ng cña th©n rÔ, kÎ b¶ng SGK trang 88 vµo vë C TiÕn tr×nh lªnlíp I Tæ chøc 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - Nªu ý nghÜa cña sù biÕn d¹ng cña l¸? III Các hoạt động dạy học Cho HS xem l¸ báng cã c¸c chåi vµ giíi thiÖu: hiÖn tîng nµy gäi lµ sinh s¶n sinh dìng tù nhªn VËy sinh s¶n sinh dìng lµ g×? ë nh÷ng c©y kh¸c cã nh vËy kh«ng? Hoạt động 1: Tìm hiểu khả tạo thành cây từ rễ, (78) th©n, l¸ ë mét sè c©y cã hoa Hoạt động GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS quan sát hình 26.1 đến 26.4, yêu cầu HS bỏ vật mẫu đã mang đi, đặt lên bàn quan sát - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm: thực hiÖn yªu cÇu môc SGK trang 87 - GV cho HS các nhóm trao đổi kết - Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng vë bµi tËp - GV ch÷a bµi b»ng c¸ch gäi HS lªn tù điền vào mục bảng GV đã chuẩn Kết luận: - Một số cây điều kiện đất ẩm có bÞ s½n - GV theo dõi bảng, công bố kết khả tạo đợc cây từ quan sinh dìng đúng Yêu cầu:Hoạt động 2: Sinh sản sinh dỡng tự nhiên cây Hoạt động GV và HS Néi dung - Yêu cầu HS hoạt động độc lập, thực yªu cÇu ë môc trang 88 - Yêu cầu vài HS đứng lên đọc kết - Sau ch÷a bµi, GV cho HS h×nh thµnh kh¸i niÖm sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn + T×m thùc tÕ nh÷ng c©y nµo cã kh¶ n¨ng sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn? + T¹i thùc tÕ tiªu diÖt cá d¹i rÊt khã (nhÊt lµ cá gÊu) VËy cÇn cã biÖn ph¸p gì? và dựa trên sở khoa học nào để diệt Kết luận: - Kh¶ n¨ng t¹o thµnh c©y míi tõ c¸c hÕt cá d¹i? c¬ quan sinh dìng gäi lµ sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn IV Cñng cè - GV cñng cè néi dung bµi - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung sù sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn - GV đánh giá học V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - ChuÈn bÞ theo nhãm: ng©m ®o¹n rau muèng ë vên nhµ cho mäc rÔ - §äc tríc bµi: Sinh s¶n sinh dìng ngêi Ngµy th¸ng 12 n¨m 2014 Ký duyÖt cña tæ CM (79) …… Ngµy so¹n: 5/12/2014 Ngµy gi¶ng: TiÕt 31 Sinh s¶n sinh dìng ngêi A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh hiểu đợc nào là giâm cành, chiết cành, ghép cây - Tr×nh bµy nh÷ng øng dông thùc tÕ cña h×nh thøc sinh s¶n ngêi tiÕn hµnh KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh - BiÕt c¸ch gi©m, chiÕt, ghÐp Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch bé m«n, ham mª t×m hiÓu th«ng tin khoa häc N¨ng lùc Phát triển lực vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn B Ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ - GV: Tranh phóng to hình 27.1 đến 27.4 Mẫu vật: Cành sắn, cành dâu, mía, rau muống đã mọc rễ (80) - HS: Cành rau muống cắm bát đất C.TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - Sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn lµ g×? Cho vÝ dô? III Các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Tìm hiểu giâm cành Hoạt động GV và HS - GV yêu cầu HS hoạt động độc lập, quan sát hình 27.1 và mẫu đã mang đi, tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK - GV giíi thiÖu m¾t cña cµnh s¾n, lu ý cµnh gi©m ph¶i lµ cµnh b¸nh tÎ - GV cho HS lớp trao đổi kết với - Yêu cầu nêu đợc: + Cµnh s¾n hót Èm mäc rÔ + Cắm cành xuống đất ẩm, rễ, mọc thµnh c©y Néi dung - Lu ý: câu hỏi HS không trả lời đợc thì GV phải giải thích: cành nh÷ng c©y nµy cã kh¶ n¨ng rÔ phô rÊt KÕt luËn: - Gi©m cµnh lµ c¾t ®o¹n th©n hay cµnh nhanh HS rót kÕt luËn + Những loại cây nào thờng áp dụng cây mẹ cắm xuống đất ẩm cho rễ, sau đó cành phát triển thành cây biÖn ph¸p nµy? Yêu cầu:Hoạt động 2: Tìm hiểu chiết cành Hoạt động GV và HS - GV cho HS hoạt động cá nhân, quan s¸t h×nh 27.2 SGK vµ tr¶ lêi c©u hái môc - HS quan s¸t h×nh 27.2, chó ý c¸c bíc tiÕn hµnh chiÕt, kÕt qu¶ HS tr¶ lêi c©u hái môc trang 90 Néi dung - GV nghe và nhận xét phần trao đổi cña líp nhng GV ph¶i gi¶i thÝch thªm KÕt luËn: vÒ kÜ thuËt chiÕt cµnh c¾t ®o¹n vá gåm - ChiÕt cµnh lµ lµm cho cµnh rÔ trªn mạch rây để trả lời câu hỏi cây sau đó đem trồng thành cây - GV lu ý HS không trả lời đợc câu hái th× GV ph¶i gi¶i thÝch: c©y nµy chËm rÔ nªn ph¶i chiÕt cµnh (81) + Ngêi ta chiÕt cµnh víi lo¹i c©y nµo? Hoạt động 3: Tìm hiểu ghép cây Hoạt động GV và HS Néi dung - GV cho HS nghiªn cøu SGK thùc hiÖn yªu cÇu môc SGK trang 90 vµ tr¶ lêi KÕt luËn: c©u hái: + Em hiÓu thÕ nµo lµ ghÐp c©y? cã mÊy - GhÐp c©y lµ dïng m¾t chåi cña mét c©y g¾n vµo c©y kh¸c cho tiÕp tôc ph¸t triÓn c¸ch ghÐp c©y? IV Cñng cè bµi häc - GV cñng cè néi dung bµi - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung sù sinh s¶n sinh dìng ngêi - GV đánh giá học V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt”? - Lµm bµi tËp SGK 92 ë nhµ, b¸o c¸o kÕt qu¶ sau tuÇn - ChuÈn bÞ: hoa bëi, hoa r©m bôt, hoa loa kÌn …… Ngµy so¹n: 5/12/2014 Ngµy gi¶ng: Ch¬ng VI- Hoa vµ sinh s¶n h÷u tÝnh TiÕt 32 CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña hoa A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh phân biệt đợc các phận chính hoa, các đặc điểm cấu tạo và chức n¨ng cña tõng bé phËn - Giải thích đợc vì nhị và nhuỵ là phận sinh sản chủ yếu hoa KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch, t¸ch bé phËn cña thùc vËt Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt, hoa N¨ng lùc: Ph¸t triÓn n¨ng lùc quan s¸t, ph©n tÝch B Ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ: - GV: Tranh phóng to hình 28.1 đến 27.3 MÉu vËt: R©m bôt, hoa bëi, hoa loa kÌn, hoa cóc, hoa hång KÝnh lóp - HS: Một số loại hoa đã dặn C TiÕn tr×nh lªn líp: I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò (82) - C¸ch nh©n gièng nµo nhanh nhÊt vµ tiÕt kiÖm c©y gièng nhÊt? v× sao? III Các hoạt động dạy học GV cho HS quan s¸t mét sè lo¹i hoa vµ hái: Hoa thuéc lo¹i c¬ quan nµo? cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng nh thÕ nµo? Hoạt động 1: Tìm hiểu các phận hoa Hoạt động GV và HS Néi dung - GV cho HS quan s¸t hoa thËt vµ x¸c định các phận hoa - HS nhãm quan s¸t hoa bëi në, kết hợp với hiểu biết hoa, xác định c¸c bé phËn cña hoa - GV yêu cầu HS đối chiếu hình 28.1 SGK trang 94, ghi nhí kiÕn thøc - GV cho HS tách hoa để quan sát các đặc điểm số lợng, màu sắc, nhị, nhuþ - Mét vµi HS cÇm hoa cña nhãm m×nh tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - HS nhóm tách hoa đặt lên giấy: đếm số cánh hoa, xác định màu sắc + Quan sát nhị: đếm số nhị, tách riêng nhÞ dïng dao c¾t ngang bao phÊn, dÇm nhÑ bao phÊn, dïng kÝnh lóp quan s¸t h¹t phÊn + Quan s¸t nhuþ; t¸ch riªng nhuþ dïng dao c¾t ngang bÇu kÕt hîp h×nh 28.3 SGK trang 94 xem: nhuþ gåm nh÷ng phÇn nµo? no·n n»m ë ®©u? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - GV ®i tõng nhãm quan s¸t c¸c thao t¸c HS giúp đỡ nhóm nào còn yếu, lúng túng hay làm cha đúng, nhắc nhở các nhóm xếp các phận đã tách trên giấy cho gän gµng vµ s¹ch sÏ - GV có thể cho HS tìm đĩa mật (nếu cã) - GV cho HS trao đổi kết các nhóm chñ yÕu lµ bé phËn nhÞ vµ nhuþ - GV chèt l¹i kiÕn thøc b»ng c¸ch treo tranh giíi thiÖu hoa, cÊu t¹o nhÞ, nhuþ - GV gäi HS lªn bµn t¸ch hoa loa kÌn vµ hoa r©m bôt cßn c¸c nhãm còng t¸ch KÕt luËn: - Hoa gồm các phận: đài tràng, nhị, nhuþ + NhÞ gåm: chØ nhÞ vµ bao phÊn (chøa (83) loại hoa này Sau đó HS trình bày hạt phấn) c¸c bé phËn cña hoa loa kÌn vµ hoa r©m + Nhuþ gåm: ®Çu, vßi, bÇu nhuþ, no·n bôt, HS kh¸c theo dâi, nhËn xÐt bÇu nhuþ Yêu cầu:Hoạt động 2: Tìm hiểu chức các phận hoa Hoạt động GV và HS Néi dung - GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân, nghiên cøu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái SGK trang 95 - GV gợi ý: tìm tế bào sinh dục đực và cái n»m ë ®©u? chóng thuéc bé phËn nµo cña hoa? cã cßn bé phËn nµo cña hoa chøa tÕ bµo sinh dôc n÷a kh«ng? - HS đọc mục SGK trang 95 quan sát lại b«ng hoa vµ tr¶ lêi c©u hái SGK trang 95 - Yêu cầu xác định đợc: + Tế bào sinh dục đực hạt phấn nhÞ + TÕ bµo sinh dôc c¸i no·n cña nhuþ KÕt luËn: - §µi trµng cã t¸c dông b¶o vÖ bé + §µi, trµng cã t¸c dông b¶o vÖ bé phËn phËn bªn bªn - NhÞ, nhuþ cã chøc n¨ng sinh s¶n, - GV cho HS lớp trao đổi kết với trì nòi giống - NhÞ: cã nhiÒu h¹t phÊn mang tÕ bµo bào sinh dục đực - GV chèt l¹i kiÕn thøc nh SGV trang 114 - Nhuþ: cã bÇu chøa l¸ no·n mang tÕ - GV giíi thiÖu thªm vÒ hoa hång vµ hoa bµo sinh dôc c¸i cóc cho c¶ líp quan s¸t IV Cñng cè bµi häc - GV cñng cè néi dung bµi GV cho HS ghÐp hoa vµ ghÐp nhÞ, nhuþ a GhÐp hoa: - Gäi HS lªn chän c¸c bé phËn cña hoa råi g¾n vµo tÊm b×a ghÐp thµnh mét bông hoa hoàn chỉnh gồm cuống, đài, tràng, bầu, nhị, nhuỵ b GhÐp nhÞ, nhuþ - GV treo tranh c©m nhÞ nhuþ nh h×nh 28.2 vµ 28.3 - Yêu cầu HS chọn các mẩu giấy có chữ để gắn vào cho phù hợp GV nhận xét, đánh giá điểm V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - Lµm bµi tËp SGK 95 - ChuÈn bÞ: Hoa bÝ, míp, hoa r©m bôt, hoa loa kÌn, hoa huÖ, tranh ¶nh c¸c lo¹i hoa kh¸c Ngµy th¸ng 12 n¨m 2014 Ký duyÖt cña tæ CM (84) …… Ngµy so¹n: 14 /12/2014 Ngµy gi¶ng: TiÕt 33 C¸c lo¹i hoa A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh phân biệt đợc loại hoa: đơn tính và hoa lỡng tính - Phân biệt đợc cách xếp hoa trên cây biết đợc ý nghĩa sinh học cách xếp hoa thµnh côm KÜ n¨ng - Rèn kĩ quan sát, so sánh, hoạt động nhóm Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch thùc vËt, b¶o vÖ hoa vµ thùc vËt N¨ng lùc: Ph¸t triÓn n¨ng lùc nhËn biÕt c¸c lo¹i hoa B Ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ - GV: M¸y chiÕu tranh ¶nh vÒ c¸c lo¹i hoa - HS: Mang các loại hoa nh đã dặn KÎ b¶ng SGK trang 97 vµo vë Xem l¹i kiÕn thøc vÒ c¸c lo¹i hoa C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc:6A 6B 6C - KiÓm tra sÜ sè II KiÓm tra bµi cò - Nêu tên, đặc điểm và chức phận chính hoa? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Phân chia các nhóm hoa vào bé phËn sinh s¶n chñ yÕu cña hoa Hoạt động GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu c¸c nhãm quan s¸t trªn m¸y chiÕu hoµn thµnh cét 1, 2, ë vë - Tõng HS lÇn lît quan s¸t c¸c hoa cña c¸c nhãm, hoµn thµnh cét 1, 2, b¶ng ë vë bµi tËp - GV yªu cÇu HS chia hoa thµnh (85) nhãm - HS nêu đợc: Nhóm 1: Có đủ nhị, nhuỵ Nhãm 2: cã nhÞ hoÆc cã nhuþ - GV cho HS lớp đợc thảo luận kết qu¶ - GV gióp HS söa b»ng c¸ch thèng nhÊt c¸ch ph©n chia theo bé phËn sinh s¶n chñ yÕu cña hoa - GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp díi b¶ng SGK - GV cho HS hoµn thiÖn nèt b¶ng liÖt kª - GV gióp HS ®iÒu chØnh chç cßn sai KÕt luËn: - Cã lo¹i hoa: sãt + Hoa đơn tính: có nhị - GV ®a c©u hái cñng cè: dùa vµo bé phËn sinh s¶n chia thµnh mÊy lo¹i hoa? nhuþ + Hoa lìng tÝnh: cã c¶ nhÞ vµ nào là hoa đơn tính và hoa lỡng nhuþ tÝnh? - GV gọi HS lên bảng nhặt trên bàn để riêng hoa đơn tính và hoa lỡng tÝnh Yêu cầu:Hoạt động 2: Phân chia các nhóm hoa dựa vào c¸ch s¾p xÕp hoa trªn c©y Hoạt động GV và HS Néi dung GV bæ sung thªm mét sè VD kh¸c vÒ hoa mäc thµnh côm nh: hoa ng©u, hoa huÖ, hoa phợng mẫu thật hay tranh (đối với hoa cúc, GV nên tách ho- HS đọc mục , quan s¸t h×nh 29.2 vµ tranh ¶nh hoa su tầm để phân biệt cách xếp hoa và nhận biÕt qua tranh hoÆc mÉu HS tr×nh bµy tríc líp, HS kh¸c nhËn KÕt luËn: xét, bổ sung a nhỏ để HS biết) - C¨n cø vµo c¸ch xÕp hoa trªn c©y, cã thÓ chia c¸ch mäc hoa + Qua bài học em biết đợc điều gì? + Mọc đơn độc + Mäc thµnh côm IV Cñng cè bµi häc - GV cñng cè néi dung bµi - GV đánh giá học - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi V Híng dÉn vÒ nhµ (86) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - Ôn các nội dung đã học - ChuÈn bÞ «n tËp tiÕt 34 Ngµy so¹n: 14/12/2014 Ngµy gi¶ng: TiÕt 34 ¤n tËp häc k× I A Môc tiªu - Học sinh ôn tập, củng cố lại các kiến thức đã học - Biết cô đọng các kiến thức chính nội dung bài - Hiểu đợc chức phù hợp với cấu tạo - Cã kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, nhËn biÕt kiÕn thøc - Có thái độ yêu thích môn học B Ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ - GV: Tranh vÏ c¸c h×nh néi dung ch¬ng 4, 5, - HS: Chuẩn bị theo nội dung đã học C TiÕn tr×nh bµi gi¶ng I Tæ chøc 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - KÕt hîp víi «n III Các hoạt động dạy học Gi¸o viªn híng dÉn HS «n tËp theo néi dung tõng ch¬ng: Hoạt động GV và HS Nội dung Gv: Đặt hệ thống câu hỏi và tiến hành I/ Chương I: TẾ BÀO Cấu tạo TBTV ôn tập qua hệ thống câu hỏi: Sự phân chia TB ? Chúng ta đã học chương II/ Chương II: Rễ Các loại rễ Các miền nào? rễ Sự hút nước và MK rễ Biến ? Nội dung chính các chương? dạng rễ III/ Chương III: ThânCấu tạo ngoài thân Thân dài ra, to đâu.Cấu tạo thân non Vận chuyển các chất thân Biến dạng thân Hãy nêu các phận lá? Có Gồm: Cuống lá, phiến lá, gân lá loại lá? Có kiểu xếp lá trên - Có loại lá: Lá đơn, lá kép VD: Lá đơn: thân và cành Cho ví dụ Mồng tơi, mít, nhản, ngô, cam Lá kép: Hoa hồng, phượng, me, khế - Có kiểu xếp lá: Mọc cách, đối, vòng VD: Lá có đặc điểm bên ngoài và cách – ĐĐ bên ngoài Lá gồm có: Cuống lá, xắp xếp trên cây ntn giúp nó nhận phiến lá, trên phiến lá có nhiều gân lá nhiều ánh sáng? - Phiến lá có màu lục, là phần rộng lá giúp hứng nhiều a/s - Lá xếp so le với để nhận nhiều a/s (87) Cấu tạo phiến lá gồm thành phần nào? Lỗ khí có chức gì?Đặc điểm nào phù hợp với chức đó Gồm: Biểu bì, thịt lá, gân lá Chức năng: Thoát nước và trao đổi khí với MT - ĐĐ: có thể tự đóng mở lỗ khí Lá cây cần sử dụng nguyên liệu nào – Nguyên liệu: Nước và khí cacbonic để chế tạo tinh bột? Lấy nguyên liệu từ Lấy từ môi trường đâu? - Viết sơ đồ tượng quang hợp - Sơ đồ: SGK tr 72 Hiện tượng quang hợp đã cung cấp Khí Oxi Cần trồng và bảo vệ cây xanh chất khí nào để trì sống? Cần làm gì để môi trường lành? Diệp lục cây xanh có tác dụng Là nơi xảy quá trình quang hợp cây gì? xanh Hãy nêu điều kiện bên ngoài - Ảnh hưởng QH: A/s, nước, nhiệt độ, ảnh hưởng đến quang hợp và thoát hàm lượng cacbonic nước? - Ảnh hưởng thoát nước: A/s, nhiệt độ, độ ẩm không khí và gió Không có as thì không có sống Điều đó đúng trên trái đất, đúng không?vì sao? - Vì: Tất các SV trên trái đất, kể người sống nhờ vào khí oxi và chất hữu cây xanh tạo Mà cây xanh cần a/s để quang hợp 10 Giải thích vì ngày 10 – Do có a/s nên lá cây quang hợp nhả nắng nóng, ta ngồi gốc cây thấy khí oxi nên dễ thở mát mẻ, dể chịu? - Trời nắng nóng lá cây thoát nước mạnh nên cảm thấy mát mẻ 11 HH là quá trình cây lấy khí oxi để phân giải chất hữu tạo lượng cung cấp 11 Hô hấp là gì?vì HH có ý nghĩa cho các hoạt động sống cây và thải quan trọng cây? khí cacbonic và nước - Sơ đồ HH: - Sơ đồ: SGK 12.Cây hô hấp thề nào? 12 Tất các phận cây hô hấp và HH suốt ngày đêm 13 Bộ phận thực thoát 13 – Các lỗ khí lá nước cây? Vì thoát nước có - Vì tạo sức hút làm cho nước + MK hòa ý nghĩa đv cây? tan vận chuyển từ rễ lên lá + Làm lá đc dịu hưu cây mát 14 Có loại lá biến dạng nào? 14 loại lá biến dạng SGK Kể tên vài lá biến dạng? -VD là bắt mồi: Cây bèo đất, nắp ấm - Lông hút có cấu tạo là gì? - VD lá biến thành vảy: Riềng, dong ta, gừng 15 Phân biệt giâm cành và chiết cành 15 – Giâm cành: (nêu ĐN) VD: mía, khoai (88) khác điểm nào? Cho ví dụ loại cây người ta thường giâm cành, chiết cành 16 Muốn củ khoai lang không mọc mầm thì phải cất giữ nào? Người ta thường trồng khoai lang cách nào? Tại không trồng củ? 17 Hãy kể tên cây cỏ dại sinh sản thân rễ? Muốn diệt cỏ dại người ta phải làm nào? Vì phải làm vậy? 18 Kể tên các hình thức SS sinh dưỡng người? V Híng dÉn nhµ - HS «n bµi - ¤n néi dung tiÕt 34 - ChuÈn bÞ kiÓm tra häc k× I mì, khoai lang - Chiết cành: (nêu ĐN) VD: cam, xoài, mít 16 – Bảo quản nơi khô ráo - Trồng khoai lang dây sau thu hoạch, chọn dây bánh tẻ cắt thành đoạn ngắn có chồi giâm xuống đất – Để tiết kiệm và có thời gian thu hoạch ngắn (rút ngắn thời gian thu hoạch) 17 – Cỏ tranh, cỏ gấu - Phải nhặt bỏ toàn phần thân rễ ngầm đất - Vì khả sinh sản thân rễ cỏ dại, cần sót lại mấu thân rễ củng có thể mọc chồi và phát triển thành cây nhanh 18 Giâm cành, chiết cành, ghép cây (ghép mắt, ghép chồi), nhân giống vo tính Bồ Lý ngày tháng 12 năm 2014 Duyệt tổ CM …… Ngµy so¹n: 21/12/2014 Ngµy gi¶ng: Tiết 35 KiÓm tra häc k× I A Mục tiêu: Kiến thức - Kiểm tra, đánh giá kết học tập HS từ chương I đến chương III Kĩ năng: - Rèn luyện khả vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi và làm bài tập Thái độ: - Phát huy tính tự giác, tích cực HS (89) B Phương tiện, thiết bị Đề bài, đáp án C Tiến trình lên lớp I Tổ chức : 6A 6B 6C II Kiểm tra III Các hoạt động dạy học Kiểm tra theo đề chung trường Ngµy so¹n: 21/12/2014 Ngµy gi¶ng: tiÕt 36 Thô phÊn A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh phát biểu đợc khái niệm thụ phấn - Nêu đợc đặc điểm chính hoa tự thụ phấn Phân biệt hoa tự thụ phấn và hoa giao phÊn - Nhận biết đặc điểm chính hoa thích hợp với lối thụ phấn nhờ sâu bọ KÜ n¨ng - RÌn luyÖn vµ cñng cè c¸c kÜ n¨ng: + Lµm viÖc nhãm nhá + Quan s¸t mÉu vËt, tranh vÏ + Sö dông c¸c thao t¸c t Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu vµ b¶o vÖ thiªn nhiªn B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - GV: MÉu vËt: hoa tù thô phÊn, hoa thô phÊn nhê s©u bä Tranh vẽ cấu tạo hoa bí đỏ Tranh ¶nh mét sè hoa thô phÊn nhê s©u bä - HS: Mçi nhãm: lo¹i hoa tù thô phÊn, lo¹i hoa thô phÊn nhê s©u bä C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Tìm hiểu hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn (90) Hoạt động GV và HS Néi dung - Hớng dẫn HS quan sát hình 30.1 để trả a Hoa tù thô phÊn lêi c©u hái: + ThÕ nµo lµ hiÖn tîng thô phÊn? - GV đa vấn đề: Hoa tự thụ phấn cần nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo? - HS tù quan s¸t h×nh 30.1 (chó ý vÞ trÝ nhị và nhuỵ), suy nghĩ để trả lời câu hái + Trao đổi câu trả lời tìm đợc và giải thÝch + C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn §Æc ®iÓm hoa tù thô phÊn: + Hoa lìng tÝnh + Nhị và nhuỵ chín đồng thời - GV chốt lại đặc điểm hoa tự th b Hoa giao phấn phÊn - GV yêu cầu HS đọc thông tin và trả lời c©u hái môc 1b - Tæ chøc th¶o luËn gi÷a c¸c nhãm, trao đổi đáp án câu hỏi - HS đọc thông tin trang 99 Thảo luận c©u tr¶ lêi nhãm (gîi ý giao phÊn lµ tợng hạt phấn chuyển đến đầu nhuỵ hoa kh¸c) - HS tự bổ sung hoàn thiện đáp án - Yªu cÇu kiÕn thøc: + Nêu đợc đặc điểm là hoa đơn tính Kết luận: hoa lìng tÝnh cã nhÞ vµ nhuþ kh«ng chÝn - Thô phÊn lµ hiÖn tîng h¹t phÊn tiÕp xóc víi ®Çu nhuþ cïng lóc + Hoa giao phấn thực đợc nhờ nhiều - Hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhuỵ chính hoa đó gọi là hoa tự thụ phấn yÕu tè: s©u bä, giã, ngêi - Những hoa có hạt phấn chuyển đến đầu - GV kÕt luËn + Thô phÊn b»ng c¸ch giao phÊn nhê nhuþ cña hoa kh¸c gäi lµ hoa giao phÊn nhiÒu yÕu tè Hoạt động 2: Đặc điểm hoa thụ phấn nhờ sâu bọ Hoạt động GV và HS Néi dung (91) - GV yêu cầu HS bỏ mẫu đã mang lên bµn quan s¸t - GV treo tranh, giíi thiÖu thªm vÒ hoa thô phÊn nhê s©u bä - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái môc SGK + Hoa có đặc điểm nào để thu hút Kết luận: - Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ có đặc điểm: s©u bä? + Cã mµu s¾c sÆc sì, cã mïi th¬m - GV nhËn xÐt + Đĩa mật nằm đáy hoa - GV nhÊn m¹nh c¸c ®iÓm chÝnh cña hoa + H¹t phÊn vµ ®Çu nhuþ cã chÊt dÝnh thô phÊn nhê s©u bä IV Cñng cèbµi häc - GV cñng cè néi dung bµi - GV yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm hoa tự thụ phấn, hoa giao phấn, hoa thô phÊn nhê s©u bä - GV đánh giá học V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - ChuÈn bÞ: c©y ng« cã hoa, hoa bÝ ng«, b«ng, que - §äc tríc bµi: thô phÊn (tiÕp) Ngµy th¸ng 12 n¨m 2014 Ký duyÖt cña tæ CM Ngµy so¹n: 3/1/2015 Ngµy gi¶ng: TiÕt 37 Thô phÊn (tiÕp) A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh giải thích đợc tác dụng đặc điểm có hoa thụ phấn nhờ gió, so s¸nh víi thô phÊn nhê s©u bä - HiÓu hiÖn tîng giao phÊn (92) - Biết đợc vai trò ngời từ thụ phấn cho hoa góp phần nâng cao suất và phÈm chÊt c©y trång KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thùc hµnh Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thiªn nhiªn VËn dông kiÕn thøc gãp phÇn thô phÊn cho c©y N¨ng lùc Phát triển lực vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - C©y ng« cã hoa, hoa bÝ ng« - Dông cô thô phÊn cho hoa C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - ThÕ nµo lµ hiÖn tîng thô phÊn? - Tù thô phÊn kh¸c víi giao phÊn ë ®iÓm nµo? III Các hoạt động dạy học Ngoài thụ phấn nhờ sâu bọ, hoa còn đợc thụ phấn nhờ gió và nhờ ngời Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm hoa thụ phấn nhờ gió Hoạt động GV và HS Néi dung - GV híng dÉn HS quan s¸t mÉu vËt vµ h×nh 30.3, 30.4, tr¶ lêi c©u hái: + Nhận xét vị trí hoa ngô đực và c¸i? + Vị trí đó có tác dụng gì cách thô phÊn nhê giã? - Yêu cầu HS đọc thông tin mục và hoµn thµnh phiÕu häc tËp - Các nhóm thảo luận, trao đổi nhóm Kết luận: hoµn thµnh phiÕu häc tËp §Æc ®iÓm hoa thô phÊn nhê giã: - 1, nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, c¸c nhãm + Hoa tËp trung ë ®Çu ngän c©y kh¸c nhËn xÐt, bæ sung + Bao hoa thêng tiªu gi¶m - GV chữa phiếu học tập, có thể đánh + ChØ nhÞ dµi, bao phÊn treo lñng gi¸ ®iÓm mét sè nhãm lµm tèt l¼ng - Yªu cÇu c¸c nhãm: So s¸nh hoa thô + H¹t phÊn nhiÒu, nhá, nhÑ + §Çu nhÞ dµi, cã nhiÒu l«ng phÊn nhê s©u giã vµ hoa thô phÊn nhê s©u bä? - GV chuÈn kiÕn thøc nh SGV Yêu cầu:Hoạt động 2: ứng dụng kiến thức thụ phấn Hoạt động GV và HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc thông tin mục để trả lêi c©u hái cuèi môc - H·y kÓ nh÷ng øng dông vÒ sù thô phÊn (93) cña ngêi? GV cã thÓ gîi ý b»ng c©u hái nhá + Khi nµo hoa cÇn thô phÊn bæ sung? + Con ngời đã làm gì để tạo điều kiện cho hoa thô phÊn? - HS tự thu thập thông tin cách đọc môc 4, tù t×m c©u tr¶ lêi - Yêu cầu nêu đợc: + Khi thô phÊn tù nhiªn gÆp khã kh¨n + Con ngêi nu«i ong, trùc tiÕp thô phÊn cho hoa - GV chèt l¹i c¸c øng dông vÒ sù thô phÊn - Con ngời chủ động thụ phấn cho hoa nh»m: + T¨ng s¶n lîng qu¶ vµ h¹t + T¹o c¸c gièng lai míi - GV đặt câu hỏi củng cố: + Hoa thụ phấn nhờ gió có đặc ®iÓm g×? + Trong trêng hîp nµo thô phÊn nhê ngêi lµ cÇn thiÕt? * Kết luận 2: Con người có thể chủ động giúp hoa giao phấn làm tăng sản lượng và hạt, tạo giống lai có phẩm chất tốt và suất cao, chống bệnh tốt Ví dụ: Trồng ngô nơi thoáng gió, nuôi ong các vườn cây ăn (vườn nhãn, vườn vải) IV Cñng cè bµi häc - GV cñng cè néi dung bµi - GV đánh giá học - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - Ôn các nội dung đã học - ChuÈn bÞ «n tËp tiÕt 34 …… Ngµy so¹n: 4/1/2015 Ngµy gi¶ng: TiÕt 38 Thô tinh, kÕt h¹t vµ t¹o qu¶ A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh hiểu đợc thụ tinh là gì? Phân biệt đợc thụ phấn và thụ tinh, thấy đợc mối quan hÖ gi÷a thô phÊn vµ thô tinh (94) - NhËn biÕt dÊu hiÖu c¬ b¶n cña sinh s¶n h÷u tÝnh - Xác định biến đổi các phận hoa thành và hạt sau thụ tinh KÜ n¨ng - Rèn kĩ làm việc độc lập và làm việc theo nhóm - KÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt - Vận dụng kiến thức để giải thích tợng đời sống Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc trång vµ b¶o vÖ c©y N¨ng lùc: Ph¸t triÓn n»n lùc t×m kiÕm kiÕn thøc qua kªnh ch÷, kªnh h×nh B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - Tranh phãng to h×nh 31.1 SGK C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm cña hoa thô phÊn nhê giã? - Những đặc điểm đó có lợi gì cho thụ phấn? III TiÕn tr×nh lªn líp Tiếp theo thụ phấn là tợng thụ tinh để dẫn đến kết hạt và tạo Hoạt động 1: Tìm hiểu thụ tinh Hoạt động GV và HS - GV híng dÉn HS: + Quan s¸t h×nh 31.1, t×m hiÓu chó thÝch + §äc th«ng tin môc => Tr¶ lêi c©u hái: + M« t¶ hiÖn tîng n¶y mÇm cña h¹t phÊn? Gi¸o viªn gi¶ng gi¶i: + H¹t phÊn hót chÊt nhÇy tr¬ng lªn n¶y mÇm thµnh èng phÊn + Tế bào sinh dục đực chuyển đến đầu èng phÊn + èng phÊn xuyªn qua ®Çu nhuþ vµ vßi nhuþ vµo bÇu - HS tự quan sát hình 31.2, đọc chú thích vµ th«ng tin + Suy nghĩ tìm đáp án câu hỏi + Phát biểu đáp án cách trên tranh nảy mầm hạt phấn và đờng cña èng phÊn b Thô tinh - Yªu cÇu HS tiÕp tôc quan s¸t h×nh 31.1 và đọc thông tin mục SGK, nêu hệ Néi dung a HiÖn tîng n¶y mÇm cña h¹t - Hạt phấn hút chất nhầy trương lên nảy mầm thành ống phấn -Tế bào sinh dục đực chuyển đến phần đầu ống phấn -Ống phần xuyên qua đầu nhụy và vòi nhụy vào bầu (95) thèng c©u hái híng dÉn häc sinh khai th¸c th«ng tin b Thô tinh + Sù thô tinh x¶y t¹i phÇn nµo cña hoa? + Sù thô tinh lµ g×? - HS tự đọc thông tin, quan sát hình 31.2 + Suy nghĩ tìm đáp án các câu hỏi - Yêu cầu đạt đợc: + Sù thô tinh x¶y ë no·n + Thô tinh lµ sù kÕt hîp gi÷a tÕ bµo sinh dục đực và tế bào sinh dục cái hợp tử + T¹i nãi sù thô tinh lµ dÊu hiÖu c¬ b¶n cña sinh s¶n h÷u tÝnh? - Tổ chức thảo luận trao đổi đáp án + DÊu hiÖu cña sinh s¶n h÷u tÝnh lµ sù kÕt hợp tế bào sinh dục đực và cái - Phát biểu đáp án tìm đợc (khuyến khích Kết luận:Thụ tinh là quá trình kết hợp tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục HS gãp ý bæ sung) - HS tự bổ sung để hoàn thiện kiến thức cái tạo thành hợp tử - Sinh sản có tượng thụ tinh là sinh vÒ thô tinh - GV gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc vµ sản hữu tính nhÊn m¹nh sù sinh s¶n cã sù tham gia cña tế bào sinh dục đực và cái thụ tinh sinh s¶n h÷u tÝnh Yêu cầu:Hoạt động 2: Tìm hiểu kết hạt và tạo Hoạt động GV và HS - GV yêu cầu HS tự đọc thông tin mục để trả lời câu hỏi cuối mục - GV giúp HS hoàn thiện đáp án -Gv: Gọi học sinh đọc thông tin sgk -Cho học sinh làm việc nhóm với nội dung sau: + Hạt phận nào hoa tạo thành? +Noãn sau thụ tinh hình thành phận nào hạt? +Quả phận nào hoa tạo thành? -GV: kết luận -Từ phận cây phần bầu hoa phát triển thành Những đó gọi là thật táo, cà chua, dâu… Néi dung - Sau thụ tinh, hợp tử phát triển thành phôi - Noãn phát triển thành hạt chứa phôi - Bâu nhụy phát triển thành chứa hạt + C¸c bé phËn kh¸c cña hoa hÐo vµ rông (1 sè Ýt loµi c©y ë qu¶ cßn dÊu tÝch cña sè bé phËn cña hoa) (96) Phần ăn cây lê bầu phát triển thành Nhưng phần ăn không không bầu nhụy phát triển thành gọi là “ giả’’ phần ăn tế bào phát triển thành (sang bài 32) IV Cñng cè bµi häc - H·y kÓ nh÷ng hiÖn tîng x¶y sù thô tinh? HiÖn tîng nµo lµ quan träng nhÊt? - Ph©n biÖt hiÖn tîng thô phÊn vµ hiÖn tîng thô tinh? - Qu¶ bé phËn nµo cña hoa t¹o thµnh? V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - ChuÈn bÞ mét sè qu¶ theo nhãm: Đu đủ, đậu Hà Lan, cà chua, chanh, táo, me, phợng, lăng, lạc… Ngµy th¸ng n¨m 2015 Ký duyÖt cña tæ CM _ Ngµy so¹n : 11/1/2015 Ngµy gi¶ng : Ch¬ng VII – Qu¶ vµ h¹t TiÕt 39 C¸c lo¹i qu¶ A Môc tiªu KiÕn thøc - Häc sinh biÕt c¸ch ph©n chia qu¶ thµnh c¸c nhãm kh¸c - Dựa vào đặc điểm vỏ để chia thành nhóm chính là khô và thÞt KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, thùc hµnh - Vận dụng kiến thức để biết bảo quản, chế biến và hạt sau thu hoạch Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thiªn nhiªn N¨ng lùc: Ph¸t triÓn n¨ng lùc liªn hÖ thùc tÕ B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - GV: Su tÇm tríc mét sè qu¶ kh« vµ qu¶ thÞt khã t×m (97) - HS: Chuẩn bị theo nhóm (đã dặn) C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò III Các hoạt động dạy học Cho HS kÓ qu¶ mang theo vµ mét sè qu¶ em biÕt? Chóng gièng vµ kh¸c ë nh÷ng ®iÓm nµo? => Biết phân loại có tác dụng thiết thực đời sống Hoạt động 1: Căn vào đặc điểm nào để phân chia các loại quả? Môc tiªu: HS tËp chia qu¶ thµnh c¸c nhãm kh¸c theo tiªu chuÈn tù chän Hoạt động GV và HS Néi dung - GV giao nhiÖm vô cho c¸c nhãm: §Æt - B¸o c¸o kÕt qu¶ cña c¸c nhãm qu¶ lªn bµn, quan s¸t kÜ vµ xÕp thµnh nhãm + Dựa vào đặc điểm nào để chia nhãm? - Híng dÉn HS ph©n tÝch c¸c bíc cña viÖc ph©n chia c¸c nhãm qu¶: - HS quan sát vật mẫu, lựa chọn đặc điểm để chia thành các nhóm - Tiến hành phân chia theo đặc điểm nhóm đã chọn - HS viết kết phân chia và đặc điểm dùng để phân chia VD: Hình dạng, số hạt, đặc điểm h¹t… - Yªu cÇu mét sè nhãm trëng b¸o c¸o kÕt qu¶ - GV nhËn xÐt sù ph©n chia cña HS, nªu vấn đề: Bây chúng ta học cách chia theo tiêu chuẩn đợc các nhà khoa học định - Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 32.1 vµ tr¶ lêi c©u hái: + Cã thÓ chia c¸c qu¶ thµnh mÊy nhóm? Dựa vào đặc điểm nào để phân chia? - HS quan s¸t vµ tr¶ lêi: KÕt luËn: + Chia qu¶ thµnh nhãm: Quả khô: chín vỏ khô, cứng và - Dựa vào đặc điểm để chia c¸c qu¶ thµnh nhãm chÝnh: qu¶ kh« vµ máng Qu¶ thÞt: chÝn vá dµy chøa ®Çy thÞt qu¶ thÞt qu¶ Hoạt động 2: Các loại chính (98) Hoạt động GV a Ph©n biÖt qu¶ thÞt vµ qu¶ kh« - Hớng dẫn HS đọc nội dung thông tin SGK để biết tiêu chuẩn nhóm chÝnh: qu¶ kh« vµ qu¶ thÞt - Yªu cÇu HS xÕp c¸c qu¶ thµnh nhãm theo tiêu chuẩn đã biết - Thùc hiÖn xÕp c¸c qu¶ vµo nhãm theo c¸c tiªu chuÈn: vá qu¶ chÝn - Báo cáo trên đã xếp vào nhóm - Gäi c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - Gióp HS ®iÒu chØnh vµ hoµn thiÖn viÖc xÕp lo¹i b Ph©n biÖt c¸c lo¹i qu¶ kh« - Yªu cÇu HS quan s¸t vá qu¶ kh« chÝn nhËn xÐt chia qu¶ kh« thµnh nhãm + Ghi lại đặc điểm nhóm kh«? + Gọi tên nhóm khô đó? - HS tiÕn hµnh quan s¸t vµ ph©n chia c¸c qu¶ kh« thµnh nhãm + Ghi lại đặc điểm nhóm vỏ nẻ và vá kh«ng nÎ + §Æt tªn cho mçi nhãm qu¶ kh«: kh« nÎ vµ kh« kh«ng nÎ - C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ - §iÒu chØnh viÖc xÕp l¹i nÕu cã sai sãt, t×m thªm VD Hoạt động HS a Ph©n biÖt qu¶ thÞt vµ qu¶ kh« b Ph©n biÖt c¸c lo¹i qu¶ kh« -Quả khô chín thì vỏ khô, cứng và mỏng -Có loại khô: +Quả khô nẻ: chín khô vỏ có khả tự tách cho hạt rơi ngoài VD: đậu hòa lan, cải, đậu bắp, chi chi, bông +Quả khô không nẻ: chín khô vỏ không tự tách Vd: ngô, lúa… - C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - GV gióp HS kh¾c s©u kiÕn thøc c Ph©n biÖt c¸c lo¹i qu¶ thÞt - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và tìm hiểu đặc điểm phân biệt nhóm thÞt? - GV ®i c¸c nhãm theo dâi, hç trî - GV cho HS th¶o luËn tù rót kÕt luËn - HS đọc thông tin SGK, quan sát hình 3.21 (quả đu đủ, mơ) - Dïng dao c¾t ngang qu¶ cµ chua, t¸o => Tìm đặc điểm mọng và h¹ch c Ph©n biÖt c¸c lo¹i qu¶ thÞt - Quả thịt chín thì mềm, vỏ dày chứa đầy thịt - Có hai nhóm thịt: Quả mọng, hạch + Quả mọng : phần thịt dày, mọng nước + Quả hạch: có hạch cứng chứa hạt bên (99) - B¸o c¸o kÕt qu¶ - Tù ®iÒu chØnh: t×m thªm VD - GV nªn gi¶i thÝch thªm vÒ qu¶ h¹ch vµ yªu cÇu HS t×m thªm sè VD vÒ qu¶ h¹ch IV Cñng cè bµi häc - Yêu cầu HS viết sơ đồ phân loại Qu¶ kh« Qu¶ thÞt Khi chÝn vá qu¶ cøng, máng, kh« Khi chÝn vá mÒm, nhiÒu thÞt qu¶ Qu¶ kh« nÎ Qu¶ kh« kh«ng nÎ Qu¶ h¹ch Qu¶ mäng (Khi chÝn vá (Khi chÝn vë qu¶ (H¹t cã h¹ch (Qu¶ mÒm qu¶ tù nøt) kh«ng tù nøt) cøng bao bäc) chøa ®Çy thÞt) V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3, SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - Hớng dẫn ngâm hạt đõ và hạt ngô chuẩn bị bài sau - §äc tríc bµi : H¹t vµ c¸c bé phËn cña h¹t ****************************************************************** Ngµy so¹n: 11/1/2015 Ngµy gi¶ng: TiÕt 40.H¹t vµ c¸c bé phËn cña h¹t A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh kể tên đợc các phận hạt - Phân biệt đợc hạt lá mầm và hạt hai lá mầm - BiÕt c¸ch nhËn biÕt h¹t thùc tÕ KÜ n¨ng - Rèn kĩ quan sát, phân tích, so sánh để rút kết luận - Vận dụng kiến thức để giải thích tợng đời sống Thái độ - BiÕt c¸ch lùa chän vµ b¶o qu¶n h¹t gièng N¨ng lùc: Ph¸t triÓn n¨ng lùc so s¸nh, ph©n tÝch B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - Mẫu vật: + Hạt đỗ đen ngâm nớc ngày + Hạt ngô đặt trên bông ẩm trớc 3-4 ngày - Kim mòi m¸c, lóp cÇm tay C TiÕn tr×nh lªn líp: I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - Ph©n biÖt qu¶ kh« vµ qu¶ thÞt? - Ph©n biÖt qu¶ mäng vµ qu¶ h¹ch? III Các hoạt động dạy học Cây xanh có hoa hạt phát triển thành Vậy cấu tạo hạt nh nào? C¸c lo¹i h¹t cã gièng kh«ng? Hoạt động 1: Tìm hiểu các phận hạt Hoạt động GV và HS Néi dung GV: Yêu cầu học sinh đặt mẫu vật lên - Hạt gồm có vỏ, phôi và chất dinh (100) bàn - Hướng dẫn HS bóc vỏ loại hạt: lúa, đậu đen - Dùng lúp quan sát đối chiếu với hình 33.1 và 33.2 Tìm đủ các phận hạt - Ghi kết vào bảng sgk tr 108 + Hạt gồHS trả lời nội dung bài học m phận nào? dưỡng dự trữ -Phôi hạt gồm: Rễ mầm, thân mầm, lá mầm và chồi mầm -Chất dinh dưỡng dự trữ hạt chứa lá mầm phôi nhũ GV nhận xét và chốt lại kiến thức cac phận hạt Yêu cầu:Hoạt động 2: Phân biệt hạt lá mầm và hạt hai lá mầm Hoạt động GV và HS Néi dung - Căn vào bảng trang 108 đã làm môc 1, yªu cÇu HS t×m nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c cña h¹t ng« vµ h¹t đỗ - Yêu cầu HS đọc thông tin mục tìm ®iÓm kh¸c chñ yÕu gi÷a h¹t l¸ mầm và hạt lá mầm để trả lời câu hỏi: + H¹t l¸ mÇm kh¸c h¹t l¸ mÇm ë ®iÓm nµo? - Mçi HS so s¸nh, ph¸t hiÖn ®iÓm gièng -Cây Hai lá mầm phôi hạt có hai lá vµ kh¸c gi÷a hai lo¹i h¹t ghi vµo mầm Ví dụ:Cây đỗ đen, cây lạc, cây bưởi, cây vë bµi tËp cam - §äc th«ng tin t×m ®iÓm kh¸c chñ yếu hai loại đó là số lá mầm, vị trí chÊt dù tr÷ -Cây lá mầm phôi hạt có lá mầm Ví dụ: Cây ngô, cây lúa… - HS b¸o c¸o kÕt qu¶, líp gãp ý bæ sung - HS tù rót kiÕn thøc - GV chốt lại đặc điểm phân biệt h¹t l¸ mÇm vµ h¹t l¸ mÇm IV Cñng cè bµi häc + So sánh hạt cây hai lá mầm và cây lá mầm ? + Vì người ta giử lại làm giống các hạt to, chắc, mẩy, kông bị sứt sẹo và không bị sâu bệnh ? Hạt to, mẩy, chắc: có nhiều chất dinh và có phận phôi khỏe (101) Hạt không sứt sẹo: các phận vỏ, phôi và chất dinh dưỡng dự trữ còn nguyên vẹn đảm bảo cho hạt nảy mầm thành cây phát triển bình thường Chất dự trữ cung cấp cho phôi phát triển thành cây con, hạt nảy mầm Hạt không bị sâu, bênh tránh yếu tố gây hại cho cây non hình thành V Híng dÉn vÒ nhµ -Học bài và làm bài tập nhà -Xem và soạn bài trước nhà bài phát tán và hạt -Kẻ bảng vào -Nhận xét tiết học Ngµy th¸ng n¨m 2015 Ký duyÖt cña tæ CM …… Ngµy so¹n: 18/1/2015 Ngµy gi¶ng: TiÕt 41 Ph¸t t¸n cña qu¶ vµ h¹t A Môc tiªu KiÕn thøc - Học sinh phân biệt đợc các cách phát tán và hạt - Tìm đặc điểm và hạt phù hợp với cách phát tán KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t nhËn biÕt - Kĩ làm việc độc lập và theo nhóm Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ vµ ch¨m sãc thùc vËt N¨ng lùc : Ph¸t triÓn n¨ng lùc lµm viÖc theo nhãm B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - GV: Tranh phãng to h×nh 34.1 MÉu: qu¶ chß, kÐ, trinh n÷, b»ng l¨ng, xµ cõ, hoa s÷a - HS: KÎ phiÕu häc tËp vµo vë bµi tËp Chuẩn bị mẫu nh đã dặn dò Bµi tËp C¸ch ph¸t t¸n Bµi tËp Tªn qu¶ vµ h¹t Bµi tËp §Æc ®iÓm thÝch nghi C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - C¸c bé phËn cña h¹t? (102) - §iÓm kh¸c gi÷a h¹t cña c©y l¸ mÇm vµ h¹t cña c©y mét l¸ mÇm? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Tìm hiểu các cách phát tán và hạt Hoạt động GV và HS Néi dung - GV cho HS lµm bµi tËp ë phiÕu häc tËp - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm thảo luËn c©u hái: Qu¶ vµ h¹t thêng ph¸t t¸n xa c©y mÑ, yÕu tè nµo gióp qu¶ vµ h¹t phát tán đợc? - GV ghi ý kiÕn cña nhãm lªn b¶ng, nghe bæ sung vµ chèt l¹i cã c¸ch ph¸t Có cách phát tán và hạt: tự phát tán: tự phát tán, nhờ gió, nhờ động vật tán, phát tán nhờ gió, nhờ động vật - GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp phiÕu häc Ngoài còn có vài cách phát tán tËp - GV gäi 1-2 HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c khác phát tán nhờ nước nhờ nhËn xÐt, bæ sung người,… - GV hái: Qu¶ vµ h¹t cã nh÷ng c¸ch ph¸t t¸n nµo? Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm thích nghi víi c¸ch ph¸t t¸n cña qu¶ vµ h¹t Hoạt động GV và HS - GV yêu cầu hoạt động nhóm: Làm bài tËp phiÕu häc tËp - GV quan sát các nhóm giúp đỡ tìm đặc ®iÓm thÝch nghi nh: c¸nh cña qu¶, chïm lông, mùi vị quả, đờng nứt vỏ - GV gọi đại diện nhóm trình bày, các nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæi sung - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung - Đại diện 1-2 nhóm đọc lại đáp án đúng, c¶ líp ghi nhí - HS dựa vào các đặc điểm thích nghi để kiểm tra lại và hạt, cha đúng thì chuyÓn sang nhãm kh¸c - Cuèi cïng GV nªn chèt l¹i nh÷ng ý kiến đúng cho đặc điểm thích nghi víi mçi c¸ch ph¸t t¸n gióp HS hoµn thiÖn nèt - GV cho HS ch÷a bµi tËp 2: kiÓm tra xem các và hạt đã phù hợp với cách Néi dung (103) ph¸t t¸n cha - GV cho HS t×m thªm mét sè VD vÒ qu¶ vµ h¹t kh¸c phï hîp víi c¸c c¸ch ph¸t t¸n + H·y gi¶i thÝch hiÖn tîng qu¶ da hÊu trên đảo Mai An Tiêm? + Ngoµi c¸c c¸ch ph¸t t¸n trªn cßn c¸ch ph¸t t¸n nµo? - Nếu HS không trả lời đợc, GV gợi ý: ViÖt Nam cã gièng hoa qu¶ cña c¸c níc khác, vì có đợc? (GV th«ng b¸o: qu¶ vµ h¹t cã thÓ ph¸t t¸n nhê níc hay nhê ngêi…) + Tại nông dân thờng thu hoạch đỗ qu¶ míi giµ? - Phát tán nhờ gió, hạt có đặc điểm: có cánh có túm lông, nhẹ (quả chò, trâm bầu, hạt hoa sữa, hạt bồ công anh) - Phát tán nhờ động vật (gồm trinh nữ, thông, ké đầu ngựa ) Quả thường có hương thơm, vị ngọt, hạt có vỏ cứng, có nhiều gai nhiều móc - Tự phát tán: đậu, cải, chi chi,… Chúng thường có đặc điểm: vỏ có khả tự tách mở hạt tung ngoài - Con người giúp nhiều cho phát tán và hạt nhiều cách Kết + Sù ph¸t t¸n cã lîi g× cho thùc vËt vµ là các loài cây phân bố ngày ngêi? càng rộng và phát triển khắp nơi KÕt luËn: Bµi tËp Bµi tËp Bµi tËp C¸ch ph¸t t¸n Ph¸t t¸n nhê giã Phát tán nhờ động vật Tù ph¸t t¸n Qu¶ chß, qu¶ tr©m Qu¶ sim, qu¶ æi, qu¶ Qu¶ c¸c c©y bÇu, qu¶ bå c«ng da hÊu, qu¶ kÐ, trinh hä ®Ëu, xµ cõ, Tªn qu¶ vµ anh, h¹t hoa s÷a n÷ b»ng l¨ng h¹t Qu¶ cã c¸nh hoÆc Qu¶ cã h¬ng vÞ th¬m, Vá qu¶ tù nøt tóm l«ng nhÑ vị ngọt, hạt vỏ cứng để hạt tung §Æc ®iÓm Qu¶ cã nhiÒu gai gãc ngoµi thÝch nghi b¸m IV Cñng cè bµi häc - GV cñng cè néi dung bµi - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Đánh dấu X vào đầu câu trả lời đúng Sù ph¸t t¸n lµ g×? a HiÖn tîng qu¶ vµ h¹t cã thÓ bay ®i xa nhê giã b Hiện tợng và hạt đợc mang xa nhờ động vật c Hiện tợng và hạt đợc chuyển xa chỗ nó sống d HiÖn tîng qu¶ vµ h¹t cã thÓ tù vung v·i mäi n¬i V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - ChuÈn bÞ cho bµi sau: (104) - Tổ 1: Hạt đỗ đen trên bông ẩm Tổ 2: Hạt đỗ đen trên bông khô Tổ 3: Hạt đỗ đen ngâm ngập nớc Tổ 4: Hạt đỗ đen trên bông ẩm đặt tủ lạnh ChuÈn bÞ néi dung bµi sau: Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn cho h¹t n¶y mÇm …… Ngµy so¹n: 18/1/2015 Ngµy gi¶ng TiÕt 42 Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn cho h¹t n¶y mÇm A Môc tiªu KiÕn thøc - Th«ng qua thÝ nghiÖm HS ph¸t hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn cÇn cho h¹t n¶y mÇm - Giải thích đợc sở khoa học số biện pháp kĩ thuật gieo trồng và bảo qu¶n h¹t gièng KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng thiÕt kÕ thÝ nghiÖm, thùc hµnh Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch bé m«n N¨ng lùc Ph¸t triÓn n¨ng lùc t×m kiÕm th«ng tin, liªn hÖ thùc tÕ B Ph¬ng tiÖn d¹y häc: - HS làm thí nghiệm nhà theo phần đã dặn dò trớc - KÎ b¶n têng tr×nh theo mÉu SGK trang 113 vµo vë C TiÕn tr×nh lªn líp: I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - C¸c c¸ch ph¸t t¸n cña qu¶ vµ h¹t? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Thí nghiệm điều kiện cần cho hạt nảy mầm Hoạt động GV và HS ThÝ nghiÖm 1: Lµm ë nhµ - GV yªu cÇu HS ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµo b¶n têng tr×nh - Gäi c¸c tæ b¸o c¸o kÕt qu¶ GV ghi lªn b¶ng - HS lµm thÝ nghiÖm ë nhµ, ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶n têng tr×nh - Chó ý ph©n biÖt h¹t n¶y mÇm víi h¹t chØ nøt vá no níc - HS thảo luận nhóm để tìm Néi dung (105) câu trả lời Yêu cầu nêu đợc: + H¹t kh«ng n¶y mÇm v× thiÕu níc, thiÕu kh«ng khÝ - GV yªu cÇu HS: + T×m hiÓu nguyªn nh©n h¹t n¶y mầm và không nảy mầm đợc? + H¹t n¶y mÇm cÇn nh÷ng ®iÒu kiÖn g×? - Tæ chøc th¶o luËn trªn líp, khuyÕn khÝch HS nhËn xÐt, bæ sung ThÝ nghiÖm 2: - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu thÝ nghiÖm SGK vµ tr¶ lêi c©u hái môc - Yêu cầu HS đọc thông tin và trả lời Kết luận: - Hạt nảy mầm cần đầy đủ nớc, không c©u hái: Ngoµi ®iÒu kiÖn trªn sù nảy mầm hạt còn phụ thuộc vào khí và nhiệt độ thích hợp, ngoài cần hạt ch¾c, kh«ng s©u, cßn ph«i yÕu tè nµo? - GV chốt lại kiến thức để HS ghi nhí Yªu cÇu:Bảng thu hoạch STT Điều kiện thí nghiệm Kết thí nghiệm (số hạt nảy mầm) Cốc 10 hạt đỗ đen để khô Không nảy mầm Cốc 10 hạt đỗ đen ngâm ngập Không nảy mầm nước Cốc 10 hạt đỗ đen để trên bông ẩm Nảy mầm Cốc 10 hạt đỗ đen để trên bông ẩm, để Không nảy mầm hộp xốp đựng đá Hoạt động 2: Vận dụng kiến thức vào sản xuất Hoạt động GV và HS Néi dung - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, t×m c¬ së khoa häc cña mçi biÖn ph¸p - GV cho các nhóm trao đổi, thống c¬ së khoa häc cña mçi biÖn ph¸p - HS đọc nội dung mục , thảo luận nhãm tõng néi dung (chó ý vËn dông c¸c KÕt luËn: - Phải bảo quản tốt hạt giống vì hạt đủ ®iÒu kiÖn n¶y mÇm cña h¹t) - Thông qua thảo luận, rút đợc sở phôi nảy mầm đợc - Làm đất tơi xốp đủ không khí hạt nảy khoa häc cña tõng biÖn ph¸p + Gieo h¹t bÞ ma to ngËp óng cÇn ph¶i mÇm tèt tháo nớc để thoáng khí - Phủ rơm trời rét giữ nhiệt độ thích (106) hîp IV Cñng cè bµi häc - GV cñng cè néi dung bµi - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c ®iÒu kiÖn n¶y mÇm cña h¹t - Điều kiện để vận dụng vào sản xuất V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - §äc tríc bµi: Tæng kÕt vÒ c©y cã hoa Ngµy th¸ng n¨m 2015 Ký duyÖt cña tæ CM …… Ngµy so¹n: 24/1/2015 Ngµy gi¶ng: TiÕt 43 ¤n tËp vÒ c©y cã hoa A Môc tiªu KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy: - HS hÖ thèng ho¸ c¸c kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng chÝnh cña c¸c c¬ quan cña c©y xanh cã hoa - Tìm đợc mối quan hệ chặt chẽ các quan và các phận cây tạo thành c¬ thÓ toµn vÑn KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng nhËn biÕt, ph©n tÝch, hÖ thèng ho¸ - KÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc gi¶i thÝch hiÖn tîng thùc tÕ trång trät Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu vµ b¶o vÖ thùc vËt N¨ng lùc: Ph¸t triÓn n¨ng lùc nhËn biÕt, ph©n tÝch B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - GV: Tranh phãng to h×nh 36.1 - HS: VÏ h×nh 36.1 vµo vë ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ c¬ quan sinh dìng vµ c¬ quan sinh s¶n cña c©y C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho h¹t n¶y mÇm? (107) Bµi míi Hoạt động 1: Sự thống cấu tạo và chức cña mçi c¬ quan ë c©y cã hoa Hoạt động GV và HS Yªu cÇu HS nghiªn cøu b¶ng cÊu t¹o vµ chøc n¨ng trang 116, lµm bµi tËp SGK trang 116 - HS đọc bảng cấu tạo và chức mçi c¬ quan lùa chän môc t¬ng øng gi÷a cấu tạo và chức ghi vào sơ đồ cây cã hoa ë vë bµi tËp (®iÒn sè 1, 2, … vµ ch÷ a, b, c…) - GV treo tranh c©m h×nh 36.1, gäi HS lÇn lît lªn ®iÒn: + Tªn c¸c c¬ quan cña c©y cã hoa + §Æc ®iÒm cÊu t¹o chÝnh (®iÒn ch÷) + C¸c chøc n¨ng chÝnh (®iÒn sè) - HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi c©u hái + Thảo luận nhóm để cùng tìm mèi quan hÖ gi÷a cÊu t¹ov µ chøc n¨ng cña mçi c¬ quan + Trao đổi toàn lớp: tự bổ sung và rút kÕt luËn - HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi c©u hái + Thảo luận nhóm để cùng tìm mèi quan hÖ gi÷a cÊu t¹ov µ chøc n¨ng cña mçi c¬ quan + Trao đổi toàn lớp: tự bổ sung và rút kÕt luËn N«i dung - Tõ tranh hoµn chØnh GV ®a c©u hái: + C¸c c¬ quan sinh dìng cã cÊu t¹o nh KÕt luËn: thÕ nµo vµ cã chøc n¨ng g×? - C©y cã hoa cã nhiÒu c¬ quan, + C¸c c¬ quan sinh s¶n cã cÊu t¹o vµ quan có cấu tạo phù hợp với chøc n¨ng nh thÕ nµo? + NhËn xÐt vÒ mèi quan hÖ gi÷a cÊu t¹o chøc n¨ng riªng cña chóng vµ chøc n¨ng cña mçi c¬ quan? - GV cho HS các nhóm trao đổi rút kÕt luËn Hoạt động 2: Tìm hiểu thống chức gi÷a c¸c c¬ quan ë c©y cã hoa Hoạt động GV và HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc thông tin mục 2, suy Kết luận: - C¸c c¬ quan cña c©y xanh liªn quan nghĩ để trả lời câu hỏi: (108) + Nh÷ng c¬ quan nµo cña c©y cã mèi mËt thiÕt vµ ¶nh hëng tíi T¸c quan hệ chặt chẽ với chức ? động vào quan ảnh hởng đến (th«ng tin thø nhÊt) c¬ quan kh¸c vµ toµn bé c©y + Lấy VD chứng minh hoạt động quan đợc tăng cờng hay giảm ảnh hởng tới hoạt động quan khác: GV gîi ý rÔ c©y kh«ng hót níc th× l¸ sÏ không quang hợp đợc IV Cñng cè bµi häc - GV cñng cè néi dung bµi - Yªu cÇu HS gi¶i « ch÷ ë trß ch¬i trang upload.123doc.net - GV đánh giá V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - Tìm hiểu đời sống cây nớc, sa mạc, nơi lạnh … Ngµy so¹n:26/1/2015 Ngµy gi¶ng: TiÕt 44 «n tËp vÒ c©y cã hoa (tiÕp) A Môc tiªu KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy: - HS nắm đợc cây xanh và môi trờng có mối liên quan chặt chẽ Khi điều kiện sống thay đổi thì cây xanh biến đổi thích nghi với đời sống - Thùc vËt thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng nªn nã ph©n bè réng r·i KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thiªn nhiªn N¨ng lùc: Ph¸t triÓn n¨ng lùc tù häc, so s¸nh B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - GV: Tranh phãng to h×nh 36.2 MÉu c©y bÌo t©y C TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - C©y cã hoa cã nh÷ng lo¹i c¬ quan nµo? chøc n¨ng cña chóng? - Mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan cña c©y xanh cã hoa? (109) III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Tìm hiểu các cây sống dới nớc Hoạt động GV và HS Néi dung - GV th«ng b¸o nh÷ng c©y sèng ë níc chÞu mét sè ¶nh hëng cña m«i trêng nh SGK - Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 36.2 (chó ý đến vị trí lá) và trả lời các câu hỏi môc + NhËn xÐt h×nh d¹ng l¸ ë c¸c vÞ trÝ trªn mÆt níc, ch×m níc? + C©y bÌo t©y cã cuèng l¸ ph×nh to, xèp cã ý nghÜa g×? So s¸nh cuèng l¸ c©y KÕt luËn: sèng tr«i næi vµ sèng trªn c¹n? - Các cây sống môi trờng n- Lá biến đổi để thích nghi với môi trờng íc th× hình thành các đặc điểm để thích sèng tr«i næi Rót ý nghÜa nghi víi ®iÒu kiÖn sèng tr«i næi - Chøa kh«ng khÝ gióp c©y næi Yªu cÇu: Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm cây sống trên cạn Hoạt động GV và HS - Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: + ë n¬i kh« h¹n v× rÔ l¹i ¨n s©u, lan réng? + L¸ c©y ë n¬i kh« h¹n cã l«ng, s¸p cã t¸c dông g×? + V× c©y mäc rõng rËm thêng v¬n cao? - HS đọc thông tin và trả lời câu hỏi môc SGK trang 120 - HS suy nghÜ t×m c©u tr¶ lêi, c¸c em kh¸c bæ sung vµ gi¶i thÝch Yªu cÇu: + RÔ ¨n s©u: t×m nguån níc, lan réng: hút sơng đêm + L«ng s¸p: gi¶m sù tho¸t h¬i níc + Rõng rËm: Ýt ¸nh s¸ng c©y v¬n cao để nhận đợc ánh sáng Đồi trống: đủ ánh sáng phân cành nhiÒu Néi dung KÕt luËn: - Các cây sống trên cạn có đặc điểm thích nghi với các yếu tố: nguồn nớc, thay đổi khí hậu, loại đất khác (110) Hoạt động 3: Cây sống môi trờng đặc biệt Hoạt động GV và HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và trả lời : + Thế nào là môi trờng sống đặc biệt? + KÓ tªn nh÷ng c©y sèng ë nh÷ng m«i trêng nµy? KÕt luËn: + Phân tích đặc điểm phù hợp với môi trờng - Nhờ có khả thích nghi mà cây có sèng ë nh÷ng c©y nµy? thÓ ph©n bè réng r·i kh¾p n¬i trªn tr¸i - Yêu cầu HS rút nhận xét chung thống đất: nớc, trên cạn, vùng nóng, nhÊt gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng? vïng l¹nh… IV Cñng cè bµi häc - GV cñng cè néi dung bµi - Yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm cây phù hợp với môi trờng sống - GV đánh giá V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - §äc tríc bµi: Ngµy th¸ng n¨m 2015 Ký duyÖt cña tæ CM ………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …… Ngày soạn: 2/2/2015 Ngày giảng: Tiết 45: TẢO A Mục tiêu: Học xong bài này học sinh cần đạt mục tiêu sau: Kiến thức: (111) Nêu rõ môi trường sống và cấu tạo tảo thể tảo là thực vật bậc thấp Tập nhận biết số tảo thường gặp Hiểu rõ lợi ích thực tế tảo Kỹ năng: Rèn kỹ quan sát, nhận biết Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật Năng lực: Phát triển lực: quan sát, nhận biêt, so sánh B Phương tiện dạy học Chuẩn bị giáo viên: Mẫu tảo xoắn để cốc thuỷ tinh Tranh tảo xoắn, rong mơ Tranh số tảo khác Chuẩn bị học sinh: Đọc trước bài C Tiến trình lên lớp: I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: Cây sống môi trường nước có đặc điểm gì thích nghi? Lấy ví dụ? - Giới thiệu bài mới: Sgk III Các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo tảo Hoạt động giáo viên và HS Nội dung a) Quan sát tảo xoắn( tảo nước ngọt) a) Quan sát tảo xoắn( tảo nước ngọt) - Giáo viên giới thiệu mẫu tảo xoắn và nơi sống - Các nhóm hs quan sát mẫu tảo xoắn mắt và tay, nhận dạng tảo xoắn ngoài tự nhiên - Hướng dẫn hs quan sát sợi tảo phóng to trên tranh, trả lời câu hỏi: + Cách sinh sản tảo xoắn: Sinh + Vì tảo xoắn có màu lục? sản sinh dưỡng và tiếp hợp - Giáo viên giảng giải về: + Tên gọi tảo xoắn chất nguyên sinh có dải xoắn chứa diệp lục + Cách sinh sản tảo xoắn: Sinh sản sinh dưỡng và tiếp hợp - Giáo viên chốt lại vấn đề b) Quan sát rong mơ( tảo nước mặn) (112) - Giáo viên giới thiệu môi trường sống rong mơ b) Quan sát rong mơ( tảo nước mặn) - Hướng dẫn quan sát tranh rong mơ, - Giáo viên giới thiệu cách sinh sản rong mơ -> Rút nhận xét: Thực vật bậc thấp có đặc điểm gì Dong mơ sinh sản sinh dưỡng và sinh sản hữu tính Hoạt động 2: Làm quen vài tảo khác thường gặp Hoạt động giáo viên và HS Nội dung - Giáo viên sử dụng tranh, giới thiệu số tảo khác - Yêu cầu hs đọc thông tin SgkTr124, rút nhận xét hình dạng tảo? Qua hoạt động 1, có nhận xét gì tảo nói chung - Học sinh quan sát: Tảo đơn bào, tảo đa bào * Kết luận: -> Nêu được: Tảo là thực vật bậc Tảo là thực vật bậc thấp, có thấp, có hay nhiều tế bào hay nhiều tế bào Hoạt động 3: Tìm hiểu vai trò tảo Hoạt động giáo viên và HS Nội dung - Giáo viên hỏi: + Tảo sống nước có lợi gì? + Với đời sống người tảo có lợi gì? - Học sinh thảo luận nhóm nêu vai trò tảo tự nhiên và đời sống người.hi nào tảo có thể gây hại? * Kết luận: Vai trò tảo: Góp phần cung cấp ôxi và thức ăn cho các động vật nước Một số tảo dùng làm thức ăn cho người và gia súc, làm thuốc, làm phân bón, làm nguyên liệu dùng công nghiệp Bên cạnh đó số trường hợp tảo gây hại (113) IV Củng cố bài học - Học sinh đọc kết luận cuối bài - Kiểm tra đánh giá: Học sinh trả lời câu hỏi5/ Sgk Giáo viên chuẩn bị câu hỏi trắc nghiệm: Đánh dấu + vào đầu ý câu trả lời đúng các câu sau: V Hướng dẫn nhà: - Học bài, làm bài tập Đọc " Em có biết" - Chuẩn bị sau: Mẫu cây rêu, kính lúp cầm tay Ngày soạn: 2/2 2015 Ngày giảng: Tiết 46: RÊU- CÂY RÊU A Mục tiêu: Học xong bài này học sinh cần đạt mục tiêu sau: Kiến thức: Nêu rõ đặc điểm cấu tạo rêu, phân biệt rêu với tảo và cây có hoa Hiểu rêu sinh sản gì và túi bào tử là quan sinh sản rêu Thấy vai trò rêu tự nhiên Kỹ năng: Rèn kỹ quan sát Thái độ: Giáo dục ý thức yêu thích thiên nhiên Năng lực: phát triển lực quan sát B Phương tiện dạy học: Chuẩn bị giáo viên: Vật mẫu: Cây rêu( có túi bào tử) Tranh phóng to cây rêu Chuẩn bị học sinh: Mẫu cây rêu, kính lúp cầm tay C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: Nêu cấu tạo tảo? - Giới thiệu bài mới: Giáo viên giới thiệu rêu là nhóm thực vật lên cạn đầu tiên thể có cấu tạo đơn giản III Các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Tìm hiểu rêu sống đâu và quan sát cây rêu Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên yêu cầu hs quan sát cây rêu và đối chiều H38.1, nhận thấy Nội dung (114) phận nào cây? - Tổ chức thảo luận trên lớp - Hs hoạt động theo nhóm + Tách rời 1,2 cây rêu, quan sát kính lúp + Quan sát đối chiếu tranh cây rêu - Phát các phận cây rêu - Gọi 1,2 nhóm trả lời, các nhóm bổ sung - Hs tự rút đặc điểm chính cấu tạo cây rêu Thân ngắn, không phân cành Lá nhỏ, mỏng Rễ giả có khả hút nước Chưa có mạch dẫn - Cho hs đọc thông tin Sgk, giáo viên giảng giải: Rễ giả: có khả hút nước * Kết luận 1: Thân, lá chưa có mạch dẫn: sống Thân ngắn, không phân cành nơi ẩm ướt Lá nhỏ, mỏng - Yêu cầu so sánh rêu với rong mơ và cây Rễ giả có khả hút nước bàng -> trả lời câu hỏi: Tại xếp rêu Chưa có mạch dẫn vào nhóm thực vật bậc cao? - Giáo viên tổng kết lại Hoạt động 2: Túi bào tử và phát triển rêu Hoạt động giáo viên và HS - Giáo viên yêu cầu hs quan sát tranh cây rêu có túi bào tử -> phân biệt các phần túi bào tử - Học sinh quan sát tranh theo hướng dẫn giáo viên -> rút nhận xét: Nội dung Túi bào tử có phần: Mũ trên, cuống dưới, túi có bào tử * Kết luận 2: - Yêu cầu hs quan sát tiếp hình 38.2 Cơ quan sinh sản là túi bào tử và đọc thông tin Sgk, trả lời câu hỏi: nằm cây + Cơ quan sinh sản rêu là Rêu sinh sản bào tử phận nào? Bào tử nảy mầm phát triển + Rêu sinh sản gì? thành cây rêu + Trình bày phát triển rêu? Hoạt động 3: Vai trò rêu Hoạt động giáo viên và HS Nội dung (115) - Giáo viên yêu cầu hs đọc thông tin Sgk mục 4, trả lời câu hỏi: Rêu có lợi ích gì? - Giáo viên giảng giải thêm:Hình thành đất, tạo than - Học sinh đọc thông tin Sgk, tự rút * Kết luận 3: Rêu góp phần vào vai trò rêu: việc tạo thành chất mùn Tạo thành - Rêu góp phần vào việc tạo lớp than bùn dùng làm phân bón, làm thành chất mùn Tạo thành lớp chất đốt than bùn dùng làm phân bón, làm chất đốt IV.Củng cố bài học: - Học sinh đọc kết luận cuối bài - Kiểm tra đánh giá: Học sinh trả lời câu hỏi Sgk Cho hs làm bài tập điền từ thích hợp vào chỗ trống: Cơ quan sinh dưỡng cây rêu gồm có……… , chưa có ………thật Trong thân và lá rêu chưa có……….Rêu sinh sản bằng……… chứa trong………, quan này nằm ……… cây rêu Đáp án: Thân, lá, rễ, mạch dẫn, bào tử, túi bào tử, ngọn) V Hướng dẫn nhà: - Học bài, làm bài tập - Chuẩn bị sau: Chuẩn bị cây dương xỉ Bồ Lý ngày tháng năm 2015 Ký duyệt tổ CM ……………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n:7/02/2015 Ngµy gi¶ng: TiÕt 47.quyÕt - c©y d¬ng xØ A Môc tiªu: Sau häc xong bµi nµy häc sinh cÇn n¾m KiÕn thøc - HS nắm đợc đặc điểm cấu tạo dơng xỉ, nhận biết đợc số cây dơng xỉ thêng gÆp vµ vai trß cña nã KÜ n¨ng - Rèn luyện cho hs kĩ quan sát, nhận biết, hoạt động nhóm Thái độ - Gi¸o dôc cho hs biÕt b¶o vÖ c¸c loµi thùc vËt cã Ých N¨ng lùc: ph¸t triÓn n¨ng lùc quan s¸t B Ph¬ng tiÖn d¹y häc *GV: Tranh h×nh 39.1-4 sgk *HS: MÉu vËt, t×m hiÓu tríc bµi C.TiÕn tr×nh lªn líp: I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò: (116) ? Nêu đặc điểm cấu tạo, sinh sản và phát triển cây rêu ? Rêu tiến hóa h¬n t¶o ë chç nµo III Các hoạt động dạy học: Quyết là tên gọi chung nhóm thực vật (trong đó có cây dơng xỉ), sinh sản bào tử nh rêu nhng khác cấu tạo Vậy ta hãy xem khác đó nh thÕ nµo ? H§ 1: Quan s¸t c©y d¬ng xØ Hoạt động GV và HS Néi dung GV: ? Ta cã thÓ t×m thÊy d¬ng xi ë Quan s¸t c©y d¬ng xØ ®©u a M«i trêng sèng GV: y/c hs t×m hiÓu vµ quan s¸t H - Sèng n¬i Èm ít: bê ruéng, bê suèi… 39.1 sgk. >c¸c nhãm th¶o luËn 1/ Xác định các phận cây dơng xØ, ®iÒn vµo b¶ng theo mÉu b C¬ quan sinh dìng c¬ quan sinh dRªu D¬ng xØ ìng RÔ Th©n l¸ 2/ BÎ ngang cuèng l¸ giµ quan s¸t cÊu t¹o 3/ T×m ®iÓm tiÕn ho¸ so víi rªu HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi >líp nhËn xÐt, bæ sung GV: chèt l¹i kiÕn thøc b»ng b¶ng chuÈn HS: Rót kÕt luËn * Gåm: RÔ thËt Th©n rÔ n»m ngang L¸: L¸ non ®Çu cuén trßn, l¸ giµ GV: y/c hs quan H 39.2 sgk cuèng dµi , l¸ xÎ thuú >HS c¸c nhãm th¶o luËn thùc hiÖn * Cã m¹ch dÉn lµm chøc n¨ng vËn môc b sgk chuyÓn 1/ D¬ng xØ sinh s¶n b»ng bé phËn nµo? c Tói bµo tö vµ sù ph¸t triÓn cña díng 2/ §Æc ®iÓm cña tói bµo tö xØ 3/ Vßng c¬ cã t¸c dông g×? - D¬ng xØ sinh s¶n b»ng tói bµo tö 4/ Viết sơ đồ chu trình phát triển Vßng c¬ b¶o vÖ d¬ng xØ - Tói bµo tö gåm: 5/ So s¸nh sù ph¸t triÓn cña rªu vµ dH¹t bµo tö ¬ng xØ t×m ®iÓm kh¸c - Chu tr×nh ph¸t triÓn cña díng xØ: HS: Thảo luận > đại diện trả lời Dg xØ trëng thµnh tói bµo tö Bµo tö >líp nhËn xÐt, bæ sung GV: Chèt l¹i kiÕn thøc Dg xØ nguyªn t¶n H§ 2:T×m hiÓu mét vµi d¬ng xØ thêng gÆp (117) Hoạt động GV và HS Néi dung Mét vµi d ¬ng xØ thêng gÆp GV: y/c hs t×m hiÓu cho biÕt, quan s¸t C©y rau bî vật mẫu để trả lời câu hỏi - C©y l«ng Culi 1/ KÓ tªn mét vµi d¬ng xØ thêng gÆp? 2/ §Ó nhËn biÕt mét c©y thuéc d¬ng xØ * NhËn biÕt c©y d¬ng xØ dùa vµo c©y d¬ng xØ cã ®Çu cuén trßn, l¸ giµ mÆt dựa vào đặc điểm nào? sau cã tói bµo tö HS: Tr¶ lêi >líp nhËn xÐt, bæ sung GV: NhËn xÐt bæ sung HS: Rót kÕt luËn HĐ 3: Tìm hiểu cổ đại và hình thành than đá Hoạt động GV và HS GV: y/c hs t×m hiÓu sgk cho biÕt: 1/ D¬ng xØ ngµy cã tæ tiªn tõ ®©u? 2/Than đá đợc hình thành nh nào? HS: Tr¶ lêi, nhËn xÐt, bæ sung GV: Chèt l¹i kiÕn thøc Néi dung Quyết cổ đại và hình thành than đá - Quyết cổ đại là tổ tiên ngày nay, cã th©n gç lín GV:Em cã dù ®o¸n g× vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña Qu¶ng Ninh c¸ch ®©y 300triÖu - QuyÕt cæ vi khuẩn hoạt động n¨m tríc và áp lực địa tầng than đá IV Cñng cè bµi häc: GV y/c hs đọc mục ghi nhớ cuối bài Sö dông c©u hái cuèi bµi V Híng dÉn vÒ nhµ Học bài cũ, đọc mục em có biết Xem tríc bµi míi -& -Ngµy so¹n:7/2/2015 Ngµy gi¶ng: TiÕt 48 «n tËp A Môc tiªu KiÕn thøc - HS củng cố, hệ thống hóa lại kiến thức đã học KÜ n¨ng - RÌn luþªn cho hs tÝnh tÝch cùc, t s¸ng t¹o, lµm bµi Thái độ - Gi¸o dôc cho hs tÝnh trung thùc thi cö cñng nh cuéc sèng n¨ng lùc: ph¸t triÓn n¨ng lùc t s¸ng t¹o B Ph¬ng tiÖn d¹y häc * GV: ChuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái * HS: Xem lại bài đã học C TiÕn tr×nh lªn líp: I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò III Các hoạt động dạy học * Đặt vấn đề: (118) Chúng ta đã tìm hiểu các quan cây có hoa và số nhóm thực vật, hôm chóng ta «n tËp l¹i nh÷ng kiÕn thøc nµy Hoạt động 1: Ôn lại kiến thức "hoa và sinh sản hữu tính" Néi dung Hoạt động giáo viên vµ HS - Giáo viên treo tranh cấu tạo hoa, - Hoa gồm: loại hoa: hoa đơn tính hỏi: Nêu cấu tạo và chức và hoa lưỡng tính hoa?Có loại hoa?Lấy ví dụ? - Thụ phấn có loại: Tự thụ và giao ? Thụ phấn là gì? Có loại phấn nào?Lấy ví dụ?Nêu đặc điểm? - Đặc điểm hoa gồm: Bao hoa, Phân biệt hạt lá mầm và hạt lá nhị hoa, nhuỵ hoa, đặc điểm khác mầm? Lấy ví dụ? - Có cách phát tán và hạt: Phát ? Có cách phát tán và tán nhờ gió, nhờ động vật và tự phát hạt? Nêu ví dụ? tán ? Để cho hạt nảy mầm cần - Điều kiện: Chất lượng hạt, không điều kiện nào? khí, nhiệt độ, nước ? Cho biết tiến trình thí nghiệm điều kiện nước, không khí? Hoạt động 2: Tổng kết cây có hoa Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh - Giáo viên treo tranh và đặt các câu hỏi yêu cầu hs thảo luận trả lời: - Mỗi quan có cấu tạo phù hợp với ? Sự thống cấu tạo và chức chức năng quan cây có hoa? - Các quan cây xanh liên quan ? Sự thống chức mật thiết và ảnh hưởng lẫn các quan cây có hoa? - Lá biến đổi thích nghi ? Cây sống nước có đặc điểm - Cuống lá phình to, xốp ntn để thích nghi? - Rễ ăn sâu, lan rộng, thân mọng ? Cây sống trên mặt nước, cạn và nước… môi trường đặc biệt có đặc điểm nào thích nghi? - Học sinh quan sát tranh, thảo luận nhóm tìm đáp án Hoạt động 3: C¸c nhãm TV Néi dung H§ cña GV vµ HS ? T¶o lµ g× T¶o: - T¶o lµ nh÷ng thùc vËt bËc thÊp mµ c¬ thể gồm nhiều TB, có cấu tạo đơn gi¶n, mµu s¾c kh¸c vµ lu«n lu«n ? T¶o xo¾n vµ rong m¬ cã g× kh¸c cã diÖn lôc HÇu hÕt sèng ë níc vµ gièng Sù gièng vµ kh¸c gi÷a t¶o xo¸n vµ rong m¬: - Gièng: + C¬ thÓ ®a bµo + Cha cã rÔ th©n l¸ (119) ? T¶o cã vai trß g× ? Rªu lµ g× ? So s¸nh gi÷a t¶o vµ rªu ? So s¸nh gi÷a t¶o vµ d¬ng xØ + §Òu cã diÖp lôc + Tinh s¶n v« tÝnh - Kh¸c nhau: H×nh d¹ng, mµu s¾c kh¸c Vai trß cña t¶o - Cung cấp ôxi và thức ăn cho động vật níc - Mét sè t¶o lµm thøc ¨n cho ngêi, gia sóc, lµm thuèc, lµm ph©n bãn… Rªu: - Rêu là thực vật bậc cao đã có thân lá và rễ giả nhng còn đơn giản, th©n kh«ng ph©n nh¸nh, cha cã m¹ch dÉn, cha cã hoa Sù gièng vµ kh¸c gi÷a t¶o vµ rªu - Gièng: + §Òu cã diÖp lôc - Kh¸c: T¶o Rªu - Sèng ë níc - Sèng ë c¹n - Cha cã rÔ, th©n, - Cã th©n, l¸ vµ rÔ l¸ gi· - Sinh s¶n v« tÝnh - Sinh s¶n b»ng bµo tö Sù gièng vµ kh¸c gi÷a d¬ng xØ vµ rªu - Gièng: + Sèng ë c¹n + Sinh s¶n b»ng bµo tö - Kh¸c: Rªu D¬ng xØ - RÔ gi· - RÔ thËt - Qu¸ tr×nh thô - Qu¸ tr×nh thô tinh tríc h×nh tinh sau h×nh thµnh bµo tö thµnh bµo tö IV Cñng cè bµi häc V Híng dÉn vÒ nhµ Học lại bài đã học học kì II TiÕt sau lµm bµi kiÓm tra tiÕt Bå Lý ngµy th¸ng n¨m 2015 DuyÖt cña tæ CM -& -Ngµy so¹n: 23/2/2015 Ngµy gi¶ng: (120) TiÕt 49 KiÓm tra gi÷a häc kú ii A Môc tiªu KiÕn thøc HS tự đánh giá lại kiến thức đã học KÜ n¨ng Rèn luyện cho hs kĩ diễn đã, trình bày Thái độ Gi¸o dôc tÝnh trung thùc cho hs Năng lực: Phát triển lực vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi B Ph¬ng tiÖn d¹y häc GV: §Ò HS: Häc bµi C TiÕn tr×nh lªn líp: I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra III Các hoạt động dạy học B¶ng m« t¶ Néi dung Mức độ nhận thức NhËn biÕt Th«ng hiÓu VËn dông VËn dông cao thÊp Hoa vµ sinh - Xác định đợc s¶n h÷u tÝnh - Xác định đợc phận quan đặc điểm trọng hoa thô phÊn hoa nhê giã Qu¶ vµ h¹t - Nhận biết đ- Điều kiện cần - Phân biệt đợc îc c¸c lo¹i qu¶ cho h¹t n¶y c©y l¸ mÇm, kh« mÇm c©y mét l¸ mÇm C¸c nhãm thùc - H×nh thøc - Nêu đợc đặc Nêu đợc các vËt sinh s¶n cña ®iÓm cÊu t¹o đặc điểm tiến rªu cña d¬ng xØ ho¸ cña rªu so víi t¶o A §Ò kiÓm tra I Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan C©u 1: (1 ®iÓm) Hãy đánh dấu (x) vào ô vuông tơng ứng với câu trả lời đúng các câu sau; Nh÷ng lo¹i qua nµo thuéc lo¹i qu¶ kh«: a Qu¶ ®Ëu ®en b Qu¶ phîng c Qu¶ t¸o d Qu¶ chanh Nh÷ng c©y nµo thuéc lo¹i l¸ mÇm: a C©y c¶i b C©y d¬ng xØ c C©y rªu d C©y ®©u l¹c C©u 2: (0,5 ®iÓm) Hãy đánh dấu (d) vào câu trả lời đúng câu sau a H¹t n¶y mÇm cÇn níc b H¹t n¶y mÇm cÇn nhiÒu kh«ng khÝ c Hạt nảy mầm cần nhiều không khí, nhiệt độ cao (121) d Hạt nảy mầm cần đủ nớc, không khí và nhiệt độ thích hợp C©u 3: (1 ®iÓm) T×m nh÷ng tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng c¸c c©u sau ®©y: C¬ quan sinh dìng cña c©y rªu gåm cã…………(1)……………… (2), cha cã………………… (3) thËt sù Trong th©n vµ l¸ rªu cha cã…………… (4) Rªu sinh sản bằng………………(5) đợc chứa trong…………………(6) quan này nµy ë ………………………(7) c©y rªu C©u 4: (0,5 ®iÓm) Hãy khoanh tròn câu trả lời đúng câu dới đây ? a Rªu sinh s¶n b»ng bµo tö vµ b»ng h¹t b D¬ng xØ sinh s¶n b»ng hoa c Tảo vừa đơn bào, vừa đa bào d C©y rong ®u«i chã thuéc nhãm t¶o C©u 5: (0,5 ®iÓm) Bộ phận nào là quan trọng hoa? a) Bao hoa gồm đài và tràng hoa b) Nhị và nhuỵ c) Nhị nhuỵ hoa d) Tất các phận hoa II Tù luËn: Câu : (2 ®iÓm) hoa thụ phấn nhờ gió có đặc điểm gì ? C©u 7: (2,5 ®iÓm) H·y tr×nh bµy nh÷ng ®iÓm tiÕn hãa cña rªu so víi t¶o ? C©u 8: (2,5 ®iÓm) Hãy nêu đặc điểm cấu tạo cây dơng xỉ ? B §¸p ¸n vµ thang ®iÓm: I.Tr¾c nghiÖm 1(1®) 2(0,5®) 3(1®) 4(0,5®) §¸p ¸n: a, b §¸p ¸n: d §¸p ¸n: th©n; §¸p ¸n: c §¸p ¸n: a, d l¸; RÔ; M¹ch dÉn; Bµo tö; Tói bµo tö; Ngän (Làm đầy đủ đợc điểm, còn cha đầy đủ thì tùy vào mức độ mà gi¸o viªn chÊm ®iÓm cho phï hîp) II.Tù luËn: Câu 6: (1,5 đ) Những đặc điểm hoa thụ phấn nhờ gió : - Hoa thường tập trung cây - Bao hoa thường tiêu giảm - Chỉ nhị dài,bao phấn treo lủng lẳng - Hạt phấn rât nhiều,nhỏ và nhẹ 5(0,5®) b (122) - Đầu vòi nhụy dài,có nhiều lông C©u (2,5 ®iÓm) Rªu tiÕn hãa h¬n t¶o ë chç: + Rªu sèng ë c¹n cßn t¶o sèng ë níc + Rªu lµ TVBC cßn t¶o lµ TVBT + Rêu sinh sản bào tử (HT), còn tảo sinh sản đứt đoạn (VT) (Làm đầy đủ đợc điểm, còn cha đầy đủ thì tùy vào mức độ mà gi¸o viªn chÊm ®iÓm cho phï hîp) C©u 8: (2,5 ®iÓm) CÊu t¹o cña c©y d¬ng xØ: ¿ RÔ * C¬ quan sinh dìng: Th©n ¿ ¿ } } ⇒ Thật sự, đã có mạch dẫn L¸ ¿ chÝnh thøc Vßng c¬ * C¬ quan sinh s¶n: Tói bµo tö H¹t bµo tö IV Cñng cè bµi häc Thu bài, đánh giá tinh thần làm bài hs V Híng dÉn vÒ nhµ VÒ nhµ xem bµi tiÕp theo -& -Ngµy so¹n: 23/2/ 2015 Ngµy gi¶ng: TiÕt 50 h¹t trÇn - c©y th«ng A.Môc tiªu: Sau häc xong bµi nµy häc sinh cÇn n¾m KiÕn thøc - HS nắm đợc đặc điểm cấu tạo quan sinh dỡng và sinh sản cây thông Ph©n biÖt c©y th«ng víi c©y cã hoa KÜ n¨ng - Rèn luyện cho hs kĩ quan sát , phân tích so sánh và hoạt động nhóm Thái độ - Gi¸o dôc cho hs ý thøc b¶o vÖ c©y xanh N¨ng lùc: ph¸t triÓn n¨ng lùc tù häc B Ph¬ng tiÖn d¹y häc: *GV: Tranh H 40.1-3 sgk *HS: MÉu vËt c©y th«ng, nãn th«ng C.TiÕn tr×nh lªn líp: I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò 1/Trình bày đặc điểm quan sinh dỡng dơng xỉ ? tìm điểm tiến hoá so với rªu? 2/ Cơ quan sinh sản dơng xỉ là gì? viết sơ đồ phát triển dơng xỉ chØ ®iÓm kh¸c so víi rªu III Các hoạt động dạy học H§ 1: ( T×m hiÓu C¬ quan sinh dìng cña c©y th«ng Hoạt động GV và HS Néi dung GV: y/c hs quan s¸t H 40.2 sgk C¬ quan sinh dìng cña c©y th«ng (123) - giíi thiÖu vÒ c©y th«ng - > y/c hs thùc hiÖn lÖnh sgk, th¶o luËn tr¶ lêi c¸c c©u hái: ? C¬ quan sinh dìng cña c©y th«ng gåm nh÷ng bé phËn nµo ? Thân và cành cây thông có đặc ®iÓm cÊu t¹o nh thÕ nµo ? L¸ s¾p xÕp HS: Quan sát trên mẫu, xác định các phËn c¬ quan sinh dìng cña th«ng >th¶o luËn > §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy, nhËn xÐt, bæ sung GV: NhËn xÐt, chèt l¹i kiÕn thøc RÔ * C¬ quan sinh dìng: Th©n L¸ - Th©n, cµnh xï x× víi c¸c vÕt sÑo l¸ rụng để lại - Hai l¸ th«ng mäc tõ cµnh rÊt nhá gäi lµ th«ng l¸ H§ 2: C¬ quan sinh s¶n Hoạt động GV và HS Néi dung GV: Y/c hs quan s¸t H 40.2 vµ t×m hiÓu C¬ quan sinh s¶n Nón đực Sgk C¬ quan sinh s¶n HS: C¸c nhãm th¶o luËn thùc hiÖn môc Nãn c¸i sgk ? C¬ quan sinh dìng cña th«ng lµ g× a Nón đực: ? Th«ng cã nh÷ng lo¹i nãn nµo - Nhá, mµu vµng, mäc thµnh côm ? Nón đực và nón cái có đặc điểm gì Trôc nãn kh¸c - CÊu t¹o V¶y (nhÞ) ? Nêu cấu tạo nón đực và nón cái Tói phÊn chøa h¹tphÊn HS: §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi > nhËn b Nãn c¸i: xÐt, bæ sung - Nón cái lớn nón đực, mọc GV: NhËn xÐt, chèt l¹i kiÕn thøc chiÕc HS: Các nhóm vận dụng kiến thức đã Trôc nãn häc th¶o luËn hoµn thµnh b¶ng sau môc - CÊu t¹o V¶y (l¸ no·n) sgk No·n ? Dùa vµo b¶ng tren cã thÓ coi nãn nh *Nãn cha cã cÊu t¹o nhÞ vµ nhôy, cha cã hoa đợc không bÇu nhôy chøa no·n ? Tìm vị trí hạt, hạt có đặc điểm gì - H¹t n»m gi÷a l¸ no·n, h¹t cã c¸nh HS: Tr¶ lêi > nhËn xÐt, bæ sung GV: Chèt l¹i kiÕn thøc H§ 3:T×m hiÓu gi¸ trÞ cña h¹t trÇn Hoạt động GV và HS Néi dung Gi¸ trÞ cña h¹t trÇn GV: Y/c hs t×m hiÓu néi dung môc sgk vµ hiÓu biÕt thùc tÕ cho biÕt: (124) ? H¹t trÇn cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo - Cho gỗ: thông, hoàng đàn - Cung cÊp nhùa HS: Tr¶ lêi > nhËn xÐt, bæ sung - Lµm c¶nh GV: Chèt l¹i kiÕn thøc IV Củng cố bài học : GV y/c hs đọc mục ghi nhớ cuối bài ? Nêu đặc điểm cấu tạo quan sinh dỡng và sinh sản cây thông ? H¹t trÇn tiÕn hãa h¬n quyÕt ë ®iÓm nµo V Híng dÉn vÒ nhµ Häc bµi cò, tr¶ lêi c©u ái cuèi bµi Xem tríc bµi míi Bå Lý ngµy th¸ng n¨m 2015 DuyÖt cña tæ CM -& -Ngày soạn: 25/2/2015 Ngày dạy: Tiết 51: HẠT KÍN- ĐẶC ĐIỂM CỦA THỰC VẬT HẠT KÍN A Mục tiêu Kiến thức: Nêu tính chất đặc trưng cây Hạt kín là có hoa và với hạt giấu kín Từ đó phân biệt khác cây Hạt kín và cây Hạt trần Nêu đa dạng quan sinh dưỡng, quan sinh sản cây Hạt kín Biết cách quan sát cây Hạt kín Kĩ năng: - Phát triển kĩ quan sát, khái quát hóa * KNS: Rèn kĩ tư duy, kỷ giao tiếp, trình bày ý tưởng, câu trả lời mình Kỷ nghiêm túc quá trình quan sát mẫu vật, thu thập và xử lý thông tin Thái độ: - Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên - Giáo dục ý thức tôn trọng, sử dụng, bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên Năng lực: Phát triển lực: tư duy, quan sát mẫu vật, thu thập và xử lý thông tin B Phương tiện dạy học: - giáo viên: Mẫu vật: các cây Hạt kín nhỏ nhổ cây, là cây to thì cắt cành (cần có quan sinh sản ) Một số Kính lúp cầm tay, kim nhọn, dao nhọn Bảng phụ bảng SGK tr.135 (125) - Học sinh: Đọc bài trước nhà HS kẻ bảng trống theo mẫu tr.135 SGK vào bài tập (đã làm số cây trước) HS chuẩn bị mẫu theo dặn dò GV C Tiến trình lên lớp: I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: - Cơ quan sinh sản thông là gì ? Cấu tạo ? III Các hoạt động dạy học: Quả có hạt nào thì gọi là hạt kín? Cây hạt kín có đặc điểm gì? Hoạt động 1: Quan sát cây có hoa Hoạt động GV và HS Nội dung - GV tổ chức nhóm quan sát mẫu 1: Quan sát cây có hoa SGK hướng dẫn Như kết quan sát mẫu vật HS - HS quan sát mẫu nhóm đã chuẩn bị -> ghi các đặc điểm quan sát vào bảng đã kẻ sẵn - GV treo bảng phụ có nội dung bảng tr 135 để trống tên cây và đặc điểm - GV cho HS kẻ bảng vào PHIẾU HỌC TẬP CÂY DẠNG THÂN DẠNG RỄ KIỂU LÁ GÂN LÁ CÁNH HOA CÂY DẠNG DẠNG THÂN RỄ KIỂU LÁ GÂN LÁ CÁNH HOA Cây cải cỏ đơn hình rời cọc QUẢ ( có) MÔI TRƯỜNG SỐNG QUẢ ( có) khô, mở MÔI TRƯỜNG SỐNG cạn (126) mạng song Tre gai gỗ cọc đơn cạn song hình Lục bình cỏ chùm đơn dính nước cung hình Lim xẹt gỗ cọc kép rời khô cạn mạng hình Dây huỳnh gỗ cọc đơn dính cạn mạng song Huệ cỏ chùm đơn rời hạch cạn song hình Mẫu đơn gỗ cọc đơn dính cạn mạng Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm cây Hạt kín Hoạt động GV và HS Nội dung - GV cho HS đọc kết quan sát 2: Tìm hiểu đặc điểm cây Hạt - HS đọc kết quan sát kín - HS bổ sung vào bảng Hạt kín là nhóm thực vật có - GV treo bảng phụ, bổ sung thêm vài hoa, có số đặc điểm sau: cây điển hình - Cơ quan sinh dưỡng phát - Căn vào kết quan sát, GV hướng triển đa dạng (rễ cọc, rễ chùm, dẫn HS tìm kiến thức : thân gỗ, thân cỏ, lá đơn, lá Nhận xét khác rễ, thân, lá, kép…), thân có mạch dẫn hoa, quả, hạt phát triển HS thấy đa dạng rễ, thân, lá, - Cơ quan sinh sản có hoa, hoa, quả, hạt Hạt nằm là ưu các cây Hạt kín Hoa - GV cung cấp: cây Hạt kín có mạch dẫn và có nhiều dạng khác phát triển Cây Hạt kín tiến hóa cây Hạt trần - Môi trường sống đa dạng điểm nào ? -> Đây là nhóm thực vật tiến Rễ, thân, lá đa dạng Có hoa và chứa hóa hạt bên Nêu đặc điểm chung cây Hạt kín? Cơ quan sinh dưỡng đa dạng, có mạch dẫn Sinh sản hạt Hạt nằm - HS ghi bài vào - GV nhận xét, cho HS ghi bài (127) IV Củng cố bài học Sử dụng câu hỏi 1, 2, SGK tr.136 V Hướng dẫn nhà Học bài và trả lời câu hỏi cuối sách Đọc phần Em có biết? Chuẩn bị mẫu vật: cây lúa, cây hành, cây huệ, cây bưởi con, cây râm bụt,… Kẻ bảng tr 137 vào Ngày soạn: 25/2/2015 Ngày dạy: Tiết 52: LỚP HAI LÁ MẦM VÀ LỚP MỘT LÁ MẦM A Mục tiêu Kiến thức: Phân biệt số hình thái cây thuộc lớp lá mầm và lá mầm (về kiểu: rễ, gân lá, số lượng cành hoa) Căn vào đặc điểm để có thể nhận dạng nhanh số cây thuộc lớp Hai lá mầm hay Một lá mầm Kĩ năng: - Phát triển kĩ quan sát, thực hành * KNS: Phát triển kỹ hoạt động độc lập, hoạt động theo nhóm, trình bày trước đám đông Thái độ: - Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật, yêu thích môn học Năng lực: Phát triển lực quan sát, thực hành B Phương tiện dạy học - giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, vấn đáp tìm tòi, phương pháp tư độc lập Quan sát trực quan, thực hành, phân biệt, so sánh, rút kết luận Mẫu : Cây lúa, hành, huệ, cỏ,bưởi, lá dâm bụt (128) Tranh rễ cọc rễ chùm,các kiểu gân lá Bảng phụ bảng SGK tr.137 - học sinh: Đọc bài trước nhà HS kẻ bảng tr 137 vào Chuẩn bị mẫu vật: cây lúa, cây hành, cây huệ, cây bưởi con, cây râm bụt,… C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: - Đặc điểm chung thực vật Hạt kín? - Giữa cây Hạt trần và cây Hạt kín có điểm gì phân biệt, đó điểm nào là quan trọng nhất? ĐA: Đặc điểm quan trọng để phân biệt cây Hạt trần và cây Hạt kín là Hạt kín có hoa và chứa hạt bên III Các hoạt động dạy học Giới thiệu bài:TV hạt kin chia làm hai lớp : lớp lá mầm và lớp lá mầm, cây nào là cây hai lá mầm cây nào là cây lá mầm? Hoạt động 1: Cây hai lá mầm và cây lá mầm Hoạt động GV và HS Nội dung - GV cho HS nhắc lại kiểu rễ, thân, lá 1: Cây hai lá mầm và cây lá kết hợp với quan sát tranh mầm - HS nhắc lại kiểu rễ, thân, lá Nội dung bảng - GV yêu cầu HS quan sát tranh + hình 42.1 SGK -> hoàn thành bảng SGK tr.137 - GV gọi HS lên bảng hoàn thành bảng phụ - HS lên bảng hoàn thành bảng phụ -> HS khác bổ sung - GV nhận xét - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục SGK tr.137, trả lời câu hỏi: Còn dấu hiệu nào để phân biệt lớp hai lá mầm và lá mầm? - HS trả lời: Căn vào số lá mầm phôi và đặc điểm thân - GV nhận xét BẢNG HỌC TẬP Đặc điểm Lớp Một lá mầm Rễ Rễ chùm Thân Thân cỏ, cột Lớp Hai lá mầm Rễ cọc Thân gỗ, cỏ, leo (129) Kiểu gân lá Gân lá song song hình cung Gân lá hình mạng Số cánh hoa Hoa có cánh Hoa có cánh Hạt Phôi có lá mầm Phôi có hai lá mầm Hoạt động 2: Đặc điểm phân biệt lớp Hai lá mầm và lớp Một lá mầm Hoạt động GV và HS Nội dung - GV yêu cầu HS từ bảng suy đặc điểm 2: Đặc điểm phân biệt lớp Hai phân biệt lớp Một lá mầm và lớp Hai lá mầm và lớp Một lá mầm lá mầm - HS từ bảng suy đặc điểm phân biệt Các cây Hạt kín chia thành lớp Một lá mầm và lớp Hai lá mầm hai lớp: lớp Hai lá mầm và lớp Một lá mầm Hai lớp này phân biệt với - GV yêu cầu HS xếp mẫu vật thật và chủ yếu số lá mầm phôi; tranh vẽ theo lớp Một lá mầm và lớp Hai lá ngoài còn vài dấu hiệu phân mầm biệt khác kiểu rễ, kiểu gân lá, số - HS xếp mẫu vật thật và tranh vẽ theo cánh hoa, dạng thân,… lớp Một lá mầm và lớp Hai lá mầm - GV nhận xét -> HS ghi bài IV Củng cố bài học Sử dụng câu hỏi 1, SGK tr.139 V Hướng dẫn nhà Học bài và trả lời câu hỏi cuối sách Đọc phần Em có biết? Làm bài tập SGK tr.139 Bồ Lý, ngày tháng năm 2015 Ký duyệt tổ CM (130) Ngày soạn: 8/3/2015 Ngày dạy: Tiết 53: KHÁI NIỆM SƠ LƯỢC VỀ PHÂN LOẠI THỰC VẬT A Mục tiêu Kiến thức: - Biết phân loại thực vật là gì? - Nêu các bậc phân loại thực vật và đặc điểm chủ yếu các ngành - Nêu khái niệm giới, ngành, lớp… Kĩ năng: - Vận dụng phân loại lớp ngành Hạt kín - KNS: Rèn kĩ tư duy, kỷ giao tiếp, trình bày trước đám đông Kỷ quan sát, thu thập và xử lý thông tin Thái độ: - Giáo dục ý thức yêu thiên nhiên, yêu thích môn học Năng lực: Phát triển lực thu thập và xử lý thông tin B Phương tiện dạy học - giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, trực quan quan sát và trả lời các câu hỏi dựa trên việc quan sát phương tiện dạy học, tạo các đàm thoại trực tiếp giáo viên với học sinh và học sinh với học sinh - Bảng phụ; sơ đồ Giới thực vật - học sinh: - Đọc bài trước nhà C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: (131) - Đặc điểm để phân biệt lớp Một lá mầm và lớp Hai lá mầm? Kể tên số cây Một lá mầm và cây Hai lá Mầm Giới thiệu bài:Ta đã tìm hiểu các nhóm TV từ tảo đến hạt kín Chúng hợp thành giới TV Như vậy, giới TV gồm nhiều dạng khác tổ chức thể Để nghiên cứu đa dạng giới TV, người ta phải tiến hành phân loại chúng III Các hoạt động dạy học: Hoạt động 1: Phân loại học thực vật là gì? Hoạt động GV và HS Nội dung - GV cho HS nhắc lại các nhóm thực vật đã 1: Phân loại học thực vật là gì? học - HS nhắc lại các nhóm TV đã học: Tảo, Rêu, Quyết, Hạt trần, Hạt kín - GV hỏi : Tại người ta xếp cây thông và cây tuế vào nhóm ? - HS trả lời đạt: Vì cây này có chung đặc điểm cấu tạo : chưa có hoa và quả, sinh sản hạt nằm lộ trên các lá noãn hở Tại tảo và rêu lại xếp thành hai nhóm? Vì chúng có đặc điểm cấu tạo khác - GV cho HS chọn từ thích hợp hoàn thành Phân loại thực vật là việc tìm mục SGK tr 140 -> đọc to cho lớp cùng hiểu giống và khác nghe các dạng thực vật để phân - GV đặt câu hỏi: Phân loại thực vật là gì ? chia chúng thành các bậc phân - HS trả lời: Phân loại thực vật là việc tìm các loại đặc điểm khác thực vật xếp chúng vào các nhóm theo trật tự định GV nhận xét, hoàn thiện kiến thức Hoạt động 2: Các bậc phân loại Hoạt động GV và HS Nội dung - GV gọi HS đọc thông tin SGK tr 140 2: Các bậc phân loại - GV giới thiệu các bậc phân loại thực vật từ Bậc phân loại thực vật từ cao cao đến thấp : Ngành – Lớp - Bộ - Họ - Chi – đến thấp: Ngành – Lớp – Bộ Loài Họ - Chi – Loài - GV giải thích thêm cho HS hiểu : “nhóm” - Ngành là bậc phân loại cao không phải là khái niệm chính thức phân loại và không thuộc bậc phân loại - Loài là bậc phân loại sở nào, nó có thể vài bậc phân loại Các cây cùng loài có nhiều điểm lớn ngành, lớp, Ví dụ : nhóm Tảo, nhóm giống hình dạng, cấu Quyết, nhóm thực vật bậc thấp, nhóm thực vật tạo (132) bậc cao,… thực vật có chung Bậc càng thấp thì khác tính chất nhóm cây có hoa cánh dính, các thực vật cùng bậc càng nhóm cây có hoa cánh rời, nhóm cây lương ít thực, thực phẩm, nhóm cây ăn quả,… Vì sau đã học khái niệm phân loại học thực vật, chúng ta không nên dùng từ “nhóm” để thay cho các bậc phân loại chính thức, ví dụ không nên nói nhóm cây Hạt trần, nhóm cây Hạt kín mà nói ngành Hạt trần, ngành hạt kín - GV cho HS nhắc lại các ngành đã học - GV giải thích : + Ngành là bậc phân loại cao + Loài là bậc phân loại sở Các cây cùng loài có nhiều điểm giống hình dạng, cấu tạo Ví dụ : Họ cam có nhiều loài: bưởi, chanh, cam, quất,…… + Bậc càng thấp thì khác các thực vật cùng bậc càng ít - GV chốt lại kiến thức Hoạt động 3: Các ngành thực vật Hoạt động GV và HS Nội dung - GV cho HS nhắc lại các ngành đã học và đặc 3: Các ngành thực vật điểm bậc các ngành thực vật đó Như sơ đồ SGK trang 141 - GV cho HS thảo luận nhóm hoàn thành bài tập điền vào chỗ trống - GV hoàn thiện kiến thức theo sơ đồ SGK - GV chốt lại kiến thức: Mỗi ngành thực vật có nhiều đặc điểm phân loại dựa vào đặc điểm quan trọng để phân biệt các ngành - Yêu cầu HS phân chia ngành Hạt kín thành lớp - GV hoàn thiện kiến thức cho HS SƠ ĐỒ PHÂN LOẠI THỰC VẬT Giới TV TV bậc thấp (Chưa có thân, lá, rễ; sống nước là chủ yếu) TV bậc cao ( Đã có thân, lá, rễ; sống trên cạn là Các ngành tảo Rễ giả, lá nhỏ hẹp, có bào tử; sống nơi ẩm ướt Ngành Rêu Có bàoCó tử nón (133) Rễ thật, lá đa dạng; sống các nơi khác Ngành Dương xỉ Ngành Hạt trần Có hoa, Ngành Hạt kín Có hạt IV Củng cố bài học - Cho học sinh đọc và làm bài tập 1, SGK trang 141 - Có thể sử dụng bài tập sau : Điền các chữ số ghi thứ tự các đặc điểm ngành TV vào các chỗ trống câu sau : a Các ngành Tảo có các đặc điểm ……, …… b Ngành Rêu có các đặc điểm ……, …… c Ngành Dương xỉ có các đặc điểm ……, ……, ……, …… d Ngành Hạt trần có các đặc điểm ……, ……, ……, ……, …… e Ngành Hạt kín có các đặc điểm ……, ……, ……, ……, …… Chưa có rễ, thân, lá Sống cạn là chủ yếu Đã có rễ, thân, lá Có bào tử Rễ giả, lá nhỏ chưa có gân giữa9 Có nón Rễ thật, lá đa dạng 10 Có hạt Sống chủ yếu nước 11 Có hoa và Sống cạn, thường là nơi ẩm ướt Đáp án : a 1, d 2, 4, 7, 9, 10, b 3, e 2, 4, 7, 10, 11 c 2, 4, 6, V.Hướng dẫn nhà - Học bài, trả lời câu hỏi SGK - Ôn lại tóm tắt đặc điểm chính các ngành thực vật đã học - Đọc thêm bài” Sự phát triển giới thực vật” _ Ngày soạn: 8/3/2015 Ngày dạy: Tiết 54 NGUỒN GỐC CÂY TRỒNG A Mục tiêu Kiến thức: - Nêu công dụng thực vật Hạt kín (thức ăn , thuốc ,sản phẩm cho công nghiệp…) - Giải thích tùy theo mục đích sử dụng, cây trồng đã tuyển chọn và cải tạo từ cây hoang dại Kĩ năng: - Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu các nhóm thực vật (134) - KNS: Rèn kĩ tư duy, kỷ giao tiếp, trình bày trước đám đông Kỷ quan sát, thu thập và xử lý thông tin Thái độ: - Giáo dục thái độ yêu và bảo vệ thiên nhiên Năng lực: Phát triển lực quan sát và xử lý thông tin B Phương tiện dạy học - giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, trực quan quan sát và trả lời các câu hỏi dựa trên việc quan sát phương tiện dạy học, tạo các đàm thoại trực tiếp giáo viên với học sinh và học sinh với học sinh Tranh cây cải dại, cải trồng; hoa hồng dại, hoa hồng trồng; chuối dại, chuối trồng Một số loại quả: xoài, táo,… Bảng phụ bảng SGK tr.144 - học sinh: Đọc bài trước nhà Tìm hiểu thông tin nguồn gốc các loại cây trồng C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ - Thực vật nước xuất điều kiện nào? Vì chúng có thể sống điều kiện đó - Thực vật cạn xuất điều kiện nào? Vì chúng có thể sống điều kiện đó - Ba giai đoạn phát triển thực vật là gì? Giới thiệu bài: Xung quanh ta có nhiều cây cối, đó có cây mọc dại, cây trồng Vậy chúng có MQH gì với nhau, và so với cây dại thì cây trồng có gì khác? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Cây trồng bắt nguồn từ đâu? Hoạt động GV và HS Nội dung - GV yêu cầu HS tìm thông tin SGK 1: Cây trồng bắt nguồn từ đâu? tr.144 -> trả lời các câu hỏi sau: Cây trồng bắt nguồn từ cây dại Cây nào gọi là cây trồng? Cây trồng phục vụ nhu cầu Là cây người giữ lại để sống người gieo trồng cho mùa sau Hãy kể tên vài cây trồng và công dụng chúng? Con người trồng cây nhằm mục đích gì? Phục vụ cho nhu cầu sống: Thực phẩm, thuốc, vật liệu… (135) Cây trồng có nguồn gốc từ đâu? Cây trồng có nguồn gốc từ cây cối mọc dại rừng - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi lớp bổ sung Chuyển ý: Cây trồng ngày khác cây dại nào? Hoạt động 2: Cây trồng khác cây dại nào? Hoạt động GV và HS Nội dung *Vấn đề 1: Nhận biết cây trồng và cây dại 2: Cây trồng khác cây dại các câu hỏi sau: nào? - GV yêu cầu HS quan sát hình 45.1, SGK tr.144 -> trả lời câu hỏi: - HS quan sát hình 45.1 -> trả lời câu hỏi đạt: Nhận biết cây cải trồng và cây cải dại phân biệt các phận các quan tương ứng : rễ, thân, lá Rễ, thân, lá cây trồng to và ngon cây dại Nguyên nhân vì các phận cây trồng khác xa các phận cây dại ? Do người tác động theo hướng phục vụ nhu cầu người - GV cho HS trả lời câu hỏi, lớp bổ sung -> GV hoàn thiện đáp án: Do nhu cầu sử dụng, người đã chọn các dạng khác các phận ( lá (bắp cải), thân (su hào), hoa (súp lơ)), tác động vào các phận đó làm cho chúng ngày càng biến đổi và cuối cùng đưa đến nhiều dạng cây trồng khác và khác xa tổ tiên hoang dại *Vấn đề 2: So sánh cây trồng với cây dại - HS trả lời: Cây trồng khác cây dại phận mà người sử dụng - HS quan sát mẫu vật - GV treo bảng phụ bảng SGK tr.144, yêu cầu HS thảo luận hoàn thành bảng - GV cho HS báo cáo kết thảo luận, GV Do nhu cầu sử dụng, người đã chọn các dạng khác các phận ( lá (bắp cải), thân (su hào), hoa (súp lơ)), tác động vào các phận đó làm cho chúng ngày càng biến đổi và cuối cùng đưa đến nhiều dạng cây trồng khác và khác xa tổ tiên hoang dại (136) ghi nhanh vào bảng phụ, lớp bổ sung - GV hướng dẫn HS chốt lại vấn đề: Cây trồng khác cây dại điểm nào? - GV nhận xét, hoàn thiện đáp án - Cho HS quan sát số có giá trị người tạo Chuyển ý: Để có thành tựu trên, người đã dùng phương pháp nào? Hoạt động 3: Muốn cải tạo cây trồng cần phải làm gì? Hoạt động GV và HS - GV yêu cầu HS tìm thông tin mục SGK tr 145 -> trả lời câu hỏi: Muốn cải tạo cây trồng cần làm gì? Cải biến tính di truyền: lai, chiết, ghép, chọn giống, cải tạo giống, nhân giống Chăm sóc: tưới nước, bón phân, phòng trừ sâu bệnh Nội dung 3: Muốn cải tạo cây trồng cần phải làm gì? Cải biến đặc tính di truyền các biện pháp: lai giống, gây đột biến, kỹ thuật di truyền, nhân giống (bằng hạt, chiết, ghép…) Chăm sóc: tưới nước, bón phân, phòng trừ sâu bệnh - GV cho HS trả lời câu hỏi, lớp bổ sung -> GV tổng kết, đưa vào vấn đề chính: + Cải tạo giống + Các biện pháp chăm sóc IV Củng cố bài học - Sử dụng câu hỏi SGK tr.145: Câu 1, 2, - Từ giống cây trồng đã có, học sinh áp dụng kiến thức để tăng suất cây trồng mà gia đình canh tác: Như bón phân, phát sâu bệnh để kịp thời phòng trừ V Hướng dẫn nhà Học bài, trả lời câu hỏi SGK, đọc em có biết - Sưu tầm số cây lá mầm và cây lá mầm Bồ Lý ngày tháng năm 2015 Ký duyệt tổ CM ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… (137) Ngµy so¹n: 12/3/2015 Ngµy gi¶ng: TiÕt 55: Thùc hµnh: Ph©n biÖt c©y mét l¸ mÇm vµ c©y hai l¸ mÇm I Môc tiªu : KiÕn thøc - Chỉ đợc các đặc điểm thực vật thuộc lớp hai lá mầm với thực vật thuộc lớp mét l¸ mÇm - Phân loại đợc cây thuộc lớp hai lá mầm hay lá mầm Kü n¨ng - Hợp tác nhóm tìm đặc điểm cây thuộc lớp Hai lá mầm và lớp lá mầm - Phân tích đối chiếu để tìm đặc điểm giống và khác cây thuộc lớp Hai l¸ mÇm vµ líp Mét l¸ mÇm - Tr×nh bµy ng¾n gän, xóc tÝch, s¸ng t¹o Thái độ - Gi¸o dôc cho hs ý thøc b¶o vÖ thùc vËt N¨ng lùc: Ph¸t triÓn n¨ng lùc Ph©n tÝch, so s¸nh B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - GV: MÉu vËt - HS: MÉu vËt IV TiÕn tr×nh lªn líp I Tæ chøc: 6A: 6B: 6C: II KiÓm tra bµi cò: - Nªu nguån gèc cña c©y trång? Do ®©u cã sù kh¸c biÖt gi÷a c©y trång vµ c©y d¹i? III Các hoạt động dạy học: HĐ1: Các đặc điểm phân biệt c©y thuéc líp mét l¸ mÇm vµ c©y thuéc líp hai l¸ mÇm Hoạt động GV và HS Néi dung (138) - Nhắc lại các đặc điểm cây thuéc líp mét l¸ mÇm? Các đặc điểm cây thuộc lớp hai l¸ mÇm? - §a b¶ng trèng yªu cÇu hs lªn ®iÒn? §Æc ®iÓm Líp mét Líp hai l¸ mÇm l¸ mÇm RÔ RÔ chïm §Æc ®iÓm Líp mét Líp hai l¸ mÇm l¸ mÇm L¸ (g©n) G©n l¸ song G©n l¸ h×nh song m¹ng RÔ Th©n Th©n cá, cét H¹t Ph«i cã mét Ph«i cã hai l¸ l¸ mÇm mÇm L¸ (g©n) Th©n RÔ cäc Th©n gç, cá, leo H¹t H§2: Thùc hµnh - Yªu cÇu hs ®a c¸c mÉu vËt, - Quan s¸t mÉu vËt - Tìm các đặc điểm cây lá mầm; cây hoạt động nhóm hai l¸ mÇm råi xÕp vµo nhãm t¬ng øng §§ RÔ Th©n L¸ H¹t Líp - Ghi lại đặc điểm mẫu vật C©y - §¹i diÖn tr×nh bµy - NhËn xÐt, bæ sung - Nhận xét, đánh giá IV Cñng cè bµi häc: (139) - Nêu các đặc điểm nhận diện cây thuộc lớp lá mầm và cây thuộc lớp hai lá mÇm? KÓ tªn c©y thuéc mçi líp t¬ng øng ? V Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi cò T×m hiÓu vai trß cña thùc vËt Ngày soạn: 12/3/2015 Ngày dạy: Chương IX: VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT Tiết 56 THỰC VẬT GÓP PHẦN ĐIỀU HÒA KHÍ HẬU A Mục tiêu Kiến thức: - Nêu vai trò thực vật động vật và người Kĩ năng: - Nêu ví dụ vai trò cây xanh đời sống người kinh tế - KNS: Phát triển kỷ đánh giá vấn đề dựa trên thực tế, biết tổng hợp vấn đề và khái quát đưa kết luận, hiểu và biết cách ứng xử với môi trường sống Thái độ: - Hiểu giá trị thực vật môi trường sống, và có cách ứng xử tích cực với môi trường Năng lực: Phát triển kỷ đánh giá B Phương tiện dạy học - giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, vấn đáp tìm tòi, phương pháp tư độc lập Quan sát trực quan, kết hợp liên hệ thực tế để nắm bắt vấn đề cách hiệu Tranh Sơ đồ trao đổi khí (hình 46.1 SGK tr.146) Sưu tầm số tin và ảnh chụp nạn ô nhiễm môi trường - học sinh: Đọc bài trước nhà Tìm hiểu thông tin vai trò thực vật tự nhiên Sưu tầm số tin và ảnh chụp nạn ô nhiễm môi trường C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: - Tại lại có cây trồng? Nguồn gốc cây trồng có từ đâu? - Cây trồng khác cây dại nào? Do đâu có khác đó? Nêu vài biện pháp cải tạo cây trồng (140) III Các hoạt động dạy học Giới thiệu bài: các em đã biết thực vật có khả quang hợp, vạy quá trình qun hợp cây xanh đã gián tiếp tác động nào đến tự nhiên, đặc biệt là khí hậu? Hoạt động 1: Nhờ đâu hàm lượng khí cacbonic và oxi không khí ổn định? Hoạt động GV và HS Nội dung - GV cho HS quan sát hình 46.1 -> tìm 1: Nhờ đâu hàm lượng khí cacbonic hiểu việc điều hoà CO2 và O2 đã và thực nào -> trả lời câu hỏi: oxi không khí ổn định? Nếu không có thực vật thì điều gì Thực vật ổn định lượng khí CO2 và xảy ? O2 không khí Chỉ có hô hấp động vật và các sinh vật khác -> lượng CO2 tăng lên và lượng O2 giảm -> Các sinh vật không tồn Nhờ đâu hàm lượng khí CO2 và O2 ổn định? - GV nhận xét, cho HS ghi bài - GV cung cấp: Mỗi năm rừng đã nhả vào không khí 16 – 30 oxi Oxi thoát gió phát tán vào khoảng không gian rộng lớn, trì sống nơi Hoạt động 2: Thực vật giúp điều hòa khí hậu Hoạt động GV và HS Nội dung - GV hướng dẫn HS tìm thông tin 2: Thực vật giúp điều hòa khí hậu SGK, thảo luận và trả lời câu hỏi: Tại rừng rậm mát còn bãi trống nóng và nắng gắt ? Trong rừng, tán lá rậm -> ánh sáng khó lọt xuống -> râm mát, còn bãi trống không có đặc điểm này Tại bãi trống khô, gió mạnh còn rừng ẩm gió yếu? Trong rừng, cây cản gió và lá cây thoát nước -> rừng ẩm và gió yếu Còn bãi trống thì ngược lại - GV bổ sung cần - GV yêu cầu HS tiếp tục trả lời câu hỏi: (141) Lượng mưa ngoài chỗ trống và lượng mưa rừng rậm khác nào? Lượng mưa rừng cao Nguyên nhân nào khiến cho khí hậu ngoài chỗ trống và khí hậu rừng rậm khác nhau? Sự có mặt thực vật làm ảnh hưởng đến khí hậu Từ đó, em rút kết luận gì? 5.Thực vật giúp điều hoà khí hậu Thực vật giúp điều hoà khí hậu, làm không khí lành, mát mẽ, cản bớt ánh sáng và tốc độ gió, làm tăng lượng mưa khu vực - GV hoàn chỉnh kiến thức, cho HS ghi bài Hoạt động 3: Thực vật làm giảm ô nhiễm môi trường Hoạt động GV Nội dung - GV yêu cầu HS nêu ví dụ ô nhiễm 3: Thực vật làm giảm ô nhiễm môi môi trường trường - GV yêu cầu HS rút kết luận: Hiện tượng ô nhiễm môi trường là đâu ? - HS rút kết luận đạt: Hiện tượng ô nhiễm môi trường không khí là hoạt động sống người - GV tiếp tục yêu cầu HS suy nghĩ xem có thể dùng biện pháp sinh học gì để giảm bớt ô nhiễm môi trường - HS đọc thông tin -> thấy cần thiết việc cần trồng nhiều cây xanh - GV cho HS trả lời câu hỏi, lớp bổ sung Lá cây ngăn bụi, cản gió, số cây -> nhận xét, hoàn chỉnh đáp án tiết chất diệt vi khuẩn IV Củng cố bài học - Sử dụng câu hỏi SGK tr.148 Câu 4: Vì cần phải tích cực trồng cây gây rừng? Đáp: Vì cây xanh giúp cân lượng oxi và cacbonic, giúp điều hòa khí hậu, giảm ô nhiễm môi trường - Trồng nhiều cây xanh có lợi ích gì? Hãy nêu biện pháp để bảo vệ cây xanh địa phương, và nơi công cộng? Em phải làm gì để người hiểu tác dụng cây xanh và tích cực bảo vệ cây xanh? V Hướng dẫn nhà Học bài, trả lời câu hỏi SGK Sưu tầm số tranh ảnh tượng lũ lụt và hạn hán Bồ Lý, ngày tháng năm 2015 (142) Ký duyệt tổ CM ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 21/3/2015 Ngày dạy: Tiết 57 THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC A Mục tiêu Kiến thức: - Giải thích nguyên nhân tượng xảy tự nhiên ( xói mòn, hạn hán, lũ lụt, ) thấy vai trò thực vật việc giữ đất bảo vệ nguồn nước Kĩ năng: - Rèn kĩ quan sát, phân tích từ thực tế các tượng tự nhiên, môi trường * KNS: Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, khai thác đôi với tái tạo, đặc biệt là tài nguyên rừng (143) Thái độ: - Giáo dục thái độ bảo vệ thực vật thể hành động cụ thể Năng lực: Phát triển lực: phân tích từ thực tế các tượng tự nhiên B Phương tiện dạy học - Giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, trực quan quan sát và trả lời các câu hỏi dựa trên việc quan sát phương tiện dạy học, từ hiểu biết các tượng môi trường, tạo các đàm thoại trực tiếp giáo viên với học sinh và học sinh với học sinh Tranh Sơ đồ phóng to (hình 47.1 SGK tr.149) Sưu tầm số tin và ảnh chụp lũ lụt, hạn hán - Học sinh: Đọc bài trước nhà Sưu tầm số tin và ảnh chụp tượng lũ lụt và hạn hán C Tiến trình lên lớp: I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: - Nhờ đâu mà thực vật có khả điều hòa lượng khí oxi và cacbonic không khí? Điều này có ý nghĩa gì? - Vì cần phải tích cực trồng cây, gây rừng? Giới thiệu bài:Chúng ta thường phải đương đầu với các thiên tai hạn hán, lũ lụt… nguyên nhân góp phần vào lớn mạnh thiên tai đó là đâu, bài hôm ta tìm hiểu nguyên nhân III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn Hoạt động GV và HS Nội dung - GV hướng dẫn HS quan sát tranh 47.1 1: Thực vật giúp giữ đất, chống xói (chú ý vận tốc nước mưa) -> trả lời câu mòn hỏi: 1.Vì có mưa, lượng chảy hai nơi khác nhau? HS:1 Lượng chảy dòng nước mưa nơi có rừng yếu vì tán lá đã cản bớt phần lớn lượng nước mưa rơi xuống, và nước mưa chảy xuống theo thân cây không phải rơi thẳng xuống đất Điều gì xảy đất trên đồi trọc có mưa? Giải thích sao? HS: Khi có mưa, đất bị xói mòn vì không có cây cản bớt tốc độ nước chảy và giữ đất - GV bổ sung cần - GV cung cấp thêm thông tin (144) tượng xói lở các bờ sông, bờ biển - GV yêu cầu từ vấn đề trên em hãy rút kết luận vai trò thực vật ? - GV chốt ý, cho HS ghi bài - GDMT: TV, đặc biệt là TV rừng, có hệ rễ Thực vật, đặc biệt là rừng giúp giữ giữ đất, tán cây cản bớt sức nước mưa đất, chống xói mòn lớn gây nên, nên có vai trò quan trọng việc chống xói mòn, sụt lở đất Hoạt động 2: Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán Hoạt động GV và HS Nội dung - GV cho HS xem thông tin, tranh ảnh lũ 2: Thực vật góp phần hạn chế lụt, hạn hán -> hướng dẫn HS tìm thông tin ngập lụt, hạn hán trả lời câu hỏi để giải thích nguyên nhân: - HS xem thông tin, tranh ảnh lũ lụt, hạn hán -> thảo luận tìm thông tin để giải thích nguyên nhân: Nếu đất thì xói mòn vùng đồi trọc thì điều gì xảy tiếp đó ? Hậu quả: Nạn lụt vùng thấp; Hạn hán chỗ Kể số địa phương bị ngập lụt và hạn hán Việt nam ? Nạn ngập lụt đồng sông Cửu Long, các tỉnh miền Trung Nạn hạn hán các tỉnh miền núi hay trung du Tại có tượng ngập lụt và hạn hán nhiều nơi? - GV hoàn chỉnh câu trả lời GV lưu ý: Mặc dù phần này không đề cập đến vai trò thực vật, cần cho HS thấy hậu nạn xói mòn (mà nguyên nhân chính là rừng tức là không có vai trò giữ đất cây) nên gây nạn lụt vùng thấp và hạn hán chỗ Đó là hậu có tính chất dây chuyền từ việc rừng gây nên Từ đó thấy vấn đề ngược lại: có rừng thì Thực vật đã góp phần hạn chế lũ lụt, tượng trên hạn chế -> nhận vai hạn hán trò thực vật - GDMT: TV, đặc biệt là TV rừng, có hệ rễ giữ đất, tán cây cản bớt sức nước mưa lớn gây nên, thân cây chia nhỏ dòng nước chảy nên hạn chế lũ lụt, hệ rễ có tác (145) dụng giữ nước nên hạn chế hạn hán Hoạt động 3: Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước Hoạt động GV và HS Nội dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin mục SGK 3: Thực vật góp phần bảo vệ tr.151 -> tự rút vai trò bảo vệ nguồn nước nguồn nước thực vật Thực vật góp phần bảo vệ nguồn GDMT: TV, TV rừng, có hệ rễ giữ đất, tán nước ngầm lá cây cản bớt ánh sáng nên hạn chế bốc nước nên giữ nguồn nước ngầm tránh hạn hán IV Củng cố bài học - Sử dụng câu hỏi SGK tr.151 - Qua bài học, học sinh hiểu thêm nguyên nhân gây hạn hán, lũ lụt Từ đó ý thức phải hành động nào để hạn chế Đồng thời hiểu rõ vai trò ton lớn rừng bầu khí V Hướng dẫn nhà Học bài, trả lời câu hỏi SGK Đọc em có biết Sưu tầm tranh, ảnh nội dung thực vật là: thức ăn động vật, là nơi sống ĐV _ Ngày soạn 21/3/2015: Ngày dạy: Tiết 58 VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT VÀ ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI A Mục tiêu Kiến thức: - Nêu số ví dụ khác cho thấy thực vật là nguồn cung cấp thức ăn và nơi cho động vật - Hiểu vai trò gián tiếp thực vật việc cung cấp thức ăn cho người, thông qua ví dụ cụ thể dây chuyền thức ăn ( TV- ĐV- Con Người ) Kĩ năng: - Rèn kĩ quan sát, phân tích, so sánh, tổng hợp - KNS: Tích cực việc cải tạo môi trường sống, nâng cao chất lượng môi trường sống thông qua việc trồng cây địa phương, tuyên truyền vận động người để thấy vì phải trồng cây Thái độ: - Giáo dục thái độ bảo vệ thực vật Năng lực: (146) Phát triển lực: quan sát, phân tích, so sánh, tổng hợp B Phương tiện dạy học Giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, vấn đáp tìm tòi, phương pháp tư độc lập Quan sát trực quan, kết hợp liên hệ thực tế để nắm bắt vấn đề cách hiệu Tranh Sơ đồ phóng to (hình 46.1 SGK tr.146) Sưu tầm số tranh với nội dung động vật ăn thực vật và động vật sống trên cây Học sinh: Đọc bài trước nhà Sưu tầm số tranh với nội dung động vật ăn thực vật và động vật sống trên cây C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: - Tại vùng bờ biển người ta phải trồng rừng phía ngoài đê? - Rừng có vai trò gì việc hạn chế lũ lụt, hạn hán? Giới thiệu bài: Ngoài vai trò khí hậu, TV có vai trò gì đời sống ĐV và người? III Các hoạt động dạy học I - VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT Hoạt động 1: Thực vật cung cấp khí oxi và thức ăn cho động vật Hoạt động GV và HS Nội dung - GV cho HS xem tranh 46.1 và 48.1 -> yêu cầu HS 1: Thực vật cung cấp khí trả lời câu hỏi: oxi và thức ăn cho động Lượng O2 mà thực vật nhả có ý nghĩa vật các sinh vật khác ? Dùng cho hô hấp các sinh vật, kể người -> không có cây xanh thì động vật (kể người) chết vì không có oxy Nêu ví dụ động vật ăn thực vật dựa vào bảng mẫu SGK tr.153 -> rút nhận xét Em hãy nhận xét mối quan hệ thực vật và động vật? Thực vật cung cấp ôxy và thức ăn cho động vật - GV bổ sung (nếu cần) - GV cung cấp thêm thông tin thực vật gây hại cho Thực vật cung cấp ôxy và động vật thức ăn cho động vật - GDMT: TV góp phần lớn với vai trò cân lượng khí không khí, thì nó chính là cung cấp lượng khí cần thiết cho người và tất động (147) vật trên trái đất, nhờ TV có khả thải môi trường khí oxi Hoạt động 2: Thực vật cung cấp nơi và nơi sinh sản cho động vật Hoạt động GV và HS Nội dung - Cho HS quan sát tranh ảnh nơi và sinh sản 2: Thực vật cung cấp nơi động vật thực vật -> yêu cầu HS rút nhận xét và nơi sinh sản cho động - GV yêu cầu HS thảo luận: Trong tự nhiên có động vật vật nào lấy thực vật làm nhà ( nơi cư trú) không ? - GV sửa chữa (nếu cần) Thực vật cung cấp nơi và - GDMT: Thực vật phong phú và đa dạng, và đó nơi sinh sản cho động vật chính là nguồn cung cấp thực phẩm cần thiết và không thể thiết cho người và động vật trên trái đất, ngoài nó còn là nơi trú động vật, là vật liệu quý mà thiên nhiên ban tặng cho người IV Củng cố bài học - Sử dụng câu hỏi SGK tr.154 - Vận dụng kiến thức vào thực tế việc trồng cây, và trồng loại cây vừa có ích cho môi trường vừa có thể có giá trị kinh tế, cung cấp thực phẩm cho người và vật nuôi V Hướng dẫn nhà - Học bài, trả lời câu hỏi SGK - Sưu tầm số cây ăn có giá trị sử dụng số loài cây gây hại Ngày tháng năm 2015 Ký duyệt tổ CM ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 27/3/2015 Ngày dạy: Tiết 59 VAI TRÒ CỦA THỰC VẬT ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT VÀ ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI A Mục tiêu Kiến thức: - Hiều tác dụng mặt thực vật người thông qua việc tìm số ví dụ có ích có hại Kĩ năng: - Rèn kĩ quan sát, phân tích (148) - KNS: Tích cực việc cải tạo môi trường sống, nâng cao chất lượng môi trường sống thông qua việc trồng cây địa phương, tuyên truyền vận động người để thấy vì phải trồng cây Thái độ: - Có ý thức thể hành động cụ thể bảo vệ cây có ích, bài trừ cây có hại Năng lực: Phát triển lực: quan sát, phân tích B Phương tiện dạy học Giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, vấn đáp tìm tòi, phương pháp tư độc lập Quan sát trực quan, kết hợp liên hệ thực tế để nắm bắt vấn đề cách hiệu Tranh cây thuốc phiện, cần xa Một số hình ảnh mẫu tin người mắc nghiện ma tuý để HS thấy rõ tác hại Bảng phụ bảng SGK tr.155 Học sinh: Đọc bài trước nhà Sưu tầm số cây ăn có giá trị sử dụng số loài cây gây hại C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: - Thực vật có vai trò gì động vật và người? Giới thiệu bài:Qua bài học hôm nay, các em tìm hiểu giá trị cây, và nó có ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực tới sức khỏe người nào? III Các hoạt động dạy học II.THỰC VẬT VỚI ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI Hoạt động 1: Những cây có giá trị sử dụng Hoạt động GV và HS Nội dung - GV yêu cầu HS tìm thông tin trả lời 1: Những cây có giá trị sử dụng câu hỏi: 1.Thực vật cung cấp cho chúng ta gì dùng đời sống hàng ngày ? Cung cấp thức ăn, gỗ làm nhà, trái cây, thuốc quý, rau xanh,… Để phân biệt cây cối theo công dụng người ta đã phân loại thành nhóm nào? Nhóm cây ăn quả, cây làm thuốc, cây lương thực, cây làm cảnh, cây công nghiệp… (149) Thực vật có công dụng nhiều mặt: - GV yêu cầu HS kẻ bảng SGK vào tập, cung cấp lương thực, thực pẩm, gỗ thảo luận nhóm và hoàn thành bảng Có cùng cây có nhiều - HS kẻ bảng SGK vào tập, thảo luận công dụng khác tuỳ phận sử nhóm và hoàn thành bảng -> đại diện dụng nhóm lên hoàn thành bảng phụ Đó là nguồn tài nguyên quý giá, - HS rút công dụng thực vật -> chúng ta cần bảo vệ và phát triển nguồn ghi bài tài nguyên đó để làm giàu cho Tổ - GV nhận xét -> yêu cầu HS rút công Quốc dụng thực vật Hoạt động 2: Những cây có hại cho sức khỏe người Hoạt động GV và HS Nội dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, quan sát 2: Những cây có hại cho sức hình 48.3, 48.4 trả lời câu hỏi: khỏe người Kể tên cây có hại và tác hại cụ thể chúng? Thuốc lá, thuốc phiện, cần sa: gây nghiện, gây ho lao, suy nhược thần kinh Ngoài cây đã nêu SGK, em còn biết cây HS tự nêu: Cây trúc đào, cà độc dược, mã tiền, bã đậu… có hại nào ngoài thực tế? - GV giới hiệu cây thuốc phiện: chất moocphin cây thuốc phiện là loại chất ma túy gây bệnh xã hội nguy hiểm lại có tác dụng giảm đau, an thần dùng với liều lượng nhẹ Điều này giải thích vì ngành Dược người ta có thể sản xuất số thuốc có moocphin (giảm đau, gây mê) - GV cho HS thảo luận: Tác hại ma túy sức khỏe người Thái độ em trước tệ nạn ma túy -> hành động cụ thể nào? - Các nhóm thảo luận -> nêu lên hành động cụ thể: + Không sử dụng ma túy + Không hút thuốc lá + Tham gia phong trào tuyên truyền, phòng chống ma túy - HS ghi bài - GV nhận xét, cho HS ghi bài (150) - GV cung cấp thêm thông tin: Nhiều tác dụng hai mặt thực vật lại thể trê cùng cây: + Cây trúc đào có lá độc, ăn phải có tểh gây nguy hiểm lại cho hoa đẹp dùng làm cảnh + Cỏ củ gấu (sốt ban), cây rau bợ (chữa sỏ - Đối với cây có hại cho sức thận) là cây cỏ dại, mọc lẫn với cây khỏe, chúng ta cần thận trồng gây giảm suất cây trồng lại trọng khai thác, tránh sử có tác dụng làm thuốc dụng + Cây cà độc dược các phận cây Đồng thời chống hút thuốc lá và có độc, dặc biệt là hạt lá có thể dùng sử dụng chất ma tuý chữa bệnh hen IV Củng cố bài học - Sử dụng câu hỏi SGK tr.156 - Nêu cao ý thức tuyên truyền cây có ích và cây có hại cho sức khỏe để phát triển, nhân rộng cây có ích và không trồng cây có hại, và biết cách phong tránh Biết và tìm hiểu số cây có hại để nhận diện và phòng tránh V Hướng dẫn nhà Tìm hình ảnh phá rừng phong trào trồng cây gây rừng Học bài, trả lời câu hỏi SGK Đọc em có biết _ Ngày soạn: 27/3/2015 Ngày dạy: Tiết 60 BẢO VỆ SỰ ĐA DẠNG CỦA THỰC VẬT A Mục tiêu Kiến thức: - Giải thích khai thác quá mức dẫn đến tàn phá và suy giảm đa dạng sinh vật Kĩ năng: - Nêu các ví dụ vai trò cây xanh đồi sống người và kinh tế - KNS: Giáo dục kỹ gìn giữ và phát triễn giá trị sống, đó có giá trị môi trường, phát triễn bền vững môi trường, cải tạo môi trường sống Thái độ: - Tự xác định vai trò, trách nhiệm tuyên truyền bảo vệ thực vật địa phương Năng lực: Phát triển lực liên hệ thực tế B Phương tiện dạy học (151) - giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, từ hiểu biết các tượng môi trường, tạo các đàm thoại trực tiếp giáo viên với học sinh và học sinh với học sinh, đề xuất biện pháp bảo vệ môi trường Tranh số thực vật quý Sưu tầm tin, ảnh tình hình phá rừng, khai thác gỗ, phong trào trồng cây gây rừng - học sinh: Đọc bài trước nhà Sưu tầm tin, ảnh tình hình phá rừng, khai thác gỗ, phong trào trồng cây gây rừng C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: - Con người sử dụng thực vật để phục vụ đời sống ngày nào? Cho ví dụ cụ thể - Hút thuốc lá, thuốc phiện có hại nào? - Ở địa phương em, có cây Hạt kín nào có giá trị kinh tế? Giới thiệu bài:Tập hợp tất loài TV với các đặc trưng chúng (hình dạng, cấu tạo, kích thước, nơi sống …) tạo đa dạng thực vật Hiện đa dạng đó dang bị suy giảm, làm gì để bảo vệ ĐDTV? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Đa dạng thực vật là gì? Hoạt động GV và HS Nội dung - GV yêu cầu HS: 1: Đa dạng thực vật là gì? Kể tên số loài thực vật mà em biết? Chúng thuộc ngành nào? Sống đâu? Tính đa dạng thực vật là phong phú các loài, các - GV bổ sung và chuyển ý: Như là chúng ta cá thể loài và môi trường vừa làm công việc nhận xét khái quát sống chúng tình hình thực vật địa phương chúng ta chưa biết cụ thể thực vật đây có bao nhiêu loài, vì muốn phải nghiên cứu, điều tra kĩ, và đó là công việc các nhà thực vật học nghiên cứu thực vật vùng nào đó Bây giờ, chúng ta hãy xem các các nhà thực vật học cung cấp thông tin gì tính đa dạng thực vật Việt Nam Hoạt động 2: Tình hình đa dạng thực vật Việt Nam Hoạt động GV và HS Nội dung a Việt Nam có tính đa dạng cao thực vật: 2: Tình hình đa dạng - GV yêu cầu HS đọc thông tin mục SGK thực vật Việt Nam tr.157 -> thảo luận: Vì nói Việt Nam có tính đa a Việt Nam có tính đa dạng cao thực vật: dạng cao thực vật? (152) - GV nhận xét, tổng kết lại tình đa dạng thực vật Việt Nam - GV yêu cầu HS kể tên vài loài có giá trị kinh tế và khoa học b Sự suy giảm tính đa dạng thực vật Việt Nam: - GV nêu vấn đề: Việt nam trung bình năm bị tàn phá từ 100.000- 200.000 rừng nhiệt đới * Theo em nguyên nhân nào dẫn tới suy giảm tính đa dạng sinh vật: Hãy đánh dấu vào câu cho trường hợp đúng: Chặt phá rừng làm rẫy Chặt phá rừng để buôn bán lậu Khoanh nuôi rừng Cháy rừng Lũ lụt Chặt cây làm nhà - Căn vào kết bài tập, thảo luận: Nêu nguyên nhân suy giảm tính đa dạng thực vật và hậu quả? * Đáp án: 1, 2, 4, - HS thảo luận trả lời: + Nguyên nhân: chặt phá rừng làm rẫy, để buôn bán lậu, cháy rừng, chặt cây làm nhà + Hậu quả: (HS có thể nói ảnh hưởng việc bảo vệ môi trường đã học) các loài cây bị khai thác kiệt quệ - HS thông báo thông tin sưu tầm - GV liên hệ: Qua đọc báo, nghe đài,…, em có thể kể vài mẩu tin nạn phá rừng và cho biết ý kiến mình? - GV cho HS đọc thông tin thực vật quý -> trả lời câu hỏi: Thế nào là thực vật quý hiếm? Thực vật quý là loài thực vật có giá trị và có xu hướng ngày càng ít bị khai thác quá mức Kể tên vài loài cây quý mà em biết? HS tự kể tên vài loài: Loài Bách xanh, Thông đỏ, Vân Sam hoàng liên … Việt nam có tính đa dạng thực vật, đó có nhiều loài có giá trị kinh tế và khoa học b Sự suy giảm tính đa dạng thực vật Việt Nam: * Nguyên nhân: nhiều loài cây có giá trị kinh tế đã bị khai thác bừa bãi, cùng với tàn phá tràn lan các khu rừng để phục vụ nhu cầu đời sống * Hậu quả: nhiều loài cây bị giảm đáng kể số lượng, môi trường sống chúng bị thu hẹp bị đi, nhiều loài trở nên hiếm, chí số lài có nguy bị tiêu diệt * Thực vật quý là loài thực vật có giá trị và có xu hướng ngày càng ít bị khai thác quá mức (153) - GV nhận xét Hoạt động 3: Các biện pháp bảo vệ đa dạng thực vật Hoạt động GV và HS Nội dung - GV đặt vấn đề: Các biện pháp bảo vệ Vì phải bảo vệ đa dạng thực vật? đa dạng thực vật Mối quan hệ thực vật – môi trường – Cần phải bảo vệ đa người dạng thực vật nói chung và Tầm quan trọng đa dạng thực vật thực vật quý nói riêng Các biện pháp: SGK tr 159 Nêu các biện pháp bảo vệ tính đa dạng thực vật? Em đã làm gì để bảo vệ tính đa dạng đó? Tham gia trồng cây; bảo vệ cây cối;… - GV chốt ý IV Củng cố bài hoc - Sử dụng câu hỏi SGK tr.159 - Tích cực trồng cây địa phương để góp phần bảo vệ sư đa dạng thực vật địa phương, đồng thời tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng V Hướng dẫn nhà Học bài, trả lời câu hỏi SGK Chuẩn bị bài Đọc phần Em có biết Ngày tháng năm 2015 Ký duyệt tổ CM (154) Ngày soạn: 5/4/2015 Ngày dạy: Chương X: VI KHUẨN – NẤM – ĐỊA Y Tiết 61.VI KHUẨN A Mục Tiêu: Kiến thức: - Mô tả vi khuẩn là sinh vật nhỏ bé, tế bào chưa có nhân, phân bố rộng rãi Sinh sản chủ yếu cách phân đôi - Nêu vi khuẩn có lợi cho việc phân hủy chất hữu góp phần hình thành mùn, dầu hỏa, than đá, góp phần lên men, tổng hợp vitamin, chất kháng sinh - Nêu vi khuẩn có hại gây nên số bệnh cho cây, động vật và người Kĩ năng: - Rèn kĩ quan sát, phân tích - KNS: Hiểu vi khuẩn là sinh vật vô cùng nhỏ bé, có loài có lợi, có loài có hại giáo dục cho học sinh phải biết vệ sinh cá nhân, đồ dùng, nơi để hạn chế vi khuẩn có hại xâm nhập thể Thái độ: - Giáo dục lòng yêu thích môn học Năng lực: Phát triển lực: quan sát, phân tích B Phương tiện dạy học - giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, vấn đáp tìm tòi, phương pháp tư độc lập Quan sát trực quan, kết hợp liên hệ thực tế để nắm bắt vấn đề cách hiệu Tranh Các dạng vi khuẩn - học sinh: Đọc bài trước nhà C Tiến trình bài dạy I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: - Đa dạng thực vật là gì? Nguyên nhân gì khiến cho đa dạng thực vật Việt Nam giảm sút? - Thế nào là thực vật quý hiếm? (155) - Cần phải làm gì để bảo vệ đa dạng thực vật Việt Nam? Giới thiệu bài:Trong thiên nhiên có sinh vật nhỏ bé mà mắt thường không nhìn thấy được, chúng chiếm số lượng lớn, khắp nơi quanh ta Vậy đó là sinh vật nào? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Hình dạng, kích thước và cấu tạo vi khuẩn Hoạt động GV và HS Nội dung Hình dạng - GV cho HS quan sát tranh -> cho HS trao đổi: Vi khuẩn có hình dạng nào ? - HS quan sát tranh -> trao đổi trả lời: Vi khuẩn có nhiều hình dạng khác như: hình cầu, hình que, hình xoắn, hình dấu phẩy - Gv: HS khác nhận xét, bổ xung - GV lưu ý dạng vi khuẩn sống thành đám hay chuỗi vi khuẩn là dơn vị sống độc lập Kích thước - Y/c Hs đọc thông tin SGK trả lời: Vi khuẩn có kích thước nào? - HS: đọc SGK trả lời: Vi khuẩn có kích thước nhỏ (từ đến vài phần nghìn mm), phải quan sát kính hiển vi có độ phóng đại lớn - HS: nhận xét (nếu có) - GV y/c hs khác nhận xét Cấu tạo - GV cho HS đọc thông tin -> trả lời CH: Nêu cấu tạo tế bào vi khuẩn So sánh cấu tạo tế bào vi khuẩn với tế bào thực vật - HS trả lời câu hỏi: Đơn bào, có vách tế bào, bên là chất tế bào, KL: chưa có nhân hoàn chỉnh Vi khuẩn có kích thước Khác tế bào thực vật, vi khuẩn không có diệp nhỏ, có nhiều dạng và cấu lục, chưa có nhân hoàn chỉnh tạo đơn giản (chưa có - GV chốt kiến thức nhân hoàn chỉnh) - GV cung cấp thêm thông tin: số vi khuẩn có roi nên có thể di chuyển Hoạt động 2: Cách dinh dưỡng (156) Hoạt động GV và HS - GV yêu cầu HS tìm thông tin trả lời câu hỏi: Nội dung Vi khuẩn không có diệp lục, nó sống cách nào ? Chúng sử dụng chất hữu sẵn có xác động thực vật phân hủy(hoại sinh); sống nhờ thể khác (kí sinh) cách dd gọi là dinh dưỡng dị dưỡng Có cách dinh dưỡng vi khuẩn ? Dinh dưỡng dị dưỡng cách: hoại sinh và kí sinh KL Vi khuẩn dinh dưỡng - GV chốt ý cách dị dưỡng: hoại - GV giải thích cách dinh dưỡng vi khuẩn: sinh và kí sinh Trừ số + Hoại sinh: sống chất hữu có sẵn vi khuẩn có khả tự xác động, thực vật phân hủy dưỡng + Ký sinh: sống nhờ trên thể sống khác Hoạt động 3: Phân bố và số lượng Hoạt động GV và HS Nội dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin -> trả lời câu hỏi: KL 1.Vi khuẩn phân bố tự nhiên nào ? Trong tự nhiên nơi nào - GV chốt ý có vi khuẩn: - GV mở rộng: Vi khuẩn sinh sản cách phân đất, nước, đôi tế bào, gặp điều kiện thuận lợi, chúng không khí và thể sinh sản nhanh sinh vật Khi gặp điều kiện bất lợi (khó khăn thức ăn và Vi khuẩn có số lượng nhiệt độ) -> vi khẩn kết bào xác loài lớn -> giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân Hoạt động 4: Vai trò vi khuẩn Hoạt động GV và HS Nội dung a Vi khuẩn có ích: a Vi khuẩn có ích: - GV yêu cầu HS quan sát hình 50.2 -> làm bài tập điền từ SGK tr 162 - HS quan sát hình -> làm bài tập điền từ SGK tr 162 - – HS đọc bài tập, lớp nhận xét - HS tự sửa chửa - GV nhận xét - Cho HS đọc thông tin đoạn SGK tr.162 -> thảo luận: Vi khuẩn có vai trò gì tự nhiên và (157) đời sống người? - HS đọc thông tin đoạn SGK tr.162 -> thảo luận: + Trong tự nhiên: phân huỷ chất hữu thành chất vô cơ; góp phần hình thành than đá, dầu lửa + Trong đời sống: - Nông nghiệp: cố định đạm -> bổ sung đạm cho đất - Chế biến thực phẩm: vi khuẩn len men làm giấm, tương, rượu, - Vai trò công nghiệp sinh học - HS lắng nghe - HS giải thích: Đó là nhò vào loại vi khuẩn lên men chua hoạt động, có nhiều lớp váng vại dưa cà muối - GV nhận xét, chốt ý - GV cho HS giải thích số tượng thực tế: Vì muối dưa, cà ngâm vào nước muối sau vài ngày hóa chua? Vi khuẩn có vai trò tự nhiên và đời sống người: Phân huỷ chất hữu thành chất vô cơ, góp phần hình thành than đá, dầu lửa, nhiều vi khuẩn ứng dụng công nghiệp, nông nghiệp và chế biến thực phẩm b Vi khuẩn có hại: - GV yêu cầu HS thảo luận các câu hỏi sau: b Vi khuẩn có hại: Hãy kể tên vài bệnh vi khuẩn gây ra? Các loại thức ăn để lâu ngày dễ bị ôi thiu, vì Các vi khuẩn kí sinh sao? Muốn thức ăn không bị ôi thiu phải làm gây bệnh cho người, nhiều nào? vi khuẩn hoại sinh làm - HS thảo luận các câu hỏi đạt: hỏng thực phẩm, gây ô HS thảo luận cho biết thông tin Do vi khuẩn hoại sinh làm hỏng thức ăn -> muốn nhiễm môi trường giữ thức ăn -> ngăn ngừa vi khuẩn sinh sản cách: đông lạnh thức ăn, phơi khô, ướp muối,… - GV nhận xét - GV cung cấp thông tin: bệnh tả phẩy khuẩn tả; bệnh lao trực khuẩn lao Có vi khuẩn có hai tác dụng có ích và có hại Ví dụ: vi khuẩn phân hủy chất hữu + Có hại: làm hỏng thực phẩm + Có lợi: phân hủy xác động, thực vật tạo muối khoáng - GV yêu cầu HS liên hệ hành động thân phòng chống tác hại vi khuẩn gây Hoạt động 5: Sơ lược virus Hoạt động GV và HS Nội dung - GV giới thiệu sơ lược virus -> yêu cầu HS kể (158) tên vài bệnh virus gây ra? - Liên hệ với loại bệnh nguy hiểm virus HIV gây -> thái độ ứng xử - HS lắng nghe -> kể vài bệnh: cúm gà, sốt siêu vi, HIV,… - Hình thành thái độ ứng xử đúng Vi rút nhỏ,chưa có cấu tạo tế bào sống, kí sinh bắt buộc và thường gây bệnh cho vật chủ IV.Củng cố bài học - Sử dụng câu hỏi SGK tr.161 - Vận dụng mặt có lợi vi khuẩn để tạo phân xanh bón cây Dựa vào tính chất lên men vi khuẩn lên men áp dụng làm các loại món ăn: dưa chua Hiểu vì các thực phẩm tươi sống để lâu ngoài không khí lại nhanh bị hư, từ đó biết cách phải bảo quản thực phẩm (ướp lạnh, phơi khô, ướp muối ) Ngoài có loài vi khuẩn gây bệnh cho người và động vật cần thiết phải phòng tránh V Hướng dẫn nhà Học bài, trả lời câu hỏi SGK Tìm hiểu bệnh vi khuẩn gây cho người và các sinh vật khác Chuẩn bị bài tiếp theo, chuẩn bị nấm rơm, ủ nấm mốc theo hướng dẫn Ngày soạn: 5/4/2015 Ngày dạy: Tiết 62: MỐC TRẮNG VÀ NẤM RƠM A Môc tiªu KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Nắm đợc đặc điểm cấu tạo và dinh dỡng mốc trắng - Phân biệt đợc các phần nấm rơm - Nêu đợc các đặc điểm chủ yếu nấm nói chung (về cấu tạo, dinh dỡng, sinh s¶n) KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch m«n häc N¨ng lùc: Ph¸t triÓn n¨ng lùc quan s¸t, nhËn xÐt B Ph¬ng tiÖn d¹y häc - Tranh phãng to h×nh 51.1; 51.3 - MÉu: mèc tr¾ng, nÊm r¬m - KÝnh hiÓn vi: phiÕn kÝnh, kim mòi nhän C TiÕn tr×nh bµi gi¶ng I Tæ chøc: 6A 6B 6C (159) II KiÓm tra bµi cò - Vai trß cña vi khuÈn? - T¸c h¹i cña vi khuÈn? III Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Mốc trắng Hoạt động GV và HS Néi dung a Quan s¸t h×nh d¹ng cµ cÊu t¹o cña mèc a Mèc tr¾ng tr¾ng - GV nh¾c l¹i thao t¸c sö dông kÝnh hiÓn vi - Híng dÉn HS c¸ch lÊy mÉu mèc vµ yªu cÇu quan s¸t vÒ h×nh d¹ng, mµu s¾c, cÊu t¹o sîi mèc, h×nh d¹ng, vÞ trÝ tói bµo tö (NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn cã thÓ quan s¸t tranh) - HS hoạt động theo nhóm + Quan s¸t mÉu vËt thËt + §èi chiÕu víi h×nh vÏ - NhËn xÐt vÒ h×nh d¹ng vµ cÊu t¹o - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu nhËn xÐt, c¸c nhãm kh¸c bæ sung - yªu cÇu: - H×nh d¹ng: Sîi ph©n nh¸nh + H×nh d¹ng: d¹ng sîi ph©n nh¸nh - Mµu s¾c: Kh«ng mµu, + Mµu s¾c: kh«ng mµu, kh«ng cã diÖp lôc + CÊu t¹o: Sîi mèc cã chÊt tÕ bµo, nhiÒu kh«ng cã diÖp lôc - CÊu t¹o: Sîi mèc cã chÊt tÕ nh©n, kh«ng cã v¸ch ng¨n gi÷a c¸c tÕ bµo bµo, nhiÒu nh©n, kh«ng cã v¸ch ng¨n gi÷a c¸c tÕ bµo - GV ®a th«ng tin vÒ dinh dìng vµ sinh s¶n cña mèc tr¾ng b Mét vµi lo¹i mèc kh¸c - HS quan s¸t tranh h×nh 51.2, nhËn biÕt mèc b Mét vµi lo¹i mèc kh¸c - Mèc t¬ng: mµu vµng hoa xanh, mèc t¬ng, mèc rîu NhËn biÕt c¸c lo¹i cau, lµm t¬ng mèc nµy thùc tÕ - Mèc rîu: mµu tr¾ng dïng + Mèc t¬ng: mµu vµng hoa cau lµm t¬ng lµm rîu + Mèc rîu: Lµm rîu - Mèc xanh: mµu xanh hay + Mèc xanh: mµu xanh hay gÆp ë vá - GV dïng tranh giíi thiÖu mèc xanh, mèc t- gÆp ë vá cam, bëi ¬ng, mèc rîu - Yªu cÇu HS: ph©n biÖt c¸c lo¹i mèc nµy víi mèc tr¾ng - GV giíi thiÖu víi HS quy tr×nh lµm t¬ng - GV chèt l¹i kiÕn thøc Hoạt động 2: Nấm rơm (160) Hoạt động GV và HS Néi dung - Yêu cầu HS quan sát mẫu vật, đối chiếu víi tranh vÏ (h×nh 51.3) ph©n biÖt c¸c phHS quan s¸t mÉu nÊm r¬m, ph©n biÖt: + Mò nÊm, cuèng nÊm vµ sîi nÊm + C¸c phiÕn máng díi mò nÊm Çn cña nÊm KÕt luËn: - C¬ thÓ nÊm gÇm nh÷ng sîi - Gäi HS chØ trªn tranh vµ gäi tªn tõng không màu, số ít có cấu tạo đơn bào phÇn cña nÊm - Híng dÉn HS lÊy mét phiÕn máng díi (nÊm men) NhiÒu nÊm cã c¬ quan sinh mũ nấm, đặt lên phiến kính, dầm nhẹ để sản là mũ nấm Nấm sinh sản chủ yếu b»ng bµo tö quan s¸t bµo tö b»ng kÝnh lóp - Yªu cÇu HS: nh¾c l¹i cÊu t¹o cña mò nÊm? - GV bæ sung, chèt l¹i cÊu t¹o - Gọi HS đọc đoạn thông tin trang 167 IV Cñng cè bµi häc - Sử dụng câu hỏi SGK tr.167 Trả lời câu 3: Nấm giống và khác tảo điểm nào? + Giống: thể cùng không có dạng thân, rễ, lá, không có hoa, và chưa có mạch dẫn bên + Khác: nấm không có chất diệp lục tảo nên dinh dưỡng cách hoại sinh kí sinh - Vận dụng kiến thức để ứng dụng thực tế, hiểu cấu tạo nấm, phân biệt quan sinh sản và quan sinh dưỡng nấm V Hướng dẫn nhà Học bài, trả lời câu hỏi SGK Ngày tháng năm 2015 Ký duyệt tổ CM ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 11/4/2015 Ngày dạy Tiết 63 đặc điểm sinh học và tầm quan trọng nấm A Môc tiªu KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Biết đợc vài điều kiện thích hợp cho phát triển nấm, từ đó liên hệ áp dông cÇn thiÕt - Nêu đợc số VD nấm có ích và nấm có hại ngời KÜ n¨ng (161) - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t - KÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng thùc tÕ Thái độ - BiÕt c¸ch ng¨n chÆn sù ph¸t triÓn cña nÊm cã h¹i, phßng ngõa mét sè bÖnh ngoµi da nÊm B Phương tiện dạy học - Tranh số nấm ăn đợc, nấm độc - MÉu vËt: NÊm cã Ých: nÊm h¬ng, nÊm r¬m, nÊm linh chi Mét sè bé phËn c©y bÞ bÖnh nÊm C TiÕn tr×nh bµi gi¶ng I Tæ chøc: 6A 6B 6C II KiÓm tra bµi cò - §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña mèc tr¾ng vµ nÊm r¬m? C Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Đặc điểm sinh học Hoạt động GV và HS Néi dung - Yªu cÇu HS th¶o luËn, tr¶ lêi c©u hái SGK + T¹i muèn g©y mèc tr¾ng chØ cần để cơm nhiệt độ phòng vµ vÈy thªm Ýt níc? + T¹i quÇn ¸o l©u ngµy kh«ng phơi nắng để nơi ẩm thờng bị nÊm mèc? + T¹i chç tèi nÊm vÉn phát triển đợc? - Yêu cầu nêu đợc: + Bµo tö nÊm mèc ph¸t triÓn ë n¬i giµu chÊt h÷u c¬, Êm vµ Èm + NÊm sö dông chÊt h÷u c¬ cã s½n - C¸c nhãm ph - GV tổng kết lại, đặt câu hỏi: Nªu c¸c ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña nÊm? - Yêu cầu HS đọc thông tin mục Kết luận: vµ tr¶ lêi c©u hái: - NÊm lµ nh÷ng c¬ thÓ dÞ dìng (kÝ sinh hoÆc + NÊm kh«ng cã diÖp lôc vËy nÊm ho¹i sinh), sè nÊm céng sinh chØ sö dông dinh dỡng hình thức chất hữu có sẵn và cần nhiệt độ, độ ẩm nµo? thích hợp để phát triển - Cho HS lÊy VD minh ho¹ vÒ nÊm ho¹i sinh vµ nÊm kÝ sinh Hoạt động 2: Tầm quan trọng nấm Hoạt động GV và HS Néi dung a NÊm cã Ých a NÊm cã Ých - Ph©n gi¶i chÊt h÷u c¬ thµnh chÊt v« - GV yêu cầu HS đọc thông tin trang 169 và c¬ tr¶ lêi c©u hái: (162) + Nªu c«ng dông cña nÊm? LÊy VD minh - S¶n xuÊt rîu bia, chÕ biÕn sè thùc ho¹? phÈm, lµm men në bét m× - GV tæng kÕt l¹i c«ng dông cña nÊm cã Ých - Lµm thøc ¨n - Giíi thiÖu mét vµi nÊm cã Ých trªn tranh - Lµm thuèc b NÊm cã h¹i b NÊm cã h¹i - Cho HS quan s¸t trªn mÉu hoÆc tranh: mét sè bé phËn c©y bÞ bÖnh nÊm, yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: + NÊm g©y nh÷ng t¸c h¹i g× cho thùc vËt? - GV tæ chøc th¶o luËn toµn líp - GV tæng kÕt l¹i, bæ sung (nÕu cÇn) - Giíi thiÖu mét vµi nÊm cã h¹i g©y bÖnh ë - NÊm kÝ sinh g©y bÖnh cho sinh vËt thùc vËt - Nấm mốc làm hỏng thức ăn, đồ - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và trả lời dùng c©u hái: - Nấm độc gây ngộ độc, rối loạn tiêu hoá, + KÓ mét sè nÊm cã h¹i cho ngêi? lµm tª liÖt hÖ thÇn kinh - Cho HS quan s¸t, nhËn d¹ng mét sè nÊm độc + Muèn phßng trõ c¸c bÖnh nÊm g©y ph¶i lµm thÕ nµo? + Muốn đồ đạc, quần áo không bị nấm mốc ph¶i lµm g×? IV Cñng cè bµi häc - GV cñng cè l¹i néi dung bµi - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i tÇm quan träng vµ t¸c h¹i cña nÊm - §¸nh gi¸ giê V Híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc tríc bµi: §Þa y _ Ngày soạn: 11/4/2015 Ngày dạy: Tiết 64:ĐỊA Y A Mục tiêu Kiến thức: - Nêu cấu tạo và vai trò địa y Kĩ năng: - Rèn kĩ quan sát, nhận biết - KNS: Rèn kỹ quan sát, sử lý thông tin, làm việc độc lập và làm việc theo nhóm, đưa ý kiến mình Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật Năng lực: Phát triển lực quan sát, nhận biết (163) B Phương tiện dạy học - giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, tạo các đàm thoại trực tiếp giáo viên với học sinh và học sinh với học sinh Tranh vẽ Hình dạng và cấu tạo địa y Thu thập vài mẫu đại y trên thân các cây to - học sinh: Đọc bài trước nhà Mẫu: vài mẫu đại y trên thân các cây to C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: - Nấm có cách dinh dưỡng nào? Tại sao? - Nấm hoại sinh có vai trò nào tự nhiên? - Kể tên số nấm có ích và có hại cho người Giới thiệu bài:Trên thân cây to có vảy màu xanh lam bám chặt vào vỏ cây, đó là địa y Bài học hôm ta tìm hiểu nó III Các hoạt động dạy họci : Hoạt động 1: Quan sát hình dạng và cấu tạo Hoạt động GV Nội dung - GV yêu cầu HS quan sát mẫu và tranh, trao 1: Quan sát hình dạng và cấu tạo đổi -> trả lời các câu hỏi sau: + Mẫu địa y em lấy đâu ? + Trên thân cây to, mãnh vỏ cây + Nhận xét hình dạng bên ngoài địa y? + Nhận xét thành phần cấu tạo địa y? + Gồm tảo và nấm - GV nhận xét - GV yêu cầu HS đọc thông tin mục SGK tr.171 -> trả lời: - Hình dạng: Địa y có hình vảy + Vai trò nấm và tảo đời sống địa hay hình cành y? - Cấu tạo địa y gồm + Thế nào là hình thức sống cộng sinh? sợi nấm xen lẫn các tế bào tảo màu - HS đọc thông tin mục SGK tr.171 -> trả xanh, đó: lời câu hỏi: + Nấm cung cấp nước muối + o Nấm cung cấp nước muối khoáng cho khoáng cho tảo tảo + Tảo quang hợp -> tạo chất hữu o Tảo quang hợp -> tạo chất hữu và và nuôi sống hai bên nuôi sống hai bên - Cộng sinh là hình thức sống + Cộng sinh là hình thức sống chung hai chung hai thẻ sinh vật (hai thể sinh vật (hai bên có lợi) bên có lợi) - GV tổng kết kiến thức (164) Hoạt động 2: Vai trò Hoạt động GV và HS Nội dung - GV yêu cầu HS đọc thông tin mục -> trả 2: Vai trò lời câu hỏi: Địa y có vai trò gì tự - Địa y phân huỷ đá tạo thành đất nhiên? - Là thức ăn hươu Bắc Cực - GV tổng kết kiến thức - Là nguyên liệu chế nước hoa, - GV cung cấp: Trong nghiên cứu sinh thái, phẩm nhuộm, làm thuốc… địa y dùng làm vật thị để đo mức độ - Chỉ thị mức độ ô nhiễm môi ô nhiễm môi trường không khí, đặc biệt trường không khí nơi có mật độ giao thông lớn Khi hoạt động, các loại xe thải không khí số loại kim loại nặng độc hại và số địa y có khả hấp thụ kim loại này Nghiên cứu nồng độ kim loại mà địa y hấp thụ, người ta xác định mức độ ô nhiễm môi trường IV Củng cố bài học - Sử dụng câu hỏi SGK tr.172 - Vận dụng kiến thức ứng dụng thực tế, phân biệt đâu là địa y, tác dụng nó đời sống V Hướng dãn nhà Học bài, trả lời câu hỏi SGK Chuẩn bị cho bài sau Xem lại các câu hỏi cuối sách mà chưa hiểu rõ đáp án để chuẩn bị cho tiết bài tập Ngày tháng năm 2015 Ký duyệt tổ CM ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 19/4/2015 Ngày dạy: Tiết 65.BÀI TẬP: PHÂN BIỆT NẤM VỚI ĐỊA Y A Mục tiêu: Kiến thức: - Nhằm cố và khắc sâu kiến thức: (165) + Cấu tạo, dinh dưỡng, sinh sản nấm và địa y + Phân biệt nấm và địa y tự nhiên Kĩ năng: - Rèn kĩ quan sát, nhận biết, so sánh - KNS: Rèn kỹ quan sát, sử lý thông tin, lắng nghe, ứng dụng giải các vấn đề, làm việc độc lập và làm việc theo nhóm, đưa ý kiến mình Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật Năng lực: Phát triển lực trình bày vấn đề trước lớp, hợp tác nhóm B Phương tiện, thiết bị - giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, tạo các đàm thoại trực tiếp giáo viên với học sinh và học sinh với học sinh Các câu hỏi bài tập - học sinh: Ôn lại kiến thức nấm và địa y, mẫu vật nấm, địa y C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: - Địa y có cấu tạo, hình dạng nào? Chúng sống đâu? - Vai trò Địa y? Giới thiệu bài:Để giúp khắc sâu kiến thức, giải các vấn đề còn vướng mắc Hôm ta tiến hành tiết bài tập II Các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Phân biệt nấm với địa y Hoạt động GV và HS Nội dung GV yêu cầu HS hoạt động nhóm phút hoàn thành phiếu học tập sau: Nấm Địa y Ctạo Ddưỡng Vtrò Các nhóm làm việc theo yêu cầu GV GV bao quát các nhóm GV gọi nhóm lên bảng hoàn thành Nhóm khác nhận xét GV nhận xét tinh thần và kết làm việc các nhóm đưa đáp án và cho điểm (166) Đáp án Ctạo Ddưỡng Vtrò Nấm -Gồm sợi không màu -Không có chất diệp lục Địa y - Cấu tạo địa y gồm sợi nấm xen lẫn các tế bào tảo màu xanh - Dinh dưỡng dị dưỡng + Nấm cung cấp nước muối cách ký sinh hoạc hoại sinh khoáng cho tảo + Tảo quang hợp -> tạo chất hữu và nuôi sống hai bên - Dinh dưỡng cách cộng sinh * NÊm cã Ých - Địa y phân huỷ đá tạo thành đất - Ph©n gi¶i chÊt h÷u c¬ - Là thức ăn hươu Bắc Cực thµnh chÊt v« c¬ - Là nguyên liệu chế nước hoa, - S¶n xuÊt rîu bia, chÕ phẩm nhuộm, làm thuốc… biÕn sè thùc phÈm, lµm men në - Chỉ thị mức độ ô nhiễm môi bét m× trường không khí - Lµm thøc ¨n - Lµm thuèc * NÊm cã h¹i - NÊm kÝ sinh g©y bÖnh cho sinh vËt - NÊm mèc lµm háng thøc ăn, đồ dùng - Nấm độc gây ngộ độc, rối loạn tiªu ho¸, lµm tª liÖt hÖ thÇn kinh Hoạt động 2: Bài tập HĐ GV và HS Nội dung GV yêu cầu HS để các mẫu vật chuẩn bị - Nấm: nấm rơm, nấm linh chi, nấm lên bàn sò… HS nhận dạng nấm và địa y xếp - Địa y: Hình vảy, cành… vào nhóm - GV yêu cầu HS làm bài tầp ?Tảo và nấm có gì giống và khác nhau? + Giống: Cơ thể không có dạng thân, là, rễ, không có hoa quả, chưa có mạch dẫn + Khác: Nấm không có diệp lục tảo, nên dd cách hoại sinh kí sinh ?Nấm có đặc điểm gì giống vi khuẩn? + Không có chất diệp lục, nên không tự (167) tạo chất hữu để sống + Nấm và VK hoại sinh và KS IV Củng cố bài học - Trả lời các câu hỏi củng cố kiến thức - Vận dụng kiến thức ứng dụng thực tế, phân biệt đâu là địa y, tác dụng nó đời sống V Hướng dẫn nhà Học bài Ôn tập các chương: VIII; IX; X Chuẩn bị kiểm tra HK II _ Ngày soạn: 19/4/2015 Ngày dạy: Tiết 66 ÔN TẬP A Mục tiêu Kiến thức: - Giúp học sinh nắm đđ chung thực vật, và phân biệt cây hạt trần và cây hạt kín - Nắm đđ chủ yếu, phân biệt lớp lá mầm và lớp lá mầm - Phân loại thực vật, giúp học sinh hiểu và hình dung khái hóa phân chia giới thực vật qua các quá trình phát triển - Thực vật có vai trò nào đời sống Biết thực vật đã góp phần điều hòa khí hậu, ngăn bụi, diệt vi khuẩn…qua đó biết đa dạng thực vật Ngoài vi khuẩn là sinh vật nhỏ bé, đã góp phần làm môi trường - Cũng cố kiến thức nấm và địa y Kĩ năng: - Rèn kĩ quan sát, nhận biết, so sánh - KNS: Rèn kỹ sử lý thông tin, lắng nghe, làm việc độc lập và làm việc theo nhóm, đưa ý kiến mình Kỹ diễn đạt trước đám đông Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật, yêu thích môn B Phương tiện dạy học - giáo viên: - Sử dụng phương pháp nghiên cứu, đặt vấn đề - giải vấn đề, trao đổi thảo luận, hợp tác nhóm nhỏ, tạo các đàm thoại trực tiếp giáo viên với học sinh và học sinh với học sinh Các câu hỏi ôn tập từ bài 40 – 52 - học sinh: Ôn lại kiến thức C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C (168) II Kiểm tra bài cũ: III Các hoạt động dạy học Hoạt động GV và HS - Gv đặt câu hỏi- HS trả lời + Câu Trình bày đđ cấu tạo câu thông? + C2: Vì Tv hạt kín có thể phát triển đa dạng, phong phú ngày nay? + C3:Phân biệt cây hạt trần và cây hạt kín Trong đó điểm nào là quan trọng nhất? + C4: Phân biệt cây thuộc lớp lá mầm và lá mầm nhờ dấu hiệu bên ngoài? Nội dung + Câu 1: Thân cành màu nâu xù xì (cành có vết sẹo lá rụng để lại) Lá nhỏ hình kim mọc từ – trên cành non ngắn Rễ to, khoẻ ăn sâu vào đất Hạt kín – Đặc điểm Tv hạt kín + C2: Vì: Có hoa với cấu tạo, hình dạng, màu sắc khác nhau, thích hợp với nhiều cách thụ phấn Noãn bảo vệ tốt bầu nhuỵ Noãn thụ tinh biến thành hạt, hạt bảo vệ quả, có nhiều dạng thích nghi với cách phát tán Các quan sinh dưỡng phát triển đa dạng giúp cây sinh trưởng tốt + C3: Hạt trần Hạt kín - Không có - Có hoa, hoa, quan quan ss là ss là nón hoa, - Hạt nằm lộ - Hạt nằm trên lá noãn hở - Cơ quan - Cơ quan s sdưỡng: đa dưởng: Rễ, dạng thân, lá ít đa dạng - Tiến hoá - Ít tiến hoá * Đặc điểm TV có hoa cây hạt kín là quan trọng + C4: Lớp lá mầm: phôi có là mầm, rễ chùm, rễ cái không phát triển và sớm bị thay các rễ bên, gân là hình cung (169) song song, thân cỏ, cột Lớp là mầm: phôi có lá mầm Rễ cọc gồm rễ cái lớn và nhiều rễ bên nhỏ, gân lá hình mạng, thân gỗ, cỏ - C5: Thế nào là phân loại thực vật ? - C5: Là tìm hiểu giống và khác các dạng TV để phân chia chúng thành các bậc phân loại gl PLTV - C6:Trình bày các giai đoạn - C6: chia giai đoạn chính phát triển giới TV? Xuất các TV nước Các TV cạn xuất Sự xuất và chiếm ưu TV hạt kín - C7:Giới TV xuất các dạng - C7: Giới TV xuất từ thấp đến cao, từ thể ntn? đơn giản đến phức tạp - C8: Những biện pháp bbảo vệ đa dạng TV? - C8: Tuyên truyền vai trò đa dạng TV Ngăn chặn phá rừng Hạn chế khai thác quá mức cài loài TV quý Cấm buôn bán Tv quý Xây dựng các khu bảo tồn sinh - C9: Rộng rãi thiên nhiên: Trong đất, - C9: vi khuẩn phân bố đâu? nước, kk Và thể sv - C10: - C10: Virut có cấu tạo, kích + Cấu tạo: đơn giản, chưa có ctạo TB; thước, hình dạng, đời sống, vai chúng chưa phải là dạng thể sống điển trò ntn? hình + Kích thước: nhỏ: 12-15 phần triệu milimet + Đời sống: Kí sinh bắt buộc trên thể sống khác + Vai trò: Khi kí sinh virut gây bệnh cho vật chủ - C11: - C11:Tảo và nấm có gì giống và + G: Cơ thể không có dạng thân, là, rễ, khác nhau? không có hoa quả, chưa có mạch dẫn + K: Nấm không có diệp lục tảo, nên dd cách hoại sinh kí sinh - C12: - C12: Tại vùng bờ biển + Chống gió bão người ta thường trồng rừng + Chống xói mòn, chống chôi rửa phía ngoài đê? đất (170) - C13: Nguyên nhân nào làm cho đa dạng Tv VN bị giảm? - C14: vi khuẩn có vai trò gì nông nghiệp và công nghiệp? - C15: Địa y có vai trò gì tự nhiên? - C16: Tại thức ăn bị ôi thiu? Khắc phục ? -C17: Như nào là VK hoại sinh, kí sinh? - C18: Thế nào là địa y? kể các dạng địa y? - C19: VK có hình dạng, kích thước và cấu tạo ntn? - C20: TV có vai trò gì đời sống người? - C13: Nguyên nhân: + Nhiều loài cây có giá trị kinh tế bị khai thác bừa bãi Sự tàn phá tràn lan các khu rừng để phục vụ nhu cầu cá nhân người - C14: + CN: Nhiều VK ứng dụng Sx vitamin, axit amin, làm nước thải và môi trường + NN: Một số VK sống cộng sinh với các rễ cây họ đậu tạo chất đạm bổ xung cho cây, VK còn làm tơi xốp đất đất, thoáng khí - C15: + Địa y phân huỷ đá thành đất + Làm thức ăn cho hươu Bắc cực Là nguyên liệu chế biến nước hoa, phẩm nhuộm, làm thuốc - C16: + Nguyên nhân: vi khuẩn hoại sinh làm hỏng TĂ + Ngăn không cho VK SS cách giữ thức ăn môi trường lạnh, phơi khô, ướp muối - C17: VK Hs: là VK sống chất hưu có sẳn động, TV phân huỷ + VK KS: là VK sống trên thể sống khác - C18: + Địa y là dạng SV đặc biệt gồm tảo và nấm sống cộng sinh với + Các dạng địa y: Hình vảy hình cành - C19: + HD: hình cầu, que, xoắn, dấu phẩy… + KT: Có kích thước nhỏ, có nhiều dạng khác + CT: Có CT đơn giản gồm các sợi nấm nằm xen kẽ với các TB tảo, chưa có nhân hoàn chỉnh - C20: + Cung cấp khí oxi cho hô hấp + Cung cấp lương thực, thực phẩm… + Cung cấp gỗ làm nhà làm đồ dùng… + Cung cấp dược liệu làm thuốc chữa bệnh + Cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp (171) + Dùng làm cảnh tạo mỹ quan - C21: + Không có chất diệp lục, nên không tự tạo chất hữu để sống + Nấm và VK hoại sinh và KS - C21: Nấm có đặc điểm gì giống vi khuẩn? IV Củng cố bài học - Trả lời các câu hỏi củng cố kiến thức - Nhấn mạnh kiến thức cho hs nắm - Vận dụng kiến thức ứng dụng thực tế sống V Hướng dẫn nhà - Ôn tập các chương: VIII; IX; X Chuẩn bị kiểm tra HK II - Đọc thêm kiến thức SGK Ngày tháng năm 2015 Duyệt tổ CM ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 24/4/2015 Ngày dạy: TIẾT 67.KIỂM TRA HỌC KỲ II A Mục tiêu Kiến thức: - Kiểm tra kiến thức HS học kỳ II + Giúp học sinh nắm đđ chung thực vật, và phân biệt cây hạt trần và cây hạt kín + Nắm đđ chủ yếu, phân biệt lớp lá mầm và lớp lá mầm + Phân loại thực vật, giúp học sinh hiểu và hình dung khái hóa phân chia giới thực vật qua các quá trình phát triển + Thực vật có vai trò nào đời sống Biết thực vật đã góp phần điều hòa khí hậu, ngăn bụi, diệt vi khuẩn…qua đó biết đa dạng thực vật Ngoài vi khuẩn là sinh vật nhỏ bé, đã góp phần làm môi trường + Cũng cố kiến thức nấm và địa y Kĩ năng: - Rèn kỹ tư duy, làm việc độc lập - KNS: Vận dụng kiến thức ứng dụng vào thực tế, hoàn thành tốt các bài kiểm tra Thái độ: - Ý thức trung thực, tự tin quá trình làm kiểm tra B Phương tiện dạy học - giáo viên:Hệ thống đề kiểm tra, đáp án, thang điểm HS: Tư tích cực, ứng dụng kiến thức hoàn thành bài kiểm tra cuối kỳ C Tiến trìn lên lớp (172) I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: III Các hoạt động dạy học MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC Sinh Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao Nội dung thấp Hoa và sinh - Khái niệm - Hiểu sản hữu tính thụ tinh phận quan trọng hoa Quả và hạt - Sự tạo thành hạt Các nhóm - Đặc điểm - Vận dụng thực vật các kiến thức các ngành hạt trần để thực vật đã nhận các học cây hạt trần tự nhiên - So sánh khác dương xỉ và rêu Vai trò thực vật Biết vai trò thực vầt động vật Vi khuẩnNấm-Địa y PHÒNG GD&ĐT TAM ĐẢO TRƯỜNG THCS BỒ LÝ - Cách bảo vệ đa dạng thực vật Việt Nam Giải thích vì nói rừng lá phổi xanh người - Vì thức an ôi thiu Phài làm gì để giữ thức ăn không bị ôi thiu ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ II NĂM HỌC 2014 - 2015 MÔN: SINH (173) Thời gian làm bài: 45 phút (không tính thời gian giao đề) (Đề gồm 01 trang) PHẦN I TRẮC NHIỆM (3,0 điểm): Em hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng cho câu hỏi sau: Câu Thụ tinh là : A Do noãn phát triển thành hợp tử B Sự kết hợp tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái C Sự kết hợp tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái có noãn tạo thành hợp tử Câu Bộ phận nào hoa tạo hạt? A Hợp tử B Vỏ noãn C Noãn D Bầu nhuỵ Câu Bộ phận nào là quan trọng hoa? A Nhị và nhuỵ B Đài ,tràng, nhị, nhuỵ C Cuống, đế, đài, tràng , nhị , nhuỵ D Cuống, đế, nhị , nhuỵ Câu Các cây pơ mu, trắc bách diệp, hoàng đàn, tuế dược xếp vào ngành hạt trần vì : A Có rễ, thân, lá thật, có mạch dẫn B Có nhiều giá trị thực tiễn C Có hạt nằm lộ trên lá noãn hở D Chưa có hoa, Câu Nếu rừng bị tàn phá hết thì các động vật sống rừng tuyệt diệt : A Không còn thức ăn B.Thiếu oxi để thở C Không còn nơi và nơi sinh sản D A, B và C Câu Đặc điểm nào sau đây có dương xỉ không có rêu? A Rễ thật, có mạch dẫn B Sống cạn C Sinh sản bào tử D Sống nơi ẩm ướt PHẦN II TỰ LUẬN (7,0 điểm) Câu Tại người ta lại nói:”Rừng cây lá phổi xanh” người Câu Thực vật phân chia thành ngành nào? Nêu đặc điểm chính ngành đó Câu a Em cần phải làm gì để bảo vệ đa dạng thực vật Việt Nam? b Vì phải tích cực trồng cây gây rừng? c Tại thức ăn bị ôi thiu? Chỉ muốn giữ cho thức ăn khỏi bị ôi thiu ta phải làm nào? HẾT -Lưu ý: Cán coi thi không giải thích gì thêm HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ HỌC KÌ II NĂM HỌC 2014-2015 Môn: SINH (174) PHẦN I TRẮC NGHIỆM (3 điểm) Câu Phương án Điểm C 0,5 C 0,5 A 0,5 C 0,5 D 0,5 A 0,5 PHẦN II TỰ LUẬN (7điểm) Câu Nội dung 7(1đ) Cơ có các ý sau : - Ngăn bụi, khí độc - Giảm nhiệt độ môi trường - Diệt khuẩn (3đ) (3đ) Thực vật gồm các ngành: Tảo, Rêu, Dương xỉ, Hạt Hạt kín * Đặc điểm chính ngành: - Ngành Tảo: Chưa có rễ, thân, lá; -//- sống chủ yếu nước - Ngành Rêu: Có thân, lá đơn giản và rễ giả; -//- sinh sản bào tử; sống nơi ẩm ướt - Ngành Dương xỉ: Có thân, lá và rễ thật; -//- sinh sản bào tử; sống nhiều nơi - Ngành Hạt trần: Có rễ, thân, lá phát triển; -//- sinh sản nón; sống nhiều nơi - Ngành Hạt kín: Có rễ, thân, lá phát triển, đa dạng; phân bố rộng; -//- có hoa và sinh sản hạt; hạt bao bọc kín Điểm 0,25 0,5 0,25 trần, 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 4.a Bảo vệ đa dạng thực vật Việt Nam: 1,0 - Không chặt phá, đốt rừng, ngăn chặn phá rừng - Hạn chế khai thác, không buôn bán, xuất các loài thực vật quý - Tuyên truyền cho người để cùng tham gia bảo vệ rừng - Tham gia trồng rừng, bảo vệ rừng và bảo vệ môi trường sống thực vật - Góp phần xây dựng và giữ gìn các vườn thực vật, vườn quốc gia, các khu bảo tồn,… - Luôn có ý thức yêu thiên nhiên 4.b Phải tích cực trồng cây gây rừng vì: 1,0 - Cây xanh điều hòa lượng khí oxi và khí cacbonic (175) không khí, góp phần điều hòa khí hậu - Cây xanh quang hợp tổng hợp nên chất hữu nuôi sống toàn sinh giới - Chống gió, bão, hạn chế lũ lụt, xói mòn đất,… - Cung cấp gỗ, thuốc,… 4.c Thức ăn bị ôi thiu là vi khuẩn hoại sinh làm hỏng 1,0 thức ăn - Muốn giữ thức ăn khỏi bị ôi thiu phải ngăn ngừa vi khuẩn sinh sản cách giữ lạnh, phôi khô ướp muối -HẾT - IV Củng cố bài học: V Hướng dẫn nhà: Chuẩn bị tiết sau tham quan thiên nhiên Ngày soạn: 24/4/2015 Ngày dạy: Tiết 68: THỰC HÀNH THAM QUAN THIÊN NHIÊN A Mục tiêu: Kiến thức: - Tìm hiểu đặc điểm môi trường nơi tham quan - Tìm hiểu thành phần và đặc điểm thực vật có môi trường, nêu lên mối quan hệ thực vật với môi trường Kĩ năng: - Quan sát và thu thập vật mẫu ( chú ý vấn đề bảo vệ môi trường ) - KNS: Kỹ làm việc theo nhóm và độc lập, quan sát, phân tích thông tin từ thực tế Thái độ: - Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ thực vật - Giáo dục ý thức trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ học tập giao - Giáo dục tinh thần học tập, tự giác tìm hiểu củng cố và mở rộng kiến thức Năng lực: Phát triển lực nhận biết, quan sát, phân tích thông tin từ thực tế B Phương tiện dạy học - giáo viên: - Chuẩn bị địa điểm tham quan thiên nhiên (GV trực tiếp tìm địa điểm ) - Dự kiến phân công nhóm nhóm trưởng - học sinh: - Đọc bài trước nhà (176) - Ôn tập kiến thức đặc điểm hình thái quan sinh dưỡng, quan sinh sản, đặc điểm các nhóm, các ngành thực vật - Chuẩn bị dụng cụ theo nhóm SGK tr 173, 174 - Kẻ sẵn bảng theo mẫu SGK tr 173 C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: III Các hoạt động dạy học: Giới thiệu bài:Chúng ta đã quan sát nghiên cứu các quan: thân, rễ, lá, hoa, quả, hạt thực vật có hoa Quan sát nghiên cứu các nhóm thực vật từ đơn giản đến phức tạp, chúng ta chưa quan sát chúng thiên nhiên, chưa biết chúng phân bố nào và thích nghi các điều kiện sống cụ thể Buổi tham quan thiên nhiên hôm giúp các em củng cố và mở rộng kiến thức tính đa dạng và thích nghi thực vật điều kiện sống cụ thể môi trường HĐ1 Quan sát ngoài thiên nhiên Hoạt động GV và HS - GV phân công nhóm trưởng, dặn dò nhóm làm việc điều khiển nhóm trưởng - Nhóm trưởng kiểm tra chuẩn bị nhóm mình, điểm danh nhóm và báo lên GV có bạn vắng mặt - GV nêu yêu cầu hoạt động là làm việc theo nhóm, thực nội dung sau: + Quan sát hình thái thực vật, nhận xét đặc điểm thích nghi thực vật + Nhận dạng thực vật, xếp chúng vào nhóm + Thu thập mẫu vật Cụ thể sau: a Quan sát hình thái số thực vật: + Quan sát rễ, thân, lá, hoa, quả, hạt + Quan sát hình thái các cây sống các môi trường: cạn, nước,… tìm đặc điểm thich nghi + Lấy mẫu cho vào túi nilon và buộc nhãn cây để tránh nhầm lẫn b Nhận dạng thực vật và xếp chúng vào nhóm: - Xác định tên số cây quen thuộc - Vị trí phân loại: Tới lớp thực vật Hạt kín; tới ngành Rêu, Tảo, Dương xỉ, Hạt trần c Ghi chép: - Ghi chép điều quan sát Quan sát ngoài thiên nhiên - Quan sát thu thập mẫu về: + Tên cây + Nơi mọc + Môi trường sống + Đặc điểm hình thái (Thân, rễ, lá, hoa, quả) + Thuộc (ngành, nhóm) thực vật - So sánh các ngành, các nhómvới nhau, và với các ngành các nhóm khác (177) - Thống kê vào bảng kẻ sẵn Ví dụ: Cây rêu, mọc thành đám nơi ẩm ướt Những nơi khô ráo mô đất cao, bờ tường có ánh sáng … rêu thường chết Quan sát kĩ đám rêu, có thể thấy trên rêu có cuống mọc dài ra, phía đầu phình to, đó là túi bào tử - quan sinh sản rêu Quan sát cây rêu, phía có rễ giả, thân nỏ, mềm, yếu Rêu thuộc ngành Rêu nhóm thực vật bậc cao Lấy mẫu đám rêu cho vào túi nilon, buộc nhãn cây vào túi - GDMT: Bảo vệ đa dạng thực vật thiên nhiên Thế giới thực vật muôn hình muôn vẽ, đem lại vẽ đẹp tự nhiên cho sống HĐ2: Quan sát nội dung tự chọn Hoạt động GV - GV đưa nội dung để các nhóm phân công thực nội dung đó: * Quan sát biến dạng rễ, thân, lá * HS quan sát biến dạng rễ, thân, lá và đối chiếu với kiến thức đã học * Quan sát mối quan hệ thực vật với thực vật, thực vật với động vật * Ví dụ: Mối quan hệ thực vật với thực vật, thực vật với động vật + Hiện tượng cây mọc trên cây: rêu, lưỡi mèo tai chuột… + Hiện tượng cây bóp cổ: cây si, đa, đề … mọc trên cây gỗ to + Quan sát thực vật sống kí sinh: tầm gửi, dây tơ hồng,… + Quan sát hoa thụ phấn nhờ sâu bọ * Nhận xét phân bố thực vật khu vực tham quan * HS nhận xét phân bố thực vật khu vực tham quan Nội dung 2: Quan sát nội dung tự chọn - Quan sát biến dạng rễ, thân, lá - Tìm hiểu mối quan hệ thực vật với thực vật, thực vật với động vật (178) - Các nhóm rút nhận xét mối quan hệ thực vật với thực vật và thực vật với động vật, thực vật với người - Nếu các nhóm HS khó lựa chọn nội dung, GV phân công các nhóm nội dung quan sát - GDMT: Vai trò to lớn thực vật động vật và người Vai trò trì sống Cần có biện pháp bảo vệ và phát triển giới thực vật HĐ Thảo luận toàn lớp Hoạt động GV Nội dung - GV tập trung lớp Thảo luận toàn lớp - GV đề nghị các nhóm báo cáo kết quan sát - Các nhóm báo cáo kết được, các nhóm khác nhận xét và bổ sung - GV giải đáp các thắc mắc HS - GV nhận xét, đánh giá hoạt động các nhóm -> tuyên dương nhóm tích cực - GV yêu cầu HS viết báo cáo thu hoạch theo mẫu SGK - GDMT: Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên, cải tạo môi trường địa phương sinh sống IV Củng cố bài học * Thực hành – luyện tập: - Nhận xét tinh thần học tập nhóm - Nhận xét báo cáo nhóm * Vận dụng - Ứng dụng kiến thức từ quan sát thực tế vào sống, phân biệt các loài cây, phân tích khác giống đặc điểm các loài cây V Hướng dẫn nhà: Hoàn thiện báo cáo thu hoạch Chuẩn bị tiết tham gia thiên nhiên thứ 2; Tập làm mẫu cây khô: + Dùng mẫu thu hái để làm mẫu cây khô + Cách làm: theo hướng dẫn SGK Ngày tháng năm 2015 Ký duyệt tổ CM ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Ngày soạn: 11/5/2015 Ngày dạy: Tiết 69: THỰC HÀNH THAM QUAN THIÊN NHIÊN (179) A Mục tiêu: Kiến thức: - Tìm hiểu đặc điểm môi trường nơi tham quan - Tìm hiểu thành phần và đặc điểm thực vật có môi trường, nêu lên mối quan hệ thực vật với môi trường Kĩ năng: - Quan sát và thu thập vật mẫu ( chú ý vấn đề bảo vệ môi trường ) - KNS: Kỹ làm việc theo nhóm và độc lập, quan sát, phân tích thông tin từ thực tế Thái độ: - Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ thực vật - Giáo dục ý thức trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ học tập giao - Giáo dục tinh thần học tập, tự giác tìm hiểu củng cố và mở rộng kiến thức B Phương tiện dạy học - giáo viên: - Chuẩn bị địa điểm tham quan thiên nhiên (GV trực tiếp tìm địa điểm ) - Dự kiến phân công nhóm nhóm trưởng - học sinh: - Đọc bài trước nhà - Ôn tập kiến thức đặc điểm hình thái quan sinh dưỡng, quan sinh sản, đặc điểm các nhóm, các ngành thực vật - Chuẩn bị dụng cụ theo nhóm SGK tr 173, 174 - Kẻ sẵn bảng theo mẫu SGK tr 173 C Tiến trình lên lớp I, Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: (kiểm tra chuẩn bị học sinh) III, Các hoạt động dạy học; Giới thiệu bài:Hôm chúng ta tiếp tục quan sát nghiên cứu các nhóm thực vật từ đơn giản đến phức tạp, chúng ta chưa quan sát chúng thiên nhiên, chưa biết chúng phân bố nào và thích nghi các điều kiện sống cụ thể Buổi tham quan thiên nhiên hôm giúp các em củng cố và mở rộng kiến thức tính đa dạng và thích nghi thực vật điều kiện sống cụ thể môi trường * Kết nối: Hoạt động GV và HS - GV phân công nhóm trưởng, dặn dò nhóm làm Quan sát các nội dung tự việc điều khiển nhóm trưởng chọn theo định hướng - Nhóm trưởng các nhóm chuẩn bị cho công việc giáo viên tham quan: Cử người ghi chép, quan sát, thu thập thông tin - GV cho học sinh chọn địa điểm quan sát khu vục và ghi chép lại gì quan sát theo nội (180) dung yêu cầy - Các nhóm chọn khu vục quan sát Và quan sát, ghi chép theo nội dung sau: + Quan sát biến dạng rễ, thân, lá + QS mối quan hệ TV – ĐV + Nhận xét phân bố TV KV tham quan - HS quan sát và ghi chép theo nội dung nhóm VD: Học sinh ghi nhận mối quan hệ thực vật với thực vật, thực vật với động vật + Hiện tượng cây mọc trên cây: rêu, lưỡi mèo tai chuột… + Hiện tượng cây bóp cổ: cây si, đa, đề … mọc trên cây gỗ to + Quan sát thực vật sống kí sinh: tầm gửi, dây tơ hồng,… + Quan sát hoa thụ - Phân công nội dung quan sát cho các nhóm - Sau thời gian quan sát, Gv tập trung HS lại Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quan sát, giải đáp thắc mắc các nhóm - Yêu cầu nhóm khác nhận xét, bổ xung (nếu có) - GV nhận xét báo cáo các nhóm - GDMT: Bảo vệ đa dạng thực vật thiên nhiên Chúng có mối quan hệ mật thiết với giới động vật và người Tổng kết buổi san sát thiên nhiên IV Củng cố bài học: * Thực hành – luyện tập: - Nhận xét tinh thần học tập nhóm * Vận dụng - Ứng dụng kiến thức sách giáo khoa và từ quan sát thực tế làm mẫu rễ, thân, lá cây khô V Hướng dẫn nhà: Hoàn thiện báo cáo thu hoạch Tiếp tục chuẩn bị tiết tham gia thiên nhiên thứ 3; + Dùng mẫu thu hái ép làm mẫu cây khô + Cách làm: theo hướng dẫn SGK Ngày soạn: 11/5/2015 Ngày dạy: (181) Tiết 70: THỰC HÀNH THAM QUAN THIÊN NHIÊN A Mục tiêu: Kiến thức: - Tìm hiểu đặc điểm môi trường nơi tham quan - Tìm hiểu thành phần và đặc điểm thực vật có môi trường, nêu lên mối quan hệ thực vật với môi trường Kĩ năng: - Quan sát và thu thập vật mẫu ( chú ý vấn đề bảo vệ môi trường ) - KNS: Kỹ làm việc theo nhóm và độc lập, quan sát, phân tích thông tin từ thực tế Thái độ: - Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ thực vật - Giáo dục ý thức trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ học tập giao - Giáo dục tinh thần học tập, tự giác tìm hiểu củng cố và mở rộng kiến thức B Phương tiện dạy học: - giáo viên: - Chuẩn bị địa điểm tham quan thiên nhiên (GV trực tiếp tìm địa điểm ) - Dự kiến phân công nhóm nhóm trưởng - học sinh: - Đọc bài trước nhà - Ôn tập kiến thức đặc điểm hình thái quan sinh dưỡng, quan sinh sản, đặc điểm các nhóm, các ngành thực vật - Chuẩn bị dụng cụ theo nhóm SGK tr 173, 174 - Kẻ sẵn bảng theo mẫu SGK tr 173 C Tiến trình lên lớp I Tổ chức: 6A 6B 6C II Kiểm tra bài cũ: (kiểm tra chuẩn bị học sinh) III Các hoạt động dạy học Giới thiệu bài:Hôm chúng ta tiếp tục quan sát nghiên cứu thiên nhiên theo yêu cầu bài thực hành * Kết nối: Hoạt động GV - GV phân công nhóm trưởng, dặn dò nhóm làm việc Quan sát các nội dung tự điều khiển nhóm trưởng chọn theo định hướng giáo viên - Y/c học sinh phân loại các mẫu đã quan sát trước Tiến hành phân loại đó, kết hợp với kiến thức đã học phân biệt các loại chúng rễ, thân, lá, hoa, Hình thái cây sống môi trường khác như: trên cạn, nước, sa mạc… (182) + Thân: Có loại thân nào? Cho ví dụ? + Thân gồm các loại: Thân đứng (gỗ, cột, cỏ); thân leo; thân bò VD: Cây bạch đàn, cây dừa, rau má + Rễ: HS phân biệt rễ cọc, rễ chùm o Rễ cọc: Xoài, ổi, đu đủ, mồng tơi o Rễ chùm: Ngô, lúa, mía + Rễ: ví dụ các cây: Xoài, ngô, lúa, ổi, mía, đu đủ, mồng tơi… * Thế nào là rễ cọc, rễ chùm? Phân biệt các loại rễ các cây trên - Phân biệt hình dạng ngoài lá? VD? - Lá: + Hình dạng ngoài lá: Phiến lá, gân lá, lá đơn lá kép! VD: Lá mía, lá bình bát, lá xoài, rau muống, sen, lục bình, … - Hoa: Hoa gồm phận chính nào? Ví dụ? - Hoa: Gồm đài, tràng, nhị, nhuỵ VD: Hoa hồng, hoa loa kèn, hoa phượng, hoa bàng lăng… - Quả: Có loại quả, chúng chia thành nhóm? VD? - Quả: có loại + Quả khô: Quả khô nẻ và khô không nẻ VD: chò, thì là, dừa… + Quả thịt: mọng và hạch VD: Cà chua, xoài … Nhận xét hình thái thực vật chúng sống các môi trường khác nhau: trên cạn, nước, xa mạc - Mỗi loài sống môi trường định thích nghi tốt với môi trường đó để tồn và phát triển + Xương rồng: Thích nghi môi trường khô hạn: sa mạc + Lục bình, sen, súng, rau nhút: môi trường nước: Thân nhẹ, xốp, có phao để trên mặt nước (183) - Gv: Hãy xếp chúng vào nhóm thực vật hạt trần Tv hạt kín? - HS nhớ lại kiến thức phân loại thực vật từ cao đến thấp - GV nhận xét, kết luận IV Củng cố bài học * Thực hành – luyện tập: - Nhận xét tinh thần học tập nhóm - Hoàn thiện báo cáo tham quan thiên nhiên - Các nhóm tiếp tục ép các mẫu còn lại chưa hoàn thành * Vận dụng - Ứng dụng kiến thức sách giáo khoa và từ quan sát thực tế làm mẫu rễ, thân, lá cây khô V Hướng dẫn nhà: - Trình bày các mẫu ép khô dễ nhìn, dễ hiểu, đúng khoa học - Tập quan sát thu thập mẫu cây địa phương nơi sinh sống Bồ Lý, ngày tháng năm 2015 Duyệt tổ CM - _ Bảng mô tả Nội dung chương - Hoa và sinh sản hữu tính Nhận biết Mức độ nhận thức Thông hiểu Vận dụng thấp - Khái niệm thụ tinh - Noãn biến đổi thành hạt Vận dụng cao (184) - Quả và hạt - Các nhóm thực vật - Vai trò củ TV - Vi khuẩn, nấm, địa y 15%% = 1,5 điểm Chương IX: Vai trò thực vật (5 tiết) 20% = 2,0 điểm - Bộ phận quan trọng hoa là 100% = 1,5 điểm - Nêu vai trò thực vật động vật và người 100% = 2,0 điểm Chương X: Vi khuẩn – Nấm – Địa y (4 tiết) - Mô tả vi khuẩn là sinh vật nhỏ bé, tế bào chưa có nhân - Nêu cấu tạo, vai trò địa y 65% = 6,5 điểm 76,9% = 5,0 điểm Tổng số câu: câu câu 100% = 10 điểm 5,0 điểm 3,5 điểm 50% 35% b.Chuẩn bị học sinh: - Ôn tập kiến thức đã học III/ TIẾN HÀNH KIỂM TRA Ổn định lớp: nắm sĩ số Phát đề: ĐỀ CHẴN Câu 1: (1,5 điểm) Phân biệt cây thuộc lớp lá mầm và lớp lá mầm? Câu 2: (1,5 điểm) Chỉ nấm có đặc điểm gì giống vi khuẩn? Câu 3: (3,0 điểm) Nêu hình dạng, kích thước và cấu tạo vi khuẩn? Câu 4: (2,0 điểm) Thế nào là địa y? Địa y có hình dạng nào? Câu 5: (2,0 điểm) - Nêu nấm và vi khuẩn gây nên số bệnh cho cây, động vật và người 23,1% = 1,5 điểm câu 1,5 điểm 15% (185) Tại người ta nói “Rừng cây lá phổi xanh” người ? ĐỀ LẺ Câu 1: (3,0 điểm) Nêu biện pháp bảo vệ đa dạng thực vật? Liên hệ thân? Câu 2: (1,5 điểm) Thế nào là vi khuẩn hoại sinh và vi khuẩn ký sinh? Câu 3: (1,5 điểm) Trình bày các giai đoạn phát triển giới thực vật? Câu 4: (2,0 điểm) Nêu vai trò địa y tự nhiên? Câu 5: (2,0 điểm) Tại thức ăn bị ôi thiu? Chỉ muốn giữ cho thức ăn khỏi bị ôi thiu ta phải làm nào? ĐÁP ÁN ĐỀ CHẴN Câu Nội dung 1,5 điểm - Cây thuộc lớp lá mầm: Phôi có lá mầm, rễ chùm, gân lá hình cung song song, thân cỏ và thân cột 0,75 đ - Cây thuộc lớp lá mầm: Phôi có lá mầm, rễ cọc, gân lá hình mạng, thân gỗ và thân cỏ 0,75 đ Câu Nội dung 1,5 điểm - Nấm giống vi khuẩn là không có diệp lục nên không thể tự tạo chất hữu để sống 0,75 đ - Nấm và vi khuẩn hoại sinh và ký sinh 0,75 đ Câu Nội dung 3,0 điểm - Hình dạng: Vi khuẩn có nhiều hình dạng khác như: Hình cầu, hình que, hình xoắn, hình dấu phẩy,… 1,0 đ - Kích thước: Vi khuẩn có kích thước nhỏ, có nhiều dạng khác 1,0 đ 1,0 đ - Cấu tạo: Vi khuẩn có cấu tạo đơn giản, chưa có nhân hoàn chỉnh Câu Nội dung 2,0 điểm - Địa y là dạng sinh vật đặc biệt gồm tảo và nấm sống cộng sinh với 1,0 đ 1,0 đ - Địa y có hình vảy hình cành Câu Nội dung 2,0 điểm * “Rừng cây lá phổi xanh” người vì: - Rừng nhả khí oxi làm lành bầu không khí 1,0 đ - Rừng hấp thu khí cacbonic làm giảm ô nhiểm 1,0 đ ĐÁP ÁN ĐỀ LẺ Câu Nội dung - Ngăn chặn phá rừng 3,0 điểm 0,5 đ (186) Câu Câu Câu Câu - Hạn chế khai thác bừa bãi các loài thực vật quý - Xây dựng vườn thực vật, vườn quốc gia và các khu bảo tồn - Cấm buôn bán và xuất các loài thực vật quý - Tuyên truyền giáo dục bảo vệ rừng - Tích cực trồng và chăm sóc cây xanh trường, lớp, địa phương Nội dung - Vi khuẩn hoại sinh là vi khuẩn sống chất hữu có sẵn xác động, thực vật phân hủy - Vi khuẩn ký sinh là vi khuẩn sống nhờ trên thể sống khác Nội dung * Quá trình phát triển giới thực vật có giai đoạn chính: - Sự xuất các thực vật nước - Các thực vật cạn xuất - Sự xuất và chiếm ưu thực vật hạt kín Nội dung - Địa y phân huỷ đá thành đất - Làm thức ăn cho hươu Bắc cực và thực vật khác đến sau - Là nguyên liệu để chế biến rượu, nước hoa, phẩm nhuộm và làm thuốc Nội dung - Thức ăn bị ôi thiu là vi khuẩn hoại sinh làm hỏng thức ăn - Muốn giữ thức ăn khỏi bị ôi thiu phải ngăn ngừa vi khuẩn sinh sản cách giữ lạnh, phôi khô ướp muối 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 1,5 điểm 0,75 đ 0,75 đ 1,5 điểm 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 2,0 điểm 0,5 đ 0,5 đ 1,0 đ 2,0 điểm 1,0 đ 1,0 đ (187) Tuần 30 Tiết 57 Ngày soạn: Ngày dạy Bài 47: THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC MỤC TIÊU: a Kiến thức: - Giải thích nguyên nhân tượng xảy tự nhiên ( xói mòn, hạn hán, lũ lụt, ) thấy vai trò thực vật việc giữ đất bảo vệ nguồn nước b Kĩ năng: - Rèn kĩ quan sát, phân tích từ thực tế các tượng tự nhiên, môi trường * KNS: Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, khai thác đôi với tái tạo, đặc biệt là tài nguyên rừng c Thái độ: - Giáo dục thái độ bảo vệ thực vật thể hành động cụ thể CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: a Chuẩn bị giáo viên: - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, trực quan quan sát và trả lời các câu hỏi dựa trên việc quan sát phương tiện dạy học, từ hiểu biết các tượng môi trường, tạo các đàm thoại trực tiếp giáo viên với học sinh và học sinh với học sinh (188) Tranh Sơ đồ phóng to (hình 47.1 SGK tr.149) Sưu tầm số tin và ảnh chụp lũ lụt, hạn hán b Chuẩn bị học sinh: Đọc bài trước nhà Sưu tầm số tin và ảnh chụp tượng lũ lụt và hạn hán HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: a Kiểm tra bài cũ: (5’) - Nhờ đâu mà thực vật có khả điều hòa lượng khí oxi và cacbonic không khí? Điều này có ý nghĩa gì? - Vì cần phải tích cực trồng cây, gây rừng? Giới thiệu bài:Chúng ta thường phải đương đầu với các thiên tai hạn hán, lũ lụt… nguyên nhân góp phần vào lớn mạnh thiên tai đó là đâu, bài hôm ta tìm hiểu nguyên nhân b Bài : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC Hoạt động 1: Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn.(15’) Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung - GV hướng dẫn HS quan sát - HS quan sát tranh 47.1 (chú ý 1: Thực vật giúp giữ tranh 47.1 (chú ý vận tốc nước vận tốc nước mưa) -> trả lời đất, chống xói mòn mưa) -> trả lời câu hỏi: câu hỏi: Thực vật, đặc biệt 1.Vì có mưa, lượng Lượng chảy dòng nước là rừng giúp giữ đất, chảy hai nơi khác nhau? mưa nơi có rừng yếu vì chống xói mòn tán lá đã cản bớt phần lớn lượng nước mưa rơi xuống, và nước mưa chảy xuống theo thân cây không phải rơi thẳng Điều gì xảy xuống đất đất trên đồi trọc có Khi có mưa, đất bị xói mòn mưa? Giải thích sao? vì không có cây cản bớt tốc độ - GV bổ sung cần nước chảy và giữ đất - GV cung cấp thêm thông tin tượng xói lở các bờ - HS lắng nghe sông, bờ biển - GV yêu cầu từ vấn đề trên em hãy rút kết luận - HS rút kết luận đạt: Thực vật, vai trò thực vật ? đặc biệt là rừng giúp giữ đất, - GV chốt ý, cho HS ghi bài chống xói mòn - GDMT: TV, đặc biệt là TV - HS ghi bài rừng, có hệ rễ giữ đất, tán cây cản bớt sức nước mưa lớn gây nên, nên có vai trò quan trọng việc chống xói mòn, sụt lở đất Hoạt động 2: Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán.(15’) (189) Hoạt động GV - GV cho HS xem thông tin, tranh ảnh lũ lụt, hạn hán -> hướng dẫn HS tìm thông tin trả lời câu hỏi để giải thích nguyên nhân: Nếu đất thì xói mòn vùng đồi trọc thì điều gì xảy tiếp đó ? Kể số địa phương bị ngập lụt và hạn hán Việt nam ? Hoạt động HS - HS xem thông tin, tranh ảnh lũ lụt, hạn hán -> thảo luận tìm thông tin để giải thích nguyên nhân: Hậu quả: Nạn lụt vùng thấp; Hạn hán chỗ Nạn ngập lụt đồng sông Cửu Long, các tỉnh miền Trung Nạn hạn hán các tỉnh miền núi hay trung du HS tự giải thích Tại có tượng ngập - HS ghi bài lụt và hạn hán nhiều nơi? - GV hoàn chỉnh câu trả lời GV lưu ý: Mặc dù phần này không đề cập đến vai trò thực vật, cần cho HS thấy hậu nạn xói mòn (mà nguyên nhân chính là rừng tức là không có vai trò giữ đất cây) nên gây nạn lụt vùng thấp và hạn hán chỗ Đó là hậu có tính chất dây chuyền từ việc rừng gây nên Từ đó thấy vấn đề ngược lại: có rừng thì tượng trên hạn chế -> nhận vai trò thực vật - GDMT: TV, đặc biệt là TV rừng, có hệ rễ giữ đất, tán cây cản bớt sức nước mưa lớn gây nên, thân cây chia nhỏ dòng nước chảy nên hạn chế lũ lụt, hệ rễ có tác dụng giữ nước nên hạn chế hạn hán Hoạt động 3: Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước (10’) Hoạt động GV Hoạt động HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin - HS đọc thông tin mục SGK mục SGK tr.151 -> tự rút vai tr.151 -> tự rút vai trò bảo vệ Nội dung 2: Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán Thực vật đã góp phần hạn chế lũ lụt, hạn hán Nội dung 3: Thực vật góp phần bảo vệ (190) trò bảo vệ nguồn nước thực vật nguồn nước thực vật nguồn nước Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm GDMT: TV, TV rừng, có hệ rễ giữ đất, tán lá cây cản bớt ánh sáng nên hạn chế bốc nước nên giữ nguồn nước ngầm tránh hạn hán c Củng cố, luyện tập: (4’) - Sử dụng câu hỏi SGK tr.151 - Qua bài học, học sinh hiểu thêm nguyên nhân gây hạn hán, lũ lụt Từ đó ý thức phải hành động nào để hạn chế Đồng thời hiểu rõ vai trò ton lớn rừng bầu khí d Hướng dẫn HS tự học nhà: (1’) Học bài, trả lời câu hỏi SGK Đọc em có biết Sưu tầm tranh, ảnh nội dung thực vật là: thức ăn động vật, là nơi sống ĐV - (191) - (192)