ĐỂ HIỂU GIÁO DỤC GIA ĐÌNH
TỔNG LUẬN
Nêu tỏ ý nghĩa giáo dục trong gia đình là căn bản khiến cho thiên hạ thái bình
Trong bối cảnh xã hội loạn lạc, mọi người đều khao khát sự bình yên nhưng lại không nhận ra nguồn cội của vấn đề Để đạt được sự bình trị, cần phải nhận thức rõ ràng về gốc rễ của nó Sự giáo dục từ người mẹ trong gia đình chính là nền tảng quan trọng để nuôi dưỡng hiền tài, từ đó góp phần tạo nên một xã hội thái bình Nếu không chú trọng đến vai trò này, mong cầu bình yên sẽ trở nên vô nghĩa.
Thai giáo là quá trình dạy dỗ bẩm tánh và phẩm chất từ khi còn trong bụng mẹ Phụ nữ mang thai cần chú trọng đến suy nghĩ, hành động một cách chân thành và cẩn trọng, tránh những điều không đúng đắn Đặc biệt, cần loại bỏ những điều tiêu cực và thường xuyên niệm Phật để thai nhi nhận được năng lượng tích cực từ mẹ, giúp con sinh ra khỏe mạnh, có phẩm hạnh tốt và trí tuệ sáng suốt Khi trẻ bắt đầu nhận thức, cha mẹ nên dạy về đạo lý làm người như hiếu, đễ, trung, tín, lễ, nghĩa, liêm, sỉ và những quy luật tội phước, nhân quả Ngoài ra, khuyến khích trẻ niệm Phật và niệm Quán Thế Âm để gia tăng phước đức, kéo dài tuổi thọ và tránh tai ương.
Không cho phép lời nói dối, lời thị phi và hành vi bạo lực Cần kiên quyết từ chối việc giẫm đạp lên giấy viết chữ, ngũ cốc và tất cả các đồ vật khác.
Chẳng cho nó ăn uống bừa bãi, chẳng cho nó tụ tập chơi giỡn cùng bọn trẻ cùng xóm
Khi lớn lên, tôi đã dạy nó đọc những cuốn sách như Thái Thượng Cảm Ứng Thiên, Văn Xương Âm Chất Văn và Quan Đế Giác Thế Kinh Mục đích là để nó hiểu rằng có những khuôn phép để noi theo và những điều cần tránh Tôi đã tóm tắt ý chính của từng điều để làm phương tiện hướng dẫn, nhằm giúp nó có lợi ích trong việc học hành sau này.
Khi còn nhỏ, nếu được dạy dỗ đúng cách, trẻ em sẽ phát triển thành người hiền thiện và có khả năng đạt được vị trí cao quý, làm rạng danh tổ tông Ngược lại, nếu để trẻ quen thói kiêu căng và không được giáo dục đúng đắn, dù có tài năng thiên bẩm, chúng sẽ không biết học để trở thành người tốt, dẫn đến việc học hành chỉ làm cho chúng thêm tồi tệ Nhiều kẻ ác độc trong lịch sử đều xuất phát từ những người có năng lực nhưng không được cha mẹ và thầy giáo hướng dẫn đúng đắn, chỉ dạy kiến thức để mưu cầu lợi ích cá nhân, từ đó tạo ra những thảm kịch xã hội Mọi sự hỗn loạn trong xã hội đều bắt nguồn từ việc cha mẹ và thầy giáo không biết cách giáo dục con cái, và dù họ không trực tiếp làm điều ác, nhưng trách nhiệm về sự suy đồi của nhân tâm cũng sẽ khiến họ phải chịu hậu quả nghiêm trọng.
Dạy con là nền tảng để tạo nên một xã hội hòa bình, nhưng việc dạy con gái lại càng quan trọng hơn Trong thời thơ ấu, trẻ thường phụ thuộc vào sự dạy dỗ của mẹ, vì cha không thể thường xuyên có mặt bên cạnh Nếu người mẹ hiền lành và trí thức, hành động và lời nói của bà sẽ trở thành tấm gương cho con cái Những gì trẻ thấy và nghe sẽ hình thành thói quen, như vàng lỏng được đúc thành đồ vật, nếu khuôn đúc tốt thì sản phẩm sẽ đẹp Do đó, việc dạy dỗ con gái cần được coi trọng hơn dạy con trai, vì hiền mẫu xuất phát từ hiền nữ, và không có hiền nữ thì không thể có hiền mẫu Đáng tiếc là nhiều bậc phụ huynh hiện nay chỉ biết nuông chiều con cái mà không chú trọng đến giáo dục Khi trẻ vào trường học, thầy cô cũng không hiểu được ý nghĩa của việc học để trở thành thánh hiền, chỉ chú trọng vào kiến thức để mưu cầu lợi ích vật chất Học để trở thành thánh hiền mang lại lợi ích vô cùng lớn cho bản thân và thế hệ sau, trong khi mưu cầu lợi lộc chỉ đem lại phú quý tạm bợ trong đời này.
Con người cùng trời đất được gọi là Tam Tài vì có khả năng giác ngộ người khác và tiếp nối truyền thống của các bậc thánh nhân Nếu không chú trọng vào việc học hỏi và rèn luyện bản thân, con người sẽ chỉ sống như thú vật, chỉ biết đến những niềm vui tầm thường Mặc dù danh xưng “người” có thể bị xem nhẹ, nhưng bản chất con người vốn thiện lương, ai cũng có thể đạt được đức hạnh như Nghiêu - Thuấn hoặc thành Phật Tuy nhiên, những ai không thể đạt được điều đó thì cần phải tu dưỡng đức hạnh, từ bỏ những ham muốn sai trái, khôi phục lễ nghĩa, giữ lòng thành, và thực hành Giới - Định - Huệ để đoạn trừ tham sân.
Tu đức ban đầu được hình thành từ sự giáo dục của cha mẹ và sự khơi gợi của sư trưởng, nhưng quan trọng hơn là nỗ lực tu trì của chính bản thân Dù chưa đạt được đỉnh cao như Nghiêu - Thuấn hay địa vị Phật, nhưng sự tiến bộ này đã tạo ra sự khác biệt rõ rệt so với những người chỉ sống trong dục vọng hàng ngày.
Kinh Thư dạy rằng sự khác biệt giữa thánh và cuồng chỉ nằm ở ý niệm Khi mê muội, Phật trở thành chúng sanh, và khi giác ngộ, chúng sanh trở thành Phật Chúng ta may mắn có căn cơ như Nghiêu - Thuấn để thành Phật, không thể để đức tính bị vùi lấp trong dục vọng, mãi mãi chìm đắm trong khổ đau Nguyện cho mọi người, từ cha mẹ đến thầy cô và con cái, đều nỗ lực, thì đất nước và toàn cầu sẽ được may mắn.
Bàn về nhân quả báo ứng và sự giáo dục trong gia đình
(Trích Ấn Quang Đại Sư Khai Thị Tại Pháp Hội Hộ Quốc Tức Tai Ở Thượng Hải - Ngày thứ hai)
Ngày hôm qua, chúng ta đã tìm hiểu về pháp môn Tịnh Độ, và hôm nay sẽ khám phá ý nghĩa của pháp hội Hộ Quốc Tức Tai Để hiểu rõ về "hộ quốc" (giữ gìn đất nước), chúng ta cần biết cách bảo vệ và phát triển quê hương Đồng thời, "tức tai" (dứt trừ tai nạn) liên quan đến việc phòng tránh và giải quyết những khó khăn, thử thách trong cuộc sống.
Để đạt được mục tiêu bảo vệ đất nước, có hai phương pháp: lâm thời và bình thường Trong thời bình, việc ăn chay và niệm Phật để cầu nguyện cho quốc gia mang lại công đức vô hạn Ngược lại, trong thời khẩn cấp, lòng thành kính cầu nguyện cũng có tác dụng tương tự Tuy nhiên, việc thực hiện trong thời bình sẽ hiệu quả hơn, vì khi mọi người cùng ăn chay niệm Phật, tà khí sẽ bị tiêu trừ, chánh khí gia tăng, từ đó tạo nên môi trường tốt đẹp cho quốc gia Sách cổ có ghi rằng thánh nhân trị bệnh từ khi chưa bệnh, điều này cũng áp dụng cho việc trị quốc Việc trị bệnh có thể thực hiện từ ngọn hoặc từ gốc; trị từ ngọn để có hiệu quả nhanh chóng nhưng để bền vững, cần phải trị từ gốc Khi gốc đã lành, tinh thần sẽ phấn chấn, con người sẽ hăng hái cống hiến cho đất nước.
Hiện nay, quốc gia đang đứng trước nguy cơ lớn, và để quản lý đất nước hiệu quả, cần phải giải quyết cả nguyên nhân lẫn hệ quả Một trong những phương pháp hiệu quả là niệm Phật, ăn chay, kiêng sát sinh, phóng sanh và hiểu rõ về luật nhân quả Những khổ đau mà chúng ta đang phải trải qua hiện tại là hệ quả của những ác nghiệp trong quá khứ Để tránh khỏi những khổ quả này, cần phải chấm dứt những nguyên nhân gây ra đau khổ Việc niệm Phật và sám hối là cách giúp tiêu trừ những ác nghiệp đã gieo trong quá khứ.
Hiện tại nếu chẳng gieo khổ nhân nữa thì tương lai sẽ khỏi phải chịu khổ quả
+ Khổ nhân là gì? Là ba độc “tham, sân, si” + Thiện nhân là gì? Giúp vật, lợi người
Nếu mọi người hiểu rõ về luật nhân quả, họ sẽ tránh xa những hành động ác và hướng tới những việc thiện, từ đó tai họa sẽ không còn xuất hiện Thế nhưng, do nhiều người hiện nay thiếu hiểu biết về nhân quả, họ chỉ chăm chăm vào lợi ích cá nhân mà không nhận ra rằng làm lợi cho người khác cũng chính là làm lợi cho chính mình, và gây hại cho người khác còn tệ hơn là hại chính bản thân mình.
Nhân quả là nguyên tắc quan trọng trong việc quản lý xã hội và giáo hóa chúng sinh Bỏ qua nhân quả để bàn về trị quốc là điều vô nghĩa Phật dạy rằng để hiểu rõ nhân quả, ta cần nhìn vào hành động và kết quả trong đời sống hiện tại Nếu ta tạo ra điều ác, sẽ gặt hái quả xấu trong tương lai; ngược lại, nếu ta làm điều thiện, sẽ nhận được quả tốt.
Kinh Dịch và Kinh Thư đều nhấn mạnh rằng hành động thiện sẽ mang lại điều tốt lành, trong khi hành động bất thiện sẽ dẫn đến tai ương Cụ thể, "tích thiện chi gia" sẽ có sự vui vẻ dư thừa, trong khi "tích bất thiện chi gia" sẽ gặp nhiều điều không may Quan niệm này tương đồng với lý nhân quả trong giáo lý của Phật giáo, cho thấy rằng "dư" là tàn dư của chánh báo, nơi mà mỗi cá nhân sẽ tự hưởng thụ những gì mình đã làm trong kiếp sau Do đó, "dư báo" và "dư ương" là kết quả từ những gì tổ tiên đã tích lũy.
YẾU LUẬN
I - ĐỀ XƯỚNG GIÁO DỤC GIA ĐÌNH VÀ NHÂN QUẢ BÁO ỨNG
Cuộc sống chỉ kéo dài khoảng sáu mươi năm, nhưng chúng ta đã chứng kiến nhiều hiện tượng kỳ lạ từ khi con người xuất hiện trên trái đất Tình hình xã hội hiện nay đang ở mức độ hỗn loạn nghiêm trọng Nếu không nỗ lực thúc đẩy “nhân quả báo ứng và giáo dục gia đình”, thì hy vọng về một cuộc sống bình yên sẽ ngày càng xa vời.
[Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Tam Biên
- Thư trả lời cư sĩ Phan Đối Phù (thư thứ nhất)]
Mạnh Tử nói: “Ai cũng có thể là Nghiêu -
Đạo của Nghiêu - Thuấn chỉ đơn giản là Hiếu - Đễ Hữu Tử khẳng định rằng quân tử cần chăm lo cho cái gốc, vì khi gốc được thiết lập thì đạo sẽ phát sinh Hiếu - Đễ chính là nền tảng của lòng Nhân.
6 Hữu Tử (khoảng 518 trước Công Nguyên), tên Nhược, tự là Tử Nhược, người ở Phì Thành, là học trò của Khổng Tử, từng đề xướng thuyết “dùng lễ, coi trọng hòa hiếu” Do ông này khí chất, hình dáng rất giống Khổng Tử, nên sau khi Khổng Tử mất, các môn sinh khác rất kính trọng ông
Thành Nghiêu - Thuấn đạt được lòng nhân qua việc hành Hiếu - Đễ, không có gì lạ lùng hay huyền diệu, mà là nỗ lực của con người Mọi người cần gắng sức để không phụ lòng thiên địa, bởi con người, với thân phận nhỏ bé, vẫn có thể sánh ngang với trời đất nhờ khả năng nuôi dưỡng và phát triển Nếu không, việc mưu mẹo, bại hoại luân thường sẽ khiến con người trở thành cầm thú, sống mà không biết lễ giáo Sự khổ sở của con người khi không phát huy tư chất tốt đẹp của mình dẫn đến hậu quả từ giáo dục gia đình và sự thiếu nỗ lực cá nhân Gần đây, phong tục Âu Tây xâm nhập, khiến nhiều người chán ghét truyền thống, chỉ học những điều tiêu cực và phế bỏ giá trị đạo đức Điều này khiến những ai lo lắng cho nhân tâm đều cảm thấy bất an.
(Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Chánh Biên
Việc lập trường học trong nhà thờ ông Đường Hiếu Tử mang ý nghĩa sâu sắc, phản ánh những giá trị văn hóa và giáo dục trong thời kỳ loạn lạc Nguồn cội của sự kiện này có thể được truy nguyên từ những nguyên nhân gần gũi, cho thấy tầm quan trọng của việc duy trì tri thức và truyền thống trong bối cảnh xã hội đầy biến động.
Trong 110 năm qua, những người đọc sách và làm quan chủ yếu chỉ tập trung vào việc rèn luyện cử nghiệp và theo đuổi công danh, mà không chú trọng đến việc đề xuất nhân quả báo ứng và giáo dục trong gia đình.
7 Cử nghiệp là lối học chỉ nhằm mục đích thi đậu ra làm quan, chú trọng luyện tập văn chương sao cho phù hợp với yêu cầu làm bài thi như văn sách, chiếu, biểu, thơ, phú v.v…, chứ không chú trọng hiểu ý nghĩa giáo dục của thánh hiền để tu dưỡng bản thân xa thì quả thật là do họ Trình, họ Châu đả phá, bài xích nhân quả báo ứng và sanh tử luân hồi mà ra! Do trọn chẳng được gia đình khéo dạy, lại chẳng biết con người vì sao làm người, lại quen nghe nói “chết là diệt mất, trọn chẳng có đời trước, đời sau!” nên vừa gặp gió Âu thổi tới, cảm thấy thuyết “phế bỏ lòng hiếu, phế trừ luân thường, không hổ thẹn” ấy tự tại vô ngại lắm, bèn nhất trí tiến hành Tạo ra căn bản gây lầm lạc cho con người không thể không quy tội về các vị bên Lý Học Quang nói lời này đích xác tột bậc, biện định tột cùng, chứ chẳng phải nói bừa đâu! Phương kế lúc này là phải sốt sắng đề xướng nhân quả báo ứng, sanh tử luân hồi và giáo dục trong gia đình, nhưng giáo dục trong gia đình lại càng cần phải chú trọng đến nhân quả báo ứng! Hai pháp này duy trì lẫn nhau, mới có thể làm cho con cháu sau này chẳng đến nỗi mấy chốc sống như loài thú! Nếu không, dù có giáo dục cũng khó thể giữ cho chúng nó chẳng bị xoay chuyển bởi thói tà!
(Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Tục Biên - Thư trả lời ba vị cư sĩ Tống Lục Trạm, Trữ Liên Tịnh, và Trương Tử Tịnh)
Quang thường nhấn mạnh rằng giáo dục gia đình là nền tảng cho sự bình an và nhân quả là phương pháp để kiểm soát tâm hồn Trong gia đình, vai trò của mẹ là rất quan trọng; nếu mẹ dạy dỗ con cái về nhân quả từ nhỏ, khi lớn lên, chúng sẽ tránh được những hành động sai trái Thật đáng tiếc khi nhiều người, dù là tại gia hay xuất gia, không chú trọng đến vấn đề này.
[Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Tam Biên
- Thư trả lời cư sĩ Lý Viên Tịnh (thư thứ ba)]
Hiện nay, việc nhấn mạnh nhân quả báo ứng và giáo dục gia đình trong trường học và Phật hội là rất cần thiết Đặc biệt, giáo dục gia đình cần được chú trọng hơn nữa để đảm bảo một tương lai bình yên Nếu không, chúng ta sẽ không còn hy vọng cho ngày mai.
[Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Tam Biên - Thư trả lời cư sĩ Tạ Huệ Lâm (thư thứ tư)]
Phật học hiện nay nhấn mạnh tầm quan trọng của pháp môn Tịnh Độ và nhân quả báo ứng, khuyến khích mọi người tham gia vào liên xã và kiêng giết hại, cứu giúp chúng sinh, đồng thời chú trọng vào việc giáo dục con cái Đất nước hỗn loạn do thiếu người hiền, nguyên nhân bắt nguồn từ sự giáo dục gia đình không hiệu quả Trong đó, vai trò của người mẹ trong giáo dục là vô cùng quan trọng, đặc biệt là việc dạy dỗ con gái Con gái hiền lành sẽ trở thành vợ hiền, mẹ hiền, góp phần hình thành những người hiền trong xã hội Do đó, việc giáo dục từ gia đình chính là nguồn gốc để xây dựng một xã hội bình yên, và khi đề xướng Phật học, cần thường xuyên nhắc đến điều này để cả Phật pháp và thế gian pháp đều được khôi phục.
(Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Chánh Biên -
Thư trả lời cư sĩ Giang Dịch Viên)
Hiện nay, chúng ta đang sống trong thời kỳ Mạt Pháp, và để đối phó với những nguy cơ nghiêm trọng, cần phải chú trọng đến luân thường và thực hành tận tâm Nếu không đầu tư vào giáo dục gia đình và giữ vững các giá trị luân thường, thì không chỉ những người không biết Phật pháp khó có thể đạt được lợi ích, mà ngay cả những người đã biết Phật pháp cũng dễ mắc phải thói quen "nói một đằng, làm một nẻo." Những người như vậy, dù tự nhận là học Phật, thực chất lại trở thành oan gia của Phật, vì họ dùng hành động của mình để báng bổ pháp.
(Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Tam Biên - Thư trả lời Phước Châu Phật Học Xã)
Gần đây, đất nước chúng ta đang đối mặt với nhiều khó khăn nghiêm trọng Cần thiết phải xiển dương nhân quả báo ứng và giảng dạy tường tận về giáo dục gia đình, giúp mọi người giữ vững luân thường và hoàn thành bổn phận Chúng ta cần đánh đổ những ham muốn sai trái để khôi phục lễ nghĩa, thực hiện những điều thiện lành, và tín nguyện niệm Phật cầu sinh về Tây Phương Khi đó, cuộc sống sẽ hòa bình, con người sẽ sống theo đạo đức, và sau khi qua đời sẽ được về cõi Cực Lạc Nhờ những phương tiện khuyên chỉ này, hiền tài sẽ xuất hiện đông đảo, giúp đất nước vượt qua khó khăn và mang lại thái bình cho nhân dân.
[Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Tam Biên
- Thư trả lời pháp sư Trần Không (thư thứ 2)]
Việc giáo dục lòng chân thành và thiện lương là điều không dễ dàng, ngay cả những bậc thánh hiền cũng khó thực hiện Trong gia đình và cộng đồng, việc đề cao nhân quả và giáo dục là rất quan trọng, đặc biệt là trong việc dạy dỗ con gái Mỗi gia đình cần chú trọng đến việc răn dạy và truyền đạt những giá trị này, từ đó góp phần uốn nắn tâm hồn của mọi người trong xã hội.
[Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Tam Biên
- Thư trả lời cư sĩ Tạ Huệ Lâm (thư thứ 2)]
Hiện nay, tình hình xã hội và tâm lý con người đang ở mức báo động, nếu không thúc đẩy mạnh mẽ giáo dục về nhân quả và báo ứng trong gia đình, sẽ không mang lại lợi ích thiết thực Việc giáo dục trong gia đình cần đặc biệt chú trọng đến nhân quả và báo ứng, vì đây là phương tiện quan trọng giúp thánh hiền, Phật, Bồ Tát quản lý xã hội và cứu độ chúng sanh.
[Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Tam Biên
- Thư trả lời cư sĩ La Khanh Đoan (thư thứ 2)]
Thế đạo hiện nay đang rơi vào tình trạng bại hoại nghiêm trọng, và để khôi phục lại cần phải nhấn mạnh vào nhân quả báo ứng và giáo dục con gái Việc không giáo dục con gái không chỉ khiến họ không thể hỗ trợ chồng trong việc dạy dỗ con cái về đức hạnh, mà còn có thể dẫn đến việc dạy dỗ con cái làm điều ác Đây chính là nguyên nhân gây ra sự tan hoang và loạn lạc trong xã hội Nếu bỏ qua hai yếu tố này mà mong muốn xã hội thái bình và nhân dân an vui, thì dù có sự xuất hiện của Phật, Bồ Tát hay thánh hiền cũng sẽ không mang lại lợi ích thực sự Hơn nữa, con người hiện nay còn mang trong mình sự kiêu ngạo và trái nghịch.
[Ấn Quang Pháp Sư Văn Sao Tam Biên
- Thư trả lời cư sĩ Vương Nghiễn Sanh (thư thứ 1))